Gemengd Nieuws
St. Nicolaas Cadeau
NA DEN STORM
om nooit te vergeten
Vampyr Stofzuiger
DERDE BLAD
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
VRIJDAG 30 NOVEMBER 1928
BLADZIJDE 2
De overstroomingen in den lande
Een „frissche" boel
fpjg&n
Jongens onder elkaar
Arme kleine
De Lloyd rapide
Een laffe roofmoord
te Rotterdam
Een bedrijfsleider met een
mes en een bijl gedood
Overboord geslagen en
verdronken
De drievoudige moord
aanslag te Sluis
De schipbrug te Vlissingen
aangevaren
Gevaarlijk speelgoed
Overreden en gedood
De geraffineerde oplichters
truc
Door een auto overreden
Een gecompliceerd ongeval
Niets werd gered
UIT ONZE OOST
Een mammoet-fossiel
gevonden
De regentschapsraden van
Oost-Java
f 98.-
FINANCIËN
De Verzekeringskamer
LANDBOUW EN VISSCHERIJ
De erwtenzaai in 1929
Het aftrekken van de groote stormdepres-
sie heeft veel langer geduurd dan haar
komst. Zaterdagavond laat deden zich de
allereerste voorteekenen van de nadering
van een nieuwe depressie voor, toen de laat
ste stormdepressie, die Vrijdag gepasseerd
was, nauwelijks voorbij was, aldus schrijft de
weerkundige medewerker van het „Vad."
Achttien uren later trok het diepe centrum
der nieuwe stormdepressie reeds over de
Noordzee en drie en een halven dag later
was het weer nog steeds ruw en buiïg aan
de Westzijde van de depressie, die in het
Noorden wegtrekt. Eerst gisteren waren de
laatste buien zoo goed als geheel voorbij. In
het Wésten ontwikkelde zich een gebied van i
hoogen druk, terwijl verder weg, over den
Oceaan, weer een nieuwe depressie nadert.
De oorzaken van dezen langen duur van
'net onstuimige weer waren, dat het centrum
der depressie, na Denemarken gepasseerd te
zijn, met veel geringer snelheid dan waar
mede het genaderd was, wegtrok, en verder
•Jat door een sterke drukstijging boven en
en Westen der Britsche eilanden aan de
Vestzijde der depressie, en vooral over de
Noordzee en ons land een vrij sterk verval
in luchtdrukking bleef bestaan. Tegelijker-
lijd waren de hoogere luchtlagen bij het
doorkomen van den Noordenwind aan de
Westzijde der depressie sterk afgekoeld (op
5000 meter hoogte tot bijna dertig graden
onder nul), waardoor de omstandigheden
oor het ontstaan van buien en als gevolg
iaarvan het uitwisselen der onderste lucht
agen tegen de koudere hoogere zeer gunstig
•vas. Het weer kreeg dientengevolge de laat-
'e dagen, maar vooral Woensdag, een onge
woon onstuimig, regenachtig en koud karak-
er, zoodat wij wel kunnen zeggen, dat in
ang niet zulk slecht weer is voorgekomen
als Woensdag.
De groote afkoeling drong tot in Zuid-
luropa door. Uit het Alpengebied kwamen
Jan ook reeds een aantal berichten over
eel sneeuwval en ingevallen koude.
De neerslag is de laatste dagen bijzonder
groot geweest. Van Zaterdag tot Maandag
iel een hoeveelheid van 25 m.M. en gedu-
mde de twee laatste etmalen (Maandag-
woensdag) 9 m.M. De meeste regen is ge-
allen van Zondag op Maandag. Het aantal
".den uit het Noordwesten en Noorden, dat
sn Zondagnamiddag tot gisteren over ons
icen trok, is zeer groot en heel dikwijls
leeft men het begeleidende verschijnsel, den
genboog in de wolken kunnen zien.
Het is ook een opvallend verschijnsel, dat
'ij binnen zulk een korten tijd drie zware
ormen hebben gehad, dien van Vrijdag IC
•>p Zaterdag 17 dezer, dien van Vrijdag 23
i Zaterdag 24 en onmiddellijk daarop dien
.in Zondag op Maandag. Deze stormrükdom
J.nr laatste weken staat waarschijnlijk in
•rband met de hooge temperatuur in het
Vesten boven den Oceaan, een verschijnsel,
■rit altijd voor de oorzaak van grootere acti-
i'eit in den dampkring is gehouden. Het is
:us in zekeren zin geen gunstig teeken, dat
>ok nu nog de temperatuur in het Westen
rij hoog is. Weliswaar ontwikkelde zich een
rij belangrijk gebied van hoogen druk in
'iet Westen, een naar het Noorden uitste-
cnde uitlooper van een gebied van hoogen
Juk in het Zuidwesten, maar ten Noord-
vesten daarvan is weer een diepe depressie
erschenen, die Woensdag op IJsland storm
"■n regen bracht. Het is dus zeer goed moge
lijk, dat het weer slechts korten tijd opklaart
n gevolgd wordt door een nieuwe daling
an den barometer. Het blijkt ook, dat de
sterke temperatuurdaling, die eerst in het
'oordwesten was ingetreden, plaats heeft
""maakt voor een sterke stijging der tempe
ratuur, doordat de Noordenwind weer ver-
ïgen is door een Zuidelijken, warmen
luchtstroom, terwijl uit verschillende ver
schijnselen kan worden opgemaakt, dat de
inval van den kouden Noordelijken lucht
stroom tot staan is gekomen. De verdere
ontwikkeling van de weersgesteldheid is nu
zeer belangrijk geworden, want er moet uit
blijken, of op de periode van stormen een
langdurige, rustige weerstoestand zal volgen,
of dat ons een nieuwe van warm, regenach
tig en stormachtig weer te wachten staat.
De Sehcveningsche haven
hoofden
Naar aanleiding van berichten over ern
stige beschadiging van de Scheveningsche
havenhoofden door den storm, deelt men van
bevoegde zijde aan het Nederl. Correspon
dentiebureau mede, dat aan de zeezijde van
het Noorder havenhoofd over een afstand
van 50 M., gemeten van den kop af, een stuk
muur met borstwering is weggeslagen, het
geen uit den aard der zaak nogal tijd voor
reparaHe zal kosten. Het havenhoofd zelf
is noch verzwakt, noch beschadigd.
Dat stukken basalt van drie ton over het
havenhoofd heen in de buitenhaven zouden
zijn geworpen, berust op fantasie.
De duinen geteisterd
Door de jongste stormen zijn, zooals reeds
in 't kort gemeld, de duinen onder Schoorl
zeer geteisterd. Op sommige plaatsen zijn zij
afgenomen ter breedte van 5 meters. Tus-
schen Bergen aan Zee en Kamperduin nabij
het oude fort bij Paal 30, is het zeewater
zelfs naar binnen geloopen, waarbij achter
de eerste duinenrij een vrij groote
plas werd gevormd, zooals er ook reeds een
bestaat in het z.g. Ganzenveld. Een stuk
duin, dat daar werd gespaard, staat als een
eiland midden in het water.
kist was gedekt met de vlag van de loodsen-
sociëteit. Voorts waren er vele kransen,
waaronder die van den directeur van het
Loodswezen, de Loodsenvereeniging en de
Loodsen.sociëteit. Op het kerkhof was een
groote belangstelling. Aan de groeve werd
het woord gevoerd door den directeur van
het Loodswezen, den Minister van Defen
se!, den directeur van het Loodswezen te
Harlingen en den consul.generaal van Noor
wegen.
Nadat velen, onder wie de burgemeester
van Vlissingen, bloemen in het graf hadden
gestrooid, dankte een zoon voor de bewe.
zen eer.
Een klipperschip gezonken
Te Bruinisse zijn per roeiboot aangekomen
schipper A. Visser met vrouw en 4 kinderen,
wiens klipperschip Neerlandia, geladen met
zand van Rossum naar België, Woensdag
avond in het nauw van Bruinisse is gezon
ken.
De Waal en de Maas wassende
De stand van de Waal voor Nijmegen was
gisteren 11,78 M. -f N.A.P. met 33 c.M. was.
De aanlegsteiger van de gierpont moest
worden verlegd tegenover de electiiche
centrale.
Voor Tiel is gisteren de Waal nog pl.m.
30 c.M. gewassen.
Naar uit Venlo gemeld wordt, hebben daal
de laatste 12 uren een sterken was in de
Maas doen zien.
Hedenmorgen wees de peilschaal 26 c.M.
was of 15.73 M.
Ondanks den uit Maastricht gemelden
val, die slechts tot Roermond merkbaar is,
blijft_de rivier hier wassen.
De "bewoners van Maastricht maken aan
stalten hoogere verdiepingen te betrek
ken.
De schepen in de haven hebben, uit hoofde
van de sterke zuiging van den snellen
stroom, zich dubbel verankerd.
De toestand in de Vechtstreek
V. D, meldt d.d. 29 November uit Muiden:
Door het dalen van den waterstand van
de Zuiderzee is de toestand in de omgeving
van Muiden zeer verbeterd. Sinds heden
morgen 5 uur kan er gespuid worden.
Door de krachtige maatregelen onder lei
ding van een ingenieur van den Provin
cialen Waterstaat is het gelukt het door
breken van de dijken te voorkomen.
De toestand in de Vechtstreek is daardoor
zeer verbeterd.
Twee lijken aangespoeld
Bij strandpaal 14, aan het strand van
Ter Heyde, gem Monster, is het lijk van
een tot nog toe onbekend manspersoon aan
gespoeld.
Nabij Koog op Texel is aangespoeld het
lijk van een naar schatting 40 jaar oud zijnd
manspersoon. Omtrent de identiteit van den
man staat nog niets vast.
De toestand bij Ridderkerk
Het geméentébestuiir van' Ridderkerk
heeft voor de uitmaling van de ondergeloo-
pen polders Donkersloot ên Woude een
groote pompboot van De With's Bergings
bedrijf te Rotterdam ontboden.
De boot heeft een uitmalingscapaciteit
van 1000 M3 per uur en is gisteren in wer
king gesteld. Zij ligt in de haven. Voorts
pompt de auto-brandspuit ook water uit de
polders en draait het electrisch gemaal,
waarvoor de gemeente gratis de stroom ver
strekt, dag en nacht.
Het water zal dus in den kortst moge
lijken tijd uit de polders zijn verdwenen.
Vlot gekomen
TERSCHELLING, 30 November. Het ge
strande s.s. Dania is gisterenavond omstreeks
10 uur vlot gekomen, nadat de zandzuiger
„Hornhif" een gedeelte van het zand onder
het vaartuig had weggezogen. Het Schip ligt
titans voor de kust om zeeklaar gemaakt te
worden
Nog een scheepsramp?
TERSCHELLING, 30 November. Gisteren
middag is alhier een vlet aangespoeld, afkom
stig van een onbekend schip. Zij bevatte de
volgende in het Engelsch gestelde mededee-
ling: Wij zijn in nood voor de kust van Ter
schelling. De reddingboot Brandaris is on
middellijk na ontvangst van dit bericht uit
gevaren, doch moest na de geheele kust van
het eiland afgezocht te hebben, onverrichter-
zake terugkeeren.
In den Achterhoek
Gisteren heeft de Commissaris der Konin
gin ln Overijsel, baron Van Voorst tot Voorst,
een bezoek gebracht aan het door de dijk
doorbraak van de Bolksbeek bedreigde gebied
in Overijsel.
De commissaris arriveerde daartoe bij de
brug over de Bolksbeek en den weg Lochem
Goor.
Men bekeek de werkzaamheden ter plaatse
verricht door Utrechtsche werkloozen aan de
kade op Overijselsch gebied, welke kade ver
zwaard is. Deze kade heeft het tegen den
vloed uitgehouden. Besloten werd ter plaatse
toch nog eenige voorzieningen te treffen:
hierna bezichtigde men de werkzaamheden
bij het punt van doorbraak op Geldersch
gebied, waar men bezig is een ringdijk te
leggen om het doorbraakgat met behulp van
zandzakken en paalwerk. Hier was ook aan
wezig de burgemeester van Lochem, de heer
Wittewaal.
Daarna werd de tocht langs de Bolksbeek
voortgezet tot aan de Laarbrug, waar men
den stuwdam in oogenschouw nam. Tegen
dezen dam zijn een aantal klcmmatten aan
gebracht ter versterking.
Het gezelschap gebruikte de lunch te Del
den, waarna in den middag de overstrooming
langs de Dinkel werd bezocht.
Begrafenis van den loods der
Christian Miohelsen
Op de algemeene begraafplaats te Vlis-
«ingen werd gisteren ter aarde besteld het
stoffelijk overschot van den zeeloods C.
Bpuy, die te Hoek van Holland verdronk. De
Gedurende de jaren 1918—1923 was er in
kas aan onbelegde gelden ƒ3500.—, tot
ƒ4500.waardoor een renteverlies ont
stond van minstens 1100.
De boeken zijn bevuild en bevlekt, met
potlood beknoeid en bekrast.
De rekeningen en begrootingen onvolledig
met bewijzen gestaafd, ofwel totaal zoek.
Bewijzen van 3100.aan grootboekposten
zijn nergens te vinden. Het thans nog zit
ting hebbende lid A. G. Leys heeft dit alles
toegelaten, niettegenstaande de intreurige
mentaliteit van zijn broer, den gewezen
secretaris-penningmeester C. J. Leys hem
bekend was.
Wij stellen beiden uitsluitend en nie
mand anders verantwoordelijk voor den
toestand.
De commissie geeft ten slotte den raad
in overweging, den heer G. Leys als lid
van het Burgerlijk Armbestuur onverwijld
te ontslaan, zonder hem te ontheffen van
de verantwoordelijkheid voor het gebeurde
tijdens zijn zittingsperiode.
In het landloopershotel „Regels" te Eind
hoven is van een gast 's nachts f 300 en een
horloge gestolen. De verdachte, zekere S„
die ook in 't hotel logeerde, is 's anderen
a'aags smoordronken in een café aangehou
den. Hij droeg het horloge deftig op zak en
had nog f 52 in zijn beurs.
Ten gevolge van een ongeval met het in
halatietoestel raakte ten huize van den heer
Bruggeman te Almelo de wieg in brand,
waarin een kindje van drie maanden lag.
Deerlijk gebrand aan hoofd en handjes
werd het kind uit de brandende wieg gered.
In hoogst zorgelijken toestand is het kind
in het Algem. Ziekenhuis opgenomen.
Voor het leven wordt gevreesd.
Het ss. „Patria" van den Rotterdamschen
Lloyd, kwam hedenochtend 7 uur in Mar
seille aan. In aansluiting daarop vertrok de
Lloyd-Rapide om 10.05 uit Marseille. Aan
komst te Roosendaal Zaterdagmorgen te 7.16
uur, Rotterdam D.P. 8.51 uur en Den Haag
H. S. M. te 9.19 uur.
Wanbeheer van het Burgerlijk Armbestuur
te Putte (N.-Br.)
Door een commissje uit den gemeente
raad van Putte is een rapport uitgebracht
over de boeken en bescheiden van het Bur
gerlijk Armbestuur.
Aan dit rapport is het volgende ont
leend
Toen wij onze benoeming aannamen tot
lid van genoemde commissie, wisten wij,
dat ons een ondankbaar en moeilijk werk
wachtte.
De groote wanorde in de boeken, de blij
ken van ergerlijk wanbeheer, weggooien
van de gelden van de Armenkas met volle
handen, het onverantwoordelijk toezeggen
en geven van steun met politieke oogmer
ken alleen aan vrienden, en bovenal de fei
ten van bevordering van eigenbelang, zoo
niet erger, waarop wij gestooten zijn, nopen
ons tot nu reeds uitbrengen van een voor-
loopig rapport, met het doel, om u te over
tuigen van de noodzaak, om het thans nog
zitting hebbende lid G. Leys uit het college
van het Burgerlijk Armbestuur te verwijde
ren, daar hij voor een zeer groot deel ver
antwoordelijk is voor bovengenoemde mis
toestanden en blijken heeft gegeven van
totale onbekwaamheid.
Om slechts enkele voor de hand liggende
voorbeelden te nemen: De armenhuisjes
verkeeren reeds jaren in een erbarmelijken
staat van verval. Tijdig ingrijpen had dien
toestand kunnen verhelpen. Nu zijn zij het
opknappen bijna niet meer waard. De be
zittingen van het Armbestuur zijn sinds
1919 verminderd met 3600.hetgeen wij
moeten beschouwen als weggegooid gëld.
Hoe werden deze besteed? Ruim ƒ,1100.—
is gebruikt als een verkiezingsfonds voor de
parti) van A. G. Leys en den ontslagen
secretaris C. J Leys. Ruim 750,— gingen
verloren aan schadevergoeding voor een
brand, veroorzaakt door de deelhebbers aan
bovengenoemd verkiezingsfonds, van welke
de Heide-Maatschappij constateerde, dat
t de oorzaak laakbare onvoorzichtigheid was.
Aan den Oostzeedijk te Rotterdam heeft
gisterenavond een laffe roofmoord plaats ge
had, waarbij de heer P. C. Lans, directeur
van de N. V. Adr. de Haas Jr. Borstelfabriek
aan den Oostzeedijk 154, door inbrekers om
hët leven is gebracht.
Toen gisterenavond de heer Lans op den
gewonen tijd nog niet thuis was, is men on
gerust geworden, temeer omdat men telefo
nisch geen gehoor op het kantoor kon krijgen.
De dochter is daarop te omstreeks kwart over'
•/.even naar dc woning van den heer Dé Korte
aan derf Octetzeedijk gegaan en heeft daar
om den sleutel gevraagd van het hek dat toe
gang geeft tot een binnenplaats, die uitloopt
in een slop, waarin het kantoor van de N.V.
De Haas gelegen is. Met den heer De Korte
is mej. Lans naar binnen gegaan.
Bij de deur van het kantoorgebouw geko
men riep ze den heer De Korte bij zich, om
dat ze angstig werd. De heer De Korte, die
de deur open vond, ging naar binnen. In het
portaal voor de trap, die naar de kantoor
lokaliteiten ldeldt, vond hij de actentasch van
den heer Lans geopend liggen en daarbij een
plas bloed. De heer De Korte is onmiddel
lijk teruggekeerd ten einde de politie van het
bureau in de Hoflaan te waarschuwen. Zoo
dra de politie op het terrein aanwezig was,
zijn de heer De Korte en mej. Lans in gezel
schap van een majoor van politie naar boven
gegaan, en daar vonden zij in een kamertje
voor de toiletinrichtingen den heer Lans lig
gen met een afgesneden keel en ernstige ver
wondingen aan het hoofd.
Het leven was reeds geweken.
Vermoed wordt, dat de daders beneden aan
de trap den heer Lans met een hamer den
schedel hebben ingeslagen. Er zijn namelijk
op een deur naast de trap op ongeveer mans
hoogte groote bloedspatten gevonden. Daarna
zouden de inbrekers hun slachtoffer de trap
hebben opgesleept en hem boven naar alle
waarschijnlijkheid in het kamertje den hals
hebben afgesneden.
Uit de zakken van den heer Lans hadden
ze de sleutels gehaald en daarmee de brand
kast geopend. Ook zijn verschillende kasten
op het kantoor doorzocht. Hoeveel er vermist
wordt kon gisterenavond nog niet worden op
gegeven.
Kort na het gebeurde waren op de plaats
van de misdaad aanwezig de hoofdcommis
saris de heer A. H. Sirks, de officier van
Justitie mr. J. A. de Visser en mr. Van Es.
Er is onmiddellijk een onderzoek ingesteld
met een politiehond en deze hond liep, vol
gens het „Hbld.", voortdurend naar het ach
ter het slop gelegen houten hek, waarin een
deur toegang geeft tot de Oost-Admiraliteits
kade. Een van de spijlen van dit hek is ge
broken en men vermoedt, dat de daders eerst
hebben geprobeerd hier een gat te maken,
ten einde het terrein te kunnen verlaten.
Het is nog onbekend, hoe zij van het terrein
zijn weggekomen.
De afdeeling dactyloscopie was eveneens
spoedig ter plaatse. Het hek aan den Oostzee
dijk wordt in den regel 's avonds gesloten of
door den heer Lans of door den heer P. C.
van den Heuvel, een wijnhandelaar en distil
lateur, die aan de binnenplaats zijn kantoor
en magazijnen heeft. Gisterenavond heeft het
hek van tien voor zes tot ongeveer zes uur
opengestaan, omdat de heer Van den Heuvel
een paar kinderen van het terrein moest
laten. Daarna is het hek gesloten.
Bij den Vreemdelingendienst te Rotterdam
is de kapitein van het hier binnengekomen
Duitsche s.s. „Falk" aangifte komen doen
van vermissing van den eersten officier van
zijn schip, Alfred' Burger, die Maandagnacht
j.l. te ongeveer vier uur toen het schip ter
van Borcum of Terschelling was, door een
golf overboord is geslagen en vermoedelijk
is verdronken.
Het schip bevond zich toen op 53 gr., 30
35 N.B. en 5 gr. 27 O.L.
Door de Belgische politie is, zooals reeds
gemeld, te Ostena'e aangehouden en in ver
zekerde bewaring gesteld de Belgische koop
man F. v. d. W., verdacht den driedubbelen
moordaanslag op 10 October j.l. te Sluis te
hebben gepleegd. De „Telegraaf" verneemt
omtrent deze arrestatie nog het volgende:
Verdachte heeft reeds dadelijk na zijne aan
houding een volledige bekentenis afgelegd.
Hij heeft terstond na den moord de woning
van mej. Pijpers verlaten, en, na nog heel
even in den stal op het Moleneind te zijn
geweest, waar hij zijn geld verborgen had,
de wijk naar België genomen. Den tweeden
nacht is hij naar de woning van mej. Pij
pers teruggekeerd en heeft kans gezien zijn
rijwiel te bemachtigen, dat zich in een bü-
behoorenden stal bevond. Ongeveer een
maand heeft hij gezworven in de duinen
aan de Belgische kust, terwijl hij zich des
nachts in de z.g. „onderstanden" terugtrok.
Steeds was de politie hem op het spoor,
doch telkenmale wist hij nog bijtijds te
vlucht®!. In den nacht van 12 op 13 Novem
ber is hij wederom te Sluis terug geweest.
Door een ongelooflijk toeval begunstigd,
heeft hij in den stal een aan Pijpers toe-
behoorend paard en wagen, negen konijnen
van den heer G. en een partijtje visch mee
genomen. De visch heeft hij te Eekloo ver
kocht het paard en den wagen te Ostende!
Opnieuw is hij toen in de duinstreek tus-
schen Knocke en Verpanne gaan zwerven.
Te Ostende is hij dank zij het volhardend
en ijverig werk van de Hollandsche en de
Belgische politie eindelijk aangehouden. Bij
zijn aanhouding bood hij in het geheel geen
tegenstand. De revolver waarmede hij den
moord gepleegd heeft, was nog in zijn bezit.
De verdachte heeft geen medeplichtige ge
had en in het geheel geen hulp van derden.
Te Vlissingen is gisteren de schipbrug aan
gevaren. Het verkeer er over is gestremd.
Tweejarig jongetje verbrand
Dezer dagen heeft in een woning aan de
Joden Houttrtnen te Amsterdam een twee
jarig jongetje tijdens de afwezigheid der
ouders met lucifers gespeeld. Het kind raakte
in brand en is zwaar gewond naar het Ned.
Isr. Ziekenhuis vervoerd. Daar is het aan de
gevolgen overleden.
Per auto van den G.G. en G.D. is naar
het Binnengasthuis te Amsterdam vervoerd
het lijk van een bewoner van den Amstel-
veenscheweg, die op de spoorbaan Amster
damAalsmeer, nabij de Nieuwe Meerlaan
was overreden en gedood.
Zooals gemeld, is een juwelier in de Kal-
verstraat te Amsterdam, en wel de firma
S. Spyer, opgelicht voor 1000.—, voor welk
bedrag een vervalscht bankbiljet door den
oplichter was afgegeven.
Uit het nader onderzoek blijkt, dat het
vervalschte bankbiljet in werkelijkheid een
echt bankbiljet was, echter niet van duizend,
doch van honderd gulden. Op het biljet, dat
men bruin gekleurd had, was achter de cij
fers 100 een nul geplaatst, terwijl het woord
„honderd", na'geradeerd te zijn, veranderd
was in' „duizend".
Het verlies voor de benadeelde firma is nu
in elk geval met 100 gereduceerd.
Omtrent den dader tast men nog in het
duister.
Te IJsselmonde is het zevenjarig zoontje
van den heer J. Luyendijk aldaar door den
personenauto van den heer H. P. C. Schram,
scheepsbouwmeester te Slikkerveer, overre
den. Inwendig ernstig gekneusd en met een
gebroken rechterbeen is het jongetje naar
het gemeente-ziekenhuis aan den Coolsingel
te Rotterdam vervoerd.
Op de Maas te Rotterdam heeft gisteren
ter hoogte van de Steenplaat, een aanvaring
plaats gehad, waarbij vier schepen min of
meer beschadigd werden.
De sleepboot Excelsior II sleepte het met
hodt geladen Rijnschip Anna Catherina
stroomopwaarts en moest daarbij verschil
lende sleepen passeeren. De achterste van
deze sleepen waren de Rijnschepen Vader
land VI en Energie. Deze moesten plotseling
inhouden, waardoor dezé laatste schepen op
deri stroom omzwaaiden en de Anna Cathe
rina bekneld deden raken, doordat dit. schip
aan de andere zijde tegen 't aan den Steen
plaat liggende schip Fricka aanbots e. Een
deel van den deklast ging verloren, de Anna
Catherina werd ernstig beschadigd. Ook. de
Fricka, de Vaderland II en de Energie wer
den beschadigd.
Te Lieveren (gem. Roden) is de woning
bewoond door den landbouwer W. v. d. Veen
afgebrand. Niets werd' gered; vijf koeien zijn
in de vlammen omgekomen.
Aneta seint uit Banjoemas dd. 28
November:
Bij geologische opsporingen van dën Mijn
bouw,. bfj Boemiajos, is een zeldzaam fossiel
onder een laag lava gevonden, dat vermoede
lijk datèert. uit het tertiaire tijdperk. Het is
een schedel van een mammoet, lang een
meter en breed 75 c.M. Een collectie fossielen
is naar Utrecht gezonden om daar onder
leiding van professor Rutten gedetermineerd
te worden. Vervolgens wordt alles naar Ban
doeng teruggezonden om te worden ge
plaatst in het museum, dat thans wordt ge
bouwd.
Slechts acht zetels toegewezen aan
Katholieken
J. Veer schrijft in de „Koerier" o.m.:
Tot ons, lang niet onverdeeld, genoegen
hebben we in de „Koerier" kunnen lezen,
dat van de 103 te vervullen plaatsen in de
Regentschapsraden van Oost-Java er 8,
zegge acht, zijn toegewezen aan de Katho
lieken.
Dit is geen 8, maar rond berekend 7.77
pet.
En dat, terwijl de Katholieken er toch wel
zoo ongeveer 35 pet. der bevolking zullen
uitmaken.
En dat terwijl de I.K.P. een lijstje van 69
candidaten heeft voorgebracht.
Sommige regentschappen zullen niet één
Katholiek lid in hun midden tellen. Waar
voor zou 't ook dienen, niet waar?
En geen enkele regentschapsraad zal er
zelfs op twee kunnen roemen! Zoodat samen
spannen finaal is uitgesloten, want hiervoor
moet men minstens met z'n tweeën zijn.
Het leeuwen-aandeel der benoemingen zal
wel weer dienstbaar gemaakt worden aan de
instandhouding van den fictieven P.E.B.
Verschillende der benoemden zullen na hun
benoeming gaan merken, dat ze tot den
P.E.B. hooren. En zoo houdt men, door be
noemingen, een partij in stand, die eigen
lijk alleen uit één bestuur bestaat, *en be
stuur, dat nog niet eens in staat is om
leden te werven. De leden krijgt men door
benoemingen.
Wij echter, die een partij vormen, welke,
getuige ons groot aantal sociale en politieke
bonden, ons werken aan alle mogelijke on-
derdeelen der openbare zaak, interesse toont
voor het openbaar belang, wij kunnen, het
blijkt ook nu weer, maar geen voldoende
erkenning krijgen van ons bestaan. Van den
vollen hooiwagen zijn een paar uitstekende
plukjes voor ons, basta!
Wanneer de anderhalve socialist, die in
Indië huist, 2 zetels in den Volksraad krijgt,
wordt er gezegd: „Ja, maar ze vormen zoo'n
machtige partij in Holland!"
Doen wij dat dan niet? Maar argumenten,
die voor de roodheid gelden, gelden daarom
nog niet voor ons!
We willen maar zeggen: Wat Ons toekomt,
zullen we slechts krijgen, als we 't door ons
politiek en zedelijk overwicht weten te
veroveren!
En daarom: Uitbouw en versteviging van
onze organisatie! Verdieping en verbreeding
van ons sociaal en politiek werk!
A.E.G
I Verkoopbar Gr.Hoatstr. 15
TCtEFOON 15497
Het verslag over 1927
Een jaar in het teeken der
spaarkassen
Verschenen is het verslag der Verzeke
ringskamer over 1927.
Aan de algemeene beschouwingen is het
volgende ontleend:
Het jaar 1927 stond in het teeken der
Spaarkassen.
In het jaar 1927 werden: 'twee spaarkassen,
n.l. de Nederlaridsche Sj jaar ver zekering voor
Katholieken en Die Haghe, die beide een
niet onaanzienlijke portefeuille hadden, on
der de noodregeling geplaatst.
Omtrent de eerste wordt opgemerkt, dat zij
op te grooten voet heeft geleefd.
Het geval van Die Haghe was van meer
sleependen aard; maar ook hier is de zaak
door de hooge kosten doodgedrukt.
In het verslagjaar werden ter hand geno
men de zaken van de Nationale Onderlinge
Spaarkas te Utrecht en De Onderlinge
Spaarkas voor het Koninkrijk der Neder
landen te Schiedam, terwijl een ingrijpend
onderzoek werd ingesteld naar den toestand
van de Hollandsche Assurantie-Compagnie
van 1919 en de Residentie-Spaarkas te
's.Gravenhage.
De N. O. S. trad in liquidatie en de por
tefeuille werd in de eerste helft van 1928
overgedragen aan de Levensverzekering-Mij.
Holland, die van de D. O. S. aan de
H. A. V-bank te Schiedam.
De beide andere maatschappijen werden
na vergeefsche pogingen voor overdracht der
spaarkasportefeuilles (de levensverzekering-
portefeuille van de H. A. C. ging over naar
Eigen Hulp) onder de noodregeling ge
plaatst.
De H. A, C. en de Residentie-Spaarkas
werden kort daarna in staat van faillisse
ment verklaard, evenals dit te voren ge
schiedde met de Nederlandsche Spaarver-
zekering voor Katholieken en Die Haghe.
In 1927 werden negen adviezen krach
tens art. 24 der wet gegeven. In vier gevallen
werd een besluit tot publicatie genomen,
doch tot publicatie kwam het niet.
Van de gegeven adviezen werden er drie
opgevolgd en vervielen er drie, doordat de
aangelegenheid een andere wending nam.
In de drie overige gevallen werd de zaak tot
later aangehouden.
Eenige malen werd aan de beslissing van
onze kamer onderworpen de vraag, of, indien
een min of meer groot aantal werkgevers
ten behoeve van hunne werknemers, hetzij in
den vorm van een onderlinge maatschappij
of vereeniging, hetzij in dien van eene
naamlooze vennootschap of stichting, een
pensioenfonds oprichten, zulk een fonds
al of niet valt onder art. 6c der wet op het
levensverzekeringsbdrijf.
Onze Kamer besliste, dat dit niet het ge
val was.
Terzake van den te verwachten invloed der
nieuwe wet op de naamlooze vennootschap
pen zegt de Verzekeringskamer: Wij, die van
nabij hebben kennis gemaakt met de chi
canes van aandeelhouders, die tot bij- en
volstorting werden geroepen, constateeren,
dat de n'euwe wet verschillende verbe
teringen brengt, o.a. wat betreft de ont
heffing van de verplichting tot volledige
storting, het beroep op compensatie, de
aansprakelijkheid der aandeelhouders en de
onverplichte stortingen.
Aan het einde van 1927 strekte het toe
zicht der Verzekeringskamer zich uit over 229
ondernemingen.
Op 31 December 1927 waren 197 instellin
gen bevoegd, haar bedrijf voort te zetten.
Er is een vermindering van het aantal der
in exploitatie zijnde spaarkasondernemingen
van 21 op 14, waarmede naar onze meening
de eindtoestand echter nog niet bereikt is.
De 14 maatschappijen, die uit. 1927 nog
in exploitatie waren, toonen op zich zelf een
vooruitgang van jn-hschreven bedrag aan
van pl.m. 70:000 000 tot pl.m. 75.000.000.
In de laatste laren hebben 30 ondeme-
m'ncen het bedrijf stopgezet. Van deze
30 zün 19. ondernemingen geheel verdwenen.
Evenals de levensverzekering-maatschap
pijen zich beijveren, om de grondslagen harer
wiskundige reserve voortdurend te ver
sterken, ligt het op den weg der spaarkas
ondernemingen, om de administratiereserve
steeds op hooger peil te brengen.
Met het oog op de in den regel vrij
hooge „doorloopende kosten" der onderne
mingen is zulk een verhooging zeer ge-
wenscht.
Onder het hoofd Beleggingen wordt a m.
het volgende medegedeeld:
In verband met het bestaande renteniveau
is een verdere daling nog te verwachten voor
de gemaakte rente.
Voorloopig is en marge van 1.16 pCt. bo
ven den vrij algemeen gebruikten rentevoet
van 4 pCt. als grondslag voor de wiskun
dige reserve nog vrij aanzienlijk.
Eenige maatschappijen schijnen zich voor
te bereiden, t.z.t. voor de wiskundige re
serve een iets lageren rentevoet dan 4 pCt.
toe te passen, hetgeen in het algemeen belang
toejuiching verdient.
De gezamenlijke premiereseïve bedroeg
580.4 millioen 532,4 millioen). De sta
tutaire en andere reserves bedroegen
53.100.000 45.300.000). Het totaal ge
plaatste maatschappelijke kapitaal (c. q.
waarborgkapitaal) bedroeg 31.400.000
30.200.000).
De totale bruto-stand van het levensver
zekeringsbedrijf bedraagt, rente tot kapi
taal herleid: Ned. Levensverzekering Mijen
2.706.986.248, Nederl. Spaarondememingen
100.332.016, Ned. Fondsen 42.566.482,
Ned. Omslagfondsen 32.000.
Buitenlandsche maatschappijen, die ge
rechtigd zijn, het bedrijf hier te lande uit te
oefenen 36.533.607, andere buiteni. maat
schappijen 10.798.512.
Totaal 2.897.248.865, tegen rond
2.750.000.000 het jaar te voren.
Indien men het spaarkasbedrijf ook in dit
opzicht als levensverzekeringsbedrijf rekent,
komt men inclusief de spaarinschrijvingen
ten bedrage van 99.188.291 op 2.996.437.156
of rond drie milliard gulden.
Eenige raadgevingen
Dr. W. J. Franck, directeur van het Rijks-
proefstation voor Zaadcontröle schrijft:
Een der gevaarlijkste erwtenvijanden is
wel de erwtenvlekziekte (Ascochyta Pisi),
eene schimmel, die jaarlijks groote schade
aanricht, zoowel aan de peulen, die daardoor
vol onooglijke vlekken komen, als aan het
zaaizaad zelf. Bij hevige aantasting gaat de
kiemkracht der erwten ten deele verloren, bij
minder hevige infectie is een gedeelte der
aangetaste zaden nog wel kiemkrachtig, doch
groeien daaruit zwakke en weder besmette
kiemplanten op, die vooral onder eenigszins
ongunstige groeiomstandigheden geheel zul
len wegvallen of, indien ze nog in staat
blijken zich staande te houden in den strijd
om het bestaan, toch aan nieuwe infectie
centra het aanzien kunnen geven, die op
hun beurt weder de waarde van het nieuwe
gewas zullen verminderen. In drogen toe
stand vertöonen de aangetaste erwten veelal
bruine vlekken, somwijlen eenigszins met
verschrompeling samengaande, waarop men
in gevallen van ernstige infectie de inge
droogde pyeniden kan vinden. Veel duide
lijker treedt de ziekte echter te voorschijn,
nadat de erwten eenige dagen vochtig heb
ben gelegen. Dan ontwikkelen zich witte
schimmeldraden, waartusschen de pyeniden
met uittredende sporenmassa's als rose punt
jes zichtbaar zijn. Lang niet altijd is de
Ascochyta-infectie aan het droge zaad waar
neembaar; eene nauwkeurige bepaling zal
dan ook als regel door het Rijksproefstation
voor Zaadcontröle dienen te geschieden.
Eene keuring te velde op de erwtenvlekziekte
mag vooral niet worden overschat; slechts
in die gevallen, dat daarbij een duidelijk
positief resultaat wordt verkregen, is zij van
beteekenis, in gevallen, dat bij de veldkeuxing
geen Ascochyta kan worden geconstateerd,
is hare afwezigheid nog lang niet zeker.
Juist in de laatste weken voor het optrekken
en zelfs na het optrekken der erwten, tijdens
het drogen, kan deze schimmelziekte zich
enorm sterk uitbreiden. Zekerheid omtrent
dè al of niet aanwezigheid van Ascochyta
kan dan ook alleen door eene nauwkeurige
partijkeuring (of monsterkeuring) worden
verkregen.
De omvang der Ascochyta-aantasting is in
de verschillende jaren wel verschillend, doch
steeds zeer belangrijk. Zelfs bij de meest
elementaire beoordeelingswijze, zouden in de
laatste 4 jaren in elk geval resp. 25, 25, 14
en 11 pet. der onderzochte partijen als zaai
zaad moeten worden afgekeurd, wijl zij een
percentage door Ascochyta aangetaste zaden
boven de 30 pet. bezaten.
Juist omdat dit ziekteverschijnsel zoo
vaak en geregeld voorkomt, is zijne bestrij
ding zoo lastig, wijl het toch practisch uit
gesloten is om alle eenigszins sterk aange
taste partijen maar eenvoudig als zaaizaad
af te keuren. Het gevolg is, dat men steeds
wetler zieke erwten uitzaait en daardoor af
hankelijk wordt van de weeromstandigheden
tijdens het ontkiemen, opgroeien en oogsten
of men al of niet een gezond gewas zal kun
nen binnen halen.
Dubbel moeilijk is de bestrijding van deze
schimmelziekte, omdat desinfectie van de
erwten, hoe vaak ook door belanghebbenden
aanbevolen, practisch zonder voldoende
resultaat is; de infectie is daarvoor te diep
doorgedrongen.
De eenige wijze van bestrijding is derhalve
het gebruik van volkomen gezonde zaai-
erwten en dit is natuurlijk alleen weder
mogelijk als men voldoende keuze heeft.
Waar het thans, bij het binnenhalen van den
erwtenoogst 1928, gebleken is, dat de ver-
meerderingsvoorwaarden voor de erwten
vlekziekte ai zeer ongunstig zijn geweest en
i dat dit jaar in het algemeen een prachtige
en overvloedige oogst is verkregen, is thans
de gelegenheid voor bovenbedoelde scherpe
selectie al bijzonder geschikt.
Mijn advies aan alle erwtentelers luidt
dus in dit verband: „Wees dit jaar bijzonder
critisch ten aanzien van uwe zaaierwten,
laat uwe zaaierwten vooral op gezondheids
toestand beoordeelen en keurt onverbiddelijk
alle partijen af die eenigszins belangrijk zün
I aangetast door Ascochyta."
I Wanneer deze werkwijze meer algemeen
wordt toegepast, zal het wellicht mogelijk
blijken, zelfs indien het jaar 1929 gunstig
mócht uitvallen voor Ascochyta-ontwikke-
ling, het percentage aangetaste partyen/
alsmede de numerieke aantasting dezer par
tyen, sterk te doen terugloopen. zoodat het
beeld, dat de laatste 4 jarèn (1924'28)
ons ten aanzien van het voorkomen van'
Ascochyta hebben opgeleverd, verdrongen
wordt door een gunstiger, zooals bijv. de jaren
1 1921'24 vertoonen.
Indien ieder voor zich daartoe medewerkt,
zal het resultaat zeker niet uitblijven.
