LEEKEPREEKEN
i
Bisschoppelijk bezoek aan
„De Spaarnestad"
COEBERGH
ZATERDAG 1 DECEMBER 1928
°f40.-
I
Een prachtig St. Nicolaas Cadeau!..
Speciale bewaarplaatsen voor
Inboedels, reisbagages,
koopmansgoederen.
Onze St.-Nicolaas-cata!ops zal (J Uw keuze gemakkelijk maken
dit nummer bestaat uit ze s bladen, waaronder het
ST. NICOLAAS-NUMMER EN 'T G EiLLUSTREERD ZONDAGSBLAD
TWEE EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 17020
AANGIFTE MOET. OP STRAFFE
FN
ONGEVAL
Wij controleeren Uw uitlotingen gratis met volledige
garantie tegen renteverlies.
PfPSg
iiiiiiiiiniinnninmiraiiiiiiiniintiiiniimiiiii
N.Y. MEUBELTRANSPORT MIJ.
V/H VAN HULST
Alexanderpl. 1-25 Maerten v. Reenskerkstr. 25i
GED. OUPE GRACHT 74
BUREAUX: NASSAULAAN49,
Telefoon No. 13866 (drie lijnen)
Postrekening No. 5970.
ABONNEMENTEN: voor Haarlem en
Agentschappen: per week 25 ct.j per
kwartaal I 3.25; per post, per kwartaal
f 3.58 bij vooruitbetaling.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENT JEM 35 ct. p. regel
VRAAG- EN AANBOD.ADVERTEN
TIES, 1 4 regels 60 ct. p. plaatsing;
elke regel meer 15 cl., bij rooruitbeL
Bij contract belangrijke korting.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
I tusschen den tekst 60 ct. per regeL
Alle abonné s op dit blad zyn ingevolge de verzekeringsvoorwaarden
tegen ongevallen verzekerd voor een der volgende uitkeeringen:
Levenslange geheele ongeschiktheid tot werken door fyCft bij een ongeval met Fn 2 n bij vernes van een hand, IOC
verlies van beide armen, beide beenen of beide oogen; I üU."* doodelijken afloop; I L JU."ee® roet of een oog; 11Z3.
VAN VERLIES VAN Ai i F pfcmtfn pf«5fh?ft>F.N
d; f250."ep« roet of i
UITEPLIIK RPIFWAAI VIER
by verlies van een f50.
duim of wijsvinger;
TWINTIG URFN NA HET
bij 'n breuk van
arm
been of
by verlies r. een
anderen vinger.
263
MACHT DOOR KENNIS
Een der hardnekkigste beschuldigingen,
Welke door de aanhangers van socialisme en
communisme tegen het christendom en spe
ciaal tegen de Katholieke Kerk worden uit
gebracht, is de bewering, dat de godsdienst
gebruikt wordt om de groote massa dom,
arm en slaafsch te houden, om het kapi
taal in handen van slechts enkele bevoor
rechten te laten; om de ontwikkeling der
maatschappij naar een „gelijk bezit voor
allen" tegen te houden. Deze beschuldiging
wordt met zooveel kracht geuit, met zooveel
taaiheid volgehouden en met zooveel laster
Waarschijnlijk gemaakt, dat daaraan voor
een groot deel het succes van de roode par
tijen te danken is. Immers, men houdt den
arbeiders voor, dat zoowel socialisme als
communisme met godsdienst niets te maken
hebben. Ieder kan God dienen, zooals hem
dat goed dunkt. God kan echter nooit willen
dat de eene mensch armoe lijdt en de ander
in weelde zwelgt. Een Kerk of een godsdienst,
die de rijken tegen de armen beschermt,
kan dus nooit God welgevallig werk doen.
Neem het socialisme tot ideaal van uw le
ren aldus prediken de roode profeten
daarin kunt gij den heiligen klassenstrijd
meestrijden; streven naar de zegepraal van
de groote, misdeelde massa over de kleine
groep uitbuiters, welke zich onrechtmatig
en zoo er een rechtvaardig God bestaat,
zeker tegen Diens wil de goederen dezer
aarde heeft toegeëigend.
Ziedaar de groote zuigkracht van het
socialisme in onze dagen. Langs den weg van
zulke schijn-schoone drogredenen komen
duizenden en duizenden van huis uit christe
lijke mannen en vrouwen in de roode gele
deren, can daar na weinig tijds hun laatste
restje geloof en christelijke overtuiging te
verliezen.
Wy kunnen niet enkel volstaan met daar
tegenover het door God gewilde standenver-
schil, de wetten der rechtvaardigheid, onze
eigendomstheorieën en de waarheid, dat dit
leven is een tranendal en de voorbereiding
voor een beter leven, te plaatsen. Uit hetgeen
er rondspookt in de hersens van de moderne
jeugd blijkt, dat er meer noodlg Is om het
opgroeiend geslacht van de valschheid der
socialistische leer en de waarde van het
christendom voor alle tyden te over
tuigen.
Nooit hebben Kerk of christendom den
rijke tegen den arme beschermd. Wel is het
tegendeel waar en de voorbeelden daarvoor
zijn met tientallen uit de geschiedenis te
grijpen. Steeds heeft de Kerk vastgehouden
aan Christus' leer, dat het voor den rijke
moeiiyker is om in den Hemel te komen dan
voor een kameel om te kruipen door het oog
van een naald. Daarom predikte zij altyd
tegen de gevaren van den rykdom en hield
den armen hun staat als een heiligen, als
een door God gewilden, als een door Christus
en Diens ouders zelf gekozen staat voor. Daar
naast echter heeft de Kerk altijd bevorderd,
het gematigde en eeriyke streven naar voor
uitgang, zoowel van individu als van maat
schappij. En hier komen wij aan het kern
punt van het probleem, dat ons bezighoudt.
God laat de menschen geboren worden met
ieder een eigen aard en wezen, met verschil
lende talenten en aanleg en onder verschil
lende omstandigheden. Alle pogingen om dit
te miskennen of weg te redeneeren gaan
rechtstreeks tegen de natuur des menschen
in en voeren tot dezelfde dwaasheden en
ongelukken als de pogingen om de verschil
len tusschen de beide geslachten weg te
werken, om van de vrouw een man te maken.
Er zijn groote en onmiskenbare verschil
len onder de menschen en die vormen den
grondslag van de bestaande maatschappe
lijke tegenstellingen. Zeker, er worden kin
deren uit rijke ouders geboren, die zelf geen
verdiensten meebrengen en straks teren op
het door hun vader of grootvader verworven
kapitaal. Er zijn ook menschen, die plotse
ling rijk worden door een geluk in een lo
terij, een speculatie of een erfenis. Maar
dat zijn bijkomstigheden. Wanneer het mo
gelijk was, op een en hetzelfde oogenblik
alle menschen van heel de wereld maat
schappelijk gelijk te maken, evenveel geld
en goed te geven, dan was diezelfde wereld
over honderd jaar weer geiyk aan de te
genwoordige; vermoedelijk zouden de ver
houdingen dan nog veel scherper, de tegen
stellingen veel grooter zijn. Immers, met den
menschen allen een gelijk hoopje goud te
geven, doet men hun geen pleizier en bewijst
men hun geen dienst. Men zou ze allen eerst
dan gelijk maken, wanneer men hun ook een
gelijk verstand, gelijke talenten, geiyke in
zichten, gelijke lichamelijke en geestelijke
krachten gaf om van dat bezit het hoogste
profijt te trekken. En dan nog zou er verschil
blijven, doordat de een onder een veel gun
stiger klimaat, in veel gunstiger omstandig
heden zou werken. En "wanneer ook deze
ongelijkheid nog ware weg te nemen, dan
zou het wel hopeloos eentonig worden op
onzen aardbol! De dwaasheid van een derge
lijke nivelleering ligt er dan ook bovenop.
De wetenschappelijke socialisten, die te
goeder trouw dwalen en geen bewuste volks
misleiders zijn, denken er ook niet aan om
zulk een toekomst van „allen gelijk" voor te
spiegelen. Zij geven toe, dat er altyd onge
lijkheid zal blijven; zij willen echter de ge
volgen van die ongeiykheid voor de zwakke
ren naar geest en lichaam wegnemen, door
den Staat, de Gemeenschap, als beheerder der
aardsche goederen te laten optreden. Reeds
den vorigen keer wezen wij er op, dat de
wereld op die manier van den regen in den
drop komt. De dlstributietijd in den oorlog
heeft ons enkele staaltjes van de onhoud
baarheid van zulk een stelsel gegeven;
RWE
IMK
Rusland leert de onmogeiykheid van de zoo
genaamde socialisatie iederen dag met
schreeuwende voorbeelden.
Wat bereikt wordt is niet anders dan de
macht, welke thans in de handen van de
kapitaalbezitters is, te leggen in die van
ambtenaren. Men komt op deze wijze slechts
tot verschuiving en niet tot verdeeling; en
het nadeel is, dat in de vrüe maatschappij
althans nog een worsteling om recht moge
lijk is; in een gesocialiseerden staat is alle
vrijheid weggenomen en regeert alleen de
ijzeren vuist van den ambtenaar, uitvoerder
van den tyrannieken wil van roode dictators.
Wie dan ook een oplossing wil zoeken voor
dit allermoeilijkst probleem, die keere naar
de menschelijke natuur terug, ga uit van
haar zwakheden en onvolkomenheden
trachte haar te verbeteren en op te heffen,
aan te vullen en te vervolmaken, geleidelijk
aan, zonder wrikken of forceeren, gelijk in
de natuur zelf alles groeit en zich ontwik
kelt en niets met sprongen en omwentelin
gen tot stand komt. De sleutel van het
geheim ligt in de oude spreuk, dat kennis
macht maakt. Wanneer wij nagaan, waar
om de een in de wereld een voorsprong heeft
boven den ander, dan zien wij, dat wel hier
en daar toevalligheden, als geboorterecht of
„stom geluk" den een of ander op een
vooraanstaande plaats brengen, maar over
het algemeen en op den duur zegeviert altyd
de combinatie van -een scherp verstand, een
sterken wil en aanpassingsvermogen in één
en denzelfden persoon. Wie dan ook ware
liefde voor „het volk" heeft, tracht de massa
op te heffen door haar te ontwikkelen. Dat
is ten allen tyde het streven ook van de
Katholieke Kerk geweest en daarmee vervalt
het verwijt, dat zij is een dienaresse van
„het kapitaal". Van den dag af, dat de Kerk
als organisatie in Europa Is gevestigd, toont
de historie één doorloopend en klimmend
streven der Kerk naar volksontwikkeling.
Reeds in de vroegste middeleeuwen behoorde
het onderwijs tot de eerste zorgen der ker
kelijke overheid.
Langs dien weg moeten wy de oplossing
van het brandende sociale probleem weder
om zoeken. Al het streven moet gericht zijn
op het bijbrengen van kennis, ontwikkeling,
vakbekwaamheid en zakenkennis van de ar
beiders. Er moet dan echter gewaakt worden
tegen een gevaar, dat wij dagelijks kunnen
waarnemen. Ook onze tijd gaat er prat op,
alle onderwijsinstellingen, tot de hoogescho-
len toe, voor de onbemiddelden open te
stellen. Toch zien wy weinig of geen veran
dering komen in de maatschappelijke con
stellatie. Waarom niet? Omdat de kinderen
uit het volk, die zich langs de ladder van
de wetenschap naar boven werken, zich na
verkregen kennis afwenden van de klasse,
waaruit zij zijn voortgekomen, zich tot een
anderen, een „hoogeren" stand gaan gevoe
len en liefst maar zoo spoedig mogelijk het
milieu vergeten, waaruit zij zijn voortgeko
men. Op deze wijze zal er van een niveJlee-
ring in den goeden en juisten, in den
Christel ij ken zin, nooit iets terecht
komen. Het verschynsel is algemeen; het
sterkst is het zelfs waarneembaar bij de
socialisten, waar men bezig is „salonsocia
listen" te kweeken, die op een hoog podium
in een itèrgaderzaal en op spreekgestoelten
van openbare lichamen heel mooie dingen
over de verheffing van „het proletariaat"
zeggen, maar die zich wel wachten om zelf
onder dat proletariaat te leven en dit door
persoonlijken omgang en voorlichting op
een hooger beschavingspeil te brengen.
Laten wy, christenen, daarin de oplossing
van de sociale problemen zoeken, door de
bestaande standenverschillen niet te ver
scherpen, den arbeider niet neer te drukken,
maar zijn gevoel van menschwaarde steeds
meer te versterken door zyn geest te voeden
met alles, wat hem voor zijn geestelijk en
stoffelijk heil nuttig kan zyn. Laten wy niet
bevreesd en kleinmoedig staan tegenover
dien gebiedenden eisch van altijd meer ont
wikkeling brengen aan den maatschappelijk
nog steeds genoemden derden stand. Er zijn
er, die vreezen, dat daardoor bij den werk
nemersstand begeerten zullen worden ge
wekt, welke niet te bevredigen zijn en welke
op den duur tot een overheersching van de
werknemers in het productieproces zullen
leiden. Men wyst dan op de nu reeds ook in
christelijke kringen zich openbarende wen-
schen naar medezeggenschap der werkne
mers in het beheer der bedrijven. Laten wy
toch niet bang zyn voor woorden! Alleen
door het bybrengen van kennis en ontwik
keling aan de massa kan men haar tot het
juiste inzicht brengen, dat de rnaatschappe-
P-y &6V&V&P&»
s->
is een N. S. F. Radiotoestel.
De buitengewone eigenschappen van deze superieure
§j toestellen, maken dat U altijd tevreden zult zijn.
9 Laat ons U dit prachtige toestel eens demonstreeren,
B het verplicht U tot niets. 32
jj N. S. F. Agentschap voor Haarlem en Omstreken
P. H. LEUENAAR, JAN VAN GOTENSTRAAT 16, TEL. 28517
Radio Expert
§j Desgewenscht regelen wij de betaling met U.
lyke ontwikkeling voor zulke dingen nog
lang niet rijp is. Geef haar echter de ruimte
om naar dat ideaal toe te groeien! Kan de
werknemersstand op zulk een hoog peil van
doorzicht en bedrijfskeflnis worden gebracht,
dat de groote meerderheid in staat is om
over moderne bedryfsbehoeften te oordee-
len, welnu, dan mag er niets in den' weg
staan, om hem dat te beletten. Maar aller
eerst dient zooveel kennis en inzicht van ons
modern bedryfsleven te worden bygebracht,
dat ieder verstandig man begrypt, dat de
leiding om goed te werken thans nog
in weinig handen moet zyn. Die kennis zal
al rust en tevredenheid kunnen geven en
bovendien ambitie om verder te gaan. De
groote oorzaak, waarom er ook onder chris
tenen zooveel klassetegenstelling bestaat, is
het wantrouwen eenerzijds, dat de werkne
mersstand opzettelyk van de bedryfsleiding
wordt geweerd om hem niet te doen deelen
in de winsten; anderzijds de vrees, dat te
veel kennis te veel macht zou geven. Weder-
zyds moet er in deze stemming verandering
komen. Het is een zuiver christelyke opvat
ting, om ieder individu, maar ook de col
lectiviteit van een bepaalden stand te laten
groeien en zich vrij te laten ontwikkelen
naar de talenten, welke God gegeven heeft.
Welke dan ten slotte de invloed zal zyn
van die ontwikkeling op de maatschappelyke
verhoudingen, moet ons onverschillig laten:
wy hebben niets te forceeren, nóch naar den
eenen, nóch naar den anderen kant.
Niemand kan deze natuurlyke ontwikke
ling beter bevorderen dan het christendom,
de Katholieke Kerk, die volkomen ge
lijkheid van alle menschen voor God In
haar grondwet heeft staan; die grootere
maatschappelijke vraagstukken heeft opge
lost als de afschaffing der slaverny en de
verheffing der vrouw uit de heerschappy van
den man tot de vryheid van de christen
vrouw. Zy zal ook de problemen van dezen
tijd, welke ons dagelyks benauwen, kunnen
oplossen, mits wij allen meehelpen aan het
ideaal om, boven allen klassenstrijd en klas
senhaat uit, te komen tot de mogelykheid van
vrye ontwikkeling van ieder individu naar
de talenten en begaafdheden, hem door den
Schepper gegeven!
HOMO SAPIENS
Het bezoek van Mgr. Aengenent aan de Spaarnestad Zittend van I."n. r. de HoogEerw. Heer H. van Dam, president-commissaris: MgT. Aengenent; mr. J. N. Heerkens
Thyssen, commissaris. Staande v. 1. n. r. de WeiEerw. Heer Pichot; de heer C. Ooms, directeur; de heer L. M. Weterings, directeur-hoofdredacteur; de heer J. W. Lucas,
v commissaris en de ZeerEerw. Heer Pastoor H. Sondaal, commissaris der Vennootschap
Gisterenmiddag te vier uur heeft Z. D. H.
Mgr. J. D. J. Aengenent een officieel bezoek
aan onze onderneming gebracht.
Het trappenhuis van den nieuwen bouw
van „de Spaarnestad" en de breede gangen
waren door de goede zorgen van de firma
Duyn met palmen, kostbare tapijten, wapen
borden en anderszins vorstelijk versierd.
Monseigneur werd aan den hoofdingang
ontvangen door den directeur-hoofdredac
teur, den heer L. M. Weterings en naar de
directiekamer geleid, waar verder ter ont
vangst van den Bisschop aanwezig waren de
president-commissaris der vennootschap, de
Hoogeerwaarde heer H. van Dam; de Z.E.
heer pastoor H. J. C. Sondaal, mr. J. N. J. E.
Heerkens Thyssen, de heer J. W. Lucas,
commissarissen en de heer C. Ooms, directeur
der vennootschap.
De heer J. W. A. Beynes kon wegens zyn
hoogen leeftijd niet aanwezig zijn.
Mgr. was vergezeld van zyn secretaris, den
Weleerw. Heer Pichot.
De Hoogeerw. Heer van Dam sprak het
welkomstwoord namens directie en commis
sarissen en noemde het een groote eer en
vreugde voor het bestuur, dat Mgr. tot dit
bezoek besloten had.
Onze vennootschap is klein begonnen,
aldus spr. getuige het schilderij in de
directiekamer, waarop de eerste huisvesting,
een klein,onooglyk huisje in de Jansstraat,
te zien is. Spoedig moest een verhuizing naar
de Kinderhuisvest volgen. De vennootschap
heeft bange en donkere dagen doorgemaakt,
maar onder Gods zegen is deze onderneming
thans gegroeid tot een der grootste Katho
lieke drukkerijen van ons land. Het is ons
een vreugde, dit U, Monseigneur, te mogen
toonen. Deze onderneming toch verschaft
alleen in het gebouw te Haarlem al aan drie
honderd menschen werk. Nog meer echter is
het een vreugde, omdat door dit werk zooveel
positief goeds wordt gedaan door de ver
spreiding van Katholieke lectuur met drie
dagbladen en een Katholieke Illustratie met
een geweldige oplage en bovendien door de
uitgifte van andere bladen zooveel verkeerds
wordt tegengehouden.
Wy zien in Uw komst een groot bewys van
belangstelling in onze onderneming.
Wie met my aldus spr. de oprichting
en den eersten tyd der Vennootschap heeft
meegemaakt, weet, dat wy zonder den
buitengewonen steun van Uw doorluchtigen
voorganger de groote moeilykheden niet te
boven zouden zyn gekomen. Wy behoeven
van U, Monseigneur, gelukkig geen finan-
cieelen steun te vragen, want onze onder
neming is een bloeiende. Maar den moreelen
steun, welken Mgr. Callier ons gaf met het
meedeelen van zyn inzichten, zyn wenken en
raadgevingen, zyn voorbeeld, dat allen aan
wakkerde, dien steun zouden wij van U,
Monseigneur, ook zoo gaarne met Uwen zegen
hebben.
Nadat de Bisschop zich eenigen tyd met de
bestuursleden der vennootschap over ver
schillende belangryke zaken der onderne
ming had onderhouden, werd een bezoek
gebracht aan de verschillende redactiezalen,
waar de redacteuren aan den Bisschop wer
den voorgesteld. Een groot deel van het
bedrijf werd vervolgens in oogenschouw ge
nomen, waarbij Mgr. bijzondere belangstel
ling aan den dag legde voor het diepdruk-
procédé, op de fotografische afdeeling en
de etserij en heel in het bijzonder interesse
betoonde voor de in volle werking zynde
groote diepdrukrotatiepersen, waarop onder
meer de Katholieke Illustratie in ruim
130.000 exemplaren gedrukt wordt.
Na een tocht van anderhalf uur keerde
het gezelschap naar de directiekamer terug,
waar Mgr. het woord nam.
„Ik danl^ u hartelijk," zei de Bisschop, „voor
de gelegenheid, welke u mij hebt geboden,
om deze schitterende onderneming te be
zichtigen. Ik had er mij veel van voorgesteld,
maar had nooit gedacht, dat het zóó mooi
was. Lang had ik er al over gedacht om hier
heen te komen; vandaag heeft zich eindelijk
de gelegenheid voorgedaan. Wat ik gezien
heb, is overweldigend. Afgezien nog van het
ontzaglyk vele goeds, wat hier gewrocht
wordt, is het op zichzelf al een lust om te
zien, hoe ver de drukkunst het hier gebracht
heeft.
Tot myn genoegen heb ik gehoord, aldus
Monseigneur, dat „de Spaarnestad" geen
financieelen steun noodig heeft. Mocht het
wel zoo zijn, ik zou niet aarzelen. Maar
laten wy hopen, dat dit niet noodig is.
Op mijn moreelen steun, dat is op myn
sympathie, kunt gy rekenen; zy was groot
vóór ik hier kwam, maar door dit bezoek
is zij nog heel veel graden gestegen, ook al,
omdat de Roomsche vlag zoo voluit is ont
plooid.
Met den vurigen wensch, dat zyn zegen
zou mogen by dragen tot den voortdurenden
bloei van de onderneming, besloot de Bis
schop zyn hartelyke toespraak.
Nog geruimen tyd bleef Mgr. zich met
directie en commissarissen onderhouden, om
zich volkomen op de hoogte te stellen van
een der belangrykste Katholieke instellingen
van het Bisdom.
Te ruim kwart na zes reed Mgr. naar zyn
paleis terug, by bestuur en personeel van
„de Spaarnestad" de aangenaamste herin
neringen achter latende.
Den Haag Haarlem
Tel. 13025
Tel. 15166
TELEFOON 11041
Ruime voorraad
Romans Godsdienstige
werken Jongens- en
Meisjesboeken Werken
over Kunst Missaats
en Kerkboeken
