Nieuwe Haarlemsche Courant | 1928 | 8 december 1928 | pagina 10

Gemengd Nieuws

VOORDE HÜIMER

DERDE BLAD

NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT - ZATERDAG 8 DECEMBER 1928

BLADZIJDE 2

V» tube 60 cent V» tube 35 een»

C. Werkhoven T

De A.V.R.O en de V.A.R.A,

Het ontwerp-verkiezings-
program der S.D.A.P.

Het stdffêlijk overschot van
Graaf Willem II

Zilverbons

RADIO-NIEUWS

Scheveningen-radio

Radio-telegrammen

De moord op den heer
Lans te Rotterdam

Een merkwaardig interview

De pseudo-prins

Uit de tram gevallen

De onvindbare

ONDERWIJS

Prof. Dr. H. Brouwer

Door het warm loopen van

een as

UIT ONZE OOST

Een Eucharistisch Congres

in

Van een meisj'e en twee
jongens

Wjmj^rateehj',,.", vt C' y

Brabantsche Brieven

hokékgs- d'n eersieft »te IsV.-.

..„ft Haiigt ofedèrsteboyen," viel ie teen uit:
„Ge mot 'op oeiv.:handeii,gaan staan om 't
,te kunnen zien,zooas 4ulhè .40 schiidë.u-l'fc
op liét gjehaiigën. ZjlecTe dgn "ftle -wa^-ct
véurstölt? 't Is et gebed van 'n óijWe* yfóié
Nouw, amlco, eerlijk, keb nog nooit zón
vrimdsoortig gebed gezien en m'nen kop er
af as er zelfs onzenlleveneer wa van begreep!
„He'k dierèk gezeet, Dré," zee ik, „vnuig
't maar aan moeder. Ik heb dierèk gezeet,

Énv.^ajiwiprmaar-.^
had. toen het" eventjes dó' '„kahs,.„öih^'k'h
breek op te' houwen,, wawi. aiiders,. aïnjto
anders...,,.. Nouw snapte mewel."

;:v

U f \*i\
i .1

V v

daartoe strekkende aanvraag doet, heeft het
Depar.emeni, van den onaerge.eekende reeds
verlaten.

IV. By bet ruime standpunt, bedoeld on
der UI. vervalt het bezwaar, dat schippers
alleen in hun woonplaats, waar zij bijna
nooit vertoeven op uren, waarop de secre
tarie geopend is, bedoelde formulieren kun
nen verkrijgen.

Gisterenmiddag vond .te Lanteren de
teraardebestelling plaats van het stoffelijk
overschot van den heer C. Werkhoven, in
leven secretaris-penningmeester der S.D.AP.
,De directie der Nederlandsche Spoorwegen
had voor de vele belangstellenden een extra-
trein doen loopen van Ede naar Lunteren en
terug.

Aan de groeve werd het woord gevoerd
door den heer Oudegeest, voorzitter der
S.P.A.P.; namens de soc.-dem. kamerfracties
door ir. Albarda, door den heer Henri Polak
.oud-voorzitter der S D.A.P., namens het
N.V-V. door den heer E. Kupers, namens de
'Ver. van soc.-dem. Gemeenteraadsleden door
den heer Ed. Polak, door den heer Thomas
sen namens de afd. Bussum, waarvan de
ontslapene lid was, en ten slotte door den
heer J. Hermans, voorzitter van den Bus-
sumscbe Bestuurdersbond. Mevrouw Werk
hoven dankte voor de eer aan haar echtge-
noote bewezen,

Op vragen van het Tweede Kamerlid
L. L. H. de Visser

1. Is het den minister bekend, dat de
'directeur van den post-, telegraaf- en
telefoondienst zich gemengd heeft in het
verschil tusschen de A.V.R.O. en de V.A.R.A.
en daarbij partij, kiest voor de A.V.R.O.

2. Heeft de minister daartoe opdracht
regeven en, zoo ja, op grond waarvan; Zoo
neen, is hij dan bereid maatregelen te treffen,
Jat dit niet meer voorkomt

3. Is de minister bereid er zijn medewer
king toe te verleenen, dat de V.A.R.A. in het
overleg omtrent de juiste verdeeling van den
zendtijd wordt gekerfd

heeft de minister van waterstaat geant
woord

ad. 1. De directeur-generaal der posterijen
en telegrafie heeft zich op 12 November j.l.
Telegrafisch tot de V.A.R.A. gewend in ver-'
and met de uitingen van die omroep-orga-
uisatie ten aanzien van de A-V.R.O. op Zon
dagmiddag te voren.

Door bedoelde uitingen handelde de V.A.R
A. in strijd met den inhoud van een brief van
den onderge tee kende van 26 Januari j.L aan
;e verschillende omroeporganisaties, welke
trekking was méde te deelen, dat, aange
zien in de practijk gebleken is, dat het bespre
ken van beginselen; en gedragingen v^n de
mroeporganisaties Vóór de' microfoon leidt
m'hèt kwetsen van dé gevoelens van anderen
.een behandeling van radio-aangelegenheden
voor de microfoon meer kan worden toege
staan.

Het telegram van den directeur-generaal
herinnerde aan den inhoud van dit schrijven
en verzocht verklaring aangaande deze uitin
gen en omtrent de houding van de V.A.R.A.
in het vervolg.

Met een en ander wordt geen partij gekozen
voor de A.V.R.O.; indien de uitingen van an
dere zijde waren gekomen, zou op overeen
komstige wijze zijn gehandeld.

ad. 2. Het in het antwoord op de eerste
Vraag bedoelde schrijven maakte noch maakt
een andere opdracht aan den directeur-gene
raal noodig op den grondslag van dit schrij
ven ligt, hetgeen de directeur-generaal in
dezen deed, binnen diens bevoegdheden.

ad. 3. Ingevolge artikel 3ter der P, en T.-
wet zal bij het verleenen van een machtiging
tot het doen van uitzendingen de beschik
bare zendtijd, den Radio-raad gehoord, naar
billijkheid worden verdeeld over de omroep
organisaties, die voldoen aan nader bij alge-
meenen maatregel van bestuur te stellen
eischen.

Het behoeft geen betoog, dat de zendtijden
niet zullen worden vastgesteld dan na over
leg met de betrokken omroeporganisaties,
dus ook met de V.A.R.A.

lijk te bevorderen; dat zoowel hier "te lande
als in Indië het werk der hervormingen op
het gebied van het sociale leven en op dat
van het onderwijs met energie wordt ter
hand genomen; dat de geestelijke vrijheid
wordt geëerbiedigd; dat een sterke vredes-
en ontwapeningspolitiek wordt gevoerd; dat
de weg naar de socialisatie wordt ge-
effend. -

De pastij stelt zich tevens ten doel de be
scherming en de verdere ontwikkeling van de
democratische staatsinstellingen en van het
parlementaire stelsel, als middelen om
den invloed des volks nu en in de toekomst
ten volle tot zijn recht te doen komen.

Indien na afloop der verkiezingen en op
grond van harén uitslag in de nieuwe Kamér
een meerderheid aanwezig mócht zijn, be
reid en in staat om met een parlementair
kabinet de wetgeving en het bestuur des lands
te leiden in democratische banen, in den-
hierboven bedoelden zin, dan verklaart de
3. D. A. P. zich in beginsel bereid tot samen
werking, op duidelijk te Omschrijven voor
waarden, met andere democratische éle
menten. ook bij een kabinetsvorming.

De vraag, of de omstandigheden en-de'
vooruitzichten van dien-aard zijn, dat de
partij aan zülk een kabinetsvorming kan
'deelnemen; zal. alvorens eenige definitieve
stap daartoe wordt gedaan, na overleg met dé
■vakbeweging, ter beslissing wóiden voorge
legd aan een buitengewóón Congres dei*.
Partij;

Met handhaving van al de eischen, die zij
in haar strydprogfam van '1925 heeft ge
steld, brengt dé S. D. A. P. voor de éerstvol-
-ehde parlementaire periode het volgende
verkiezingsprógram op den voorgrond:

1. Ontwapening. Nationaal en internatio
naal, Ondersteuning en democratiseering Van
den Volkenbond. Voorafgaande parlementaire
beslissing over elke mobilisatie.

2. Voltooiing der sociale verzekering. (Ziek-
svefaékering, Moederschapszorg. enz) Staats-
pensionneering en verbetering der bestaande
invaliditeits- en ouderdomszorg.

3. Uitbreiding en volledige uitvoering der
Arbeidswet. Bijzondere bescherming cjer ar
beid'st)ers in de huisindustrie. Wettelijke
regeling van vacantie voor alle werkne
mers, met een bijzondere regeling voor
ieugdlge personen.

4. Werkverruiming. Werkloozenzorg. Wet
telijke regeling der werkloozeïivérzekering.

5. Ratificatie van de achturen-conventie
-an Washington en andere conventies der
Internationale Arbeidsconférenties.

6. Medezeggenschap en bedrijfsorganisatie,
staatstoezicht op kartels en trusts, Staatstoe
zicht op het bankbedrijf.

7; Volledige uitvoering van de Woningwet.
Xrachtige bei-ordering- van den bouw van
arbeiderswoningen en van stelselmatige oprui
ming van krotten. Afschrijving van crisissub
sidies.

8. Pachtwetten ter bescherming van den
uiurboer. Uitbreiding van cultuurgronden.
Irbeidswetgêving voor landarbeiders. Behoud
van de Zuiderzeegronden in Staatseigendom,
mede ter voorbereiding van socialisatie.

9. Verdere opheffing der cndenvijsverslech-
teringen. Zorg voor de niet-leerplichtige
'sugd. Uitbreiding van nijverheids- en han-
lelsonderwijs, Wederopbouw' van vervolgon
derwijs. Bevordering van kunst en volksont
wikkeling,

10. Verlichting van belastingdruk voor klei-,
ne inkomens, ook voor vermindering van
indirecte belastingen. Verbetering van de
financieéle verhouding'tusschen Rijk en Ge-
-neëftte, zonder aantasting der gemeentelijke
aiitonómie.

11. Verbetering vgn de salarieeruig van
het overheidspersoneel, ook van dat in lossen
dienst. ryerbe|e4r)8 W-an 4e rgchtsppsitie .yan
het... pverhèidsRersoneel en. regeling, yafj ,4e

■achfspósitie, van hei personeelm Iojsjsp
dienst, Befere. regeling van. het georgani
seerd overleg, V fj-oa

12. Verbetering van de huwelijkswetgeving:
in liet. belang van de vrouw.

13. Bestrijding van het alcoholisme.

14. Verbetering van de Armenwet,.

15. Bevordering van het zelfbestuur der
overzeesche gewesten. Afschaffing van. de
doodstraf, de poenale sanctie en de exorbi
tante rechten.

Het Volk" publiceert het ontwerp-ver-
kieartngsprogram der S. D. A. P. dat aan het
a,s. verkiezingscongres dier partij zal worden
voorgesteld. De inleiding luidt o.m. als
veigt:

..Hat congres der S. D. A .P., gehouden te
Nijmegen op 16 en 17 Februari 1928,

gehoord de besprekingen in zake de aan
staande verkiezingen voor de Tweede Ka
mer;

verklaart aan die verkiezingen te aullen
deelnemen, geheel zelfstandig, op den grond
slag van het beginselprogram der partij, ter
versterking van de macht der party, ter
versterking van de macht der arbeidersklasse
en ter vergrooting van haar invloed op het
politiek leven.

De partij stelt zich voor de komende parle
mentaire periode ten doel, zoo krachtig moge-

Donderdag had te Middelburg in alle stilte
de bijzetting plaats van het gebeente van
Graaf Willem II van Holland, Roomsch
Koning, gesneuveld bij Hoogwoude 28 Ja
nuari 1256 tegen de Friezen, in h'et daar
voor door het Rijk in het Goïhische kerk
gebouw gerestaureerde graf.

De Minister van. Financiën maakt be
kend dat in de maand November 1928 bij de
Algemeene Rekenkamer zijn overgebracht;

50.000 stuks onbruikbaar geworden, zilver -
bons a 1 van den bij Koninklijk Besluit
van 19 Februari 1920 (Staatsblad no. 82)
bepaalden vorm.

800.000 stuks onbruikbaar geworden zil
verbons a 2.50 van den bij Koninklijk
Besluit van 14 Juni 1918 (Staatsblad no.
357) bepaalden vorm.

Met ingang van 1 Januari 1929 wordt de
naam van het radio-station Scheveningen-
Haven gewijzigd in Scheveningen-Radio.

De ziekte van den Engclschen koning. De
algemeene toestand onveranderd.

Met ingang van 1 Januari a.s; wordt in
het verkeer met schepen de minimumtaks
voor radiotelegrammen, welke tot dusver op
een prijs van tien woorden was bepaald, af

geschaft.

In vérband met. vele veronderstellingen,
welke dom bevoegden en, onbevoegden over
den moord op den heer Lans te Rotterdam
werden geuit heeft een verslaggever van het
,,Rott, Nwsbl." een onderhoud gehad met
iemand, die wel eens meer een „zaakje,'*
zij het dan' ook zonder moord, aan de hand
heeft gehad, een soort „expert" dus. Deze
gaf dadelijk als zijn rotsvaste meening te
kennen, dat in den moord op den Oostzee-
dijk geen van „de jongens" betrokken kon
zijn.

„Om alles,, wat je wij," zoo zejde hij, „wied
ik niet jé, dat het gedaan is dooreen groentje.
Zooiets" en het werd met een zekerefi
vaktrots gezegd „doet geen van de jongens.
Laten wij eens veronderstellen, dat wij samen
ergens op uitgaan. Wij zijn binnen en nét goed
aan het zoeken en dan hoor ie iemand aan de
deur. Hef eerste, waar jé dan toch aan denkt,
is om de beènen te nemen. Weet jé véél of het
er één is of dat het ér misschien wel vijf zi'n-
Het eenige, waar je over prakkizeert, is, dat
de zaak,„yerschut" is en dat je hoe eer hoe
beter moet zien te verdwijnen. Komt er dan
één naar boven, nu, dan geef je misschien een
tik, om even van hem af te wezen, maar zöo-
iets, als ze op den Oostzeedijk hebben-gedaan,
neen, dat doet geen van de jongens. Daar zit
vast' meer achter, let eens op mijn woorden
Om iemand zoo af te slachten Dat is vast
gedaan door iemand, die er op uit is gegaan
om dien meneer te vermoorden en die, toen
het gebeurd was,-maar wat geld meegenomen
heeft om „een schim' 'op de jongens te gooien.

De spreker was bij het uiten van deze
woorden van zijn stoel opgestaan en trachtte
den verslaggever met dru kke handgebaren
tot zijn meening te bekeeren.

„Kijk eens," zoo vervolgde hij, „lateft ze
nu eens in die richting gaan zoeken, dan vin
den ze misschien vast wat. Misschien komt
hij ook wel Vandaag öl morgén tth zijn eigen,
als. hij het niet anger onder zich kan
houden. Wam het ts. zoo vast ais een
huis iemand, die nog nooit zooiets aan de
hand heeft gehad. Let maar op mijne woor-
den. Dat één van de jongens iemand een tik
op zijn „neut" verkoopt, goed, dat doet hij
dan om weg te kunnen komen, maar zooieis
neen, dat wil er bij mij niet in 1"

-•Mohamet Pasja in het Amstel-Hotel te
Amsterdam.

Ongeveer .twee w-ekep. geleden heeft een
vriendelijke hand ons bericht, dat de prins
van Afghanistan Amsterdam een bezoek fiad"
gebracht, aldus rftetót de'Telegraaf! Onze in-;
formaties .-pm r aaa-rfcUftrent -eeft 'bevestiging'
te krijgen, werden niet met speces bekroond
omdat, 'zoo blijkt 'nu achteraf, wij de zagk';
té serieus hadden opgëvaj; en opidaj; de
haam niet geheel klopte.

ïntiisscheh blijktnutoch, 'dat een prins
Amsterdam de éer heeft aangedaan een be
zoek te brengen. Deze persoon van Jroogen
bloede Vervoegde zich eenige weken geleden
aan het .Amstelhötel-en huurde daai appar
tementen.. In 't register schreef-hij zicp in
als. Mohamet Pasja, prins van-Kurdestan,
een rijk dat. inderdaad bestaat. -

Zijne Koninklijke Hoogheid nam het ei-
goed van en liet het zich aan plets ont
braken. Aan het personeel evenwel viel op,
dat. de .garderobe verre van uitgebreid was
te noemen en slechts bestond uit een paar
sokken met gaatjes en eenige vuile, boorden.
Doch wreemde prinsen1 uit Kurdestan kun
nen er u-eemde kleeding-assortimenten op
na houden en de Amsterdamsche hoteliers
kunnen meepraten over eigenaardige eigen
schappen van vorstep-uit verre landen.

Dezer dagen werd, zoo verneemt het blad
verder, aan Zijne Koninklijke Hoogheid de
rekening gepresenteerd.; De prins bleef met
betalen dralen tot het tijdstip waarop de
banken veilig en wel .gesloten zijn. Toen dat
achter den rug was; verklaarde hij tot, zijn
spijt geen geld te kunnen-opnemen .en vroeg
of het goed was met een chèque te betalen.
Men zei hem, dat dit geen gewoonte was,
doch dat men dit papier evenwel wilde ac
cepteeren.Met een schrift dat deed dénken
arm het gekrabbel van een kind uit'de, eer
ste klas der lagere schóól, schreef hij een
chèque van. 100 dollar en verlangde f 90
terug,De kassier, vertelde hem ,dat dit .nu
wel een beetje te ver ging. De chèque. zou
worden geaccepteerd en het geld zou den
prins, die plotseling haast betoonde om heen
te gaan, achterna gestuurd' worden.

In dit vonnis berustte Z. K. H- en hij ging een
eindje in de stad wandelen. Echter met een
detptive achter zich aan. En deze, den prins
volgende, zag, dat hü ergens een particulier
huis binnenging. Bij informatie deelde men
heip daar mede dat hij zich hier ook als
prins van Kurdestan had gepresenteerd en
dat hij opk daar nog niet betaald had.

De officieele politie van den vreemdelin
gendienst- aan het hoofdbureau kwam er
thans bü te pas en zoo kon,Mohamet Pasja
zyn derde hotel betrekken, een cel aan het
hoofdbureau van politie, met volledige be
diening engeuniformde oppassers.

Bij fouilleering bleek, dat de rijkdommen
van Z. K. H. zóó fabelachtig waren, -dat hij
zich niet eens de luxe kon permitteeren een
onderpantalon te dragen. Zijn eenigste .exem

plaar was juist in de wasch! Zijn teenen
hadden hun uitgangsdag; zooals dat- heet,
terwijl de voering van zijn marterbontjes
de marters in Kurdestan schijnen'te miau-,
wen s, even doorluchtig was als Z. K. H.
zelf..-. -

Voorts kwam aan het licht, dat er ernstig
geradeerd en bijgeschreven was in zijn pas
poort. Uit gegevens bleek, dat de prins ver-,
tnoedelijk van Turksche origine moet zijn.
Verder werd aangetoond, dat hij in Oosten
rijk, Engeland, België en Dultschldttd zich
ook voor prins van Kurdestan heeft uitge
geven, waarbij'hij telkens kleine Oplichterijen
moet hebbén gepleegd.

Er wórdt nu 'gewacht op een schip, dat'
■regelrecht naar Turkije vaart. Want men
durft Möhamet Pasja niet' over het vaste
land fiaar zijn geboortegrond terug te zén-
dén'; immers de kans 'is niet "denkbeeldig
dat de Duitsche grensaütoriteiten hem Weer
terugsturen.

Te Dintlier js Donderdagavond, ojnstreeks
G uur., naar men ons aan het „Huisgezin"
meldt, een,, ernstig ongeval gebeurd.

De eehtgenoóte van landbouwer H. K., die
ziph in de tram bevond, werd onwel en ging
daardoor óp hét balcon staan. Toen is zij
waarschijnlijk Uit de tram gevallen.

Toen men aan de halte bemerkte, dat., zij
niet meer aanwezig was, ging men terug om
haar te zoeken.

Ze werd bewusteloos op den klinkerweg
gevonden met een wonde aan het hoofd en
naar hare kortbij gelegen woning vervoerd.
Haar werden de iaatste H.H. Sacramenten
toegediend. Gistermorgen was het bewustzijn
teruggekeerd.

in de algemeené belangstelling willen plaat
sen. Dat men het plan eens overwege, ook
buiten Batavia en daarbij Vooropzet, dat
moeilijkheden er zijn Qfti overwonnen te
worden.

In den laatsten tijd komen vele berichten
binnen over dé onveiligheid in het Buiien-
zorgsche en ook Tn ,het zuidelijk deel .der
residentie, Batavia, De veiligheid verbeterde
wat, toen de politie na rusteloos speuren en
opjagen een der beruchte bandieten in
handen kreeg, namelijk zekeren Malat, die zich
aan vele diefstallen, had schuldig gemaakt.

Maar er. moeten .aldus de j.Javabode", nog
anderen wezen,-.die eón terreur uitoefenen .in
de dessa's en daaronder werd gesignaleerd
een zekere Asbo, een ontvluchte, veroordeelde:
Uit Sawah Loentoe, die ,voor een rampok-
perkara eertijds tot 15 jaar gevangenisstraf
werd,, verpprdeeld. Als zoovelen Zijnerlotge-
riooten wist hy uit de-mijnen te ontvluchten
en na een. avontuurlijken tocht dwars door Su
matra, hier weer voet aan wal te. zetten-
Deze Asbo werd nu door de politie gezocht
eh men had een premieop gijn. arrestatie ge-
?pt. Dezer dagen werd hij gesignaleerd in de
cjëssa Tji'herang, in het district Tjiawi.De
mantri-politie tppg erop uit met den loerah
dier dessa. In het aan gewezen huis. werd As

bo. rustig zittend, aangetroffen. De mantn-
duwde ïïem een revolver voor zijn neus. Doch
toen hij dicht bij Asbo kwam óm dezen te ar
resteeren, wist de boef met een enkele hand
beweging ljet schiettuig den mantri uit de
haiid te slaan. Nog een handbeweging en
voor de ambtenaar zich herstellen kon, had
hij een kogel uit een parabellum-pistool in de
borst. Een tweede schot, door Asbo gelost,
verwondde den loerah in den linkerarm. Een
politieagent schoot op goed geluk op Asbo,
doch miste. Deze maakte van de consternatie
gebruik om de revolver, van den man tri op te
rapen en -ermee vandoor te gaan. De gewon
de werd later door een versterkte politie-
macht, gewaarschuwd door de bevolking, naar
het Ziekenhuis te Buitenzorg vervoerd.

Asbo-zwerft nu nog vrij rond in het ge
bergte of in de omstreken van Pasar Rebo
en Pasar Minggoe.

B. en W. van Amsterdam stellen voor tol
hoogleeraar in de algemeene en practische
geologie en de petrologie aan de Universiteit
te Amsterdam te benoemen dr. H. A. Brou
wer, thans hoogleeraar aan de Technische
Hoogesehool te Delft.

Ten gevolge van het warm loopen van een
as is brand ontstaan in den grooten ge
deeltelijk mét riët gèdèktén windmolen dei-
firma Knottenbelt, te Barneveld. Hoewel de
vlammen in .den top van den molen reeds
naar buiten, sloegen, mocht liet met veel
moeite gelukken dit kunststuk' van inoleri-
bouw te behouden.

Dit is reeds de tweede keer, dat deze.-bui
tengewoon hooge molen bijna in vlammen is
opgegaan.

K(ersten) schrijft in „Sociaal Leven en
Streven';;-

„Stel aan uwe priesters voor, dat er in
Indië- een -Eucharistisch Congres gehouden
wwdc; kun liet. niet dadelijk een internatio
naal zijn, begin dan met'-een diocesaan," I
aldus^Pater,-van .'Dijk in- zijn.voordracht^
voor' den K. S. j3.-Batavia over-met .Interne,-
ttotjlfe'l. Eucharistisch Cangres te Sydney. j

Heb,knetterend applaus, dat op dn, geest
driftige voordracht van den gewijden rede
naar- volgde bewees,-,dat-het auditorium ini
vuur en vlam was geraakt, zij -het niet uit
sluitend voor het voorstel, dan toch voor de
Eucharistische stof in <-het algemeen. ESi
ook oin ilcze reden was.het te betreuren, dat,
de .vurige Augustijn geen honderden en dui
zenden mensehen onder zijn gehoor had; want
beter'dan wat cok zou, dit-geschikt zijn ge
weest om de bezieling te geven, die voor de
uitvoering van het geopperde plan noodzaker
lijk is.;- s -

Het is niet te onbkermen,: dat ,er -veeji^an-
trekltelijks schuilt-in het denkbeeld, ook in
Indië eeh Eucharitisch Congres- te houden.
Wie als wijs!- getuige, is geweest van den gloed,
dien-de voorbereiding, het houden en: de na
betrachtingen van zoo'n massa*manifestatie
over het godsdienstig leven doen uitstralen,
verwacht er ook voor Indië winst van; ,En
juist- de kleinere- omvmig," de grootere inti
miteit van een diocesaan congres is een uit
stekende inleiding tot een Internationaal con
gres. Dat heeft de ervaring-in Amsterdam-ons
geleerd, - toen tijdens het Diocesaan,,Eucharis
tisch Congres de spanning werd verzameld,
die, het geweldige internationale jEuchavisti-
sche Feest deed uitslaan tot een uiting van
geloof, welke geen ooggetuige ooit vergeet.

De groote vraag is echter, of uitbreiding en
uitdieping van het Katholiek geloofsleven in
Nedëi-iandsch-Indië al in één zoodanig sta
dium zijn, dat heb aantal bezoekers eenèr-
zijejs en de-, lust., om desnoods ten koste, van
groote offers het Congres bij te wonen ander
zijds, hét welslagen waarschijnlijk zouden
maken. "1;.

Dé ervaring, dat! het houden van een In-
dischen Katholiekendag - ondanks het vaak
geopperde plan, tót nu toe niet ernstig over
wogen is, iitemt een beetjë sceptisch. Een
congres naar het modél vau hét moederland
b;y. zou minstens drie dagen in beslag'nemen.
Stel, dat een diocesaan congres gehouden zou
worden in Batavia, van Zaterdagmorgen tot
en mót. Maandagavond, dan zouden de dui
zenden deelnemers van buiten Batavia tóch
minstens Vrijdag, Zaterdag, Maandag en
Dinsdag vacantie moeten nemen óf vragen
en dia van. Batavia én omstreken Zaterdag en
Maandag. Of dit in het licht der Indische
omstandigheden mogelijk zou zijn, komt. ons
-minstens twijfelachtig voor.

En toch, en toch.Wie ooit in zijn leven

een Eucharistisch Coii'grés heeft meegemaakt,
,;dioëësaan"'en <öf) intërnationaal,eil wie Pater
v. Dijk heeft hooren vertellen over Sydney, die
verklaart Zijn voorstel niet gaarne onuitvoer
baar'. - '- ,-

Daaróm hebben wij het door dit artikeltje

..Ready?"

Vroolijk weerkaatste het lieve meisjes-
stemmetje van Lien-Tholen over de tennis
baan. In haar fleurig toileten haar licht
opgewonden kleurtje was-ze nog bekoorlijker
dan anders, maakte ze de andere meisjes
van de. club nog jaloersch.

Haar guitige zwarte oogen fonkelden wild
in hei fijne gezichtje, waarop haar-golvende
haarlokjes door een verfrisschenden noor
denwind heen en weer werden bewogen.

Èn de jongens, ze..waren den koning te
rijk, als. ze met haar mochten spelen.

Dan ketsten de ballen weer tegen de
reckets, dan huppelden ze lustig over den be
tegelden grond, dan vlogen ze hoog over
het net tusschen hagen en dichtbegroeide
struiken. Vol .vuur werd gespeeld!

'n Kwinkslag van den een 'óf ander en
'n joviaal-gemeende lach weerklonk door de
lucht, een lach, die den grootsten dwarskijker,
z'n pessimisme moest doen vergeten, 't Klonk
ook zoo leuk, die galmende echo tegen hooge
peppels en linden alle kanten uit, alsof ze
van geen ophouden wilde wéten.

Een kellner bracht limonade, de rust begon,
'n Zestal luie ligstoelen stonden te wachten'
rondom een wit-beschilderd miniatuur
tafeltje.

„Wann hé?" pufte één der meisjes.

„Moet jij t nu warm hébben?" plaagd» zij.
^VVat ijwet: 4an wel niet hebben, uit te!
staan niet m.'u tweehonderd pond?" ,'j j
Weer gegichel; een dei- jongensdééd alle
mogelijke moeite om zich zoo gek'mogelijk:
ajui ie .stellen.1( ;j

„Allemachtig, Kees je lijki wel! een rhino-
ceros,", plaagde ze weer,

„:k,,Wed dat je piet,eens weet,, wat 'n rhi
noceros is," verdedigcio Kees.ij

„.„IhieJ»,,,i2og .w,tegénvallen, ..jo'éliie; SfgA-l
ceros is ,eeij; ^ropj;, v# béést, ja hop ?al ik
da,t UJustrééréh, 'tfacht. het' 'kob 'iéts

4e kon niet uitsprpjeen, want een dayerehd
gelach én gegil pyetetemde hgre woof-
den.

Wim, het lijdend voorwerp, had' j4ch van
dep schrik in een Stukje ijs,' dóthij'.met'
veel moeite uit z'n glas. gevfscljt had, "ver.
slikt :,en bevpnd zich, hu in..een 'uiterst be
nauwde ppsitie. Hij was 'n stevige dikke bpy,
Voorover gebogen als hij in z'n hoestbui-
benauwdheid?at, .bengelden z'n lange melk.
boeren-hondep-hare.n met bosjes voor z'n
gezjeht.

„Arm jochie," vergoelijkte Lien, „wil ik
- je komen troosten?".

En bezorgd ging ze naar den liocstendcn
dikkerd, klopte hem met. ferme slagen Op
zijn rug zoodat de mat van den ligstoel
angstige oogemblikken .doormaakte,om van
dgn -benauwden ijsetei- niet te spréken.

„H..h.,-ou..op.Lipn probeer
de hij te uiten, doch zyn woorden konden
niet behoorlijk hun weg vinden tusschen het
in zijn keelgat vastzittend ijsklontje.

En toch wenschte Kees, dat hjj, ook een
hoestbui mpclit krijgen,al', was het: alléén
maar om

.-„;Ik zou je nooit willen, hebben," .plaagde
hen weer. „Stel je voor, dat, ik een ,man
had, die zich eiken middag in, de aardap
pelen verslikte.,ha, hawil ik pog een

stukje ijs voor. je halen?"

Wim wak in den zevenden hemel. J,
„En als ik nu-dat verslikkeii afleer,. Lien?"
vi-oeg Wim me.t hoesche stem.

„Maar dan ook alleen maar, als je motor
of auto. reed."■-

Wim, die overigens een onverstoorbaar
humeur had, was nu toch even geraakt. Hij
vond zoo iets echt meisjesachtig; Lien wist
toch wel; - dat zijn moeder daar zoo op
tegen was.

„Dat weet je ook wel," mompelde hU-
„Nu, ik wil alleen een man hebben, die
deü heeten dag met me toertr-Jn man met

veel. -geld."--

„Jij weet wel. wat je wilt," gilde Jet
Knieshout. „en-je huishouden laat je zeker
n-n,r waaien? Ha, ha, juffrouw Lientje weet.
wat een gemakkelijk leventje is. Maar ik
zpu 't zoo niet willen, al had m'n man 'n
huis vol geld."

..En als ik nu eens met Wim trouwde?" gil
de Lien, „Zou dat klinken, dó heer en me-

vróuw Kramer-TholéhKramèr-Tholen,

nóu,'t zou desnoods gaan, maar...'...""

„Eigenlijkpast bij jouw naam 'geen èen
andere," bitste Jet weer, ,,'t beste is dat je
'li ouwe taart wordt?'

Dat kon Lien niet verdragen. Nee hoor,
dan zou ze nog liever haar auto en rente
niers-principe laten varen.

„Dan nain ik Wim desnoods toch maar,"
ging ze door.

En Wim zei niets, tuurde levenloos
vooruit in z'n luien stoel.

Ze was nu eenmaal niet wijzer, later zou
ze wel anders worden.

't Spel werd voortgezet, doch er scheen iets
aan dè goede verstandhouding te haperen.
Lauw en onverschillig speelden ze door, er
werd maar weinig meer gezegd.

Kees bracht na het tennissen Lien naar
huis. Hij had haar woorden goed in z'n
oóren' geknoopt. Wat zij wilde, kon liy haar
gevén.

En hij vertelde van auto-tochten naar
4 buitenland, van motor-races op hellende
wegen, van z'n gemakkelijk leventje, om.
dat. zjh vader veel geld had.

Lien luisterde aandachtig. Haar oogen
fonkelden bij het aanhooren van al die din.
gen liarer droomen.

Toen had Kees haar eens heel lief aan
gekeken; ze wist eigenlijk niet hoe "t zoo
kwam. ze vond Kees wel aardig, niet om z'n
persoón en karakter, maar om z'n geld,
z'n auto'én'z'n motor!

Kees Was-mét z'n voorstel voor den dag
gekomen, had er bij hem thuis over ge-
sproken'.

Haar ouders waren ook wél met de ver
loving ingenomen. Lien zou een goed hu
welijk doen.

En 's avonds reden ze naar de groote ste
den, hij de man van het geld, verteerde
groote sommen en zij koketteerde in weel
derige costuums en kostbare sieraden.

Nu was ze niet meer het leuke, naïeve
meisje van,,vroeger; ze was een vrouw van

de wereld- Met minachting keek ze nu

naar- haar vroegere vrk»i>din en vriendinnen.

Èenft, hadden ze Wim Kramer nog ont
moet. Hy groettte beleef dj dóch met ëen
zpkere bezorgdheiden, medelijden in zijn
blikken,, .Dien nvond: was Lien stil. geweest,
te stil,, paar Kees',, believen. En hij kocht
weer iets nieuws voor haar, een fonkelend
paarlen-snoer en zij had weer gelachen, doch
niet zoo vrij en joviaal als vroeger.

Kees smeet ipet het geld en z'n vader be.
greep niet -■ waar z'n jongen het vandaan
haalde,

'n Week later verklaarde Kees, dat hij wilde
trouwen. Hij moest een jaar voor zaken
naar Amerika en wilde haar meenemen.

Trouwens was toch wel het ideaal voor
haar, de grootste gebeurtenis in haar leven
en" toch,:..... ze 'wist niet wat haar van

hem tegenhield, ze wilde het niet weten

haar Amerika!.;:... God, met "eld->
verkwister, zoó'n verwaanden kwast, die te
lui was om te werken.

Op een avond had ze het hem durven
vertellen.

- Hij was niet eens erg geschrokkenvoor
't laa,tst drukte- hij haar de hand en nam een
koel afscheid.

Zij ,was naai' huis gehold, waanzinnig. Ze
nuwachtig snikkend was ze direct, naar
baar kamer gggaan en daar barstte zij in
trgnen uit. Zij verborg haar hoofd in de
kussens om het snikken te verbergen.

En. lang, lang had ze gehuild, tot moeder
boven kwam om haar te troosten en. op
te beuren. Zij had al lang gemerkt, dat
't met -haar kind, niet- in orde was., 't .Moe
derhart sprak en troost zochten ze bij el
kaar,, zü, de kokette vrouw, bij haar eenvou
dige moeder;

„Kind," sprak ze, „waarom verzwijg je
zoovéél voor ?e móeder?"

Doch ze kon niet spreken, 't was haar
onmogelijk....- „Moedertje.... moeder'...."

Op eep avond laat werd ér gebéid. Lien
deed open.

Verstijfd van schrik bleef ze staan. Voor
haar stond een gejaagde, zenuwachtige
man, lijkbleek, met tranen in zijn oogen.

,'t Was de vader van Kees. En bevend
vertelde hij, hoe Kees hem bestolen had,
voor hij naar Amerika vertrokken was.

Lien werd een stil meisje. Ze sprak wei
nig en lachte niet meer. Al haar vriendinnen
en vrienden war enhaar vergeten. Alleen Wim
Kramer niet. Dié trachtte, haar op te beu
ren, haar weer als vroeger, 'n vroolijk,
lief meisje te maken.

'n Jaar later stond op een leuk, gezellig
huisje, een naambordje met twee namen,
die goed bij elkaar pasten: Kramer-Tholen,
Lien en Wim! W.

Menier,

Ulvenhout, 4 December 1928

Mee, da'k op
m'nen sc'neurke-
lènder keek, veur
ik d n datum ier-
boven schreef, ver
schoot ik er 'n
bietje van, zoo
dicht as me-n-al-
weder op d'n Sun-
dereklfiss zitten.

Want da's waar,
amico, ik kan
nooit op d'n alie-
menak kijken, - of ik ben a! weer ouwer as
ik wiest. Wa vliegen de dagen, verè.1 nouw
ze zoo kort zijn en wa worren me gaauw
oud. Nouw motte me goed verstaan, as ik
zeg: oud. Dan wil da zeggen, dat d'n afstand
tusschen mijn geboortebriefke en ikke hoe
langer hoe grooter wordt, want, onder ons

gezeet en gezwegen, voelen doei ik m'n
eigen gin horké minder, as op m'n dartlg-
ste; En toch zijn d'r al heel wa haren min
der....'.. Kad vruuger 'nen kop mee haar as
'nen stalbezem en nouw och laat ik er
maar niks anders van zeggen, as da'k zoo-
veul meugelijk' m'n pet ophouw

Maar allee', laat ik nouw maar van m'n
twalèt afstappen en teruggaan nar m'n be
gin naar Sundereklaas. Ik docht dan as
dat-ie nóg 'n -paar -dagen verders af was
en daarom'mot ik kollesaal opschieten mee
dit briefke want 'k mot zien as da'k 'm van
daag nog te spreken krijg! 't Kost altij wel
veul geld om bij dieën biskop op opdejènaic
te gaan maar daar kund altij - pie naar
kijken. Want ik. weet vér-uit da ze d'r eigen
allemaal weer uitsloven en dan Wilik hls'
gère achterblijven. Van Trui krijg ik natuur
lijk we:r - 'nen dikken das, ,watusschen

Dvéj d'n.. verver, uit Amsterdam, zal weer
wel 'n schilderij sturen, eigen fabrikaat,
„handwerk" en as 't er nouw maar gin ls
zooas vleeden jaar, toen docht Ik dat le z'n
palet in 'n lijstje had laten zetten. Hy ls
van de medèrne richting, zooas ge wit, en
aan die richting kan ik maar gin richting

vinden, hoe 't op mot hangen. Ge kun.t die
dingen pp alle manieren, ophangen zoiider
dg .ge zjet. .wg-d-et.'is en da's 't, moeilijke
van die kunst!' Tenminste Veur mijn, want
ik zit mee de stukken. Toen ie vorig
jaar mee Kerssemus hier kwam en z'n Sun-
dereklaasked'oo zag. hangen, netjes ir de
pronkkamer,toep wier ie zoo kwaad, as 'n
spin. „Maar ziede nou nie as da-d-et «lad
verkeerd hangt," zeeTt-ie. Ge sriapt ik schrok
me-n-eigen 'nen aap. „Tuurlijk hang-et
verkeerd, Dré," zee ik maar „moeder ee-g-et
zekers afgestoft en ge wit hoé d'e v.oü-
wen zijn, jongen: nonsjelaant." Meh en
draai ik ,'t ding om en toen, toen sting er'
niks op. Toen keekte teugen d'n s c h 0 o-
nen kaant van 't linnen aan én: 4a was ok
?/n bedoeling-nie.

toen me-n-et uit hadden gepakt: da's 'n
gebéd, cia's ,'h ïwêgeelje!."

N'puW, tóen 'was ér wéér vrede! Dré hee-g-
et. ,lopn zelleyërs 'rechtgëhangen, want ik
w.aagde m'n éigen nie d'n tweeden keer aan
allien" kerkboek. Volgens Dré-ke. m'n klein-
:zeun, is 't „Onweer" en eerlijk gezeed, ami-
có.'zöö erg is 't wel! Maar zoö kunde méé
dié médèrriè kunst oew eigen soms dillék in
oew vingers snijen. Keb er nouw 'n kruske
op getekend (da's meteen in d*n stijl dan)
oiri re" weten wa vau-boven en van-onderen
is, om niemeer d'nzelfden flater te maken.
Gë*"sïaét er wa meé uit; as oew jóng aan
imêSèrnfe kunst doen.

Trui zak 'n fiets kedoo gevén, dan kan
«r-in .'t ivérvölg naar de mart rijen.. Ze „rij"
ttMP Vm> fgèr-eDe»; kleinen Dré; z'nan naftjn
■irtfejaKlÓd'eiettëfs' ;eöschooltasch w.sdift
gfêote'»"-ïJrA-:ietsiir 'dé kunst óf zoo,- .maar
'd"ijj mpalijke' -kwepsie. Wh zoude .„denr
k'tfff-f-Vam 'hén grefólen .-zwóiften.ter.tiestenhoed-
'amico, dan héet óleghi pèrepluu meer
noodig okh Maar affiin, 'k 'zal strak wel; 's
gaan kijken in de stad. De eetelazie's zijn
nouw zoo schoon, dat de centen zóó uit
oewen zak vliegen. Ge kund anders mee
zo'nen Sundereklaasaved wa beleven, amico.

Keb mee Trui 's veur Sundereklaas motte
speulen bij goeie kennissen ('k Wil gin na
men noemen). Trui. was Assiepan en 4k d'n
heiligen- Si»t. Keb: npg. nooit zo'pen.^evul-
den" Assiepan gezien. :Ik had Trui zeilevers
gegrierneerd, mee- 'n haand vol. roet. Keb
nog noojt iemand zóó „zwart"-gemokt ami
co.1 En zij moes veur Assiepan speulen, om-
da ze dan niks hoefde te zeggen, v/ant 'nen
Sundereklaasmee 'nen langen,.grijzen baard
en 'n. vrouwenstem, dft kom nie bü meka,ten
Da zwartmaken ging nog, maar d'r was gin
een broek die d'r paste. Allemaal te naauw
Toen emmen ze mee touwkes diehtgeregen
Affijn, ?t spul was. ypur-, mekarenen. wy
mee de sjees er. op uit.

En tpen.ik. m'pen spiets .had.,.,af gestoken
én'.de. keirtdfii-kes. diép onder d'n uidruk wa
ren tóen! .Scheur'de'-n.-er' .ie ts, m'ee zpm ge
kraak- .dp iep "ialt'ero'aaJ,.

Maar mee Sundereklaas was 't gedaan
Ik kón nie meer. Ik docht da'k er wa van
kreeg. En da gezicht van Trui! 't Roet wier
d'r bleek van. 'k Mokte-n-er maar gaauw 'n

énd aan; „Menschen," zee ik, „we motten
vënaved nog op zooveul plotsen zijn, heel
Ulvenhout zit op ons te wachten, dus veul
plezier en tot 't aander jaar." „Maar motte
nie wa' gebruiken, sundereklaas,". vroeg
m'nen vrind, ,,'n katske of 'n ander bor
reltje?"" Maar Trui trok zóó aan m'nen tab
berd, da'k de deur uit was, veur ik 't besef te.
„Da's ééii's en nooit meer", zee Assiepan
toert me wéérin de sjees zatten, „en hoe
krijg ik nodw da roet van m'n bakkes?"
„Da slet wél," stelde-n-ik 'r gerust, maar,
amico, 't is 'n kerwei gewiest om Trui weer
te yeurschijn te halen van achter da zwart
sel uit. 'n Pond 'gruurie zeep gong eraan en
éindelijk toen blonk ze as 'n spiegeltje.

Amico,; ik- mot 'r nouw wezenlijk af gaan
SOpèieftv „Mot op m'nén koop- en da's veur
;pëp man iï" heel ingewikkeld wérk. Ik'neem
dé karbies maar mee,' daar kan veul in én
die hang ik dan vattaVed maar- aan Trtll
djr nuuwe fiets, die ik gaai koopen.-Düs, ami-
caC; tot dé' ypïgpMé week.-

Ik wensc'h' 'oeté 'neri -gooien Sundereklaas
en ontvaiig veul groeten van d'n Assiepan
en, as altij, gin horke minder van oewen

toet a voe

Dré.