Nieuwe Haarlemsche Courant | 1928 | 10 december 1928 | pagina 1

m

5!

L

HET ZWARTE MONOPOLIE

DE MOORD OP DEN HEER LANS
TE ROTTERDAM

Telegraphisch Weerbericht

BUREAUX: NASSAULAAN49

m'o'

NUMMER BESTAAT UIT DRIE BLADEN

MAANDAG 10 DECEMBER 1928

TWEE EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 17028

AANGIFTE MOFT OP STPAFFE

itTFPj t ik nntFm a A.I VIER EN TWINTIG UREN NA HET ONGEVAL.

Vio/f 'de

FASCISTISCHE SCHOOL

DE ONDERWIJS

WETTEN - DE ONDERWIJZER

S—9-A

De groote sleepreis naar
Singapore

De S.D.A.P. in Limburg in
duigen

Een schip bij Workum
gestrand

Een motorrijder tegen een
boom gereden en gedood

De reddingsboot van de
„Renato" gevonden

Het vergaan van de „Noord
ster" bij Terschelling

N.V. Hanzebank in het
bisdom Haarlem

Kwaadaardige honden

Kleine oorzaken, groote
gevolgen

Aanrijding te IJmuiden

AAN 0:;zs ABONNE'S

GRATIS ZONDAGSBLAD

Voornaamste Nieuws

De compagnon wederom gearresteerd Hij bekent
verduisteringen te hebben gepleegd

Een auto over den kop
geslagen en in een sloot
terecht gekomen

J. J. WEBER ZOON

Groote Houtstraat 166 Haarlem

Ernstig auto-ongeval te
Nijmegen

Cnze gratis Ongelukken-
Verzekering

ZEVEN HONDERD EN
VIJFTIG GULDEN

Al STFRfrAIKSCHE
ANTHRACIET-IVIIJ.

Groote Koutstr. 187 Tel. 12504

Het drama in het Volkerak

Telefoon No. 13866 (drie lijnen)
"ostrekening No. 5970.

ÏMENTEN: voor Haarlem en
stud A^Kschappen: per week 25 ct.; per
i'^{ ra rtaa' 3.25; per post, per kwartaal
jflb - i 3.58 bij vooruitbetaling.

urtie 4
door I

Jam. Pf

NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT

- ADVERTENTIEN 35 ct. p. regeiw
VRAAG- EN AANBOD-ADVERTEN
TIES, 1 4 regels 60 ct. p. plaatsing;
elke regel meer 15 ct., bij vooruitLet.
Bij contract belangrijke korting.
INGEZONDEN MEDEDEELïNgTüN
tusscben den tekst 60 cf. per regeh ft

|tnend||T

:0 Conft

B.,

abonnê'e op «Ut blad zijn ingevolge de verzeüeringsvuorwaaraen vimn
,v;. Lico tegen ongevallen verzekerd voor' een der volgende uitkeeringen: 1 ullUU»

„Thet

55 B'f

til art

gcuctie ongescniKMieia ton wersten door 4' 7L'n dij een ongeval met |T dij verlies van een uand, Ci'jiZ bij verlies van een f PO JU n brouk vnnf tn bij verlies v. een

1 uti.""doodelijken afloop; IfciniU.'*een voet of een oog; l/uw."duim of wijsv.ncjer; lui» been oi aim, I rj. i

verlies van belde armen, be.de beenen of beide oogen
VAN VFPI.ifs VAN At 1 f pffhtfn r-pstrniFFFN

'anderen- vinger.

,-:dien:

sopr21

OrM

a orW

12.2<
uedel

.20 dW-L'

•N-
de m

IX

Cotic

%renz°

lsmUE Een paar losse feiten:

S50rï 3 November 1928. Een manifest van de
^'^Katholieke Actie, dat meer dan ruim voor
do pallen is van gezwam over „stormende ade
laars", „met mannenmoed verwijde; maar
Qtk5jbog te nauwe Italiaansche grenzen", „door
f afferkracht vollediger en glorierijker over
winning", „de nieuwe herrezen geest van
Ttalica" en „Romeinsche heldhaftigheid".
%Ot. Idoch dat den durf had te eindigen met
|vy- een oproep om tijdens het feest der Over-
Winning even terug te blikken naar de
--^onmetelijke kerkhoven der ongelukkigen
(stel u voor: ongelukkigen!), die voor het
jd,ng Vaderland hun leven gaven wordt door
Trio de regeering in beslag genomen met de
a^fmotiveering: „gebrek aan patriottischen
begikeest en niet in overeenstemming met de be
ng ia teekenis van den dag."

«A 4 November 1928. De nagedachtenis van
Benedictus XV wordt door de fascistische
o-cr»1 pers een ander maal bezoedeld, door er aan
TranS te herinneren, dat deze Hoogepriester den
luitcinoed had den oorlogvoerenden naties vredes-
A voorstellen aan te bieden. (De oorlog is de
eenige internationale justitie. Elke poging
-•'gei. 1 tot afschaffing of belemmering van den
30 S" oorlog is immoreel, zijnde een aanslag op
öe mogelijkheden tot heldhaftigheid Aldus
istcn*1 de officieuze „Tevere").

5 November. De minister van binnen-
Jm) Jandsche zaken, Mussolini, decreteer*-, dat

niet-Italiaansche
omdat

o i r-1' de vertooning van alle
G oorlogsfilms voortaan verboden is,

zijten eerste, een belangrijk aandeel in de
61 overwinning aan de Geallieerden afstaan en
:|barj«cJ (jaarcjoor de waarde van het Italiaansche
Jpciu leger zijdelings verminderen of zelfs geheel
|Poie-j verwaarloozen; ten tweede, omdat die films
2e s'eCrt V°I zijn met scènes, die een humoristische
strekking hebben, maar in werkelijkheid de
discipline van elk geregeld leger beleedigen;
ten derde, omdat sommige van die films er
pa'f op gericht zijn de glorie van den oorlog te
verdoezelen, den bezoeker een afkeer van
den strijd in te boezemen en op andere
£gai-.^ wijzen funest werken op de patriottische

.- gevoelens.

VVe gaan weer door en wel met het eerste
deel van mijn oetoog:

De opvoeding in de school,
0fieSi dat ik op de volgende wijze zou willen

i.Mȣ
io-'/

elle"

onderverdeelen:

a. De fascistische onderwijswetten.

b. De onderwijzer.

c. Het materiaal.

d. De geest

X» fascistische onderwijswetten wierpen
in haar wording een allerzonderlingst en
Weinig voordeelig licht op het willen en
streven der nieuwe Italiaansche regeering.
Ze zijn en blijven een lijdensgeschiedenis,
die al duurt zoolang het fascisme duurt,
en die voorloopig ook nog geen grijntje
hoo; geeft op een spoedige oplossing. De
oorzaak hiervan is, dat de regeering, ten
eerste, meer wil, dan een wet zonder meer
kan opleveren ik herinner aan mijn
inleiding; en, ten tweede, van dezelfde wets
artikelen resultaten verwacht, die elkaar
practisch buitensluiten. Zoo wil men bij
voorbeeld een volledige kennis van alles wat
het buitenland betreft, en tegelijk een vol
komen minachting van hetzelfde buiten
land. Zoo wil men een grondige schoolsche
kennis, terwijl de beschikbare leertijd
nauwelijks voldoende is voor de noodig
geoordeelde lichamelijke opvoeding, enz.

Om kort te gaan, er zijn in de onderwijs
wetten, zooal3 die thans worden toegepast,
twee leidende factoren aan te wijzen: ten
eerste, moeten ze katholiek zijn; ten tweede,
moeten ze vóór alles het Italië-van-morgen
opvoeden in de fascistische idee.

De verroomsching van het onderwijs op
de openbare school laten we het zoo
noemen is niet zonder slag of stoot ge
gaan. Doordat de verandering in het denken
der massa, die het fascisme zegt gebracht
te hebben, uitsluitend in schijn bestaat, had
de gedachte: verroomsching, alleen al direct
een sterke oppositie, welke oppositie moei
lijk te onderdrukken viel, omdat het fas
cisme -;een oogenblik eerlijk en oprecht ge
streefd heeft, om de Kerk ook maar eenig
zeggingsrecht te 'geven in Italiaansche
onderwijsaangelegenheden. Het katholicisme
werd slechts „als bestanddeel" bij de om
vorming inbegrepen, omdat Mussolini in de
Kerk de laatste herinneringen aan het
keizerlijk Rome ziet; aan den anderen kant
is hij van stonde af aan al liep hij daar
mee niet te koop vast besloten geweest,
om den grooten invloed, dien de Kerk had
in de opvoeding der Jeugd, onvoorwaarde
lijk te fnuiken, daar waar het fascisme
dien invloed voor zich opeischte.

Zoo zien we dan de verzorging der
schoolwetten toevertrouwd aan den huldi
gen senator Gentile, een bekend loge-man,
filosoof van het slag, dat bij de H. Con
gregatie der Riten geen genade pleegt te
vinden en om andere redenen meer dan
betrouwbaar, waar het er op aankomt de
Kerk niet te veel toe te staan. De man
begon met willekeurig een paar „concessies"
aan de Kerk te verleenen, op wekle con
cessies hij echter even vlijtig zijn ouden
driehoeksvrienden altijd weer een stel be
knottende bepalingen toestond; terwijl hij
er vooral meer acht op gaf, dat die beknot
tingen werden uitgevoerd, dan dat er van
de concessies wat terecht kwam. De beslis
sing van Mussolini-zelf ontlast me van een
saaie opsomming van Gentile's resultaten:
de d u e e, die te dien tijde nog hard ploe
terde, om bij het Vaticaan in het gevlei te
komen, weigerde de verantwoording op zich
te nemen van het armzalig beetje, dat Gen
tile's arbeid had opgeleverd, en ontsloeg
hem zonder meer.

Ontslaan is makkelijk voor een dictator,
vervangen soms niet. Mussolini moet ten
minste tamelijk in de war geweest zijn
door de deels teleurgestelde, deels in hun
pessimisme gesterkte katholieken, toen hij
tot opvolger van Gentile, Fedele benoemde,
die juist zes jaren te voren zijn grondwer
kershouweel had neergelegd, met een eere-
doctoraatje werd klaar gemaakt voor zijn
nieuwe ambt en die veronderstelling is
toch niet te stork? een stromanschap
kreeg op het ministerie van onderwijs.

De resultaten kwamen weinig onverwacht.
A-'t« de „concessies" werd een ruime uitvoe-
ri olGn-even, terwijl minister Fedele. hetzij
owe anen initiatief, hetzij onder pressai,
zi&pri n fascist toonde zonder meer. Aan
hehal°anken we een belangrijk deel der
Wet die nu bindend geworden zfln.

Helaas begon de man op zekeren dag zijn
salaris te versterken op een manier, die
Mussolini niet duldt als iets in den
duce te prijzen valt, is het zijn onkreuk
bare eerlijkheid en zijn overbiddelijk op-
tr Jen tegen allen zwendel en we kregen
Beiluzzo, die een wel wat zonderlinge leer
school achter den rug had als minister van
de nationale economie. Deze trof het beter
dan zijn beide voorgangers in het kabinet-
Mussolini, doordat men ten tijde van zijn
aanstelling zekerheid had betreffende de
houding van het Vaticaan en er dus niets
meer viel te ontzien. Wat vóór dien nog
niet meer leek dan e envaag dreigement, is nu
reeds allemaal werkelijkheid geworden, of
schoon hij pas regeert sinds het begin van
den laatsten zomer.

„Verroomsching" hebben Fedele noch Bei
luzzo gebracht. Het is alles bij het oude ge
bleven en de veranderingen, die het ontwerp
van Gentile ondergaan heeft, houden ner
gens direct of indirect verband met de
Kerk en haar opvatting van het begrip
jeugdopvoeding. Officieel wordt er in dit
opzicht ook geen hoop gegeven, en de fas
cistische pers schrijft in den gewonen halle
luja-toon, dat het zoo in orde is.

De fascistizatie liep intusschen vlotter
van stapel. Zij komt laat ik het voorloo
pig hierbij laten in het kort neer op de
systematische inhamering van de leer, die
ik eerder uitvoerig behandelde. Voorts
heeft men natuurlijk de school als een
wigge gedreven in de veel voornamere bui-
tenscboolsche opvoeding, welke plaats heeft
door middel van de fascistische jeugdorga
nisatie. Dan staai de gymnastiek natuur
lijk boven-aan als leervak. Over het mate
riaal later. De invloed van de fascistische
school is ten top gevoerd door de bepalin
gen, dat alleen examens van staatsscholen
recht geven op diploma's en aanstellingen
in functies, waarvoor een bewijs van onder
wezenheid in eenige materie noodzakelijk
is, en door leerlingen van private scholen
als „private" school wordt ook de roomsche
beschouwd, die in getal en invloed de open
bare verre overtreft te verplichten hun
examens af te leggen voor staats-commis-
sies, waarin geen vertegenwoordigers van
de private scholen zitting hebben. De merk
waardige verandering in de schoolsche on
derrichting is deze: dat het lesrooster tot
het uiterste is ingekrompen, opdat geen
tijd gegeven worde aan „nuttelooze boeken
wijsheid", waar die tijd zoo nuttig kan be-
steeds worden aan andere lees: meer
sportieve! vakken.

Om dan nog eens terug te keeren tot mijn
uitgangspunt:

De twee belangrijkste factoren in de fas
cistische onderwijswetten zijn in het kort
deze:

Het onderwijs is verroomscht:

door het onderricht in de katholieke gods
dienstleer op de openbare scholen verplicht
te stellen en het kruisbeeld een plaats in
de scholen te geven. 1)

Het onderwijs is gefascistizeerd:

door de school tot een politiek propa-
gandabureau te verlagen, door den invloed
der Kerk practisch tot nul te reduceeren,
drukt, toch al geen pochen velen kon, nog
en door het onderricht, dat, z icht uitge-
een beetje primitiever te n.i.ken.

Onderwijzer is een woord, we.arachtei
men onder fascistisch regiem niet langer
tusschen haakjes „es" zet. V.'ant die ,,es",
de onderwijzeres dus, ligt er uit. Degenen,
die nog bestaan, mogen in functie blijven
tot de mannelijke krachten, die nog ont
breken, haar zullen kunnen vervangen.
Maar dan is het onherroepelijk uit, omdat
de vrouw niet geacht kan worden in staat
te zijn de jeugd op te voeden in den geest
van onzen tijd, in patriottische gevoelens,
enz. enz. (ik vertel niet, doch citeer).
Natuurlijk zijn onze nonnetjes óók slechts
onderwijzeressen En dit is dan geen
geniepige veronderstelling, al weten we
„officieel" nog niets.

Om zoo gauw mogelijk aan het noodige
aantal onderwijskrachten te komen, doet het
fascisme, ten eerste, alles wat in zijn vermo
gen is, om dje algemeene verachting,-'die in
Italië voor dit beroep bestaat, den kop in
te drukken; ten tweede, tracht het de
maatschappelijke positie van den onder
wijzer te verbeteren.

De eerste dezer maatregelen verdient van
zelf geen commentaar; de tweede echter
althans de modus quo wel. Men oor-
deele:

De eerste bepaling van minister Beiluzzo
in die richting gedaan en juist heden inl
een begin van verwezc nlijking getreden, is
deze; Alle onderwijzers die momenteel in
functie zijn, krijgen de bevoegdheid van
hoofdonderwijzer met het daaraan verbon
den salaris; alle onderwijzers met twee of
meer acten, zijn gemachtigd om aan on
verschillig welke hoogere inrichting van
onderwijs te doceeren, en ontvangen het
salaris aan een zoodanige functie verbon
den. Nog eens: de achting voor den onder
wijzer kan niet te groot zijn en op het sala
ris zal ik niet beknibbelen. Maar al be
treurt Mussolini het, dat het intellectueele
deel van het Italiaansche volk weinig van
zijn fascisterij hebben moet, al is het een
feit, dat de Italiaansche inrichtingen van
hooger onderwijs broeinesten zijn van anti
fascisme, dit geeft hem toch niet het recht
om de vorming van de krachten, waarop
I talie-van-over-twintig-jaar drijven moet,
toe te vertrouwen aan absoluut onbevoegde
menschen, wier eenige verdienste het is,
dat ze betrouwbare fascisten zijn?!

Want, heusch, de onderwijzers bij net
lager onderwijs zijn achttien karaats. An
ders zouden ze trouwens heelemaal het
baantje met hebben.

De taak van den onderwijzer bestaat in het
meer bijkomstige werk van zijn leerlingen
te leeren rekenen, lezen, schrijven en wat
verder direct of indirect bij de schoolsche
opvoeding behoort, om ze vervolgens dit
eigenlijk op de eerste plaats vaderlands
lievende gevoelens bij te brengen. Te' dien
einde heeft hij zijn pupillen dagelijks op de
hoogte te houden van den stand der pole
mieken tusschen de fascistische en buiten-
landsche pers, van eik woordje lof, dat in
en buiten de grenzen van het fascisme
wordt gezegd of geschreven, en van de
vuige afbrekingspogingen, die het buiten
land en de ex-Italianen een antifascist is

natuurlijk ook geen Italiaan meer tegen
Italië en zijn duce te vergeefs dat
spreekt! ondernemen.

Voorts heeft hij excursies, reisjes, confe
renties en zoo meer om als een journalist
overal bij te zitten en zijn leerlingen te kun
nen verklaren hoe een tank werkt, hoe een
bom of een onderzeeër in elkaar zit, hoe je
een mijn legt en hoe kolossaal het Italiaan
sche leger wel is.

De resultaten van zijn zeer nuttig werk
moeten blijken uit enquêtes, die de regeering
nu en dan houdt, en waarmee men de inge
pompte vaderlandsliefde met den daarvoor
noodzakelijke ijver van den onderwijzer peilt.

Hoe het met de Tatigkei't van den fascis-
tischen onderwijzer staat, zal blijken, wan
neer ik in mijn volgende opstel toekom aan
den geest, die op de huidige Italiaansche
staatsschool heerscht.

J. H.

1) Men houde in het oog, dat de „Ver
roomsching" van het onderwijs alleen geldt
voor de lagere school. Te beginnen met de
inrichtingen, die te vergelijken zijn met
onze U. L. O. of H. B. S., tot aan de Univer
siteit toe, gaan de zaken nog zoo „onbekrom
pen" als maar eenigszins mogelijk is. Pogin
gen van katholieke zijde om ten minste de
filosofie van enkele beruchte, meest Duit-
sche scholen een beetje critisch onderwezen
te krijgen, liepen dood in bijna vijandige
polemieken.

Twee sleepbooten behouden terug
gekeerd

Men meldt ons uit Maassluis:
Zondagmiddag zijn twee sleepbooten van
den Internationalen Sleepdienst L. Smit en Co.
in de haven van Maassluis teruggekeerd, na
een groote zware sleepreis met het Engel-
sche Marinedok, dat naar Singapore is ge
bracht. Het zijn de schepen „Zwarte Zee",
kapitein B. 't Hart en „Humber" kapitein
J. v. d.. Hoeven. De burgemeester van Maas
sluis was de eerste, die aan boord stapte en
den kapitein en de bemanning het welkom
toewenschte in het vaderland. De beman
ning der schepen bevend zich in uitnemen-
den welstand. De belangstelling der bevol
king was bijzonder groot. Aan weerszijden
van den haven was het zwart van de men
schen, die met gewuif en gejuich uiting
gaven aan hun enthousiasme.

Te Heerlen heeft Zondag de voortzetting
Dlaats gehad van de Gewestelijke vergadering
der S. D. A. P.

In de morgenzitting werd behandeld het
'aarverslag van den secretaris. Bij de discus
sies daarover bleek het, dat de heer Pieters
uit Maastricht het maar beter vond dat er 'n
splitsing zou komen in de S. D. A. P.

De heer v. d. Ploeg was het hiermee roe
rend eens. Bij de stemming over 't jaarver
slag werd dit met 15 tegen 19 stemmen ver
worpen. (De „Maandagmorgen" merkt hierbij
op, dat de heer v. d. Ploeg en de zijnen den
'aatsten tijd de afdeelingsvergaderingen der
3. D. A. P. niet meer bezocht hadden en dus
geen afgevaardigden op deze gewestelijke
ergadering hadden). In de middagvergade

ring werd zeev breedvoerig gediscussieerd. De
voorzitter vai: het Partijbestuur der S. D. A.
P. deelde mede. dat drie gewesten, n.l. Bra
bant, Zeeland en Limburg niet meer met fi-
nancieele moeilijkheden zouden te kampen
hebben, daar het Partijbestuur 7500 voor
deze gewesten had uitgetrokken.

Na een breedvoerig debat werd besloten
nog een vervolg-vergadering te houden, ten
einde een bestuur van het gewest Limburg te
kiezen. Alle bestuursleden van het gewest
waren afgetreden of niet herkiesbaar ver
klaard, behalve de heer Paris uit Maastricht,
aan wien, benevens aan de heeren Sleebc en
v. d. Velde, beiden uit Maastricht, voorloopig
de leiding werd opgedragen.

Door de storm van Donderdagnacht J.l.
strandde te Workum een met steenen bela
den schip van de Mij. tot Uitvoering dei-
Zuiderzeewerken. Door een paar Workumer
visschers werden de vrouw en kinderen van
den schipper met groote moeite van boord
gehaald. Daar het schip thans groot gevaar
loopt te zinken, is men bij vrij kalme zee
begonnen de lading in kleinere vaartuigen
over te brengen.

Ernstig ongeval on^cr Heelsuni

Gisterochtend te ongeveer 10 uur had de
ongeveer 38-jarige motorrijder I. Swaab uit
Den Haag, het ongeluk op den Utrechtschen
weg onder Heelsum tegen een boom op te
rijden, tengevolge waarvan hij zoodanige
verwondingen bekwam, dat de dood onmiddel
lijk intrad. De duo-rijder werd van het
motorrijwiel afgeslingerd. Hij werd door een
juist passeerend geneesheer verbonden en
kon later zijns weegs gaan daar hij slechts
lichte kwetsuren had bekomen.

I

Men meldt ons:

Zondagmorgen werd door den strandvoogd
van het eiland Rottumeroog een drijvende
reddingboot uit zee opgepikt. Deze boot
bleek afkomstig te zijn van het Duitsehe
stoomschip „Renate", dat 20 Nov. uit Cux-
haven was vertrokken met bestemming 11 aar
Velsen. Men vermoedt, dat de „Renato" met
man en muis is vergaan.

Het lijk van een 7-jarig meisje aangespoeld

Uit Hollum (Ameland) wordt ons gemeld:
Gisteravond spoelde te Hollum aan het
verminkte en in staat van ontbinding ver-
keerende lijkje van een ongeveer 7-jarig
meisje. Zeer waarschijnlijk is dit kind een
dochtertje van schipper J. Versteegen van
de „Noordster", welk vaartuig in den eer
sten Novemberstorm bij Terschelling met
alle twaalf opvarenden verging. Uit de kiee-
ding van het kind, een hemd en een wollen
truitje, blijkt dat het in den slaap verrast
is.

Wederom uitkeering van 10 pet.

Naar wij vernemen zal in het begin van
1929, vermoedelijk in de maand Februari,
een vijfde uitkeering geschiedt :r, wederom
van 10 pet. uit. de liquidatie der N.V. Hanze
bank in het bisdom Haarlem, gevestigd te
Delft.

Dezer dagen is te Heithuysen een kudde
schapen, Texeische fokdieren, welke daar In
een weide liepen, door honden aangevallen.
Een vijftal dieren werd gedood, meerdere
werden ernstig gewond.

De schapen zijn eigendom van den fok
ker V. te Horn.

De werkman P. Verhagen te Made, die
zich dezer dagen aan de hand verwondde,
is in het St. Ignatius-ziekhuis te Breda aan
de gevolgen van bloedvergiftiging overleden.

Zaterdag had een ongeval plaats op den
Wijk aan Zeeërweg hoek Van Speykstraat.
Een auto, bestuurd door den heer E. T. H.
te Velsen-Noord reed op den Wijk aan
Zeeëerweg, toen de 14-jarige J. B. H. per
rijwiel uit de Van Speykstraat kwam. Een
botsing volgde. De jongen werd daar ter
plaatse in een v/oning gedragen, terwijl dr.
Ooisterwijk werd ontboden. Deze consta
teerde een lichte hersenschudding, terwijl de
knaap nog verschillende ontvellingen had
bekomen aan gezicht, handen en knieën.
Na verbonden te zijn werd de knaap naar zijn
ouderlijke woning gebracht. Door de politic-
is proces-verbaal opgemaakt.

Aanrijding IJmuiden-Oost.

Gistenniddag had op het kruispunt Zee
weg-Trompstraat een aanrijding plaats tus
schen een luxe-auto, bestuurd door mevr.
P. J. B. uit Haarlem en een motorfiets, bere
den door den heer A. W. v. B. uit Amster
dam. Doordat eerstgenoemde de verkeers-
regeLs niet voldoende in acht nam, had er
een aanrijding plaats, welke geen persoon
lijke, doch alleen materieele schade veroor
zaakte. De schade werd onderling geregeld.

Wegens een storing in ons bedrijf kon het

j.l. Zaterdag niet bijgevoegd worden. Vandaag
c.aen wij het Zondagsblad onzen abonné's toe
komen.

ADMINISTRATIE N. HAARL. CRT.

Het onderzoek betreffende den moord op
den heer Lans te Rotterdam is wederom in
een nieuw stadium getreden.

Nadat een onderzoek in de boeken van
wijlen den heer Lans had uitgewezen, dat
er voordat de heer Lans vermoord werd,
malversaties en (of) verduisteringen plaats
hadden gehad is Zaterdagnacht de com
pagnon of liever de procuratiehouder van
den vermoorde, die de administratie over de
zaken van de N. V. de Haas heeft gevoerd
en die Dinsdagavond verdacht van clen
moord werd aangehouden, doch Woensdag
weer op vrije voeten moest worden gesteld,
wederom in zijn woning door de Haagsche
recherche gearresteerd om op het politie
bureau aan de Meermansstraat te Rotter
dam in verband met de malversaties te wor
den verhoord.

Los van deze arrestatie heeft het onder
zoek geleid in de richting van den 26-jarigen
L.T. die reeds sinds Vrijdag 30 November
gezocht werd in verband met den moord.

Deze man, die reeds ettelijke malen in de
gevangenis zat en door de politie als be-
roepsopllchter werd gekwalificeerd is, even
eens Zaterdag gearresteerd en wel door de
Amsterdamsche recherche. Ook hij is aan
een streng verhoor onderworpen.

T. had geen vaste woonplaats en werd
behalve voor deze zaak ook nog voor an
dere misdrijven gezocht.

Bij het scherpe verhoor, hem afgenomen,
heeft de compagnon v, O. moeten bekennen,
verduisteringen ten nadeele van de N.V-
Adr.'s de Haas Jr.'s Handelsmaatschappij
te hebben gepleegd, waarna commissaris
Dijkstra, die met inspecteur L. Hermans
deze geruchtmakende zaak leidt, zijn in
arresthouding heeft bevolen.

Deze verduisteringen beloopen een aan
zienlijk bedrag en moeten in den loop der
laatste jaren successievelijk door v. O. zijn
gepleegd, terwijl hij gedurende langen tyd
geslaagd moet zijn, deze malversaties voor
den directeur, den vermoorden heer Lans,
verborgen te houden.

In welingelichte kringen wordt verband
gezocht tusschen den moord en de verduis
teringen.

Daarentegen beschouwt men de aanhou
ding van den 36-jarigen L.T, die in Am
sterdam werd gearresteerd, niet belangrijk
voor de moordzaak en gelooft men, dat deze
T., die inmiddels verdacht wordt van an
dere misdrijven, aan het drama-Lans geen
direct of indirect aandeel heeft gehad.

Een andere lezing

Intusschen verneemt de „Telegraaf" van
den raadsman van den hèer Van O., mr. F.
A. Kokosky, te Amsterdam, de volgende
ezing van het. geval:

De heer Van O., die aanvankelijk ver
dacht werd van den moord op den heer
Lans, heeft zich inderdaad aan verduiste
ring, knoeierijen ln de boeken, schuldig ge
maakt. Aangezien hij zeer goed besefte, dat
er, wanneer deze malversaties aan het licht
zouden komen, wel eens verband'zou kun
nen worden gelegd tusschen den moord op
zijn patroon en de daad, die hij thans be
kend heeft, heeft mr. Kokosky, met goed
vinden van zijn cliënt, zich tot den Officier
van Justitie te Rotterdam, mr. J. A. de Vis
ser gewend en hem in het bijrijn van den
rechter van instructie medegedeeld, wat de
heer Van O. erkent op zijn geweten te
hebben. Bi! een nauwkeurig onderzoek der
boeken zou dit zeker uitgekomen zijn, doch
hiervan is niet, aldus mr. Kokosky, gelijk
gemeld, sprake geweest. De heer Van O.
heeft de malversaties met name bekend, om
naderhand geen aanleiding te geven tot 'n
ernstig vermoeden in zijn nadeel.

De Justitie te Rotterdam heeft de hulp
ingeroepen van den Amsterdamschen des
kundige, den heer C. J. van Ledden Hulse-
bosch. Deze heeft de resten van de bloed
sporen, alsmede de kleeding van den ver-
slagene onderzocht.

Zaterdagmiddag werd door duikers ge
zocht naar de plek achter het pand, waar
een oude vrouw gezien had, dat iemand 'n
pakje in het water wierp. Het dreggen was
vergeefsch geweest, doch de duikers vonden
het pakje. Het bleek uit een lap te bestaan.
Waarop dit betrekking heeft, is nog niet
vastgesteld. Het gevonden voorwerp is naar
een laboratorium ter onderzoek opeezonden

Zondag is de procuratiehouder van O den
geheelen dag gehoord, speciaal over de mal
versaties. Hij heeft enkele lasten toegegeven,
maar het eindbedrag kan nog niet worden
vastgesteld.

Men heeft hem niet over den moord ge
boord. De politie zal trachten eerst de
fraude volkomen op te helderen, voordat het
onderzoek zal gaan in de richting van het
verband tusschen den moord en de fraude.

L. T., die in verband met den moord ge
arresteerd werd, is in verband met deze zaak
wel vrijgelaten, doch op transport gesteld
naar Breda, waar hij door de politie vim voor
andere zaken gezocht wordt.

De bestuurder weet zich met moeite
te redden

Ongeval op den straatweg Amsterdam
Haarlem

Men meldt ons uit Amsterdam:

Een politie-agent, die Zondagmorgen op
den Haarlemmerweg surveilleerde, zag en:
eind voorbij den Uitweg in een diepe sloot
langs den weg de vier wielen van een auto
boven water uitsteken. De wagen lag omge
keerd in de sloot.'

Dadelijk werd de brandweer gewaarschuwd
die met haar reddingstoestel den auto uit
de modder heesch. De auto was leeg Enkele
ruiten waren verbrijzeld. De koplantaarns
waren stuk en verbogen.

Van wien de wagen was en wie er in had
den gezeten was niet bekend.

Uit een onderzoek van den weg bleek,
dat de auto, voor deze in d esloot verdween
ongeveer 40 meter van den weg links had
gereden, komende uit de richting Amster
dam.

Het ongeluk moet 's nachts om 3 uur heb
ben plaats gehad. Op dat uur is het klokje
in den wagen stil blijven staan.

Uit een ingesteld onderzoek is later ge
bleken, dat de eigenaar vpn den wagon is de
heer Sloot, sigarenhandelaar in Den F rag.
Hij was op weg naar zijn woonplaats Door
het inslaan van een ruit heeft hij zich met
groote moeite uit den gekantelden wagen
kunnen redden. Daarna is hij met een tax!
naar Den Haag gfeden.

Hoe het ongeluk heeft plaats gehad is niet
bekend.

Ingediend is de begrooting van het
wegenfonds voor 1929. Voor bruggenbouw
óver de groote rivieren is 400.009 uitgetrok
ken.

Verschenen is de memorie van antwoord
op het voorloopig verslag der Tweede Kamer
inzake de Indische bcgrooting.

Luitenant-generaal T. F. J. Muller Massis J
komt ernstig in aanmerking voor benoeming
tot lid van den Raad van State in de
vacature-Cool.

De „Holland-Indië" omroepzender te Hui
zen is gereed.

Nabij Maastricht is een mergelgroeve inge
stort. Een arbeider werd gedood.

De compagnon van den vermoorden heer
Lans te Rotterdam is wederom gearresteerd,
thans in verband met malversaties en ver
duistering; v. O. heeft bekend, malversaties
en verduistering te hebben gepleegd.

De Federatie van Algemeene Diocesane ver-
eenigingen van R. K. Bijzondere Onderwij
zers in Nederland, heeft Zondag te Utrecht
een buitengewone algemeene vergadering ge
houden.

De partijdag der Duitsehe Centrumpartij.
Dr. Kaas tot voorzitter gekozen.

De toestand van den Engelschen koning;
de verbetering houdt aan.

Het lijdelijk verzet vr,n het Oostenrijk-
sche post-, telegraaf- en telefoonpersoneel
geëindigd.

Een in aanbouw zijnde brug over de Sieg,
deel uitmakende van den nieuwen autoweg
KeulenFrankfort a/M, ingestort.

De rede van Mussolini In de laatste bij
eenkomst der Italiaansche Kamer in deze
zitting.

Bolivia heeft de relaties met Paraguay
afgebroken.

De socialistische landdagafgevaardigde,
mevrouw Schilling', is door een D-trein ge
grepen en gedood.

Veertig leiders van de opstandige
Afghaansche stammen geven zich over.

Barometerstand 9 uur v.m.: 7.56. Achteruit.

OPTICIENS FABRIKANTEN

Licht op, De lantaarns moeten morgen

worden opgestoken om: 4.15.

Een jongen zwr rr gewond

Toen in den nacht van Zaterdag op Zon
dag omstreeks half twee de heer Vos ui:
Mook met zijn auto zijn familie in Nijmegen
ging ophalen om die haar Mook terug te
brengen, had hij het ongeluk om op de:i hoek
van de Gerardt Noodtstraat en den Oranie-
singel te Nijmegen tegen een boom te rijden.
De slag kwam zoo geweldig aan, meldt de
„Maandagmorgen", adt de auto totaal werd
vernield, en in gruizelementen werd neer ge
smakt. Van de vijf inzittenden was hei
zoontje van den heer Vos, do zeyentlenjrrize
Jan, er het slechtst aan toe; waarschijn! jx
werd door glasscherven zijn halslagader re-
raakt. zoodat hij vreeselijk bloedend werd
opgenomen en naar het politiebureau ver
voerd. Gelukkig was geneeskundige hulp
spoedig ter plaatse, die onmiddellijke over
brenging naar het R. K. Ziekenhuis gelastte,
nadat de halswonde was gehecht. Daar wer
den de laatste H. Sacramenten toegediend.

De vier overige inzittenden bekwamen allen
min of meer ernstige kneuzingen en wonden,
die echter niet levensgevaarlijk bleken.

De toestand van dezen zeventienjarigen
jongen, was gezien den toestand, Zondag
morgen nog al bevredigend, zoodat er eenige
hoop is op herstel.

Hoogste barometerstand 761.2 m.M. te
Breslau.

Laagste barometerstand 734.6 m.M. te
Stomoway.

Verwachting: Meest matige, Z. O. tot Z.
vrind, betrokken tot zwaar bewolkt, wellicht
eenige regen of natte sneeuw, stijging van
ti mperatuur.

Aan de nagelaten betrekkingen van den
abonnc P. VAN WESTEROP, wonende alhier,
keerden wij uit voor een ongeval met doode-
lijken afloop, de somma van:

.DIRECTIE N. HAARL. CRT.

Prima
brandstof
Verzegelde
zakken

Amsterdam HilversumBussumLeiden
Ook anthraeiet en brecbcokes v. centr. verw.

Vrijdag 23 November, in den stormnacht,
die zooveel menschenlevens heeft gekost,
verging, zooals men weet, in het Volborak
de bietentjalk „Nieuwe Zorg", waarbij een
geheel gezin, bestaande uit man, vrouw en
drie kinderen, het leven liet. Zaterdag is de
tjalk gelicht. Men vond in het schip de vijf
l{jken, die thans geborgen zijn.