li
Buitenlandsch Nieuws
FEUILLETON
Het conflict Bolivia-Paraguay en
de Volkenbond
RADIO-OMROEP
PUROL er op
TWEEDE BLAD
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT MAANDAG 17 DECEMBER 1928
BLADZIJDE 4
MARCIA DE LAUBLY
GEMENGDE BUITENL.
BERICHTEN
RADIO-NIEUWS
Onderscheidingen voor
kortegolfpioniers
Draadloos besturen van
autos
Het verzacht en geneest
v
e
u
t<
In de geheime slotzitting van den Volken
bond van Zaterdag zijn als resultaat der be
sprekingen in het conflict BoliviaParaguay
twee telegrammen aan de betrokken regee
ringen gezonden.
Ditmaal dringt de Baad iets energieker op
naleving van de Volkenbondsverplichtingen
aan dan in het eerste telegram, zonder dat
bok thans weer een inbreuk op de Monroeleer
daarin kan worden gezien. De Raad herin
nert er partijen aan dat zij niet zonder in
breuk te maken op haar verplichtingen als
leden van den Volkenbond, en met name
op art. 12 van het pact, tot een andere dan
vreedzame procedure haar toevlucht kunnen
nemen, en dat het pact o.a. een feit, dat een
inbreuk vormt op een internationale overeen
komst of een schadevergoeding, die voor zulk
een inbreuk verschuldigd is, als voorbeelden
noemt van geschillen, die door arbitrage be
slecht kunnen worden.
Van belang is voorts dat de Raad partijen
meedeelt, dat de ervaring hem geleerd heeft
dat het van het hoogste belang is dat defen
sieve militaire maatregelen beperkt blijven tot
zoodanige, welke niet als agressief tegenover
de andere partijen beschouwd kunnen wor
den, en niet het gevaar in zich bergen dat
gewapende troepen elkaar ontmoeten. Dit
laatste zou den toestand verergeren en de po
gingen, die op het oogenblik gedaan worden
tot handhaving van den vrede, bemoeilijken.
De tekst van deze telegrammen wordt in
Lugano algemeen gunstig beoordeeld.
De Volkenbondsraad heeft besloten de met
Bolivia en Paraguay gewisselde telegrammen
ter kennis van alle leden van den Volkenbond
te brengen.
De Raad droeg zijn voorzitter Briand op
de geheele aangelegenheid met groote aan
dacht te volgen, de leden van den Raad
steeds op de hoogte te houden en zoo noodig
een buitengewone zitting van den Raad bij
een te roepen.
Het antwoord van Bolivia
Het tweede antwoord van Bolivia op het
telegram van den Volkenbondsraad is in
hoofdzaak een bevestiging van de uiteenzet
ting der feiten, die Bolivia nog vóór ontvangst
van het telegram van Briand aan den Vol
kenbond had gezonden.
Bolivia doet geen beroep op interventie
van den Volkenbond, doch vestigt de aan
dacht van den Raad op da schending, door
Paraguya, van de artt. 10 en 13 van het
Pact; het staat op het herstel van het gele
den nadeel en behoudt zich voor om defen
sieve militaire maatregelen te nemen voor de
bescherming der veiligheid. Alvorens Bolivia
voldoening heeft gekregen voor de geleden
schade is het de regeering niet mogelijk het
moreele evenwicht in de openbare meening
te herstellen, hetwelk een hervatting der
vreedzame onderhandelingen mogelijk moet
maken.
De slotzitting te Lugano
Incident tusschen Stresemann
en Zaleski
Het slot der 53ste Raadszitting werd ge
kenmerkt door een incident tusschen Stre
semann en Zaleski, in verband met school-
klachten van Duitsche minderheden in
Opper-Silezië.
De klachten der Duitsche minderheden
noemde Zaleski een in het oog springend
misbruik en de actie van den Duitschen
Volksbond in Opper-Silezië gevaarlijk voor
den vrede.
Stresemann sloeg tijdens deze rede, waar
aan Zaleski een geheel niets ter zake doende
uiteenzetting over de economische opleving
van Poolsch Opper-Silezië vastknoopte, tot
tweemaal toe met de vuist op de tafel en
riep: „Unerhört!", toen Zaleski de minder
heden-klachten een éclatant misbruik
noemde.
Stresemann antwoordde Zaleski, dat uit
diens rede haat jegens de minderheden ge
sproken had. Hij protesteerde tegen het
feit, dat de verdediging door de minderhe
den van haar heiligste rechten als misbruik
werd beschouwd.
Als deze meening veld won, aldus Strese
mann, zou de Volkenbond een van de pijlers,
waarop hij rust, zien wegvallen, en de sta
ten, die in de minderheden-bescherming
al hun vertrouwen op den Volkenbond had
den gericht, zouden alsdan de redenen moe
ten herzien, die hen er toe geleid hebben
tot den Volkenbond toe te treden.
Briand sprak, nadat Stresemann zijn rede
had beëindigd, enkele kalmeerende woorden
en verklaarde, dat hij, ter voorkoming van
eenig misverstand in de publieke opinie,
uitdrukkelijk wenschte vast te stellen, dat
nimmer de Volkenbond zich van de bescher
ming der heilige rechten van de minderhe
den zou kunnen afkeeren. De minderheden
kunnen steeds op een onpartijdig en minu
tieus onderzoek van hun klachten door den
Volkenbondsraad staat maken.
Briand sloot daarop de openbare zitting.
Het officieele communiqué
Briand, Stresemann en Chamberlain heb
ben Zaterdagmiddag een gemeenschappelijk
communiqué uitgegeven over hun bespre
kingen tijdens de raadszitting.
Het communiqué is in algemeene termen
gesteld en vermeldt, dat de Raadszitting een
zeer nuttige gedachtenwisseling mogelijk
heeft gemaakt.
De besprekingen leidden tot een bevesti.
ging van hun zienswijze, dat de verzoenings-
en toenaderingspolitiek, door respectievelijke
landen gevolgd, het beste middel is om den
vrede te verzekeren.
Alle drie staten blijven deze politiek trouw.
In dezen geest zullen de onderhandelingen,
die op grond van de op 16 September j.l.
door de zes mogendheden getroffen over
eenkomst zijn begonnen, worden voort
gezet.
De drie ministers verklaren voorts alles
wat in hun macht is. te zullen doen, om
zoo mogelijk tot een volledige en algeheele
oplossing van alle der uit den oorlog voort
komende moeilijkheden te geraken, en al
dus op grondslag van het wederzijdsch ver
trouwen een verdere ontwikkeling der be
trekkingen tusschen dé resp. landen te
verzekeren.
Het communiqué wordt vrij gunstig be
oordeeld en de positieve toon bevestigt den
indruk, dat de besprekingen niet zonder
resultaat zijn.
Aan Fransche zijde bestaat thans de
overtuiging, dat ook de onderhandelingen
over de ontruiming van Rijnland in den
loop van Januari, uiterlijk begm Februari,
zullen aanvangen.
De onderhandelingen zullen te Berlijn, of
in de buurt ervan gehouden worden. Zij zul
len langs diplomatieken weg gevoerd worden
onder leiding van Stresemann.
De financiee' deskundigen beginnen hun
werk te Parijs, maar het is niet uitgesloten,
dat zij later te Berlijn zullen worden i
gezet.
Algemeen is men van meening, dat Za
leski Polens positie in den Raad een lee-
lijken klap heeft -oegebracht en dat Strese
mann door zijn schitterende improvisatie, als
antwoord op de in alle details voorbereide
rede van Zaleski, zijn positie in den Volken
bond en in Duitschland aanmerkelijk heeft
versterkt.
Het incident zal ongetwijfeld Polens kan
sen om in September 1929 als raadslid te
worden herkozen, verzwakken.
GEVECHTEN TUSSCHEN BOLIVIAAN-
SCHE EN PARAGUEESCHE TROEPEN.
NEW-YORK, 16 Dec. (V.D.) Volgens be
richten in de Zuidamerikaansche bladen,
hebben hevige gevechten plaats gehad tus
schen Boliviaansche en Paragueesche troe
pen. De Boliviaansche troepen hebben de
forten Boqueron en Rojas Silva bezet en
Boliviaansche vliegtuigen bombardeerden een
Paragueesche stelling aan de Pilcomayo-ri-
vier. Uit La Paz wordt gemeld, dat de Pre
sident van de Boliviaansche republiek in het
Congres het woord voerde en naderhand
voor een menigte van 30.000 menschen sprak.
Onder gejuich zei de President, dat Bolivia
den Volkenbond had medegedeeld, dat het
genoegdoening verlangde en gedwongen wa^
zijn toevlucht te nemen tot militaire maat
regelen. Paraguay heeft troepen op vooruit
geschoven posten stelling laten nemen en
nieuwe 'botsingen uitgelokt. Volgens later
17—7
ingekomen berichten heeft het Boliviaan
sche ministerie van oorlog meegedeeld, dat
Paragueesche troepenafdeelingen Boliviaan
sche forten in het Gran Craco-gebied heb
ben aangevallen, waarbij het tot bloedige
botsingen kwam. In antwoord daarop heb
ben de Boliviaansche troepen toen het fort?
Baqueron bezet. Verder wordt uit Bolivia
van officieele zijde medegedeeld, dat de re
geering verdere vijandelijkheden voorkomen
wil. Intusschen is de Boliviaansohe bevol
king geheel door een oorlogsroes bevangen.
Een aantal studenten-organisaties verlang
den onmiddellijk in het leger te worden in
gedeeld.
BEVEL TOT MOBILISATIE IN
PARAGUAY
LONDEN, 16 Dec. De regeering van
Paraguay heeft heden, Zondag, een besluit
bekend gemaakt waardoor de lichtingen van
10 jaren welke de leeftijden van 18 tot 28
jaar omvatten, gemobiliseerd worden.
In Asuncion heerscht op grond van dit
mobilisatiebevel groote opwinding. De be
slissing der regeering wordt door de bevol
king met groot enthousiasme begroet. Groo
te scharen vrijwilligers melden zich aan.
DE SPAANSCHE KONING BIEDT
BEMIDDELING AAN
PARIJS, 17 Dec. Naar verluidt uit be
richten uit Buenos Aires heeft de koning
van Spanje zijn bemiddeling aangeboden in
het conflict tusschen Bolivia en Paraguay.
BOMMEN GEWORPEN OP EEN
HAVENSTAD
PARUS, 17 Dec. Volgens berichten uit
La Paz heeft een Boliviaansch vliegtuig op
een havenstad, welke vroeger in het bezit
was van Bolivia, n.l. Bahia Negra, bommen
geworpen.
DE PAUS BEMIDDELAAR?
NEW-YORK, 17 Dec. In officieele Bo
liviaansche kringen wordt beweerd, dat de
paus zich in het belang van een vreedzame
oplossing van het conflict gewend heeft tot
de regeeringen van Bolivia en Paraguay.
DE ZIEKTE VAN DEN ENGELSCHEN
KONING
Twee nieuwe geneesheeren, van wie een
radioloog-electroloog, zijn Zaterdagmiddag
in consult geroepen. Zij verlieten het pa
leis om 5.30 uur en keerden een half uur
later terug.
In welingelichte kringen wordt verklaard,
dat de stralen-therapie, tot welker toepas
sing is besloten, zal worden aangewend als
een nieuwe aanvalsmethode in den langen
en moeilijken strijd, dien de doktoren voe
ren. De uitputting, welke nog steeds aan
houdt, is het gevolg van de gifstoffen, welke
zich hebben ontwikkeld bij de algemeene
infectie, waaraan de koning heeft geleden.
Het feit, dat de koning een rustigen dag
heeft gehad en dat de koorts matig was
is geruststellend. Het avondbulletin wordt
onder de gegeven omstandigheden bevredi
gend geacht.
De koninlijke familie
De koningin heeft Zaterdag haar gewonen
middagrit niet gedaan.
Prinses Mary heeft haar komst op een
liefdadigheidsplechtigheid te Windsor afge
zegd. In den brief waarin zij haar weg
blijven toelicht, verklaart zij, dat haar af
wezigheid niet een verergering in de ziekte
haars vaders beteekent. Gegeven echter den
ernstigen toestand, wenscht' zij niet lang
het paleis te verlaten.
Een kleine verbetering in den toestand.
LONDEN, 16 Dec. (V.D.) Het bulletin,
dat hedenmiddag bekend werd gemaakt,
luidde, dat ondanks de koning een ruste-'
loozen nacht had doorgebracht, de algemeene
toestand een weinig verbeterd was.
Het hedenavond uitgegeven bulletin luidt:
De koning heeft een rustigen dag gehad en
de hedenmorgen vastgestelde verbetering in
Z. M.'s toestand heeft zich gehandhaafd.
HET SCHANDAAL VAN DE GAZETTE
DU FRANC
Naar aanleiding van de verklaring van
mevr. Hanau, heeft men in haar woning te
Boulogne-sur-Seine voor een waarde van
vele honderdduizenden francs gevonden.
De oud-kolonel De Courville, die wordt
verdacht betrokken te zijn bij de zaak der
Gazette du Franc, is, na een verhoor van
vijf uur door den politie-commisaris Glard,
in preventieve hechtenis gezet.
Naar van andere zijde omtrent de huis
zoeking in de woning van mevr. Hanau te
Boulogne-sur-Seine wordt medegedeeld, zou
den alle door haar aangewezen papieren ter
waarde van 1.000.000 francs ontdekt zijn.
DE „CELTIC" IN EEN UITERST NETELIGE
POSITIE
Zooals men weet, is men er niet in ge
slaagd de „Celtic" het passagierschip van
de White Starlijn, dat Maandagmorgen bij
den ingang van de haven van Cork aan
den grond liep, vlot te brengen en is men
thans bezig het schip te ontladen. Volgens
bericht uit Cork aan de „Times", helde 't
schip onder een hoek van tien graden naar
ba oordzüde over en vermeerderde het ge
vaar met het uur. De lading van de „Cel
tic", waarvan een groot deel door het wa
ter is beschadigd, bestaat uit maïs, graan
en appelen. Bij vloed stijgt het water in
een der ruimen tot 25 voet hoogte en zelfs
bij laag water bevindt zich naar schatting
nog 6000 ton water in het schip. Men vreest,
dat het water de „Celtic" op den top van
de rots, waarop zij gestrand is, zal werken,
in welk geval een poging, om haar vlot te
krijgen, de reeds aangerichte schade slechts
kan vergrooten. Word de zee ruw hetgeen
thans blijkbaar het geval is, daar de werk
zaamheden aan boord moesten worden ge
staakt dan vreest men dat het schip,
dat thans reeds kraakte, zal worden uiteen
geslagen.
De „Celtic" heeft groote pech gehad, om
dat het juist den laatsten keer zou zijn, dat
zij Cork zou aandoen en daarna zou varen
op de route Belfast—New-York. De „Celtic"
werd tijdens den oorlog als troepentrans
portschip gebruikt, waarbij zij tweemaal ge
torpedeerd werd.
DE VERVOLGING VAN KLOTZ
Daar de Senaat het ontslag van Klotz
heeft aangenomen, is de gerechtelijke vervol
ging tegen den oud-senator geopend.
De rechter van instructie heeft zich naar
het sanatorium te Surésnes begeven en
Klotz' identiteit vastgesteld. Hij zal drie
krankzinnigen-doktoren aanwijzen om
Klotz' geestvermogens te onderzoeken.
Het Klotz ten laste gelegde betreft de
uitgifte van chèques zonder dekking en
valschheid in geschrifte.
Oud-senator Klotz tegen wien een be
vel tot aanhouding wegens oplichting en
valschheid in geschriften is uitgevaardigd,
zal in verband daarmee, op last der
justitie, van het staatskrankzinnigenge-
sticht te Suresnes overgebracht worden naar
de ziekenafdeeling der gevangenis te Fres-
nes, waar drie specialisten een onderzoek
zullen instellen naar den toestand zijner
geestvermogens.
Volgens dit rapport is de ramp van de
„Vestris" niet te wijten aan een onvoldoende
inspectie door onbevoegden, verricht door
genoemden dienst, maar aan een gebrek
aan discipline onder de equipage van de
„Vestris", welke te lang heeft gewacht met
bet uitzetten der booten en het uitzenden
van signalen om hulp te vragen.
25.000.000 DOLLAR VOOR
GRIEPBESTRIJDING
WASHINGTON, 15 Dec. In het Huis van
Afgevaardigden werd een wetsontwerp inge
diend, strekkende om 25 millioen dollar voor
de bestrijding der griep-epidemie-te bestem
men.
BRUG INGESTORT IN NEW-JERSEY
NEW-YORK, 16 Dec. De nieuwe groote bru-
die Newark met Jersey-City verbindt, is
door onbekende oorzaak ingestort. Het is
nog niet na te gaan, of er menschenlevenr
te betreuren zijn.
DE RAMP VAN DE VESTRIS
Het officieel rapport omtrent
de oorzaak
In het verslag van het onderzoek nopens
de schipbreuk van de Vestris, verricht door
den inspecteur-controleur-generaal der re-
geeringsscheepvaartinspectie, die voor het
vertrek van de Vestris van New-York het
desbetreffende certificaat teekende, wordt
o.m. verklaard, dat alle reddingbooten in
goeden staat waren.
Bekend Berlijnsch advocaat
in moeilijkheden
De Berlijnsche politie houdt zich met
een geval bezig, dat in de geschiedenis der
crimineele justitie geen gelijke heeft.
Een bekend Berlijnsch advocaat, die bij de
overheid en bij zijn collega's een zeer goe
den naam heeft, is, naar men aanneemt,
door misdadige beïnvloed ng van een bui
tenlander in de ongelukkige positie gebracht
diens oplichterijen met zijn eigen naam te
moeten dekken.
De advocaat heeft zich reeds bereid ver
klaard, de schade, die buitengewoon hoog
is, zooveel mogelijk te zullen vergoeden en
heeft de helft van zijn inkomen gedurende
zijn leven aan zijn schuldeischers beloofd.
Het onderzoek heeft het volgende aan het
licht gebracht:
Ongeveer een jaar geleden kwam een
Roemeen in Berlijn, die, zooals later bleek,
onder een valschen naam groote transacties
wilde afsluiten. Hij beweerden goederen van
allerlei soort naar het buitenland te willen
exporteeren en hij huurde in de Frederick-
■strasse een kantoor waarin hij eenige be
dienden aanstelde.
Alles leek in den aanvang in orde; wis
sels werden ter betaling aangeboden en
vlot voldaan.
De Roemeen riep de hulp van een advo
caat in voor het opmaken van verschillen
de documenten en sprak er over hem later
als vennoot in zijn onderneming te willen
opnemen.
De advocaat koesterde geheel geen ver
denking, temeer, daar een onderzoek naar
het gedrag van zijn cliënt heel gunstig voor
hem uitviel.
In Juli van net afgeloopen jaar kwam
de Roemeen wederom bij zijn advocaat en
legde hem een reeks wissels voor.
Thans wordt de bewering geuit, en deze
schijnt wel op waarheid te berusten, dat de
advocaat door hypnotischen invloed van
zijn cliënt er toe gebracht is, om op de wis
sels zijn e'gen handteekening te zetten.
Het ging cm zeer hooge bedragen. De
wissels kwamen in omloop en omdat de
handteekening, die daarop gesteld was, alle
vertrouwen genoot, gelukte het den Roemeen
daarvoor allerlei goederen te kunnen koo-
pen, welke hij voor een derde van hun waar
de weer verkocht.
Toen de wissels door de schuldeischers
gepresenteerd werden, was er geen dekking
en werden zij geprotesteerd.
De Roemeen maakte zich uit de voeten en
ging naar het buitenland en de schuld
eischers wendde zich tot den advocaat, die
de wissels ook onderteekend had. Deze heeft
onmiddellijk op zich genomen de schade
zooveel mogelijk te vergoeden. Vast. staat
dat hij geen cent voordeel van de zaken, die
de Roemeensche oplichter heeft gedaan,
heeft gehad.
Mocht bewezen kunnen worden, dat de
advocaat onder hypnose zijn handteekening
heeft gezet, dan zou hij zelf het slachtoffer
van een misdaad zijn geworden en dus niet
verplicht om de schade te vergoeden. Des
niettegenstaande heeft de advocaat ver
klaard den slachtoffers van de oplichter zoo
veel mogelijk de schade te vergoeden, welke
zij ook door zijn handteekening hebben ge
leden.
Het naderende Kerstfeest
1.200.000 dennenboomen voor
Berlijn
Op de straten en pleinen van Berlijn is
in de laatste dagen een bosch van kerst-
boomen ontstaan; het verbruik van een
wereldstad als Berlijn aan dennenboomen
loopt natuurlijk in de millioenen, omdat bijna
elke Duitsche familie een Kerstboom heeft
en geheel Berlijn en omgeving deze boomep
op straat koopt.
De prijzen zijn dit jaar zeer hoog, grooten-
deel ten gevolge van de hooge vrachtprijzen
der spoorwegen. De bonmen die op de Ber
lijnsche markt komen, zijn bijna zonder uit
zondering afkomstig uit Sleeswijk-Holstein,
Beieren en Thüringen. De prijzen schom
melen tusschen twee, en twintig Mark; voor
twee Mark krijgt men een boom van onge
veer een meter hoog.
Welke factoren bepalen nu den prijs? Een
wagon van ongeveer duizend boomen kost in
Sleeswijk-Helstein 300 Mark, in Thüringen
450 Mark en in Beieren 500 Mark. Ongeveer
400 tot 500 groothandelaren, en twee duizend
tot drie duizend kleinhandelaren houden zich
met den verkoop van kerstboomen bezig.
Berlijn en omgeving heeft tusschen de 5000
en 6000 wagons boomen noodig, dus tusschen
de 5 en 6 millioen boomen, welke jaarlijks
op Kerstavond met kaarsen en allerlei glin
sterende en kleurige versiering behangen,
de huizen der Berlijners een feestelijk aan
zien geven.
De man met den dubbelen
naam
Onwillekeurig denkt men aan een detec
tiveroman van Wallace als men de geschiede
nis. van den ,27-jarigen misdadiger Georg
Scheunenpflug leest die voor de rechtbank
te Berlijn terecht stond.
Georg Scheunenpflug, die reeds herhaalde
malen veroordeeld is en door psychiaters ter
nauwernood toerekenbaar wordt geacht, is
niet alleen zichzelf, maar ook Georg Bomett.
Hij is onder dezen naam herhaaldelijk ver
oordeeld en heeft onder dezen naam ook in
de gevangenis gezeten. Maar nu bestaat er
ook een man, die wefkelijk Georg Bomett
heet en Scheunenpflug heeft voor de mis
daden, welke deze Bornett heeft gepleegd ook
in de gevangenis gezeten. Waarom? Dat zegt
Scheunenpflug niet en de justitie is daar tot
nog toe niet achter kunnen komen.
Ëen der laatste straffen, die Scheunenpflug
ondergaat, is twee jaar tuchthuisstraf wegens
inbraak. In April van dit jaar kreeg het
O. M. uit de gevangenis van Scheunenpflug
een brief, waarin hij mededeelde onschul
dig tot twee jaar tuchthuisstraf veroordeeld
te zijn. „Wanneer ik schuldig zou zijn aan
deze inbraak, zou ik dit wel bekend hebben."
schreef lpj. „Wel heb ilc in September 1926
een man, Meklenburg genaamd, vermoord."
Wegens deze daad stond nu Scheunenpflug
terecht. In het vooronderzoek had hij zijn
bekentenis gehandhaafd en verteld hoe hij
tot dezen moord was gekomen. Hij had met
Meklenburg twist gekregen en hem in zijn
woede met een mes in den hals gestoken. Op
de zitting echter herriep hij zijn bekentenis
en verklaarde, dat hij dezen moord niet kon
hebben begaan, omdat hij op het tijdstip van
den moord op Georg Bornett gevangen zat
in de Oranierburger gevangenis.
Als getuige was opgeroepen de hoofdbewa
ker der Oranierburgergevangenis, die toegaf
dat er op het tijdstip waarop Meklenburg
vermoord werd inderdaad een Georg Bornett
in de gevangenis zat en de bewaker herkende
in den gearresteerde, die op de terechtzitting
aanwezig was, zijn vroegeren gevangene.
De president deejjle mede, dat nog een an
dere getuige gehoord zou worden, die Scheu
nenpflug alias Bornett in den nacht van den
moord op Meklenburg gezien had. Nadat met
beklaagde zes handschriftproeven genomen
waren hij moest driemaal Scheunenpflug
en driemaal Bomett schrijven werd de
behandeling verdaagd, totdat de tweede ge
tuige gehoord zou kunnen worden.
Waardecrende woorden van Mac
Donald voor den Koning.
Onlangs heeft de arbeidersleider Ramsay
MacDonald hulde gebracht aan d'e persoon
lijkheid van Koning George.
Thans meldt de draadlooze dienst, dat
hij Vrijdagavond in een rede wed'ercm over
de ziekte des Konings heeffgeSproken en
zeide dat allen er diep getroffen door zijn.
„Dit medevoelen is geen slaafschheid", zoo
betoogde hij. „Degenen van ons, die het
groote genoegen hebben den Koning per
soonlijk te kennen, d'ie weten hoe oprecht
hij toegewijd is aan zijn plicht, welken hij
met volkomen constitutioneele onpartijdig
heid verricht, gevoelen op dit oogenblik hoe
buitengewoon goed hij zijn taak heeft ge
daan, hoe hij geheel aan de natie toebe
hoort én zijn gansche leven heeft getracht
de nationale belangen te dienen. Er is geen
lid van het vroegere Arbéiderskabinet of hij
zal zich aansluiten bij mijn bede, dat de
Koning herstellen zal.
Voor Léon Daudet. Een nieuwe
oproep van letterkundigen.
Anderhalf jaar geleden werd een oproep
gepubliceerd van eenige Fransche letterkun
digen, onder wie de gravin de Noailles, Ro
bert de Fiers (sedert overleden), Henry
Bernstein en Antoine, waarbij buiten alle
politieke overwegingen om in het belang
van ö'en naam van Frankrijk op letterkun
dig terrein, aan de regeering gevraagd werd
of die naam geen groot nadeel leed doordat
een groot schrijver als Léon Daudet in de
gevangenis werd 'gezet, wiens misdaad het
was wanhopig te zijn geweest door den vree-
selijken dood van een kind.
Nu er egen antwoord op dien oproep is
verschenen, hebben enkele andere schrijvers,
o.w. Roland Dorgelès en Georges EJjihamel
zich tot den voorzitter van de „Société des
Gens de Lettres" gewend met het verzoek
de zaak van Daudet ter hand te nemen.
Verkoolde diamanten.
Een pakket, dat van Londen naar Tunis
was gezonden, bestemd voor een buiten
landsch diamanthandelaar, die aldaar op zijn
doorreis vertoefde, en hetwelk voor een
waarde van 1%. millioen aan briljanten be
vatte, bleek bij aankomst t% zijn gevuld
met stukken steenkool.
De handelaar heeft zich tot de politie ge
wend.
De Katholieke richting in de Fran
sche Literatuur, door Paul Claudel
Eenigen tijd geleden verbleef Paul Claudel
in Ottawa waar de Universiteit hem het
eere-doctoraat verleende.
Bij deze gelegenheid hield deze bekende
letterkundige, die gezant van Frankrijk in
Washington is. een lezing over de Katholie
ke richting waarin zich de Fransche Litera
tuur ontwikkelt.
Paul Claudel wees hierbij op het belang
wekkend verschijnsel, dat de Literatuur in
Frankrijk in katholieken geest begint te
herleven. „In mijn jeugd kreeg ik een prijs
uit de handen van Ernest Renan, die des
tijds het toppunt van zijn treurige ver
maardheid bereikt had. Bij die gelegen
heid verklaarde Renan aan de leerlin
gen van 't Lyceum van Lodewijk de Groote:
„Wie weet of er eerstdaags nog niet eens
iemand der uwen zal opstaan om te zeggen
Ernest Renard heeft veel onheil gesticht."
Welnu, die jongeling, dat moet ik zijn. Toen
er een sterke critiek werd uitgeoefend
hechtte de kerk meer waarde aan haar vei-
DINSDAG iS DECEMBER. f
HILVERSUM, 1071 M. 12.15—2.00 Concert door het De-
ris Lensky Trio 2.002,30 Praatje over kookku
door F. W Kers 3.004.00 Knipies door Mevr.
Leeuw van Rees 4.005.00 Microfoon-debutantf"
5.305.45 Concert door het omroep-orkest o.Lv- 1
Treep 6.457,15 Pianoconcert door Coba Ryneke
7.157.45 Engelsche les, gevorderden 8.05
Boekbespreking door Dr. P. H. Ritter Tr. 8.35
Rozenkrans," tooneelspel 111 4 bedr. door A. Bisson na
den roman van L. Barclay „The Rosary." Enny
Leeuwe in de hoofdrol. o n»
HUIZEN, 340.0 M. Na 6 uur 1852 M. Uitsluitend K.R*^
uitz. 12.301.30 Concert door het K. R. O. Trio
5.306.30 Gramoioonniuziek 6.307.00 ^u,tsC*/f
les 7.007.30 Kerklafi'n 7.308.00 Spr. 1 Mr.
P.L. Steenöerghe Gezin, Staat en Maatschappij 8«°
8.30 Spr. Dr. C. Meuieman De nood van de on?e~
huwde moeder 8.30 Radio-Tooneel. „Zijn Revanche,
tooneelspcl m 3 bedrijven door T. v. Randwijk. Het stu
spce't i. d. tegenwoordigen tijd in een industriestadje
en 2e bedr. ten huize van Es. 2de bedr. op 't privé kant0?
van Room. Muz.iL'. medew. van het Amsterdamse»*
orkest „Stephan Part.os," o. 1. v. M. v. d. Ende.
DAVENTRY, 1600 M. 10.35 Kerkdienst 11.20 Cranio*
foonmuziek 12.20 Concert. Vecepino Trio en W. JaC
scr.-bariton 1.202.20 Orkestconcert 3.20 School*'
bedjes 4.20 Orkestconcert 5.35 Kinderuurtje -*
6.20 Lezing 6.35 Nieuwsber. 6.50 Muziek 7 °5
Schubert's pianosonaten7.20 Lezing 7.35 Muziek"*"
7.45 Lezing over postzegels 8.05 „Bethlehem," kerst"
spel in 3 scenes van Bern. Walke 9.20 Nieuwsber.
9.35 Lezing 9.50 Nieuwsb. 9.55 De militaire kap»
en A. Clayton-tenor 10.5511.20 Dansmuziek 11.20
12.20 Dansmuziek.
PARIJS „RADIO-PARIS," 1750 M. 12.50—2.10 Orkest-
concert 4.055.50 Orkestconcert 8.35I1,2?
Concert „La Legere Apprivoisée" van Silver. Orkest
en solisten.
LANGENBERG, 469 M. 11.3011.50 Bespeling van het
Wurlitzer Orgel 11.5012.10 Mechanische muziek
12.25i-5o Orkestconce-t 5.055.50 Orkestconcert"
7.20 Finsche avond. Orkest. E. Grape-piano. Hr. Rieta-
declamatie.
KONIGSWUSTFRHAUSEN (ZEESEN), 1680 M. iu29
3.50 Lezingen 3.504.50 Orkestconcert 4-50~-'
7.05 Lezingen 7.20 Kamermuziek. M. v. d. Berg*
vioo!. K. Kraus-viool. E. Höer-viola. W. Höber-viola. E*
Stegman-cello 8.20 Dansen op 2 piano's 8.50 Le
zing.
HAMBURG, 395 M. 5.35 Dansmuziek 7.20 Concert.
Orkest en soFsten. Werker van Leo Fall 8.20 Causerte
„An der Karibischen See." 10.0511.20 Orkestconcerf»
BRUSSEL 509 M. 5.20 Orkestconcert6.50 Kamermure*
8.2s Orgelconcert 9.25 Concert door de Minstrels Club
Orchestra 10.35 Sluiten.
lig en verzekerd voortbestaan dan zich te
mengen in allerlei strijdvragen. En terwijl
de Kerk niet, ten onderging is de critiek
langzamerhand vervluchtigd. De ka
tholieke gedachte heeft al het verloren ter
rein weer heroverd. De Fransche literatuur
van de 19e eeuw werd overal gekenmerkt door
een zeker gevoel van onzekerheid dat uit den
geest van vertwijfeling voortsproot. Maar
thans beluistert men in de letterkundige
producten weer het vertrouwvol gelooven. De
christelijke beginselen en gedachten begin
nen thans te spreken bij den uitbouw en ver
dieping.
Ook het antwoord dat Maurice Rostand
den schrijver van „Napoleon IV" gaf op een
vraag, die hem en meerdere andere kunste
naars en geleerden gesteld werd is ook bui
tengewoon typisch.
Men had gevraagd hoe hij den laatsten
dag van zijn leven zou doorbrengen als hij
eens wist wanneer hij zou sterven. Hij ant
woordde daarop: „Wiil deze dag toch vast
er zeker komt is het veruit het beste om
iederen dag zóó te beleven alsof het de
laatste was.
Overigens moet men den dag waarop men
zijn geloof verliest als den laatsten dag be
schouwen.
Want zonder geloof leeft men als op een
zinkend schip zooals 'n schipbreukeling, die
alle hoop op redding verloren heeft.
De onderdrukking en vernfcttMng va» het
geloof, dat een grootere liefde in onze 'har
ten zou ontstoken hebben heeft ons gemoed
verhard.
En zoo voegde de schrijver er nog aan toe:
bij.'t .einde, der wereld houdt ook het ge
loof op." dan «uilen we de dingen zien zoo-
als ze zijn.
Deze laatste mtcmRHnf bevat dè Hoofd
gedachte van een nieuw werk, dat deze be
kende letterkundige binnenkort hoopt uit te
geven
De Incorporated Radio Society of Great
Britain heeft onlangs twee onderscheidin
gen toegekend, n.l. aan T. P. Allen, als den
amateur, die de grootste medewerking ver
leend heeft gedurende het afgeloopen jaar
aan particuliere amateurs; de andere on
derscheiding viel ta beurt aan J. W. Ma
thews, die buitengewone zendprestaties ver
richt heeft op een golflengte van 10 meter
en ook de eerste Britsche zendamateur is
geweest, die het eerst op deze golflengte In
communicatie stond met Amerika.
Het American Institute of Radio Engi-
heers heeft de Morris Liebmann-herinne-
ringsmedaille voor 1928 toegekend aan Dr.
Walter G. Cady voor zijn werk over de piezo-
electrische verschijnselen en hunne toepas
singen in He radio-techniek.
In Chicago is men er in geslaagd 4 auto's
draadloos te besturen door middel van een
zender, die op 5 meter golflengte werkte! Dit
belooft wat in de toekomst voor de verkeers
agenten!
Als Uw Handen ruw zijn of gesprongen
en Uw lippen schraal en pijnlijk; maar
vooral ook bij brand- en snijwonden,
ontvellingen en allerlei huidVerwondingen
(Naar het Fransch)
33
In 't salon ontmoet Marcia Lady Trafford, die
met ijver aan een kantje zit te haken; een
voorbeeld van een vrouw dus, die in de
weerwil van haar bereisheid toch nog zeer
huiselijk is gebleven.
„Er is izts onduidelijks in dit patroon"
begon zij, Marcia toeknikkend, „je bent
zoo handig, help mij eens uit den nood!"
Op 't zelfde oogenblik, dat Marcia haar
best doet, de kunst van 't haakpatroontje
te ontdekken, wordt de deur van mijnheer
Belde's kamer geopend en Sylvain treedt
binnen, ernstig en deftig.
.Mijnheer vraagt, of de juffrouw dadelijk
komen wil."
Marcia stond op.
„Na het diner zal ik u verder helpen!"
zegt zij verontschudigend tegen lady Trafford
en volgt, den neger. 0
Oom liet haar in den laatsten tijd dikwijls
roepen, nu eens om een boek te zoeken, dat
Sylvain niet kon vinden, dan weer om 't een
of ander voor hem op te teekenen.
Bij 't binnentreden bemerkte zij, dat hij
een telegram in de hand hield.
Maar dit verontrust haar volstrekt niet.
Het valt niet te ontkennen, dat men som
tijds een voorgevoelen heeft van 't geen ge
beuren gaat, maar evenmin valt het te be
twijfelen, dat maar al te vaak zekere slagen
ons geheel onverwacht treffen te midden
van ons geluk, om onze rust geheel te ver
storen.
Mijnheer eBlde zag Marcia even aan en
wendde de oogen van haar af. Dit was niet
zijne gewoonte, maar het viel Marcia niet
op.
„Marcia", begin hij eindelijk met bevende
stem, hebt gij in Morgères wel eens den
naam Ronville gehoord?"
„Zeker, zoo heet onze dokter, oom!"
antwoordde zij verbaasd.
Nog vermoedde zij niets!
„Maak je niet ongerust
Eerst nu kwam zij tot bezinning.
„Uw oom is ziek en zijne vrouw zag u
;aame bij haar......
„O, God!
Zij sloeg hare handen voor de oogen door
schrik bevangen; de woorden bleven haar
in de keel steken.
„In Gods naam kalmeer u. Men heeft
je noodig, maar als je je niet kan bedwin
gen, kan je niet van dienst zijn!"
De woorden klonken koel en koud; maar
ook hier werd bewaarheid: e'est le ton, qui
fait la musique en Marcia gevoelde zich ge
troost en sterk en met tamelijk kalme stem
vroeg zij:
„De dokter vraagt dus, of ik komen wil?
Wat schrijft hij? Mag ik het telegram
zien?"
Wat is hare stem veranderd, zij kent zich-
zelve niet meer.
Mijnheer Belde verwrong het telegram
tusschen zijn vingers.
„Gij weet nu genoeg; morgen kunt ge
vertrekken, zoo ge wilt!"
„Morgen! Neen van avond nog, als ik ten
minste niet voor mijn koffer behoef te zor
genOom, ik wil het telegram zien! Ik
kan niet naar huis gaan, zonder iets te
wetenAls u het mij niet geeft, geloof
ik zeker, dat hij dood is!"
Vriendelijk doch smeekend klonk de bede,
de oude man ontroerde er van. Hij strekte
zijne hand uit, en angstig en bevende las zij
het volgende:
„Laubly beroerte gekregen! Verzoeke juf
frouw Marcia onmiddellijk thuis te laten
komen. Ronville"
Was het niet vreeselijk! Een beroerte, en
dat op zijn leeftijd!
Marcia ziet hem voor zich, nog in den
bloei van zijn leven, met zijn schitterende
oogen, energieke houding en vlugge bewe
gingen
Zü ziet haar oom aan, smeekend en vra
gend, alsof zij van hem wilde vernemen, dat
zij zich vergist had en dat dit alles maar
een droom was.
Maar neen, de koude wefkelijkheid laf
voor haar!
„Als je werkelijk den trein van negenen
nog halen wilt, moet ge u haastenIk
zal Guillemette zeggene dat zij je weg moet
brengen. Als er in de damescoupé zich een
dame voor Rennes bevindt, zal zij deze
wel verzoeken zorg voor je te dragen;
zoo niet, dan zal zij zelve u wel verge
zellen."
Even te voren nog scheen het Marcia toe,
alsof het verdriet haar verpletteren zou en
al het overige haar onverschillig was gewor.
den; zij verwonderde er zich nu over zoo
gevoelig te zijn voor de goedheid, haar door
haar oom bewezen.
Zij voelde zich aangedaan, en tranen kwa
men haar in de oogen, ofschoon zij bij het
vernemen van het droevige nieuws geen
traan gestort had.
„Ik ben heusch niet bang, oom! Harte
lijk dank voor uw goede zorgen. God ver-
gelde het u!Het spijt mij, u te moeten
verlaten
AI haar kracht was uitgeput. Met kalmte
had zij deze woorden uitgebracht, haar best
doende zoo duidelijk mogelijk te spreken,
teneinde te bewijzen, dat zij zichzelve meester
was.
„Wacht nog even, kindlief... Als uw naaste
bloedverwant
En met opende hij de lade van zijn schrijf
bureau
Doch Marcia begreep zijn bedoeling en
hield ziin hand tegen.
„Neen. oom, dank u. U heeft mij al ge
noeg gegevenIk neem nu zulk een
aangename herinnering van mijn verblijf
alhier mede! Ik ben hier zoo gelukkig ge
weestNeen, geen geld, dank u!
Hoewel met zekere spijt voldeed hij haar
wensch.
„Gij komt toch nog terug, is 't niet,
Marcia, om je ouden oom nog eens op te
zoeken?"
„Zeker, lieve beste oom, ik hoop van
ja!Een beroerte is toch niet altijd doo-
delijk? Hij is nog zoo jong."
Zij zag hem angstig en gejaagd aan, als
wilde zij van hem een geruststellend ant.
woord vernemen; haar geheele verdriet
sprak uit deze vraag, zoo duidelijk en open,
dat hij haar diep bewogen antwoordde:
„Zeker, hij kan genezen. Ook ik heb een
beroerte gehad en ben er bovenop gekomen,
ofschoon gebrekkigIk heb weliswaar
niets meer aan mijn levenMaar voor
hem is dat iets andersHij heeft
nog zooveel personen, die hem lief
hebben
Nooit maakte mijnheer Belde de min
ste toespeling op zijn eigen leed, dat wist
Marcia, en daarom vielen zijne woorden
haar dubbel op; bovendien getuigden zij van
zulk een hartelijkheid en innigheid, dat
Marcia. toegevende aan een plotseling ge
voel van liefde, hem een vurigen kus op het
voorhoofd drukte.
„Dank u voor alles! God vergelde het
u!" antwoordde zü, voor de tweede maal
deze heilige bede, hier zoo onbekend, herha
lende.
Een half uur later had zij reeds afscheid
genomen van Juiane en lady Trafford en
reed, door Guillemette vergezeld, naar het
station. Raymond geleidde haar uit en hielp
haar in het rijtuig, maar zij leed te veel,
cm hem bijzondere aandacht te wijden.
Bij het hek gekomen, waar zij nog eenige
uren tevoren met het kind van den portier
gespeeld had. hoorde zij voetstappen en een
stem. die riep:
„Wacht even, nog een oogenblikje!"
Silvain, geheel buiten adem, verscheen
voor het portier, in de hand hield hij een
rozenkrans van grijze en roode kralen.
„Dit is voor juffie.... Vergeet niet een
weesgegroetje voor mij te biddenHet
zijn kralen uit mijn landde tranen van
Job!"
Met het licht van de lantaarn bekeek zij
de kleine, schitterende grijze kraaltjes.
Als herinnering aan haar bezoek bij
haar oom, nam zü dus een rozenkrans mee,
uit tranen samengesteld.
XVI
In Marcia's coupé zat een oude dame.
die Guillemette beloofde Marcia onder hare
hoede te zullen nemen.
Dit was inderdaad geen moeilüke taak:
het arme kind zat in een hoekje gedoken,
haar voile strak over haar gelaat getrok
ken en bewoog zich niet, zoodat ha9*
medegezellin haar slapende dacht.
Wordt vervolgd
T
c
c
r
c
c
t
V
v
k
8
t
n
v
t
P
V
d
d
e
Cl
1!
V'
O
