Buitenlandsch Nieuws
Verzorg Uw Handen met Purol
FEUILLETON
De kwestie der herstelbetalingen
en de Commissie van Deskundigen
Toenemende zelfstandigheid van
de Britsche Dominions
RADIO-OMROEP!
VIERDE blad
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT MAANDAG 24 DECEMBER 1928
BLADZIJDE 1
De uitwerking van de besluiten der Rijks-conferentie
LANDBOUW EN VISSCHERIJ
De benoeming van den heer
J. J. Wintermans
ONDERWIJS
Dr. J. J. L. Duyvendak
MARCIA DE LAUBLY
Officieele communique's
W. B. seint uit Berlijn:
De onderhandelingen tusschen de Duit-
«che regeering en de zes crediteurstaten zijn
tot een einde gekomen. De opdracht welke
öe Commissie van Deskundigen krijgt, luidt
als volgt:
De Duitsche, Belgische, Fransche, Engel
sche, Italiaansche en Japansche regeeringen
hebben in aansluiting aan het besluit van
Genève van 16 Sept. 1928, waarin de instel
ling van een commisie van onafhankelijke
financieele deskundigen wordt voorzien, be
sloten aan die commissie de opdracht te
geven, voorstellen voor een volledige en
definitieve regeling van het Schadevergoe-
dingsvraagstuk uit te werken.
De voorstellen moeten een regeling der
Verplichtingen omvatten, welke uit de tus
schen Duitschland en de crediteurstaten be
staande overeenkomsten voortvloeien. De
commissie moet haar rapport aan de betrok
ken staten en de Commissie van Herstel toe
zenden.
Over het resultaat der onderhandelingen
geeft het volgende door de betrokken mo
gendheden gepubliceerde communiqué uit
sluitsel:
De regeeringen der zes mogendheden heb
ben in aansluiting met de besprekingen, die
over het instellen van een Commissie van
Deskundigen werden gevoerd, besloten, het
volgende communiqué te publiceeren:
De heer Poincaré, president van den
Pranschen ministerraad, en de heer von
Hösch, Duitsch gezant te Parijs, hebben de
quaes tie van het instellen van een commis
sie van deskundigen overwogen en zijn het
volgende overeengekomen:
le. Het is uitermate wenschelyk in het
belang van allen, dat behalve de deskundi
gen, die van den aanvang af door de bij
het Geneefsche besluit betrokken zes regee
ringen worden aangewezen, ook onderdanen
van de Vereenigde Staten van de commissie
deel uitmaken.
2e. De comissie zal naar het voorbeeld der
in November 1923 ingestelde eerste deskun
digencommissie uit onafhankelijke deskun
digen bestaan, die internationaal aanzien
genieten en tevens gezag in eigen land be
zitten, en die aan geenerlei instructies hun
ner regeeringen gebonden zijn. Het aantal
leden zal twee voor elk land bedragen. Er
bestaat echter overeenstemming over, dat
de deskundigen plaatsvervangers kunnen
aanwijzen.
3e. De commissie zal zoo spoedig mogelijk
bijeenkomen, en wel voorloopig te Parijs.
De definitieve beslisisng over de keuze der
agenda blijft der commissie voorbehouden.
4e. De commisie zal van de zes regeerin
gen, overeenkomstig het besluit van Genève
van 16 September 1928, opdracht krijgen
voorstellen voor een volledige en definitieve
regeling van het Schadevergoedingsvraag-
stuk uit te werken. Deze voorstellen zullen
de regeling van diè verplichtingen omvatten,
welke uit de tusschen Duitschland en de
crediteurmogendheden bestaande verdragen
en overeenkomsten voortspruiten. De com
missie zal rapport uitbrengen zoowel aan de
bij het Geneefsche besluit betrokken re
geeringen als aan de Commissie van Herstel.
5e. Wat de benoeming der deskundigen
betreft, deze zal op de volgende wijze
geschieden: De deskundigen der bij het
Geneefsche besluit betrokken crediteurstaten
worden door de regeeringen dezer staten
aangewezen ,en ter keuze dezer regeeringen
hetzij door haar zelf of door de Commissie
van Herstel benoemd. De zes betrokken
regeeringen zullen op de daartoe geschikte
manier vaststellen, hoe de deelneming der
Amerikaansche deskundigen doeltreffend
verzekerd kan worden.
De vertegenwoordigers van Frankrijk
Een N. T. A.-telegram uit Parijs meldt:
Naar Havas verneemt zal de eerste ge
delegeerde van Frankrijk in de deskundigen
commissie de gouverneur der Fransche
Bank, Moreau, zijn, diens plaatsvervanger
de onder-gouverneur Rist. De tweede ge
delegeerde zal Parmentier zijn met profes
sor Alix als plaatsvervanger.
Ierland richt in de naaste toekomst zijn
eigen gezantschappen in Parijs en Berlijn
op.
In Londen heeft men vooral over het
lersche gezantschap te Berlijn totaal ge
zwegen en alleen uit de buitenlandsche bla
den verneemt mn, dat de Berlijnsche re-
Seering voor de oprichting haar toestem
ming heeft gegeven.
En toch is het een zeer belangrijk feit.
Duitschland komt daardoor met Ierland
officieel in diplomatieke betrekkingen en
*0o wordt voor het eerst een dergelijk con
tact tusschen Duitschland en een Britsch
Dominion tot stand fgebracht. Maar dit is
niet het eenige. Van meer beteekenis is
nog, dat uit de handelswijze van Ierland
blijkt, hoezeer de zelfstandigheid van de
Britsche Dominions toeneemt.
Overigens richt nu ook Duitschland een
gezantschap op in Dublin; het generaal-
consulaat wordt voor dit doel omge
schapen.
Sedert de Rijks-conferenle van 1926, die
den nieuwen status van de Zelfstandige
Sijksdeelen van Groot-Brittanje heeft vast
gelegd, zijn de afzonderlijke Dominions de
praktische gevolgtrekkingen uit hun in-
en externe zelfstandigheid gaan maken.
Deze nieuwe positie der Britsche Domi
nions is wel niet rechtelijk bekend gemaakt
n®n de overige staten en is ook deze niet
Uitdrukkelijk erkend, maar de Dominions
hebben in alle opzichten tegenover vreemde
staten feitelijk al dezelfde vrijheid van han
delen aangenomen, als het Britsche ministe
rie van buitenlandsche zaken.
Alleen bij onderhandelingen en verdragen
met vreemde mogendheden, waardoor ook
belangen van andere gedeelten van Groot-
Brittanje worden geraakt, moeten de Domi
nions met deze deelen of met Londen in
overleg treden.
Oyer de richting van de eigen diplomatieke
vertegenwoordigingen der Domnions kan
worden gezegd, dat tot nu toe Ierland en
Canada in Washington eigen gezanten heb.
ben; in Dublin en Ottawa zitten Ameri
kaansche gezanten. Dit jaar heeft Canada
in Parijs en Tokio eigen gezantschappen
opgericht; Ierland, Canada en Zuid-Afrika
hebben in Londen officieele vertegenwoor
digers benoemd. Dezen hebben dezelfde rech
ten als de vertegenwoordigers van vreemde
staten en Engeland heeft hierop in deze
drie Dominions eveneens gezanten moeten
benoemen, die den titel „High commissioner"
dragen.
Nu begint ook Zuid-Afrika zijn eigai di-
plomatieken dienst in te richten.
De regeering Hertzog hertt aangekondigd,
dat de Zuid-Afrikaansche handels-commis
sarissen in de belangrijkste hoofdsteden van
Europa en Amerika tot diplomatieke zaak
waarnemers zullen worden gemaakt, om hun
het noodige gezag te verleenen voor onder
handelingen met vreemde staten.
Opmerkelijk zijn stemmen, die in ver
band hiermee in Duitschland opgaan.
In Berlijn houdt men het voor waarschijn
lijk, dat Zuid-Afrika daar ook een eigen
diplomatieken vertegenwoordiger zal be
noemen. Er wordt in Berlijn op gewezen,
dat Duitschland door het in September te
Pretoria gesloten handelsverdrag ook in
economisch opzicht in een officieel contact
is gekomen met een van de Britsche
Rijksgedeelten en verder wordt er gewezen
op een belangrijke bepaling van dit handels
verdrag, n.l. de preferentie-clausule.
Zooals men weet, staan Engeland en
zijn Dominions elkaar op zekere waren pre
ferentie-rechten of geheele vrijheid van
rechten toe, om den inter.imperialen handel
té bevorderen en om het heele Rijk in een
economischen band te leggen. Op den
achtergrond staat het plan, om het geheele
Rijk (dus rond een vierde van de aarde r™
haar bevolking) in een sterke economische
eenheid samen te vatten, die door in. en
uitvoerrechten naar buiten is afge
sloten.
Het Duitsch—Zuvd-Afrikaansche verdrag
beoogt, dat het begrip der meest.begunsti-
ging, die aan Duitschland wordt toegestaan,
geen betrekking heeft op die goederen,
welke op het oogenblik uit Engeland, de
Dominions en koloniën met preferentie
rechten binnen komen.
Deze beperking geldt alleen voor de te
genwoordige preferentie-goederen; Duitsch
land neemt dus in de toekomst deel aan
elke verlaging der rechten, die aan Enge
land of aan een ander Rijksgedeelte wordt
toegestaan.
Hiermee heeft Zuid-Afrika een uitbreiding
van de preferentie.rechten-politiek van de
hand gewezen, een feit,waarover men in
Londen schijnbaar erg uit zijn humeur is.
Aan de Zuid-Afrikaansche regeering wordt
het verwijt gemaakt, dat ze het aan trouw
aan het Rijk laat mankeeren.
Generaal Smuts heeft verklaard, dat men
den indruk krijgt, dat Zuid-Afrika zijn eigen
weg wil gaan. Het is bekend, dat Zuid-
Afrika zich volle, internationaal erken
de, onzijdigheid in geval van oorlog heeft
voorbehouden, en zelfs het recht, om een
republiek uit te roepen.
Het spreekt van zelf, dat de ontwikke
ling van de Dominions en het toenemende
gevoel van 'hun onafhankelijkheid sterk de
aandacht trekt van bevoegde plaatsen in
Londen, al doet men ook naar buiten zoo,
alsof men gedesinteresseerd is. Maar dit is
zeker niet het geval.
Vooral de betrekkingen, die zich zonder
den invloed van Londen tusschen de Do
minions en Duitschland ontwikkelen, worden
oplettend gevolgd; maar het is voor Londen
niet mogelijk liier beslissend in te grijpen.
Deze gebeurtenissen en ontwikkelingen ver
dienen meer aandacht in het buitenland; ze
zijn tot nu toe veel te weinig opgemerkt.
DE STRIJD IN AFGHANISTAN
Engelsche vrouwen en kinderen
naar Britscli-Indië.
LONDEN, 23 December V. D. Met
toestemming van de Afghaansche regeering
zijn Zaterdag de vrouwen en kinderen, die
in de gebouwen van het Britsche gezant
schap te Kaboel waren ondergebracht, per
vliegmachine naar Britsch-Indië vervoerd.
Een aantal te Peshawar gestationneerde
vliegtuigen was voor dit doel naar Kaboel
gevlogen, waar geland werd op het twee mijl
van het Britsche gezantschap gelegen vlieg
veld.
De Engelsche commissarissen der Britsch-
Indische grensprovincies hebben maatrege
len getroffen om de vrouwen en kinderen te
kunnen opnemen.
Te Londen ontvangen berichten, dat het
Afghaansche koningspaar per vliegmachine
van Kaboel naar Kandahar is vertrokken,
zijn tot nog toe niet bevestigd. In het vertrek
der Engelsche vrouwen en kinderen ziet men
een teeken, dat de Afghaansche autoritei
ten nog op een langdurige voortzetting der
onlusten rekenen. Het Afghaansche gezant
schap te Londen, verklaart daarentegen, dat
de toestand gedurende de laatste 48 uur
aanzienlijk verbeterd is. De rebellen zouden
van de heuvels in de nabijheid der stad ver
dreven zijn en 35 mijlen zijn teruggeworpen.
De regeeringsgetrouwe troepen zouden bo
vendien aanzienlijk versterkt zijn.
LONDEN, 23 December V. D. Uit
Peshawar wordt «ïader gemeld, dat na de
jongste gevechten te Kaboel het contact
tusschen Peshawar en de Britsche legatie
te Kaboel is hersteld. Men gelooft algemeen,
dat de officieele berichten van Afghaansche
zijde den toestand te rooskleurig schilderen.
Het staat echter wel zoo goed als vast, dat
het eerste deel der gevechten tegen de op
standelingen te Kaboel onder leiding van
Amman Oellah zelf, gewonnen werd. In
het Oosten in de nabijheid van de Khyber-
pas, is de toestand nog critiek. De Koer
dische pas tusschen Dakka en Djallalabad,
wordt nog door de opstandelingen be-
heerscht.
HET HERSTELVRAAGSTUK
Stappen van den Britschen am
bassadeur in de Ver. Siaten.
LONDEN, 23 Dec. De. Britsche ambas
sadeur te Washington zal, met het oog op
de Kerstdagen, waarschijnlijk Donderdag
a.s. officieele stappen by de regeering der
Vereenigde Staten doen, teneinde haar
medewerking te verkrijgen bij de benoeming
van particuliere Amerikaansche deskundigen.
Het schijnt echter, dat dit een formeele stap
is, aangezien de voorbereidingen intusschen
reeds hebben plaats gehad.
AARDSTORTING IN DEN KRIM
KOWNO, 22 Deo. (V.D.) Naar uit Moskou
gemeld wordt, is tengevolge van een aard
storting aan de Kust van de Zwarte Zee op
het Krim-schiereiland een motorschip bedol
ven. De geheele bemanning kwam om het
leven.
GROOTE OVERSTROOMING iü
LENINGRAD
KOWNO, 22 Dec. (V.D.) Naar uit Moskou
gemeld wordt, is de Newa buiten haar oevers
getreden, tengevolge waarvan een geheele
stadswijk te eningrad onder water werd
gezet. Hierbij werden talrijke fabrieken over
stroomd. Ook enkele electrische centrales
staan onder water, zoodat de electrifieatie
in verscheidene stadskwartieren gestagneerd
is. De aangerichte schade is zeer groot.
DE ZIEKTE VAN DEN ENGELSCHEN
KONING
LONDEN, 22 Dec. (V.D.) Het hedenavond
uitgegeven bulletin luidt:
Hoewel langzaam, gaat de koning toch
gunstig vooruit. Duur en aard van den slaap
zijn tevredenstellend en de koning heeft
minder tegenzin in eten.
DE ZIEKTE VAN DEN KONING EN
KERSTMIS
Uit welingelichte bron verluidt, dat de
koningin den wensch heeft uitgesproken, dat
Kerstmis waar dit maar mogelijk was, op de
gewone wijze zou worden gevierd. Voor de
eerste maal in 10 jaar zal nu de koninklijke
familie geheel bijeen zijn. Het wordt waar
schijnlijk geacht, dat de zusters van den
koning, de koningin van Noorwegen en
prinses' Victoria ook aanwezig zullen zijn.
De Hertog van Gloucester, die uit Afrika
terugkeert, zal heden te Londen aankomen,
TWEEENDERTIG NIEUWE SENATOREN
IN DEN ITALIAANSCHEN SENAAT
ROME, 23 Dec. (V.D.) Krachtens een
Zondag gepubliceerd decreet heeft de ko
ning op voorste van Mussolini twee en
dertig nieuwe senatoren benoemd, geiecru-
teerd uit de hoogste kringen van militaire
»n burgerlijke autoriteiten. Onder hen be
vinden zich Generaal Bazan, de tegenwoor
dige chef van de Generale Staf, De Mar
tini, de Italiaansche gezant te Washington;
De Mioheli, de president van het Interna
tionale Landbouw Instituut te Rome, voor
malig minister van Onderwijs, Fede'e, de
tegenwoordige gouverneur van Erytrea, Dr.
Gaspaerini, de rector magnificus van de
Universiteit te Rome; Prof. Milloscovitsj en
de prefect van Palermo, die zich verdien
stelijk heeft gemaakt door zijn strijd tegen
de benden d'er Maffia op Sicilië.
DE TOESTAND VAN FACIIOT BEVREDI
GEND.
PARIJS. 23 Dec. (V. D.] De toestand van
Fachot, raadsheer in het hof van cassatie,
op wien dezer dagen een aanval werd ge
daan, blijft bevredigend.
DE POOLSCIIE MINISTER VAN JUSTITIE
AFGETREDEN.
WARSCHAU, 22 Dec. (V.D.) Officieus
wordt medegedeeld, dat de minister van jus
titie, Heysztówicz, is afgetreden. Hij zal
waarschijnlijk vervangen worden door den
onder-minister van justitie Car.
OPMARSCII VAN BOLIVIAANSCHE
TROEPEN?
NEW-YORK. 22 Dec. (V.D.) Door „United
Press" wordt gemeld dat 3500 Boliviaansche
soldaten opmarcheeren naar Bahia Negra,
dat in het omstreden gebied tusschen Bolivia
en Paraguay ligt.
EEN MIJNRAMP IN JAPAN?
PEKING, 22 Dec. (V.D.) Het Japansche
telegraafagentschap „Tocho" verspreidt een
bericht over een mijnramp in Japan. Ineen
schacht van de mijn Nishi in Noord-Japan
werden door het neerstorten van een kooi
48 personen gedood of gewond. Nadere bij
zonderheden zijn echter nog niet ontvangen.
Ontploffing op een Italiaanschen
onderzeeër.
MILAAN. 23 Dec. (V.D.) Aan boord van
den in de haven van Napels liggenden onder
zeeër H. II werden 3 onderofficieren door
een ontploffing zwaar gewond. Een van hen
is aan de bekomen verwondingen overleden.
De door de ontploffing ontstane brand kon
spoedig gebluscht worden.
Groote koude in Italië.
MILAAN, 23 Dec. (V.D.) De „Corriere della
Serra" meldt uit Triënt, dat daar 'n koude
heerscht van 8 graden onder nul. Op ver
scheidene plaatsen in de Dolomieten is
de koude, naar gemeld wordt, gedaald tot
16 graden onder nul. De kleine meren in de
Dolomieten zijn alle dichtgevroren. De
sneeuw ligt op enkele plaatsen tot een dikte
van een halven Meter. In Piacenza vriest
het 7 graden, in Coerz reeds drie dagen 8
graden. Te Bologna moesten verscheidene
personen naar het ziekenhuis worden ver
voerd, alwaar geconstateerd werden dat er
bevriezingsverschijnselen waren. Een der pa
tiënten is intusschen reeds overleden.
Hevige aardschokken.
TRIEST, 23 Dec. (V.D.) Volgens berichten
uit Zara werden in de afgeloopen nacht in
Bosnië verscheidene hevige aardbevingen
waargenomen. De aardbeving 'veroorzaakte
onedr de bevolking een groote paniek. De
bevolking bracht den nacht door in de open
lucht. De aangerichte schade is gering.
Schip zonder bemanning op zee
gevonden.
PARIJS 23 Dec. Volgens een bericht
uit Toulon heeft de Deensche stoomer
„Iberia" heden op 83 mijl afstand van de
Porquerelles het Italiaansche zeilschip „For-
tuna" zonder bemanning aangetroffen. De
ingestelde onderzoekingen zijn tot op dit
oogenblik zonder resultaat gebleven.
Een berucht bandiet gedood
ROME, 23 Dec. Een berucht Sardijnsch
bandiet, die gedurende vier jaren aan de
wrekende hand der gerechtigheid wist te
ontkomen, is dezer dagen door de politie te
Orgosolo gedood na een wanhopig gevecht.
Er was een prijs gesteld op zijn hoofd van
ruim 12000 gulden.
Hevige storm in de Beringzee
TOKIO, 23 Dec. In de nabijheid van
het Commandeurs-eiland, ten Oosten van
het schiereiland Kamschatska, heeft een
hevige storm gewoed. De Japansche radio
stations hebben talrijke S.O.S.-signalen op
gevangen. Verscheidene schepen en vis-
schersvaartuigen worden vermist. Volgens
berichten van verschillende binnen gekomen
schepen zouden meer dan 14 visschersvaar-
tuigen gezonken zijn.
DE PRESIDENTSVERKIEZING IN DE
VEREENIGDE STATEN.
Hoover
Officieele cijfers.
Reuter seint uit New-York:
De officieele cijfers der jongste preisi-
dentsverkie7jij. alle staten omvattende, zijn
thans gepub 'ceera'.
Hoover heeft 21.429.109 stemmen op zich
vereenigd en Smith 15.005.497.
plaats gehad, waarbij één man werd ge
dood, twee personen zwaar en twee perso
nen licht gewond. Het hotel zelf werd zwaar
beschadigd, terwijl de hall van een belen
dend perceel werd vernield. Waarschijnlijk
heeft men hier te doen met een gas-explosie.
ROOFOVERVALLEN IX HET ROER
GEBIED
RECKLINGHAUSEN, 22 Dec. (V. D.) Vrij
dagavond werden een man en vrouw, die een
groot bedrag aan geld bij zich droegen, nabij
Disteln door roovers overvallen. Zij namen de
vrouw vijfhonderd mark af, welke zij aan
achterstallige gelden geïnd had. De roovers,
die uit een greppel op hun slachtoffers toe
sprongen, droegen maskers voor het gezicht
en losten een schot in de lucht, toen zij de
beide menschen aanhielden. Tot nog toe kon
den zij niet gearresteerd worden.
BOCHUM, 22 Dec. (V. D.) Vrijdag drong
een gemaskerde roover een filiaal van de
coöperatie „Wohlfahrt Altenessen' 'binnen en
roofde zeventig markt uit de kas. Hoewel hij
het personeel met een revolver in bedwang
hield, wist dit toch door hulpgeroep de aan
dacht van voorbijgangers te trekken. Twee
voorbijkomende mannen trachtten van buiten
af de deur te versperren, maar de indringer
bedreigde hen door een der ramen met zijn
revolver. Het lukte hem daarna de deur te
openen en te ontkomen.
GELSENKIRCHEN, 22 Dec. (V. D.) Alhier
werd een verkoopster door een man aange
vallen, die haar zevenhonderd mark afhandig
wist te maken. De man wierp het meisje
tegen den grond en ging er van door met
haar actetasch, waarin zich ook alle sleutels
van de zaak bevonden.
Winter in het Zuiden
PARIJS. 22 Dec. De middagbladen mei-,
den uit Spanje, dat in het geheele land
een strenge koude heerscht. Op de Cata-
lonische hoogvlakte daalde de temperatuur
tot twaalf graden onder nul, terwijl er.veel
sneeuw viel.
Ontploffing in een Hotel
LONDEN, 23 Dec. Zaterdagavond laat
heeft in een hotel te Londen een ontploffing
HET SMOKKELPROCES TE HAMBURG
HAMBURG. 22 Dec. (V. D.) Zaterdag werd
uitspraak gedaan in het bekende smokkel-
proces te Hamburg. Van de 47 aangeklaag
den. die in het proces betrokken waren, wer
den 20. waaronder 6 douanebeambten, vrijge
sproken.
De veroordeelingen liepen van een hoogste
straf van 16 maanden tot 'n minimum-straf
van 2 weken. Bovendien werden geldstraffen
opgelegd, welke te zamen meer dan tien mil-
lioen mark bedragen. Een aantal veroordeel
den, die reeds in preventieve hechtenis heb
ben gezeten, werden in vrijheid gesteld wijl
zij met aftrek van preventieve hechtenis ver
oordeeld werden.
DE SLAPENDE INBREKER
GREIZ, 22 Dec. (V. D.) Met welk een ge
moedsrust de tegenwoordige inbrekers hun
handwerk bedrijven blijkt wei uit het volgen
de voorval. Sedert het begin van het jaar
wordt het Noordelijk deel van Vogtland on
veilig gemaakt door een inbreker, die het spe
ciaal op de kleine boeren voorzien heeft.
Thans is het eindelijk gelukt, hem in het in
de nabijheid gelegen Gunsdorf te arresteeren.
De inbreker had namelijk 's nachts op een
landgoed ingebroken en was na gedaan werk
een uurtje gaan slapen. Toen de eigenaar den
volgenden mörgen de kamer, waar de inbre
ker zich bevond, wilde betreden, vond hij de
deur gesloten. Hij verschafte zich toegang
door een der vensters in te slaan. De inbre
ker sliep zoo vast, dat hij pas bij het geluid
van 't rinkelende glas ontwaakte. Het gelukte
hem door een raam te ontvluchten, maar hij
werd spoedig ingehaald en gegrepen. Het is
een zekere Ebert uit Rötcnbach, tegen wien
een bevel tot aanhouding is uitgevaardigd en
die meer dan honderd inbraken op zijn
kerfstok heeft.
Thans is bij Kon. besluit met ingang van 1
Maart 1929 benoemd tot inspecteur van het
landbouwonderwijs, J. J. Wintermans, lid van
de Tweede Kamer.
DINSDAG 25 DECEMBER
HILVERSUM. 1071 M: 9.00 V.P.R.O, 10.30—12.15
Kerstconcert, Orkest v. d. Haarl. Orkestvereemging
o. 1. v. E. v. Beinum. Willem Hespe's A Capella Koor
„Crescendo." Kinderkoor „Zanglust." 12.302.00
Lunchmuziek door het Boris "Lensky Trio 5-006.00
Gramofoonmuziek 6.007**5 Concert door het Boris
Lensky Trio 7.15—7-45 Pianoconcert door Renée
Regnard 8.00 Pers- en sportber. 8.15 Kerkconcert*
Di Moorlag-sopraan. H. Leydensdorff-viool. F. Hasse
laar -orgel. A.V.R.O-strijkorkest o. 1. v. Nico Trecp*
HUIZEN, 340.9 M. Na 6 uur 1852 M. 8.30—9.30 K.R.O.
Morgenwijding door den ZeerEerw. Heer Pastoor L. H.
Perquin O. P., Voorz. v. d. K. R. O. H. Stephanus
9.30 Dienst in de Geref. Kerk te Stadskanaal 12.30—
I.30 K.R.O. Concert door het K. R. O. Trio 2.00—2.30
K.R.O. Causerie door Dr. J. BruningKerstfeest
onder de Bedoeïnen 2.304.00 Concert door 'n kna
penkoor o.l. v.Kapelaan J.Duyves,Kerstprog. 4.00-5.00
Concert. Uitz. v. h. St. Janscarillon te 's Hertogenbosch
door den Stadsbciaardier T. v. Baikora. K.R.O. 5-5®
N.C.R.V. 7.408.00 K.R.O. Spr. Rector Th. J. v.
Galen Kerstmis 8.00 Concert. Het Amsterdamsch
Salonorkest o. 1. v. F. R. Boshart, Zangkoor „Salve Re-
gina" v. d. Vredcskerk Amsterdam, Dameszangkoor
„Ave Maria" o. 1. v. Jos. Schut. J. Hensen tenor.
DAVENTkY, 1600 M. 11.00—11.35 Kerkdienst 1.20—
2.20 Kerstconcert. C. Stewart-alt. W. Primrose-viool.
Militaire kapel 5.35 Pianoccneert door M. Cols
6.05 Kinderuurtje 6.50 Kerstvertelling 7.35
Nieuwsb. 7.45 Liefdadig'neidsoproep 7-50 Nieuwsb.
7.55 Concert. Victor Olof Sectet. K. Winter-sopraan
9.05 Voorlezing. Dickens-werken 9-35 Populair
Engelsch programma. Orkest. F. Russell, tenor 10.50
212.20 Dansmuziek-
PARIJS „RADIO-PARIS," 1750 M. 12.50—2.10 Orkest-
concert 4.056.50 Dansmuziek 8.2011.20 Con
cert. Trio „Radio-Paris" en Hr. R. Danou-voorlezing.
LANGENBERG, 469 M. 5.20 Kerkdienst in de Haupt-
kirche Unterbarmen 8.20 Klokkengelui 8.25-9*20
Kath. Morgenwijding 12.201.50 Orkestconcert
4.005.00 Her-uitz. v. d. Carillonbespeling der St. Jans-
kerk Den Bosch 5.00—5*20 Kerstliederen 6.20 „Die
Heilige Nacht," kerstlegende 7*20 Kerstconcert. We-
ragkoor en-orkest. Fr. Hansen-sopraan. Hr. Strienz.-ba9
Daarna tot 1.20 Dansmuziek. Werag-orkest.
KONIGSWU5TERHAUSEN (ZEESEN), 1650 M. 8.20
Morgenwijding 10.50 Orkestconcert 3.50—6.10
Orkestconcert 6.20 „Der Rosenkavalier," comedie
voor muziek in 3 acten van R. Strauss.
HAMBURG, 395 M. 10.50 Orkestconcert 12.50 Man
dolineconcert 2.50 Gramofoonmuziek 3.50 Orkest
concert 5.20 Orkestconcert 7*20 Kerstconcert. Or
kest en solisten 10.0511.10 Dansmuziek.
BRUSSEL, 509 M. 5.20 Orkestconcert 6.50 Tnocon-
ccrt 8.35 Concert. Orkest en solisten. Mme, Vida, Mile*
Fassilis, Hr, LeTroye en Hr. Bracony.
WOENSDAG 26 DECEMBER
HILVERSUM. 1071 M. V.P.R.O 12.30—2.00 Concert
door het Boris Lensky Trio 2.002.30 Vioolconcert
door Nath. v. Kinsbergen 2.30 Aansl. v. h. Conccrtgeb.
te A'dam. Kerstmatinee. J. v. Yzer Vincent-sopraan. L.
Zimmerman-viool. J. Nieland-orgel. A. capella koor, „Bel
Canto," Dir. Alph. Vrancken 4*30—5«i5 Vocaal
concert. Baarn's Meisjeskoor, Dir. J. Hamel. A. v. Beek-
Ristjouw-soliste 6.157**5 Concert door het Bons
Lensky Trio 8.00 Pers- en sportber. 8.15 ..Jozef ea
zijn broeders," Bijbelsch zangspel in 3 bedr. van Duval ea
Mc hul. Dubbelkwartet „Ars Musica," Dir J. Hamel*.
Muzik. leiding J. J. v. Aroerom.
HUIZEN, 340.9 M. Na 6 uur 1852 M. (Uitsluitend N.C.R.V
uitz.) 8.25 Morgenwijding o.l.v. Ds. A. C. G. den Hertog.
Het Evangelisatie zangkoor Bussum, Kinderkoor o. 1. v.
G. Ruller. G. Ruitcr-Orsanist 12.303-3° Concert
door Jan Zwart i. d. Herst. Hv. Luth. Kerk A'dam 1
3.00 Dienst i. d. Hollandsch-Vlaamsche Kerk Roubaix
8.30 Concert. Chr. Gero. Zangver. „Halleluja" o. 1. T«<
W. M. Miltenburg. G. v. Hoegeen-Orgarlst.
DAVENTRY. 1600 M. 10.35 Kerkdienst 11.2012.20
Gramofoonmuziek 1.202.20 Orkestconcert 3.50
Populconcert. Squire Celeste Octet. D. Bennctt.-sopraan
S. Rcbertson-bas bariton 5-35 Kinderuurtje 6.20
Gramofoonmuziek 6.35 Nieuwsber. 6.50 Muziek
7.05 Pianoduetten van Schubert 7.20 Lezing 7.3J
Muziek 7.50 „Dick Wittington," van Logstaffe Revue
koor en orkest 9.20 Nieuwsber. 9.35 Causerie
9.50 Nieuwsber. 9.55 Kamermuziek. Entente striik-
kwartet. D. Helmriqh-alt - it.20—12.20 Dansmuziek.,
PARUS „RADIO-PARIS," 1750 M. 12.50—2.10 Orkest
concert 4.05—5.05 Orkestconcert 7-05—7.50
Gramofoonmuziek 8.20 Litterair halfuurtje —8.50
II.20 Symphonieconcert.
LANGENBERG, 469 M. 8.20 Klokkengelui 8.25—9*20
Morgenwijding11.2012.20 Orgelconcert 12.20
1.50 Orkestconcert 3*50—5*20 Kerstmuziek door
orkest 6.20 „Carmen," opera in 4 actea vao
Daarna tot 11.20 Dansmuziek.
KONIGSWUSTERHAUSEN, (ZEESEN), 1650 M.
8.20 Morgenwijding 10.50 Fanfaremuziek x.30.
Wedrennen in Berlijn-Ruhleben 3*50—6.05 Orkest
concert 7.20 Concert. Orkest en M. L. Muthel-de-
ciamatie Daarna tot 11.50 Dansmuziek.
HAMBURG, 395 M. 8.35 Morgenwijding 11.35 Wijding
concert 12.50 Solistenconcert 2.20 Advents- cn
kerstmuziek 3.20 Orkestconcert 5*20 Orkestcon
cert *7.20 „De Zigeunerbaron," operette in 3 bedr*
Strauss 10.0511.10 Dansmuz.
BRUSSEL, 509 M. 5.20 Orkestconcert 6.50 Triocon
cert 8.35 Kerstmuziek 8.50—10.35 Concert in Ant
werpen. Orkest o. 1. v. F. Alpaerts.
DONDERDAG 27 DECEMBER.
HILVERSUM. 1071 M. 10.00—10.15 Morgenwijding
12.15—2.00 Concert door het Boris Lensky Trio 2.00-
a.30 Electriciteitspraatje 4.00—5.00 Ziekenuurtje
5.005.20 Sportpraatje 5.307.15 Concert door het
Omroep-orkesf. H. v. Wezebcello 7*15—7*45 Engel
sche les 8.05 Aansl. v. d. Grooten Schouwburg
R'dam. „Tannhauser" opera in 3 bedr. van Wagner. Mede
Henri Bloemgarten, Reiner Minten, Liesbeth Poolman
Meisner, Pau'ule. a. i. d. pauze persber.
HUIZEN. 340.9 M. Na 6 uur 1852 M. (Uitsluitend
N.C.R.V-uitz.) 11.0011.30 Korte Ziekendienst o. 1. v*
Ds. G. J. Duyvendak 12.30—1.45 Concert. Mevr. W.
Cantc-v. Ameroneen-sopraan. E. Brantenaar-viool. A«r
Adema-piano 6.007.3 Concert. Mej. E. Sandow-
piano cn orgel. J. Richters-viool. P. de Vries-fluit
7.308.00 Causerie Pluimveeteelt 8.00 Concert. Chr*
Radio-orkest o. 1. v. J. Pouwels.
DAVENTRY, 1600 M. 10.35 Kerkdienst—11.20 Gramo
foonmuziek 12.20 Concert. Elieson Trio 1.20—2.20
Gramofoonmuziek 3..ao Vesper i. d. Westminster
Abbey. 4.05 Lezing 4.20 Fanfareconcert. Luton Red
Cross Band 5.35 Kinderuurtje 6.20 Muziek 6.35
Nieuwsb. 6.50 Landbouwber. 6.55 Muziek 7*©5
Pianoduetten van Schubert 7.20 Novellenvoorlezing—
7.35 Muziek 7.45 Variété 8.05 Licht Orkestcon-
ccrt. V. Lambelet-sopraan. H. Fry-bariton. Gershom
Parkington Saxophone Orkest 9.20 Nieuwsber.
9.35 Lezing 9.50 Nieuwsber. 9.55 Kunnen stem
men herkend worden v. d. Microfoon 10.35 Een verras
sing 10.5012.20 Dansmuziek-
PARIJS „RADIO-PARIS," 1750 M. 12.20 Protest, cau
serie 12.50—2.10 Orkestconcert 4.055«05 Klas-
stek Concert 8.5011.20 Concert. Kamermuziek*
„Coriclan," van Shakespeare. Gezelschap Coün'
LANGENBERG. 469 M. 11.30 Mechanische muziek
12.251*5° Orkestconcert 4.204.40 Een Kerstspel
5.055.50 Kamermuziek. Kerstmuziek 7*209*20
Concert Klein Warag-Orkest 9*20—9*50 Bergische
Huinor. Uit de werken van F. Storck Daarna tot ix.20
Dansmuziek.
KöNICSWUSTERHAUSEN (ZEESEN). 1650 M. 11.50
3.20 Lezingen 3.504*50 Orkestconcert 4.507*05
Lezingen 7.20 Kamermuziek. Havemann-kwartet
Daarna symphonieconcert o. 1. v. Alex M. Szenkar. Ver
volgens tot 11.50 Dansles en dansmuziek.
HAMBURG, 395 M. 10.2011.20 Gramofoonmuziek
3.35 Romantische muziek 3.20 Orkestconcert
7.20 Russische operamuziek. Orkest en solisten 9.20
Dansles 10.0511.10 Dansles en dansmuziek.
BRUSSEL. 509 M. 5.20 Dansmuziek 6.50 Trioconcert
7.20 Gramofoonmuziek 8.20 Uitz. van Lohengron (Rot
terdam-A.V.R.O).
Onder 2eer groote belangstelling ls gister
middag aan de Leidsche Universiteit de
heer J. J. L. Duyvendak, cum laude, gepro
moveerd tot doctor in de letteren en wijs
begeerte.
(Naar het Fransch)
39
„Ik vrees" antwoordde zij, „het voor altijd
hem verbruid te hebben. Lees dezen brief
eens."
De kolonel nam den brief en las hem tot
^Weemaal toe aandachtig door.
„Voor die goed tusschen de regels kunnen
'ezen, biedt hij u zijne geheele erfenis aan,
kindlief", zei hij bewogen. „Belde heeft ge-
'Ük, Lucie bezit nog bloedverwanten, die
haar kunnen en willen bUstaan. Laat haar
aan onze zorgen over en ga gerust naar hem
hie. Uw hart zal voor ons blijven kloppen,
laar twijfel ik niet aan, zeide hij.
•Kolonel", hernam Marcia ferm, „Lucie
241 nooit toestemmen, dat gü uw zoon ter
van haar van het minste berooft, zij
2al nooit uw toewijding en opofferende lief-
5? veygeten, maar nimmer zal zij geld van u
"Ülen aannemenEn zijzelve bezit zoo
"Sinig, dat de opbrengst van mijne verdien
en haar zeer goed te pas zal komen
h", vervolgde zij zachter, „het is niet het
?eld alleen. De arme vrouw is totaal ge-
^®kt, zij moet een steun hebben, iemand,
die den man, dien zij beweent, lieeft gekend
en liefgehad en bij wien zij ongestoord, zoo
veel zij verlangt, haar verdriet kan luch
tenZonder mij zou zij niet kunnen
levenZij hebben mij liefderijk opgeno
men in hunne gelukkige dagen en dus zal
ik haar nu in deze dróeve dagen niet ver
laten, en als mijn oom mij vaarwel had
kunnen zeggen, had hij mij voorzeker op 't
hart gedrukt Lucie bij te staan
„En dus weigert gij het voorstel? Hij zal
het u nooit meer herhalen,.helaas! Gij kent
de geschiedenis uwer moeder de wrok en
den onverzoenlijken afkeer, dien hij allen
toedraagt, die zijn wil dwarsboomen."
„Enhebt gij geweigerd?"
„Ik heb beproefd hem van mijne oprechte
dankbaarheid te overtuigen, maar ik heb
hem alles geschreven, wat ik u gezegd heb,
met uitzondering van de geldkwestie
De kolonel zag haar even aan, daarna liet
hij zich in den fauteuil vallen en verborg
zijn hoofd in zijne handen.
„Luc! Arme jongen, welk een schat hebt
gij verloren!
Marcia, bewogen door zijne smart, snelde
naar hem toe.
„Maar u kunt mU toch geen ongelijk
geven, is 't niet, beste, lieve mijnheer?"
Schielijk hief hij het hoofd op en zonder
de minste schaamte, keek hij, met tranen in
de oogen, haar aan.
„Wat er ook gebeure, en hoeveel gij ook
te lijden zult hebben, mijn kind, gü zijt een
edele vrouw!"
En opstaande verliet hu de kamer zonder
om te zien,
XIX
't Is OctoberHet najaar is guur en
koud, de boomen zijn reeds lang van hun
nen zomertooi ontdaan, vochtig en kil is 't
gras, slijkerig de laan. Huilend speelt en
giert de wind door de hooge toppen der
boomen, door de gangen en trappen van het
kasteeltje. De grijze, bewolkte hemel schijnt
zich in elk oogenblik in een stortbui te wil
len ontlasten, kortom aan alles zou men
zeggen, dat de winter reeds voor de deur
staat. Vandaag moet de familie haar geliefd
Ghêne-Vert verlaten: innerlijk is Marcia
blij, dat het zulk slecht weer is, dan kost 't
afscheid wellicht minder, omdat het uiter
lijk tenminste niet medewerkt, oin die pijn
lijke oogenbikken te verzwaren.
Lucie is te zeer in haar verdriet verdiept,
om nog indrukken van buiten te ontvangen.
Tot op den dag, waarop zij zich bewust zal
worden, dat hare kinderen zich veel moeten
ontzeggen, zal geldverlies voor haar een
woord zonder beteekenis en zin blijven en
ook de verandering van woning en levens
wijze zou haar misschien onverschillig zijn,
indien hierdoor haar heiligste banden niet
verbroken werden. Het zou haar misschien
niet veel kosten het landgoed, dat de familie
de Laubly gedurende vier eeuwen had toe
behoord, in andere handen te zien overgaan
maar heftig is hare smart, als zij gedenkt,
welke heilige en dierbare herinneringen zij
moet achterlaten in het huis, waar Jan ge
leefd heeft en gestorven is en dat voor
taan door vreemden, onbewust van al het
lief en leed hier gedeeld, zal worden be
woond, 't Is of zq iets van dien geliefdon
man in ongewijde handen moet overgeven.
Toch heeft zij begrepen, dat deze veran
dering iets onvermydelijke was. Zij heeft
niet geklaagd, neen, zooveel mogelijk heeft
zy zelfs belangstelling getoond voor hetgeen
Marcia haar voorstelde. Doch alles wist zij
nog niet, de anne vrouw, geleidelijk aan zal
men haar de volle waarheid mededeelen en
zoodoende zal het niet moeilijk zijn hare
goedkeuring te verkrijgen voor 'alles, het
geen men ter haar wille doet. Op Marcia's
verzoek heeft mijnheer Le Tixier haar de
verzekering gegeven, dat één-maal de zaken
op de orde, er genoeg zou overblijven, om
kalmpjes te leven. Doch één ding verwon
derde haar: mijnheer Belde's stilzwijgen en
schijnbare ongevoeligheid; zij moest eens
weten, dat Marcia hare toekomst ten offer
had gebracht! Zij heeft het plan om zich pi
Parijs te vestigen goedgekeurd, te meer daar
haar neef, een priester, aangeboden heeft
hare kinderen op de school, waar hij het
hoofd van is, kosteloos op te nemen en
ook..., omdat zij verlangt in niets meer aan
haar vorig leven herinnerd te worden
Zij houdt zich anders flink. Wel kan
iedereen het haar aanzien, dat zij nooit den
slag geheel te boven zal komen, want nog
altyd ls zij voortdurend met hare gedachten
bij den dierbaren afgestorvene, maar juist
omdat het verdriet de bron harer tranen
nooit op zal drogen, gevoelt zy geen be
hoefte hare gevoelens liicht te geven. De
geslagen wonde is ongeneeslqk; zy zal ge
duldig lijden tot aan haren dood, beproe
vende zoo eenvoudig en tevreden mogelijk
te leven. Met Marcia heeft zy de noodige
meubels uitgezocht voor de vertrekken, die
zij gaan bewonen.
„Indien je 't goedvindt" had zij tegen
Marcia gezegd, „zullen wij alles medene-
rnen, wat van hem was
Al zijne meubels waren dus op zij gezet:
zijn schrijfbureau, zijn leuningstoel, zijne
boeken, dan nog wat het sterkst aan het
verledene herinnerde, zooals 't buffet van
de eetkamer, de familietafel, de console
style Lode wijk XV, een ruststoel en de ge
borduurde fauteuils uit 't salon, ten laatste
nog de familieportretten, die voor Jan alle
personen voorstelden, die hij kende en be
minde, niettegenstaande zij reeds jaren over
leden waren.
De boerderijen zijn reeds verkocht. Alleen
Chêne-Vert en een klein stukje grond
wachten nog op een kooper. Toch heeft
mynheer le Tixier het beter geacht, daar het
er toch éénmaal toe moest komen, reeds
nu de woning te verlaten, teneinde zich
later een nieuw verdriet te besparen. Het
lapje grond zou in afwachting zoo lang ten
hunnen voordeele gebouwd worden, 't Is
nu ook hoog noodig, dat Marcia haar eigen
brood gaat verdienen. Dit alles is voor Lucie
een geheim, toch heeft zij met de genomen
besluiten genoegen genomen, daar zy den
kleinen René, die zijne studies moet begin
nen, liever bij zich wil behouden en ook,
omdat zy zich genoodzaakt zag, hare be
dienden in zulk een huis onontbeerlyk do
huur op te zeggen.
En nu is dan de dag daar, waarop zij voor
het laatst haar huis betreden zal. 't Is voor
het laatst, dat zy al de kamers doorloopt,
hier en daar stilhoudende, om de onverge-
telyke oogenblikken, daar doorgebracht, to
gedenken. Bij iederen stap wordt de wonde
opnieuw opengereten door de ontelbare her
inneringen aan al de plekjes aan het huis
verbonden. Hoe somber is 't in die kamers,
leeg en hol, ontdaan van alles, wat er vroe
ger alle vroolykheid en leven aangaf.
Doodsch en kaal zyn de gangen, de zaal, de
eetkamer, zoo menigmaal de getuige geweest
van het innerlijke geluk
„Neem de kinderen mede, Marcia, ik wil
de laatste zijn, die het huis verlaat."
Alleen zynde, knielt zij neer en kust met
heiligen eerbied den grond, dien zy eer-
tijds zoo gelukkig, aan den arm van den
man, in wien zy zich nooit bedrogen heeft,
voor 't eerst betradMet bevende hand
draait zij den grooten sleutel om en sluit
de deur. alles is voorbyZy gaan henen,
om nooit weer terug te keeren. Een oogen
blikje nog in de kerk, op het kerkhof, ge
knield op den grafsteen. De versche, grijze
kalk steekt eigenaardig of by het donker
grijze van de zerk, die aan weerszijden nog
door de laatste bloemen uit den tuin bedekt
was
