Binnenlandsch Nieuws
Gemengd Nieuws'
De regeling voor den Kleinhandel
in alcoholhoudende dranken
TWEEDE BLAD
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT DONDERDAG 3 JANUARI 1929
Het verslag van de commissie van voorbereiding
is verschenen
Een Zweedsche dank-
tuiging voor den Néderl.
Radiodienst
BLADZIJDE 2
Buitenlandsche paspoorten
De doodenlijst der
Limburgsche mijnen
Nieuwjaars-receptie
ten Hove
De malversaties bij het
Burg, Armbestuur te Grave
Hoog water
Brutaal
Een oud scheepsjournaal
ontdekt
Het geschenk der Nederl.
vrouwen aan H.M. de
Koningin-Moeder
KUNST EN KENNIS
De Zuidpooi-expeditie
In zijn nieuwe ambtswoning
Die het reizen van een
penitentie in een plezier
wist om te zetten
De kindermoord te
Nieuwer-Amstel
De Indische mail
Vermeende corruptiege
vallen te Den Haag
Een oude veete tot
klaarheid gebracht
Brand in een kantoor
gebouw te Rotterdam
Autobotsing te Amsterdam
Onder een vrachtwagen
Sittard onveilig gemaakt
Een verstekeling
Overreden en gedood
Voorloopig overzicht
van het weer in December
1928
Met scheerkwast en
scheermes gedreigd
Aan den vuurdood ontsnapt
Versohenen is het Verslag van de Commis
sie van Voorbereiding betreffende het wets
ontwerp houdende bepalingen tot regeling
voor den kleinhandel in alcoholhoudende
drank en. Daaraan wordt het volgende ont
leend.
Verscheidene leden betreurden het, dat de
regeenng zich niet heeft bepaald tot een tech
nische herzienmg en achtten het niet juist
gezien thans weder te komen met een voor
stel tot invoering der plaatselijke keuze. Van
andere zijde werd opgemerkt, dat de vroegere
voorsteilen inzake plaatselijke keuze verwor
pen zijn, mede op grond van de overweging,,
dat voor een regeling van dezen aard het ini
tiatief van de regeering behoort uit te gaan.
De in de eerste plaats aan het woord zijnde
leden wezen er op, dat het geheele ontwerp,
niet alleen wat betreft het voorstel tot invoe
ring der plaatselijke keuze, een geest van on
verzoenlijkheid ademt. Zóó in strijd met de
eerste beginselen van wetgeving en politiek
achtten deze leden het ontwerp, dat zij een
oogenblik de gedachten over zich hadden voe
len komen, dat het wellicht meer de strek
king heeft te getuigen van 's ministers denk
beelden op drankwetgevingsgebied, dan van
het bieden van een redelijke, voor allen te
althans voor een groote meerderheid aan
vaardbare oplossing van de strijdvragen,
welke op dit gebied bestaan. Niet zonder
verwondering hadden zij geconstateerd, dat in
de Memorie van Toelichting geen enkel woord
werd gewijd aan de velen, wier belangen door
de voorgestelde bepalingen worden geschaad
en dat zelfs niet schijnt te zijn gedacht aan
den plicht om deze schade, Indien het alge
meen belang de toebrenging daarvan gebie
dend eischt, aan de getroffenen te vergoeden.
Deze leden hadden hierbij het oog op de
winkeliers die sinds jaar en dag, zoowel in de
steden als op liet platteland, een deel van den
wijnhandel in handen hebben en zich than*
plotseling den verkoop van wiin nagst dien
van a.idere artikelen verboden zien. Van an
dere zijde werd hiertegenover opgemerkt, dat
er maatregelen noodig zijn zoowel om den
clandestienen verkoop te keeren als om te
voorkomen, dat drank wordt verkocht op
plaatsen waar jeugdige personen komen.
Daarenboven is verbod van den verkoop in
winkels geboden, wijl deze aanleiding geeft
tot zeer ongewenschte uitlokking tot drankge
bruik.
De gevoerde gedachtenwisseling leidde er
toe, dat armeen de wenscheljjkheidwerd er
kend en bepleit voor het treffen van scherpe
maatregelen tegen het gebruik van alcohol
houdende dranken door jeugdige personen.
In zijn schriftelijk antwoord merkt de mi
nister van Arbeid, Handel en Nijverheid
tegenover de critiek op de opneming van de
plaatselijke keuze in het voorstel op: le. dat
in de Regeeringsverklaring van 11 Maart
1926 is aangekondigd een wijziging van de
Drankwet o.m. tot invoering van plaatselijke
keuze; 2e. dat dus verschillende van de vast
gestelde technische herzieningen bepalingen
van de Drankwet 1904 soepeler zullen werken
en zal worden tegemoetgekomen aan bezwa
ren of wenschen van belanghebbenden.
De Minister betwist dan ook dat zijn wets
ontwerp van onverzoenlijkheid getuigt, onder
opmerking, dat het allerminst de radicale
drankbestrijdersbevredigt. Het feit, dat par-
t euliere belangen moeten worden terugge
drongen voor het algemeen beiang Kan eenter
op zichzelf nog niet grond van schadevergoe
ding zijn tot beperking van het voorstel in
hoofdzaak tot scherps maatregelen tegen het
gebruik van alcoholische dranken door tie
jeugd kan Ue Minister vooralsnog niet over
gaan.
Handhaving van het voorstel in zijn oor
spronkelijke vormen beteekent evenwel aller
minst, dat de volksvertegenwoordiging niet
vrij zou zijn in haar beslissing. Het ontwerp is
voor velerlei verandering vatoaar; de Minis
ter is tot gemeen overleg gaarne breid.
Naar de meening van den "Minister is het
pleidooi van verscheidene leden tegen het
maximum-stelsel in te somberen toon gesteld.
Verscheidenen leden was 't niet duidelijk,
hoe de Minister, gezien zijn uit de overige
bepalingen van het ontwerp blijkende menta
liteit, tot de omzetting van de verplichte
splitsing voor den verkoop in het tappen en
slijten in een facultatieve is kunnen over
gaan.
De Minister antwoordde dat hij zich bij de
technische herziening tot doel heeft gesteld,
dwingende bepaüngrn, die niet voldoende te
motiveeren zijn, soepeler te maken of te
schrappen. Op het platteland, waar de split
sing nu reeds niet geldt, zijn de herbergen
de eenige gelegenheid, waar men sterken
drank per flesch kan koopen. Van bezwaren
is daar nog nooit gebleken.
Bij vele leden bestond ernstig bezwaar te
gen de heffing van een recht voor hotelver
gunningen.
De Minister verklaarde zich bereid aan het
bezwaar der uniformiteit in zoovere tegemoet
te komen, dat, met behoud van een maxi
mumbedrag van 25 het recht bij algemee-
nen maatregel van bestuur nader wordt ge
regeld naar gelang van het aantal voor lo
geergasten beschikbare bedden.
Met betrekking tel de overdracht van het
recht tot uitoefening van een vergunning aan
een naamlooze vennootschap en van het
recht van uitoefening van meer dan één ver
gunning aan één persoon, verklaarde de Re
geering, tot uitbreiding van de bevoegdheid
tot overdracht, die door een aantal leden ge
vraagd werd, niet te kunnen overgaan, wijl
oncentratie in enkele handen van een be-
ngrijk aantal rechten tot uitoefening van
n vergunning een nieuwe grootmacht van
litaal in zou schakelen, die allicht met ter-
ólating van iedere persoonlijke conside-
,e uitsluitend op wList bedacht zou zijn.
Je Regeering meer.de evenwel het door
aar ingenomen standpunt te mosten hand-
.aven.
Zeer vele leden waren van mesnlng, dat
het onmogelijk maken van den verkoop van
bier of wijn per flesch in winkels waar ook
andere zaken worden verkocht, te ver gaat.
Door andere leden werd deze regeling
echter toegejuicht.
De minister deelde mede, dat zich hierbij
de vraag voordoet, of deze maatregel kan
worden doorgevoerd, met vermijding van
schade voor de tegenwoordige verkoopers. Hl.
meent, c at aanvaard kan worden de vrijstel
ling va a het verbod voor de perceelen, waar
die verkoop op 1 Juni 1928 plaats had, zoo
lang da tegenwoordige verkoopers daarin hun
bedrijf uitoefenen, doch niet langer dan 1
Juni 1903. Het wetsontwerp wordt dienover
eenkomstig gewijzigd.
Tegen de toekenning aan den Raad van de
bevoegdheid tot verspreiding van de verloven
voor den verkoop van zwak-alcohtu.schen
1r^™a-rTT2
Naar aanleiding van het göëüisslsigdè' .ge
sprek IndiëZweden van den Belgischen
kroonprins en dé prinses meV'Se Zvteédsche
koninklijke familie,'is van deZweedséhe ad
ministratie" een telegrafische öaïribetüi|ing
ontvangen, benevens de mededeêüng dal dc
Zweedsche koninklijke familie hdar: hartéiij-
'kën dank heeft betuigd voor de-bewonderens
waardige verbinding, waarbij elk woord in
beide richtingen goed werd verstaan.
drank, over de gemeente, bestond bij ver
scheidene leden ernstig bezwaar In elk ge
val zal naar hun meening in de wet een zoo
danig criterium moeten worden opgenomen,
dat niet alleen op grond van „vrees voor mis
bruik" tot het droogleggen van bepaalde wij
ken kan worden overgegaan.
Dcor andere leden werd de voorgestelde
regeling toegejuicht.
De minister merkte op, dat de wet moeilijk
een criterium zou kunnen geven, tenzij in Zoo
vage termen dat er alle betëekenis aan zou
moeten worden ontzegd. Verscheidene leden
verklaarden het gewenscht te achten, dat van
de nieuw te verleenen verloven het opzeg
baar karakter in de wet worden vastgelegd.
Door den minister wordt zulks echter niet
noodig geacht.
Voorts kan de Minister niet voorstellén een
verbod van zwak-alcoholische dranken te
schenken aan personen beneden 15 jaar.
Ook sluiting voor jongelingen beneden 18
jaar van verlofslokaliteiten wier exploitanten
drankwetovertredingen hebben gepleegd', o'ï
hebben gepoogd te plegen, kan hij niet voor
stellen.
BE PLAATSELIJKE KEUZE
Tegen invoering der plaatselijke keuze be
stond bij verscheidene leden ernstig bezwaar.
Volgens hen zal invoering van dit stelsel aan
leiding geven tot het ontstaan van onrust in
verschillende gemeenten. Immers herhaalde
lijk zal men trachten stemmingen over in ge
heele of gedeeltelijke drooglegging te doen
houden. Voorts zou bij toepassing van het
stelsel ontduiking op groote schaal zijn waar
te nemen. De ondervinding, in Amerika,
Noorwegen en elders met verbodsbepalingen
opgedaan, lokt allerminst tot navolging.
Verscheidene andere leden konden deze op
vattingen niet deelen.
De tegenstanders achtten voorts het insti
tuut der plaaselijke keuze ook .ongrondwettig
De minister deelde o.m. in zijn antwoord
mede, dat hij zich zeer wel kan vereenigen
met hetgeen door de voorstanders ten gunste
van het instituut is aangevoerd. Hij acht zich
tot het voorstellen der plaatselijke keuze ge
bonden. zoowel door de Regeeringsverklaring
van 11 Maart als door het feit, dat zij van
vele zijden begeerd wordt.
De voorstanders der plaatselijke keuze ver
klaarden met leedwezen te hebben gezien, 'dat
dc vergunningen, verleend vóór 1 Mei 1914 aan
de werking der regeling zijn onttrokken. Het
gevolg hiervan zal zijn, dat in verschillende
gemeenten het stelsel nog in geen 15 jaar
toepassing zal kunnen vinden. Bovendien
wordt de onmogelijke toestand geschapen
dat de oude vergunninghouders het grootste
belang krijgen bij den gunstigen uitslag van
een referendum.
Zij worden daardoor monopolist. Dit alleen
reeds wijst op het volkomen ongezonde en
onnatuurlijke karakter van de te dien op
zichte voorgestelde richting. De hierbedoelde
uitzondering wordt door de Regeering voor
gesteld op financieele gronden. Deze léden
meenden, dat het financieele hier geen 'ge
wicht in de schaal kan leggen.
In zijn antwoord deelde de minister mede,
dat hij ten deze zijn standpunt niet kan
wijzigen. Voor noodige of zeer wenschelijke
maatregelen kan geen geld worden beschik
baar gesteld. De minister acht het voorts
niet wenschelijk ook stemming over het ver
leenen van nieuwe vergunningen te maken.
Het niet toelaten der plaatselijke keuze
vcor verlaging van het maximum werd door
sommige leden betreurd, naar de meening
dezer leden is een zoodanige beperkte toe
passing van het beginsel der plaatselijke
keuze, vooral voor de groote gemeenten van
veel meer practische beteekenis dan de meer
uitgebreide, welke het ontwerp wel kent.
De minister antwoordde, dat hij van ge
voelen blijft, dat dit ontwerp niet van vol
doende belang daarvoor is. Bovendien zou
den ook daarbij de houders van bestaande
vergunningen een al te groot belang hebben.
De in het ontwerp geschapen mogelijkheid
van plaatselijke keuze ten aanzien van één
of meer wijken eener gemeente werd door
verscheidene leden toegejuicht.
Sommige leden zouden in het ontwerp op-
genomenwenschen te zien een verbod tot het
verkoopen van sterken drank in openbare
dansgelegenheden. Aandere leden verklaarden
zich met een zoodanig verbod niet te kun
nen vereenigen.
In zijn antwoord zeide de minister, dat
bij zoodanig verbod aan de burgemeesters
een stuk van de plaatselijke poiitieregeling
zou worden ontnomen, zonder dat dit door
de omstandigheden volstrekt geboden schijnt.
Bij het mondeling overleg verklaarde de
Regeering zich echter bij nadere overweging
bereid, aan dezen aandrang ten deele ge
volg te geven. Zij deelde daarbij mede, dat
tot die beslissing mee had bijgedragen het
kort te voren verschenen rapport van de
Tucht-Unie, waaruit haar gebleken was, dat
volgens het oordeel van deskundigen, kras
ser optreden tegen de combinatie „dans-
alcohol" noodig kan zijn. De regeering achtte
de beste oplossing van deze kwestie gelegen
in een aanvulling van artikel 53 in dien zin,
dat verlof van den burgemeester noodig zal
zijn voor het bieden van gelegenheid in -oor
het publiek toegankelijke locaiteiten met
vergunning of verlof A in die gemeenten, die
daarvoor bij Kon. besluit mochten worden
aangewezen. Op deze wijze blijft het toezicht
van den burgemeester gehandhaafd.
Sommige leden waren van meening, dat
het aanbeveling verdient een algemeene over
gangsbepaling in het leven te roepen, welke
het mogelijk maakt, dat zij die thans meer
dan één zaak exploiteeren, het zij van meer
dan één vergunninghouder vervangen zijn,
hetzij door verschillende vervangers hun
vergunningen doen exploiteeren, tenminste
hetzelfde aantal zaken op dezelfde wijze zul
len kunnen blijven drijven.
Een zoodanige overgangsbepaling ontmoet
te echter bi) den minister bezwaar; De
ingewikkelde verhoudingen, die daar worden
bedoeld, strooken niet met dé wét en zijn
ongezond. De minister meent niet verder te
mogen gaan dan in art. 25 is voorgesteld.
Binnen de daar getrokken grenzen is con-
tróle gelijk.
De Minister van Buitenlandsche Zaken
heeft, aan de commissarissen dér kóningin be
richt, een onderzoek te hebben ingesteld no
pens de vraag óf de in de verschillende Euro-
pëesche landen (behalve Sovjet-Rusland)
van kracht zijnde bepalingen in zake de toe
lating en het verblijf van vreemdelingen vér-
sischen, dat het portret en de hanüjeekening
van den houder van een vreemd buiten-
landsch paspoort voor echt worden gewaar
merkt door de overheid van het land, waar
het paspoort is afgegeven.
'Uit de verkregen inlichtingen Is gébleken,
dat zoodanige waarmerking alleen wordt vér„-
eischt door de in Rporwegep," Zweden en Fin
land op dit stuk bestaande .voorschriften,
dóch dat deze waarmerking niet yereischt is
voor toelating en verblijf in alle overige
Europeesche landen.
Öhder deze omstandigheden kan tenzij de
aanvragers van een buitenlandsch paspoort
uitdrukkelijk te kennen geven zich naar een
:der drie hierboven genoemde landen te willen
begeven, de waarmerking der handteekening
en van het portret van houder van Neder-
iandsche paspoorten in het vervolg achter
wege worden gelaten, hétgeen-voor1 hem eene
besparing van kosten medebrengt.
De Minister verzoekt de burgemeesters met
het voorafgaande in kennis te stellen.
In de twaalf Limburgsche mijnen zijn in
het afgeloopen jaar 44 ongelukken met doo-
delijken afloop gebeurd, verdeeld over de vol
gende mijnen: Staatsmijn Hendrik '18';
Staatsmijn Maurits 12; Staatsmijn Emma 2;
Staatsmijn Wilhelmina 3; Oranjè-Nassaumijn
Hl, 2; Oranje-Nassaumijn II, 1; Orarije-
Nassaumijn IV, 1;- Willem Sophia 2; Doiha-
niale Mijn 2; Laura 1; de Oranje-Nassaumijn
II en de Julia bleven in 1928 van doodelijke
ongelukken geheel vrij.
In 1927 bedroeg het aantal ongelukken met
doodelijken afloop op de gezamenlijke Lim
burgsche mijnen: 34; in 1926: 33 en in 1925:
41 ongelukken.
Ter Nieuwjaarsreceptie, welke ep 1 Jan.
ten hove'gehouden is vopr de hoogere auto
riteiten te 's-Gravenhage, verschenen de
Ministers, hoofden der Departementen van
algemeen bestuur, dé voorzitter van de Eer
ste Kamer, (de voorzitter van de Tweede
Kamer is, naar men weet, in verband met
zijn gestel uitstedig), jhr. Van Tets, direc-
,teur van het Kabinet der Koningin, de
Minister van Staat, jhr. mr. Van Karnebeek,
dé burgemeester van 's-Gravenhage, mr. J.
A. U. Patijn eh de gouverneur der residentie,
luit.-generaal Insinger.
Daarna verleende H. M. de Koningin
audiëntie aan de leden der hofhouding tot
het aanbieden van gelukwenschen.
Gistermiddag is ten -hove om twaalf uur,
op de gewöne plechtstatige, wijze, het bij
H. M.'s hof geaccrediteerde diplomatieke
corps ontvangen tér aanbieding van. geluk
wenschen aan de koningin bij de jaarwisse
ling. Het meerendeel der diplomaten droeg
hierbij het ambtskostuum.
Onmiddellijk na deze audiëntie ontving
H, M. de Koningin het Permanente Hof van.
Internationale Justitie.
De valschhcid m geschrifte van den oneer
vol ontslagen rentmeester van het Burgerlijk
Armbestuur te Grave bestaat, naar thans ge
meld wórdt, hierin, dat hij als gemachtigde
van hét Armbestuur voor effecten, welke hij
bij de Nedcrlandsche Bank in open bewaar-
neming móést brengen, valsche reeu's heeft
laten drukken, deze onderteekend heëft met
den naam van den procuratiehouder 'van de
Nederiandsche Bank en deze ais echt heëft
afgegeven aan het Burgerlijk Armbestuur van
Grave.
Wegens den hoogen waterstand van de
Maas is de Veerstraat te Grave overstroomd.
De gierpont-dienst is gestaakt; de overtocht
geschiedt per motorboot annex de pont naar
den Neerasseltschendijk.
.Te Amersfoort is gisternacht ten huize van
dé familie Van W. aan den Nieuwen Weg
ingebroken. Tijdens afwezigheid van de bewo
ners is de deur geforceerd en hebben de on
gewenschte bezoekers verschillende kamers
doorsnuffeld. Gebleken is, dat een bedrag van
50 a 60 ontvreemd is.
en Noorwegen, terwijl in" 1861 en. '62 reeds
het Vereenigd Koninkrijk en'Londen in de
rij der Baedekers was getreden!' Elk jaar
kwam er weer een 'niéuw land bij en nu is
er vrij-^ll geen deel van den- aardbél dat
niet zijn'plaats in Baedèker's collectie hééft.
Baedekeréïi Cook zijn huishoudwoord'en in
het tourisme en beidén hebben veel gedéan
om b.v. het reizen naar Egypte te bevorde
ren, waar Cook zijn eigen Nijlvloot heeft en
ook in Napels is dit merkbaar, waar "deze
energieke firma haar eigen spoorweg heeft,
die naar den top van den Vesuvius voert.
Thans staan drie zoons van Fritz Baede
ker aan het. hoofd van deze honderdjarige
firma; mogé het hun gegeven zijn om ge
trouw te blijven aan de tradities van hun
voorvader, die het reizenvan een peniten
tie in een pleizier wist om te zetten.
Óp hun tochten in de Noordelijke IJszee
in de jaren 159415S7 hadden Willem Ba-
rentsz. Heemskerk en De Rijp een copie bij
zich van het journaal van de reis der Engel-
sche schepen Pet en Jackman naar Nova
Zembla. De Hollanders overwinterden op Nova
Zetnöitf van 15B6—1597. Het bedoelde jour
naal is,tiaar uit Oslo aan de Tel. wordt ge
méld, daar gevonden door Noórdsche zeelie
den. De bekende expert en docent Adolf Hoel
Ontdekte het journaal dezen zomer te Ham-
merfest en nam fiet van daar mee.
Het journaal, dat 65 bladzijden bevat, is
keurig geschreven in het Nederlandsch en in
zeer goeden staat. Kot zal waarschijnlijk naar
een museum te Amsterdam worden gezonden.
Het geschenk der Nederiandsche Vrouwen
zal den 7den'Januari a;s. aan Hare Majesteit,
de Koningin-Moeder worden aangeboden. Dit
zal geschieden door het Comité, dat in deze
de leiding heeft genomen onder voorzitster
schap van Mevr. van Leeuwen-Waeler. Drie
dames uit dé verschillende Provinciale Co-
mité's zullen daarbij tegenwoordig zijn.
De Provincie Utrecht wordt behalve door
Mevr. 's Jacob-Brusse van Boetzèlaer, ver
tegenwoordigd door Gravin.van Randwijck
uit Amersfoort, Mevr. van der Valk-Bouman
uit Linschoten en Mevr. Leecius cls Ridder uit
Rhenen. Deze twee laatsten zijn bij loting
aangewezen.
Langs den ijsmnnr
In een draadloos telegram aan de „Daily
Chronicle" deelt Byrd mede, dat de groote
ijsbarrière werd bereikt op een punt weste
lijk van Discovery Harbour.
De ijsbarrière bleek op twee plaatsen" on
der een helling uit het water cp te rijzen,
terwijl zijzich in hét algemeen loodrecht uit
het water verheft, - tot een hoogte tusschen
de 15 en 35 meter.
Byrd heeft bevondèn, dat Discovery Har
bour niet geheel accuraat in kaart is ge
bracht, tenzij er vormverandering heeft
plaats gehad sinds dé laatste onderzoeker
vóór hem: dén omtrek vaststelde.
Het zal later wellicht mogelijk zijn Disco
very Harbour van boven af uit een vlieg
tuig in kaart te brengen en door meer. pei
lingen hopen de onderzoekers"' te kunnen
vaststellen, dat daar ter plaatse een belang
rijk deel van de ijsbarrière op het land rust.
Men ging - zeilende om steenkool te
sparen het front langs van de barrière
in oostelijke richting.
Op Nieuwjaarsdag heeft de Mihister van
Buitenlandsche Zaken, jhr. mr. Beelaerts van
Blokland, voor de eerste maal de Nieuwjaars
ontvangst gehouden in de benedenzalen van
de voor hem bestemde ambtswoning aan het
Lange Voorhout te den Haag, welke, zoöals
men weet, nog niet geheel voltooid, en ook
nog niet door den Minister betrokken is.
Taxi-chauffeur: „Zeg, mooie meneer; 't is
je gelukj dat je dien voetganger «oor Moot»!
kussen^ gebruikt, anders was gr
van mjjn wagen .aangegaan en 1861 J**er dat land', in 1875 kwam,
nog niet gelukkig".
Een eeuw Baedeker.
In „Spoor en Trainwegen" schrijft M. W.
Elty Leal:
Een eeuw geleden kwam de eerste „Bae
deker" uit en van dat oogenblik aan is een
omwenteling gekomen in het reizen, dat toen
slechts het monopolie was van-hen, diê een
góed gevulde beurs bezaten.
Karl Baedeker was cTe zoon van Gott-
schalk Diedérieh Baedeker, een boekdrukker
eh boekverkooper te Essen; Op zes-on-twm-
èïijarigen leeftijd begaf hij zich naar CJ-
blénz en begon daar eén eigen boekhandel
In 1829 gaf hij een gids van die s a3 uit,
géschreven door professor J. A. Klein, én
dat was de eerste stap in een richting wel
ke zou voeren naar een stroom van roodë
rëisboeken. In 1832 nam hij de uitgeverij
van Rohrling over en verkreeg daarmede
Ook cïe réchten verbonden aan een uitgave
van denzelfden Klein, een reisgids voor
„snel" reizen van Mainz naar Keulen,
langs den Rijn. Deze gids was in 1828 ver
schenen, doch bevatte kaarten noch index
ey in een kort aanhangsel bevonden zich
ni'agere inlichtingen aangaande herbergen
eii „uitspanningen" op die route. Karl Bae-
dèker zag direct in wat aan dien reisgids
mankeerde en toen Klein in datzelfde jaar
overleed, zette hij zich neer om het boekje
om te werken. In 1835 was hij met zijn taak
gereed en d'e „verbeterde druk" was in elk
opzicht beter, elke bladzijde droeg den stern-
pel van zijn meesterhand. Hij had bereik;
wat hij voor oogen had gehad:
li. om d'en reiziger duidelijk te maken wat
bezienswaardig was;
2. hoe hij zijn doel kon bereiken en waar
hij kon overnachten;
3. hij ken staat maken op Baedeker's per
soonlijke ervaringen.
Baedeker maakte nu elk jaar groote reizen
en vergaarde zijn kennis door persoonlijke
oydervind'ing, welke daarop in zijn roode
reisboeken werd neergeschreven, die een
vademecum voor den tourist werden. Hoe
nauwgezet hij te werk ging bewijzen zijn
nagelaten notitieboeken; twee dagen lang
b,racht hij door in het bekend'e Barljschc
kerkhof Père La Chaise om de namen en
juiste ligplaatsen»van bekende Fransche doo-
den op te teekenen. Elke nieuwe uitgave
Wacht ineer kaarten en straatnetten dan
de voorafgaande en hij wist precies me;
welke informaties de rondreizende touris":
gebaat zou zijn. Toen in 1843 de vierde edi
tie van zijn Reisboek langs den Rijn ver
scheen, het boek dat den stam vormde wel
ke vele takken zou dragen, bevatte dit needs'
acht kaarten van steden. Baedeker's uitga
ven vielen in een tijd toen het reizen een
geheel ander aspect begon te vertoonen ten
.gevolge. van de omwenteling gebracht door
Watt en Stephenson, den spoortrein en het
stoomschip. De nieuwe verkeersmiddelen
maakten het reizen gpedkooper en de „Bae-
dëkërs" maakten het eenvoudiger en gemak
kelijker. In 1842 verscheen.zijn Duitschland,
terwijl in1838 reeds België en Holland was
vérs'chenen, in 1844 kwam Zwitserland en
iri 1855 zijn laatste werk: Parijs en omge
ving..
Karl Baedeker overleed in 1859 en toen
haddén zijn meest belangrijke gidsen reeds
acht tot tien uitgaven achter den rug. Zijn
drié zoons. Ernst, Karl en Fritz (deze laat
ste oyerleed pas in 1925 op 81-jarigen leef
tijd),zetten zijn werk voort. In 1872 vei.
plaatste de firma haar zetel naar Leipzig
en yéi dat jaar af zijn Baedeker en'Tauchr
nitz ija Duitschiancïs boekenstad gevestigd en
hoewel (irma's gescheiden zijn, mogen
zij web el an één adem genoemd worden,
omdtfe 'd' oen zich ten doel stelt om den
reizi^i v:.«r te "lichten en de andere om
zijn vaer.rie op te fleuren. Hoe dikwijls: zien
wjj lilèt Angelsaksische toeristen met in de
cene hand don rooden Baedeker en in de
andere; de witte =Tauchnitz!
•De ,uitgfkvenu-die onder dit driemanschap
•het li©At sagen, geven *ecn' beeld van den
weg dien het tourisme nam. Alles in deze
wereld is mode, ook het reizen. Het drietal
wist t^tifdst /telkens de bakens té verzetten.
Toen ert vogue kwam, verscheenin
De daderes toont geen berouw
Als daderes van den kindermoord in dén
Bovenkerkerpoider is, zooals men weet, een
20-jarige dienstbode uit Amsterdam ge
arresteerd, die bekend heeft, den moord te
hebben gepleegd. De aangehoudene heeft
onder geleide van marechaussee persoonlijk
de piek aangewezen, waar zij de kleine in
het water heeft geworpen. Zij is ,ook nog
met het .lijkje geconfronteerd.Ook hierbij
toonde zij geen berouw. Volgens haar ver
klaring heeft hét kind gedurendede reis
grootendeels geslapen, dóch het was wakker
teen zij het in het water wierp. Het heeft
echter geen kreet meer geslaakt. Zij is
daarna naar den Amsteldijk gewandeld en
heeft kalm een autobus genomennaar Am
sterdam, waarna' zij zich weer naar hare
betrekking begaf en haar bezigheden her
vatte alsof er niets gebeurd was. Zij had
reeds eenigen tijd met het plan rondge-
loopen haar kind te dooden dat haar een
last was, en toonde bij de arrestatie niet de
minste ontroering. Alleen verwonderde zij
zich erover, dat het was uitgekomen.
De speciale trein, die met mail en passa
giers in aansluiting op het m.s. „P. C. Hooft"
van Genua vertrekt, zal Vrijdagmorgen 4
Januari te 10.38 van Genua vertrekken. Aan
komst Zaterdagmorgen 5 Januari te 7.57 te
Arnhem; 8.48 te Utrecht; 9.45 te Den Haag
(S.S.-Station);- Amsterdam (W.P.) 9.36;
Amsterdam (C.S.) 9.53: Rotterdam D.P. 9.52.
Wraakneming door een ontslagen
boekhouder?
Er is op het oogenblik weer een onderzoek
gaande naar vermeende corruptie-gevallen
in Den Haag.
Eenige opzichters bij gemeentewerken, ver
moedelijk een 8-tal, zoudën hamelijk gift-en
hebberfaangeftctoèri va.ii een aannemer.;firma
te 's-Gvavenhage, rdie yoor de -gemeente: heef t
gewerkt.
De onthulling van déze overtreding van dé
voorschriften der gemeente, welke luiden, dat
een geiheeiite-ambtênaar geen giften van
'leveranciers der gemeente mag aannemen, in
welken vorm ook, heeft. een. voorgeschiedenis,
welke ,een zeer eigenaardig licht op do
kwestie werpt.
Een weggeloopen bediende van de aanne
mers-firma was een dag of veertien voordat
een aanbesteding van straatwerken zou
plaats hebben, bij zijn vroeg óren patroon ge
komen en had van hem een zeker bedrag
aan jaargeld 'geëischt.' Zoo de aannemers
dezen eisch niet inwill gde, dan zou de voor
malige bediende den gemeentelijken autori
teiten aantoonen, dat zijn vroegere patroon
in den loop der jaren sigaren had gegeven
aan opzichters der gemeente. De aannemer
ging echter op deze afdreiging niet in.
De aanbesteding kwam en de betrokken
firma was de laagste inschrijfster. Ook de
vroegere bediende van de firma had een
inschrijvingsbiljet ingeleverd. Een paar dagen
vóórdat de gunning zou plaats hebben, trok
de ontsla., .n bediende naar de gemeente
lijke autoriteiten en deelde mede. wat zijn
vroegere patroon had misdaan, tiet gevolg
hiervan was, dat het werk niet aan deze
firma werd gegund. Echter evenmin aan den
verklikker.
Intusschen werd aan de politie opdracht
gegeven om de zaak te onderzoeken. De voor
malige bediende der aannemersfirma ver
schafte de adressen der sigaren-winkeliers,
die de sigaren voor de opzichters hadden ge
leverd.
Dit onderzoek is nog niet geheel geëindigd.
Intusschen verneemt de „Msb.", dat hét
met het geven van geschenken door deze
aannemersfirma en 't aannemen ervan door
de gemeenteopzichters niet zoo'n vaart heeft
geloopen. Zijn de inlichtingen juist, dan zou
den de giften zoo gering zijn, dat de betrok
ken opz'chterS van de hun door de aan
nemersfirma geschonken sigaren slechts 'X
sigaar per dag zouden hebben kunnen
rooken! Men is dan Ook van meening, dat
er van omkooperij in'dit geval géén sprake
is.
Wat intusschen niet wegneemt, dat de
ambtenaren z'ch. stipter aan de gegeven
voorschriften hadden moeten houden, vooral
waar déze zoo absoluut luiden, dat geen gif
ten van leveranciers, in welken vorm ook,
door gemeenteambtenaren mogen worden
aangenomen.
„Ik heb nog nooit gehoord, dat iemand 'n
gat in een trom snee,"
„Dat kan weL 't Is een idee van m*n
eige!"
nen te achten haar neuzen tijdens den kerk
dienst op Zondagavond te poederen. Ik zelf
had eenigen tijd geleden in een schouwburg
last van een meisje, dat, tusschen de be
drijven, heur haar boven mijn avondkleeding
kamde. Ik kwam in mijn ouderwetsche boos
heid in verzoeking den volgenden keer mijn
scheergerei mee te nemen, om te zien of
een flinke seheerpartij het publiek wellicht
ook belangsielling zou inboezemen. In zake
het. maken van toilet in de kerk, sch'jnen
wij nu wel het toppunt van slechte manie
ren te hebben bereikt. Ik laat nu de kwes
tie van oneerbiedighéid onbesproken, maar
mij dunkt, dat zelfs de meest glanzende neus
zijn oorspronkelijken gloed wel kan behou
den totdat wij met onze godsdienstoefening
klaar 'zijn.
Gisternacht is een viertal Oosterbcekers
weer eens ouderwets aan het vechten ge
weest, De lantaarnopsteker C. en de groen
tekoopman Van B. hadden sedert gerui-
men tijd oneenigheid. Gisteren heeft men
deze veete uit den weg willen ruimen en
beide vechtersbazen, geassisteerd door hun
zoons, trokken er met een groeten ijzeren
staaf, stokken, waardoor eenige spijkers wa
ren geslagen en meer dergelijk materiaal op
uit. Er werden hevige slagen uitgedeeld.
De strijd waa zoo verwoed, dat eenige
agenten eerst na heel veel moeite en na
van de gummistokken gebruik te hebben ge
maakt, de vechtenden konden arresteeren.
Alle vier hebben ernstige verwondingen op-
geloopen.
Gisteren is te Rotterdam brand ontdekt
in de bovenverdiepingen van een kantoor
gebouw aan de Leuvehaven, welke gebruikt
worden als archief-ruimte door verschillen
de in het gebouw gevestigde firma's.
Vermoedelijk doordat- eenige verdiepingen
leeg staan, werd de brand pas ontdekt toen
de vlamfen reeds uitsloegen.
Het vuur breidde zich zeer snel uit en
weldra stonden de beid bovenste verdiepin
gen in lichter laaie. De brandweer was spoe
dig met groot ma t riaal ter plaarie en
slaagde er na een uur in met 12 slangen
den brand te beperken tot het gebouw zelf.
De zolder en de daaronder gelegen verdie
pingen zijn uitgebrand.
De andere verdiepingen bekwamen veel
waterschade.
Per auto van den Amsterdamschen G.G.
en G.D. is naar het gasthuis vervoerd een
passagier van een taxi, welk" in de FerrL
Holstraat met een andere ta::i in aanri'ding
kwam, waardoor de eerste wagen omsioeg
en de passagier werd verwond.
Gisterenmorgen geraakte aan den los'val
te Lexmond de 55-jarige arbeider H. L. uit
Zijderveld onder een zwaar beladen vr acht
wagen. Met een verbrijzeld schouderblad en
met in wend'ge kneuzingen is het slacht» "fer
naar Utrecht overgebracht.
Ook Sittard krijgt een beurt. Want, was
eerst het naburige Geleen-Lutterkade-Lin-
denheuvei de duoe van talrijke inbraken,
thans hebben de dieven in Sittard hun slag
geslagen en danig hu'sgehouden. Buiten de
reeds gemelde inbraken, hebben dieven ook
nog ingebroken in het winkelhuis van J.
Laumen, kolonie Sanderbouth. Ze hebben
voor 300 aan rookartikelen, su'kerwerk en
geld buitgemaakt. Tevens werd een bezoek
gebracht bij den heer H. Bux, particulier te
Overhoven. Hier worden kleedingstukken en
een portefeuille met 60 vermist. De daders
zijn tot heden onbekend gebleven.
Te Vlissiiigen is van eeii schip, op weg
van Antwerpen naar Buenos-Ayres, een ver
stekeling, een Rus, afgezet. Hij is., over de
grens gebracht.
Te Rotterdam is een drie en eeii halfjarig
meisje, H. Offermans, uit de Oosterstraat,
op den Ooudschesingel door een auto over
reden. is naar het ziekenhuis aan den
Coolsingël vervoërd waar zij 'kort "na aan
komst 'is overleden.
Gemiddeld over de 5 hoofdstations was db
ochtendtemperatuur 0.1 graad Celcius te
laag. Zij was in de eerste en derde decade
1 graad boven nórmaai, in de tweede 2.5
graad beneden normaal. De grootste afwijkin
gen totamen voor op den lOen en 26en, res
pectievelijk 7 graden beneden en 7.5 graad
boven normaal. De gemiddelde maximum
temperatuur was 1.5 graad benéden nor
maal, het gemiddelde ni'nimum ongeveer
normaal, echter óp een groöt aantel dagen,
te. De Bilt op 16 dagen, de minimumtempera
tuur beneden het vriespunt. De neerslag was
in Zuid-Holland, Utrecht, West-Brabant en
Noord-Limburg ongeveer normaal, in den
Achterhoek ongeveer 1 procent, in het
noorden van het lrnd 20 tot 30 procent bene
den normaal, in Zeeland daarentegen onge
veer 25 procent, in Oost-Brabant en Zuid-
Limburg 5 tot 15 procent boven normaal. Te
De Bilt werden 27 uren zonneschijn waarge
nomen, tegen 37 normaal.
Pal^t|na^..m^Ï8,p Egypte en in 1879 Zweden
Een Engelsche predikant, ds. Stewart Ber-
nays, schreef volgens de „N. R. Ct." in het
Januari-nummërvan ;zijn 'kerkelijk, blad:
Men .heeft zich bij my beklaagd over eeni
ge; jonge dames, die het noodzakelijk sehij-
Op Oudejarsavond is naar de N. R. Crt.
meldt, te Rijswijk bij Gon'nchem, de door
de familie Kant bewoonde boerenhofstede
tot den grond afgebrand. Er kon niets van
den inboedel worden gered, ook het geld niet.
Een paard en. veel pluimvee kwamen in de
vlammen om- De bewoners, vader en zoon,
konden zich met moeite door het inslaan,
van een ruit redden. De vader bezeerde zich
ernstig. Hij werd bi) buren ondergebracht.
Verzekering dekt de schade. De oorzaak vaa
dén brand is onbekend.
1
