De Weg naar de Oplossing
Losser
Huwelijksbanden
Telegraphisch Weerbericht
MJ
BUREAUX: «SJASSAULAAN49,
ADVERTENTIEN 35 ct. p. pegels
DIT NUMMER BESTAAT UIT DRIE BLADEN
DINSDAG 22 JANUARI 1929
TWEE EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 17063
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER EN TWINTIG UREN NA HET ONGEVAL.
De PH-AEN wordt
vandaag verwacht
De post per trein
De staking te Tandjong
Priok opgeheven
Het grafmonument voor
wijlen Mgr. dr. A. Ariëns
Kroonprins Leopold en
Prinses Astrid wonen de
H. Mis te Kepandjen bij
J. G. Nijk f
HET DRAMA TE
GROOTEGAST
Het huis van vrouw Wobbes
door onbekenden grooten-
deels afgebroken
Voornaamste Nieuws
Door het ijs gezakt en
verdronken
J. J. WEBER ZOON
Groote Houtstraat 166 Haarlea
IJ SBERICHTEN
Een feestzaal te
Lonneker ingestort
Een arbeider gedood, drie
andere ernstig gewond
Een monster-luchtschip
voor 1000 passagiers
De Krakatau in
werking
6800 erupties in één etmaal
Nieuwe postzegels
voor Ned. Indië
Staatsvisschershaven-
bedrijf
Telefoon No. 13866 (drie lijnen)
Postrekening No. 5970.
ABONNEMENTEN: voor Haarlem en
Agentschappen: per week 25 ct.; per
kwartaal i 3.25; per post, per kwartaal
f 3.58 bij vooruitbetaling.
COURANT
VRAAG- EN AANBOD-ADVERTEN
TIES. 1 4 regels 60 ct. p. plaatsing:
elke regel meer 15 ct-, bij rooruitbel.
Bij contract belangrijke korting.
INGEZONDEN MEDEDEEI.ÏNGEN
tusschen den tekst 60 ct. per regeL ft
Alle abonua's op dit blad zijn ingevolge de verzekermgsvoorwaarden 4' qaaa Levenslange geheele ongeschiktheid tot werken door fyC(t bij een ongeval met fA A
tegen ongevallen verzekerd voor een der volgende uitkeerlngen: 1 wUUU."" verlies van beide armen, beide beenen of beide oogen; I tJU.""doodelijken afloop; 1 ^«U.'
bij verlies van een hand. ffQlZ bij verlies van een fCfl bij 'n breuk van# r.n bij verlies v. een
een voet of een oog; 1 IC/v." duim of wijsvinger; I uü.' been of arm; 1 tU.'anderen vinger.
(Van onzen Romeinschen correspondent)
Alweer is er sprake van de diepe schei
ding tusschen Kerk en Staat in Italië, van
de groote klove tusschen Vaticaan en Quiri
naal, van de Romeinsche Kwestie, die nu al
ruim acht en vijftig jaren oud is en, on
danks alle voorbarige berichtgeving, on
danks alle voorspelingen, waarin de wensch
helaas te veel de vader der gedachten was,
nog even dringend als vruchteloos om een
oplossing roept.
Want, al kan men in ernst aannemen en
verzekeren dat de lange weg tuschen de
piazza Pietro en de piazza Montecavallo lang
zaam aan geëffend wordt, een positief
resultaat bereikte noch het Vaticaan, noch
het Quirinaal. Alleen de basis voor een
eventueel accoord is gelegd: en dit is
eere wien eere toekomt! zeker voor een
groot deel te danken aan het feit dat half
weg tusschen de piazza San Pietro en de
piazza Montecavallo depiazza Colonna ligt,
welke begrensd wordt door Palazza Chigi.
Zonder te vervallen in de fascistische me
thode van het gejuich te doen voorafgaan
aan de resultaten, meenen we er nadruk
kelijk de aandacht op te moeten vestigen
dat Mussolini de eerste Italiaansche
regeering vertegenwoordigt, die na den be- j
ruchten September een poging tot oplossing
der Romeinsche Kwestie, met hoeveel
restricties ook, overwoog misschien be
trachtte en minstens gewenscht, zoo niet
noodzakelijk oordeelde. Men hoeft niet in
Rome te wonen, noch deskundige te zijn in j
de politieke geschiedenis van het Italië der j
laatste halve eeuw om van zulk een gedrag
de wezenlijke waarde te kunnen schatten
en meer nog achten.
Wanneer wij zeggen, dat er alweer sprake
is van de Romeinsche Kwestie, behoeft dat
geen verdere verklaring. Het spreekt van
zelf dat wij doelen op een radiotelegram het
welk in minder dan een dag een reis rond
de wereld maakte en „uit officieele Vati-
caansche kringen" verklapte dab „onder-
handelingen betreffende de Romeinsche1
Kwestie tot een gunstig resultaat hebben
geleid" en dat zoowaar „een oplossing nabij
lijkt."
Nu is het ongetwijfeld niet zoo maar uit
te maken, wie en wat voor „officieele Vati-
caansche kringen" kan doorgaan. De ver
onderstelling lijkt ons echter gewettigd dat
men niet elkeen die met het Vaticaan in
een zekere relatie staat of zelfs „achter de
bronzen deuren" werkzaam is, zonder meer
„officieel' kan noemen; laat staan: eenige
positieve beteekenis hechten aan een uitla
ting, een geven van meening of zienswijze
of verwachting van een zoodanige. Wat
werkelijk neel jammer is, omdat een kleine
vierhonderd collega's die de „officieele Va-
ticaansche kringen" dagelijks aandachtig
volgen, bespieden of probeeren uit te hooren,
den vader van het gewraakte kabelbericht
er voor borg kunnen staan dat meergenoem
de kringen niets zeggen, noch ontkennen,
noch toegeven en dat de wezenlijke verhou
ding van het Vaticaan tot het koninkrijk
Italië hoogstens met eenige waarschijnlijk
heid gegist, maar in geen geval met een
schijn van zekerheid geweten kan worden.
Behalve dan door de „officieele Vaticaansche
kringen", maar die wij herhalen, ondanks
het sensationeele telegram zeggen niets!
En is het niet merkwaardig dat de Italiaan
sche bladen geen van alle het bericht
overnamen van de Corriere ö'ella Sera, die
het telegram nog wat aandikte door de vrij
positieve mededeeling, dat de onderhandelin
gen reeds ten einde waren en dat zoowel het
Vaticaan als het Quirinaal hun gevolmach
tigden gekozen had'den om de zaak wettelijk
en officieel „af te wikkelen"? De Italiaan
sche bladen, die dit bericht zonder vermel
ding zelfs ioopen lieten, hebben ter zake
heusch een zekere ervaring!
Of de Romeinsche kwestie dan „voor een
volgende halve eeuw in slaap verzonken
je?" om een uitdrukking te gebruiken
van Mussolini in een artikel, dat we aan den
duce toeschrijven, niettegenstaande zijn broer
onderteekende.
Deze onderhandelingen eindigden al bijzon
der dramatisch met een moordaanslag
waaraan pater Tacchi Venturi alleen door
een samenloop van gelukkige omstandig
heden slechts licht gewond, ontsnapte. De
nieuwe klove werd nog op verschillende
wijzen verdiept, niet in het minst door de
opheffing der Katholieke padvinders en
des Pausen openlijk stelling nemen tegen de
fascistische methode van jeugdopvoeding.
Ten slotte werden onlangs zijn we goed
ingelicht: in September de onderhan
delingen heropend en het was dezelfde pa
ter Tacchi Venturi, die als bemiddelaar op
trad. Niets toont aan dat een beslissend sta
dium bereikt is. Wel mogen we daarentegen
aannemen, dat er zekere vorderingen zijn
gemaakt, minstens gemaakt zullen worden,
Z.Exc. Bennito Mussolini, Minister van
Buitenlandsche Zaken, die in de onderhan
delingen betreffende de Romeische kwestie
het koninkrijk Italië vertegenwoordigt.
„Neen!" En nu laten we de Osservatore
Romano even aan het woord:
„Maar men overhaast de zaak niet. De
Kerk, Wie Christus Zijn bijstand toezegde
tot aan het einde der tijden, heeft geen
haast." „Echter hoeft dit de vervulling van
den wensch dat de twintigste eeuw de op
lossing der Romeinsche Kwestie zal aan
schouwen, niet buiten te sluiten, daar deze
eeuw nog twee en zeventig" dit werd ge
schreven in '28 „jaren voort zal duren."
Men heeft in de aangehaalde verzuchting
van Mussolini willen lezen dat hij verlangde
tel, .srhandelen. Hoe dit zij, ds wensen
va-.'.en oplossing ligt er min of meer in.
Pij de onderhandelingen vonden plaats. Pa-
tér Tacchi Venturi was de officieuze -
l njmiddelaar tusschen Z. Em. Kard. Gaspar-
ri„ Secretaris van Staat, en Benito Musso
lini, Minister van Binnenlandsche Zaken
4 Is bekend weigert Italië hardnekkig in de
■romeinsche Kwestie iets anders dan een
wmnenlandsche aangelegenheid te zien).
Z. Em. Kard. Gasparri, Serctaris van Staat,
die in de onderhandelingen betreffende de
Romeinsche kwestie het Vaticaan vertegen
woordigt.
omdat behalve om andere redenen. het
Vaticaan zeker niet, na een dergelijk eindt»,
zoo grif zou herbegonnen zijn, wanneer er
niet minstens de redelijke verwachting van
zekere resultaten was geweest.
Dit is het minimum van hetgeen be
reikt werd. Men oordeele hoeveel het, al
leen als basis, vertegenwoordigt.
Verder meenen we hier niet te moeten
gaan, om de min of meer gebruikelijke se
rie van even nuttelooze als ook tot zekere
hoogte onverantwoordelijke speculaties te
vermijden.
Daarentegen kan het zijn nut hebben en
is het in elk geval interessant even de groote
lijnen uit te stippelen, waarbinnen de on
derhandelingen zich bewegen en zooals
we hopen nog eens beëindigd zullen wor
den. Bepalen wij ons tot de drie groote
„grondslagen" waarop een eventueel accoord
zal moeten steunen, en welke zijn:
I. Bestaat er een Romeinsche kwestie?
n. Zoo ja: wie moet haar oplossen?
III. En hoe?
I.
Het begrip Romeinsche Kwestie is zoo al
gemeen bekend, dat wij bij voorbaat van een
uitvoerige verklaring er van afzien. Hei
ligt der wereld nog te versch in het geheu
gen hoe een beetje nationalisme door gods- I
diensthaat en anticlericalisme werd opge
blazen, tot het niet vreesde de schermende
hand uit de steken naar het bezit van
Christus' Plaatsbekleeder op aarde, naar
den Kerkdijken Staat, die door een over
macht werd overweldigd, der Kerk ontsto
len, en dat den Paus maakte tot een gevan
gene in zijn eigen paleis. De rampzalige 20
September 1870 ligt nog te versch in het ge
heugenwij herhalen om een uitvoerige
bespreking noodzakelijk te maken..
Wij stellen ons dan ook niet os vraag:
wat de Romeinsche kwestie is, maar. of
deze bestaat!
Voor een Katholiek lijkt deze vraag
misschien overbodig. Voor de groot: wereld
is ze dat ongetwijfeld niet. En voor Italië,
a'at zijn eigen belang direct aan een oplos
sing der Romeinsche Kwestie verbonden
ziet, is onze vraag van de allergrootste be
teekenis.
De Paus heeft steeds zijn volle rechten
en al zijn aanspraken op het geroofde bezit
doen gelden en gehandhaafd. Pius IX gar
Rome onder protest over, Leo XIII protes
teerde, Pius X, Benedictus XV en Pius XI
volgden dit voorbeeld.
Daarentegen heeft het koninkrijk Italië
het pauselijk recht op een eigen souverein
gebied practisch steeds ontkend. Zeker, er
waren uitzonderingen en zelfs hoogst be
langrijke. Onder hen was Koning Victor
Emanuel u wien Rome direct na de ver
overing als hoofdstad aangeboden werd.
Onder hen waren de prinsen Massimi, Chigi
en Lancelotti, die den Paus trouw bleven er.
weigerden den Koning hun opwachting te
maken. En er waren er nog oneindig vee!
meer. Maar nooit werd het bestaan eener
Romeinsche Kwestie erkend door een meer
derheid en daardoor door de regeering.
Deze periode is nu voorbij. Ook Italië als
Koninkrijk heeft emdelijk by monde van
zijn regeering openlijk verklaard dat een
Romsinsche Kwestie wezenlijk bestaat. En
voegen we het er openhartig bij: dit ^h.ktn
we alweer tot groote hoogte aan Mussolini,
die het zelfs bestond het laatste restje libe
ralisme dat hij nog niet over de grenzen
of naar de eilanden bezemde, tot deze bt-
kentenis te dwingen.
Om ons niet te vergaloppeeren, meenen
we er den nadruk op te moeten leggen dat.
over de eventueele oplossing ook thans nog
groote verschillen in meening bestaan. Maar
dit neemt niet weg dat de noodzakelijke
basis voor een oplossing de erkenning is
van het bestaan eener Romeinsche Kwestie.
En die erkenning is er!
II.
Hoe de Romeinsche kwestie, wier bestaan
als „kwestie" toegegeven is, op te.icssen? Op
deze allereenvoudigste wijze: door een ac
coord te bewerken tusschen de geïnteres
seerde partijen.
Laten we het „accoord" even rusten en
bepalen wü ons tot de „geïnteresseerde par
tijen" omdat het moeilijk is vast te stellen
wat geëischt en wat aangeboden kan wor
den, zoolang men niet weet wie tot eischen
bevoegd, wie tot aanbieden verplicht is.
De Romeinsche kwestie als rakende het
hoogste bestuur der Katholieke Kerk kan
men als zoodanig wel naar Rome noemen,
maar zij is natuurlijk Katholiek, d.i. alge
meen cn zij raakt zoo alle Katholieken ter
wereld, alle landen waarin Katholieken wo
nen, alle volkeren die minstens ten derie
Katholiek zijn.
Dit beteekent echter niet dat alle katholie
ken ter wereld ook maar het minste recht
van zegging hebben in een eventueele op
lossing. Door den goddelijken wil hoofd der
Kerk en geplaatst boven alle geloovigen, is
de Paus de eenige rechter die te beslissen
heeft over zijn eigen vrijheid en onafhan
kelijkheid; vormt de Paus de eenige en hoog
ste Rechtbank wier vonnis bindend en zonder
beroep is voor alle geloovigen.
En dat het Vaticaan zelfs geen advies zal
vragen aan den Volkenbond of aan het In
ternationaal Gerechtshof, weten we offi
cieel sinds den wereldoorlog, toen Z. Em.
Kard. Gasparri als Secretaris van Staat van
Benedictus XV z.g., officieel verklaarde: dat
de H. Stoel geen oplossing verwachtte van
een buitenlandsche tusschenkomst, doch van
het rechtvaardigheidsgevoel van het Italiaan
sche volk. Officieus werd deze verklaring
onder Pius XI meermalen herhaald.
Waar dus zonder veel moeite het Vaticaan
als de eene partij is aan te wijzen, bestaan
er niet lichte moeilijkheden voor de interpre
tatie van het begrip „koninkrijk Italiëdat
noodzakelijk als andere partij fungeert.
Het Garribaldijnsche Italië immers leeft
nauwelijks meer in zijn schimmen voort. Het
anticlericale van later wordt door Mussolin'
uitgeroeid en overwonnen verklaard. Rest de
fascistische half-republiek die er echter naar
overhelt om zich voor wat vroeger gebeurd
's, niet verantwoordelijk te achten.
Wij herinneren er echter aan, dat de on
derhandelingen gaande zijn en dat Musso
lini dus minstens een op het begrip „Italië"
rustende verplichting erkent, die hij, als
vertegenwoordiger der regeering, onder wel
ken naam of vorm dan ook, poogt af te
doen Door een grondwetverandering heeft
hij zich bovendien nog, zoo al niet formeel,
dan toch practisch, het alleenrecht verze
kerd in de onderhandelingen die, eenmaal
besloten, door den Koning slechts geteekend
moeten worden. Het al of niet verkrijgen
van deze handteekening de ervaring
leert het is iets dat geen bespreking
vordert.
Zoo weten we dus, dat de onderhandelin
gen noodzakelijk gevoerd moeten worden
door het Vaticaan in den engsten zin van
het woord en door de Ialiaansche regeering
wat momenteel beteekent: het fascistisch
partijbestuur.
III.
Wanneer gebleken is, dat er een Romein
sche kwestie bestaat, die om oplossing vraagt,
en wij kennen degenen, die tot die oplossing
bevoegd zijn. dan blijkt direct het grootste
gewicht van de vraag: waarin die oplossing
zal bestaan.
We zeiden eerder kort en precies, dat de
oplossing zal bestaan in „een accoord tus
schen de geïnteresseerde partijen." Bou
wen we daarop voort.
Dit accoord staat voor alles los van wat
in 1870 gebeurde, behalve dan het recht op
herstel en den plicht om dit herstel te ge
ven Dit herstel kan echter overal in be
staan wanneer beide partijen het over den
vorm maar eens worden. Hierdoor treedt een
merkwaardige situatie-verandering op: de
H. Stoel immers, die krachtens recht de
eischende partij is, wordt nu de biedende
partij, waar het onmogelijk is de laatste
zestig jaren en wat daarin gebeurde, weg
te denken, weg te werken; wat beteekent,
dat hij veel van zijn vroeger bezit zal moeten
laten varen om de eenvoudige reden dat het
terug te nemen onmogelijk is; en de Itali
aansche regeering, die strict genomen de
aanbiedende partij is, zal thans tot zekere
hoogte eischende partij worden, omdat het
onrechtvaardig verkregen goed in haar be
zit zoodanig vergroeid is, dat zij het er nooit
meer van af zal kunnen nemen, zelfs niet
wanneer zij werkelijk bereid was wij ge-
looven aan die mogelijkheid niet alles
terug te geven wat zij onwettelijk verkreeg
Natuurlijk bedoelen wij deze situatie-ver
andering niet zoo radicaal, dat de H. Stoel
nu om 'n oplosing hoef te vragen of vroeg.
De geschiedenis van de laatste jaren zou
dit dadelijk tegenspreken. Het was alleen
onze wensch duidelijk aan te toonen, dat
men in een oplossing der Romeinsche kwes
tie of die nu tot stand komt door een
fascistische of zuiver katholieke regeering
onder geen voorwaarde een herstel moet
zien van den Pauselijken Staat, zooals die
in den loop van duizend jaren groeide, maar
een voldoening der eischen van den H Stoel
welke noodzakelijk toegepast zijn aan de in
de laatste zestig jaren radicaal gewijzigde
omstandigheden.
(Slot volgt.)
Het Centraal Bureau voor de Statistiek
publiceert de bevolkings-statistiek over 1927.
Wij ontleenen daaraan eenige cijfers, welke
een kijk geven hoe bedenkeiyk het ook in
ons land met de huwelijksmoraal berg-af-
waarts gaat. Het bedenkelijke daarbij is, dat
de cijfers vrij goed het beeld vertoonen van
den sneeuwbal, die verhoudingsgewijze meer
in omvang toeneemt, naarmate hij langer
rolt.
Ziehier een paar droevige getallen, weike
een waarschuwende taal spreken.
Van 1840 tot 1849 kwamen op 1000 ge
huwde paren 0.10 echtscheidingen voor, doch
in 1927 bedroeg dit cijfer 1.79 of 17.9 maal
zooveel.
Deze cijfers zeggen echter nog niet alles,
want daarnaast staat nog, dat het aantal
scheidingen van tafel en bed, dat van 1850—
1859 0.04 op 1000 gehuwde paren bedroeg,
over 1927 0.30 beliep, dus ook nog ruim 7
maal zoo groot is.
Het is niet alles even fraai, wat de moderne
beschaving ons brengt!
Over 1927 scheidden in Noord-Brabant 87
personen van echt;
in Limburg 96 personen;
in N.-Holland 1688 personen;
in Z.-Holland 2064.
Ook zonder nadere toelichting zeggen deze
ciifers voldoend»
In het gezicht van de veilige haven onder
vindt het Indië-vliegtuig, de P.H.-A.E.N. tal
van moeilijkheden.
Was het eerst het gedwongen oponthoud
te Constantinopel, waar aanvankelijk geen
toestemming tot starten kon verkregen wor
den, het slechte weer boven Praag was de
tweede spelbreker.
Wel poogden de vliegers er nog doorheen
te komen, maar zwaarhangende regenwolken
en stormvlagen beletten iedere voortzetting
van de vlucht, zoodat Praag de tweede ge
dwongen pleisterplaats werd.
Daarbij is, tot overmaat van ramp, nog
motorstoring gekomen, die de bemanning
zelfs gisteren verhinderde op te stijgen.
Duymelaar telefoneerde gistermiddag uit
Praag:
„Wij zitten nog in Praag, het weer is
goed, maar twee van de drie motoren willen
niet aanslaan. Er is dus geen kans om te
vertrekken."
De heer Guillonard, chef van den tech-
nischen dienst der K. L. M„ gaf telefonisch
eenige aanwijzingen. Nog hoopte men dat
het vliegtuig zou starten, maar te 2 uur 10
kwam uit Praag wederom bericht, dat men
dien dag niet kon starten.
De familieleden van de vliegers, alsmede
een aantal belangstellenden, hebben een
vergeefschen tocht naar het viegveld ge
maakt.
Eerst om twaalf uur werd het op Schiphol
bekend, dat het Indië-vliegtuig niet uit
Praag vertrokken was wegens motorstoring.
Het niet werken der motoren, die zich ge
durende de geheele reis uitstekend hebben
gehouden, moet, voor zoover men dit thans
reeds kan beoordeelen, waarschijnlijk ge
weten worden aan de omstandigheid, dat
het vliegtuig gedurende den nacht in een
onverwarmde loods heeft gestaan.
Uit de ervaring was gebleken, dat de
Wright-motoren van het toestel van Van
Lear Black bijna nooit dadelijk aansloegen
zoolang het toestel in de Fokkerloods stond,
waarin niet werd gestookt. Zoodra het tn
een verwarmde loods kwam, had men van
dit euvel nooit meer last. Door de koude
treedt condensatie op. Waarschijnlijk Is dit
ook hier het geval geweest en is daardoor
de carburatie in de war geraakt. Met behulp
van een steekvlam is het euvel te verhelpen.
De motoren hebben op de twee vluchten
naar en van Indië nooit eerder geweigerd
aan te slaan. De E.N. heeft drie vijf-cylin-
der Titan-motoren.
Op het zuster-vliegtuig de P.H.-A.E.O
is een startinrichting aangebracht met pa
tronen. Door het afschieten van een patroon
gaan de motoren draaien. Men heeft op die
wijze honderd malen geprobeerd te starten
en steeds ging het dadelijk goed. Bij het
aanzetten met een patroon is het toerental
dadelijk grooter dan bij aanzetten met de
hand. De kans op „geen contact" is daardoor
kleiner. De E.N. heeft zoo'n startinrichting
nog niet.
Gisterenmorgen zijn van Soesterberg drie
legervliegtuigen opgestegen om de P.H.-
A.E.N. tegemoet te vliegen.
Deze vliegtuigen keerden echter onver-
richterzake terug en streken omstreeks twee
uur op Schiphol neer, waar intusschen ook
reeds een viertal andere legervliegtuigen was
geland.
Later in den middag zijn de legertoestellen
v/eer naar Soesterberg vertrokken.
De post per trein
Medegedeeld wordt, dat telegrafisch aan de
bemanning van de P. H. A. E. N. opdracht is
gegeven, de mail te verzenden met den trein
van 11.40 gisteravond uit Praag. Deze trein
komt hedenavond te 7 uur te Amsterdam
aan.
Waarschijnlijk Is het vliegtuig eerder op
Schiphol, maar men neemt het zekere voor
het onzekere.
Naar aglemeen verwacht wordt zal de P.H.-
A.E.N. vandaag uit Praag starten en van
middag op Schiphol aankomen.
Hedenmiddag tusschen half 4 en 4
uur op Schiphol verwacht
Bij de KL.M. is telefonisch bericht uit
Praag ontvangen, dat de PH-AEN heden
morgen te 11 uur 10, Amsterd. tijd, uit Praag
is vertrokken. Het vliegtuig wordt heden
middag tusschen half vier en vier uur op
Schiphol verwacht.
Aheta seint uit Batavia:
De staking bij de Ned.-Indische Steen
kolenhandelmaatschappij is opgeheven
Alle prauwvoerders zijn teruggekeerd en
allen zijn, met uitzondering van de bel
hamels door de Ned.-Indlsche Steenkolen
handelmaatschappij weer in dienst genomen
op de oude voorwaarden.
Het werk is onmiddellijk hervat. De Ned -
Tnd Steenkolenhandelmaatschappij deelde
mede in deze dagen bijzonder grooten steun
van de politie ontvangen te hebben.
Aan den beeldhouwer-edelsmid Leo Brom
te Utrecht is het ontwerp en de vervaardi
ging opgedragen van het monument, dat zal
worden opgericht op het graf van Mgr. Dr.
Ariëns te Maarssen.
Op het gedenkteeken, dat wordt uitge
voerd in Travertynsche steen, zal een bron
zen portretplaquette worden aangebracht.
Aneta seint uit Soerabaja:
Graaf en gravin de Rethy, (de kroonprins
en prinses Astrid) hebben Zondagmorgen
een bezoek gebracht aan de R. K. Kerk te
Kepandjen, waar de H, Mis werd bijge
woond. Vervolgens werd een tocht ge
maakt naar Grisee ter bezichtiging van de
vischvijvers.
In den namiddag werd onder leiding van
den regent oen bezoek gebracht aan een
Kampong.
Na kortstondige ziekte is te Haarlem naar
de N. R. Crt. meldt, in den ouderdom van
66 jaar, overleden de heer J. G. Nük, oud
directeur der Rijkskweekschool voor onder
wijzersfessen) te Haarlem een bekende per
soonlijkheid in onderwijskringen
De deputaties uit Amsterdam, Velp en
Hilversum zijn gisteravond met den laatsten
sneltrein in Groningen gearriveerd. De
hoofdcommissaris en de hoofdinspecteur van
politie van Pol in Groningen zullen bij de
begrafenis den Bond van Hooger Politieper
soneel vertegenwoordigen. De deputatie van
het Groninger Politiecorps bestaat uit 80
personen. De bondsvaandels worden in den
stoet meegedragen. Het huis van vrouw
Wobbes te Kornhorn is in den nacht van
Zaterdag op Zondag door onbekenden groo-
tendeels afgebroken.
Het schot in den nacht
Op een inwoner van Twyzel, die gisternacht
per rijwiel naar Groningen ging, werd onder
Grootegast een schot gelost. De man werd
niet getroffen. Een streng onderzoek wordt
door de politie ingesteld.
In tegenwoordigheid van duizenden be
langstellenden heeft gisteren te Hoek van
Holland de begrafenis plaats gehad van de
slachtoffers der ramp van de „Prins der
Nederlanden."
De Hooge Raad heeft het vonnis van de®
Hilversnmschen Kantonrechter in de zaak
tegen den tolgaarder te Muiden vernietigd.
De PH-AEN wordt heden op Schiphol
verwacht.
BU een vechtpartij te 's-Gravenhagc zijd
twee politieagenten ernstig mishandeld.
De Raad voor de Scheepvaart heeft behan
deld de stranding van het s.s. „Christian
Michelsen" te Hoek van Holland.
De werking van den Krakatau neemt no«
steeds toe; gisteren werden 6800 erupties ge
constateerd.
Onder de gemeente Lonnckcr is een
feestzaal ingestort. Een arbeider werd ge
dood, drie anderen ernstig gewond.
Een droevig geval te Beverwijk
Gistemamiddag heeft te Beverwijk het
ijs nog een slachtoffer geëischt. Op de
Ringsloot naby den Wijkermeer-polder
waren twee jongens aan het schaatsenrij
den, hoewel zy gewaarschuwd waren, aat
het ijs slecht was en zy ook zonder die
waarschuwing hadden kunnen weten, dat het
gevaarlijk was zich op het ijs te be
geven.
Op een gegeven oogenblik zakten bel
den er door. Een van hen, zekere W„ wist
zich zwemmende te redden, doch de an
dere, de 20-jarige P. A. Knegjes, wonende
te Beverwijk, kon zich met houden en
zonk in de diepte. Intusschen was van
verschillende zyden hulp toegeschoten en
door middel van planken en ladders pro
beerde men den jongen te redden.
Verschillende personen, waaronder een
agent van politie, geraakten daarbij even
eens te water, zoodat nog een gevaarlijke
situatie ontstond. Ten slotte werd de jongen
door middel van een dreg naar boven
gehaald, maar toen waren de levens
geesten reeds geweken.
Gedurende l'A uur heeft men kunstma
tige ademhaling toegepast, doch het was
tevergeefsch.
Dr. Boon Sr. en dr. Boon Jr. konden
slechts den dood constateeren.
Het lijk is per politie-brancard naar de
ouderlijke woning vervoerd.
Barometerstand 9 uur van.: 7.72 stilstand.
OPTICIENS FABRIKANTEN
Licht op. De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken om: 5 uur.
Uit Enschedé meldt men ons: Hedenmor
gen te ruim 11 uur heeft aan den Straat
weg EnschedeHengelo onder de gemeente
Lonneker een zeer ernstig ongeval plaats
gehad.
In een bijna gereed zijnde feestzaal van
café Dikker waren op dat tijdstip zeven
arbeiders, schilders en metselaars aan het
werk. Plotseling stortte de feestzaal in;
vier arbeiders werden onder de puinhoopen
bedolven. Eén van hen, de getrouwde schil
der Zoethout, werd onmiddellijk gedood. De
drie andere arbeiders werden zeer ernstig
gewond en zijn naar het ziekenhuis te En
schedé overgebracht.
HET IJS TE PURMEREND
Tegen de verwachting in, was Zondag hei
ijs weer heel goed te berijden, dank zij de
strenge nachtvorst in den nacht van Zater
dag op Zondag.
Er werd druk gebruik van gemaakt vooral
op de beide Havens, doch ook op de bui
tenvaarten. want het ijs is nu overal mooi
Echter is het niet overal sterk ineer,
vooral niet bij bruggen en andere trekgaten
waar de sterke stroom reeds dooigaten In het
ijs heeft gemaakt.
Van ongelukken hoorden wc echter nog
niet, zoodat we aannemen, dat de sc'iaat-
senrijders voldoende voorzichtig zijn geweest.
Het ijs in den Haarlemmermee rpolder
Hoewel 't ijs in de Haarlemmermeer onbe
trouwbaar is, werd er hier en daar Maandag
op de vaarten en fortgrachten nog schaatsen-
gereden.
Alhoewel de Ringvaart voor het scheep
vaartverkeer zooveel mogelijk wordt op «ge
houden, werden Man->dag op het gedeelte
tusschen Halfweg en Lijnden toch nog vrij
veel schaatsenrijders gezien.
Oppassen is echter de boodschap!
Hoogste barometerstand 775.6 m M, te
Weenen.
Laagste barometerstand 759.6 m M. te
Valencia.
Verwachting: Meest zwakke wind uit
zuidelijke richtingen, nevelig tot zwaarbe
wolkt, weinig of geen regen, lichte tot matlva
dooi.
Uit New York wordt gemeld:
Men is bezig plannen uit te werken voor
den bouw van een luchtschip met een inhoud
van 20 millioen kubieke voeten. Het lucht
schip zal 1000 passagiers kunnen vervoeren
en een snelheid kunnen ontwikkelen van li>0
mijl per uur.
Aneta seint hedenmorgen uit Batavia:
De Krakatau heeft in het afgeloopen
etmaal 6800 erupties te zien gegeven, in
series, waarvan 638 uitbarstingen een hoogte
bereikten van 100600 meter. Het centrum
van de erupties is weer iets zuidelijker ver
plaatst. De hoeveelheid uitgeworpen mate
riaal, blokken, bommen en asch was zeer
groot.
Om 19 uur verscheen de oostelijke wand
van den krater boven water en nam het ge
luid van de explosies en de aschregen toe.
Aneta verneemt uit Bantam, dat in ver
band met de verhoogde werking van den
Krakatau door het bestuur maatregelen zijn
getroffen. Men heeft de bevolking voorzichtig
gewarschuwd, opdat in geval van nood alles
is voorbereid. In de Pasanggrahan van
Pesoeran is een radio-telefoon opgesteld,
waardoor het bestuur op de hoogte blijft
van den toestand.
In verband met de op 1 Januari j.l. in
Ned.-Indië in werking getreden postver)*-
ging, zullen op een nader te bepalen tijd
stip aldaar worden ingevoerd:
le Frankeerzegels van 15 ets in de kleur
blauw van den tegenwoordigen 20 ets-zegel.
2e. Frankeerzegels van 35 ets in de kleur
bruin van den ingetrokken zegel van 17 ct.
3e. Postzegels van 30 ets in de gebrui
kelijke kleur.
4e. Briefkaarten van 5 ets van grooter
formaat, 10)^ bij 14,8, met een afdruk van
den tegenwoordigen lichtblauwen ze,.ei van
5 ets.
terwijl voorts:
5e. de kleur van den 3 cents-zegel wordt
gewijzigd in het groen van den tegenwoor
digen 4 cents-zegel.
De nieuwe zegels van 15 en 35 cems zullen
van hetzelfde type zijn als de overige ze
gels in de serie 12'A cent tot 40 cern.
Blijkens het Voorloopig Verslag over hei
wetsontwerp tot vaststelling van de be
grooting van het S taats vissche rshaven -
bedrijf te IJmuiden voor 1929 zeiden eenige
leden, gaarne te zullen worden ingelicht of
het overleg met financiën reeds is ge
schied ten aanzien van verlaging van de
erfpacht en het soepeler maken der voor
waarden, waarop in de Tweede Kamer ae
heer d. Bilt had afuivechnncen.
