Buitenlandsch Nieuws
Een Wettige Staatsgreep
FEUILLETON
VAN DEN StAHLHELM?
RADIO-OMROEP
DERDE BLAD
NIEUWE HAARLEMSGHE COURANT MAANDAG 28 JANUARI 1929
BLADZIJDE t
Marcia DE LAUBLY
GEMENGDE BUITENU
BERICHTEN
In de leidende kringen van de Duitsche
republiek houdt men zich bezig met de ver
hoogde werkzaamheid, die de tegenstanders
van de republiek aan den dag leggen, vooral
die, welke den zoogenaamden „legalen
staatsgreep" op hun programma hebben, d.
w. z. ze willen de grondwet omverwerpen en
zich daarby van bepalingen van deze grond
wet bedienen, vooral de groote vereeniging
van front-soldaten, de „Stahlhelm", die met
de rechts-partijen in voeling staat en wiens
leiders telkens weer nieuwe betoogen tegen
de republiek uitvaardigen, trekt de aandacht
van de leidende kringen. Er wordt daarom
nu in het Pruisische Ministerie van Binnen-
landsche Zaken onderzocht, op welke manier
de republikeinsche grondwet zou kunnen
worden beschermd tegen een bedreiging door
den „Stahlhelm". De politieke plannen van
den „Stahlhelm" worden met bijzondere aan
dacht gevolgd, sedert de tegenwoordige lei
der van de Duitsch-nationale party, de af
gevaardigde Hugenberg, die eveneens een
aanhanger is van den „legalen staatsgreep",
den „Stahlhelm" en de Duitsch-nationale
partij nauw met elkaar heeft verbonden.
Hugenberg is bevriend met den bekenden
voorzitter van het al-Duitsche Verbond, Ju-
stizrat Class, die al eens is betrokken ge
weest in een onderzoek wegens voorbereidse
len voor een omwenteling van de tegenwoor
dige staatsorde. De „Stahlhelm" telt wel niet,
zooals zyn leiders beweren, een millioen,
maar toch altijd 350.000 leden, uitsluitend
mannen, die geoefend zijn in het gebruik der
wapenen en die hun leiders militaire ge
hoorzaamheid verschuldigd zijn. De „Stahl
helm" nam vroeger een politieke midden
plaats in en er bestond een zeker verband
met de Duitsche Volkspartij. Door de be
toogingen van sommige leiders welke tegen
de grondwet waren gericht, heeft de Duit
sche Volksparty zich gedwongen gezien, om
zich van den „Stahlhelm" los te maken en
sedert dien tyd hebben schijnbaar de rechts-
radicalen in den „Stahlhelm" beslissenden
invloed gekregen. Dit was duidelijk te mer
ken op de bijeenkomst der leiders van den
„Stahlhelm" in Magdeburg.
Op deze vergadering eischte de leider
Seldte, dat er een oorlogsreserve zou worden
bijeen gebracht, die noodig zou zijn, als de
„Stahlhelm" op zekeren dag zou moeten aan
treden. Ritmeester n. a. v. Morotowitz heeft
aangekondigd, dat de „Stahlhelm" eerst
daags zou afrekenen onder het motto „Vrij
heid en wraak".
De democratische pers begint haar aan
dacht te wijden aan de ernstige symptomen,
die zich in den „Stahlhelm" gaan vertoonen.
Deze symptomen moeten zoo ernstig worden
opgevat, omdat de leider van de Duitsch-na
tionale party, Hugenberg, er naar streeft,
den „Stahlhelm" in den dienst van zyn poli
tieke doeleinden te stellen.
De laatste vergadering der leiders van den
.-„Stahlhelm" was bijeengeroepen, om het
„volksbegeeren" in te leiden. Dit volksbegee-
ren is er op gericht, de grondwet te wijzigen.
Er werd een besluit genomen, waarbij aan
het bestuur van den „Stahlhelm" volmacht-
werd verleend, om de volksstemming in te
leiden tegen de alleen-heerschappy van het
parlementarisme en van het politieke leven
in Duitschland. Alle leiders hebben zich
moeten inschrijven op lysten, die het bonds-
bestuur deze volmacht verzekeren. Aan het
hoofd der ingeschrevenen staan de vroegere
Hertog van CoburgGotha en een van de
zonen van den gewezen Keizerr Prins August
Wilhelm van Pruisen.
In bovengenoemd besluit wordt de grond
wet van Weimar een grondwettig stelsel ge
noemd, dat door het buitenland en de vyan-
den met geweld is opgedrongen. Met beroep
op de grondwet zelf wil men den staatsgreep
Uitvoeren. Artikel 73 van de grondwet be
paalt, dat er tot een volksstemming moet
worden besloten, als een tiende van alle kie
zers een nieuw wetsontwerp verlangt. Om
aan deze bepaling te voldoen, moeten zich op
de lijsten, die de „Stahlhelm" heeft opgelegd,
4.2 millioen kiezers inschrijven. Een uitge
werkt wetsontwerp moet de grondslag zyn
•van het volksbegeeren, in dit geval dus een
voorstel, waardoor de grondwet van Weimar
zou worden gewyzigd of afgeschaft. Dit
Wetsontwerp moet door de regeering als er
Zich werkelijk 4.2 millioen kiezers voor de
volksstemming hebben verklaard bij den
Rijksdag worden ingediend. Door den Rijks
dag moet het daar het om een wijziging
van de grondwet gaat met twee derden
meerderheid worden aangenomen. Wordt het
ontwerp door den Rijksdag niet aangenomen,
dan moet het aan een volksstemming worden
onderworpen.
Deze, door den „Stahlhelm" ingeleide be
weging tegen de grondwet, beteekent nog
geen onmiddellijk gevaar. Want het is hoogst
onwaarschijnlijk, dat de „Stahlhelm" de be-
noodigde 4.2 millioen kiezers by elkaar
krygt. Mocht dit tegen alle verwachting in
toch gebeuren, dan kai\ toch al met zeker
heid worden gezegd, dat het door den
„Stahlhelm" uitgewerkte wetsontwerp voor
een wijziging van de grondwet geen twee
derden meerderheid in den Rijksdag zal vin-
verband met de oneenigheid in het centrum
heeft verklaard, in geen geval fractievoor
zitter te willen worden. Er bestond dus
biykbaar aanleiding voor hem, zijn verzet
op te geven.)
DE EX-KEIZER EN DE DUITSCH-
NATIONALE RIJKSDAGFRACTIE
Naan aanleiding van den zeventigsten
verjaardag van ex-keizer Wilhelm heeft ae
voorzitter van de Duitsch-nationale Rijks-
dagfractie, graaf Westarp, Zaterdag het
volgende telegram naar Doorn gezonden:
den, evenmin als een meerderheid by de
volksstemming.
DE BETREEKINGEN TUSSCHEN ENGE
LAND EN AMERIKA.
Redevoeringen van Houghton en Chamber
lain.
LONDEN, 27 Jan. jV.D.J De Amerikaan-
sche gezant te Louden, Houghton, heeft
Zondag op de jaarvergadering der vereeni
ging van Burminghamsche juweliers, zooals
gebruikelijk, een redevoering gehouden over
den stand der Engelsch-Amerikaansche be
trekkingen, Tusschen Engeland en Amerika
aldus Houghton bestaat sinds lang een
nauwe vriendschap. Spr. is er van overtuigd',
dat deze vriendschap sterker zal worden
naarmate de beide volkeren elkaar beter
leeren kennen. Het bevorderen van wea'er-
zydsch verkeer moet een der voornaamste
taken zijn der beide regeeringen.
Voor hem had Chamberlain een rede ge
houden waarin hy o.a. zeid'e, dat de be
trekkingen tusschen Engeland en Amerika
niet principieel gevaar liepen, ofschoon
toegegeven moet worden, dat in de betrek
kingen tusschen beide staten een zekere
vervreemding had plaats gegrepen. Keek
men echter nauwkeurig naar de bestaande
verschillen in meening, dan bleek, dat er
slechts één werkelijket egensteUing was, n.l.
de misstap van de Geneefsche viootconfe-
rentie en de daaruit voortvloeiende moei
lijkheden. Doch zelfs ten tijde van het af
breken der Geneefsche onderhandelingen is
de tegenstelling niet wezenlijk geweest.
Groot-Brittannië veroorloofde Amerika al
lerbereidwilligst een gelijke vlooisterkte. Een
dergelijke inwilliging heeft Engeland nog aan
geen enkele andere natie gegeven, en zal die
ook geen andere geven. Men kon daarom
niet spreken van meeningsverschillen over
het toepassen dezer gelijke vlootrechten. Men
moest tot een oplossing komen, waardoor ae
gelykheid van vloten gegarandeerd werd,
zonder tot een vlootvermeerdering te ko
men. Men moet zich niet laten ontmoedi
gen wanneer deze kwestie niet onmiddellijk
opgelost is. Ongeveer 50 volkeren hebben
gepoogd te Genève een gemeenschappelij-
ken maatstaf te vinden voor de beperking
van de bewapeningen te land. Hij betwijfel
de, dat ook maar twee landen volkomen de
zelfde meening hadden over de ontwapening'
te land. Wanneer men hieraan dacht, zou
men er niet toe verleidt worden aan de met-
ningsverschillen een te groote beteekenis te
hechten. Engeland bezit wijdverspreide ge
bieden, Amerika is een aaneengesloten land.
Daarom zyn de behoeften zoo absoluut ver
schillend. Engeland heeft geen grooter vriend
dan de V. S. waarmee het door een groo-
tere verwantschap verbonden is, dan met
eenig ander volk ter wereld.
EEN REDE VAN MINISTER SEVERING
VOOR DE REICHSBANNER
HAMBURG, 27 Jan. (V. D.) In de groote
zaal van het „Gewerkschaftshaus" te Ham
burg had de afd. Hamburg van de organisatie
„Reichsbanner Schwarz-Rot-Gold" hedenmid
dag een groote openbare byeenkomst belegd,
waar het woord gevoerd werd door den Ryks-
minister van Binnenlandsche Zaken Severing
over „De Staat der Hohenzollems de Staat
van Weimar."
Minister Severing herinnerde eraan, dat het
ruim 10 jaar geleden is, dat het Duitsche volk
zijn vertegenwoordigers naar Weimar zond en
dat alle aanvallen van buiten afgestuit zijn op
den ijzeren wil, van het Duitsche volk om uit
de chaos van den verloren oorlog een nieuw
bouwwerk op te richten. De toenmalige vyan-
den hebben zich niet alleen als overwinnaars
gevoeld, maar zich ook als zoodanig gedragen.
Thans is de economische stand van Duitsch
land zoo, dat de levensstandaard hooger is
dan die in vele der toenmaals vyandige lan
den. Tegenover den invloed van de Stahlhelm
staat die van de Reichsbanner met zyn mil-
iioenen leden. Thans zyn er nog velen, die den
vroegeren keizer verheerlijken en het door
hem gevoerde beleid. Men heeft gewezen op
zyn warm hart voor de arbeiders, maar de
spr. herinnert aan de bestrijding door den
keizer ook wel „de vredeskeizer" genoemd, en
spr. wilde dan ook niet ontkennen, dat Wil
helm II in de critleke maanden van 1914 veel
gedaan heeft om den vrede voor Duitschland
te behouden en den door Serajewo ontstoken
brand te localiseeren, maar wie gedurende
tientallen van jaren het vuur heeft aangebla
zen moet zich er niet over verwonderen als de
vlam om zich heen grypt. Spr. wilde niet ach
teraf een oordeel over Wilhelm II vellen, maar
tegenover de ongemotiveerde verheerlijking
van den x-keizer wenschte hy de historische
waarheid vast te leggen. Hij besloot zyn rede
met een Hoch op de Duitsche Republiek.
STEGERWALD FRACTIEVOORZITTER
De rijksdagfractie van het Centrum heeft
den voormaligen Pruisischen ministerpresi
dent Adam Stegerwald met algemeene
stemmen tot voorzitter der fraotie gekozen.
Hij nam de verkiezing aan. (Men herinnert
zich, dat Stegerwald eenigen tijd geleden in
Graaf Westarp
De Duitsch-nationale fractie verzoekt in
dankbare trouw uwe Keizerlijke en Konink
lijke Majesteit eerbiedige gelukwenschen te
mogen aanbieden. Zij weet zich met Uwe
Majesteit verbonden in diepen rouw over
het lot van ons vaderland, alsmede in het
vaste geloof aan een door Gods genade
groote en vrije toekomst van het Duitsche
volk."
EEN NIEUWE MILLIOENENZWENDEL
Een z. g. Ioodwinningmaatschappij
Na een nauwkeurig onderzoek heeft de
justitie te Parijs gearresteerd de leden van
den raad van beheer van de loodwinning-
maatschappij Borja, meldt een V. D.-be-
richt uit Parys, wier groeven in Spanje
zouden liggen, wegens bedrog en misbruik
van vertrouwen. Het bedrag der gepleegde
verduisteringen beloopt eenige millioenen
francs.
De bedriegers hadden aandeelen uitgege.
ven met hun naam onderteekend en aan
den man gebracht. Bij nader onderzoek te
Borja bleek dat daar in het geheel geen
loodgroeven aanwezig waren.
EEN LANDBOUWFAJtTIJ IN FRANKRIJK
Vertegenwoordiging in het parlement
noodzakelijk
Met het doel, tot stischting eener Fransche
Boerenpartij over te gaan, is een congres
geopend, waarheen 77 bij de oprichting be
trokken departementsorganisaties gedele
geerden hebben gezonden. De Boerenpartijen
in Tsjecho-Slowakye, Bulgarye en Roemenie,
als mede de Plattelandersbond in Nederland
hadden telegrammen met goede wenschen ge
zonden.
De voorzitter der nieuwe partij, Bleurant,
wees er in zijn programrede op, dat 48 pCt.
der Fransche bevolking landbouw drijft,
doch noch over een vertegenwoordiging to
het parlement, noch over den invloed be
schikt die toekomst. De laeune zal de
nieuwe partij aanvullen.
Als verdere punten van het program noem
de spr de versterking van de koopkracht
van den landbouwer, maatregelen tot be-
strijdin^ van de schaarschte aan. land en
verbetering van de methoden tot het ge
bruik van den grond. In het parlement die
nen er op zijn minst 35 afgevaardigden te
zyn, die den landbouw vertegenwoordigen.
De partij stelt groote verwachtingen in
de werkzaamheid van het internationale
landbouwbureau.
HET SUIKERSCHANDAAL
PARIJS, 27 Jan. Naar het Journal des
Debats in verband met het suikerschandaal
mededeelt, zyn de schuldeischers van de
Industrie Sucrière" voor 28 millioen francs
en de „Société Fermière" voor 15 millioen
francs benadeeld. Daarby komen nog de 80
millioen ten nadeele van den Staat en
725.000 francs onbetaalde omzetbelasting
over 1927.
SNELTREIN MADRID—LISSABON
ONTSPOORD
Drie dooden
De sneltrein MadridLissabon is bij San
Vincente d'Alcantar ontspoord. Drie perso
nen werden gedood.
MIJNONTPLOFFING IN VIRGINIË
Twintig arbeiders vermist
Uit Kingston (Virginië) wordt geseind:
De myn Pacahontas is door een ontplof
fing vernield. Twintig mynwerkers worden
vermist.
DE DUITSCHE SCHADEVERGOEDING
Parker Gilbert, die met het Fransche s.s.
„Paris" naar Europa reist, heeft ieder
onderhoud over de schadevergoedingsconfe
rentie geweigerd. Hij zeide alleen, dat hy in
raadgevende hoedanigheid zou werkzaam
zijn.
Morgan zal de volgende week met de
„Aquitania" vertrekken.
Owen Young weigert, voorzitter
te worden
NEW-YORK, 26 Jan. (V. D.) Parker Gil
bert heeft voor zijn vertrek nogmaals met
Owen Young den stand van het schadever-
goedings-vraagstuk besproken en er de
Europeesche regeeringen van op de hoogte
gesteld, dat Owen Young geweigerd heeft
het voorzitterschap van de commissie van
deskundigen op zich te nemen. Parker Gil
bert heeft opdracht, de redenen, welke Owen
Young tot deze weigering gebracht hebben,
aan de Europeesche regeeringen persoonlijk
uiteen te z etten. President Coolidge achtte
het, zooals bekend was, niet gewenscht, dat
Young als voorzitter der commissie zou fun-
geeren.
ENGELSCHMAN IN MEXICO ONTVOERD
Een losprijs van 5000 dollar
De regeeringstroeoen hebben bevel gekre
gen te pogen den Engelschman S. H. James
te bevrijden die bij Tototlan in den staat
Jalisco door roovers werd ontvoerd en voor
wiens vrijlating een losgeld van 5000 dollar
wordt geëischt.
EEN LEENING VAN 100 MILLIOEN
DOLLAR?
LONDEN, 27 Jan. De bijzondere corres
pondent van de „Observer" te Sjanghai
meldt, dat aldaar op het oogenblik een ver
tegenwoordiger van de Harrimangroep ver
blijft, die uit naam van een Amerikaansch
consortium met de Chineesche regeering
onderhandelt over een leening van 100 mil
lioen dollar.
Een ander Amerikaansch plan zou zijn, in
China een leening te plaatsen voor de schep
ping van een Chineesche handelsvloot van 50
tot 75 schepen. Deze schepen zouden dan
onder Amerikaansche leiding staan en zuiver
Chineesch personeel hebben.
COMMUNISTEN EN BANDIETEN
PEKING, 27 Jan. Naar uit Nanking
gemeld wordt, bevinden zich te Sjansi 6000
goed gewapende communisten, die onder
bevel staan van Sovjet-Russische officieren
en gewapend zijn met Russische geweren.
De Nankingregeering wil, volgens dit be
richt, deze comunistische organisatie onder
alle ostandigheden ontbinden.
De Nanking-regeering heeft bericht ont
vangen van een overval van benden op de
stad Wudjan, die zij half in brand gestoken
hebben. Bij de gevechten in de stad zouden
ook verscheidene honderden personen gedood
zijn en gewond.
AMAN OELLAH's KANSEN STIJGEN
Demonstraties voor Aman Oellah
in Britsch-Indië
CONSTANTINOPEL, 27 Jan. Uit Angora
wordt gemeld, dat te Bombay reusachtige
demonstraties voor Aman Oellah hebben
plaats gevonden. Aan deze demonstraties na
men alle Indische nationalisten deel en ver
tegenwoordigers van verscheidene Moham-
medaansche partijen-. Er werd een reusach
tige vergadering belegd, welke een telegram
zond aan Aman Oellah. waarin de erken
ning van Aman Oellah als koning van
Afghanistan werd uitgesproken en hem alle
mogelijke steun werd toegezegd. Voorts werd
een telegram gezonden aan de Engelsche
regeering, waarin verlangd wordt, dat de
Engelsche regeering haar politiek ten op
zichte van Aman Oellah zal wijzigen en geen
verdere hulp meer zal bieden aan Habib
Oellah in zijn strijd tegen Aman Oellah.
Militaire successen voor Aman Oellah
KOWNO, 27 Jan. Uit Moskou wordt
gemeld, dat volgens de laatste berichten uit
Kaboel de toestand in Afghanistan zich sterk
ten gunste van Aman Oellah aan het wij
zigen is. Aman Oellah heeft een oproep ge
richt tot de soldaten van Habib Oellah's
leger, waarin hy hun, wanneer zij binnen
drie dagen de wapenen tegen hem nederleg-
gen, hun volledige kwijtschelding van straf
wegens landverraad belooft. De troepen van
Aman Oellah zijn er in geslaagd, twee aan
voerders van het huidige regeeringsleger van
Habib Oellah gevangen te nemen. Voorts
heeft een eskader vliegtuigen van Aman
Oellah met succes een aanval op de troepen
van Habib Oellah gedaan.
Een ultimatum aan Koning
Habib Oellah
CAIRO, 27 Jan. Uit Afghanistan wordt
officieus medegedeeld dat Aman Oellah een
ultimatum aan Habib Oellah heeft gesteld,
om binnen drie dagen den strijd tegen hem
te staken en Kaboel aan zijn troepen over
te geven.
De verwekker van de gele koorts.
Sinds van de gele koorts niet alleen kleine
epidemieën op de westkust van Afrika zyn
waargenomen, maar de ziekte ook weer
in Rio de Janeiro is teruggekeerd, waar
men ze <fe laatste jaren dank zij de uitste
kende hygiënische maatregelen! niet meer
had waargenomen, hebben alle ernstige on
derzoekingen over deze ziekte een zeer
groot practisch belang gekregen en ziet men
reikhalzend uit naar mededeelingen die ons
over de oorzaken der ziekte inlichtingen
kunnen geven. Immers, het is in het geheel
niet uitgesloten, dat de ziekte zich in de
toekomst ook in andere tropische of sub
tropische landen zal nestelen, daar voor de
verbreiding behalve <ïe specifieke smetstof
alleen de aanwezigheid noodig is van de
Stegyomyia fasciata en deze mug in een zeer
groot gedeelte der warme landen voorkomt.
In de Klinische Wochenschrift is nu de
zer dagen een uitvoerige mededeeling ver
schenen van professor Kuczynski uit Berlijn,
die in West-Afrika onderzoekingen heeft
gedaan en beweert de bacterie der gele
koorts te hebben gevonden. Kuczynski heeft
in samenwerking met Franschen aan de
goudkust onderzoekingen gedaan op apen
en hy heeft voor de cultiveering van zijn
bacterie een nieuwen door hem gevonden
voedingsbodem bereid. Hoe moeilyk het was
om de bacterie buiten het lichaam van
mensch of aap tot ontwikkeling te brengen
blijkt wei uit het feit, dat van 1300 cultu
ren, die aangelegd werden, er slechts zes
tien positief waren. De bacterie, een zeer
klein juist even waarneembaar organisme,
door den schrijver Becterium hepatodiptro-
phicans genoemd, groeit uiterst langzaam;
meestal is pas na veertien dagen, soms pas
na een maand zijn aanwezigheid in het
cultuurbuisje te bespeuren. Het is gelukt met
de achtste overenting van een stam bij een
aap weer een typisch ziektebeeld van de
gele koorts te verwekken; bovendien kon
den apen door inspuitingen van gedoode
culturen beschermd worden tegen de gevol
gen van een besmetting met het virus van
de gele koorts.
Het spreekt vanzelf, dat we de bevesti
ging van andere geleerden moeten afwach
ten, vóór we een zeker oordeel over deze
nieuwe bacterie van de gele koorts kunnen
vellen; op een vergadering in Duitschland,
waar prof. K. zijn vondsten' mededeelde,
vond hij meer bestrijding en ongeloof dan
waardeering.
Hoe dit ook zy, men moet in ieder geval
groote bewondering hebben voor den moed
en het doorzettingsvermogen van de geleer
den, die zich aan zulk een studie wagen,
ondanks het feit, dat achter elkaar ver
scheidene hunner collega's zich bij deze
studie hebben besmet en zijn gestorven.
Zeer terloops vertelt professor Kuczynski,
dat hij en zyn medewerkster, mejuffrouw
Bianca Hohenadel, zelf ook tydens het
werk ondanks alle voorzorgen besmet
zijn geworden en gele koorts hebben gekre
gen, die gelukkig bij beiden niet doodelijk
verliep. Dezen goeden afloop van de ziekte
schrijft prof. Kuczynski toe aan de inspui
ting van serum van apen, die met het virus
der ziekte waren ingespoten, maar genezen
waren. Hij stelt zich voor, dat het in de
toekomst mogelijk zal zijn, dit serum in het
groot te bereiden, nu het mogelijk is het
virus van de ziekte in groote hoeveelheid
te kweeken buiten het organisme van het
dier.
Broedermoord nit afgunst
In het Westen van Berlijn heeft een gru-
welyke misdaad plaats gevonden. Naar aan
leiding van een vrij onbeteekenenden twist
heeft de 18-jarige Manasse Friedlander zyn
een jaar jongeren broeder Waldemar en
diens vriend Földes met een revolver dood
geschoten.
Tusschen beide broeders bestond sinds
langen tijd groote wrijving. De oudste broe
der kon het niet verkroppen, dat Waldemar
hem in alles de baas was en ook, naar Ma
nasse meende, door zyn ouders werd voor
getrokken.
Földes en Manase, die het goed konden
vinden, waren tot kort geleden werkzaam in
een zelfde betrekking by een fotograaf.
Enkel weken geleden was Manasse echter
ontslagen. Hij hoopte nu, door zelf foto
grafische opnemingen te doen, in zijn onder
houd te kunnen voorzien en wel door het
nemen van foto's van bekende figuren uit
de misdadigerswereld. welke hij dan aan de
geïllustreerde pers dacht te verkoopen. Op
een van zijn zwerftochten om voor zijn
experimenten geschikte personen te vinden,
was hij in kennis gekomen met een man, die
hem voor 20 Mark een revolver verkocht. In
het begin had hij, naar hij bekend heeft, geen
andere gedachte gehad, dan het wapen te
gebruiken voor zelfverdediging. Maar lang
zamerhand was het denkbeeld gerijpt om zyn
broer ermede te intimideeren. Steeds droeg
hij het wapen by zich. Hetgeen langen tyd
onbewust bij hem gesluimerd had, brak zich
toen de twist uitbrak, plotseling met ele
mentaire kracht baan, met het noodlottige
gevolg, dat hij den gehaten broeder dood
schoot en tevens diens vriend, omdat hy
zich in het geschil mengde.
Na de daad ijlde de moordenaar het huis
uit, riep een taxi aan en liet zich naar het
politiebureau brengen, waar hy zich aangaf
en een uitvoerig relaas gaf van het gebeurde.
Na afloop van het verhoor is tegen den
moordenaar een bevel tot aanhouding uitge
vaardigd.
Het drama te Romford
Met een enkel woord is al gewag gemaakt
van het drama te Romford, waar een zoon
een dochter, een neef en een nicht van een
gepensionneerden politie-beambte met afge
sneden hals werden gevonden, terwijl de be
ambte zelf verdwenen was. Uit nadere by-
zonderheden in de Engelsche bladen blykt,
dat de slachtoffers kinderen waren van twee
tot zes jaar. Men vond ze in 'n schuurtje bij
Romford liggen, geheel gekleed. Blijkbaar
zijn ze door den dader opgewacht toen ze uit
school kwamen. Het vinden der lykjes was
het gevolg van een briefje dat op het politie
bureau van Romford bezorgd werd door een
jongen, die zeide het van een man aan
het station gekregen te hebben. By de
DINSDAG 29 JANUARI
HILVERSUM, 1071 M 12-152.00 Concert door het;
Boris Lensky Trio 2.002.30 Kookpraatje door P. Wv
Kers 2.303.00 Gramofoonmuziek 3.004-«y
Kniples 4.005.00 Aansl. v. h. Cabaret „La Gaité"
(Tusschinsky) Dansmuziek 5.006.00 Concert*
R. VCürtenhoff-Stark, zangeres. M. E. Hoogenraad, piano*
L. Vogels, zanger6.007-15 Concert door het Boris
Lensky Trio 7.157.45 Engelsche les 8.30—9.30..,
Concert. Mannenzangverr „Zang en vr endschap." Man—
dol ne, orkest „Sempre Avant*." 9.30 Populair concert*
door het Omroep orkest10.15 Persber. 11.00ii.3®<
Gramofoonmuzie k.
HUIZEN, 336.3 M, Na 6 uur 1852 M Uitsl. K.R.O-urtz,
12.301.30 Concert door het K. R. O.-Trio 5.30-6.30*
Gramofoonmuziek 6.306.00 Duitsche les .7.007*1
7.30 en 7.30S.00 Cursus Kerklatijn 8.00—8.30
Spr.: Mr. N. N. C. Th. de Kort: De Godsdienstige
en Sociaal-economische kat der Kath. Jonge Werg. Ver.—
8.3011.100 Concert. Een avond in Tegelen 8.3^:
Concertavond in Tegelen. Kon. Harmonie „St. Caedllia,"
Dir. P. Guillaume. Harmonie „Voorwaarts." Orkest'
Mignon." Zangver. „Vriendschap" Mannenkoor „Excel®1
sior." Kwartetver. „Zanglust." Tegelsch Openluchtthea*
ter.
DAVENTRY, 1562 M 10.35 Kerkdienst 11.05
Lezing 11.20 Gramofoonmuziek 12.20 Brown's
Kwintet en sopraanzang 1.202.20 Orkestconcert
2.50 Voor de scholen 3.50 Muziek 3.55 Fransche
les A.20 Orkestconcert 4.50 Orkestconcert5-35
Kinderuurtje 6.20 Gedichtenvoorlezing 6.35 Nieuws
ber. 6.50 Muziek 7-05 Beethoven's pianosonaten
7.20causerie 7.35 Muziek 7.45 Lering Glass
8.05 Concert. Orkest. J. Thorns, bariton. E. Andjelkovttch
viool. G. Tchemiak, Balalaika (8.208.50 Lezing)
9.20 Nieuwsb. 9.35 Muziekles 11.0012.20 Dans®
muziek.
PARIJS „RADIO-PARIS," 1750 M 12.50—2.1»
Orkestconcert 4.05—5-05 Solistenconcert 7.05
7.50 Gramofoonmuziek 8.3511.10 „Mignon," opera
van Thomas. Orkest, koor en soli.
LANGENBERG, 469 M 11.30 Mechanische muziek
12.251.50 Orkestconcert 5-055-5o Operette nmziek
Orkest en solisten 7.20 Collegium Musicum, o. I. v. De
Fröhlich Wiener dansen. 9.50 Sluiten.
ZEESEN, 1649 M 11.203.50 Lezingen 3.50—4.5®
Orkestconcert 4.50—7.20 Lezingen 7-20 Kamer,
orkest en Prof. Havemann, viool 8.20 Lezing 8.50
De Journalist spreekt.
HAMBURG. 395 M 10.2011.20 Gramofoonmariek
5.35 Dansmuziek 8.35 Moderne comyposities. Seckef®
orkest.
BRUSSEL, 512 M 5.20 Dansmuziek 6.50 Kamermu
ziek 8.35 Fragmenten uit Traviata, opera van Verdi
10.35 Sluiten.
schuur werd het lemmet van een scheermes
gevonden.
De verdwenen oud-politiebeambte was ln
dienst geweest bij de Londensche politie. Hij.
was aan het hoofd gewond toen hij door
een brandweerwagen werd aangereden bij "n
poging om een vrouw voor overreden worden
te behoeden. Na zijn ontslag uit het zieken-,
huis was hij gepensionneerd en was een tijd
lang ln een tehuis voor geesteszieken ver
pleegd.
Britsche industrieele vooruitzichten
Vrijdagavond in een openbare vergadering
te Dundee het woord voerend over de voor
uitzichten der industrie verklaarde de pre
mier Baldwin dat er heden ten dage een
betere toon en meer hoop in de industrieele
wereld zijn dan sedert eenigen tijd het ge
val was. De handel beweegt zich in stijgende
lijn. Die stijging gaat niet snel. maar is uit
gebreider dan zij geweest is. De staat kan
helpen maar hoe minder hij tracht te be—
heeren en te controleeren des te beter, zat-
het zijn voor de industrie.
De premier hechtte groot gewicht aan de-
wetenschappelijke ontdekkingen die mem
thans bezig is toe te passen en die den aller
grootsten steun kunnen verleenen en noem
de met name de voorziening met meststoffen
door het vastleggen van stikstof, wat hij het
eenige goede noemde dat uit den oorlog was
voortgekomen en het vloeibaar maken van
steenkool waardoor de Britsche steenkolen-
velden wellicht een transformatie zullen
ondergaan.
Baldwin sprak het vertrouwen uit. dat men
ten aanzien van de industrie voorbij het
overgangstijdperk was en dat tenzij er iets
onverwachts gebeurde beslist betere dagen
thans spoedig zouden worden bereikt.
."1
Zwendel met hypotheken
In den afgeloopen zomer verschenen in
een Berlynsch dagblad advertenties, waar
in onder gunstige voorwaarden geld werd
aangeboden als hypotheek op stukken
grond of andere goederen, die reeds tot
50 pet. der geschatte waarde belast waren,
tegen een rente van 6 a 7 pet.
Degenen, die hierop ingingen, werden door
een zekeren meneer te Berlyn naar een
Nederlandsche Bank verwezen, welke her-
haaldelyk van naam veranderde. De „bank"
liet de goederen schatten, echter niet, dan
nadat een zeker bedrag was betaald, dat de
bank en de taxateur deelden. Het geld
voor de nypotheek werd echter nimmer ver
strekt en de heele zaak bleek later op zwen
del te berusten.
Het aantal slachtoffers moet groot zyn.
Wraakneming door helsche
machines De dader lag in
het gasthuis
Naar de politie te Weimar mededeelt,
staat het uit Apolda gemelde geval van de
toezending eener helsche machine niet op
zichzelf, maar is het blykbaar een schakel
in een keten van aanslagen, gepleegd ter
bevrediging van persoonlyke wraakgevoelens.
In den nacht van Donderdag op Vrijdag
ontving een alleenwonende vrouw te Wei-
mar zulk een geheimzinnig pakket, dat
echter niet ontplofte.
Gisteren ontving iemand te Bomstedt bij
Sangerhausen, een derde pakket, by welks
opening drie personen werden gekwetst.
De pakjes zouden uit Erfurt zyn ver
zonden.
Nader wordt gemeld, dat de vervaardiger
en verzender der helsche machines in eat
ziekenhuis te Thuringen is opgespoord en
gearresteerd. Hy is een bankwerker uit
Apolda, Pflug genaamd, en heeft reeds een
volledige bekentenis afgelegd. Hy zegt drie
helsche machines te hebben verzonden en
zich te hebben willen wreken op de geadres
seerden, met wie hy vroeger geschillen van
persoonlyken aard heeft gehad.
Om niet te worden ontdekt, was hij naar
een ziekenhuis gegaan.
«5
(Naar het Fransch)
^Uit vroeg zy zich onophoudelijk af. Heeft
hem niet voortdurend hare dankbaarheid
roezen? Heeft zij hem wellicht, zonder het
'e te willen gegriefd? Maar wie kent haar
-er dan Luc, wie weet beter dan hij. hoe zij
°Ver alles denkt en oordeelt? Niemand kan
t°ch hare handelwijze toeschrijven aan be
langzucht: luc weet toch wel, hoe weinig zij
hzelve zoektEn als hij nog juist zoo
over haar dacht als vroeger, waarom kwam
hij haar dan thans niet met een enkel
woordje zijne blijdschap te kennen geven,
■waarom dan haar niet verteld, wat er op
den bodem van haar hart omging. Zou hij er
Zoo goed in geslaagd zijn. zijn verdriet te be-
to eestferen en zi.ine gevoelens te bedwingen,
hat hij haar nu niets meer dan eene gewone
Vriendschap toedroeg?
Tranen ontrolden haar oosten; ondertus
sen was zii ongemerkt den vijver genaderd
hie grijs en dof, als door een witte lijst om
stoten, voor haar lag. Het gesluierde beeld
b30g Zie.: nog al tyd over de watervlakte:
Gekrist m hingen aan haar kleed een mar-
Jhgren "(uier; eene afbeelding van het ge-
eimzinnige der toekomst of der smart.
En in haar heiligdom, waar niemand dan
zij heer en meester was verwijderde Marcia
met kloeke hand eiken sluier en waas en
dorst zichzelve te ondervragen.
Zy ging de gebeurtenissen der laatste
maanden na. Zij onderzocht zelfs de meest
verborgen schuilhoeken van haar hart. Zij
had den moed de waarheid te eerbiedigen,
openlijk te bekennen, wat haar vreugde, wat
haar leed veroorzaakt had
Ja eens had zij zich vergist, toen zij meende
een ideaal van menschelijk verstand, zede
lijke grootheid, en zachte teederheid, een
ideaal zonder gebreken, zonder menschelijke
onvolmaaktheden ontmoet té hebben, waar
zij slechts te doen had met een menscheh-
kind, rijk begaafd aan geestesgavep inder
daad, maar middelmatig in zedelijke kracht,
egoïstisch in zijne liefde, doof en blind voor
het strenge woord: „plicht". Had zy
waarlijk liefgehad? Neen 't was slechts 't ide
aal harer verbeelding,, dat zij bemind had.
En 't uur was gekomen, waarop haar de volle
waarheid duidelijk werd. waarop zij met eigen
hand die band verbroken had of liever
waarop het 'toeval haar ter hulp was ge
komen en haar ontvoerd had aan de be
dwelming van "t oogenblik
Maar Luc was er immers nog Luc de
kloeke, degehjke man, met evenveel schit
terende hoedanigheden als Raymond, al had
den die van Raymond de zijne ook voor een
korte wijle in de schaduw gesteldLuc, die
zonder om te zien, kloekmoedig het enge pad
der zelfverloochening betreden had,dieedel-
moedig zich alle opoffering getroostte, en uit
plichtsbetrachting zyne schoonste illusies
vaarwel had gezegdWie, dan hij, was
beter in staat de vrouw die hy beminde ge
lukkig te maken, al werd ook daardoor de
kloof tusschen hem en haar telkenmale
wijder
Neen, zijne eerste liefde had hij niet ver
geten, Marcia was er van overtuigddat zy nog
vurig en hartstochtelijk voort leefde op den
bodem van zijn ziel, maar nooit zou hij het
toonen, nooit zou hij haar ook slechts flauw
laten doorschemeren, dat hij haar beminde,
uti vrees haar te bedroeven of te grieven
Maar toch als hij er eens in geslaagd was,
zijne liefde te verstikken of uit te dooven?
Marcia nam het besluit nooit te trouwen...
Plotseling viel het haar op, dat het kou
der was geworden, het donkergrijs van den
vijver stemde haar somber en weemoedig en
zich dichter in haar mantel wikkelende, trad
zij op het huis toe. Niemand bevond zich in
het kleine zaaltje met de schilderijen, die
weldra in 't kasteel der Traffords zouden
pronken
Nog eens beschouwde Marcia de kunstwer
ken met volle aandacht. Uit het aangrenzende
vertrek drongen stemmen tot haar door:
men sprak over zaken; maar wat ging haar
dit aan, zy was te moe om daarnaar te luis
teren!
Het gedmisch werd minder. De deur werd
geopend, iemand bleef op den drempel staan
en Marcia hoorde duideiyk den kolonel zeg
gen:
„Neen, toentertijd beminde zy hem niet...
Hij heeft het echter nooit geweten, die arme
jongenHij bezit te veel eergevoel om de
hand van zulk een ryke erfgename té vra-
en ik geef hem hierin groot gelijkGave
God, dat hy haar vergat!
Het was donker in de kamer en toen Sir
Rupert en de kolonel 't vertrekje doorliepen
bemerkten geen van beiden dat er nog
iemand aanwezig was. Stom van verbazing
en geluk, viel Marcia's blik op de Madonna,
die haar in het halfduister vriendelijk 6cheen
toe te knikken
Zij viel op de knieën, bad vurig en harte
lijk en ging toen het gezelschap in de vesti
bule opzoeken.
„Ik heb Luc hier niet gezien," begon zij zacht
tegen den kolonel, eene poging doende om
hare aandoening te verbergen. „Het spyt my
erg, zoo aanstonds keer ik naar Parijs terug
en hoop, dat hy my daar eens op zal komen
zoeken!"
De oogen van den kolonel werden vochtig
en niet dadelyk gaf hy haar antwoord.
„Luc moest eene vergadering bijwonen en
is onmiddellijk na de begrafenis vertrokken...
Maar hy zal u ongetwyfeld komen opzoeken,
zeker!"
„Ik zou heto morgen gaarne spreken! Wilt
u hem verzoeken ons morgen door den dag
een bezoek te brengen?Mijn heer Girar-
det zal mij het huis laten zien dat oom in
Parijs bewoonde en ik had gaarne, dat Lucie
ien Luc mij vergezelden. Ik heb gehoord dat er
eene kostbare bibliotheek aanwezig is en het
zou my een groot pleiner doen, als Luc de
boeken wilde uitkiezen, die hy gaarne had..."
Hy zag haar even aan, wendde het hoofd
af, aarzelde, beloofde de boodschap over te
brengen, en verwyderde zich treurig.
„Arme jongen! Het zou beter zijn, indien
hy haar niet terug zag, maar dat gaat niet...
Enfin 't is een man en hij kan lijden
Ja, als de kunst om veel te lijden hierin
bestaat, dat men nog glimlachen kan, al is het
hart' ook gebroken en kalm over onverschil
lige onderwerpen mee kan praten, al is de
stem byna door het verdriet verstikt, dan be
zat Luc die kunst in hooge mate.
Den volgenden dag kwam hy en trof Mar
cia in het oude salon met zijne ruime afme
tingen en laag plafond, met zyne familiepor
tretten, zyn talryke herinneringen aan
Chêne Vert.
Lucie zat naast haar, hare handen hielden
die van 't jonge meisje omstrengeld. Beide
vrouwen hadden geweend, maar het gelaat
van mevrouw De Laubly teekende zulk eene
zachte, gelukkige uitdrukking, als Luc na den
dood van haar echtgenoot nog zelden by haar
had gezien.
„Kom Luc" begon Lucie tusschen hare tra
nen door glimlachende, „heb je waarlyk ge
meend, dat dit kind in die enkele dagen ver
anderd zou zyn? Ja, inderdaad, ze is een
ware tyran geworden, die hare heerschappy
over allen uitbreidt en dat wel zonder va*
iemand onzer den minsten tegenstand te
dulden
„Zoo!" antwoordde Luc met een gemaak#
glimlachje.
„En waarin bestaat dan die tyrantóek»
heerschzucht, waaraan je je hebt onderwor
pen?"
„Wel, zij heeft in Versailles een huis voor
ons gehuurd, vlak bij dat van uwen vader,,
waar de kinderen ruimschoots kunnen genie
ten van d» buitenlucht."
„Verder verlangt zij, dat wij haar buiten
goed als het onze zullen beschouwen, waar wij
evenals de kolonel en nicht Sidonie onzen
vryen tyd kunnen doorbrengen en naar har
telust kunnen jagen, visschen, zieken bezoe
ken en de genoegens smaken, die het land
leven biedt
„Het is dus eene vry zachte heerschappij,
die zy over u allen voert, dunkt mezy
heeft de liefste wenschen van vader en tante
geraden."
„Pas op, zorg maar dat gy ook niet onder
haar plak komt", hernam Lucie vroolijk glim
lachend.
„Luc en ik hebben samen nog wat te bedia»
selen.Weet je wel Luc, dat men haast zegi
gen zou, dat mijn geluk je onverschillig is? Jf
bent de eenige van rayne vrienden, die m|
niet gefeliciteerd hebt...—"
(8k>t wég1*
