DE
ROND
TWEEDE BLADNIEUWE HAARLEMSCHE COURANT - WOENSDAG 6 FEBRUARI 1929 BLADZIJDE
'V I
De een voelt zich in de lucht meer op zijn gemak dan een ander. Deze man neemt zich niet eens de
moeite om naar beneden te gaan om z'n twaalf unrtje te gebruiken. Dat gaat zoo even gemakkelijk!
De wijding van de klokken geschiedde door den Hoogeerw. Heer L. A. A. M. Westerwoudt,
deken van Haarlem
De klokken in de nieuwe kerk te Halfweg, zy zullen eiken dar de geloovigen oproepen om ter kerke te komen, voorwaar een dure plicht!
De heer Ch. v. Isterdaei, solo-cellist van
het Residentie orkest, zal Vrijdag a.s.
medewerking verleenen bü het 8ste
Gem. Orgelconcert
Zelfs de grootste reuzen zijn gedoemd om eenmaal te sterven. Men heeft brandhout genoeg
wanneer men een dergelijke woudreus in zijn tuin heeft staan
Dr. Borms werd dezer dagen in Antwerpen spontaan gehuldigd door verschillende vereenigingen.
Een foto van den optocht, waarin alle vaandels en banieren werden meegevoerd
Een handelaar in rhïnoceros-pooten te Londen. Hjj loopt er mee langs
de huizen en verkoopt zijn eigenaardig artikel voor bloempotten. Het is
tegenwoordig moeilijk om aan den kost te komen
De Carnaval te Nice is begonnen. Hier ziet men Prins Carnaval op een
van zijn dagelijksche wandelingen!
HET ANAI ~>HABETISME IN RUSL'AND
„In een land van analpHabeten kan men
geen communistische party oprichten." Deze
uitspraak van Lenin is thans nog van even
groot belang ais destijds. Haar droeve juist
heid treedt thans echter nog sterker aan
het licht als toen De strüd, die in het roode
rük tegen dit euvel gevoerd wordt, is echter
met heel weinig succes bekroond. In 't jaar
1920 konden er van de 1000 menschen
(mannelijk geslacht) slechts 462 lezen en
schrijven: in 't jaar 1926 bleek dit aantal
slechts gestegen tot 568. Globaal waren er
in Europeesch Rusland in 't jaar 1926. 46
millioen analphabeten, dus 559 op de dui
zend inwoners. Met de jeugd is 't nog treu
riger gesteld, vooral in de dorpen. Op de
duizend jongens in den leeftyd van 1215
jaar zyn er 275, die lezen noch schrijven
kunnen, op de duizend meisjes is dit getal
zelfs 582.
Hoe staat het dan met het schoolbezoek
der kinderen in Sovjet-Rusland? Van de
duizend kinderen in den leeftyd van 616
jaar bezoeken er in Sovjet-Rusland onge
veer 383 de school. Dus. 62 pCt spybelt een
voudig weg. In werkelijkheid moet het getal
analphabeten nog veel grooter zijn, dan uit
deze officieele getallen biykt, want het
meerendeei der mannen en vrouwen, dat
slechts kort de scholen bezoekt, verleert
wéér heel spoedig door onvoldoende oefe
ning het lezen en schrijven.
Het ergste is, dat leder jaar minder gel
den beschikbaar gesteld worden, om paal
en perk te stellen aan dit euvel. Zoo ver
mindert ook het aantal Sovjet-scholen De
Trad geeft, omtrent het analphabetisme in
Oekraïne (55 pCt. der geheele bevolking) de
volgende getallen Het aantal scholen, dat
in 1926 nog 17500 bedroeg is in 1928 terug
gegaan tot 8200. Zulks is alleen te wyten
aan het tekort aan beschikbare schoolgel
den. In de 34 gouvernementen van Sovjet-
Rusland werden in plaats van 7 1/5 mil
lioen roebel voor het jaar 1926. slechts 5
millioen voor het jaar 1928 gesanctionneerd.
Het Europeesch Rusland telt 28 millioen
analphabeten. Zoo men berekent, dat er
ieder jaar een millioen leeren lezen -en
schryven. dan zou het nog 30 jaren duren
voor Rusland definitief van analphabeten
gezuiverd is.
EEN GEZELLIGE GEVANGENIS?
Tot voor enkele jaren bestonden er in
Bulgarije slechts gevangenissen uit den tyd
der Turksche overheersching, vunze, on-
frissche holen of grotten zonder licht of
ventilatie. De arme staat had niet voldoende
middelen voor zyn strafgevangenen beschik
baar Niettemin schikten zich de meeste
gevangenen in hun harde lot. want de
Turksche „Sandow" met zijn schaars ver
lichte kazerne-woningen had veel overeen
komst met de kasjeairrre. Men kon er
Turksche mokka slurpen, urenlang zich ver
meien met zalig niets doen of elkander ver
halen opdisschen. Goedaardige cipiers zorg
den voor drank en sigaretten, er waren zelfs
gevangenissen, waar redenaars voor hunne
medegevangenen optraden en redevoeringen
gehouden werden, die daags daarna in de
bladen gepubliceerd werden.
Thans is in dit alles verandering gekomen
Sinds 1/22 bestaas in Bulgarije een fonds
tot verbetering van het gevangeniswezen.
Een derde van zyn middelen bestaat uit de
opbrengst van h.:i verplichte gevangenis-
werk. Thans bedraagt ditfonds reeds 13
milioen Lewa en in de vier groote steden
zien we moderne gevangenissen bouwen
door Duitsche ingenieurs. De gevangenen
werken zelf geducht, moe aan den opbouw
van hun toekomstige woonplaats, zoodat de
staat aldus op voordeelige wyze in 't bezat
komt van gevangenissen. Ai'.een de gevan
genen zijn er niet over in hun schik. Hun
beviel het slemperleven in de vroegere „Son-
dans" veel meer, wanf nu moeten ze, in
plaats van luieren en niets doen, de armen
uit de mouwen steken ze mogen niet
rooken, krijgen geen mokka kortom er
wordt getracht hen te vormen tot bruik
bare menschen voor de samenleving.
BIJ ONS IN CHINA
Een schoolmeester zal altyd zyn pyp, zyn
theekopje en theepot by zich hebben in 't
klaslokaal, want terwyi zyn leerlingen hun
les repeteeren, zal hy zelf wat moeten roo
ken en drinken. Een stevige stok in zyn na-
büheid draagt grooteiyks by, om den over
zyner pupillen te verhoogen. Aan tafel be
dient hij zich in plaats van mes en vork,
van stokjes. Zelfs in de hondsdagen wordt
er niets koud opgediend en thee en versch
water worden ook eerst verwarmd. Vaak
begon het maal met gedroogde noten en
eindigde met soep. Daarna werd voor iede-
ren gast een glas lauw water aangebracht,
om nog aan tafel zon mond te spoelen. Een
kleine handdoek, 'gedrenkt in lauw water,
werd aangereikt om 't gezicht te wasschen.
Aldus eindigde een dingr by de notabelen
onder de Chineezen.
EEN MISSIONARIS VERTELT......
Pater I. Kuntner vertelt in de Annalen
der St. Josephs-Congregatie het volgende:
Op myn missiereizen naar de Buonma-
eilanden in het Victoria-meer heb ik van
zeer dichtby honderden nijlpaarden en kro
kodillen gezien, 't Gebeurt, dat zulk een mon
sterachtig nijlpaard vlak langs onze boot
opduikt, om dan eenklaps weer uit het ge
zicht te verdwijnen Nu komt gewoonlijk het
nijlpaard in regelmatige tusschenpoozen bo
ven water, deels om den omtrek te verken
nen, anderdeels om adem te scheppen. Dit
maal echter liet het zich in 't geheel niet
zien, zoodat wy niet zonder reden vreesden,
dat bet ondier wel eens onder water op ons
af kon komen en de boot omverwerpen. Ook
onze zwarte luidjes stonden duizend ang
sten uit en roeiden met alle macht in tegen
gestelde richting. Toen zagen wy, dat het
schrikwekkend waterros eveneens een an
dere wending had genomen, en dankten we
God van ganschèr harte, aan zyn geweldi
gen muil ontkomen te zyn.
By een ander bezoek aan de Buonma-
eilanden op myn terugtocht naar Nko-
konjeru versperde my zulk een nyipaard
den waterweg. Mijn nog jeugdige zwarte
roeiers rieden my aan een schot te lossen
op het dier. Niet alleen zou zulks totaal nut
teloos geweest zijn, daar een hagelschot
niets tegen zulk een dikhuid vermag maar
't dier zou hierdoor slechts des te meer geprik
keld zyn geweest om ons zijn reuzenkracht
te doen* gevoelen. Had ik zulk een Uchtzin-
nigen raad opgevolgd, dan zou ik waar-
schyniyk op dit oogenblik niet meer in het
land der levenden zijn Op zulke momenten
heeft men inderdaad een goeden bewaar
engel noodig en dient men uiterst voorzien-
tig te zyn De lezer herinnert zich nog wel
hoe een paar jaar geleden twee onzer Mis
sionarissen en verscheidene Inboorlingen
door roekeloosheid en te gewaagd optreden
tegen zulke monsters er het leven by moes
ten laten. Toch Is het te verwonderen, dat
er niet mepr ongelukken voorkomen Wie
zich echter niet roekeloos aan gevaar bloot
stelt en niet doelloos op dergelijk wild jacht
maakt, kan veilig op de goddelijke Voorzie
nigheid houwen Hierin zullen alle Missio
narissen het wei met me eens zyn.
Het Victoria-meer met een oppervlakte
van 43.900 K.M.2 ls een geliefkoosd verblijf
voor een onnoemelijk aantal nülpaarden
Daar ze tot het geslacht der amphibleën
behooren dat is zoowel te water als te land
kunnen leven, komen zy niet zelden 's nachts
aan den oever grazen. Dan gebeurt het we!
sens, dat het grazend ondier plotseling door
een leeuw wordt aangevallen en het onder
spit moet delven.
BELANGRIJKE VONDSTEN TE ROME
Men heeft onlangs in de archieven van
het Vaticaan een belangrijke vondst gedaan.
Talryke onbekende authentieke documenten
over de revolutie in den kerkeiyken staat tij
dens het jaar 18 L? werden gevonden, welke
van zooveel belang beschouwd worden, dat
men ze binnenkort in de Civitta Catholica
zal publiceeren. Onder de handschriften
heeft men voorts een manuscript ontdekt
van den Roetheenschen Kardinaal Isidoar,
die in 1463 te Rome stierf en een groot voor
stander was van de hereeniging der Griek-
sche schismatieken met de Kerk van Rome.
Deze handschriften bestaan uit brieven, me
moires, monographieën, welke waardevol
materiaal behelzen voor de samenstelling
van een biographie van Kardinaal Isidoor en
tevens om na te gaan welke pogingen er in
dien tyd voor de hereeniging aangewend
werden.
DE ZWAKKE ZIJDE
Een ex-Journalist deelt van een interview,
dat hy met den millionnair Vanderbilt in
New-York had, mede: Mr. Vanderbilt ant
woordde zoo goed als niets. Ik begreep, hem
anders te moeten aanpakken en zeide:
Waarde heer, het kan immers uw be
doeling niet zyn een arm journalist te be-
nadeelen en te beletten een paar dollars te
verdienen. Ik zie kans een aardig bedrag te
kloppen uit het gesprek, dat ik met u zal
voeren.
Dat verandert, riep de spoorwegkoning uit.
Ik wil wel eens praten met iemand, die geld
uit my kan slaan. Dat is nog weinig men
schen gebeurcL Steek maar van wal met uw
vragenl
