Onze Staatsinrichting
Binnenlandsch Nieuws
fORMAMSHT
t
derde blad
NI VA TANDPASTA
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT DONDERDAG 14 FEBRUARI 1929
BLADZIJDE 1
Verkiezingen en Rechten der Staten Generaal
Staten Generaal
Tweede Kamer
De finantieele verhouding
tusschen het Rijk en de
Gemeenten
Z. K. H. Prins Hendrik
Het drama te Hoek van
Holland
AsSeil gaat vrij-uit
De ziekenverpleging in de
strafgevangenis te
Scheveningen
De wijziging van het
strafstelsel
Uit de R.K. Staatspartij
De „Tantalus" in de
Amsterdamsche haven
De wegen in Westland
Politie voor de deuren der
Geref. kerk te Herkingen
De S. D. A. P. en de Tweede
Kamer-verkiezingen
Formamint is beter
dan gorgeldranken—
VERKEER EN POSTERIJEN
Het verkeer met de Zuid-
hollandsclie en Zeeuwsche
eilanden
Telegrammen voor
Roemenië
UIT ONZE OOST
Plannen om den Sultan van
Langkat te vergiftigen
De Krakatau 31 meter
boven de zee
Zeven dooden
De Zondagsdienst bij dé
Posterijen
f VOORKOMT TANDBEDERF
en poetst '5-morgens en 's avonds «net
7ö ets.per '/i tube, Z5clyp. '4 tube.
BOEK EN BLAD
Mannenadel en Vrouweneer
ii
In het vorig artikel heb ik reeds gezegd,
dat de leden van de 2e Kamer rechtstreeks
gekozen worden door de mannelijke en vrou
welijke Nederlanders en door de wet erkende
Nederlandsche onderdanen, die 25 jaar zijn
en niet gevangen zitten of wegens krank
zinnigheid of zwakheid van vermogens het
beheer over hun goederen verloren hebben,
of uit de ouderlijke macht ontzet zijn. Nu zal
ik iets naders over dit kiesrecht vertellen.
Voorheen werd liet kiesrecht afhankelijk
gesteld van:
1. kentekenen van geschiktheid:
2. maitschappelijken welstand.
Het art tkel, waarbij dit bepaald werd, werd
om zijn rekbaarheid caoutchouc artikel ge
noemd. Onder Minister van Houten in 1895
hadden we le woningkiezers; 2e loonkiezers;
3e spaaikiezers en tenslotte nog de examen
kiezers.
Onder het bewind van het extra parlemen
tair ministerie Cort v. d. Linden kwam in
1917 het algemeen mannenkiesrecht, terwijl
op voorstel var. het 2e Kamerlid Marchant
in 1922 het vrouwenkiesrecht ingevoerd werd.
Nu iets over de verkiezingen zelf.
Voor 1922 was het land verdeeld in 100
districten. Wie in een district de volstrekte
meercvheid behaalden was gekozen. In
Br rn Limburg stond het als een paal
boven ier, dat een Katholiek gekozen werd.
In andere provincies was het weer net anders
om. Iedereen zal inzien, dat deze regeling
geen juiste weergave van den politieken toe
stand gei. Dit heeft men ook ingezien. Thans
heeft elke stem waarde. Was voorheen het
Rijk verdeeld in 100 districten, tegenwoordig
heeft men 18 kieskringen: deze zijn o.a.
weer verdeeld in stemdistricten. In eiken
kieskri ig wordt een hoofdstembureau inge
steld, samengesteld uit een voorzitter en 4
candidaatljjsten ingediend worden. Elke lijst
moet oud ar teekend zijn door tenminste 25
kiezers van den kieskring. De candidaat-
stelling heeft plaats den voorlaatsten Dins
dag in Mei. Ieder hoofdstembureau doet de
geldige lijsten onverwijld toekomen aan het
Centraal Stembureau, dat ze in de volgorde,
door het lot aangewezen, nummert.
Veronderstel nu, dat bij het Centraal Stem
bureau lijsten zijn ingekomen van de vol
gende partijen:
1. R. K.
2. S. D. A. P.
3. C. H.
4. A. R.
5. Vrijheidsbond.
6. Vrijzinnig Democraten.
Bij de verkiezingen worden op deze par
tijen in totaal 2000.000 geldige stemmen uit-
gebrach De kiesdeeler is dus 2000.000 100
is 20.000. Dit aantal stemmen is als volgt ver
deeld:
1. R. K. 612.000.
2. S. D. A. P. 288.000.
3. C. H. 476.000.
4. A. R. 124.000.
5. Vrijheidsbond 185.000.
6. Vrijz. Dem. 315.000.
Bij de eerste verdeeling krijgen dus de
R.K. 30 zetels en een overschot van 12.000 st.
S.D.AR. 14 zetels en een overschot V. 8.000 st
C.H. 23 zetels en een overschot van 16.000 st.
A.R. 33 zetels en een overschot van 4.000 st.
Vrijhb. 9 zetels en een overschot van 5.000 st.
V.D. 15 zetels en een, overschot van 15.000 st
Totaal 97 zetels en een overschot van 60.000 st.
Nu alles gedeeld is komt de wet op de
overschotten in actie.
De partij, die bij de eerste verdeeling geen
zetel verkregen heeft, krijgt bij de 2e ver
deeling eerst dan een zetel, wanneer het
stemmenaantal meer bedraagt dan y, van
deö kiesdeeler. Dit is hier niet het geval.
Van dt overschotten profiteeren nu nog de
C. H., Vrijzinnige Democraten en de R.K.
Reeds eerder heb ik gezegd, dat de Konin
gin bij het benoemen van Ministers rekening
houdt met de staatkundige meerderheid der
Staten Generaal. Ons tegenwoordig Mini
sterie is evenwel niet op dezen leest ge
schoeid. Ik zal in 't kort trachten te ver
tellen, hoe de vork aan den steel zit.
Tot voor eenige jaren hadden de drie
grootste rechtsche partijen, t.w. de R. K„
C. H. en A. R. de meerderheid In de 2e
Kamer, 't Gevolg was, dat het MLristerie
uit deze partijen benoemd werd. Deze drie
partijen vormden dus de coalitie. Geen der
Hooge Heeren had kunnen bevroeden, dat zij
slechts zeer kort Minister zouden zijn,
Bij de begrooting in 1925 kwam de post
„Uitgaven Gezant bij het Vaticaan" ter
sprake. Ds. Kersten, afgevaardigde van de
Staatkundige Gereformeerde Party, diende
een motie in, om diert post van de begroo
ting te schrappen. Gesteund door de linker
zijde en de C. H. werd deze motie aange
nomen.
De gevolgen bleven niet uit. De R. K.
Ministers dienden direct hun ontslag in. De
coalitie was dus gebroken. Maar nu? De
S.D.A.P. zocht contact met de R. K., om
eventueel met de Vrijzinnig Democraten een
coalitie te vormen. Het resultaat was nihil.
Na veel bedankjes van de zijde der candi-
daten werd een Ministerie benoemd, vrij-
staande van de politieke meerderheid in de
Staten-Generaal. In afwachting, wat dit jaar
ons brengen zal, blijft het tegenwoordige
extra parlementaire Ministerie zoolang aan
het roer.
Dit artikel zal ik besluiten met iets te
vertellen over de rechten van de Staten-
Generaal.
De. Eerste Kamer heeft 't recht van enquête
en van interpellatie. De Tweede Kamer heeft
meer rechten. De rechten dezer Kamer zijn:
initiatief, amendement, enquête en inter
pellatie.
Het recht van initiatief wil zeggen, het
recht een nieuwe wet samen te stellen en
dat wetsontwerp de beide kamers aan te
bieden. Ik wil er wel even by zeggen, dat dit
niet dikwijls gebeurt. Meestal gaat het
initiatief uit van een Minister; doch hier
over later.
Bij de beraadslaging over de artikelen in
de Tweede Kamer, hebben deze leden het
recht wijzigingen in het wetsvoorstel te
maken: het zoogenaamde recht van amen
dement.
Enquête wil zeggen: onderzoek. De leden
der beide Kamers hebben dus het recht, alle
voorvallen grondig te onderzoeken.
Van het recht vair interpellatie wordt het
meeste gebriuk gemaakt. ïnterpelleeren of
ondervragen kan zoowel schriftelijk als mon
deling geschieden. Een mondelinge inter
pellatie moet Ingediend worden bij den
Voorzitter der Kamer. Deze vraagt de leden,
of zij erin toestemmen, dat b.v. Jansen den
Minister mondeling tea: verantwoording roept.
Vinden dezen het goed, dan kan mynheer
Jansen met zijn vragen voor den dag komen.
In het volgend artikel zal ik o.m. uiteen
trachten te zetten, hoe een wet tot stand
komt.
A. de B.
te worden geschaad? Het geldt hier zoo
danige formaliteiten, dat wij zouden wen-
sehen, dat zij geheel zouden verdwenen.
Wanneer dit ideaal bereikt zou kunnen
worden, zou men dat dan niet willen ter
wille van enkelen? Het gaat hier om het
oponthoud, dat veroorzaakt wordt. Inter
nationaal zouden wy ons belachelijk maken
als wy deze vereenvoudiging zouden afwijzen
na in conferenties steeds te hebben aange
drongen op opruiming van tolbelemmerin-1
gen. Het geldt hier reorganisatie van liet'
maatschappeiyk verkeek
Verwerping van dit ontwerp zal interna
tionaal een treurlgen indruk maken.
De heer VAN SCHAIK dient een motie in
om de beraadslagingen te schorsen teneinde
de regeering in de gelegenheid te stellen een
onderzoek te doen naar de economische ge
volgen voor de betrokken streek om dan
schadevergoeding toe te kennen.
Deze motie wordt met 50 tegen 13 stem
men verworpen, waarna het ontwerp wordt
aangenomen.
Nadat nog eenige conclusies zijn aange
nomen, wordt de vergadering tot heden ver
daagd.
In de vergadering der Tweede Kamer
deelde gisteren de voorzitter jhr. mr. Cn.
Ruys de Beerenbrouck mede, dat zijn be
noemd tot voorzitters der af deeling de
heeren Nolens, Heemskerk, van Gijn,
Albarda, en Dr. de Visser; tot ondervoor
zitters de heeren Beumer, van Basse van
Vsselt, Schaper, Lovink en Marchant.
De VOORZITTER stelt voor de interpel-
latie-Duym&er van Twist toe te staan en
op een nader te bepalen dag te houden.
Spr. had overwogen of deze interpellatie we)
noodig was omdat binnenkort de begrooting
van het Zuiderzeefonds wordt behandeld
Dan zal echter misschien de tijd ontbreken
voor een uitvoerige behandeling der
kwestie.
Aldus wordt besloten.
Vervolgens zijn eenige conclusies aan de
orde, waaronder ook de conclusie van het
verslas: der commissie omtrent de Inlich
tingen op het adres van P. J. Aukes, ge-
wezen waarnemend directeur der thans op-
geheven gemeentelijke normaallessen te
Alkmaar, wonende te Bakkum gemeente
Castricum, houdende te willen bevorderen,
dat aan het onderwijzend personeel der
thans opgeheven gemeentelyke normaalles
sen te Alkmaar van Rijkswege het geldelijk
nadeel worde vergoed, dat dit PersoJ?®'
door de niet geleidelijke omzetting van a -
normaallessen in een Rijkskweekschool
heeft geleden.
De heer BIJLEVELD (A.-R.) vraagt hierbij
of geldelijke gevolgen voor rekening van
het Ruk komen bij het omzetten van de
normaallessen te Alkmaar ln een Rijks-
De heer KETELAAR (V.D.) zegt, dat de
regeering zich moet houden aan een over
eenkomst door een hoofdambtenaar ge
maakt en schadeloosstelling moet betalen.
MINISTER WASZINK zegt, dat de ge
meente Alkmaar een vergoeding van ruim
1300 zal ontvangen waarvan zij directeur
en leeraren van de normaallessen schadeloos
stelling kan betalen.
De conclusie wordt zonder hoofdelijke
etemuing aangenomen, evenals enkele
andere conclusies.
De Douanebehandeling op den
Rijn.
Kij het wetsontwerp tot goedkeuring van
het op 28 April 1928 te Beriyn gesloten ver
drag met slotprötocol tusschen Nederland
en Duitschland over samenvoeging /an de
douane-behandeling aan de grens in het
scheepvaartverkeer op den Ryn, maakt de
heer V. VOORST TOT VOORST (R. K.)
eenige opmerkingen. Hij wijst op de talryke
adressen, waarin gewezen wordt op de
nadeelen van deze samenvoeging, voor
spreker is het de vraag, of de voordeden
van het ontwerp wel opwegen tegen de
nadeelen, die bet ontwerp meebrengt voor
neringdoenden en land-en tuinbouw.
Lobith-tolkamer heeft zijn bloei geheel aan
de aanwezigheid der douanekantoren te
danken. De praktijk zal uitwyzen, dat de
schippers reeds in Rotterdam het proviand
aan boord zullen nemen in plaats van in
Lobith. Ook zullen zij in Duitschland pro
viandeeren. Daartegenover staat alleen
eenige tijdwinst voor de schepen.
Bij verdragen met Duitschland trekken
wij altijd aan het kortste eind. Dat hebben
wij ook gezien by het handelsverdrag met
Duitschland. Sedert eeuwen is de streek van
Lobith op de scheepvaart aangewezen.
Emmerik heeft die voordeelen nimmer ge
had en kan er geen aanspraak op maken.
Het verdrag dient alsnog gewyzigd te wor
den. Opgaande schepen wil spr. voor Lobith
behouden.
De heer v. SCHAIK (R K.) sluit zich
aan bij dit betoog. De stagnatie op den Rijn
is hoofdzakelijk een gevolg geweest van de
mijnwerkersstaking in Engeland. Zij droeg
een abnormaal en tydeiyk karakter. Van
zulk een stagnatie is thans geen sprake
meer. De voordeelen der samenvoeging
zijn, naar spr. meeat, opgeschroefd.
De heer J. J. C. VAN DIJK (A.-R.) zegt,
dat het locaal belang niet steeds behoeft te
wijken voor het algemeen belang. Het is in
dit geval niet eenvoudig een juiste waarde
bepaling te dezer belangen te geven.
De heer KNOTTENBELT (V.B.) meent,
dat douane-formaliteiten het verkeer in
economischen zin belemmeren. Deze moeten
dan ook tot het uiterste worden geredu
ceerd. De strekking van het verdrag ver
dient dus op zichzelf reeds instemming. Het
verkeer is gebaat bij de nieuwe regeling, dat
kan niet worden tegengesproken. In 1927
passeerden ruim 117.000 schepen de grens
en het oponthoud, dat zy gezamenlijk heb
ben gehad, becyfert hy op 20 jaren.
Door het instellen van winkelschepen kan
men in groote mate tegemoet komen aan
de nadeelen die het verdrag met zich brengt.
De heer KORTENHORST (R. K.) onder
schrijft de meening van den heer Knotten
belt. Spr. zal gaarne voorstemmen. Hy heeft
niet den indruk dat Duitschland aan het
langste eind trekt. De oplossing van de
Inklaring alleen in Lobith te doen geschie
den, acht spr. niet mogelijk. Voor Duitsch
land is de inklaring <Je hoofdzaak en het
zal dat in het eigen land willen houden.
De heer BRAUTIGAM (S. D. A. P.)
meent, dat dit ontwerp een groot deel der
Kamer niet sympathiek is. Uit een oogpunt
van scheepvaart is het natuurlyk van be
lang, dat zoo min mogelyk formaliteiten in
den weg worden gelegd. De wijze waarop dit
hier geschiedt, schaadt echter groote belan
gen. De regeering zou kunnen probeeren om
de belangen van den handel en die der
schippery tot elkaar te brengen. Laat men
de beraadslagingen daarom schorsen.
De heer BULTEN (R. K.) is op grond van
de groote nadeelen tegen het ontwerp.
De heer VAN SASSE VAN YSSELT
(R. K.) is ook tegen het ontwerp. Hei
druischt ln tegen het rechtsgevoel van de
neringdoenden in de buurtschap. Laat de
regeering het verdrag nog eens nader be
zien.
De heer v. RAPPARD (V.B.) sluit zich
aan by degenen, die tegen het ontwerp ge
sproken hebben.
MINISTER DE GEER is verwonderd over
de sterke bestrijding van het ontwerp Moet
men de toeneming van de productie tegen
houden omdat tydelyk, gedurende den over
gang, de belangen van sommigen schijnen
Een adres van de landbouworganisaties dei-
vier Noordelijke provincies
Het bestuur van de Groninger My. van
Landbouw heeft, mede namens de Friesebe
My. van Landbouw, den Veenkolonialen
Boerenbond, het Drentsche Landbouw Ge
nootschap en de Overyselsche Landbouw Mij.
een adres gericht tot de Ministers van Fi
nanciën en van Binn. Zaken en Landbouw,
waarin naar aanleidingvan het adres der
Vereeniging van Ned. Gemeenten te kennen
wordt gegeven, dat juist in de genoemde
provinciën groote waardeering bestaat voor
de wijze waarop de Ministers de financieele
verhouding van ryk en gemeenten tot een
oplossing trachten te brengen.
Nergens zou de teleurstelling grooter zyn
dan juist in de Noordelyke provinciën als
het aanhangige ontwerp van de baan zou i
geraken of indien daarin wyzigingen zouden j
worden aangebracht, welke aan de beginse
len, waarvan de ontwerpers zijn uitgegaan,
geweld zouden aandoen.
Als een zoodanige wijziging zouden zy het
beschouwen, indien aan de gemeenten het
recht op een eigen inkomstenbelasting werd
gelaten, teneinde daardoor de gelden te vin
den, welke ze door de toepassing van de
nieuwe wet te weinig zouden ontvangen.
Het is naar hun meening een gebiedende
eisch, de financieele verhouding zoodanig
te regelen, dat het uitgesloten mag worden
geacht, dat de behoefte aan verhooging van
het voorgestelde maximum van 80 opcenten
op de gemeentefondsbelasting zich anders
dan in werkelyk noodlijdende gemeenten
ooit zal doen gevoelen.
Mocht bij de toepassing der wet blyken,
dat nog een aanzienlyk aantal gemeenten
onder de regeling van paragraaf V zou val
len, dan vertrouwen zy, dat het ook voor deze
gemeenten mogelyk zal worden gemaakt,
hare huishouding behoorlijk te voeren, zon
der haar zoodanig aan banden te leggen, dat
daardoor vitale belangen zouden worden ge
schaad.
by het bepalen van de meest gewensohte
straf of maatregel gelaten, teekent de minis
ter aan, dat deze geheel ligt in de lijn van
het op het oogenblik bestaande.
Ten aanzien van de vraag of het ge-
wenscht zou zijn, de beslissing de voorwaar
delijke invrijheidstelling bij den rechter te
brengen, of althans te verzekeren, merkt
de minister o.m. op, dat dit instituut geen
vermomde gratie mag worden.
Ook de Minister is by nadere overweging
van oordeel, dat uitbreiding van bet insti
tuut der voorwaardelijke invrijheidstelling
tot de straf van plaatsing in een tuchtschool
gewenscht moet worden geacht. Deze uit
breiding is in het gewijzigd wetsontwerp op
genomen.
De mogelijkheid van een gelijktydig op
leggen van een onvoorwaardelijke vrijheid
straf, is door de regeering speciaal gedacht
voor de meer ernstige delicten waarvoor, ge
zien den ernst van het feit, een voorwaarde
lijke veroordeeling alleen bezwaarlijk kan
worden aanvaard.
In het gewyzigd ontwerp laat de minister
de mogelijkheden (gedeeltelijk voorwaarde
lijke, gedeeltelijk onvoorwaardelijke vrij
heidstraf; combinatie van voorwaardelyke
vryheidstraf met onvoorwaardelijke geld
boete) ook voor de tuchtschoolstraf gelden
Naar aanleiding van bij het overleg ge
maakte opmerkingen, verklaart de minister
o.m. dat van een splitsing naar geloofsrich
tingen met mag worden afgezien.
Bij de samenstelling van het personeel in
de jeugdgevangenissen zal er naar worden
gestreefd, dat zooveel mogelyk alle gedeti
neerden leiders zullen vinden, die tot beoor
deeling van hun godsdienstige gezindheid en
levensbeschouwing in staat zijn.
Prins Hendrik heeft het eerevoorzitter
schap aanvaard van het eere-comité voor
het in Juli van dit jaar te 's-Gravenhage te
houden elfde „congres internationale de
l'enseignement secondaire" en het bescherm
heerschap van het eere-comité, gevormd ter
viering van het honderdjarig bestaan van
de Maatschappy tot bevordering der Toon
kunst te Amsterdam.
Ter gedachtenis van de dappere mannen
van de .Prins der Nederlanden", die by hun
poging om hun medemenschen te redden,
op zoo tragische wyze het leven lieten, is by
drukkerij „Libertas" te Rotterdam onder
den titel, „Heldendood" een boekje versche
nen, waarin een journalist, de heer G. H.
Hoek uitvoerig verslag doet van de gebeur
tenissen in die droeve dagen te Hoek van
Holland-
Onlangs is te Assen een raadscommissie
ingesteld om te onderzoeken of er zich bij
andere takken van gemeentedienst dan de
gasfabriek ook misbruiken van aanneming
van steekpenningen, retour commissies of
dergelijke hebben voorgedaan.
Uit het door deze commissie aan den raad
overgelegd rapport biykt, dat van het aan
nemen van ongeoorloofde voordeelen niet Is
gebleken en evenmin van feiten of
omstandigheden, die het vermoeden zouden
wettigen, dat het aannemen van zoodanige
voordeelen niettemin is voorgekomen.
Het lid der Tweede Kamer de heer Van
der Heide, heeft den minister van justitie
de volgende vragen steld:
Worden de ziekenzaaltjes, die zich in de
strafgevangenis te Scheveningen bevinden,
gebruikt voor het doel, waarvoor ze bestemd
zyn? Zoo niet, waarom geschiedt dit niet?
Zijn er onder de bewaarders personen, die
geacht kunnen worden geschikt en in staat
te zijn zieken te kunnen verplegen?
Zoo ook deze vraag ontkennend moet wor
den beantwoord aan wie wordt de verple
ging van zieken dan opgedragen?
Het rapport der commissie van
voorbereiding
Thans is verschenen het verslag van de
Commissie van Voorbereiding inzake de
wetsontwerpen; ten eerste nadere voorzie
ning betreffende de voorwaardelyke veroor
deeling en de voorwaardelijke invryheidstel-
ling; ten tweede nadere voorzieningen be
treffende de ten uitvoer legging van gevan
genisstraf, ten derde nadere voorzieningen
betreffende bzeroeps- en gewoonte-misda
digers.
Daarin wordt mededeeling gedaan van de
gedachtenwisseling tusschen de commissie
en de regeering De veranderingen waartoe
de regeering zich bereid verklaarde, zyn
neergelegd in twee Nota's van Wijzigingen.
Ten aanzien van de vrijheid, den rechter
De diskwalificatie van Prof. Veraart
Het besluit van het Partijbestuur, volgens
hetwelk Prof. Veraart gediskwalificeerd werd
als candidaat voor den kwaliteitszetel voor
arbeidszaken, luidt als volgt:
„Het Partijbestuur, uitvoering gevende aan
art 15 Ud 2 Kiesreglement ten aanzien der
aanwyzing van Prof. Dr. J. A. Veraart voor
den kwaliteitszetel van een deskundige op
het gebied van Arbeidszaken en het Arbeids
vraagstuk;
overwegende, dat het Centraal College ten
aanzien van deze kwaliteltsomschryving be.
sloot: „De aanduiding doelt op deskundigen,
die uit de praktyk der arbeidersbeweging
hunne deskundigheid voor de beoordeeling
van bedoelde vraagstukken en aangelegen
heden zich hebben verworven";
overwegende, dat de autecedenten van
Prof. Dr. J. A. Veraart, als daar zyn:
1. economisch adviseur van de Boekdruk
kerspatroonsbonden
2. economisch adviseur van den Ned. R.K.
Middenstandsbond;
3. professor in de sociaal-economie aan
de Technische Hoogeschool;
4. Voorzitter van den Centralen Raad van
Bedrijven
den aangewezene niet geplaatst hebben ui
de praktijk der arbeidersbeweging;
overwegende, dat het Centraal College aan
deze deskundigheid uitdrukkelijk tot eiscli
stelt, dat zij uit de praktijk der arbeiders
beweging zou zyn verworven;
overwegende, dat de bovengenoemde
antecedenten den aangewezene wel in aan
raking met de arbeidersbeweging brachten,
doch dit niet voldoende is om te beantwoor
den aan de door het Centraal College ge
stelde omschrijving;
besluit
de aanwijzing van Prof. Dr. J. A. Veraart
voor den kwaliteitszetel Arbeidszaken en het
Arbeidsvraagstuk niet goed te keuren".
Ingevolge art. 15 lid 4 Kiesreglement wordt
Prof. Veraart beschouwd te zyn aangewezen
voor een vrile plaats in de kieskringgroepen,
waar hij gesteld is, tenzij hij vóór 26 Febr.
heeft bericht, dat hij daarvoor niet in aan
merking wenscht te komen.
Naar aanleiding van de aankomst van het
Engelsche motorschip Tantalus, aan boord
waarvan zich twee pokken-patiënten bevon
den, in de Amsterdamsche haven, deelt men
ons uit Amsterdam mede:
Uit het onderzoek, door den rijks-quaran
taine-arts, dr .van der Kooi, den Directeur
van den Gem. Geneeskundigen Dienst, dr. L.
Heyermans en den leider der afdeeling Volks
gezondheid dr. W. F. Veldhuyzen ingesteld,
heeft men geconstateerd, dat een lid van de
Engelsch-sprekende bemanning, dat nimmer
ingeënt was, tydens de reis aan de pokken
was bezweken, terwyi nog twee pokken-lij
ders aan boord waren. De eene patiënt, die
kwaadaardige pokken heeft, was als kind in
geënt, terwijl de tweede patiënt, die eenige
jaren geleden nogmaals werd ingeënt in lich
ten graad door deze gevaarlijke ziekte is aan
getast.
Beide pokkenlyders zijn in het Wiihelmina-
gasthuis ter verpleging opgenomen.
Alle andere leden van de bemanning, 56 in
getal, werden naar de quarantaine-inrich
ting op Zeeburg overgebracht, waar zij ge
durende ten minste drie dagen zullen moeten
verblijven, mtusschen zal het schip ontsmet
worden, waarna tot lossing van de voor de
Amsterdamsche haven bestemde goederen zal
worden overgegaan.
Vermoedelijk zal de Tantalus dan weer Za
terdag as. met de geheele bemanning die
hier geen contact met den wal mag hebben,
naar Londen vertrekken.
Wy vernemen, dat in de haven van Padang
het schip waarschymyk besmet is.
Overigens is ook nog in ander opzicht de
reis met de Tantalus ongelukkig geweest.
Op weg van Batavia naar Amsterdam is
nl. een lid van de bemanning, vermoedelys
in een vlaag van delirium, overboord ge
sprongen en verdronken.
schrift, waarin wordt aangedrongen op den
aanleg van een weg van Loosduinen, langs
Schipluiden naar Vlaardingen, welke de
ontworpen Rijkswegen van Hoek van Hol
land naar 's-Gravenhage en naar Rotter
dam verbindt.
De aanleg van zulk een weg zou aan de
genoemde bezwaren tegemoet komen en de
wenschen van het Westland bevredigen.
Spaar de boomen
Een tweede adres van de beide verkeers-
organisaties betreft de verbetering van den
Rijksweg tusschen Leiden en de Haagsche
Schouw.
Ten behoeve van de verbreeding van het
gedeelte tusschen Lelden en De Vink, zul
len vermoedelijk alle boomen langs dien weg
moeten vallen, omdat tusschen de beide
boomenrijen geen voldoende ruimte is voor
het maken van een zes meter breede weg
verharding.
Naar de meening van adressanten kunnen
deze boomen, die aan den weg een groote
bekoring geven, zoodat het verdwijnen
daarvan zeer te betreuren zou zijn, zeer
wel gespaard blijven, zonder dat aan de
eischen van het verkeer te kort wordt ge
daan, indien achter de oostelijke boomenrij,
geheel buiten den bestaanden rijweg, een
weg van zes meter breedte voor het rijver-
keer werd aangelegd.
De bestaande weg tusschen de boomen
kan dan gbruikt worden voor het rijwiel-
verkeer en de westeiyke wegberm thans
rijwielpad als voetpad.
Het westland, van oudsher Hollands
vruchten- en groententuin, dat zich ont
wikkelt heeft tot een der meest productieve
gewesten van Nederland, gevoelt sterk het
gemis van goede wegen, welke deze nyvere
streek voor haar verdere ontwikkeling noo-j
dig heeft.
De op het Rijles- en op het Provinciaal
wegenplan van Zuid-Holland voorkomende
wegen in de dichtbevolkte streek tusschen
's-Gravenhage, Rotterdam en Hoek van
Holland, zijn niet voldoende voor de ver-
keersbehoeften van dit gebied.
Die van het Rijkswegenplan zijn gelegen
langs de grenzen van het Westland.
De tuinbouwindustrie echter heeft voor
den aanvoer van grondstoffen en den afvoer
van haar producten in de eerste plaats be
hoefte aan een goede verbinding met het
havengebied van Rotterdam en met de
hoofdverkeerswegen, die voorkomen op het
uitbreidingsplan van 's-Gravenhage-West.
Deze overwegingen hebben den A. N. W. B.
en de Kon. Ned. Automobielclub er toe ge-
leid gezamenlyk zich te richten tot den
Minister van Waterstaat met een verzoek-
Ministerieel antwoord op de vragen
van ds. Kersten
Op de vragen van den heer Kersten be
treffende het beletten door den burgemees
ter van Herkingen van het in gebruik nemen
van het nieuwe kerkgebouw door de leden
der Geref. Gem„ antwoordde de Minister
van Binnenlandsche Zaken:
Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland
hebben 24 December j.l. gehandhaafd de
beslissing van B. en W. van Herkingen,
waarby aan den kerkeraad der Geref. Gem.
voor de stichting van het in de vragen be
doelde kerkgebouw verlof is geweigerd, be
doeld in artikel 7 der wet op de kerkgenoot
schappen. Krachtens deze beslissing mocht
dus dit kerkgebouw niet in gebruik worden
genomen en was de sluiting bevolen.
Op Nieuwjaarsdag is, naar de burgemees
ter bericht, getracht de bevolen sluiting te
handhaven met een gemeenteveldwachter
by elk van de twee toegangen tot de
kerk.
Deze veldwachters waren gewapend als
bij hun gewonen dienst.
Naar de burgemeester verder mededeelt
is gebleken, dat deze politiemacht te gering
was, toen de kerkgangers met geweld in het
kerkgebouw drongen. De politie had dit nl.
niet gewapenderhand trachten te beletten
ter voorkoming van erger.
In verband hiermede is op Zondag 6 Jan.
de politiemacht uitgebreid tot vijf a zes man,
op dezefde wijze bewapend.
Maandagavond 7 Januari was acht man
politie aanwezig, mede in verband met het
feit, dat, naar gevreesd werd, een gedeelte
vair de Herkingsche bevolking, dat den
kerkgangers niet goed gezind was, daadwer
kelijk wilde meehelpen aan deze betoogin
gen een einde te maken.
De Minister kan, gezien deze feiten, niet
inzien, op welke andere wijze naar het oor
deel van den steller der vragen de sluiting,
welke krachtens de beslissing van Gedepu
teerde Staten moest geschieden, zou zijn
te handhaven geweest.
In de te Breda gehouden vergadering van
het verkiezingscomité voor het Zuiden 1929
der S. D. A. P. werd de uitslag van de
stemming over de groslijst als volgt vastge
steld: L W. H. Vliegen; 2. W. Drop; 3. C.
Woudenberg; 4. A. M. Overhoff; 5. P. G.
Gruys; 6. C. H. Pieters.
Het referendum over de groslijst van can-
didaten voor leden der Tweede Kamer der
S. D. A. P. in Gelderland heeft in die gros
lijst geen verandering gebracht. Definitief
zijn dus voor de kieskringen Arnhem en
Nijmegen candidaat gesteld: 1. A. B. Kleere-
koper; 2. H. J. van Braambeek; 2. ds. J. L.
Faber; 4. C. A. WeersmaVan Duin; 5. F.
S. Noordhofr; 6. M. Rademakers.
Het referendum voor de Kamerverkiezing
in de kieskringen Helder—Haarlem, heeft de
volgende definitieve lijst der S. D. A. P. ge
bracht: 1. mr. J. E. W. Duys; 2. Cli. G.
Cramer; 3. C. Thomassen; 4. J. E. Stokvis;
5. F. van der Walle; 6. W. van de Vall;
7. A. de Vries; 8. P. Zeeman; 9. F. v. Meurs.
(Volk)
Want in tegenstelling met gor
gelen zult ge met Formamint
Uw mond en keel blijvend ont
smet houden.
Formamint dringt door tot in de
uiterste hoeken van mond- en
keelholte. Het vernietigt de ge
vaarlijke bacteriën, de dragers
van besmettelijke ziekten zooals
Influenza, Diphtheric, Griep, enz.
Genees keelpijn en bescherm U
tegen besmettingsgevaar met
De Keelontsmettendc Tabletten.
In alle Apoth. en Drog. k fl. 1,-p. flesch.
Het Comité voor Verkeersver;31ering van
en naar de Zuid-Hollandsche en Zeeuwsche
eilanden en West-Brabant heeft in zijn
tweede vergadering besloten, in verband met
de as. behandeling van de lx yrooting van
het Wegenfonds voor 1929 in de Staten-Ge
neraal, •zich in afwachting var een me ar
uitgebreid plan per adres tot de Tweede F ta
mer te richten met verzoek te willen bev*-
deren het spoedig tot stand konen van:
lo. een zoo goedkoop mogelyk, regelmatig
varend veer van Numansdorp nar.r Wille.n-
stad;
2o. het opnemen in het Rijkswegen üan
van den weg Willemstad—Halsteren— 3er-
gcn-op-Zoom.
Hierdoor zou dan tot uitdrukking' komen,
naast het international belang het groot
nationaal belang van dezen weg welke zoo
dicht mogelijk cis eilanden Goeree en Ovar-
flakkee en Schouwen-Duiveland en St. Phi-
lipsland nadert en hierdoor zouden deze ei
landen dan, door het tot standbrengen van
een verbinding naar dien weg, een behoor
lijke verbiding krijgen op het wegennet van
het overige gedeelte van ons land.
Groote vertraging mogelijk.
Ingevolge de weersomstandigheden zijn de
telegrafische verbindingen tuschen Tsjecho-
Slowakye, Hongarye en Polen ter eene zijde
en Roemenië ter andere zijde verbroken,
waardoor telegrammen naar Roemenië aan
groote vertraging onderhevig kunnen zyn.
Aneta* seint uit Medan:
Het zelfbestuur van het sultanaat van
Langkat is op het spoor gekomen van eene
verdachte goena-goena-affaire, welke zich
afspeelt in het paleis van den sultan. Het
schijnt, dat er geheime plannen werden ge
smeed om den sultan te vergiftigen. De in
dit complot betrokken Bataksche goeroe
heeft twee handlangers. Voorts worden een
vrouwelijke bediende en een chauffeur van
den sultan verdacht, zy werden door het
zelfbestuur aangehouden.
Aneta seint uit Batavia:
Het door de uitbarsting van den Krakatau
geschapen nieuwe eiland steekt thans 31 me
ter boven het oppervlak van de zee uit.
Aneta seint uit Bandoeng:
Op de onderneming Dewata in het Tji-
widejsche is een boom door den storm om
gewaaid en op een huis gestort. Van de zich
in het huis bevindende personen werden er
zeven gedood en zeven gewond.
Vragen van liet Kamerlid r. d. Heuvel aan
den Minister van Waterstaat.
Het Tweede Kamerlid de heer Van den
Heuvel heeft den minister van Waterstaat
de volgende vragen gesteld:
Is de minister bereid, mede te deelen,
welke redenen hy heeft gehad, om niet te
voorkomen de massa-uitbreiding van den
Zondagsdienst, welke 17 Februari zal ':n/aan,
doordat 592 hulppostkantoren, welke tot dus
ver voor den telefoon- en telegraafdk ast des
Zondags geheel gesloten zijn, na 17 Februari
van 8—9 uur voor deze diensten geopend
moeten zijn?
Is de minister bereid, alsnog de enorme
uitbreiding van den Zondagsdienst, welke
uitvoering van dienstwijziging no. 5 zal bren
gen, te verhinderen en in élk geval deze op
te schorten tot de volksvertegenwoordiging
gelegenheid heeft gehad, haar gevoelen over
deze zaak uit te spreken?
Is de minister bereid, bij het geven van
een antwoord op voorgaande vraag te over
wegen: of het elgenlyk niet afkeurenswaar
dig is, om de geleidelyke vermindering van
den Zondagsdienst, onder de ministers van
Waterstaat in de laatste ministeries 1 >t
stand gebracht, voor een zoo groot deel te
vernietigen; dat door dezen maatregel v ie
ambtenaren, die nu of heel niet of hoc»-
stens een kwartier aanwezig behoeven te
zijn voor den postdienst, nu niet slechts vr.n
8—9, maai- door de desbetreffende bepalin
gen 'soms tot 9.45 dienst zullen hebben, waar
door zij verhinderd zijn de morgengods-
diens toef erring hij te wonen?
Februari-af levering
Pater Boddeke schrijft als openings
artikel: Een opwekkend woord van den H.
Petrus, vooral gericht tot de christelijke
vrouw.
Tot deze ook wendt zich Marie Kxnmans
in haar artikel: Apostolaat door kleed in
In een artikel van Pater Meibery. Ver
stand en Zedelijkheid, worden enkele be
schouwingen gewijd aan het verstandelijk
element in de zedelijkheid.
Door voorbeeld, gebed en actie, zy iedereen
een Eer en Deugd-apostel, is de conclusie
van Practicus, in een artikel onder dezen
titel.
Verder bevat deze aflevering een uit
gebreide rubriek: Van Hier en Ginds.
