De Ongeziene Wereld of het
Leven na den Dood
FEUILLETON
De Strijd om het Recht der
Minderheden Begint
DE SCHANDPAAL
VIERDE BLAD
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ZATERDAG 16 FEBRUARI 1929
BLADZIJDF 1
De eerste voorstoot van Polen—Duitschlandsch antwoord
De uitvoer van land- en
tuinbouwproducten
In de wolken verdwaald
HET GEHEIM RONDOM TROTSKY
ft
GEMENGDE BUITENL.
BERICHTEN
LANDBOUW EN VISSCHERÏJ
LUCHTVERKEER
UITLOTINGEN
Verder waarschuwde de pastoor haar nog,
XLIV
BE DUIVEL IN DEN GEDACHTENGANG
DER MENSCHEN
Lucifer
O Asmodé, nu help ons 't rijck des afgronds
bouwen,
Wij zoeken hulp en steun aen uw doortrap
ten raet,
Uit lust ter wraeeke van dien onverdienden
smaet,
En 't schendigh ongelijck in 't opperhof
geleden,
Daer Michael, bestormt, en wettigh aen-
getreden,
Het heir der hemelen met zijnen donderslagh
En blixemstraelen dreef ten troon uit van.
't gezagh,
Ons eeuwig toegestaen. Nu willen we als ban
dieten,
Geduurigh tegens 't rijck van dien erfvijant
wrijten,
Niet voor de vuist, en door een openbaer
gewelt,
Naerdien zijn heirkracht ons te machtigh
valt in 't velt,
Maar door bedrogh, en list, en heimelijcke
laegen.
(Uit Vondels „Adam"!
In den loop der eeuwen hebben zich voor
al twee dwalingen, aangaande de macht van
den duivel over den mensch, doen gelden,
de eene, die aan den duivel een overdreven
invloed toeschreef, die haast grensde aan al
macht; de andere, die alle macht van den
boozen geest, ja zelfs het bestaan van die
booze geesten zelf, loochende en in den dui
vel niets anders zag dan een zinnebeeld van
goed en kwaad.
Sinds h it einde der 14de eeuw, zoodra de
Renaisssnce het menschdom weer terug
voert naar het oude heidendom en het ge
loof daardoor overal gaat verflauwen, en
kwijnen, ontwaakt er een waanzinnige vrees
voor de booze geesten, die weldra als een
schrikwekkende besmetting geheele volken
aantast. Overal en in alles ziet men het
werk van den duivel en ontketent zich een
dolzinnige heksen-jacht. Geen enkele ramp,
die niet ran dien duivel werd toegeschreven;
ieder onweer, iedere plaag, iedere misluk
king van den oogst, ieder verlies van have
of goed was het werk van de heksen. En
niet enkel alle kwaad werd aan den dui
vel toegeschreven, doch er bestonden voor
velen ook geen geluk, geen talenten of weten
schap, of ze werden door den duivel ver
leend. De duivel beschikte over goud en
zilver, verschafte allerlei toovermiddelen en
droeg alle mogelijke schatten door de lucht,
die het bijgeloovig geslacht in dien tijd maar
kon uitdenken. En als dan de Reformatie
ten tooneele verschijnt met de dogmatische
dwaling, dat de mensch door de zonde zoo
misvormd is, dat hij tot geen enkele goede
daad in staat is en niets anders kan dan
zondigen, ziet men zich willoos aan de macht
van den duivel overgeleverd.
In Luther's geschriften, zoowel als in zijne
gedachten, speelt de duivel een hoofdrol.
Reeds in het klooster verklaart hij veel af
schuwelijke spoken gezien te hebben 1), maar
vooral de Wartburg werd voor Luther de
plaats, waar de duivel hem op zichtbare
wijze gekweld zou hebben: „Ik weid eens,
zoo beantwoordt Luther iemands klachten
over de plagerijen der booze geesten, „ge
kweld ten tijde van mijn gevangenschap op
Patmos, op den hooge burcht te midden van
het rijk der vogelen." De zwarte inktvlek op
den muur zou daar nog getuigen van den
strijd, dien Maarten Luther voerde met den
vorst der duisternis 2). Een anderen keer
ontmoet Luther den duivel in de gedaante
van een hond 3)ziet hem voor zijn venster,
dat op het bosch uitzag, in den vorm van
een vurige slang, die de meest grillige kron
kelingen maakte 4), of hem als een vlammen
de ster op de akkers neerstorten.^ HU zegt,
dat hij den duivel zag vliegen over'het bosch
te Coburgö). jHij zag den duivel in de ver
schoning van een groot wild zwyn in den
tuin van zijn huis loopen6). En nog kort
voor zijn dood, als hij naar gewoonte zijn
avondgebed verricht voor het geopende ven
ster, ziet hU den duivel op een regenbak
zitten, vanwaar hij zijn muil tegen hem
openspert 7).
De geheele wereldgeschiedenis, het Paus
dom natuurlUk, Mis en Monnik, Turk en
Paap, alles behoort voor eeuwig aan den
duivel, volgens Luther. „Iedere christen moet
wel weten," schreef hU, „dat hij midden on
der de duivelen zit en dat hem de duivel
nader zit dan zijn hemd of rok." De Lu-
thersche Abraham a Sancta Clara, Johan
Balthasar Schuppius, laat in een van zijn
Satiren een heel schip met duivels naar
Dordrecht varen, waar de Gereformeerden
een Synode gingen houden, waar zou worden
besloten, dat voortaan de zonde en alles,
wat in de wereld geschiedt, niet meer aan
den duivel, maar, volgens de Calvinisten,
aan God moest worden toegeschreven. Daar
om zendt de Hamburger predikant een schip
vol duivelen op hen af, om dit te verhin
deren.
ZoO' is het alleszins begrijpelijk, dat men
in die dagen de geheele wereld met al haar
gebeuren, als een tooneel van den duivel be
schouwde; de menigte werd overstroomd
met een stortvloed van „Duivel-geschriften".
Men hield er een soort van „Duivel-Ency-
clopedieën'' en „Duivel-verzamelingen" op na,
waarin de voornaamste „duivel-verhalen"
büeengebracht waren.
Zoo was in die dagen heel erg gezocht het:
Theatrum Diabolorum, Duivels-Theater. Men
<16
Wat was zü als kind gehecht geweest
aan dien tuin en aan den ouden goeden
pastoor 1 Zij had zich bij hem meer thuis-
gevoeld dan ooit in het ouderlijk huis. Haar
vader en moeder hadden zich door hun
drukke bezigheden nooit veel om het kind
kunnen bekommeren. BU den pastoor ech
ter, die zoo menig uurtje tusschen zijn
bloemen en planten doorbracht, was zij
steeds welkom geweest. De pastoor was stil
van aard, doch hij hield veel van kinderen,
en vooral zijn klem buurmeisje met het
bedaarde kalme gezichtje, mocht hij graag
lijden. Urenlapg kon men Marie aan de zijde
van den ernstigen man zien, en 't kon niet
anders, of die gestadige omgang moest op
geest en hart van het kind den besten invloed
Uitodfeneu, Ook in latere jaren was de
Pastoor haar steeds toegedaan gebleven, en
zij had nooit verzuimd hem van tijd tot tijd
een bezoek te, brengen.
Nu viel het Marie opeens In, hoezeer zij
den goeden ouden heer in den laatsten tyd
Verwaarloosd en dat zij hem zelfs na haar
terugkomst nog niej; opgezocht had.
duivel, Geweten-duivel, Drank-duivel, Geld
duivel, Vloek-duivel, Hof-duivel, Soldaten-,
Monniken- en Volks-duivel en duizend an
dere speciale duivelen.
Theater en tooneel werden overladen met
allerlei „Duivel-stukken", o.a. Robert en de
Duivel; de Duivelsberg; het Speeltuig van den
Duivel; de Duivel in de School; de Duivel
en de Vrouw, de Zoon en Echtgenoot; de
Duivel in Parijs, Sevilla, enz.
In Italië ontstonden verschillende tijd
schriften, geheel aan den Duivel en zijn
werk gewijd: II Satana, II Lucifero, l'Anti-
christo, enz. Jules Bois schreef zijn: Bruiloft
van den Duivel; Leopold Uzard zijn „Ge
schiedenis van den Duivel" en Artur. Graf
zijn beroemde „II Diavolo".
Het kon wel niet anders, of op deze over
dreven, ziekelijke en ongezonde duivel-vrees,
moest een reactie volgen de massa is nu
eenmaal van dien aard, dat zij niet lang
rustig en bezonnen den gulden middenweg
bewandelt ófwel men overdrijft de waar
heid zóó, dat ze ondraaglijk, belachelijk en
verachtelük wordt, óf men loochent haar
geheel en al. Zóó oók met de bespottelijke
duivel-manie uit dezen tijd. Ze wordt ge
volgd door een absolute en algeheele looche
ning, zoowel van de macht als van het be
staan zelf van den duivel. De eerste schrede
op dien weg wordt gezet door den Holland-
schen predikant Balthasar Bekker, door zijn
beroemd boek: „De Betooverde Wereld". Bek
ker loochent nog niet het bestaan van den
duivel; kij kan alleen maar niet aannemen,
dat de hoogste Rechter een als ketting-
1 hond gebonden Satan uft zün kerker zou
loslaten en met wonderkrachten uitrusten.
Door zijn tüdgenooten werd hij als „Bevrij
der" begroet:
„Door u, o Bekker, is Satans macht gebroken;
„Toch is hij, helaas, nog niet gansch door
stoken."
De Hollandsche predikant had de sluizen
opengezet, waardoor een springvloed van der
gelijke bevrijdingsschriften over de wereld
losbrak. Over het bestaan van den Duivel;
de Duivel onder de Boeren; de Duivel en
zijn onmacht, enz. En het is vooral de Pro-
testantsche Theologie vroeger een overdreven
bron van duivelvrees, die zich met hart en
ziel bij deze nieuwe reactionnaire richting
aansloot, en in naam van het geloof, het
geloof aan den Duivel uitroeide,
En het zal zoover komen, dat men in de
18de eeuw, met haar wassend ongeloof, met
het bestaan van goede en kwade geesten den
spot gaat drijven. Sinds dien beschouwden
de meer ontwikkelde kringen den duivel als
te hebben afgedaan, en werd ieder, die nog aan
z'n bestaan geloofde, als onduldbaar gehouden.
Totdat in onze verlichte tijden dat oude
duivel-geloof weer opduikt, vooral onder dé
ongeloovigen, in den vorm van hypnotisme,
spiritisme en allerlei andere geheimzinnige
praktijken,* waarin de Duivel de hoofdrol
speelt. Maar hierover een anderen keer.
1) Werke Erl. A. 60, p. 108.
2) Lauterbach Tagebuch, p. 55.
3) Ratzbergers Handschriftl. Geschichte,
p. 54.
4) Zeitschrift für Kirl. Wissenschaft I,
1880, p. 50.
5) Werke Weim. A. Ps. 17, 15.
6) Alb. Erasm Dialogus vom Interim.
7) Luth. Werke; Ausgabe v, Walch. 21.
Anhang, p. 325.
C. VIS,
Goes Rector
onderscheidde: een Bedel-duivel, een Woeker-
duivel, Leugen- en Laster-duivel, Huwelüks-
Nadat de secretaris-generaal van den Vol
kenbond, Sir Eric Drummond, met het oog
op het door Dr. Stresemann op de Decem-
ber-bijeenkomst van den Raad aangekon
digde Duitsche voorstel, de behandeling van
de minderheden-kwestie op de dagorde voor
de Maart-zitting van den Raad had gezet,
heeft Polen dezer dagen bij verschillende
mogendheden officieel laten mededeelen, dat
het nu van zijn kant de kwestie der minder
heden voor den Volkenbond wil te berde
brengen.
Zaleski
nan deze mededeeling Is, volgens een
Engelsche informatie, nog toegevoegd, dat
Polen van meening is, dat de Duitsche re
geering het minoriteiten-principe eerst op
zyn eigen geval moet toepassen. Duitschland
heeft er n.l. niet in toegestemd, zich te bin
den door minderheden-verdragen, zooals die
met andere landen bestaan. In dit verband
is er van Poolschen kant op gewezen, dat
het millioen Polen in Duitschland geen der
voorrechten heeft, welke de Duitschers in
Polen genieten. Op de bevoegde Berlijnsche
plaatsen wordt er tegen dezen voorstoot van
Polen verklaard, dat de beweringen van den
Minister van Buitenlandsche Zaken, Zaleski,
onjuist zijn. De vrUwillige prestaties van
Duitschen kant voor de minoriteiten, die in
het Duitsche staatsgebied nog voorhanden
zpn, zijn voor navolging vatbaar.
Omtrent de minderheden-cUfers wordt
verklaard: uit alle statistieken, blijkt, dat
er in Polen, ondanks de maatregelen, die
een sterk wegtrekken der Duitschers tenge
volge hebben gehad, nog minstens 1.2 mill.
Duitschers leven. Daarentegen toont de laat
ste volkstemming van 1925 aan, dat er in
Duitschland 214.000 binnenlanders en 142.000
buitenlanders met Foolsch als moedertaal
leefden. Duitseh en Poolsch beide beheer-
schen 508.000 binnen- en 38.000 buitenlanders.
Dat is te zamen bijna 900.000 personen. Maar
evenmin als men er aan denkt, alle Poolsche
staatsburgers met een gemengde moedertaal
bijna alle Poolsche joden zijn hieronder
te rekenen tot Duitscher te maken, even
min kunnen r.lie bewoners van Duitschland
met een gemengde taal tot de vreemde natio
naliteit worden gerekend.
Polen heeft de vraag opgeworpen, om de
verdragen voor de bescherming der minder
heden uit te breiden ook op andere landen,
als die door de vredesverdragen en de latere
Geneefsche overeenkomsten er door zijn ge
bonden. Door de „Deutsche diplomatische
Korresponöenz" wordt in verband hiermee
officieus vastgesteld, dat Duitschland zich
niet zal buitensluiten, wanneer de andere
mogendheden van Europa het plan hebben,
een overeenkomst te sluiten, waardoor de njm-
derheden-kwestie in der minne kan worden
geregeld. Maar er moet in ieder geval na
druk op worden gelegd, dat geen nieuw
voorstel Polen er van kan bevrijden, om zijn
verplichtingen na te komen, die aan dit land
zijn opgelegd op grond van het verdrag ter
bescherming der minderheden.
DE KOUDE IN NOORD-ITALIË
MILAAN, 15 Febr. Sedert vier dagen
sneeuwt het te Mantua onafgebroken. Het
tramverkeer moest worden stopgezet en de
verbinding met de plaatsen in de omgeving
is verbroken. In de stad ligt ongeveer 70 c.M.
sneeuw en in de provincie een meter. Te
Venetië zün vandaag ijsbrekers te werk ge
steld, teneinde te trachten het ijs in de
voornaamste verkeerswegen, het kanaal
Victor Emanuel, te breken. Grado, bü Triest,
is sedert vier dagen door Us geblokkeerd.
In de Dolomieten vriest het 25 graden. Te
Florence zün gisteravond alle biocoop- en
theatervoorstellingen afgelast wegens de
groote koude. Alle waterleidingen zUn be
vroren en er heerscht gebrek aan melk,
eieren en groenten. Te Ancona ligt de sneeuw
I Meter hoog, en tengevolge van de zware
sneeuwlaag is het dak van een bioscoop
theater ingestort. De directie der spoorwegen
te Bologna heeft het personenverkeer zeer
sterk beperkt.
Te Villa del' Nevoso, bU Fiume, werden twee
kinderen, die in het bosch verdwaald waren
door wolven verscheurd. In de nabijheid van
Fiume zelf werden zelfs twee houtvesters
door wolven overvallen. Een hunner werd
eveneens verscheurd en de andere kon zich
in een boom redden. Na eenige uren werd
hij daar doodgevroren gevonden.
IN DUITSCHLAND
De toegevroren Rün
Het zeldzame schouwspel, hetwelk de
„doode" Rijn biedt, lokt tallooze nieuws
gierigen uit de nabügelegen steden.
Van Keulen tot de Lorelei is er nog eeni
ge beweging in het dryfüs, maar by de
Lorelei zit de rivier over een afstand van
vele kilometers muurvast. Bij Caub heeft
men een voetpad over het ijs naar Bacha-
rach gemaakt
Reeds thans treft men voorzorgsmaat
regelen, teneinde op alles voorbereid te zün,
wanneer straks de dooi invalt en deze ge
weldige ijsmassa weer tot leven ontwaakt!
De Rijn van de NÉderlandsche grens tot
Dinslaken, een afstand van 90 K.M. ligt
dicht. Ook verder stroomopwaarts breidt het
ijs zich uit Op de open plaatsen wast het
water.
ESSEN ZONDER WATER
In den afgeloopen nacht is het reservoir
van den watertoren aan de Stellerstrasse
onverwacht leeggeloopen, waardoor de stad
grootendeeïs van water verstoken bleef. Het
lek kon niet gevonden worden, doch men
vermoedt, dat het water langs een onder-
aardschen gang een uitweg gevonden heeft
Ondanks het feit ,dat de pompstations op
volle kracht werken, liep het reservoir ter
stond weer leeg Eerst laat in den middag
konden de bewoners van het centrum weer
een dun straaltje tappen.
EDWARD JOHN HIGGINS,
DE DOOI IN ZICHT?
De officieele Britsche weervoorspelling
wijst er op, dat de strenge vorst afneemt. Zij
zegt: De vorst zal aanhouden, maar de tem
peratuur zal langzaam stijgen. Vóór de vol
gende week wordt algemeene dooi verwacht;
intusschen wordt sneeuw voorspeld.
De aankomst van Trotsky, zoo wordt uit
Stamboel aan de „Voss. Z." geseind, is ten
gevolge van de bevelen van de autoriteiten
in de bladen doodgezwegen. Het officieele
Turksche telegraafagentschap werd Dins
dagmiddag gemachtigd het bericht aan de
aangesloten buitenlandsche agentschappen
te telegrafeeren, maar de vertegenwoordi
gers dier bureaux werden niet ingelicht.
De geheimhouding was zoo streng, dat de
diplomatieks kringen het bericht nog Dins
dagavond een onjuist gerucht noemden, zoo
als er de laatste weken telkens liepen.
Slechts enkele Turksche en Russische
autoriteiten waren op de hoogte. Dinsdag
middag kreeg de correspondent van een dier
autoriteiten bevestiging van het bericht.
Wat er verder is geschied weet niemand.
Zeker is alleen, dat Trotsky Dinsdagavond
niet naar Angora is doorgereisd. Men weet
niet eens (de correspondent seinde dit gis
teren) of Trotsky nog aan boord is of reeds
aan land is gebracht. Thans wordt geseind,
dat hij onder bewaking in het Russische
gezantschap vertoeft.
De Russische gezant heeft in de laatste
dagen herhaaldelijk langdurige conferenties
gehad met den Turkschen minister van bui
tenlandsche zaken.
Bij' het kiezen van een woonplaats voor
Trotsky zal rekening gehouden worden met
het feit, dat deze lijdend is.
VATIKAAN EN QUIRINAAL
De „Osservatore Romano" publiceert een
communiqué van het secretariaat van staat
waarin gezegd wordt dat de Paus, in de on
mogelijkheid verkeerend te antwoorden op de
talrijke telegrammen van gelukwensch uit
alle deelen der wereld, zijn vaderlüken dank
betuigt en ai degenen, die hem geseind heb
ben, zegent.
DE STRIJD OM DEN TROON
Een nieuwe troonpretendent
KONSTANTINOPEL, 15 Febr .(V.D.) Uit
Angora wordt gemeld, dat Nadir Khan uit
Europa te Pesjawar is aangekomen om zijn
aanspraken op den Afghaanschen troon te
verdedigen. Hij zou Habib Oellah hebben
voorgesteld te zynen gunste troonafstand te
doen en in zyn dienst te treden.
Volgens andere berichten zou de stad Fer-
zabad door aanhangers van Ali Achmed Khan
zijn uitgeplunderd en in brand gestoken. Vol
gens geruchten zouden honderd inwoners der
stad om het leven zijn gekomen en Ali Ach
med Khan zou zijn gedood.
DE SCHIETPARTIJ TE CHICAGO
Drie nieuwe slachtoffers Ambte
naren bij de smokkelarij betrokken?
CHICAGO, 15 Febr. (V. D.) De opwinding
te Chicago over de schietpartij tusschen de
dranksmokkelaars, Donderdag j.l., duurt nog
steeds voort. In den loop van den dag gelukte
het de politie, die onophoudelijk door de stra
ten patrouilleert, drie misdadigers te omsin
gelen. Op het bevel zich over te geven ont
stond op straat een nieuwe schietpartij,
waarbij de politie met haar dienstrevolvers de
drie mannen wist neer te leggen.
Het hoofd der drankwetpolitie verklaart,
dat de quaestie een gewichtigen achtergrond
heeft. Drankwetambtenaren zouden voor
eeriigen tijd op den openbaren weg partijen
whiskey aan smokkelaars afhandig hebben
gemaakt en zelf weer hebben verhandeld. Uit
angst voor straf zouden deze controleurs een
compromis met de smokkelaars gezocht heb
ben, hetgeen dezen echter hebben afgewezen.
Ten einde zich van ongewenschte getuigen a
charge te ontdoen, zouden de ambtenaren
heden drie smokkelaars hebben doodgescho
ten, zonder dat daarvoor een gereede aanlei
ding bestond,
GEWELDIGE BRAND TE BUENOS AIRES
Gisterenochtend vroeg is in de entrepots in
de haven van Buenos Aires brand uitgebro
ken. De krachtige zuidenwind deed de vlam
men afdrüven van vüf loodsen, waarin zich
groote hoeveelheden ontplofbare stoffen en
zes millioen liter alcohol bevonden. In de ha
ven werden echter 500 Engelsche en 80 Ame-
rikaansche auto's, die juist uitgeladen waren,
vernield.
Na verscheidene uren gelukte het de brand
weer het vuur te stuiten, Tengevolge der ont
ploffingen zün twee personen licht gewond.
Omtrent de oorzaak van den brand ls mets
bekend. President Irigoyen en tal van autori
teiten vertoeven op de plaats des onheils.
de nieuwe leider van het Leger des Heils,
opvolger van generaal Booth
SPOORWEGONGELUK
Negen dooden
PEKING, 15 Febr. (V.D.) Op de spoorlijn
Peking—Tientsin zyn twee treinen' met el
kaar in botsing gekomen. Zes slaapwagens
vlogen in brand. Tot nog toe werden negen
dooden en 26 gewonden geborgen. De oorzaak
van de botsing is waarschijnlijk het rijden
door een onveilig signaal.
Hoeveel talen er in Europa gespro
ken worden?
De 460 millioen menschen die Europa be
volken, spreken niet minder dan 120 ver
schillende talen of dialecten. De Duitsche
taal is wel het meest verbreid: 81 millioen
menschen spreken Duitseh. Dan volgt de
Russische taal met 75 millioen, dan Enge
land met 46 millioen, de Fransche en Ita-
liaansche taal ieder met 40 millioen. De
landstaal der Ukraïners wordt door 160 mil
lioen menschen gesproken.
16 milioenl menschen spreken Spaanseh.
De minst gebruikte taal is wel het He-
breeuwsch. De Slavische talen worden door
160 millioen menschen gesproken, de Latyn-
sche talen slechts door 124 millioen personen.
Welk is het dichtstbevolkte land der
wereld?
Als men over het dichtstbevolkte land ter
wereld spreekt, denken sommige aan China
met een bevolking van 490 millioen men
schen; en toch wonen er in China op een
vierkanten kilometers slechts 39 menschen. In
Europa is België bekend om z'n dichte be
volking n.l. 244.26 inwoners op een viei-
kanten kilometer. Engeland (met Wales) staat
daar met 250.86 nog een weinig boven, ter-
wül Nederland met 200.73 dit getal het
dichtst nabij komt.
De Britsche bezetting Gibraltar slaat on
getwijfeld wel het record, want daar wonen
op een gebied van vijf vierkanten kilometer
18.540 menschen, dat is dus ongeveer 3708
op een vierkanten kilometer.
Monaco met 22.153 inwoners op een gebied
van 21 vierkanten kilometer heeft dus een
gemiddelde bevolking van 1054.90 en Malta
711.01 op een vierkanten kilometer; deze blij
ven dus bij Gibraltar nog belangrijk ten
achter. IJsland met 0.92 inwoners per vier
kanten kilometer is het dunst bevolkte land
van Europa.
De eerste Japansche Jezuïet na drie eeuwen
31 Juli 1929. op het feest van den H. Ig
natius, zal in de slotkerk van Javier in Spanje
Pater Ogihara, de eerste Japansche Jezuïet
sedert driehonderd jaar zijn eerste H. Mis
Opdl"£io0EL
De gezant van Japan zal met een schit
terend gevolg bij deze plechtigheid tegen
woordig zijn.
Pater Ogihara, die afkomstig is uit een
der voornaamste heidensche families, stu
deerde aan de Universiteit van Tokio, waar
hij kennis maakte met den katholieken gods
dienst. Hij deed zijn theologische studiën in
Insbruck, waar hij ook de H. Wijdingen
zal ontvangen.
Een nieuwe scheeve toren
De toren van de kerk Saint-Martin te
Etampes doet zijn uiterste best om zyn
beroemde collega in Pisa te evenaren!
Maar de Fransche concurrent van den
scheeven toren van Pisa heeft nog een heel
bijzondere eigenschap: de overhelling van
den toren in Etampes n.l. is niet altyd everf
groot, maar wisselt voortdurend af. De stand
van den toren is afhankelük van het meer
of minder regenachtige weer der vooraf
gaande dagen. Ingestelde onderzoekmgen
hebben uitgemaakt, dat de fundamenten van
den toren op een leemlaag rusten, die zich
samentrekt of uitzet naar gelang het weer
droog of vochtig is. Deze verandering in de
gesteltenis van den bodem is oorzaak, aat
de toren voortdurend in beweging blijft en
afwisselend een betrekkelijke groote over
helling vertoont en weer in zün ouden stand
terugkeert.
Een voorstel der Zionisten!
De Paus naar Jeruzalem?
Men schrijft ons uit Jeruzalem:
In het Zionistisch dagblad voor Palestina
schrijft Kadmi Cohen een hoofdartikel,
waarin hij de volgende denkbeelden ontwik
kelt. Het Zionisme heeft voor zijn kolonisa
tie niet alleen Palestina noodig, maar ook
Syrië en Mesopotamië. Groot Brittannië zal
daartegen geen bezwaar maken, terw.,-1
Frankrük, door toe te^taan, dat de Jode.i
uit Frankrijk zich gaan vestigen in Syrië,
er toe wil medewerken, dat de toestanden,
die daar bestaan, geconsolideerd worden. Het
plan zou echter ook de goedkeuring en
instemming noodig hebben van den H. Stoel.
Het zou van zeer groot belang zijn, voor het
Zionisme, wanneer men het Pausdom met
het Zionistisch territorium verbonden zag,
omdat de Paus voor het Zionisme een veel
betere waarborg is dan een groot leger of
een sterke vloot. Men moet aan den Paus
Jeruzalem aanwüzen als residentie en als
kerkelijken Staat. „Als Rome de eeuwige Stad
is," zoo gaat de schrijver van het artikel
voort, „dan kan Jeruzalem nog veel meer
aanspraak doen gelden op deze hooge onder
scheiding.
Waarom zou de Paus, die nu de vrijwillige
gevangene van het Vaticaan is, niet de we
reldlijke souverein van Jeruzalem willen
worden? Waarom zou men niet een gedeele
der stad en van de omgeving tot Kerkel jk"n
Staat kunnen verheffen? In Rome is Let
haast onmogelijk de wereldlijke heerschappij
der Pausen te herstellen; in Jeruzalem is
daartegen geen bezwaar."
Het artikel van Kadmi Cohen, een der
hoofdpersonen uit de Zionistische beweging,
is werkelijk zeer belangrijk, omdat hier ge
heel gebroken wordt met de oude traditie.
We meenen intusschen zeker te weten, d it
Z. H. de Paus op dit voorstel niet nader :,al
ingaan, daar de oplossing der Romeb sche
kwestie thans reeds haar beslag heeft ge
kregen.
De bespreking over eventueele controle
maatregelen betreffende den uitvoer vin
landbouw-, tuinbouw- en zuivelproducten,
tusschen den minister van Binne. landscne
Zaken en Landbouw en vertegenwoordigers
van verschillende organisaties op he' gebied
van landbouw-, tuinbouw en zuivuoea
heeft gisteren te Den Haag plaats geï:„d.
De voorstellen, welke van vertrouwelüken
aard waren, bleken in beginsel nagenoeg
algemeene er wraren zeer enkele uitzon
deringen instemming te hebben gevon
den
Van verschillende zijden werd de hoop uit
gesproken op spoedige totstandkoming van
zoodanige maatgelen. Over details van uit
werking werden voorts geen gedachten ge
wisseld.
Aneta seint uit Batavia:
De sergeant-vlieger Ooninkx van Kalidjati,
wiens machine werd aangetroffen nabü
een halte aan de lijn Tjikampek—Cheribon,
is door de inlandsche bevolking, die hem
vond, naar de bewoonde wereld teruggebracht.
De planter Kuipers heeft hem per auto
naar het vliegveld Kalidjati teruggebracht
waar hij Donderdagavond omstreeks half 5
arriveerde. Hij vertelde, dat hü verdwaald
was geraakt in de wolken en een noodlan
ding had gemaakt op een moerassig terrein.
Toen is hij op zoek gegaan in de rimboe,
waar hy den weg is kwytgeraakt.
COMMUNALE S 1899
Trekking van 5 Februari
No. 76.739 is betaalbaar met frs. 250.000,
no 256.626 met frs, 5.000, nos. 1.669, 2.652.
8.833, 101.511, 17.132, 194.733, 232.191,
232.740, 235.715, 237.844, 292.749, 308.841^
322.224, 348.776, 352.281, 371.812, 414.197,
441.164, 463.236 elk met frs. 1.000.
FONCIèRES 1909
Trekking van 5 Februari
No. 395.689 is betaalbaar met frs. 100.000,
no 869.798 met frs 10.000, no. 24.589, 149.083,
405.428, 497.989, 577.322, 677.279, 752,582,
836.109, 843.001, 880.633 elk met frs. 1.000.
60 nummers met frs. 500.
STAD PARJS 1875
Trekking van 5 Februari
No. 193.759 is betaalbaar met frs. 100.000,
no. 28.788 met frs. 50.000, no. 3.301, 59.045 en
260.159 met frs, 10.000, no. 209.457, 221:983,
239.940, 268.991 met frs. 5.000. 45 nummers
zyn betaalbaar met frs.. 1.000.
STAD PARIJS 1912
Trekking van 5 Februari
No. 36.641 is betaalbaar met frs. 100.000,
no. 498.618 met frs. 10.000 no. 56.783, 165.671,
244.648, 496.770, 559.719 met frs. 10.000. 81
nummers zijn elk betaalbaar met frs. 500. 9480
nummers worden a pari afgelost.
Zij was te zeer met haar eigen gedach
ten bezig geweest en een zekere beschroomd
heid, zoowel als vrees, dat hij naar de reden
van haar thuiskomst zou vragen, hadden
haar er van teruggehouden. Vandaag echter
scheen het haar als een ingeving des hemels,
dat de gedachte in haar opkwam, om bij
den pastoor raad te gaan vragen. Dat zij
tegenover hem haar hart uitstortte, daar
konden haar ouders toch niets tegen hebben.
Voor zü haar besluit goed overwogen had,
stond zij reeds in den tuin der pastorie.
De pastoor heette haar vriendelijk welkom
en noodigde haar uit plaats te nemen. Hij
wilde haar juist schertsend vragen, of zy
ginds in Gutstedt haar ouden vriend geheel
vergeten had, omdat zij hem nu eindelijk pas
eens op kwam zoeken, toen hij bemerkte,
dat haar het huilen nader stond dan het
lachen en dat haar gezicht gloeide van op
gewondenheid. Dit was iets ongewoons voor
het anders zoo bedaarde meisje.
Hy vroeg, of er wat voorgevallen was, of
hare ouders soms ongesteld waren, of dat zij
slechte tijding bekomen hadden?
Toen zü °P al die vragen ontkennend het
hoofd schudde, begreep de oude heer, dat er
toch iets bijzonders aan de hand moest zijn,
waardoor zij zoo van streek was. Vriendelijk
drong hij er op aan dat zij toch haar hart,
voor hem uit zou storten. Mogelük vermoedde
hü reeds wat er gaande was, want hü mom
pelde iets van kinderachtig gescharrel, dat
tot niets leidde en waartegen de ouders zich
met recht verzetten.
Dit klonk inderdaad niet bemoedigend en
dat de pastoor van kinderachtig gescharrel
sprak, dat vond Marie wel wat al te erg.
Neen, zij was overtuigd, dat hunne liefdq,
geen kinderspel was.
Aarzelend, met tranen in de oogen, ver
telde zij de geheele geschiedenis en verzocht
den pastoor om raad en steun, wijl haar
vader zulk'een vooroordeel tegen Dietrich
had.
Ernstig had de pastoor toegeluisterd,
was voor hem een lastig geval. Uit jaren
lange ondervinding wist hü, hoe eigenzinnig
en stijfhoofdig de boeren zün, vooral als het
op trouwen aankomt. Bovendien was hü
overtuigd, dat de oude Schnitler vooral zich
niet licht iets uit 't hoofd liet praten. Wat
de familie Wilhelm betrof, hij herinnerde
zich dat d» oude houtvester geen al te beste
reputatie had.
Desniettemin kon toch de zoon wel goed
en braaf zijn. Er bleef hem voor 't oogenblik
niets anders over dan Marie tot kalmte op
te wekken. Hij kon haar vader geen ongelük
geven, dat hy een schoonzoon begeerde,
wiens familie goed aangeschreven stond.
Als het jongmensch echter werkelijk braaf
was en het goed meende, dan kon men
mettertijd nog zien. Zij was nog zoo Jong en
haar Dietrich -zeker ook, zij konden dus
gevoeglyk wachten. Tot ongehoorzaamheid
moest zij zich evenwel niet laten verleiden
en niet achter den rug harer ouders hande-
len,
Was de man goed en braaf, dan zou het
haar daartoe niet willen overhalen.
dat zü zich niet te vroeg moest verbinden,
de belofte van trouw was zoo gauw gegeven,
later had men er soms spüt van.
De pastoor sprak zoo kalm en vriendelük,
dat Marie zich niet beleedigd gevoelde, of
schoon haar jeugdig hart by' zün laatste ge
zegde in verzet kwam.
Hoe zou het mogelük zijn dat het gevoel,
't welk zoo diep wortel had geschoten in
haar hart, ooit veranderen kon? Aan de
jeugd, .die geen verleden kent, schijnt alles
onveranderlük.
Zij keek den pastoor half verwijtend aan;
hij begreep wat zij bedoelde.
Dit veranderde echter zijn meening niet,
Hoe dikwijls toch had hij bü ondervinding,
dat de jeugd zich door een plotselinge op
welling liet misleiden en later verachtelijk
neerkeek op wat zij eens als geluk na
streefde.
Het jonge gezichtje voor hem had wel is
waar een vastberaden uitdrukking, 't Beviel
hem, dat Marie het zoo ernstig opnam en
zoo moedig voor hare liefde instond. Tot
dusverre had hij haar nog altijd als een kind
beschouwd, nu scheen zü eensklaps vrouw
geworden.
Marie was echter niet alleen gekomen om
haar hart eens lucht te geven, neen, zij had
ook iets te vragen.. Moest zij den armen
Dietrich in den waan laten, dat zü met het
besluit haars vaders tevreden was?
Zij zag er zoo bedrukt en terneergeslagen
uit, dat haar oude vriend het niet van zich
kon verkrijgen, haar zoo heel en al onge
troost naar huis te laten gaan; bovendien,
het jongmensch had ook wel eenig recht om
de waarheid te weten.
De pastoor beloofde haar dus, na eenige
aarzeling, hem zelf mee te deelen, hoe de
zaken stonden. Hij wilde ook trachten nog
iets naders te weten te komen omtrent zijn
karakter en positie. Bleek het werkelijk, dat
hij zooals Marie meende, braaf en degelijk
was, dan was alle hoop nog niet verloren.
Marie droogde haar tranen en keek hem
dankbaar aan. Zij had ten minste in zoo
verre haar doel bereikt, dat Dietrich nu
tijding van haar zou krijgen wat veel van
de teleurstelling zou wegnemen.
Een weinig opgewekter sloeg zij den weg
naar huis in, of liever gezegd, zij maakte
eerst een omweg door het dorp, om haar
lange afwezigheid te kunnen verklaren. Zij
kwam langs de herberg en in 't voorbijgaan
wierp zij door het open raam een blik in
de gelagkamer. Marie kon duidelyk aan een
der tafeltjes de lange gestalte en het roode
van drank verhitte gezicht van den ouden
Wilhelm onderscheiden. Ondanks het wei
nige succes, dat hü van zün bezoek bij
Schnittler gehad, had, scheen hij toch goed
geluimd.
Ontsteld wendde Marie haar blik af. Zy
huiverde; zij voelde een slechte wantrouwige
gedachte jegens den geliefde in ha^r op
komen. Zü wilde er zich tegen verzetten,
maar haar trots fluisterde haar in, dat er
toch wel iets was, waardoor haar liefde
schipbreuk kon lyden.
Toen Marie thuiskwam, was haar vader
nog niet teruggekeerd. Marie die dringend
behoefte had aan rust begaf zich naar haar
kamer, onder voorwendsel, dat zü hoofdpyn
had. Ofschoon het nog niet laat was, duur
de het niet lang, of de slaap kwam haar
vermoeide leden verkwikken.
't Ware beter geweest, dat hare oogen niet
zoo spoedig toegevallen waren, dan was zij
gewaar geworden, hoe de breede gestalte
harer moeder voorzichtig door de kamer
sloop om met bezorgdheid naar haar kind
te zien
't Viel mevrouw Schnittler mee, dat zü
Marie slapend vond, zij wist toch niet wat
zü haar zeggen zou. 't Was haar niet te veel
zich voor haar kind uit te sloven; dag en
nacht voor Marie werken dat kon zy wel
Maar haar een enkel woordje van troost
toe te voegen, haar wat op te beuren, dit lag
niet in haar aard.
Had Marie kunnen zien met hoeveel deel
neming en belangstelling zij haar nu gade
sloeg, dan had zij zich kunnen overtuigen,
dat onder dit schyribaar zoo koel en onver
schillig uiterlijk toch een teeder moederhart
voor haar klopte.
(Wordt vervólgd)
