Nederland in Sneeuw en
Koude-Golf
Winterfeest op de Gouwzee
tweede blad
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
MAANDAG 18 FEBRUARI 1929
BLADZIJDE 1
De strengste winters van duizend jaar; 1929 de zevende
in de rij Een K.L.M.-vlucht naar de Waddeneilanden
Een extra-uitkeering aan werkloozen
Met auto's over de gladde vlakte
Parkeerterrein op het ijs
De extra-reglementaire
uitkeering uit de
werkloozenkassen
Schaatsenri j den
Wedstrijden
op het Alkmaarder Meer
L1SSE
ENKHUIZEN
Alle jaren leest men, zoodra de winter I extra-steun van 's Rijkswege worden vergoed
maar eenigszins ernst wordt, van beruchte 'en daarbij te bepalen, dat de uitkeeringen
winters in vroeger tijd. Maar we weten, dat tijdelijk met minstens 50 pet. moeten woden
slechts die berichten waarde hebben, welker
oorsprong nauwkeurig is vastgesteld en wel
ker meer of minder beperkte betrouwbaar
heid, zoover als nu nog mogelijk is, na
gegaan kan worden. Hoewel de onderzoekin
gen, zoo schrijft het „Vaderland", zich tot
West-Europa beperken en de lijn Bremen-
verhoogd?
Geen kolengebrek te vreezen
Omtrent de voorziening van de brandstof
fen door de Limburgsche mijnen verneemt
„de Telegraaf" van de zijde der Staatsmijn
Straatsburg zoowat de Oostgrens van het i^irectie, dat er geen reden voor ongerustheid
onderzochte klimaat-gebied vormt (in het /behoeft te bestaan. De productie gaat nor-
Zuiden en Westen is het door de Pyreneeën maal haar gang en de afnemers ontvangen
en Fransche kust begrensd) toch gelden de
resultaten ook voor geheel West-Europa,
omdat men weet en ook nu weer ziet, dat
juist de allerstrengste winters steeds tege
lijk Midden- en West-Europa treffen. Er
blijkt verder uit, dat de allerstrengste win
ters, ook „groote" winters genoemd, natuur
verschijnselen zijn van saeculaire zeldzaam
heid en dat er in de laatste duizend jaar
niet meer dan hoogstens zes zijn geweest.
Begrijpelijkerwijze neemt de betrouwbaarheid
der aanteekeningen af, hoe verder ze in de
vroegere middeleeuwen teruggaan, maar van
begin 15de eeuw af mag men zich eenigszins
verlaten op de oude bronnen. Als men des
niettemin aan de berichten over twee bij
uitstek strenge winters, welke de 15e eeuw
gebracht heeft, nog niet al te groote waar
de w.il hechten (t. w. de winters van 1408
en 1435) dan blijven er als allergrimmigste
winters over, die in het tijdperk tusschen
1565 en 1830 vallen.
Al dadelijk de eerste, die van 1564/65
wordt als hard in heel Europa, bijzonder
echter in het Westen geschilderd. Hij duur
de in Parijs, volgens een rapport van Arago,
van 29 December 1564 tot 24 Maart 1565
en was reusachtig rijk aan sneeuw. De
Schelde en alle andere rivieren waren dicht
gevroren en in Antwerpen vierde men feest
op het ijs van de rivier. Nog erger was de
winter van 1608, welke volgens oude bron
nen wel de vreeselijkste van heel de laatste
duizend jaar moet zijn geweest. De vorst
duurde overal van midden December tot
midden Maart en heerschte in alle landen
van Scandinavië tot Frankrijk en Italië.
Alle groote rivier waren als „versteend"; op
het ijs der Theems kon men vuren aan
steken. Zuiderzee en Oere Sont kon men
zonder gevaar doorkruisen; in Noord-Holland
spleten de boomen van de koude en in de
tot op den bodem bevroren rivieren gin
gen de visschen te gronde. Ook uit Berlijn,
Essen en andere groote steden heeft men
berichten over de ontzettende koude in de
zen winter, welke eerst na honderd jaar,
1709, een opvolger kreeg, die he net zoo
bar maakte.
Weer waren alle rivieren en meren bevro
ren, zelfs de Elbro in Spanje. In Nederland
vroren de Rijnarmen nog in Maart voor de
tweede maal dicht; ook in Engeland vroor
het drie maanden lang en de strenge koude
beheerschte heel Europa, van Riga en Stock
holm tot Napels en Cadix. In Pruisen, Ne
derland en Engeland lag hooge sneeuw; de
aarde bevroor drie el diep. Wild, vogels en
menschen bevroren bij massa's. Alleen in 't
bisdom Parijs kwamen een 200 menschen
om het leven.
Ook de winter van 1740 was vreeselijk; hij
duurde in Frankrijk van Oct. 1739 tot in Maart,
in Duitschland zelfs tot April. In Pruisen
werden door de ontzettende vorst het zaad,
de vruchtboomen en de wijnbergen vernie
tigd. Boomen en struiken kregen eerst in
Juni groen. In heel Pruisen heerschte hon
gersnood en epidemieën hielden geweldig
huis.
De laatste van deze verschrikkelijke win
ters was die van 1830, welke reeds destijds
als de strengste winter in de historie gold.
De vorst breidde zich van Duitschland uit
over West-Europa tot in Spanje en Por
tugal, waar zij ongehoord streng was en leek
op den huidigen winter hierin, dat zij tege
lijk in het hooge Noorden zacht was. Ook
de bereikte laagste temperaturen hadden on
geveer hetzelfde peil als de nu voorkomende
op den thermometer. Ze komen ten deele
zeer opvallend met onze Februari-temperatu-
ren, die we nu doormaken, overeen. In Spanje
stond alle verkeer stil en in het warme An-
dalusië kwamen niet minder dan 14.000 stuks
vee van de koude om. Net als nu deden
allen de kolen, die zij anders ook krijgen.
!Wel brengt de kwestie van het vervoer nogal
moeilijkheden mede, nu ten gevolge van
sneeuw en vorst de spoorwegen veel hinder
ondervinden.
Hieraan is dan ook toe te schrijven, dat
niet aan alle verzoeken van diegenen, die
voorzichtigheidshalve hun voorraad gaarne
een extra aanvulling willen geven, in alle op
zichten kan worden tegemoet gekomen.
Groote moeilijkheden wat de kolenvoor-
ziening betreft, doen zich echter niet voor.
Ook van de zijde der directies van sommige
particuliere mijnen verneemt het blad, dat de
toestand, hoewel deze uiteraard abnormaal
is, nog in geenen deele aanleiding tot be
zorgdheid behoeft te geven.
Gratis kolen
langs brandstoffen en levensmiddelen naar
het eiland te brengen.
Margarine voor de eilanden
circulaire vertoont de laatste jaren bijna
geen wijziging. Men heeft ten Departemente
blijkbaar een schema, dat bevalt, en is niet
zeer genegen daarin naar eisch van tijd en
omstandigheden wijziging te brengen. Naar
Daar op de eilanden Texel, Schiermonni- het schijnt heeft men daar tot devies: quieta
koog en Ameland gebrek aan levensmiddelen non movère, het rustige met rust laten. Zou
begint te komen heeft de N. V. v. d. Berg's het nu evenwel dit jaar geen tijd worden
Fabrieken zich in verbinding gesteld met de voor Minister Kan om gebruik te maken
K. L. M. en een vliegtuig gecharterd, ten
einde die eilanden van Blue Band margarine
te voorzien. Deze wordt ter beschikking ge
steld van de diverse burgemeesters om gratis
te worden uitgedeeld aan degenen, die daar
voor in aanmerking komen. Waar 'n landing
niet mogelijk is, zal getracht worden de mar
garine met een parachute neer te laten.
Een half millioen eieren bevroren
Op de Geldersche eierveiling te Arnhem
bleek Vrijdag dat een groot aantal eieren niet
doelmatig tegen de vorst was verpakt. Het
gevolg daarvan was, dat een zeer groot aan
tal, naar schatting minstens een haif milloen.
is bevroren.
IJs wandelingen
Zaterdagmiddag zijn van de 14 visschers-
schepen, die in Enkhuizen zijn ingevroren,
weer 13 personen over het ijs van Enkhuizen
naar Urk komen loopen. Bovendien zijn 7 vis-
schers uit IJmuiden van Urk naar Schokland
gekomen. Eenige personen, zijn Zaterdagmor
gen 4 uur van Urk naar Schokland per ijs-
schuit vertrokken om een partij margarine te
halen.
IJs van één meter dik
Tengevolge van de hevige koude zijn Zater
dag de lagere scholen te Heusden, in de ge
meenten Asten, Liessel en Someren gesloten.
De avondscholen te Helmond zijn eveneens
gesloten. Bij meting bleek het ijs in de Zuid-
Willemsvaart ruim een meter dik te zijn.
Alle fabrieken voor de fabrikatie van steen
lagen in geheel Oostelijk Noord-Brabant stil.
Te Venraij werd door de Paters Francisca
nen aan alle arme lieden warm voedsel ver
strekt.
Het weer, de vogels en de minister
Het strenge winterweer heeft onder ver-
.chillende onzer standvogels een ware slach
ting aangericht. Op een mijner wandelingen
aldus schrijft Mr. dr. J W- Schneider aan
de „Msb.", trof ik dezer dagen verscheidene
De directies der Staats- en particuliere
mijnen hebben in verband met het verzoek
van den R. K. Limburgschen Werkliedenbond
besloten in verschillende mijngemeenten een
hoeveelheid kolen gratis ter beschikking te
stellen ter verdeeling onder de noodlijdenden,
werklooze bouwvakarbeiders enz.
De burgerlijke armbesturen zullen in sa-
menwerking met de particuliere instellingen doodgevroren aan^ Hoewel de ge s
van liefdadigheid voor een doeltreffende ver- Sroote koude gehard zijj
dpp,ine zore draeen Qe !aatste nachten zoo fel opgetreden, dat
j vele er niet tegen bestand waren. Het was
I een geluk, dat de grond niet met sneeuw be-
Van Ameland naar de Friesche kust dekt was, wijl anders de sterfte nog groo-
ter geweest zou zijn. Niet wémig hebben ook
Zaterdagmorgen half 8 zijn uit Holwerd onze watervogels geleden Door het dicht
vier personen, schipper Hofker en zijn knecht, vrjezen van bijna alle stroomend water, de
de veerman Gorter en nog een vierde man, veie jacht, die er tot voor kort op gemaakt
van de bevoegdheid van art. 30 der Jacht
wet 1923, waarbij de Minister den tijd van
eierrapen, Gedeputeerde Staten der onder
scheiden provinciën gehoord, kan stellen zoo
Z.Exc. wil Behalve het rapen van eenden
eieren, wat sinds eenige jaren verboden is,
zou stellig ten aanzien der waterhoenders
dus een absoluut verbod van eierrapen moe
ten worden ingevoerd. Ook ten aanzien der
andere in art. 1 Jachtwet '23 onder water
wild genoemde vogels als duikers, watersnip
pen, goudplevieren, kemphanen, wulpen,
scholeksters, grutto's tureluurs ware een ab
soluut verbod van eierenrapen gedurende
eenige jaren aan te raden. Wel hebben deze
vogels, daar ze naar Zuidelijker streken trek
ken, waarschijnlijk van de koude niet zoo
zeer geleden, maar toch is het uitermate ge-
wenscht om deze weidevogels eens geduren
de eenige jaren te sparen. De eieren van den
kievit worden door de Jachtwet niet be-
neerscht. wijl deze vogel niet onder het wa
terwild valt, maar waaromtrent in de Vo-
gelwet 1912 bepalingen worden aangetroffen
De eieren van den kievit mogen ten
gevolge art. 4 dier wet steeds van 1 Februari
tot 28 April geraapt worden, zoodat de re
geling daarvan buiten de competentie van
den Minister ligt.
Zwart ijs
Op het Buiten-IJ en Pampus, tot op meer
dan 10 K. M. afstand buiten de Oranjeslui
zen, doet zich het vreemde verschijnsel voor,
dat het ijs overal bedekt is met een onzicht
baar dun laagje zwarte stof.
Al wat met het ijs in aanraking komt,,
hetzij kleeding of handen wordt bezoedeld
alsof het met roet bestreken is.
De herkomst van deze stof is onbekend
Visch en vorst
„Hoe zullen de visschen het maken bij
dan een langzame vergiftiging van het wa
ter plaats vindt.
Noord-Holland staat in dit opzicht al in
een zéér kwaden reuk. Daar gaan bijna in
iederen,. winter bij eenigszins strenge vorst
duizenden visschen onder het ijs dood, zon
der dat het ijs nog noemenswaardig dik is.
Hieruit valt dus al af te leiden, dat er dan
van doodvriezen geen sprake geweest kan
zijn."
Integendeel, zoolang het water maar vol
doende zuurstof bevat, kunnen visschen het
er juist, omdat ze koudbloedig zijn
nog héél lang in uithouden. Dit is heel vaak
gebleken bij visschen in aquaria, waarvan het
water met visch en al tot één geweldigen
ijsklomp was geworden, zoodat de dieren to
taal verstard in het ijs zaten vastgevroren
en men zou denken, dat ze dood waren.
Duurt die toestand slechts kort, zoodat nog
De landbouw en de vorst.
Behalve over de visch en de vorst, heeft
het Hbld. ook over den landbouw, speciaal
wintergraan en ingekuilde aardappelen, de
meening gevraagd van de Ned. Heide-Maat-
schappij te Arnhem. Ziehier wat geantwoord
werd:
Aardappelen.
Nu de vorst met ongekende strengheid zoo
lang aanhoudt, begint men zich op het plat
teland ongerust te maken over de opgeslagen
voorraden aardappelen. Door de slappe win
ters der laatste jaren werd niet overal aan
het inkuilen die zorg besteed, welke voor
een winter, als wij thans beleven, noodig is
en vreest men, dat er heel wat bedorven
zal zijn.
Opmerkelijk is, dat de pootaardappelen in
de nieuwe glazen bewaarplaatsen zich uit-
niet alle waterdeeljes tot ijs zijn verstard, gtekend houden. De Nederlandsche Hedie-
rl O r?nl Uil In v,n>nn a 1 -1 UI J a 4.
dan zal bij langzame ontdooiing blijken, dat
de visch er niet het minste nadeel van heeft
ondervonden. Zoolang dus het water maar
gezond blijft, d.i. rijkelijk van zuurstof voor
zien, bestaat er, ook al is het ijs nog zoo
dik, geen gevaar voor de visschen.
Bij het begin van de vorst zoeken zij de
beschuttende diepte op, waar het water ge
woonlijk een of meer graden minder koud
is dan aas de oppervlakte en wachten daar
kalm den winter ai. In rivieren en andere
stroomende wateren is dan ook geen visch-
sterfte te verwachten. De stroom zorgt tel
kens voor verschen aanvoer van zuurstofrijk
water.
Anders staat het in dit opzicht echter met
de stilstaande wateren. Daar is de zuurstof -
verzorging in wezen verschillend van die der
stroomende wateren. Zoolang het water niet
met ijs bedekt is, heeft de verzorging met
zuurstof daar plaats op twee verschillende
wijzen.
Zuurstof vorming door algen.
Ten eerste uit de atmosfeer door den wind,
die het wateroppervlak in golving brengt en
ten tweede door de levensfunctiën der laagst
georganiseerde planten, die der wieren of al
gen. Alle hooger plantenleven staat 's win
ters stil; de eencellige wieren echter vege-
teeren voort op den bodem onzer wateren
langs schoeiingen en op de stengeldeelen der
zoo'n geducht strengen winter. Deze vraag haifvergane ondergedoken planten. Die een-
heeft het „Hbld voorgelegd aan de ed. oejyge wiexen nu produceeren zuurstof, in
Heide-Maatschappij te Arnhem, die zooa s tegenstelling met de hoogere waterplanten,
men weet een speciale hoofdafdeellng zoet- Qnder lnwerking
van het daglicht, heeft
watervisscherij heeft en eigen visch-kw er dje fijn bewerktuigde microscopische
vertrokken en over het ijs van de Waddenzee
naar Ameland geloopen, waar zij te half 11
aankwamen. Zij deelden mede, dat het ijs
zeer betrouwbaar is, hier en daar zijn eenige
verhoogingen door opgekruid ijs, doch er is
voor een wandeling geen bezwaar.
Gisteren werd een weg over het ijs van het
eiland naar Holwerd afgebakend om daar-
is, de kooivangsten enz. hebben vooral de
eenden een sterke dunning in hun gelederen
zien komen. Ook de waterhoentjes, waarvan
er een groot getal blijven overwinteren,
moesten het ontgelden. Nu komt meestal
omstreeks dezen tijd de ministerieele beslis
sing af over den tijd, waarin het geoorloofd
is de eieren van waterwild te rapen. Deze
kerijen beheert.
„Bij het stellen van die vraag aldus
het antwoord gaan onze gedachten onwil
lekeurig terug naar vroegere, strenge win
ters, waarvan die van 1921 ons nog versch
in het geheugen ligt. Er is toen overal in ons
land zeer veel visch „doodgevroren". Dit is
plantjes een koolzuurontleding plaats en de
daarbij vrijkomende zuurstof houdt het wa
ter „gezond".
Als dus een ijslaag de vrije toetreding van
zuurstof uit de atmosfeer onmogelijk maakt,
dan is de kleine „zuurstoffabriek" onder wa
de algemeen gebruikelijke term. doch juister ter nog altijd m werking, want de levende
zou het zijn te spreken van „gestikt". Want: wieren verzorgen door hun assimilatieproces
het is ten slotte gebrek aan de noodige! het water nogaldoor met zuurstof zoolang
11-1,1 /-.>• FnniYiincfo 11 ohf /lArvT ÏICIOOO* TJVT. O TT H PTl
zuurstof, die hen het loodje doet leggen
Daarin ligt dan ook de voornaamste reden,
waarom in het ééns water de visch sterft,
terwijl zij in het andere blijft leven.
er tenminste licht dcor de ijslaag tot op den
bodem doordringt.
Sneeuw op 't ijs.
Brongas vorming
De oorzaak ligt dan in den onzuiveren j
bodem, die gassen produceert en waardoor wateren.
Maardie zuurstofproductie houdt op,
als een sneeuwlaag het licht verhinderd toe
te treden en als het niet spoedig dooit, is er
groote kans op uitsterving in verscheidene
Kermis op Marken per auto over
de Gouwzee parkeerterrein op het
ijs.
Deze, in telegramstijl ontvangen mede-
deelingen, waren voldoende voor ons, om te
besluiten op den vroegen Zondagochtend
naar Monnikendam te gaan.
Een zware, laaghangende grijze hemel,
waaruit een fijne sneeuw neerdwarrelt.
De weg HaarlemAmsterdam ligt vrijwel
verlaten. Een enkele auto suist bij lange
tusschenpoozen voorbij. Op de vaart links
van den weg wordt al gereden en op de
Liede is 't al aardig druk. Een lichte rijp
tooit de boomen. Eén witte vlakte aan beide
zijden den weg.
Maar geen bitse oostenwind jaagt je
pijnend tegen 't gezicht. Geen snijdende,
prikkende kou maakt het toeven buiten tot,
een verschrikking. Wel is de aanblik in de
natuur nog wintersch, maar vergeleken bij
wat we in de afgeloopen week meemaakten,
is deze ochtend mild, bijna zacht. Het vriest,
maar hoogstens enkele graden.
Wij rijden door Amsterdam, dat in den
vroegen Zondagochtend niet de minste be
lemmering biedt voor een snellen en
ononderbroken doortocht.
Aan de De Ruyterkade. Op de gemeente
pont. We stappen uit, om dit ongewone beeld
beter te kunnen opnemen. De pont beweegt
zich langzaam voort door een breiige
massa, maar vast genoeg om de meeuwen
te dragen, die bij 't naderen van 't plompe
gevaarte niet eens veel haast maken en
enkele meters verder opnieuw neerstrijken
in de ijzige, vuigele pap. Ze azen, op wat
passagiers hun van boord gelieven toe te
het PARKEERTERREIN GF HUT IJS Op den achtergrond liet eiland Marken.
gooien. Bij een steiger links van onze pont
benden wolven invallen in de dorpen en wriemelt een groote zwerm meeuwen. Zij
talrijke personen werden door de van honger
woedende dieren verscheurd.
Bij deze catastrophale winters zal die van
1929, meent A. Köllner, weinig achterstaan.
Overeenstemming tusschen regeering en
organisaties
Zaterdag had op het departement van
Arbeid, Handel en Nijverheid een conferen
tie plaats tusschen den Minister van Ar
beid, enz., den directeur van den Rijksdienst
voor de werkloosheidsverzekering en arbeids
bemiddeling en de besturen van het Ned.
Verbond van Vakvereenigingen, het R. K.
Werkliedenverbond en het Chr. Nat. Vak
verbond en eenige besturen van werkloozen
kassen, ter bespreking van de circulaire van
den Minister inzake het verstrekken van een
extra-reglementaire uitkeering aan de uit
getrokken verzekerde werklooze arbeiders.
Het resultaat van deze bespreking is ge
weest, dat volledige overeenstemming bereikt
is en dat de besturen van genoemde vak-
centralen hun bonden zullen adviseeren de
regeling te aanvaarden. De regeling houdt
in, een extra-uitkeering van twaalf dagen
aan uitgetrokken landarbeiders, fabrieks
arbeiders, transportarbeiders, bouwvakarbei
ders, schilders en nog enkele kleine groepen
van arbeiders.
Vragen aan de regeering
Tet Tweede Kamerlid de heer L. L. H. de
Visser heef zich met de volgende vragen tot
de Regeering gewend:
lo. Heeft de Regeering kennis genomen
ondanks de reeds genomen maatregelen tot
extra steun van den ontzettenden nood,
die desondanks nog in verscheidene provin
cies van het land wordt geleden?
2o. Is de Regeering niet van oordeel dat
de tot nu toe genomen buitengewone maat
regelen tot steun aan werkloozen en behoef -
tigen nog zeer onvoldoende zijn?
So. Is de Regeering bereid zich direct tot
de gemeentebesturen te wenden met de
mededeeling, d*t alle hoogere kosten vanj
schieten omhoog, omlaag, duiken, zwenken
en trachten in de vlucht te vangen, wat
hun wordt toegeworpen.
Tien minuten later rijden we langs het
Noordhollandsch kanaal. Veel ingevroren
schepen, die te langen leste den strijd tegen
het ijs hebben moeten opgeven. Een hobbe
lige ijsvlakte, waarover met moeite een
enkele rijder langs den kant. waar de
ijsvloer het minst ongelijk is, tracht vooruit
te komen. Veel visschers. Zij hakken het ijs
van een halve armlegte dikte weg en laten
in de bijt het verraderlijke koord met het
aas neer.
Zelfs deze versufte, half verstikte dieren,
die door den langdurigen winter toch al
zooveel hebben te lijden, kan de mensch in
zijn geraffineerde wreedheid nog niet met
rust laten, altijd er op uit het dier te be
lagen en te verschalken.
We naderen Monnikendam.
Alle vaarten, die naar deze plaats voeren,
worden druk bereden. Een zeer bont gezel-
BIJ HET EILAND MARKEN De moeilijke „opgang" naar den vasten wal.
zitvlakken; door het hobbelige ijs worden
er veel buitelingen, gemaakt.
Bij den ingang van de ijsbaan in Monni
kendam was een bord geplaatst. IJs op de
Gouwzee voor auto's onbetrouwbaar. Dus....
zouden we een vergeefschen tocht hebben
gemaakt? Even poolshoogte nemen. Er
snellen vele auto's over het ijs, zware en
lichte wagens, zelfs een volgeladen autobus,
schap. Velen hebben besneeuwde ruggen of Dat nam de laatste bedenking weg en een
oogenblik later stond ook onze wagen op de
Gouwzee.
Het scheen wel, of de heele provincie
van Hoorn tot Haarlem was uitgeloopen,
zoo'n geweld'ge menschenmassa had zich
hier verzameld. In de richting van Marken
wordt gereden per schaats, per as, per zeil
boot, per auto, per motor. Om één motor is
een vlet heengebouwd, waarop er tien,
twaalf worden meegevoerd.
Een ijsfeest in oudhollandschen stijl!
Het moge dan waar zijn, dat de winter lang
duurt en hier en daar de liefde voor de
ijssport deed verflauwen, dezen Zondag
heeft de Gouwzee een ijsfeest aanschouwd,
zooals zelfs de oudsten zich niet meer zullen
herinneren.
Bij den start heerscht een geweldige
drukte. Auto's toeteren, om zich een door
tocht te banen naar de ruime, breede, witte
vlakte. Kramen en tenten zijn er vele
opgeslagen. Achter de uitgesta'de kistjes
met chocolade en toffee en daartusschen
taai-taai, bananen en sinaasappelen, staat
de dribbelende, deinende of dansende koop
man (vanwege de koude voeten) en doet
den volke kond, dat zijn prijzen lager zijn
dan bij zijn concurrenten. De arren, met
belletjes-rinkelende, stijfpootige hitten be
spannen, rijden af en aan. Na eiken tocht
worden nieuwe deelnemers voor een tochtje
opgescharreld. Een fotograaf „neemt" een
ar, die juist vertrekt. De eigenaar rijdt
statig langs hem heen. Hij vindt 't niet
naar, dat de illustratie-pers een opname
van zijn vehikel de wereld inzendt.
Een Amsterdamsche liedjeszanger, ergens
van drie hoog achter, vijf maal bellen, zoekt
voor heden zijn debiet hier. Hij zingt ver
schrikkelijke dingen van:
„een maagd, zoo jong nog en teer
te griezelig om na te vertellen.
Elke emotie, die het leven biedt, dient men
mee te maken en zoo reden we per auto
over de bevroren wateren, licht en gonzend
als op een asfaltweg. Toch leek de schaats
ons aantrekkelijker en dies bonden we
onder. Over het geheel was de baan goed.
Hier en daar alleen een slecht gedeelte of
wat hobbelig ijs. Wel is oppassen en uitkij
ken geraden. Wat 'n ruimte! Bij den start
lag Marken voor 't gezicht verborgen. Ha'f-
weg de baan zien we het torentje, de lage
huizen, de masten der visschersbooten.
Bijna windstil. Een lange file van rijders
beweegt zich langs verschillende banen
voort, zwarte punten in deze witte vlakte.
In dezelfde onregelmatigheid, waarmee
mieren optrekken naar de centrale werk
plaats langs het gele zandpad op de heide.
Op korten afstand van dit eiland is een
heusch parkeerterrein, waar twintig of
meer auto's staan, de motors ingekapseld ln
reisdekens. Daar vormde zich een centrum.
Daar stonden groote tenten, waar warme
chocola werd geschonken. Dat centrum was
vermoedelijk de kermis, waarvan men ons
iets had medegedeeld. Het leek er wel wat
op, maar niet veel.
Er ls gereden per schaats, enz. enz.
enz. den ganschen langen Zondag en
terwijl op dezen zelfden Zondag misschien
half Nederland ijsvreugde genoot, werd op
de Gouwzee een ongewoon, maar prachtig
geslaagd winterfeest gevierd
Maatschappij plaatste vorig najaar op een
bij haar in beheer zijnd bedrijf te Nieuwer -
oord een dergelijke bewaarplaats, waarschijn
lijk de eerste in Drente. Niettegenstaande de
langdurige groote koude buiten, bleef de tem
peratuur in de bewaarplaats zonder kunst
matige verwarming nog steeds boven 3
gr. C., wat dus voor het bewaren van de
aardappelen alleszins voldoende is. Er blijkt
dus wel uit, dat de zich tusschen de dubbele
glazen wanden bevindende luchtlaag vol
doende isoleert en de kiemende poters zor
gen voor de verwarming binnenshuis.
Wintergranen
De stand der wintergranen kan thans nog
niet worden beoordeeld. Tijdens de groote
koude miste men op vele plaatsen een be
schuttende sneeuwlaag en het is niet onmo
gelijk, dat het graan daar wel geleden heeft.
Veel hangt echter nog af van het verloop
van den dooi; er is met zekerheid nog niets
te voorspellen.
De Maas voor Rotterdam ijsvrij
Zaterdag is de Maas voor Rotterdam over
een afstand van ongeveer 3'A K.M. tot
boven de scheepswerf van de firma P. Smit
Jr. van ijs bevrijd. Zaterdagmorgen 8 uur
voeren de groote ijsbrekers „Siberië" en
„België" van de N.V. Nederlandsche Stoom-
sleepdienst v.h. van P. Smit Jr. te Rotter
dam uit. om het ijs op de rivier, die hier
een breedte van 3 a 400 M. heeft, te breken.
Tot Zaterdagmiddag 3 uur zijn de beide
groote ijsbrekers aan het werk geweest en
hebben zij het ijs, dat hier en daar een dikte
had van 1 meter, over de volle breedte
totaal gebroken. Met laag water werd het
daardoor ontstane drijfijs naar zee afge
voerd. Door dit werk liggen de aan de rivier
gelegen industrieën weer aan open water en
kunnen zij hun grondstoffen weer per schip
aangevoerd krijgen. Op eenige plaatsen
lagen schepen in het ijs ingevroren; deze
zijn tegelijkertijd bevrijd en weggesleept.
De margarinezending per
vliegtuig naar de eilanden
Men meldt ons uit Schiermonnikoog.
Zondagmorgen even voor 12 uur ls het
K. L. M.-vliegtuig met margarine voor de
eilandbewoners bestemd, hier geland. Tien
minuten later vertrok het vliegtuig weer.
Het vliegtuig van de K. L. M. is Zondag
middag omstreeks half één te Terschelling
geland met een partij margarine aan boord.
Het vliegtuig kon op Ameland wegens den
zwaren sneeuwval der laatste dagen niet
landen. Nadat een gedeelte der lading ge'ost
was, steeg het vliegtuig op om naar Vlie
land te vertrekken, doch kon. wegens den
dichten mist niet verder en keerde weldra
terug naar Terschelling.
Per arreslede van Amelant
naar Holwerd
Voor het eerst sinds het jaar 1890 is
hedenmorgen om 8 uur een aantal arres'e-
den over het ijs van Ameland naar Holwerd
vertrokken. Ook vele fietsers en loopers
ondernemen den tocht. Het ligt in de be
doeling brandstoffen en veevoeder op den
terugweg mede te nemen. Ook de post is
hedenmorgen over het ijs naar Holwerd
vervoerd, zoodat heden geen vliegmachine
van de K. L. M. naar Ameland behoeft te
vertrekken.
In de wedstrijden op 500, 1000 en 3000 M.
op het Almaarder Meer is v. d. Scheer er in
geslaagd nieuwe records te vestigen op de
1000 en 3000 M.
De uitslagen luiden:
500 M. 1. A. F v d. Scheer, Zutfen, 47 1/5
sec.; 2 T. Hooftman, IJselmonde, 47 4 5; 3
W. Kos, Oud-Karspel, 48; 4 N Pronk, War-
menhuizen, 49 2/5; 5 C. Kos, Oud-Karspel,
51 1,5; 6 en 7 K. Kaan, Bergen en K. Schenk
Wieringerwaard, beiden 51 3/5; 8 Huib
Blaisse, Amsterdam, 51 4/5; 3 Sj. Westra,
Warmenhuizen, 53 1/5; 10. J. v d. Garden,
Lochem, 53 2/5.
1000 M. De tien beste rijders op dezen af
stand worden als volgt geplaatst: 1 V. d.
Scheer in 1 m 37 sec. (Nederlandsch re
cord) 2. Hooftman 138, 3 W. Kos 1.42, 4
Pronk 1.43 1,5, 5 Kaan 1.46 1/5, 6 Schenk
1.46 3/5, 7 Blaisse 1.48 2/5, 8 C. Kos 1.48
3/5, 9 Keetman 1.49 3/5, 10 H. Blaisse 1.50.
3000 M. 1 v. d. Scheer 5 min. 20 2 5 sec.. 2
Hooftman 5.344 3/5, 3. W. Kos 5.35, 4. R.
Kaan 5.35 2/5. 5. Pronk 5.40 2/5. 6. Schenk
5.48 3 5, 7 Westra 5 49, 8 Keetman 5.49 2/5,
9 C. Kos 5.55 1/5, 10. B. Blaisse 5 56.
Het eindklassement luidt: 1. v. d. Schee'
(3), 2 Hooftman (6). 3 W. Kos (9).
MONNIKENDAM De bedrijvigheid bij den st-at.
Er worden goede zaken gemaakt.
Hardrijderij Zaterdagmiddag had een
hardrijderij plaats voor inwoners van Lisse
om geldprijzen. Het inleggeld bedroeg 1
per persoon. Het mooie weer lokte vele lief
hebbers naar de Leidsche Vaart waar deze
ontmoeting plaats vond. 29 Personen had
den zich voor dezen wedstrijd opgegeven.
Er werd schitterend gereden. Als le winnaar
kwam uit het strijdperk te voorschijn H. v.
Diest met een prijs van 20. Een woord
van gelukwensch voor dezen zeer kleinen en
behendigen rijder, 2den prijs: H. v. d. Zon;
3de prijs: Braam ƒ5.4de prijs: W. v.
Oosten ƒ3.—. Voor de troostprijzen kwa
men in aanmerking Jac. v. d. Zwet le prijs
6.—; Joop v. Diest 2e prijs 4.—; G.
Boom 3e prijs ƒ3.—; J. v. d. Drift; 4e prijs:
ƒ2.50. Het bestuur kan met voldoening te
rugzien op dezf n schitterend geslaagden
wedstrijd.
De ijsbanen weder in orde Door de geval
len sneeuw waren de ijsbanen zoowel in als
buiten de stad onbegaan'1-: -e- be
stuur der IJsclub ^erc.
van de gemeentelijke werkverschaffing de
banen weder in goede conditie gebracht.
Door de koude evenwel werd van de banen
weinig gebruik gemaakt.
