Buitenlandsch Nieuws
FEUILLETON
R
DE SCHAKDPAAL
TWEEDE BLAD
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT -rMAANDAG 18 FEBRUARI 1929
BLADZIJDE 2
Gasontploffing en
Gasverstikking
De koude vermindert
SOCIAAL LEVEN
„St. Franciscus van Assisië"
Het collectief arbeidscon-
tract in het bakkersbedrijf
ONDERWIJS
De oplossing der
Romeinsche kwestie
VERKEER EN POSTERIJEN
Gelukstelegrammen
Zuivering van triptieken
INGEZONDEN
GASHOUDER ONTPLOFT.
BERLIJN. 17 Febr. (V.D.J in het Noorden
van Serlijn is hedenmorgen omstreeks 3 uur
door onbekende oorzaak een gashouder ont
ploft. Het reservoir, dat een inhoud van
37.000 M3 heeft, is geheel in puin gestort,
terwijl een huizenhooge vlam de lucht in
schoot, die eenige oogenbhkken les in de
hoogte bleef hangen. De naaste omgeving in
de Sellerstrasse biedt een troosteloozen aan-
b.ik; verscheidene muren en vensters werden
ingedrukt. Da^r er zich weinig menschen op
straat bevonden, geschiedden er geen per
soonlijke ongelukken; de dochter van den op
zichter ontsnapte echter nauwelijks aan den
dood. De brandweer, die na eenige minuten
ter plaatse was, gaf terstond met 4 stralen
water, in hoofdzaak ten einde te verhinderen
dat de vlammen oversloegen op de naburige
gashouders. Nader wordt gemeld, dat 5 perso
nen meer of minder gewond werden, doordat
zij door den luchtdruk ter aarde werden ge
worpen. Waarschijnlijk is door de vorst een
ondergrondsche leiding gesprongen.
Hoe de ontploffing geschiedde.
Nader wordt medegedeeld, dat de omwo-
ienden voor de ontploffing een geweldig
suizen hoorden. Een paniek maakte zich van
hen meester; zinneloos liepen de menschen
dooreen. Om kwart voor drie werd de brand
weer gewaarschuwd, doch voordat deze ver
scheen, volgde reeds een tweede exploisie.
Nadat wegens het bijzonder gevaarlijk karak
ter van dezen brand vrijwilligers opgeroepen
waren, begonnen dezen geweldige watermas
sa's in de vlammenzee te storten, hetgeen
tot in den middag duurde. Tegen alle erva
ringen bij dergeiyke ongevallen opgedaan,
werd de dakbedekking loodrecht naar boven
gestooten, en vervolgens viel zij op de mur en
van den gashouder, waardoor deze één puin
hoop werd. Door deze omstandigheden ble
ven de andere gebouwen gespaard. Het ver
woeste gasreservoir was in 1876 gebouwd. De
totale schade, die door de gemeentelijke ver
zekering gedekt wordt, bedraagt ongeveer één
millioen mark.
DOOD DOOR GASVERSTIKKING.
Vrouw en 3 kinderen door gasverstikking
omgekomen.
KEULEN, 17 Febr. (V.D.) Toen in den af-
geioopen nacht een inwoner dezer stad
thuiskwam, vond hij de deur gesloten, zoodat
hij zich slechts met geweld toegang kon ver
schaffen. Tot zijn ontzetting vond hij zijn
26-jarige vrouw en zijn 2 kinderen, benevens
1 pleegkind, wier leeftijden varieeren tus-
schen 2 en 6 jaar, bewusteloos in de met
gas gevulde woning. De onmiddellijk gewaar
schuwde brandweer poogde vergeefs de le
vensgeesten weer op te wekken. Men denkt
aan moord of zelfmoord.
1 Doode, 14 zieken door ontsnappend gas.
MULEHEIM, 17 Febr. (V.D.) In den nacht
/an Zaterdag op Zondag is in Muelheim een
ernstig ongeluk gebeurd. Toen Zondagmorgen
'n zoon zijn ouders wilde bezoeken, bemerk
te hij, dat de deur nog gesloten was. Toen
hij op zijn kloppen geen gehoor kreeg, waar
schuwde hij de politie, die zich met geweld
toegang verschafte. De geheele familie werd
in bewusteloosen toestand aangetroffen. Een
24-jarige zoon was reeds overleden, terwijl de
drie andere huisgenooten ernstig ziek naar
het ziekenhuis moesten worden vervoerd. In
het aangrenzend huis werd de familie even
eens bewusteloos gevonden, evenals een in
hetzelfde huis wonende postbeambte. De oor
zaak bleek 'n defect in de gasleiding te zijn.
In totaal moesten 14 personen naar het zie
kenhuis vervoerd worden.
DE DESKUNDIGEN AAN DEN ARBEID
BANKIER MORGAN TE TARIJS
POLITIE DOET EEN INVAL IN EEN
EMIGRANTEN-VEREEIGING
BERLIJN, 16 Febr. (V. D.) Gisterenavond
zijn in een lokaliteit nabij de Alexander-
Platz 20 Hongaarsche communisten gearres
teerd. Zij gaven als reden voor hun samen
komst op, dat zij zich bezighielden met de
bestudeering van economische kwesties. Het
politie-onderzoek wees echter uit dat het
allen Hongaarsche emigranten zijn. die niet
alleen den politieken toestand in Hongarije,
doch ook dien in Duitsehland trachten te
beïnvloeden. Negen hunner waren niet in het
bezit van geldige passen. Zij werden allen ter
beschikking van de justitie gesteld.
HET WERK DER DESKUNDIGEN
De eerste week
Bij het einde van de eerste week der be
sprekingen in de commissie van deskundigen
kan het volgende omtrent den verrichten
arbeid worden medegedeeld:
De beraadslagingen, welke ten doel heb
ben een definitieve en volledige oplossing
van het schadevergoedingsprobleem te vin
den, hebben geloopen over de resultaten,
welke het plan-Dawes gedurende de vier
jaren zijner werking voor Duitsehland en
den economischen toestand der wereld ten
aanzien der schadevergoedingsbetalingen
heeft opgeleverd.
Onder sterke beperking tot de concrete,
met den toestand verband houdende proble
men, zijn de tot dusver behandelde onder
werpen volkomen openlijk en zakelijk be
sproken. Besluiten of voorstellen zijn niet
voorgelegd. Ook is het niet in overeenstem
ming met de feiten, dat het gedurende deze
eerste week slechts mededeelingen van Duit-
sche zijde heeft betroffen. Steeds duidelijker
erkent men. dat het hier om een algemeene
aangelegenheid gaat, waarbij allen zijn be
trokken.
Daar de algemeene debatten zijn gesloten,
zullen in de komende week ongetwijfeld
speciale kwesties aan de orde komen. Hier
bij zullen, gelijk tot dusver, de deskundigen
van zuiver economisch standpunt uit, de
mogelijkheden onderzoeken, die zich bij den
huldigen economischen toestand voordoen.
Worden deze onderhandelingen op dezelfde
wijze als thans voortgezet, dan kan er reke
ning mee worden gehouden, dat de vraag
of er hoegenaamd een oplossing mogelijk is
in betrekkelijk korten tijd zal zijn opgelost.
HET WEDER TOELATEN DER
CONGREGATIES
De kwestie van vertrouwen
Het Fransche kabinet zal met betrekking
tot het weder-toelaten der geestelijke orden
in Frankrijk de kwestie van vertrouwen stel-
len.
De regeering had, zooals gemeld, in de
suppletoire begrooting voor December 1928
bepalingen over het wedertoelaten der gees
telijke orden opgenomen. De financieele
Kamercommissie schrapte deze bepalingen.
De regeering is echter vóór wedertoelating.
ZIJN DOCHTER DOODGESCHOTEN
PARIJS, 17 Febr. (V. D.) In Ajaccio kwam
het in den huiselijken kring tot een woorden
wisseling tusschen een verloofd paar. Het
meisje verwijderde zich Van de gemeen
schappelijke tafel en weirde terug te ko
men. Toen alle kalmeerings- en overredmgs-
pogingen mislukten greep de vader van het
jon^e meisje een revolver om haar bang te
maken. Onmiddellijk daarop klonk een schot
en het meisje zonk doodelijk getroffen neer.
De vader, die zijn daad betreurt, beweert in
overspanning te hebben gehandeld. Hij heeft
zich bij de politie aangegeven.
ADVOCATENCONGRES TE BRUSSEL
GEOPEND
Het eerste congres der Intern. Unie van
Advocaten is Zaterdag geopend, in aanwe
zigheid van 47 gedelegeerden, tien landen
vertegenwoordigende. Duitsehland en Japan
zonden „waarnemers".
De minister van justitie verwelkomde de
deelnemers uit naam der Belgische regeermg
en wees er oo, dat de unie er naar streefde,
de denkbeelden en werken te verdedigen van
den Volkenbond, de meest imposante schep
ping op juridisch gebied der laatste jaren.
De" buitenlandsche gedelegeerden dankten
voor do ontvangst.
De congresleden zijn door de gemeente-
autoriteiten officieel ten stadhuize ontvangen.
Des avonds werd een feestmaal gegeven,
waaraan de minister-president deelnam.
In de zitting van Zondag hebben de con
gressisten de statuten der unie vastgesteld,
waarna de minister van justitie hun een
dejeuner heeft aangeboden.
DE ONTWAPENING TER ZEE
Met betrekking tot de uit Washington af
komstige berichten aangaande Groot-Brit-
tannië en de maritieme ontwapening, pu
bliceert het Foreign Office de volgende offi-
cieele verklaring:
Sedert Chamberlain's mededeeling in het
Lagerhuis op 6 Februari j.l. is er geen wijzi
ging in den toestand gekomen. De regeenng
onderzoekt nauwkeurig alle kwesties, welke
de betrekkingen met de Ver. Staten en den
maritiemen toestand der beide landen raken.
Dit onderzoek wordt ijverig voortgezet; zoo
dra het zal zijn geëindigd, zal de eerste stap
zijn de resultaten ter kennis van de regee
ringen der Dominions te brengen, welker
standpunt nader zal worden overwogen. Het
is dus niet waarschijnlijk, dat er vóór over
eenigen tijd een nieuwe mededeeling zal
worden gedaan.
DE KANAALTUNNEL
Een groep Britsche Lagerhuisleden uit alle
partijen heeft een motie ingediend, waarin
wordt gezegd dat een Kanaaltunnel zoowel
voor Engeland als voor geheel Europa een
voordeel zou zijn.
De temperatuur stijgt langzaam
WEENEN, 17 Febr. (V. D.) De kolenvoorzie-
ning van Weenen is door toevoer uit Tsje-
cho-Slowakije en het Ruhrgebied verbeterd.
Toch moet men nog zuinig met den .brandstof
omgaan. De stedelijke electriciteitswerken
zullen de stroomlevering voor fabrieken moe
ten reguleeren. De Weensche fabrieken zullen
met het oog hierop vanaf Dinsdagavond nog
slechts van 7.30 tot 15 uur kunnen werken.
Uitgezonderd worden fabrieken van levensbe
lang. Ook het postbedrijf moet inkrimpen
Zoo wordt de middagbestelling gestaakt. De
temperatuur stijgt langzaam. Zondagavond
vroor het nog slechts 4 graden.
LONDEN, 17 Febr. (V. D.) Ook in Enge
land is de temperatuur eenige graden geste
gen. Toch wordt overal schaatsen gereden.
Voor het eerst zijn alle voetbalwedstrijden af
gelast.
IJsbrekers houden een vaargeul op de
Theems vrij, die boven Oxford geheel is dicht
gevroren.
ROME, 17 Febr. (V..(D De aanhoudende
koude maakt de wolven steeds brutaler. In de
Campagna zijn ze reeds in de buurt van dor
pen gezien, en hebben zij huisdieren vei -
scheurd. In de nabijheid van Ane „a, waar de
sneeuw buitengewoon hoogt ligt, hebben la
wines groote schade aangericht. z.jndag
vroor het in Odena 19 graden.
Bij Cremona is een gedeelte van de Po
bevroren. Voor de winkels staan gioote files
vrouwen om de noodige levensmiddelen mach
tig te worden. -
CODIFICATIE VAN INTERNATIONAAL
RECHT
De Haagsche conferentie zal eerst 1930
plaats vinden
De commissie voor de voorbereiding der
Haagsche conferentie tot codificatie van het
Volkenrecht heeft Zaterdag haar tweede
zitting, die drie weken duurde, gesloten.
Voorzitter der commissie was prof. Basde-
vant (Frankrijk). Uit Nederland was aan
wezig prof. Fransois.
De commissie zal den Volkenbondsraad
voorstellen de Haagsche conferentie uit te
stellen van den herfst van 1929 tot April of
Mei 1920, zulks omdat het Instituut voor
Internationaal Recht eerst half October in
Amerika vergadert, terwijl na terugkomst
der rechtsgeleerden in Europa niet vol-"
doende tijd beschikbaar is voor de confe
rentie, daar verschillende rechtsgeleerden in
December de zitting van den Volkenbonds
raad moeten bijwonen.
Bovendien heeft de Amerikaansche regee
ring nog geen advies op de vragenlijst der
voorbereidingscommissie ingezonden, of
schoon dit stellig binnenkort komen zal. Deze
Amerikaansche vertraging maakt een nieuwe
zitting der voorbereidingscommissie, noodza.
ketijk en daardoor ook een uitstel der con
ferentie. -
De kansen van het tot stand brengen
der codificatie op het gebied der nationali
teit en der verantwoordelijkheid van staten
voor schade op hun grondgebied aan buiten
landers toegebracht, zijn vrij gunstig.
Daarentegen zijn er groote moeilijkheden
ten opzichte der territoriale wateren, daar
Italië, Portugal, Spanje en de Scandinavi
sche staten veel grooter uitgebreidheid daar-
voor wenschen dan de meeste andere staten,
die de driemijlsgrens aanvaarden.
NIEUW DOUANEREGIME
Uit Kaïro wordt aan de „Times" gemeld,
dat de Egyptische regeering tot de regeerin
gen van Groot-Brittannië en België, aie
handelsovereenkomsten met Egypte hebben,
grieven heeft gericht, waarbij zij deze con
venties opzegt en mededeelt, dat van 17
Februari 1930 af een nieuw douane-regime
zal worden ingevoerd.
DE OPVOLGER VAN JOHANN II
Frans I
Naar uit Brünn wordt gemeld, heeft de
regeering van het vorstendom Liechtenstein
aan alle regieringen van Europa medege
deeld, dat als Opvolger van den overleden
prins Johann II van Liechtenstein diens
broeder als Frans I de regeering heeft over
genomen.
De nieuwe vorst is reeds 76 jaar oud en,
evenals zijn dezer dagen overleden broeder,
ongehuwd.
DE KATHOLIEKEN EN ROTARY
De Kerk keert zich er tegen
De Primaat van Spanje, Kardinaal Se-
gura, aartsbisschop van Toledo, heeft de
geloovigen in een herderlijk schrijven aange
spoord zich verre te houden van de Rotary-
beweging, daar deze in haar reglementen
neutraliteit in religieuze aangelegenheden
verkondigt en religieuze gedachtenwisséling
onder haar leden buitensluit.
In antwoord op de vraag van een aantal
Italïaansche bisschoppen, of zij al dan niet
aan hun geestelijkheid verlof mogen geven,
het lidmaatschap te aanvaarden van Rotary-
clubs, heeft de Congregatie van het Con
sistorie verklaard, dat dit verboden is.
VATIKAAN' EN QUIRINAAL
De Italïaansche bladen publiceeren den
tekst van het gebed voor den koning, dat,
overeenkomstig de bepalingen van het Con
cordaat, voortaan in alle kerken te Rome
tijdens de Hoogmis zal worden gelezen.
Het gebed roept van God alle noodige
genade in voor den souverein voor het ver
vullen van zijn missie van Hoofd van den
Staat.
Een speciaal in de H. Mis van Goeden
Vrijdag ingelascht gebed zegt: „Laat ons bid
den voor onzen zeer geloovigen Koning, op.
dat God, onze Heer, voor onzen bestendigen
vrede alle barbaarsche naties aan Hem zal
onderwerpen."
De „Messagero" meent te weten, dat het
nieuwe verdrag den bouw verbiedt van eenig
perceel in de onmiddellijke nabijheid van
deVaticaansche Stad, ten einde den Heili
gen "Stoel volkomen vrijheid te verzekeren.
De Heilige Stoel zal een ringmuur laten
bouwen langs de grenzen van het gebied,
waar deze hog niet bestaat. Men zal eenige
perceelen afbreken, die uitzicht hebben op
de tuinen van het Vaticaan.
Het schijnt dat de Vaticaansche Staat
eigen postzegels en geld zal krijgen.
KELLOGG OVER HET PACT
Staatssecretaris Kellogg heeft zich in de
commissie vcor buitenlandsche zaken uitge
laten over het voorstel van het lid van het
Huis van Afgevaardigden, Porter, om den
president te machtigen een uitvoerverbod
van wapenen af te kondigen tegen een natie,
welke, met schending van het Kellogg-pact,
een andere natie aanvalt.
Kellogg verklaarde dat de president een
niet-neutrale houding zou aannemen wan
neer hij bij een oorlogsconflict een der
oorlogvoerende naties als aanvaller zou ken
schetsen. Het is den president geoorloofd
den uitvoer van wapenen naar twee oorlog
voerende landen te verbieden. De waarde
van een dergelijk verbod is echter twijfel
achtig, daar oorlogsmateriaal ook van an
dere zijde kan worden geleverd.
Ten gevolge van de aanhoudende strenge
vorst, die oorzaak is, dat sinds eenige dagen
alle verlof voor het Personeel is ingetrok
ken, en met 't oog op de lange en zware
diensten die door dezen abnormalen toe
stand van het personeel gevorderd worden,
besloot het hoofdbestuur van de Nationale
R. K. Vereeniging van Geheelonthouders
onder Ned. Spoor-, Tram-, van Gend en
Loos- en A. T. O.-Personeel de aangekon
digde jaarvergadering op Maandag a.s. tot
nader order uit te stellen.
I
In verband met de opzegging van de col
lectieve arbeidsovereenkomst voor hét bak
kersbedrijf te Amsterdam, Rotterdam en
Utrecht heeft dë Ned. Centr. Bond van Chr.
arbeiders(sters) in de bedrijven van voe-
dings- en genotmiddelen aan de partijen
contractanten betrokken bij de arbeidsrege
ling een schrijven gezonden, waarin de bond
allereerst vooropgezet, dat het beter ware ge
weest indien alle partijen-contractanten
niet tot opzegging van de C. A. O. waren
overgegaan, maar besprekingen hadden ge
opend over de herziening van de arbeids
regeling. De bond hoopt daarom clat in
het belang der bedrijfsverhoudingen de
partijen ten spoedigste de besprekingen zul
len heropenen.
In het schrijven worden verder in den
breede eenige wenschen naar voren gebracht
inzake regeling ten opzichte van de uit
voerende en rechtsprekende instanties, van
van de arbitrage en berechting van ge
schillen met bindende kracht, het verplichte
lidmaatschap, de oprichting van een be
drijfspensioenfonds, het behoud van den
kindertoeslag, den - arbeidsduur en de mini
mumloondienst, het terugbrengen van het
aantal noodhulpen tot 10 pCt. en de beper
king van het aantal arbeiders, hetzij vasten
of los-vasten, in niet volledigen dienst.
Een telegram van hulde namens de
R.K. Universiteit
Naar aanleiding van de oplossing van het
Romeinsche vraagstuk zullen aan de Nij-
meegsche Universiteit op Dinsdag 5 Maart
a,s. twee openbare aula-voordrachten wor
den gehouden. Prof. dr. W. Mulder zal het
onderwerp van historisch, Prof. mr. P.
Belïefroid van internatonaal-rechtelyk
standpunt behandelen.
De voordrachten zullen door den K. R. O.
worden uitgezonden.
Op den Hen Februari 1.1. werd door de
Universiteit het volgend telegram verzon
den aan het Vaticaan:
Rector et Senatus Universitatis Catho-
licae Noviomagensis in Hollandia, etiam
atque etiam gaudentes de quaestione, quae
dicebatur romana, soluta et de libertate
Christi in terris Vicario tandem restituta,
infinitae Dei misericordiae gratias agunt,
Patri Christianitatis summa cum reverentia
congratulanur. Summo Ecclesiae Rectori
animorum suorum cultum testificantur, in
studils suis fidem Rei revelatae sincere
laturos se confittur. a Domino Deo humiliter
precantur ut perpetuo benedicat^Pontifici-
Regi ploriose regnanti. Dominus conservet
eum et vivificet eum.
(Vertaling). Rector en Senaat der Katho
lieke Universiteit te Nijmegen, Holland,
innig verheugd over de oplossing van het
Romeinsche vraagstuk en het eindelijke her
stel van de vrijheid van Christus' Plaatsbe
kleder brengen dank aan God voor Zijn
goedertierenheid, bieden den Vader der
Christenheid hun eerbiedige gelukwenschen,
brengen hulde aan den Opperherder der
Kerk, betuigen hun trouw aan de geopen
baarde Waarheid bij het beoefenen der
wetenschap en bidden God ootmoedig om
Zijn blijvenden zegen over den roemrijk re
geerenden Paus-Koning. De Heer beware
hem en. behoude hem in leven.
In de maand December van het afgeloo-
pen jaar werden verzonden 10855 gelukstele
grammen bestemd voor het binnenland,
705 voor het buitenland en 8 voor Neder-
landsche scheepsstations.
Ontvangen werden vanuit het buitenland
382 en van Nederlandsche scheepsstations
203 gelukstelegrammen.
Amsterdam verzond 2686 gelukstelegram
men en ontving van het buitenland en van
Nederlandsche scheepsstations 163; Rotter
dam 1241 en 81; 's.Gravenhage 1254 en
88; Alkmaar 70 en geen; Arnhem 265 en 11;
Breda 84 en 9; Deventer 66 en 3; Dordrecht
Sl en 2; Eindhoven 142 en 4; Groningen
250 en 14; Haarlem 265 en 26; 's Hertogen
bosch 84 en 2; Hilversum 202 en 5; Leeuw
arden 137 en 1; Leiden 105 en 5; Maastricht
73 en geen; Nijmegen 118 en 4; Tilburg 62
en 5; Utrecht 342 en 12; Zutphen 36 en
geen; Zwolle 59 en 3; de overige kantoren
in één totaal 3946 en 147.
De opbrengst over December bedraagt
322,20 minder dan die over November. Een
daling, welke waarschijnlijk verband houdt
met de ieder jaar in December en Januari
terugkeerende daling van het telegraphisch
verkeer in het algemeen.
De A.N.W.B. deelt mede:
De verkeersstagnatie ten gevolge van de
aanhoudende vorst brengt de automobilis
ten, die houders zijn van Belgische triplieken
waarvan de termijn eerstdaags afloopt, in
de moeilijkheid, dat zij geen kans zien met
hun auto vóór den vervaldag naar de Bel
gische grens te rijden, ter vervulling van de
voorgeschreven formaliteiten. Op grond van
een in October 1928 gemaakte beschikking
van het Belgische Ministerie van Finan
ciën kan echter ook nadat het triptiek ver
vallen is gedurende eenige weken de zuive
ring daarvan aan de grens verkregen wor
den.
Intusschen bestaat er in dit bijzondere gé
val thans nog een andere oplossing, n.l. deze:
Men Schrijve terstond na den vervaldatum
aan het douanekantoor waar de invoer in
België op het triptiek geconstateerd is en
vrage den ontvanger, of hij zoo goed wil
ijh een schriftelijk verzoek te richten aan
-■ri consul vooi België om een verklaring
te geven, waaruit blijkt, dat de automobiel
in kwestie in Nederland bevindt Men vrage
den ontvanger toezending van dit verzoek en
voege daar het kleinste bedrag ter vergoe
ding van frankeerkosten bij. Na ontvangst
van het verzoekschrift begeve men zich daar
mede en met den automobiel naar het
dichtstbij gelegen Belgische consulaat, om
de vereischte verklaring te laten opmaken.
De kosten daarvan zijn ongeveer 10.50 Na
ontvangst van dit stuk levere men het trip
tiek met de consulaire verklaring in bij het
Bondsbureau dat het triptiek heeft afge
geven, waarna de A. N W. B. voor de ver
dere afwikkeling zorgt
Voor den inhoud van deze rubriek stelt de
Redactie zich niet aansprakelijk
HET BROKKENHUIS, KINDERHUISVEST
Ten gevolge van de zeer strenge koude
van de laatste weken ziet het bestuur van
het Brokkenhuis zich thans genoodzaakt,
nogmaals een krachtig beroep te doen
op de ingezetenen van Haarlem en
Omstreken om steun en medewerking om
zijn liefdadigheidswerk, dat thans zoo noodig
is, voort te kunnen zetten. Het bestuur doet
dit in de vaste overtuiging, dat een ieaer,
die daartoe in staat is, een steentje bij zal
willen dragen om den nood, die in vele
gezinnen schrikbarend hoog is gestegen, te
helpen lenigen. Hoewel er vele goederen
worden ontvangen, is dit aantal nog lang
niet voldoende om allen die daarvoor in
aanmerking komen, te helpen, zoodat de
voorraad dringend aanvulling behoeft. Laat
een ieder nu eens terdege nagaan wat niet
meer voor eigen gebruik wordt aangewend,
dus opgeruimd kan worden, en dit onverwijld
aan ons afdragen. Ook kleedingstukken, die
zoogenaamd uit de mode zijn, worden dank
baar aanvaard, daar deze door werklooze
naaisters worden vermaakt tot jongenspak
jes, manteltjes en jasjes. Hieruit blijkt, dat
alles wordt gedaan om de gezinnen te hel
pen, te steunen en leed en armoede te ver
zachten. Het bestuur, dat zijn mooie, doch
moeilijke taak, met opoffering van veel
moeite en tijd, belangeloos verricht, hoopt,
dat deze oproep niet tevergeefsch zal zijn.
Zooals vanzelf spreekt, worden behalve goe
deren en 'voorwerpen van allerlei aard ook
financieele bijdragen door den secretaris-
penningmeester, den heer P. J. Mulder,
Jansweg 39, Haarlem, gaarne in ontvangst
genomen.
Van de ingekomen gelden zullen dekens en
warm ondergoed worden aangekocht, terwijl
het ook in de bedoeling ligt om aan de
armste gezinnen zoo mogelijk Iets extra's
te geven, hetzij brandstoffen of anderszins.
De laatste veertien dagen werd in vrien
delijken dank ontvangen, van: Mevr. D. de
W. te Bloemendaal een gift van 50, terwijl
voor rekening van mevr. H. M., eveneens
te Bloemendaal, 2 mooie wollen dekens
werden aangekocht. Voorts ontvingen we
van mevr. Rh.-B. te Heemstede, die thans
in het buitenland vertoeft, een gift van 25.
Verder werden in vriendelijken dank ont
vangen van mevr. de II. alhier, een pakje
kleeding en een gift van 2.50; van mevr.
D. 2 pakjes goed; van mevr. de K. 1 pak
goed, 2 paar schoenen; van mevr. A. 1 pak
kleeren; van mevr. H. 1 pak goed en
dameshoeden; van den heer J. W. V. 2
jassen, 1 jumper en 1 hoed; van mevr. B. 1
pakje goed, 2 paar schoenen; van den heer
W. F. A. 2 jassen en 2 mantels; van mevr.
D. 3 mantels en 1 dameshoed; van mevr. S.
1 pakje goed; van mevr. S. 1 pak gced en 1
doos met goed; van mevr. V. I pak goed, I
pak hoeden en schoenen; van mej. S. 2 paar
schoenen, 1 jas en vest; van mevr. V. 1
kinderledikant, heeren- en dameshoeden en
6 paar schoenen; van mevr. H. te Heem
stede 1 doos en 1 pak met goed; van mevr.
W. 1 kachel; van mevr. D. te Heemstede 1
kinderwagen, 1 paar schoenen; van mevr. L.
een pakje goed; van mevr. Wed. A. 1 fornuis,
boeken en tijdschriften; van mevr. de V.
B. W. 1 paar schoenen; van mej. S. v. L.
mevr. S. 1 wieg, 1 lamp, 1 stoeltje; van mevr.
S. 1 wieg, 1 lamp en 1 stoeltje; van mevr.
D. 2 matrassen, 5 stoelen en 1 pantalon; van
mevr. M. 4 paar schoenen, 1 pakje goed; van
Dr. L. 1 ledikant; van mevr. H. 1 tafel, I
vouwstoel en 1 deken; van mevr. O. 1 pakje
goed, 2 paar schoenen; van mevr. H. te
Heemstede 2 pakjes goed en 1 paar schoe
nen; van mevr. D. te Bentveld I doos met
goed; van mevr. L. 1 pakje goed en dames
hoeden; van mevr. S. 1 pak goed, 2 paar
schoenen; van mevr. B. 1 kachelplaat, 1
pakje goed en 1 dameshoed; van den heer
L. 1 ijzeren edlikant, 2 stroomatrassen en 1
eiken ledikant; van mevr. P. 2 pakjes goed;
mevr. Ten K. 1 petroleumstel en 5 paar
schoenen; van mevr. A. een pakje goed, 4
paar schoenen, dameshoeden en 1 comfoor;
van mevr. A. te Heemstede I pakje goed;
van mevr. T. 1 deken, 1 pak goed en 1 paar
schoenen; mevr. B. de H. te Bloemendaal, 2
doozen met goed; van mevr. T. 1 pakje goed
en 1 vouwstoeltje; van mevr v. d. V. 1 pak
goed, 2 paar schoenen; van den heer v. H.
5 broeken, 3 vesten en 2 jassen; van mevr.
de N. 1 kachel, I pakje goed, 4 stoelen en
1 paar schoenen; van mevr. S. I mantel en
I rok; van mevr. R. 1 jas en 1 cape; van
mevr. K. te Bentveld 1 doos mooi kinder
en babygoed; van mej. D. 1 kachel, 1 tafel,
1 broodtrommel, schilderijtjes en diversen;
van mevr. B. te Heemstede, 2 kachels, 1
divan en diversen. Voorts ontvingen wij van
het Roode Kruis 1 springbak, 2 stroomatras
sen, 2 kapokmatrassen, 3 houten ledikanten,
2 staaldraadmatrassen, 6 ijzeren ledikanten,
I waschtafeltje, I doos met schoenen en 4
wollen dekens.
De adressen voor het afhalen der goederen
kunnen schriftelijk opgegeven worden aan
het adres Kinderhuisvest en telefonisch voor
Haarlem bij mevr. G. N. v. d. Vangst—de
Gilde, Brederodestraat 14, tel. no. 11702 en
bij mevr. G. S. de VeerBlokWybrandi,
Kleverlaan, 50, telef. 12998 en te Bloemen
daal bij mevr. M. Lioni—Jungblut, Rijperweg
1, tel. 22115 en bij mevr. E. A. Prinsen
Geerlings—Blaauw, Platanenlaan 6, tel. 22478.
HET BESTUUR VAN
HET BROKKENHUIS
EEN KUNSTWERK NAAR HET
BUITENLAND
Naar wij vernamen bestaat het plan om
in Eindhoven binnenkort een groot monu
ment voor het H. Hart op te richten. Wij
zouden deze uit zeer betrouwbare bron ko
mende mededeeling met begrijpelijk en
thousiasme begroeten, indien dit niet groo-
tendeels werd gedoofd door de mededeeling,
dat het beeld in België zal worden uitgevoerd.
Men vraagt zich hier toch af, of nu geen
Nederlandsche kunstenaar voor deze op
dracht in aanmerking had kunnen komen.
Heeft de Nederlandsche en ook Nederland
sche katholieke kunstenaar niet voldoende
zijn bekwaamheid en ervarenheid bewezen
Niet alleen wordt het hier met zorg
gespaarde geld, waartoe alle kringen der
gemeenschap hebben bijgedragen, naar het
buitenland gebracht, maar ook de Neder
landsche Katholieke kunstenaars, die naar
werk snakken, een belangrijke opdracht
onthouden.
Hebben zij, die deze opdracht in het
buitenland plaatsten, zulks wel bedacht
Straks zal wel met veel plechtigheid het
monument worden onthuld en de ontwerper
en uitvoerder worden gehuldigd, maar onze
katholieke kunstenaars zullen het als een
grief voelen, dat zij zijn buitengesloten.
Mogen andere opdrachtgevers redelijker
handelen, dan thans weer in Eindhoven
is gebeurd.
Het Bestuur van de
Alg. R. K. Kunstenaarsvereeniging.
17
VII
Van de opschudding, die het bezoek van
den houtvester Wilhelm aan den ouden
Schnittler teweegbracht, had degene, wien
het 't meest aanging, niet het minste ver
moeden.
Dietrich zou op Marie's klacht, waarom hij
zijn vader gestuurd had, niets hebben kun
nen antwoorden; want de oude Wilhelm was
uit eigener beweging gegaan. Hij had in
den laatsten tijd menigen stap gedaan,
waarover hij zijn zoon Dietrich niet gaarne
rekenschap had gegeven.
Reeds spoedig na Marie's vertrek had
Dietrich aan den ouden Schnittler geschre
ven en hem zijn wenschen en plannen
medegedeeld. Hoe bescheiden hij zulks ook
gedaan had. toch kreeg hij een weigerend
antwoord, dat hem alle hoop benam. Daar
Schnittler in dien brief geen woord over
zijn dochter repte, veronderstelde Dietrich
dat hij haar niets had gevraagd Hij was
ïvertuigd, dat Marie's liefde voor hem, ook
door de weigering haars vaders niet tot
wankelen gebracht zou worden, 't Was hard
voor hem, dat alle verkeer met Marle voor
hem verbroken was, te meer daar zij niet
eens afscheid had kunnen nemen.
Mevrouw Wallmuth kon zich niet begrij
pen, hoe hij alles zoo lijdelijk opnam. Haar
eerste brief aan Marie, waarin zij allerlei
zinspelingen maakte op de verhoudingen
der jongelui, was haar door den ouden
Schnittler eenvoudig teruggezonden, met de
aanmerking, dat hij dergelijke brieven aan
zijn dochter niet duldde. Daarover was zij
zeer verontwaardigd geweest; zij had uitge
varen tegen Dietrich, dat hij tegenover den
auden vrek niet flinker opgetreden was; op
Marie schimpte zij, omdat deze zich alles
liet welgevallen. Dan zou zij beter haar wil
doorgedreven hebben, verzekerde zij.
Mijnheer Wallmuth maakte schertsend
de opmerking, dat dit zeer vleiend voor hem
was. doch hij ried haar tevens aan, zich ln
't vervolg niet met huwelijksaangelegenhe
den te bemoeien, wijl zij daarmede geen
succes had. Tot hare geruststelling gaf hij
echter als zijn meening te kennen, dat de
oude Schnittler nog wel eens van gedachten
veranderen zou, als Dietrich eerst maar eens
een pachthoeve had; het meisje moest maar
aanhouden.
Aan zijn moeder had Dietrich bericht, dat
hij een weigerend antwoord van Schnittler
had ontvangen, hij voegde er evenwel bij, dat
hij de hoop nog niet opgaf ca op Marie's
liefde vertrouwde.
Zuchtend had zijn moeder den brief ter
zijde gelegd, daar zij begreep, dat het
mooie plan, aan welks welslagen zij van
het begin af getwijfeld had, in duigen was
gevallen. Hare gedachten werden tegelijker
tijd ook nog door iets anders in beslag ge
nomen.
Sedert eenige dagen had zij namelijk c-en
gast, wiens bezoek zeer geheim gehouden
werd. Willy was op zekeren avond tegen
donker met zijn vader meegekomen. Toen zij
hem herkende, was zijne moeder bijna be
wusteloos neergezonken; of 't van schrik dan
wel van vreugde was, wist zij zelve nauwe
lijks. Doch de moederliefde behield de over
hand, en zij noemde het een geluk, dat zij
haar jongen weer kon omhelzen.
Willy vertelde niet, waar hij zijn vader
ontmoet had. Hij zeide alleen, dat hij
wenschte, dat zijn terugkomst niet bekend
werd; hij kwam daarom ook nooit thuis
vóór den avond gevallen was, en 's morgens
voor dag en dauw ging hij weer heen. Met
zijn vader bracht Willy dikwijls urenlang in
gesprek door, zonder dat mevrouw Wilhelm
wist, waarover zij het zoo druk hadden. Aan
zijne moeder vertelde hij alleen, dat hij niet
ange' zulk een zwervend leven wilde lei
den en er daarom werk van maakte een be
trekking als onderhoutvester te .vinden Be
zorgd luisterde zijne moeder naar zijns
plannen, terwijl daarentegen zijn vader ér
zeer mede ingenomen was.
Toen mevrouw Wilhelm aan haar man
vertelde, wat Dietrich haar schreef, ver
klaarde deze, dat hij wel gedacht had, dat
't zou gaan, want hij wist heel goed, dat Die
trich zoo'n lompen boer nog niet klein kon
krijgen.
Neen, dan was Willy een andere vent.
't Zou hem echter wel spijten, voegde hij
er bij, als Dietrich het meisje niet kreeg, 't
Zou er nog op uitloopen, dat hij voor hem
in de bres moest springen, hij kende den
ouden Schnittler nog van vroeger, hij zou
het daarom best klaarspelen. De Wilhelms
hadden wel andere partijen gedaan, zijn
grootvader was koninklijk opperhoutvester
geweest en diens vrouw de dochter van een
burgemeester; hij zou wel zorgen, dat zijn
jongens zich konden vertoonen, al hadden
zij dan ook geen pachthoeve.
Al die grootspraak maakte weinig in
druk op mevrouw Wilhelm, 't Was alleen
iets. nieuws voor haar, dat hij zoo ruim over
geld scheen te kunnen beschikken. Zij wist
echter, dat hij graag blufte en dacht, dat hij
misschien een of ander plan in 't hoofd had,
waardoor hil met geringe moeite veel kon
verdienen. Sedert de laatste jaren
houtvester Wilhelm dikwijls dagen acl
een, ja soms ook 's nachts van huls; zb-
vrouw had het eeir.e ogegeven naar de
reden Zijner afwezigheid te vragen, daar zij
toch steeds een ontwllkend antwoord kreeg.
Wilhelm vertelde zijn vrouw niet van zijn
bezoek aan zijn vroegeren krijgsmakker
Schnittler; niemand vernam iets van zijn
mislukte besprekingen.
Op den bewusten avond was de houtves
ter niet enkel om zijn kwade luim weg te
spoelen, naar de dorpsherberg van Wiesen ge
gaan, maar tevens om met verschillende
Wiesener lui kennis te maken.
Later had hij zich naar den watermolen
begeven en daar bleef hij in gezelschap van
het oudje, den kleinen bultenaar en zijn
zoon Willy totdat de dag aanbrak. Men was
daar éven druk met tellen en rekenen als
in den bewusten nacht aan en al'godspaal.
Ofschoon Dietrich onkundig bleef van
het bezoek zijns vaders aan Schnittler, zoo
had dit bezoek toch zijn goede zijde, want
zoder inmenging van den ouden Wilhelm,
zoude aangelegenheid niet ter sprake zijn
gebracht en Marie zou er niet toe gekomen
zijn haar toevlucht tot den pastoor te
nemen.
In het schrijven van den pastoor aan
Dietrich sprak deze geen woord over het be
zoek zijns vaders, doch deelde hem alleen
mede, dat Marie hem haar vertrouwen had
geschonken en hij meende den raad te
moeten' geven, voorloopig geen verdere
stappen in deze aangelegenheid te doen Om
de "teleurstelling minder groot te maken,
voegde hij er bij, dat de weigering uitslui- f
tend van den vader uitging en dat de ge-
zindheid van de dochter tegenover Dietrich f
niet veranderd was.
't Was voor Dietrich een geruststelling,i
dat Marie hem trouw bleef. In zijn ant
woord beloofde hij den pastoor onder har-
telijken dank zijn raad op te volgen. Hij
zette zijn verdere plannen uiteen en verze
kerde hem, dat hij zijn besluit goed over
wogen had en desnoods jaren op Marie wil
de wachten.
Het schrijven maakte op den pastoor een
gunstigen indruk. Ook alle inlichtingen, die
hij over het jongmensch had ingewonnen,
waren bevredigend geweest. Om Marie ge
rust te stellen, deelde de pastoor 'taar een
en ander mede. Uit menig woord dat de
oude herder zich liet ontvallen, maakte
Marie op, dat hij omtrent Dietrich goede
informaties had gekregen en dat hij daar
om op hun hand was. Hij beloofde Zjtffs na-
verloop van tijd met haar vader te «uilen
spreken.
Van dien dag af vond Marie hare vroe
gere opgeruimdheid weer en hoorde men
haar stem vroolijk door het huis klinken.
Er was nog een ander meisje dat ter
zelfder tijd bijzonder opgewekt was.
Mevrouw Wallmuth had spoedig nadat
Dietrich haar weer over Jenkr gesproken
had het meisje in dienst genomen.
Het beviel Jenka zeer goed op de hoeve en
Dietrich behoefde w- he» ben. dat
hij haar gerecommandeerd had.
(Wordt vervolgen
