Onze Staatsinrichting
inn
cDe strenge Winter van
Februari 1929
DE PUBLICATIE VAN HET
GEHEIM BELGISCH—FRANSCH
MILITAIR VERDRAG
- g "tabletten
bij Griep en Influenza
TWEEDE BLAD
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
DONDERDAG 28 FEBRUARI 1.929
BLADZIJDE 1
RECHTSZAKEN
Zitting van het Permanente
Hof van Int. Justitie
Rechtsbijstand voor on- en
minvermogen den
De zonderlinge melkbus en
haar inhoud
KUNST EN KENNIS
De ongesteldheid van
Dr. Willem Mengelberg
De Katholieke Illustratie
De Nederlandsehe enquête te Parijs
VERKEER EN POSTERIJEN
Het telefoonverkeer met
Finland
Nieuwe lucht-postzegels
MIJN HAR DT'S
fA
i
Dc begrooting' van Staat, Provincie en
gemeente
Gelijk elk individu met het doen van uit
gaven rekening moet houden met de ont
vangsten. zoo ook is dit het geval met de
groote lichamen, zooals Staat, Provincie,
Gemeente, enz.
Iedereen evenwel houdt zich niet aan dezen
stelregel. Vooral tegenwoordig is het ..boven
zijn stand leven" een zeer veelvuldig voorko
mend verschijnsel. Ook veel der hierboven ge
noemde lichamen gaan aan dit euvel mank.
Er zijn o.a. gemeenten, die van het standpunt
uitgaan: zooveel bedragen de uitgaven, zooveel
moet er binnenkomen, 't Gevolg is. dat in de
meeste gevallen de belastingen verhoogd moe
ten worden. Dat dit standpunt afkeurens
waardig is, behoeft geen nader betoog. Men
moet zeggen: Op deze ontvangsten kan ik re
kenen; ik kan mij dus tot dat bedrag uitga
ven permitteeren. Zooals het in het dage-
li.jksch leven ook gaat, moet men de tering
dan maar naar de nering zetten.
Ik zal nu trachten, duidelijk te maken, op
welke wijze de Staat, Provincie en Gemeente
aan de gelden komen, benoodigd voor de
goede functionneering dier lichamen, en ik
zal dan eerst de Staatsbegrooting eens bij der
kop nemen.
De algemeene Staatsbegrooting wordt door
den Minister van Financiën namens de Ko
ningin bij de Tweede Kamer ingediend op
den 3den Dinsdag van September, dadelijk na
de opening van de gewone zitting der Staten^
Generaal, gelijktijdig met de millioenennota,
waarin voornoemde Minister den toestand
van 's Lands financiën uiteenzet. Tegenwoor
dig kunnen 2-jarige begrootingen ingediend
worden. Hiervan is evenwel nog geen gebruik
gemaakt.
Door de Wet worden de begrootingen van
alle uitgaven des Rijks vastgesteld en de mid
delen tot dekking aangewezen.
De regeering kan niet willekeurigover de
geldmiddelen beschikken. De wetgevende
macht stelt voor de verschillende soorten van
uitgaven maxima vest, waarbinnen de Regee-
ring zoo doelmatig mogelijk de haar toege
stane gelden behoort te besteden.
Tot de inkomsten van den Staat behooren
o.m.:
1. de directe belastingen;
2. de accijnzen;
3. de invoerrechten;
4. de waarborg en de belasting der gouden
en zilveren werken;
5. de opbrehgst der staatsloterij;
6. de opbrengst der loodsgelden;
7. het aandeel van het Rijk in de opbrengst
van de exploitatie der Staatsspoorwegen en
de Nederlandsehe Bank.
Ook de winsten der verschillende Staatsbe
drijven als de posterijen, telegrafie en tele
fonie, de algemeene landsdrukkerij, de Munt
benevens de rente der daaraan verstrekte
kapitalen en de terugbetalingen der laatste.
Geen belastingen kunnen ten behoeve van
's Rijks kas worden geheven, dan uit kracht
van een wet.
Wat onder directe belastingen wordt ver
staan. weet natuurlijk ieder belastingbetalend
burger. En wie is dat tegenwoordig niet? Voor
degenen, die dit niet weten, zal ik de directe
belastingen hieronder opsommen.
Ie de grondbelasting: geheven van de ge
bouwde gebouwen met aanhoorigheden
en ongebouwde eigendommen landerijen:
2e de personeele belasting: geheven naar de
grondslagen huurwaarde (van het gebouw),
meubilair, dienstboden, paarden, motorrijtui
gen. pleiziervaartuigen en biljarten;
3e de inkomstenbelasting: geheven van het
inkomen:
4e de vermogensbelasting: geheven van het
vermogen;
5e de verdedigingsbelastingen; geheven ter
gedeeltelijke bestrijding van den oorlogstoe
stand.
Onder accijnzen te verstaan een belasting
op suiker, wiin, gedistilleerd, zout, bier, ge
slacht en tabak.
Het politiek debat, dat bij de algemeene
beschouwingen over de begrooting wordt ge
houden, neemt altijd veel tijd in beslag. Den
Ministers worden bij die gelegenheid dikwijls
'narde noten te kraken gegeven.
De voorzitter der Tweede Kamer wijst 50
'eden zooveel mogelijk elk met een plaats
vervanger aan, om op te treden als begroo-
'ingscommissiën en verdeelt deze leden, in
overleg met hen. in tien commissie», ieder
voor één of meer hoofdstukken.
Een credietwct machtigt voorloopig tot de
noodzakelijke uitgavendie echter niet mogen
overschrijden de helft der op de begrooting voer
iederen post uitgetrokken gelden als de
begrooting te laat gereed is of wordt verwor
den. Natuurlijk kan de credietwet zelf op
dezen regel, zoo noodig, uitzondering maken.
3u.ppletoire begrootingen dienen, als latex-
blijkt, dat de uitgaven te laag zijn geraamd.
De begrooting is in hoofdstukken verdeeld.
3een hoofdstuk van uitgaven kan meer dan
die voor één departement van algemeen be
tuur behelzen.
Het le hoofdstuk betreft het Huis der Ko
ningin; het 2e de Hooge Colleges van Staat.
(Staten-Generaal, Raad van State, Algemeene
Rekenkamer, Kanselarij der Nederlandsehe
Ridderorden) en het Kabinet der Koningin;
de volgende hoofdstukken handelen over de
departementen ten het laatste bevat slechts
één artikel: Onvoorziene uitgaven, ter be
strijding van o.a. onvoldane vorderingen van
afgesloten dienstjaren of van plotseling op
komende behoeften (zoo bijv. in 1913 de kos
ten van het door de Regeering, bij gelegen
heid van de opening van het vredespaleis op
28 Augustus aangeboden diner: 3208.07).
De pasten op de begrooting zijn ramingen
:n worden beschouwd als maximum van uit
gaaf voor het ontwerp, daarbij vermeld. Uit
werking en toelichting dier posten vindt men
in een uitgewerkten en toelichtenden staat,
behoorende bij de raming van kosten. De wet
op de middelen noemt slechts de bronnen
van inkomsten, terwijl de raming van iederen
post staat opgegeven in een ramingsstaat.
In het volgend artikel zal ik dit hoofdstuk
voortzetten.
B. A. de B.
De president van het Permanente Hof van
Int Justitie heeft thans een buitengewone
zitting van het Hof bijeengeroepen tegen
Maandag 13 Mei 1929. -
De zitting, die onmiddellijk zal voora.gaan
aan de gewone zitting, welke krachtens
Hofsstatuut op 15 Juni geopend wordt, zal
gewijd zijn aan twee zaken, betreffende
zekere staatsleeningen, in Frankrijk uitge
geven, welke bij het Hof aanhangig zijn ge
maakt, en waarin partijen zijn respectievelijk
Frankrijk en de staat der Serven, Kroaten
en Slovenen en Frankrijk en Brazilië.
Verwacht wordt, dat de pleidooien in de
raak omtrent de Servische leening op Woens
dag 15 Mei een aanvang zullen nemen en
dat die in de zaak,omtrent de Braziliaan-
fche leening onmiddellijk hierop zullen vol
gen.
der Nederlanden, gehouden 9 Maart 1. 1. te
's-Gravenhage, is door den Raad van Toe
zicht een commissie uit, de Orde benoemd,
die belast is met de bestudeering van liet
vraagstuk en het uitbrengen van een rap
port inzake kosteloozen rechtsbijstand aan
on- en minvermogenden.
In deze commissie zijn benoemd: mr J. W.
D. Francken, jhr. mr. G. W. van der Does
en mr. H. van Wijk Czn., allen advocaten te
's-Gravenhage.
Nam- aanleiding van een desbetreffende
motie, aangenomen in een vergadering dei-
Orde van Advocaten bij den Hoogen Raad
Hoe een landbouwer in de val liep
Eenigen tijd geleden werd bij een land
bouwer te Nederhcrst den Berg in beslag
genomen: een melkbus, die zoodanig was
ingericht, dat ze naar de meening de.r politie
als distilleerketel kon worden gebruikt, bene
vens een zich in die melkbus bevinderde vloei
stof, die op het punt 'van gisting was en h.i.
voor gedistilleerdbereiding geschikt was; een
bus met, gaten, die naar haar oordeel als
koelbak kon dienen en ten slotte een stuk
buisleiding.
Verdacht van het onbevoegd voorhanden
hebben van een en ander, stond de land
bouwer voor de Vierde Kamer der Recht
bank te Amsterdam terecht.
Hij ontkende geweten te hebben, dat de
in beslag genomen voorwerpen voor alcohol-
bereiding gebezigd konden worden. Hij zei
daar geen verstand van te hebben. De melk
bus gebruikte bij voor het koken van kippen
voer en de in beslag genomen vloeistof was
het in rotting verkeerende restant van het
kippenvoer, dat hij indertijd aan zijn kippen
toediende, toen ze de snot hadden.
De zoon van verdachte was volgens een
der gehoorde ambtenaren wel eens bij een
clandestiene branderij betrokken, maar daar
van zei verdachte niet op de hoogte te zijn
geweest.
De rijksadvocaat, mr. J. T. Asser, eischte
1000 boete.
Het O. M., mr. O. E. G. graaf Van Lim
burg Stirum. eischte voor het eerste feit
100 boete en voor het tweede feit, dat hij
niet bewezen achtte vrijspraak
De uitspraak werd op 13 Maart a s. be
paald.
Ten gevolge van zijn ongesteldheid was
dr. Willem Mengelberg niet in de gelegen
heid de voor de uitvoering van Richard
Strauss' „Domestica" vastgestelde repetities
te leiden. In verband hiermede is het pro
gramma van het Abonnementsconcert van
het Amsterdamsch concertgebouw-orkest van
heden, Donderdag, gewijzigd. Het orkest zal
onder leiding van dr. Willem Mengelberg be
halve de Ouverture Anacreon van Cherubirii
de „Pastorale" van Beethoven uitvoeren
Ossip Gabrilowitsch zal als solist met het
Tweede Pianoconcert van Brahms optreden.
ran deze week bevat de volgende interes
sante foto's:
Een warm maal in koude dagen; Neder
land vanuit de lucht Overschie tijdens
den sneeuwval: Een sprekende reclame;
Telefonische tijdaanwijzing; De strijd tus-
schen natuur en techniek; het Belgiscn
Kroonprinselijk paar op een studiereis door
Indië; Een g»heele pagina Rijke Boomsche
Leven; Een autobus van een hoogen weg
benedén op een spoorbaan gestort; Nood
landing van den beroemden vlieger Coste;
Fe Parijs verloren een twintigtal zwervers,
door kolengasvergiftiging, in een nacht-
asyl het leven; Aanvaring tusschen het
Nederlandsehe s.s. Merauke en het Griek-
sche s.s. Alcyon; Filmvertooning in het
Vaticaan; Van de Utreclitsche Jaarbeurs;
Een ijsdam in de Waal bij Druten; Vor
stelijk huwelijk?; de radio-biascoop uitge
vonden!; Twee pagina's: Toen Koning
wintër regeerde; Winter op het Hofje; Ko
ning Gustaaf van Zweden officieel door
Z. H. den Paus ontvangen; De Maharadja
van Alwar; Een gashouder in de lucht ge
vlogen; Lodewijk van Boecke! en eenige
smeedwerken van hem.
Tekst. Het raadsel van Medelo, door J. c
W. Duncker; Vasten-medilatie, door Jean
ne; De Kopten, geïllustreerd artikel door
Prof. Dr. W. Nolet; IJsvreugde. door Joh.
J. Teerde manWat was de oorzaak der
Russische Revolutie? door Hans: Kologri-
wow; Schijngeluk, door Marie Thérèse; De
wolven en het lam, door J. S. Fletcher;
Een geheele bladzijde voor de Jeugd; Een
pagina ontspanning (w.o. dammen, postze-
ï»lrubriek enz.). Fen pagina Humor.
Heden, 1 en 2 Maart a.s. zullen via de
reehtstreeksche telefoonverbinding Amster
dam-Stockholm. proefgesprekken worden ge
voerd, resp. van 's-Gravenhage, Rotterdam
en Amsterdam met Helsingfors (Finland).
Indien deze proeven slagen, kan de ope
ning van het telefoonverkeer Nederland
Finland binnenkort worden verwacht.
I-lavas seint uit Parijs dat de Nederland
sehe gezant Jhr. Loudon een bezoek heeft ge
bracht op den Quai d'Orsay voor een onder
houd met den Franschen Minister van Bui-
tenlandsche Zaken naar aanleiding van het
gepubliceerde geheim verdrag. De Minister
antwoordde met te verwijzen naar het dé
menti, door de Fransche regeering gepubli
ceerd.
De Fransche pers
Havas meldt uit Parijs:
Het meerendeel der Fransche bladen
■preekt zijn verwondering er over uit dat de
Nederlandsehe regeering gemeend heeft op
helderingen te moeten vragen aan de regee
ringen te Parijs en Brussel. Men meent dat
dergelijke stappen na de formeele démenti's,
we ke gegeven waren, wel overbodig waren.
De Petit Parisien schrijft dat men zich er
over mag vérwonderen, dat die manoeuvre
niet onmiddellijk in de officieele kringen in
Nederland is opgemerkt en dat enkel het
lezen van eenige artikelen van het gepubli
ceerde verdrag niet vo'doende was om klaar
heid te brengen zooal niet aan het publiek in
't algemeen, dat met dergelijke documenten
minder vertrouwd is, dan toch wel aan de
autoriteiten in Den Haag. Wanneer minister
Beelaerts van Blokland te 's-Gravenhage zal
zijn teruggekeerd, zal hij er misschien wel
aan denken dat die kwestie van het gepu
bliceerde verdrag dient opgelost te worden
niet door de regeeringen, die er voor aan
sprakelijk gesteld worden, doch er buiten
staan, maar door hen, die het verzonnen
en publiceerden.
De Excelsior schrijft: Men kan zich slechts
verrast toonen over een dergelijk diploma
tiek optreden, dat alleen gemotiveerd wordt
door krantengeschrijf, terwijl de regeering
van Nederland, dat lid is van den Volken
bond en zitting heeft in den bondsraad,
moest weten dat elke serieuze grondslag er
aan ontbreekt.
L'Oeuvre vindt het onbetamelijk, dat mi
nister Beelaerts van Blokland aan de Belgi
sche en Fran-che regearingen liet vragen of
het valsche stuk werkelijk valsch is.
De Echo de Paris zegt dat de stap der
Nederlandsehe regeering niet nagelaten heeft
in diplomatieke kringen een zekere verwon
dering te wekken.
Het oordeel der Belgische bladen
B. T. A. seint uit Brussel:
Na de zitting van de Belgische Kamer van
Dinsdag constateeren de Belgische dagbla
den eenstemmig, dat er nu wel niet meer de
min.-te twijfel kan bestaan in de loyale inter
nationale opinie aan de absolute valschheid,
Jan de onwaarschijnlijkheid zelfs der publi
caties van het Utrechtsch Dagblad.
Ze leggen er voorts den nadruk op, dat
Vandervelde en van Cauwelaert, die de cate
gorische verklaring van Hymans ondersteun
den, gewezen hebben op het waarlijk onwel
willende karakter van de commentaren in de
Nederlandsehe pers, die geen uur kon wach
ten om overtuigd te worden omtrent de au
thenticiteit van den tekst, welke voor elk
nadenkend mensch bij het lezen van den
eersten regel reeds den indruk moest geven
van een apocrief document.
De dagblpdcommentaren vinden deze hou
ding „enorm" en meeuen dat de betrouw
baarheid der Nederlandsehe pers er een ge-
voe'igen klap door heeft gekregen.
Maar er is iets dat nog méér „enorm" is
in deze kwestie dan de haast der kranten
om deze aangelegenheid te expioiteeren zon
der eerst de moeite te nemen van nadere
informaties, en dit is de officieele stap van
de regeering in Den Haag'. In een dergelijke
démarche zit iets beleedigends.
Aldus het oordeel der Belgische bladen.
In Nctl. Indië
Het Bat. Nieuwsblad spreekt de meening
uit dat de omstandigheid, dat Brussel zich
met ontkenningen haast, veel zegt. In den
regel aldus het blad reageeren de hooge
heeren niet zoo snel op een schot los kruit.
Het blad vraagt zich af of wellicht het woord,
dat Kitchener gesproken heeft aan het begin
van den wereldoorlog namelijk dat de
Britsclie grenzen door den wereldoorlog ver
plaatst zijn naar de boorden van de Maas
een laten weerklank heeft gevonden.
In Italië
De Italiaansche bladen geven de onthul
lingen van het „Utrechtsch Dagblad" in d'r
geheel weer. Ze maken daarbij alleen com
mentaar voor zoover het eigen land in de
kwestie van het verdrag betrokken is. Alléén
de Tribuna geeft een meer algemeene be
schouwing. Het is de gewone geschiedenis,
zegt het blad; na de publicatie van 't Neder
landsehe blad geven de regeeringen démenti's.
De regeeringen zullen ook nu weer ontken
nen en zoo kan men doorgaan. Wanneer men
in overweging neemt, dat 'n geheim tractaat
niet bekend gemaakt mag worden, wijl het
anders niet meer geheim is, en in geval het
bekend wordt, moet gedementeerd worden,
kan men er niet zeker van zijn de waarheid
te weten. In deze gevallen is wat meetelt niet
de waarheid, maar de waarschijnlijkheid.
De positie van Luxemburg
Wolff seint uit Luxemburg:
Het „Tageblatt" legt art. 2 van 't Fransch-
Belgische militaire verdrag in dien geest uit,
dat aan Frankrijk met toestemming van Bel
gië de verdediging van het Luxemburgsche
gebied zou worden toevertrouwd, weshalve
liet ook aanspraak maakt op het recht om
daar grensversterkingen op te richten. Het
blad acht deze bepaling onbehoorlijk en noo-
digt de regeering uit met alle betrokken buur
staten, Duitschland inbegrepen, besprekingen
te openen ter vaststelling van het internatio
naal statuu van Luxemburg.
Nog eenige Belgische pers
stemmen
Het Antwerpsche reedersblad „Le Neptune"
analyseert de „militaire bepalingen" van de
Utreehtsche publicatie en noemt het een
werk van kamer- en bierstragen dat niet
eens op het actief van een gewoon onder-
luitenantje zou kunnen geschreven worden,
laat staan op de rekening van officieren van
een zoo bekend instituut als de militaire
school van Brussel. Over de strategisch/*
wegen naar Nederland worden er „plannen"
in „onthuld", die reeds voor den oorlog door
de administratie der spoorwegen waren ont
werpen."
Het „Handelsblad van Antwerpen" zegt
o.m.:
„Wij hebben niet gewacht op de officieele
.démentis" uit Brussel, Parijs en Londen om
ons wantrouwen uit te drukken over de
publicatie van den tekst van het geheim-
mi itair verdrag tusschen Frankrijk en
België.
Reeds Maandagmorgen schreven wij.
dat de bron ons erg verdacht toescheen en
dat de pro-duitsche sympathie van nel
„Utrechtsch dagblad" en zijn anti-Belgisch
gestook in de laatste jaren, ons meer dan
wantrouwig moesten maken.
Te meer daar het blad zorg had zijne publi
catie te laten volgen door de aanzegging dat
het op voorhand alle logenstraffingen, die
onvermijdelijk zouden komen, als van geen
waarde en geen tel zou achten.
Dat is het gemakkelijkste middel om in
schijn alleen gelijk te hebben; maar het is
tevens een probaat middel om, in werkelijk
heid heel uw volk op fiesschen te trekken en
het aan de minachting van alle landen waar
„fair plav" en politieke eerlijkheid nog
loopende munt zijn. prijs te geven."
De Belgische „Standaard" zegt, naar aan
leiding van de verklaringen in de Belgische
Kamer waarin Minister Hymans 't. be
treurde, dat er zulk een wantrouwende
houding tegenover Beigië's buitenlandsch be
leid bestaat, en Van Cauwelaert aandrong op
een rechterliik onderzoek, in te stellen door
de Belgische en Nederlandsehe regeeringen
naar de herkomst van het stuk, opdat zal
blijken wat daar achter schuilt 't vol
gende
„Zal dit onderzoek geschieden? Wij hopen
ja, Daar kan inderdaad niet genoeg licht
worden geworpen op al wat met het onzalig
akkoord van 1920 samen hangt. Het heeft
ons land reusachtig nadeel berokkend en het
jongste incident is wellicht niet het laatst»
in de rij. Wel mocht de Antwerpsche burge
meester verklaren, dat het akkoord na
Locamo heel veel van zijne beteekenis ver
loren had en met de jaren zijn belangrijkheid
zal zien verminderen.
Onze groote sterkte in 1914 is geweest, dar
we als neutralen weóerrechterlijk onder de
voeten werden getrapt en aanspraak konden
maken op herstel van het geschonden recht.
Sinsdien hebben we partij gekozen in inter
nationale aangelegenheden, die onze span
kracht te boven gaan. Gaan we voort op den
j ingeslagen weg. dan zou voor ons bij een ge
beurlijk nieuw conflict een ramp kunnen ge-
ueuren, waarvan de gevolgen grenzenloos
zouden zijn.
Mocht het thans gerezen incident de gees
ten in deze richting sturen, mocht beter wor
den ingezien, dat niet een eenzijdige militaire
alliantiepolitiek maar wel een zelfstandige
neutraliteit ons past. dan ware er uit dit
incident voorzeker een heilzame les gevloeid.
De liberal „Independance beige" die
doorgaat als de spreekbuis van Hijmans
zegt volgens de „Msb." na het debat Van
Dinsdag o.m. het volgende: „De Kamer
heeft het valsch diplomatieke stuk van hr'
„U. D." gevonnist. Na de formeele verkla
ringen van Hymans en Vandervelde kan zelfs
de meest naïeve Hollander niet het minste
geloof meer hechten aan een zoo duidelijk
uitgesproken valsch stuk."
Het blad geeft omtrent den vermoedelijken
auteur van het stuk enkele détails, die het
vermelden waard zijn. Men zou reeds in
lichtingen bezitten omtrent „den ingenieuzen
vervalscher", die tegelijkertijd de Holland -
sche kringen die tegen een traktaat met
België zijn en de Duitsche nationalisten
heeft gediend.
Het is niet uitgesloten, zoo luidt het ver
der, dat men zou overgaan tot de arrestatie
van een Hollander, die de Belgische nationa
liteit heeft bekomen en die zich reeds eerder
heeft doen kennen door een verdacht op
treden in activistische en Duitschgezinde
kringen. Deze heeft reeds meer dan eens
blijk gegeven van een vruchtbare verbeel
ding en met onder een diplomatieken schuil
naam te werken heeft hij zich rekenschap
kunnen geven hoe gemakkelijk het gaat, ze
kere personen te dupeeren, die bezield zijn
met een manie naar „documenten", zooals
deze persoon er bezat.
Momenteel zou hij de wijk naar Nederland
hebben genomen.
Een communistische actie
In het vorige jaar is bij de postvluchtelr
naar Indië gebleken, dat ter voldoening van
het verschuldigde luchtrecht voor vele st.uk-
l ken, in verband mat het gc nicht, meerdere
'uchtpostzegels moesten worim gebruikt.
Om aan dit bezwaar tegemoet te komen,
wordt de uitgifte voorbereid van luchtpost
zegels in de waarden van 1 50, 4.50 en
f 7.50.
M»
Let vooral op den naap Sanapirin daar deze tabletten wettig
beschermd ujn tcge» oamaaii eo vervalschinQ* Prü> 25. 40 e» 75 cc
Een aan de pers toegezonden comuniqué
vermeldt o.m. het volgende:
Naar aanleiding van de publicatie van het
geheime Fransch-Belgisch-Engelsch Verdrag
heeft het Presidium van de Communistische
Partij in Holland (Sectie van de Communis
tische Internationale) in zijn vergadering
van 26 Februari j.l. besloten, zich on
middellijk in verbinding te stellen met
de partij-leidingen der Belgische, Fransche,
Engelsche en Duitsche Communistische Par
tij, voor het organiseeren van een campagne
tegen het oorlogsgevaar, dat door de ver
scherpte tegenstellingen tusschen de kapi
talistische staten onderling acuter wordt en
door de publicatie van het geheim verdras
duidelijk in het licht werd gesteld.
Als inzet van deze anti-imperialistische
Campagne, zal te 's-Gravenhage op I Maari
en te Amsterdam op 4 Maart as. een groote
demonstratieve vergadering worden ge
houden.
DE INTERPELLATIE IN HET ENGELSCHF
LAGERHUIS
Het antwoord der Engelsche regecrirg
Reuter seint uit Londen d.d. 27 dezer:
In het Lagerhuis heeft Locker-Lampsor..
onderminister van buitenlandsche zaken, bij
ontstentenis van Chamberlain wegens ziekte
de vragen beantwoord, naar aanleiding van
de Fransch-Belgische en Engelsch-Belgisch
overeenkomst.
Afgezien van het verdrag van Locarno is er
naar Locker-Lampson zeide sinds den oorlog
tusschen Groot-Brittannië en België geen
overeenkomst, met eenigerlei militaire ver
plichting gesloten. Eveneens bestaat er geen
militaire overeenkomst of afspraak tusschen
den Britschen generalen staf en eenige
buitenlandsche mogendheden. Geen enkele
Britsche militaire attaché te Brussel heeft
zelfs hierover ook maar bij een enkele gele
genheid een bespreking gehad.
Actie der S. D. A. P.
De Federatie Amsterdam der S. D. A. P.
houdt Zondagmorgen as. een openbare ver
gadering in gebouw „Carré" over het gepu
bliceerde geheime verdrag door het U. D. De
heer Camilie Huysmans. lid der Belgische
Kamer zal o.a'. het woord voeren.
Stemmingsbeeld
Het was in die dagen een vaste gewoonte j
geworden bij de bewoners dezer lage landen
des morgens door een adem-holietje m de l
bevroren ruiten den stand van den baromete.
op te nemen, buiten in het kozijn opgehan
gen, vóór eenige andere bezigheid werd ver
richt, b.v. te zien. of de knoppen in de azalea
zich in den nacht .verder hadden ontwikkeld
en of de kanarie wegens de vinnige kou niet
naar den vogelen-heme! was verhuisd.
De meeste zorg baarde hét verkrijgen van
water bij die Heden, waar de leid ng bevroren
was. Het hoofd van het gezin of in uitzon
derlijke gevallen diens voldoend ontwikkelde
nakomeling werd belast met het halen van
water bij de buren of in een'g dichtbij of
verafliggencT perceel, waar het toevloeien
van het onontbeerlijke vocht nog ongestoord
doorging, dank zij afdoende voorzorgsmaatre-
gelen. De bevroren leidingen bleven bevroren,
volgens advies van deskundigen het
ontdooien geen zin had of wegens het veel
vuldige ontdooien men elders niet aan de
beurt kwani.
Met een tijdverlies van een klein half uur
keerde dan de waterdrager met twee gevulde
emmers terug, juister gezegd, met twee
emmers die vol waren, maar waarin door het
dragen het oorspronkelijk niveau bedenkelijk
gedaald was. Met het water deed de alge
meene vreugde haar intrede in de kluis en
kon er aan gedacht worden de thee gereed te
maken.
Na het water eischte de kachel- en kolen-
voorziening allereerst de aandacht, om niet
de boter wegens volslagen onhandelbaarheid
in dunne plakkaatjes op het brood te moeten
snijden, wat voor een spaarzaam verbruik
minder bevorderlijk was.
VV"f
Hf Waterdrager
De kolenhandelaar behoorde in die dagen
tot de eerste persoonlijkheden van de
gemeenschap. Van uit zijn zwart isolement
was hü getrokken in een lichtend centrum
van belangstelling- Zijn dienaren, die de
kostbare kluitjes aanbrachten, werden be
handeld als zonen uit eerste families, met
alle égards aan voorname personen verschul
digd. Zij zwolgen gedwee ontelbare koppen
koffie in waarvan zij in gewone omstandig
heden verstoken bleven en verborgen mei een
achteloos beleefdheidsgebaar de sigaren uit
het duro kistje onder hunne petten. Naar
kwaliteit van de brandstof werd niet ge
keken. Werden in 't najaar de wintervoor
raden besteld uit een collectie monsters, die
langdurig bekeken waren, nu was het vol
doende, dat de inhoud van de zakjes zwart
was.
De zwarte bezorgers, die anders vervolgd
.verden met waarschuwingen om niets te
verontreinigen, werden gaarne geziene gas
ten. voor wie zelfs de salon toegankelijk bleek
to zijn.
Door de enorme aanvragen, waarmee de
handelaren werden bestormd, ontvingen
onbekenden, d.w.z. niet-geregelde afnemers,
de toezegging, dat „zou gedaan worden, wat
mogelijk was," hetgeen in de meeste geval
len niet mogelijk bleek te zijn. En de enkele
bevoorrechten onder deze categorie voelden
aan den lijve, dat kolen beter verwarmen dan
beloften.
De kolenhandelaar beschikte gelijk een
vorst in die dagen over bet wel en wee
van duizenden.
De aardappel behoort tot die verbruiks-
artikelen. die in dagen van vorst meer dan
gewone zorg vragen. Ter wille van de eet
baarheid. Verkouden of bevroren aardappelen
vallen bij het menschdom minder m den
smaak. Het schijnt, dat de meeste aardap
pelen bij strenge vorst bevriezen, want zoodra
de winter maar eventjes aanhoudt, treedt
aanstonds schaarschte op. De niet bevroren
aardappelen worden economischer behan
deld, de putjes 'minder, diep uitgehold en
beschadigde plekken niet. zoo onbarmhartig
diep' weggesneden. Meer dan in normale win
ters was in Februari 1929 de hoop gevestigd
op den nieuwen oogst, die uit Malta komt.
Onze groenteboer vernam vorig jaar voor
't eerst, dat Malta een eiland was ergens in
de Middellandsche Zee. 'De man meende op-
rechtelijk, dat dit product, net als Goudsche
kaas of Tilburgsche wollen dekens, op vader-
landschen bodem ontstond.
Merkwaardig verschijnsel in die koude
De loodgieter
dagen van Februari was, dat iedereen milder
en tegemoetkomender gestemd werd. Hulp
vaardigheid, mededeelzaamheid en meer
andere maatschappelijke deugden, die wij ge
heel vreemd aan onzen tijd waanden, kwamen
plotseling tot hoogen bloei. De nood deed
wonderen. Alleen de huisbaas bleef even
onvermurwbaar als tijdens een hittegolf; de
gemeente, de autoriteiten droegen van alle
euvelstanden de schuld, 'hij waschte zijn han
den in onschuld, wat ten slotte nog beter
gevonden werd dan in het zelf gehaalde
water.
Bijzondere aandacht werd in de koude
weken van Februari gewijd aan de weerbe
richten. Alles, wat de kranten schreven over
het wèer. werd gelezen en herlezen, soms
voorgelezen. Vaak ontdekte men, dat 't eene
in strijd was met liet andere, wat niet be
lette. dat men des anderen daags met
dezelfde geestdrift opnieuw begon. Wat men
het minst wenschelijke vond, werd zoolang
beredeneerd, tot 't onaannemelijk werd ver
klaard, waarop dan de tot uit den treure
herhaalde uitspraak volgde, dat 't niet lang
meer zou duren, wat door anderen weer
sproken werd, die van meening waren, dat er
niets met zekerheid van viel te zeggen.
Verrassingen bleven natuurlijk niet uit.
Trouwens, waar staat men in ongewone tijden
meer aan bloot dan aan verrassingen?
Het gebeurde, dat een gezin bezig met het
dessert, plotseling werd opgeschrikt door een
w
De kolenhandclaar
mededeeling van de dienstbode, dat de keu
ken onder water liep. Dan was er ergens,
maar niemand wist waar, een lek in de
leiding ontstaan. Het gevolg was, dat onmid
dellijk de loodgieter werd gealarmeerd, die
verscheen in den vorm van een knecht die
uiterst spaarzaam was met woorden. Na de
opgewonden uiteenzetting van huisgenooten
en dienstbode begon de man met onverstoor
bare kalmte uit zijn ronden, leeren zak een
ontelbaar aantal instrumenten te halen Ein
deloos hameren, beitelen, steunen en kuchen
en het zaakje was weer gezond, tot in de bad
kamer of elders zich dezelfde verschijnselen
herhaalden.
De menschheid, die het schaatsenrijden
verteerd was, kon in de maai.d Februari 1929
haar hart terdege aan de ijssport ophalen,
zóó uitbundig, dat ten slotte de ambitie ge
doofd werd. Booze tongen beweren, dat de
langdurige vorst het bankroet van de ijsbaan
zal worden. Wat bij menschenheugnis nog
niet gebeurd was, geschiedde in Februari
1929: per auto werd over de Zuiderzee gere
den. Dit feit alleen stempelt den winter van
1929 tot een record-winter.
Om aan een vurig uitgesproken verlangen
tegemoet te komen, viel tegen het einde van
de maand de dooi in. Het bleek echter een
schijnbeweging te zijn, want na twee dagen
erstijfde de aardkorst opnieuw onder een
ijzigen oostenwind en de truien, kapers en
andere beschuttende kleedij, werden ijlings
weer van boven en uit de kamfer gehaald.
Tot groote verheugenis van de mannen
bleek de stenge winter toch één goede zijde
te hebben: van schoonmaak-wee bleven ze
gespaard. Wegens het gevorderde seizoen
werd in vele gezinnen deze periodiek weer-
keerende kwelling een jaar uitgesteld en zul
len daar de eerstvolgende zeep-, stof- en
klopgelagen eerst in het voorjaar van 1930
plaats vinden.
de B.
