LEEKEPREEKEN
Spinnenweb]es
BUREAUX: NASSAULAAW4sf
dit nummer bestaat uit vier bladen
en het geïllustreerd zondagsblad
ZATERDAG 23 MAART 1929
TWEE EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 17114
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER EN TWINTIG OREN NA HET ONGEVAL
De toestand in China
Groote Houtstraat 166 Haarlem
Verscheidene veroor
deelingen van Generaals
Audiëntie
Een tweede dijkbreuk
van de Mississippi
Voornaamste Nieuws
Een nieuw wereldrecord van
Majoor Segrave
Mgr. Aengenent en de
bedevaart van het R.K. Werk
liedenverbond naar Lourdes
De mijnramp in
Pennsylvanië
FAILLISSEMENTEN
J. J. WEBER ZOON
EFFECTEN,COUPONS, VREEMD GELD,
CREDIETBRIEVEN
Telefoon No. 13866 (drie lijnen)
Postrekening No. 5970.
ABONNEMENTEN: voor Haarlem en
Agentschappen: per week 25 ct.; per
kwartaal f 3.25; per post, per kwartaal
1 3.58 bij vooruitbetaling.
NIEUWE HAARLEMSCKE COURANT
e, ADVERTEIMTlÉlM 35ct.p. regel®
VRAAG- EN AANBOD ADVERTEN
TIES, 1 4 regels 60 ct. p. plaatsing;
elke regel meer 15 cl., bij vooruitbet.
Bij contract belangrijke korting.
INGEZONDEN M EDEDEELINGEN
,3 tusschen den tekst 60 ct. per regel, q
Alleabonné'sopdit blad zijn ingevolge de verzekerings voorwaarden X ftft Levenslange geheele ongeschiktheid tot werken doorXTTft bij een ongeval met r ft rft bij verlies van een hand; e -j ftp bij verlies van eenXFft bij 'n breuk vanX ft bi j verlies v. een
tegen ongevallen verzekerd voor een der volgende uitkeeringen: I UlllUJ." verlies van beide armen, beide beenen of beide oogen;doodelijkenafloop: I UU,""een voet of een oog; S I £.lj»""duim of wijsvinger: wU»"* been of arm; •"■"anderen vingerj
OF DEN KRUISBERG
De wereldling is gewoon iedere gelegen
heid te gebruiken, welke hem nuttig is. Sla
uw slag, telkens wanneer gij een kans hebt
om te genieten, om uw zinnen te streden,
om geld te verdienen zonder veel moeite;
gij weet nooit, of die kans nog terugkeert!
Dat is zijn leus.
Ook hier geldt weer, dat de kinderen der
duisternis in hun geslacht verstandiger zijn
dan de kinderen des lichts. Hoeveel gelegen
heden verzuimen deze laatsten niet, waar
het betreft de bevordering van wat zij toch
en terecht als hun heil, hun winst
beschouwen? Zulke gelegenheden zijn er te
over. De Kerk biedt er ons weer eene bij
uitnemendheid in do aanstaande Stille Week
met als hoogtepunt de herdenking van
Christus' dood.
Wij zullen ons hier niet zetten tot liet
schrijven van een zuiver godsdienstige be
schouwing over het drama van Golgotha.
Wie zich hierin wil verdiepen, kan dat
vruchtbaarder elders, buiten een dagblad en
onder andere leiding. Er blijft echter ook op
deze plaats, waar wij als leek tot leeken
spreken en in de sfeer der journalistiek nog
stof te over om samen te toeven aan den
voet van den Kruisberg.
Twee gedachten zijn het vooral, die ons
bestormen in dezen stillen tijd, nu zelfs de
mondaine wereld, althans naar het uiterlijk,
eenige ingetogenheid pleegt te betrachten en
haar theaters en concertzalen sluit op den
dag, die naar christelijke traditie nog alge
meen als „Goede Vrijdag" bekend is. Twee
gedachten bij den kruisdood van den Chris
tus: het naamloos leed, dat dagelijks over
de wereld wordt uitgestort en de zee van
misdadigheid, waarin de vóór negentien
eeuwen verloste en vrijgekochte menschheid
wederom verzonken ligt.
Het leed der wereld: zelfs de fijngevoelig -
ste is min of meer afgestompt door al de
menschensmarten, waarvan de dagbladen
hem dagelijks vertellen. De kroniek der
verkeersongevallen is niet bij te houden. In
één jaar wordt er door spoorweg-, auto- en
vliegongelukken aan meer menschen ontijdig
liet leven afgesneden, dan vier jaar van gru-
welijken wereldoorlog hebben gedaan. Wij
lezen er meestal vluchtig overheen: trein
botsing, autobus te water of van een berg
gestort: tien, twaalf, achttien dooden. Even
een zucht en ons oog glijdt al weer over
een anecdote of een sportbericht. Alleen,
wanneer er van zestig, honderd, tweehon
derd dooden en gewonden wordt melding
gemaakt, dan kijken wij even op en praten
cr enkele minuten over. En toch, hoeveel
leed is er in die weinige regels besloten!
Hoeveel vaders worden daar niet van hun
gezinnen gerukt; hoeveel kinderen van
ouders beroofd, hoeveel gezinnen in ellende
gestort; hoeveel levensgeluk voor goed ver
pletterd?
En dat in één rubriek. Tel daarbij de
aardbevingen, de mynontploffingen, de re
voluties en oorlogen, de epidemieën, de
oogstmislukkingen met honderdduizenden
slachtoffers aan den honger, zooals zij in
Azië nog telkens voorkomen; de ziekten, de
tuberculose en de kanker, die tienduizenden
levens blijven vernielen en die de wetenschap
wel belooft te overwinnen, maar vóór dat
zij haar belofte vervult, staan er al weer
andere, onbekende ziekten klaar om het
menschdom te overvallen. En dit alles is
nog maar het leed, dat aan den buitenkant
komt. Zouden de geheime smarten, die gele
den, de tranen, die in stilte geschreid wor
den, nog niet veel talrijker zijn?
Bij die zee van lijden zien wij een oceaan
van misdadigheid. In den oorlog is het vaak
voorgekomen, dat menschen door het lezen
der vele gruwelen uit hun evenwicht raakten,
in hun verstand verward werden cn aan
zielsziekten begonnen te lijden. Hun zwakke
geest was niet bestand tegen het geweld
der oorlogsrampen. Nu komt het voor
geestelijken en medici weten daarvan te
vertellen dat eenvoudige christenen van de
wijs raken door de groeiende misdadigheid
om ons heen. Te verwonderen behoeft dit
niet. Inderdaad lijkt het nu en dan of de
tijden van Noach zijn teruggekeerd en wij
voor een nieuwen zondvloed staan. Het fun
dament eener behoorlijke beschaving, de ba
sis van een geregelde samenleving, het
gezin, ligt uit elkaar. Angstwekkend is de
drang naar genot en vermaak, die de dorpen
ontvolkt en de steden tot berstens toe vol
propt; die voert tot gebrek aan huisvesting,
die het gezin van zijn voornaamste hulp
middel, een goede woning, berooft cn bij ge
brek daaraan de leden de straat opjaagt
naar danshuizen en bioscopen. En welke nog
veel grootere gruwelen hebben die weeide-
en genotzucht, die uithuizigheid en die on
dermijning van het gezinsleven niet op hun
geweten? Nog dezer dagen werd in dit blad
een tipje van den rouwsluier opgelicht, welke
over ontelbare zoogenaamde gezinnen hangt,
huwelijken, waarin de eerste plichten moed
willig worden verkracht. De kindermoord is
een volksziekte geworden. Voeg daarbij de
algemeene zedenverwildering, de roofmoor
den in koelen bloede bedreven, het bandi
tisme, dat in de groote steden zelfs op klaar
lichten dag hoogtij viert; voeg daarbij de
ontelbare misdaden, welke nimmer aan het
licht komen, maar waarvan wij nu en dan
door een incident of een rechtzaak even een
flauwe schemering waarnemen en ieder zal
280
toegeven: de wereld is overspoeld door een
oceaan van zonden.
Wanneer wij nu eens bij machte waren op
een willekeurig moment de voorbijgangers
in een willekeurige straat van een of andere
wereldstad stil te doen houden en met ons
aan den voet van een groot kruis met het
beeld van den gestorven Christus, te gaan
peinzen en disputeeren over die twee gedach
ten van naamloos leed en- groeiende misda
digheid, dan zouden wij merkwaardige dingen
hooren. Niemand hunner zou de feiten ont
kennen; allen zijn er van overtuigd, dat, er
op deze wereld veel geleden wordt en dat
de misdaad wast; alleen over dc waardeering
van deze laatste zouden de meeningen ver
schillen. De christenen onder hen zouden
van schuld en zonden gewagen; de godloo
chenaars zouden beweren, dat juist dat vele
leed ccn bewijs tegen het bestaan van een
algoeden en al wijzen God is; de socialisten
onder de groep zouden betoogen, dat zoowel
ziekten en rampen als die zoogenaamde zon
den der massa uitvloesels zijn van het kapi
talistische stelsel en dat de wereld in een
heel wat gelukkiger samenleving zal verande
ren, wanneer het socialisme maar eenmaal
overwonnen heeft; de fatalist zou zijn schou
ders ophalen en onverschillig beweren: de
dingen zijn nu eenmaal als ze zijn; leef je
leven uit, geniet zooveel mogelijk, want aan
alles om je heen en aan alles wat hierna
komt, valt toch niets te veranderen.
Ziedaar de wereld in een notedop; de we
reld van heden aan den voet van den kruis
berg. Welk is daarop het antwoord van ons,
christenen? Er zijn er velen, die zich bij dit
alles beangst voelen. En het is verklaarbaar,
dat zij, die nog naar christelijke beginselen
willen leven, zich vaak bevreesd en benauwd
gevoelen, wanneer zij den vloed der
misdaden over heel dc wereld zien wassen.
Wat zal er gebeuren, vragen zij, wanneer
ook het christendom niet meer in staat
blijkt, den mensch binnen de perken der na
tuurwetten te houden. En zij herinneren
zich Davids 128sten psalm, waarin hij den
komenden Messias klagende opvoert met
deze klacht; zij hebben mij vervolgd van
mijn jeugd af, op mijn rug hebben de zon
daars gehamerd; zij hebben hunne onge
rechtigheden verlengd: de rechtvaardige God
zal de nekken der zondaren verbrijzelen.
Welke profetie is nauwkeuriger vervuld
dan dit schrikkelijk woordz ij hebben
hunne zonden verlengd! Ondanks
kruisdood en verlossing zien wij een eenmaal
met martelarenbloed gekerstende maatschap
pij weer in denzelfden zondenpoel verzinken,
als waarin Christus bij zijn verschijnen op
aarde de heidensche en joodsche samenle
ving vond. Bij dat schouwspel vreezen wij
inderdaad voor de bedreiging, welke David
reeds op de zondenschildering van zijn tijd
deed volgen of wij denken aan dat andere
profetenwoord, dat eenmaal de dag des Hee-
ren zal komen, waarop hij zal oprijzen als
een reus om vergelding te doen.
Maar in deze dagen past het ons niet
daaraan te denken Veeleer moeten wij aan
den voet van den Kruisberg onszelf verdee
moedigen cn bedenken, dat God niet den
dood des zondaars wil, maar dat hfj zich
bekeere en leve. Wij moeten bedenken, dat
reeds in het Oud-Verbond Jehova Zijn wre
kende hand beloofde terug te trekken, wan
neer in een veroordeelde stad slechts vijf
rechtvaardigen gevonden werden. En god
dank rijzen er over heel de wereld nog ontel
bare kerkspitsen omhoog, knielen er mü-
lioenen christenen neer om den waren God
te dienen; wordt er door duizenden en dui
zenden ter liefde Gods geleden, geofferd, ge
streden en deugd beoefend. Er is dus alle
aanleiding om met de Kerk niet te wan
hopen; wel te rouwen en ons te versterven,
maar toch het Kruis zingend te omringen:
Ave Crux, spes unica. Wees gegroet, o Kruis,
mijn eenige hoop! Er is nog meer aanleiding
om aan den voet van den Kruisberg ons zelf
Barometerstand 9 uur v.m.: 7.68, Vooruit,
LICHT OP. De lantaarns moeten mor
gen worden opgestoken om: 6.50 uur en
overmorgen om 6.52 uur.
Dc oorlog uitgebroken
Een zeer fraaie foto van de nieuwe Liedebrug. Men ziet, hoe keurig het verkeer daar nu geleid is. Dc weg is nu ook vrij van allerhande verkecrs-obstakels aair.den bomv
verbonden. Dc groote weg Amsterdam—Haarlem wordt werkelijk idiecl!
PEKING, 23 Maart Volgens berichten
uit Hankau is de oorlog uitgebroken tus
schen de nationale regeering van China van
Nanking en de machtige Kwansigroep, in de
omgeving van Hankau. Schermutselingen
hebben plaats gehad bij He Pe Han Hwei.
Nanking heeft 80.000 man gemobiliseerd, ter
wijl Hankau 70.000 man in het veld brengt.
De steden liggen op 50 mijl van elkaar. Het
uitbreken der vijandelijkheden wordt ais
onvermijdelijk beschouwd, ofschoon generaal
Tsjang Kai Sjek, die het commando voert in
Nanking, gemeld woedt zijn invloed te ge
bruiken tot het bijleggen van de oneenigheid
tusschen do beide partijen,
PEKING, 22 Maart (V.D.) Het krijgsge-
recht in Nanking heeft den opperbevel
hebber der Chineesche troepen in Kanton,
generaal Litsji, tot den dood door fusillec-
ring veroordeeld, wegens poging tot revo
lutie in Kanton.
De generaals Litsjoen cn Haoljan zijn
reeds wegens dergelijke delicten ter dood
gebracht.
Bij de gevechten tusschen de Nanking-
troepen en die van generaalFeng zouden
aan beide zijden meer dan 300 dooden cn
1000 gewonden zijn gevallen.
De Nanting-troepen staan onder het
persoonlijk bevel van Tsjang Kai-Sjek.
Feng's positie wordt ten zeerste verzwakt
door het ingrijpen van de Japansche troe
pen
Z. D. H. de Bisschop van Haarlem zal
Maandag, Dinsdag en Donderdag van de
volgende week geen audiëntie verleenen.
Maarschalk Foch
Uit Londen seint men ons:
In de nabijheid van Quiney in den staat
Illinois is gisteren een tweede dijk van de
Mississippi doorgebroken, waardoor weer
groote oppervlakten bouwland zijn over
stroomd. Het water staat ongeveer 2.10 Meter
hoog en het gevaar, dat nog meer dijken
onder den buitengewoon sterken druk zullen
bezwijken is zeer groot. Ongeveer 300 huizen
verkeeren in gevaar. Talrijke fabrieken in de
steden langs de rivier zijn gedwongen het
bedrijf stop te zetten, aangezien de gebouwen
onder water staan.
op zijn doodsbaar
In de vergadering der Eerste Kamer zijn
gisteren de Utrechtsche publicaties en de
verhoudingen met België behandeld. De
Kamer heeft dc bcgrooting voor Buiten-
landsche zaken goedgekeurd cn is tot 9
April op reces gegaan.
De Tweede Kamer heeft de behandeling
van dc wijziging der ziektewet beëindigd.
Dc stemming zal later plaats hebben.
Het hoofdbestuur der Hanze in het bis
dom heeft zijn standpunt bepaald ten aan
zien van de zakelijke bedrijfsbelasting.
In den Schotersingel, nabü dc Ostadestraat, wordt een steiger gebouwd. Het terrein tus
schen Mamixstraat cn Delft moet met zand worden opgehoogd. Door het Klevcrpak zul
len rails komen, om het zand, dat per boot in den Schotersingel komt, naar het ge
noemde terrein te vervoeren. Een methode, die ons niet best gekozen lijkt. Was er nu
werkelijk geen betere oplossing te vinden? Het Kleverpark kan cr van lusten!
te stemmen tot gevoelens van nederige en
dienende liefde.
Wanneer wij rondom ens zooveel leed en
zonde zien; wanneer wij God zien loochenen,
zondeschuld hooren ontkennen, een alge
meen streven zien om de wereld met men
schel jjke middelen te hervormen, dan moeten
wij ons op de eerste plaats dankbaar bewust
zijn, dat God ons behoed heeft voor al deze
dwalingen en ons duidelijk iaat zien, dat de
rampen uit de zonde spruiten; dat alle
ellende heel goed samengaat met Gods liefde
en rechtvaardigheid, omdat deze aarde voor
ons een doorgangshuis is naar den Hemel,
die door Christus' dood voor ons geopend
werd, door Hem, Die den dood overwon in
dien zin, dat ons weer een eeuwig gelukkig
leven onzer ziel werd gewaarborgd. Wie het
geluk heeft deze christelijke overtuiging diep
in zich te dragen, hij wordt niet door voorbij
gaande menschelijke smart in zijn zielerust
geschokt: zijn geloof in net Kruis geeft hem
zijn hoop en zijn vrede. Maar het zou zelf
zuchtig en onchristelijk zijn, wanneer wij
niet anders deden den zelf kracht zoeken
aan den voet van den Kruisberg en an
deren daar in vertwijfeling, wanhoop, ver
blindheid of ontevredenheid lieten staan.
Wanneer wij dat doen, dan zou ook ons de
kwellende gedachte kunnen bevangen, welke
vooral in onze dagen als een tot afval strek
kende bekoring over zoovele christenen komt,
de vraag: wat baat die christelijke leer eh
dat christendom, wanneer de wereld vol
ellende en zonde blijft? Moeten wij dan met
de ongeloovigen en twijfelaars disputecren?
Er is een veel voortreffelijker middel. Een
blik op Christus' Kruis zegt ons, dat dc
Heiland stierf uit liefde tot alle menschen en
dat Hij allen wil redden. „Wanneer ik vén
de aarde zal zijn opgeheven, zal Ik allen tot
Mij trekken". En wij, christenen, vergeten
maar al te vaak, dat wij Zijn werktuigen zijn.
Wij zijn uitverkoren om het zout der aarde
en het licht op den kandelaar te zijn. En
ziedaar de vraag, die wij ons zelf eens in
de aanstaande Goede Week met veel vrucht
kunnen stellenwanneer wij allen, millioenen
christenen van heel de wereld eens begonnen
met de beoefening der naastenliefde, ieder
in eigen kring, met de deugd, die Christus
tot de eerste en voornaamste heeft verhe
ven, zou dan niet plotseling onnoemcnlijk veel
leed en lijden van deze wereld worden weg
genomen; zouden er dan niet spoedig van
de groote scharen, die nu verblind, zoekend
en tastend, rondloopen, duizenden en dui
zenden komen tot het inzicht, dat alleen in
het volgen van het Kruis van den Christus,
Die voor allen stierf, ware vrede en onge
stoord geluk te vinden is.
Wanneer dit eens het besluit was der
christenwereld in de komende Stille Week,
hoe zouden wij in in dubbelen zin kunnen
spreken van den Goeden Vrijdag!
HOMO SAPIENS
In den strijd om den. Harmsforth-'oekcr
voor motorbooten heeft de bekende autoren
ner Segrave, die korten tijd geleden het
wereld-snelheidsrecord voor autorennen met
370 K.M. per uur op zijn naam bracht, ook
het snelheidsrecord voor motorbooten op
zijn naam gebracht. Hij bereikte met zijn
boot „Miss England" een snelheid van 73-2
K.M. per uur
Naar wij vernemen, zal Z. D. H. Mgr. J.
D. j. Aengenent, bisschop van Haarlem,
voor de pelgrims, die deelnemen aan de be
devaart van het R.K. Werkliedenverbond
naar Lourdes, welke plaats heeft van 1927
April a.s., in het Genadeoord een Pontificale
H. Mis opdragen.
In verband met dit groote-bewijs van sym
pathie, dat Mgr. Aengenent aan de Katho
lieke Arbeidersbeweging schenkt, wordt ver
zocht, dat nog meerdere deelnemers zich
I zullen melden.
Tijdens de reis zal de Zeereerw. Heer Rec
tor Bots de geestelijke leider zijn.
Het bestuur besloot daarom, den datum
van sluiting'der inschrijving' te verschuiven
tot 31 Maart &-s.
Men wende zich tot den voorzitter dei-
Centrale Reiskas van het R.K. Werklieden
verbond, Pieter Bothlaan 17, Amersfoort.
De directie van de Kolenmijn „Parnassus"
in den staat Pennsylvanië deelt mede, dat tot
nu toe 46 lijken van de tengevolge van den
brand omgekomen arbeiders zijn gevonden.
Negen mijnwerkers worden nog vermist.
Onder de gepubliceerde faillissementen, uit
gesproken door de Arrondissements-Recht-
bank te Haarlem op 19 Maart 1929, staat
vermeld, dat' in staat van faillissement werd
verklaard
F. Th. van Pelt, grossier in koloniale waren,
wonende te Zaandam, Westzijde 202.
Men gelieve echter te lezen in plaats van:
grossies in koloniale waren, houthandelaar.
Vergadering der Rijks commissievoor-werk
verruiming.
Nieuwe verkiezingen in Denemarken.
Hernieuwde strüd in China.
Aangewezen is de Nedcrlandsche delega
tie voor de op 9 April te Genève te houden
conferentie inzake dc bestrijding van val-
schc munterij.
De tusschentijdschc verkiezingen in En
geland.
De Franschc Kamer heeft de hoofduit
spraken over dc congregaties beëindigd.
Thans zijn 46 lijken van de mijnramp in
Pennsyvanië geborgen.
Een tweede dijkbreuk van de Mississippi.
Nieuwe doorbraken worden gevreesd.
ZATERDAGMIDDAG 1 UUR
Na eeuwen slaafs in 't juk te gaan
Na eeuwen klagen, jammeren, zuchten,
Gloort eind'lijk onze vrijheid aan
Pieter Vreede.
OP RIEKENDE GRACHTEN
Groote Plas, Groote Plas,
'k Wou je leeggemalen was!
N.Beets.
OP STAMGAST
En de mussen en de spreuwen
Dochten: Kiek, daor is ie weer!
B. van Meurs.
OPTICIENS FABRIKANTEN
