Buitenlandsch Nieuws
IMÏSSAALS!
De Mechanische Mensch
ViMatiteF,
costume
FEUILLETON
ag
IH. COEBERGH
DE SCHANDPAAL
RADIO-OMROEP
DERDE BLAD
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
- WOENSDAG 27 MAART 1929
BLADZIJDE 1
De uitvaart van
maarschalk Foch
De schadevergoe
dingskwestie
Officieele oorlogsver
klaring aan Hankau
GEMENGDE BUITENL.
BERICHTEN
Eerst
tfj 1-
PARIJS, 26 Maart Tijdens de geheele
plechtigheid in de Notre Dame heerschte
daar een emotie-volle, indrukwekkende
stemming.
Onder de aanwezigen werden o. a. opge
merkt de prins van Wales, de graaf van
Vlaanderen, de zoon van Koning Albert
van België.
De gevel van de Notre Dame was geheel
met rouwfloers behangen, terwijl ook de
lantaarns langs den weg, welken de lijkstoet
zou volgen, alle met floers omhangen
waren.
Te tien uur begonnen alle klokken te
luiden en van minuut tot minuut klonken
de kanonschoten.
De stra'ën zijn opgepropt met een stil
wachtende menigt'e, die zichtbaar onder
4en indruk is.
Rede Poincaré
Voor de Invaliden het woord voerend ver-
daarde Poincaré:
Wij staan hier voor de smartelijke werke
lijkheid; wij begrijpen, dat de vlam, die zoo
juist gedoofd is, een der vurigste en reinste
was die ooit haar schijnsel over de aarde
hebben geworpen.
Foch bezat alle krachten en hoedanigheden
ran dapperheid, grootmoedigheid, natuurlijke
goedheid, een natuurlijke levendigheid, het
doordringende oordeel, de grootheid en ver
hevenheid van het genie en de onschatbare
gave eener sterke vroomheid.
Op hem rustte het bevel over millioenen ge
allieerde soldaten, hij leidde den strijd van
geheele volken. Niet uit hoogmoed, maar uit
hoofde eener moreele verplichting; niet met
het doel om vreemd gebied te veroveren,
maar uitsluitend om het overweldigde vader
land te bevrijden.
Hij kende geen ambitie dan dienen wensch-
te geen andere belooning dan de voldoening
van een nagekomen plicht.
Daarom rouwen Frankrijk en 'n groot deel
der menschheid en beschaving; de afgestor
vene zal echter niet geheel verdwijnen, hij
laat achter een voorbeeld, dat nooit zal ver
gaan.
Poincaré schetste het roemrijke en schit
terende leven van den maarschalk, een voor
beeld van toewijding, verstand en nederig
heid. Foch had nooit onder invloed gestaan
van den pest van imperialisme, wraak of
haat.
Toen de oorlóg geëindigd was, was hij een
soldaat des vredes. Zijn natuurlijke goed
heid, zijn bekoorlijke nederigheid, bescheiden
heid en onzelfzuchtigheid troffen allen, die
hem van nabij leerden kennen. Hij had een
levendigen geest.
Zijn woorden misten kleur noch ironie, doch
om hem goed te beoordeelen was het noodig
om diep in hem. door te dringen. Hij was
vooral een man van hart en geweten.
Wij zijn aan de nagedachtenis van Foch
verplicht, geen lijn van zijn grootsche figuur
in de schaduw te laten.
Degenen die niet zijn vaste geloof deelden,
houden behalve zijn uitnemende militaire
deugden, de ontplooiing van schoone burger
deugden en groote zedelijke eigenschappen.
Laten wij eerbiedige hulde brengen aar
het stoffelijk overschot van hem, die door
Frankrijk te dienen, de menschheid diende
èn steeds zal blijven voortleven in de herin
nering van komende geslachten.
Na de rede van Poincaré werd de kist
met het stoffelijk overschot van den over
ledene uitgedragen.
De kist was gedekt met de Fransche drie-
kleur en terwijl de klokken luidden en de
trompetten gestoken werden, werd zij op
de affui: van een kanon geplaatst, welke
door zeven paarden getrokken werd.
De kist werd begeleid door drie Fransche
maarschalken en vier Engelsche maar
schalken, den minister van oorlog, Pamlevé,
en den Engelschen generaal Pershing.
De rouwstoet werd gevormd door de
fanfare van de Republikeinsche Garde, een
de achement artillerie en de delegaties der
buitenlandsche legers, nl. uit België,
Amerika, Engeland, Italië, Portugal, Roeme
nië, Joego-Slavië en Tsjecho-Slowakye.
Daarop volgden officieren, die verschil
lende mogendheden vertegenwoordigden,
nl. Denemarken, Spanje. Griekenland, Ja
pan, Letland, Estland, Litauen, Bolivia, Peru
en ander mogendheden.
Daarna kwamen de vereenigingen van
oud-strijders en andere militaire corpora
ties me't omfloerste en geneigde vaandels.
Deze werden gevolgd door den President
der Republiek, Doumergue, die vergezeld
werd door de ministers, de leden van den
generalen staf, de hooge amb enaren en
de leden van het corps diplomatique te
Parijs.
DE BOUWPLECHTIGHEID TER EERE
VAN MAARSCHALK FOCH
BRUSSEL, 26 Maart (V. D.) De herdenking
van den dood van Maarschalk Foch heeft
in Brussel eveneens eep zeer plechtig karak
ter gedragen. Reeds vóór half tien stroomde
een devote menigte de Sainte-Gudule binnen,
waarvan het koor en het transept bekleed
waren met zwarte draperieën. De Fransche
en eBlgische standaards sierden de zuilen dei-
kerk. In het midden was een groote kata
falk opgericht, waarop de Fransche vlag in
verscheidene exemplaren was neergelegd, om
geven door vele waskaarsen. Zoowel buiten
als binnen de kerk brachten officieren van
alle geallieerden de militaire eer aan de na
gedachtenis van den overleden opperbevel
hebber uit den grooten oorlog. Tegen tien
uur arriveej-de het Belgische koningspaar en
o.m. begeleid door den Franschen gezant
woonde het paar de rouwplechtigheid bij,
welke aanving met de volksliederen der beide
naties, en een uur duurde. Onder klaroen
geschal en militaire eer verlieten de koning
en de koningin de kerk.
De besprekingen over de
grootte der Duitsche beta
lingen
PARIJS, 26 Maart. (V.D.) Over het alge
meen schijnen de Fransche bladen tijdens
de gisteren gehouden plenaire zitting een
aanbod in den vorm van een te noemen be
drag betreffende de grootte der betalingen
te hebben verwacht. „Le Journal" schrijft,
dat de zitting louter formeel is geweest en
dat Owen Young zijn officieuze besprekin
gen zal voortzetten.
Gisteravond heeft Young een langdu
rige conferentie gehad met de Fransche
delegatie. De „Petit Parisien" schrijft, dat
het eenige verschil tusschen de onderhan
delingen van de vorige week en die van de
komende dagen daarin bestaat, dat nu
Moreau en dr. Schacht direct van gedachte
kunnen wisselen, zonder dat de Ameri
kanen daarbij betrokken moeten worden.
Uit het feit, dat de deskundigen nog op
vele plenaire zittingen rekenen ter bespre
king van de bedragen, blijkt wel, dat nog
vele hindernissen de commissie van haar
doel scheiden.
Pessimistische opvattingen in
Engeland
LONDEN, 26 Maart. (V.D.) Volgens de
„Times" wijst het verloop der besprekingen
te Parijs veel meer op de mogelijkheid van
het mislukken der onderhandelingen. Om
trent het, door de stilzwijgendheid der des
kundigen moeilijk juist te beoordeelen ver
loop der zitting van gisteren, meldt de
Parijsche correspondent van dit blad, dat
dr. Schacht voor den aanvang der zitting
een particulier onderhoud met Owen Young
heeft gehad. Uit het feit, dat dr. Schacht
tijdens de zitting geen bedrag heeft voor
gesteld, leidt de „TÏmes"-correspondent af,
dat dr. Schacht tijdens zijn onderhoud met
Young een bedrag heeft genoemd, dat
echter zoo veel afweek van het door de
geallieerden geëischte, dat dr. Schacht het
in de plenaire zitting maar niet eens ter
tafel heeft gebracht, in de hoop, dat de
deskundigen onderling kans zullen zien, de
wederzijdsche eischen meer in overeen
stemming met elkaar te brengen. Bij de
onderlinge beraadslagingen der geallieerde
deskundigen zullen de Duitsche deskundigen
worden uitgenood'gd, teneinde de spanning
tusschen de wederzijdsche eischen te ver
minderen. Hoewel men hoopt, de kloof te
kunnen overbruggen bestaat er echter geen
twijfel, of de Fransche deskundigen zullen
vasthouden aan hun eisch van ongeveer
een milliard mark per jaar. Voorts bestaat
dan het gevaar, dat Duitschland er de
voorkeur aan zal geven, terug te keeren tot
het Dawes-plan, in de verwachting, dat dit
toch binnen eenige jaren onuitvoerbaar zal
zijn geworden.
DRIE DUITSCHE SCHEPEN OPGEGEVEN
HAMBURG, 26 Maart Heden zijn drie
s.oomboo en met totaal 41 koppen aan
??orcl. voor verloren verklaard.
Het betreft het stoomschip „Rena a" uit
7 daï °P 22 November j.l. zee gekozen
heeft met bestemming Amsterdam, met 15
man aan boord, verder de „Berlin" ui';' Cux-
hafen die op 23 November vertrokken is
T 8 Witte Zee met 13 man
„Immenhof" uit Hamburg
i SS Waarschijnlijk zijn zy allen
aan de Novemberstormen ten offer gevallen,
daar men slechts enkele lijken en een red
dingsboot heeft gevonden
DE „EUROPA" NIET GEHEEL
VERLOREN
BREMEN, 26 Maart Laat in den mid
dag is eindelijk de brand op de „Europa"
gebluscht' kunnen worden, waarna nauw
keurige onderzoekingen aan het licht brach
ten, dat de schade niet zoo groot is, als zich
aanvankelijk liet' aanzien.
Het onderste deel, over bijna de geheele
lengte, alsmede het geheele voorgedeelte
is gespaard gebleven, zoodat men niet' van
een totalen ondergang kan spreken.
HAMBURG, 26 Maart Op den grooten-
deels uitgebranden stoomer „Europa" zijn
op het oogenblik nog slechts 2 brandweer
ploegen bezig met het nablusschingswerk.
De onts'ane schade wordt geschat op
ongeveer 20 millioen mark.
De volgende week wordt reeds weer
begonnen met het weder opbouwen hetgeen
4 tot' 5 maanden zal duren.
Omtrent de oorzaak van den brand kan
nog niets naders gezegd worden, daar het
politioneel onderzoek nog niet afgeloopen is.
DE MOORD OP GRAAF STOLBERG
De zoon bekent
HIRSCHBERG, 26 Maart De oudste
zoon Christian Friedrich van den te Janno-
witz vermoorden graaf StolbergWernige-
rode is heden door da Berlijnsche recherche
tot drie uur vanmiddag verhoord. Ten slotte
legde hij voor den „Kriminalrat" Hoppe een
volledige bekentenis af. Volgens deze be
kentenis zou zijn vader hem hebben ver
zocht, hét jachtgeweer na te zien en te
probeeren Daarbij was een patroon in dén
loop blijven steken.
Toen hij daarna op de achter de sofa
staande tafel aan het geweer zat te knut
selen, ging het schot af, en de kogel drong
zijn op de sofa zittenden vader in het hoofd.
In zijn ontsteltenis rende graaf Christian
de kamer uit en viel buiten de deur in on
macht. De recherche zal een onderzoek in
stellen naar de juistheid van deze verkla
ring.
MONTAGUE COLLET NORMAN HER
KOZEN ALS GOUVERNEUR VAN DE
BANK OF ENGLAND
LONDEN, 26 Maart, (V. D.) Montague
Collet Norman is heden herkozen als gou
verneur van de Bank of England. Voor
den oorlog werd het gouverneurschap nooit
langer dan een jaar uitgeoefend, tenzij in
uitzonderlijke omstandigheden, doch Norman
zal thans zijn tiende jaar beginnen als gou
verneur. Gedurende deze jaren is Norman
bij vele gelegenheden in Amerika geweest
ter beraadslaging met financieele autoritei
ten van de V. S. De waardevolle diensten,
die hij zijn land bewezen heeft in het be
handelen van de na-oorlogsche problemen
hebben tot deze herkiezing geleid.
DE TUNNEL ONDER HET KANAAL
LONDEN. 26 Maart CV. D.) De premier
deelde in het parlement mede, dat een on
partijdig onderzoek zal worden ingesteld on
der auspiciën van een commissie voor civiel
onderzoek naar het economisch aspect van
het plan voor den tunnel onder het Kanaal.
Het militair aspect der kwestie zal worden
uitgesteld tot na het rapport omtrent het
economisch aspect.
KARDINAAL GALLI OVERLEDEN
ROME, 26 Maan (V.D.) Hedenmorgen
overleed Kardinaal Gaili. waardoor het nu
meriek verschil usschen het aantal Italiaan-
sche en niet-Italiaansche Kardinalen nog
grooter is geworden. Er zijn thans 33 niet-
Italiaansche Kardinalen en 27 Ita'iaansche,
jfoodat er thans 6 Italiaansche Kardinalen
ontbreken voor 't numerieke evenwicht, dat
steeds door het Vaticaan is nagestreefd tus
schen Italiaans"''".? en niet Italiaansche leden.
Galli Is overleden in den leeftijd van 63
jaar. Hij was in December 1023 tot Kardinaal
benoemd.
DE GERUCHTEN VAN DE AFTREDING
VAN PRIMO DE RIVERA
PARIJS. 26 Maart. (V. D.) Het is nog niet
geheel zeker, dat men mag rekenen op de
aftreding van Primo de Rivera, zooals hij
gisteren heeft aangekondigd, aangezien de
koning altijd een desbetreffend verzoek van
den minister-president afwijst. Verder wordt
er op gewezen, dat een aftreden van Primo
de Rivera een volksstemming kan uitlokken,
waarvan de uitslag uiteraard onzeker is.
STAPPEN DER BRITSCHE REGEERING
NAAR AANLEIDING VAN DE GEZONKEN
„IMALONE"
NEW-YORK, 26 Maart. (V. D.) De Brit-
sche regeering heeft het onderzoek inzake het
tot zinken brengen van de „Imalone" opge
dragen aan den Canadeeschen zaakgelastigde.
Deze is reeds op het departement van bui
tenlandsche zaken verschenen, naar men
O-O-OOO-OOOOOOOOOOO-CKVOOO-O-O-OOOOO
O O
GROOTE KEUZE
In de Vereenigde Staten wordt met 'aaie
volharding gewerkt, om het probleem van
den mechanischen mensch op te lossen. De
bedoeling is, deze schepping zóó perfect te
maken, dat zy bruikbaar en nuttig is voor de
industrie
Mag men de berichten gelooven, die ons
hieromtrent uit Amerika bereiken, dan is
men niet ver meer van het beoogd doel af.
Het is voorgekomen dat een mechanische
mensch terzijde gestaan door een ervaren
technicus, gereed om aanstonds by een fou
tieve beweging in te grijpen over een
langen afstand een locomotief van de Nor
thern Pacific Railway heeft bestuurd met
buitengewone behendigheid en een bewon
derenswaardige vastheid van hand-
Dit resultaat zou werkelijk verbluffend
zijn, als men aanneemt dat dit bericht juist
is.
Is de wetenschap er werkelijk in geslaagd
een mechanischen mensch te scheppen, die
in staat is dagelijksch werk te verrichten?
Wy zijn m een tijdperk gekomen, waarin
door de wetenschap zulke wonderbaarlijke
dingen bereikt zijn. dat niets meer tot het
onmogelijke schijnt te behooren en men zich
over niets meer moet verbazen.
Wat zal er van de industrie worden, wan
neer de mechanische mensch daar op eenigs-
zins ruime schaal den bewusten mensch kan
vervangen?
Nu de trek naar de groote steden steeds
meer krachten aan het landleven onttrekt,
zou de nieuwe vinding daar welkome dien
sten kunnen bewijzen.
Onze fpto toont den mechanischen mensch
als voorzitter van den Landdag van Massa
chusetts. Hij verrichtte de verschillende
Werkzaamheden van den president en beant
woordde zelfs de verschillende vragen der
I afgevaardigden. Het beste antwoord gaf hij
op de vraag: „Wat denkt u van de droogleg
ging?" Het antwoord luidde: „Ik weet t
niet; wanneer is men daarmee begonnen?"
IN 7 SOORTEN VAN
F 1.90 - F ÏO -
0 Boekjes voor de GOEDE WEEK
Betere en Artistieke Geschenken
voor de Eerste H. COMMUNIE
0 O
BOEKHANDEL
Ged. Oude Gracht 74, Tel. 11041 o
0 O
90000000<H>00<H>«00<H)0000<W>0<I
aanneemt om te protesteeren tegen het op
treden der Amerikaansche kustschepen. De
Engelsche consul-generaal in New-Orleans
heeft aan zijn regeering verklaard, dat de
„Imalone" geheel in haar recht was, toen zij
weigerde zich te laten doorzoeken en in be
slag te laten nemen.
EEN SYMPATHIEBETUIGING VOOR DE
SPAANSCHE STUDENTEN
„La Naeion" meldt, dat de Argentijnsche
Studentenbond besloot tot een groote betoo
ging om aldus sympathie te betuigen met de
Spaancche studenten. President Irigoyen
vaardigde een verbod uit tegen het houden
van deze betooging met het oog op de vriend
schappelijke betrekkingen tusschen beide lan
den. De Studentenbond nam daarop het be
sluit om in weerwil van het verbod de be
tooging toch te houden.
DE OPSTAND IN MEXICO
Regeeringssoldaten door opstan
delingen omsingeld
Uit Mexico-City wordt gemeld, dat giste
ren bij een gevecht naby Chihuahua eenige
honderden regeeringssoldaten onder bevel van
generaal Armenta door opstandelingen wer
den omsingeld. Ternauwernood wisten zy te
verhinderen, dat zy gevangen genomen wer
den. In het officieele oorlogscommuniqué
wordt gezegd, dat de strijdende regeerings-
troepen te kampen hadden met gebrek aan
munitie en levensmiddelen.
Marotten ontzet
De commandant van Mazatlan bericht den
aftocht der opstandelingen naar het Noorden.
De Mexicaansche regeering schat het ge
tal der soldaten, die van de 45.000 man van
het geheele leger naar de rebellen overlie
pen, op ongeveer 15.000, die echter over vijf
staten verdeeld zijn. Van de ongeveer 35.000
man troepen, die der regeering trouw ble
ven, werden 18.000 onder het bevel van gene
raal Call es gesteld, de rest werd gereser
veerd voor het bezetten van stellingen. De
verdere dienstneming by de rebellen wordt,
naar het heet, gecompenseerd door de onder
steuning van de bondsregeering door de
plattelandsbevolking.
BERLIJN, 27 Maart Naar uit Shang
hai verluidt, heeft volgens Chineesche be
richten uit Nanking de Nankingregeering of
ficieel den oorlog aan Hankau verklaard.
MISLUKTE AANVAL VAN
TSJANG TSOENG TSJANG
SJANGHAI, 26 Maart De Noord-Chi-
neesche troepen hebben onder bevel van
generaal Tsjang Tsoeng Tsjang de troepen
der Nankingregeering in den afgeloopen
nacht naby Tsifoe aangevallen, doch de
hoofdaanval zou zijn afgeslagen. De aan
vallers moesten 5 a 600 dooden en gewon
den op het slachtveld achterlaten.
NEDERLAAG VAN DE TROEPEN VAN
TSJANG KAI SJEK
PEKING. 27 Maart Volgens een be
richt uit Nanking zyn de regeerings troepen
op ongeveer 70 K.M. van Nanking door de
troepen van de provincie Kwangsi volko
men verslagen en op de vlucht naar Nan
king.
Pomographie in Engeland
Men schrijft ons uit Londen:
De Minister van Binnenlandsche Zaken
heeft een deputatie van den „Hoogen Raad
voor het handhaven der openbare zedeiyk-
heid" in audiëntie ontvangen, die gekomen
was om het vraagstuk der pornographie te
bespreken. Onder de afgevaardigden bevond
zich ook de Anglicaansche Bisschop van
DONDERDAG 28 MAART
HILVERSUM. 1071 M. 2.002.30 Gas in de hui»-
houding. Praatje door P. Hi)delaar. 2.303.00 Gra
mofoonmuziek. 5.005.30 Sportpraatje door H.
Hollander. 6.007.15 Concert door het omroep
orkest. 7.157.45 Engelsche les. 8.008.30 Le
zing door G. de Clercq Het koopen van kolen. 8.30
10.15 „Matthaus-Passion", studio-opvoering. Chr.
Gem. Zangver. Soli Deo Gloria met vocale en instru
ment. sollisten. 10.15 Persber. 10.3011.30 Gra-
mofoonmuziek.
HUIZEN, 339.8 M. (Na 6 uur 1852 M.) N.C.R.V.-uiU.
12.30 1.45 Orgelconcert met medew. van solisten.
6-°°7.00 Orgelconcert. 7.007.30 Bockhoudles.
7-308.00 Causerie Pluimveeteelt.
DAVENTRY, 1562 M. 10.35 Kerkdienst. 11.05
Lezing. 11.20 Gramofoonmuziek. 12.20 Solisten
concert (sopraan-bariton, piano). 1.20 Gramofoon
muziek. 3.20 Vesper in de Westminster Abbey.
4.05 Causerie. 4.20 Concert. Brandweer-kapel.
5.35 Kinderuurtje. 6.20 Vasten-meditatie. 6.35
Nieuwsber. 6.50 Landbouwber. 6.55 Muziek.
7.05 Piano- en vioolsonaten van Bach. 7.20 Lezing
7.35 Muziek. 7.45 Lezing How an aeroplane flies*
8.05 „Good Friday", hoorspel van' J. Masefield.
9.20 Nieuwsber. 9.35 Lezing The way of the world.
9-50 Nieuwsber. 9.55 Muziek van Max Mayer.
D. Gilson, piano, Wills, piano. D. Smith, banton.
10,35 Een verrassing. 10.5012.20 Dansmuziek.
PARIJS „RADIO-PARIS", 1744 M. 12,20 Protest.
Morgenwijding. 12.502.10 Orkestconcert. 4.05
5.05 Gramofoonmuziek. 7.057.50 Gramofoon
muziek. 8.50ti.to Concert. Koor van het Conser
vatorium. Orkest o.l.v. E. Bigot en solisten.
LANGENBERG, 462 M. 0.35 en 11.30 Gramofoon
muziek. 12.251.50 Orkestconcert. 5.055.50
Orkestconcert. 7.20 „Paul Graener", voorspel en
aria, op. 84. 7.40 Passiemuziek. Koor v. d. Frhr.
Stein-School en solisten.
ZEESEN, 1649 M. 11.053.50 Lezingen. 3.50—
4.50 Orkestconcert. 4.507.05 Lezingen. 7.20
Voorspel en aria naar versen van Dauthendey, op. 84*
Daarna „Passionsspiel".
HAMBURG, 395 M. 10.20 Gramofoonmuziek.
3.35 Kamermuziek. 4.20 Gewijde ïnuziek. 5.2a
Vroolijk concert. 7.40 „Pause", hoorspe 1 van Flam ra,
10.30—11.00 Concert.
BRUSSEL, 509 M. 5.20 Dansmuziek. ^50 Trias
concert. 8.35 Orkestconcert. Mr. Barnes, bas.
•Willesden. Verschillende sprekers voerden
achtereenvolgens het woord o.a. de Presi
dent van den Hoogen Raad, mr. Archibald
Allen en namens de Vereeniging van huis
moeders mevr. Beatrix Lyall.
Sir W. Johnson Hicks antwoordde in een
lange toespraak waarin hy toezegging deed,
alle mogelyke maatregelen te nemen om
de vloedgolf slechte lectuur, die Engeland
dreigde te overstroomen, tydig te keeren.
Hij ontveinsde zich echter niet, dat er tal
rijke moeüykheden zich zouden voordoen.
Hy stelde voor om een oproep te richten tot
de Engelsche schrijvers met het verzoek
om zoo te schrijven, dat het onnoodig is
om een censuur in te voeren. Hy deed een
beroep op de godsdienstigs vereenigingen
en christelyke kerken, die op dit gebied
den meesten invloed hebben.
Mr. Archibald Allen dankte den minister,
doch hy sprak er zijn teleurstelling over
uit, dat de minister wettelyke maatregelen
onmogelijk achtte.
Een standbeeld voor Columbus
Binnen enkele weken (21 April 1929) zal
te Palos, een havenstad in Andalusië, van
waar Columbus is uitgevaren toen hy
Amerika ontdekte, een groot standbeeld
voor Columbus opgericht worden. De Ame
rikaansche kruiser Raleigh zal voor deze
gelegenheid naar Palos varen onder bevel
van Admiraal Dayton.
Zooals wy reeds vroeger hebben meege
deeld, heeft ook Amerika groote finantieele
bydragen verleend om dit gedenkteeken op
te richten.
Na beëindiging der feestelyke plechtig
heden in Palos zal het Amerikaansche oor
logsschip naar Barcelona varen, alwaar het
zal blijven tot begin Mei om de beman
ning gelegenheid te geven by de opening
van de groote tentoonstelling aldaar tegen
woordig te zyn.
Ook mevrouw Cornelius Vanderbilt-Whit-
ney, die het initiatief-voorstel deed om een
standbeeld voor Columbus op te richten,
zal by de plchtigheid tegenwoordig zyn. Zij
wordt reeds in de volgende week in Spanje
verwacht.
Verzekering van een.leger
De Hongaarsche Honvedminister heeft
zich onlangs tot de vijf grootste verzeka-
ringsmaatschappyen gericht, met het ver
zoek hem de conditiën te willen mededeelen,
waaronder zij bereid zouden zijn geheel het
Hongaarsche leger tegen ziekte, dood 'en
ongevallen te verzekeren. De minister ij
n.l. van plan een contract te sluiten, waar
door niet alleen de officieren, doch ook de
manschappen van het leger een polis ont
vangen. Of de levensverzekering voor oor
logsincidenten ook van -kracht is, is nog
onbekend. Zonderling is het in ieder geval,
dat de vijf maatschappyen eenstemmig zich
bereid verklaard hebben een levensverzeke
ring tegen ongevallen, doch niet tegel
ziekte af te sluiten.
AMSTERDAM,
Nieuwendijk 225229
UTRECHT,
Oude Gracht 151
47
Den vorigen middag omstreeks 4 uur, toen
het onweder op zyn hevigst was, had er bij
Gutstedt een rytuig stilgehouden, 't Was
de knecht van Schnittler geweest om te
vragen, of de kleine Friedrich er reeds was.
De familie Wallmuth die van niets afwist,
meende eerst, dat het een misverstand was,
doch toen ze hoorden dat Friedrich zich
werkelyk op weg naar Gutstedt had bege
ven, wilde Wallmuth zich dadelijk naar
het bosch spoeden, het onstuimige weer had
zulks echter onmogelyk gemaakt.
Toen het wat bedaard was, was hy er ter
stond met zyn knechts op uitgegaan om den
Jongen te zoeken. Bij den afgodspaal hadden
zy hem werkelijk gevonden, en eene vrouw
by hem. De vrouw was dood, naar men
meende door den bliksem getroffen; de jon
gen had slechts een diepe schram, maar hy
had zoo lang in het schrikkelijke weer ge
legen!
Men had hem onmiddellyk naar den wa
termolen gebracht, doch hy was nog niet tol
bewustzyn gekomen. Wallmuth was heen
gegaan, om den dokter te halen en had
een knecht hierheen gezonden om de juffer
te verwittigen. Want mijnheer meende, dat
de jongen er leelyk aan toe was.
Marie had zwijgend toegeluisterd, zy kon
•eea woord uitbrengen. Er was een tyd ge
weest, dat zelfs de gedachte aan het bestaan
van dit kind voor haar onverdraaglijk was
geweest en nu!
Is er wel iets geheimzinniger dan het
menschelijk hart, dat, vatbaar voor zoovele
aandoeningen en gewaarwordingen, zich
maar zelden gelyk blyft?
XXII
Een vreeselijk tooneel had zich in dien
onstuimigen nacht bij den afgodspaal afge
speeld. 't Scheen, dat er werkelijk booze gees
ten hadden huisgehouden.
Toen Wallmuth, na veel moeite, ein
delijk met zijn knechts te bestemder plaatse
kwam, had het drama reeds plaats gehad;
en het plekje bood een ontzettend schouw
spel. De storm had er vreeselyk gewoed,
eenige der hoogste dennen waren neerge
veld en hadden in hun val de takken der
naastbyzynöe boomen gebroken en op den
grond geworpen.
Sommige boomen schenen door den blik
sem te zijn getroffen, want l°of' takken en
splinters lagen alom verspreid.
De neergevelde stammen vormden een
wal, dien men niet dan met moeite over
schrijden kon. In den nacht zou dit ten
eenen male onmogelyk geweest zijn, als niet
op het onstuimige weder, de kalme rust was
gevolgd, die men meestal, na heftige natuur -
verschynselen waarneemt. De lucht was nu
helder en stil, zoodat men zich byna niet
kon voorstellen, dat het even te voren zoo
geweldig had toegegaan; de maan scheen
'.elder, alsof er niets gebeurd was. Doch
.•ondom den afgodspaal zag het er des te
spookachtiger uit.
By het maanlicht kon Wallmuth zich van
de grootte der ramp overtuigen Naast den
afgodspaal onder de neergevallen takken
lagen twee bewustelooze gedaanten, waarvan
Wallmuth de eene spoedig herkende als de
mismaakte gestalte van den kleinen Frie
drich. Een vrouw lag over den jongen heen
gebogen, als had zy hem willen beschutten.
Toen Wallmuth naderbij kwam, zag hy
dat de vrouw gestorven was. De tak scheen
door den val haar den nek gebroken te heb
ben: want van verwonding was geen spoor t:
vinden. Ook den jongen hield men in 't
eerste oogenblik voor dood, daar hij bewuste
loos en zijn gelaat ten gevolge eener hoofd
wonde geheel met bloed bedekt was Te oor-
deelen naar zyn houding, moest hij >n den
angst bij den afgodspaal neergeknield zijn;
want hy lag met het gezicht op den grond
en hield de handen als tot gebed saamge-
vouwen De vrouw scheen ook geknield te
hebben; doch blykbaar had zij met haar
lichaam den knaap willen beschermen en
had zoodoende den slag opgevangen. Naast
haar lagen een waldhoorn en een bundeltje
kleeren.
Toen men den knaap optilde, ging er een
zucht over zijn lippen. Wallmuth goot hem
iets opwekkends in den mond en liet een
draagbaar halen om den jongen daarop te
vervoeren. Hy liet terstond den dokter ont
bieden en zond een boodschap naar het
bureau van politie, dat hy de vreemde vrouw
dood by den afgodspaal had gevonden. Daar
hy begreep, dat Marie liefst zelve de verple
ging van den knaap op zich wilde nemen
liet hy haar ook onmiddellyk in kennis stel
len van het voorgevallene.
Met betrekking tot de onbekende was hem
een licht opgegaan: de kalme trekken der
doode kwamen hem bekend voor, hoewel zy
weinig gelijkenis meer hadden met het fns-
sche meisjesgezicht en de lachende oogen,
waarop Jenka eens zoo trotsch was. Doch het
donkere haar, de fyngeteekende wenkbrau
wen lieten geen twijfel over.
Zijn vermoeden werd bewaarheid, toen de
burgemeester ter plaatse verscheen om zich
van het ongeval te vergewissen en de identi
teit der overledene vast te stellen. Pynlijk
trof het Wallmuth. dat men uit de papieren
die het bundeltje bevatte gewaar werd, dat
de overledene niet alleen de verdwenen
Jenka Witkop was, doch dat haar pas ten
name var^ mevrouw Wilhelm stond.
Mevrouw Wilhelm? Had zij zicli dien
naam maar toegeëigend, of had Dietrich
haar inderdaad tot vrouw genomen en
daarna verstooten? Volgens hare papieren
had zy reeds lang een zwervend leven geleid
Wat had haar bewogen naar Europa terug
te keeren? Hoe had zij Friedrich kunnen
iverhalen by haar te komen?
Wallmuth herinnerde zich, dat zijne kin
deren van een vrouw met een waldhoorn
gesproken hadden, die op de Arenser kermis
was geweest Doch had de knaap zijn trouwe
Pleegmoeder' willen ontvluchten? Dit was
nauwelijks denkbaar en toch was het meer
voorgekomen, dat zulke hulpbehoevende kin
deren liefde met ondank vergelden.
Wat een sluwen leugen had ds jongen
moeten verzinnen om tot zijn doel te gera
ken! De jongen was dus leugenachtig, de
moeder niet veel beter, en toch veroordeelde
Wallmuth het strengst dengene, die onder
het masker van ernst en rechtschapenheid
mik laaghartig spel gedreven en drie men-
schen in t ongeluk gestort had. Want hij
wist, dat Marie moeilijk dezen nieuwen slag
zou te boven komen.
De lieden uit den omtrek werden door het
ongewone voorval in grooten getale naar de
plaats des onheils gelokt.
,.'t Was toch geen recht spel by den af
godspaal", meenden zij, „eerst de valsche
munsters, toen het verlaten kind en nu dit
ongeluk!"
Met bijna bijgeloovige vrees beschouwde
men den ouden paal, die zelfs tegen bliksem
en orkaan bestand scheen, want te midden
der algeheele verwoesting was hij verschoond
^ebleven.
Dat de vrouw, die daar dood was gevon
den, in ieder geval de eigenlijke moeder van
den knaap was, daaraan twijfelde niemand.
Het was verschrikkelijk, dat de straf haar
achterhaalde op de plek, waar zij eens haar
kind had achtergelaten doch de dood
stemt den mensch vergevensgezind.
„Ach God", hoorde men zeggen, „mis
schien heeft de nood er haar toe gedwon
gen."
Aan menig vrouwenoog ontglipte een traan
en men vergaf de moeder veel, die zich voor
haar kind had opgeofferd. Niemand dacht
intusschen aan haar, die sinds jaren de
plichten dier moeder overgenomen en trouw
vervuld had.
Nadat Marie weer tot bewustzijn was ge
komen. was haar eerste vraag, hoe het Frie
drich ging, zy wilde geen tyd verliezen en hem
onverwyld gaan bezoeken. Zij liet inspannen
en spoorde den knecht tot spoed aan. Toen
haar rytuig bijna de woning bereikt had,
waar men Friedrich had ondergebracht,
kwam Wallmuth haar tegemoet en hield
haar even staande.
Een treurige stoet ging er juist voorby,
men droeg Jenka's lijk naar huis. Wallmuth
deelde Marie mede, dat men in de vreemde
vrouw Jenka de moeder van Friedrich her
kend had. Zij verwonderde zich geenszins
daarover, want zy begreep, dat Friedrich een
byzondere beweegreden moest hebben gehad
om haar zóó te misleiden. 1 Was duideiyk,
men had haar den jongen willen ontnemen.
Ofschoon Marie het vertrek voorbij moes®
waar men Jenka's lijk had heengebracht, kon
zy er niet toe komen, daar binnen te gaan.
Zij kon de trekken niet zien van haar, diö
ten tweeden male haar geluk verwoest had.
„En toch is zij eigenlijk niet de schuldige!"
moest Marie bij zichzelf bekennen.
By den knaap vond zij mevr. Wallmuth,
die spoedig met dekens en kussens en aller
lei andere hulpmiddelen was komen aandra
gen. Met innige deelneming ontving
deze haar vriendin Ook de dokter was aan
wezig; hij had reeds alle middelen beproefd,
om den jongen tot bewustzyn te brengen.
Een ernstige verwonding had hij niet ont
dekt; de wonde aan 't hoofd was, ofschoon
ze hevig gebloed had, niets dan een lichte
schram.
Niettemin scheen Frledrich's toestand be-
denkelyk, zyn zenuwstelsel was door de op
gewondenheid en den schrik zwaar geschokt.
Zoodra hy weer teeken van leven gaf, begon
hy te ylen. Hij herkende niemand uit zyne
omgeving, zelfs Marie niet. Een oogenblik
was het, of hy naar haar stem luisterde. Ker
mend riep hy van tyd tot tyd om haar en
smeekte haar niet boos te zyn.
Verward sprak hij van de donkere vrouw,
die hy niet gaarne zag, en waarvoor hy bang
was, van de Arenser kerkmis, van zyne moe
der, die hem wat te vertellen had en dat hij
naar den afgodspaal moest, waar zyn vader
zich bevond. Hoe onsamenhangend zyn
woorden ook waren, zy gaven Marie allengs
eenig begrip, hoe alles zich moest hebben
toegedragen.
(Wordt vervolgd)
