Brieven uit België
Buitenlandsch Nieuws
FEUILLETON
Schoonmaak
IN DUIZEND ANGSTEN
HET PLAN VOOR EEN BLOK VAN DE
OOST-STATEN TEGEN
SOVJET-RUSLAND
RADIO-OMROEF
kunst en kennis
DERDE BLAD
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
DONDERDAG 11 APRIL 1929
BLADZIJDE 1
Het Secretariaat der Christelijke Sociale Werken
voor Vrouwen in feest
E.
drie centrum-ministers
Katholieke Illustratie
RECHTSZAKEN
De moord
te Giessen-Nieuwkerk
MARKTNIEUWS
VISSCHERIJ
STOOMVAARTLIJNEN
Herinneringen van een Siberischen
balling
Töt voor betrekkelijk luttel jaren nog
was in België de katholieke sociale
actie zoo goed als uitsluitend den man
nen voorbehouden. Er werd prachtig
gewerkt tot het onttrekken van onze,
voor 't meerendeel katholieke, arbei
ders aan den heilloozen invloed van
het socialisme, dat hen vaak te pakken
kreeg van den eersten dag af, doorge
bracht in de fabriek of het werkhuis.
Zoodanig zelfs, dat tot op heden, na
tientallen jaren hard labeur en alzijdig
ontwikkelen van de katholieke demo
cratie, de toestand nog verre van schit
terend, zelfs niet eens bevredigend
heet, wat betreft den christen geest
van onze arbeidersbevolking.
Het blijkt immers, dat slechts 20 pet.
van die arbeidersbevolking waarlijk
pratikeerend katholiek is. Alhoewel
voor negentig percent van huize uit
godsdienstig, verliezen zij toch ras, hun
in leven omgezette katholiciteit, wan
neer zij in de branding van den strijd
om het bestaan belanden. De aantrek
kingskracht van het weelde-voorspie-
gelende en opstand-predikende socia
lisme is zóó geweldig op het gemoed
der kleinen en der eenvoudigen. Geen
wonder dan ook, dat destijds de socia
listische minister Vandervelde, zich
verdedigende tegen zijn verbitterde
partij genooten die hem beschuldig
den van verraad, wegens zijn stemmen
voor de toelagen aan het vrij (katho
liek) onderwijs verklaarde, dat het
hem aangewreven euvel weinig te be
duiden had, wan tdat de kinderen der
katholieke scholen naderhand tóch te
recht kwamen in de socialistische mu
tualiteiten en syndicaten. En nog geen
jaar geleden zwetste Jules Destrée, ge
wezen minister van Wetenschappen en
Kunsten uit het na-oorlogsche minis
terie der al te beruchte „Union Saeree"
op het socialistisch Congres te Charle
roi; „De school heeft niet zoo veel ba-
lang. De overtuigingen worden gevormd
door het latere leven in de to.briek, in
het werkhuis, in het arbeictsmidden. Eu
ten bewijzen: Komen vele van onze
beste propagandisten niet uit de katho
lieke school?
Dit „enfant terrible" van ne socialis
tische partij, dat de verdoken gevoelens
en de geheime bedoelingen van die
partij zoo dikwijls reeds zoo driestweg
veropenbaarde, heeft ook in dezen den
katholieken een toestand onthuld, dien
ze wel vermoedden, doch niet kenden
ln heel zijn treurige werkelijkheid. En
wanneer men bedenkt, dat zulks van de
arbeiders triomfant door een socialisti-
tisch leider kon en mocht gezegd, na
de ontzaglijke inspanning, over meer
dan een kwart eeuws, van onze
bloeiende katholieke democratie, wat
moet dan de toestand niet zijn van de
arbeidsters, waaraan tot nog voor kor
ten tijd zoo luttel aandacht was ver
leend, in zake sociale organisatie?
Gelukkig, dat de socialisten hier,
evenmin als de andere partijen, zich
ter verovering van dit belangrijk ter
rein bijzonder hadden ingespannen.
Daardoor kwam het, dat, wanneer in
1919 de gedachte werd opgevat, in het
arrondissement Brussel en Secretariaat
van Christelijke Sociale Werken voor
Vrouwen te stichten, men de plaats
niet reeds ingenomen vond door de
socialisten zooals destijds het geval
was, toen de katholieken voorgoed hun
democratische werking doorvoerden
maar dat er van den aanvang af een
bijval werd behaald en een stelling
werd ingenomen, welke dit Secretariaat
maken tot een der stevige hoektorens
van het machtig complex onzer katho
lieke instellingen.
Inderdaad, nu 't op Beloken Paasch-
dag het tweede lustrum van zijn be
staan vierde, mocht het met gewettigde
fierheid wijzen op het verbazend groote
ledental van 29.000, verdeeld over niet
minder dan 150 parochie-afdeelingen.
Het Secretariaat beschikt over een der
tigtal bestuursters, die dagelijks gemid
deld duizend personen ten dienste
staan in de onderscheiden organismen:
Beroepsoriënteering, Arbeidsambt, Leer-
lingenonderricht, Avond-beroepsleergan -
gen, Vrouwenspijshuis, Middagcursus
sen, Rechtskundige raadplegingen, Va-
cantieverblijven, Meisjespatronaten,
Vrouwenbonden, Mutualiteit, Pensioen
kas, Verbond der Katholieke Arbeid-
stersjeugd (Vlaamsche en Waalsche af-
fttttg d&tdj tvet '//taiztna
deeling), Gewestelijke Sociale School.
Iets prachtigs van initiatief, zoowel als
van verwezenlijking, is o.m. het in
richten geweest van het Spijshuis voor
Vrouwen. Kwamen er, in 1919, ongeveer
drie en twintig duizend arbeidsters het
degelijke en toch uiterst goedkoope
noenmaal gebruiken, over 1928 beliep
dit getal honderd drie en dertig dui
zend! Wel het doorslaand bewijs, dat
die instelling aan een dringende maat
schappelijke behoefte beantwoordde;
een veilig middagmidden werd voor dui
zenden en nog duizenden vrouwen en
meisjes, die van 's morgens vroeg naar
de verre grootstad gekomen, 's mid
dags anders gewoonlijk gingen noen
malen in volkskoffiehuizen, crèmeries,
fritures, tusschen fabrieksarbeiders van
allen slag, en dan in vele gevallen ook
gevaarlijke, verderfelijke middens voor
de goede zeden.
Verklaarbaar is het derhalve, dat dit
en der krachtigste tak
ken van den België overlommerenden
boom der socialie actie voor vrouwen,
in 1911 geplant door den grooten kar
dinaal Mercier, de bewondering, de
vervoering wekt van al wie eenigszins
van nabij zijn werking volgen kan, en
dat zijn Doorluchtige Opvolger, Zijne
Eminentie Kardinaal van Roey, bij het
onlangs bezoeken van het Hoofdhuis te
Brussel uitriep: „Dit alles is mij een
ware veropenbaring! Uw huis is een
gonzende bijenkorf van bedrijvigheid.
Het omvat de schoonste werken van
katholieke actie, die ik ken".
Heel het katholieke België juicht mee
met het nog zoo jeugdige, en toch reeds
met recht jubileerende Secretariaat!
Sedert eenige weken zijn er geruchten in Men schijnt in Polen te verwachten, dat
omloop over de vorming van een Oost-staten- 1 Frankrijk een neutrale houding zou aanne-
blok tegen Sovjet-Rusland. Deze geruchten men tegenover het streven om een anti
hebben nu een vasteren grondslag gekregen Russisch Oost-staten-blok op te richten
door een bericht uit Boekarest, dat uit een onder leiding van Polen en dat Frankrijk de
gewoonlijk goed ingelichte bron stamt. Vol- verwezenlijking hiervan niet ongaarne zou
gens deze berichten heeft het plan. een I zien. Frankrijk toch, zou met dit Oost-
Oost-staten-blok op te richten als afweer 1 staten-blok over een statenbond kunnen be
tegen Sovjet-Rusland, vastere vormen aan- schikken, die van veel vaster consistentie is
genomen sedert het jongste bezoek van den en veel meer reden van bestaan heeft, dan
Roemeenschen Minister van Buitenlandsche de Kleine Entente. Buitendien zou Hongarije
Zaken, Mironescu, in Warschau. De eigen- worden losgemaakt uit de invloedsfeer van
lijke initiator van het plan is Maarschalk Duitschland, want, al5 de Hongaarsche-
Pilsoedski, die een verbond wil tot stand Roemeensch'e toenadering en het Ooct-sta-
brengen van de staten, die voor Rusland zijn ten-blok tot stand komt, zal Hongarije zich
gelegen. Polen zou de leiding van dit staten- hierbij natuurlijk moeten aansluiten. Maar
blok op zich nemen. 1 ook voor de overige leden der Kleine En-
Volgens het Warschausche project zou dit tente zou niets anders overblijven, dan,
onder den dwang der omstandigheden, tot
dien stap te besluiten, waartoe ze, onder de
tegenwoordige politieke constellatie, niet zijn
te bewegen, en zich van hun kant ook aan
te sluiten bij het staten-verbond, onder
leiding van Polen.
verbond alle Westelijke randstaten van Rus
land, van de Oostzee tot de Zw arte Zee. moe
ten omvatten; het zou de verwezenlijking
zijn van de gedachte van een anti-sovjet
front. Polen laat zich blijkbaar leiden door
de overweging, dat het alleen van Russischen
kant onmiddellijk in zijn bestaan zou kun
nen worden bedreigd. (Duitschland wordt
niet als gevaar beschouwd, omdat het te
zeer door internationale verplichtingen is ge
bonden en door Frankrijk aan het lijntje
wordt gehouden). Polen gelooft nu alleen
tegen een Russische bedreiging te kunnen
optreden, als het aan het hoofd staat van
een staten-blok, dat als een grendel vóór
Rusland wordt gelegd. Roemenië zou in zulk
een staten-verbond een eerste en beslissende
rol spelen. Zijn verbindingen met Polen
zouden in dit geval veel vaster worden,
dan het geval is door het Poolsch-Roemeen-
sche militair verbond. Het verbond zelf zou
zonder Roemenië, dat aan de kust van de
Zwarte Zee het blok moest afsluiten, niet
tot stand kunnen komen. Roemenië zou dus,
volgens de plannen van Warschau, geheel en
al moeten opgaan in dit nieuwe Oost-staten-
verbond, zoodat er nauwelijks een mogelijk
heid zou blijven, om verbonds-plichten ook
naar een anderen kant na te komen; of deze
kant moest ook naar hetzelfde doel streven
en aan de eischen voldoen, die de Poolsche
maarschalk voor het Oost-staten-blok op 't
oog heeft. Nu zouden, volgens de opvatting
van Polen, de belangen van het nieuwe anti-
Russische staten-verbond niet te vereenigen
zijn met de belangen van de politieke allian
tie, waartoe Roemenië tegenwoordig behoort:
die der Kleine Entente. De Slavische leden
der Kleine Entente, vooral Tsjecho-Slowakije,
zouden zich nooit kunnen laten bewegen tot
een uitsluitend anti-Russische politiek. Roe
menië daarentegen, zou zich alleen dan in
den dienst van zoo'n politiek kunnen stellen,
als het voor dit land mogelijk was, elke
militaire en politieke bedreiging van zijn
Westersche grenzen uit te schakelen. De po
litiek der Kleine Entente draait om de Hon-
gaarsche kwestie, en het heele politeke en
militaire front van Roemenië, dat hiervan
afhankelijk is, moest dus van het Westen
naar het Oosten worden verschoven.
Om de plannen van Polen te kunnen uit
voeren, moest Roemenië dus uit zijn interes
sen-kring worden weggerukt en voor Polen
worden gewonnen. Maar dit zou alleen dan
mogelijk zijn, wanneer het eenige, wat het
ontstaan en bestaan der Kleine Entente
noodig heeft gemaakt, zou verdwijnen: nJ.
het gevaar van het Hongaarsche revisionis
me Ter gelegenheid van het bezoek van
Maarschalk Pilsoedski in Roemenië z\jn er
reeds pogingen gedaan, om een Hongaarsch-
Roemeensche toenadering voor te bereiden.
In Warschau werd deze poging herhaald
gedurende de aanwezigheid van den Roe
meenschen Minister van Buitenlandsche
Zaken Mironescu. Ze is echter beide keeren
mislukt door de ondubbelzinnige weigering
van Roemenië. Roemenie gaat n van de
overweging uit, dat een Mena^.^ JHon
garije alleen dan zou mogelyk zijn, als
Hongarije zijn revisionistisch streven defini
tief zou willen opgeven.
Ondanks al deze moellukheden schijnt
Maarschalk Pilsoedski toch gf f"'
het Oost-staten-blok tot stand kan komen.
kringen tegen het bindende besluit van de
commissie van Maart 1928, behelzende het
voorstel onmiddellijk over te gaan tot de
behandeling in tweede lezing van het con
ventie-voorstel, schijnt men voor de han
gende onopgeloste kwesties subcommissies
te willen benoemen.
Het gaat hier voornamelijk om de vermin
derde bewapening ter zee, het vraagstuk der
reservisten en de vermindering van oor
logsmateriaal. Tot de genoemde subcom
missies voor de ontwapening ter zee
zullen vertegenwoordigers van de vijf groot
ste zeemogendheden toetreden doch in elk
geval Duitschland niet.
Vermoedelijk zal de Amerikaansehe dele
gatie aan deze subcommissie slechts deel
nemen onder voorwaarde, dat het Ameri
kaansehe standpunt Inzake t kruiservraag-
stuk, zooals dat op de groote conferentie
van 1927 aan den dag getreden is, wordt
erkend. Van Engelsche zijde kan men dit
standpunt echter niet deelen. zoodat het
zeer de vraag is, of de commissie in haar
Maandag a.s. aanvangende zitting eenig
resultaat van beteekenis zal kunnen be
reiken.
VOORGESTELD
Gisteravond heeft de Rijksdagfractie van
het Centrum met algemeene stemmen be
sloten tot den Rijkskanselier het volgende
voorstel inzake de vorming der regeerin?
te doen toekomen:
Afgevaardigde Von Guerard als minister
van Justitie; afgevaardigde Stegerwald nis
minister van het Verkeerswezen en afge
vaardigde Dr. Wirth als minister voor het
bezette gebied.
DE REGEERINGSCRISIS ONTSPANT
WEENEN, 10 April In de Oostenrjjk-
sche regeeringscrisis is heden naar alle
waarschijnlijkheid nog meer ontspanning
gekomen. De wederzijdsche standpunten zijn
thans zoodanig nader tot elkaar gebracht
dat men de mogelijkheid van een volledige
overeenstemming kan gaan verwachten. Een
subcommissie, bestaande uit vier leden, is
ingesteld, welke Donderdagmorgen de huur-
kwestie behandelen zal. Men houdt het ech
ter niet voor onwaarschijnlijk, dat nog voor
het einde van deze week de onderhandelin
gen zullen beginnen over de personen. Tot op
het oogenblik kan geen ernstig candidaat
voor het kanselierschap genoemd worden.
Alle in dit verband genoemde namen kun
nen beschouwd worden als niet in aanmer
king komend.
CRISIS OP FILMGEBIED IN FRANKRJK
PARIJS, 10 April Als repressaille.maat
regelen tegen de nieuwe Fransche filmwpt
betreffende de contingeering van den buiten-
landschen filminvoer, hebben de Amerikaan
sehe filmondernemingen, welke in Frankrijk
vertegenwoordigd waren, hun zakelijke re
laties met de Fransche bioscooptheaters af
gebroken. Hiermede zal Frankrijk voorloopig
verstoken blijven van Amerikaansehe film
noviteiten, terwijl de bladen hun reclame
contracten verbroken zien en het Fransche
personeel dier Amerikaansehe vertegenwoor
digers ontslagen is.
HABIB OELLAH ARRESTEERT EEN
BROER VAN AMAN OELLAH
KAIRO, 10 April. Een der jongere broers
van Aman Oellah, Assad Oellah Khan, is
in Kaboel door Habib Oellah gevangen ge
nomen en zal hoogstwaarschijnlijk worden
terechtgesteld. Assad was in opdracht van
Aman Oellah naar Kaboel gegaan.
TSANG KAI SJEK WIL AFTREDEN
PEKING, 10 April (V. D.) Het officieel
Chineesch telegraafagentsohap publiceert
een telegram van Tsjang Kai Sjek, waarin
hij mededeelt dat hij binnenkort naar
Nanking zal terugkeeren en de regeering
rapport zal uitbrengen over den politieken
toestand in Hankau. Verder stelt hij vast,
dat de beweging tegen Nanking nog niet
ond'erdrukt is en verklaart, dat de op
stand in Nanking slechts daardoor moge
lijk geworden is, dat hij, Tsjang Kai Sjek,
niet tijdig den strijd tegen tfe opstandelin
gen opgenomen heeft. Hierom wil hij van
zijn post als voorzitter van den Chinee-
schen Staatsraad en opperbevelhebber van
de Chineesche troepen afstand doen. Hij
verzoekt de regeering het hem mogelijk te
maken naar het buitenland te gaan.
SCHERPE PROTESTNOTA VAN
CANADA AAN AMERIKA
NEW YORK, 10 April. (V. D.) De Cana-
deesche protestnota aan het Amerikaan
sehe departement van buitenlandsche za
ken is in scherpe bewooringen vervat en
betoogt, dat Amerika nooit het recht kan
hebben gehad de „I'm alone", hetzij bin
nen, hetzij buiten de twaalfmijlszone tot
zinken te brengen. Bovendien schenkt Ca
nada den kapitein van het smokkelschip
geloof dat hij zich bij de beschieting bui
ten de bewuste zone bevond. Dooh geheel
afgezien daarvan moet volgens Canada de
vervolging van een verdacht schip aan
vangen binnen de driemijlszone.
PESSIMISTISCHE VOORUITZICHTEN
VOOR DE ONTWAPENINGS-GEDACHTF
De directeur van de ontwapeningsafdee
ling van den Volkenbond, Colban, heeft in
Parijs een langdurig onderhoud gehad met
den voorzitter van de voorbereidende ont
wapeningscommissie, Jhr. Loudon, en met
toonaangevende kringen van „Quai d'Or
say" aangaande de komende zitting der
voorbereidende commissie.
De grootste moeilijkheden leverde de
vaststelling van de agenda. In verband met
de antipathie in Fransche en Engelsche jSJ derTfgeiööi»n dagen "afgëtet. Deze
Irfinrrnn tnrron Isof Klnrlon/jo hoeTiilf unn tlt~> r.i
VAN TROPISCHE HITTE NAAR
SNEEUWSTORMEN
LONDEN, 10 April In Westelijk Ame
rika hebben thans sneeuwstormen de hitte-
zeldzame ommekeer heeft begrijpelijkerwijze
vele ziektegevallen veroorzaakt. Op de ri
vier de Hudson was de scheepvaart door
het moeilijke uitzicht sterk gehandicapt
De Katholieke Illustratie van deze week
bevat de volgende interessante foto's:
Een zonderling straattooneeltje te Briska,
Algiers; De olifantentoren van Fatchpursi-
kri; z. Ex. Mgr. Valeri Valerio te Jerusalem;
De „Graf Zeppelin" boven den Akropolis te
Athene; Het beroemde vliegtuig „The Sout-
them Cross" verongelukt; Herdersleven in
Australië; De bouw van het station der Va-
ticaansche stad; Voor vlagvertoon vertrokken
een drietal vliegbooten naar Nederl.-Indië;
De begrafenis van Myron Herrick; Mgr. Dr.
Ignaz Seipel heeft zijn ontslag ingediend;
Twee pagina's met foto's van het ontzetten
de mijnongeluk te Waterschei; Het tragisch
ongeval bij de rioleeringswerken te Den
Haag; De officieele proeftocht van de Sta
tendam; Nederland vanuit de lucht Ter
schelling; Maarschalk Joffre ernstig ziek;
De vroegere vrijstaat Daldeck heeft zich sa
mengesmolten met Pruisen; Een geheele pa
gina „Uit het Rijke Roomsche Leven"; Da
maritieme strijdmachten der Salomon-eilan-
den; Manoeuvres der Amerikaansehe lucht
vloot; Een Chineesche pelgrimstocht; Een
tentoonstelling van maskers in Ons Huis te
Rotterdam; De universiteit te Chicago geeft
den studenten onderricht in vliegtuigbouw;
Een model van de nieuwste luchthaven te
New-York; Het vertrek van de 3 Dornier-
Wal-watervliegtuigen van de Mok; Miss Pa-
thee Parsons; De gemaskerde danser van den
Afrikaanschen Kasar-stam; Egyptische Pha-
rao-kronen.
Tekst: Het raadsel van Medelo, door J. C.
W. Duncker; Tuinieren, door R. IJmer; Een
Huwelijksreis in de tropen, artikel met foto's;
De vrouw van den minister, door Geo. R.
Sims; Moedergrond, door C. L. Poldervaert;
Draadlooze praatjes, door Joh. Schnabel;
Postzegelrubriek; De wolven en het lam, door
J. Fletcher.
De onthullingen van Het Volk.
In verband met de opzienbarende beken
tenis van het echtpaar Kr. te Rotterdam
in zake den moord te Giessen-Nieuwkerk,
waarbij zi) medegedeeld' hebben, va'sche
verklaringen te hebben afgelegd, ten gevol
ge waarvan Klunder en Theunissen tot 15
jaar gevangenisstraf zijn veroordeeld, heeft^
de Telegraaf een onderhoud gehad met
mr. H. N. J. C. van Meerten, advocaat te
den Haag, die destijds Klunder als verde
diger was toegevoegd.
De heer Van Meerten deelde aan het
blad mede, dat de procureur-generaal by
den Hoogen Raad, mr. Tak, in het onder
houd dat Dinsdag heeft plaats gehad, de
toezegging heeft gedaan, met den meesten
spoed en de grootste nauwkeurigheid een
onderzoek te gelasten naar de gepubliceer
de feiten en de justitie te Dordrecht in
deze instructies te geven.
Bij den Hoogen Raad werd tevens gede
poneerd een schrift van vrouw K. uit Rot
terdam, waarin zij een uitvoerig verhaal
heeft gedaan hoe zij tot de valsche verkla
ring onder pressie zou zijn gekomen en
verder een briefje van den Rijks-recher
cheur De Jong, thans te Utrecht, waarop
hij volgens vrouw K. zou hebben geschre
ven, welke verklaringen het echtpaar K.
voor de rechtbank zou hebben af te leggen.
Een onmiddellijke invrijheidstelling der
beide veroordeelden is niet bepleit bij de
Dinsdag gehouden conferentie, maar wel
een revisie van het arrest van het Haag-
sche Gerechtshof, waarbij zij tot 15 jaar
gevangenisstraf werden veroordeeld.
De Hooge Raad heeft de gegrondheid
van de te berde gebrachte feiten te onder
zoeken en kan dan de zaak naar een an
der gerechtshof, niet het Haagsche in dit
geval, verwijzen. De Hooge Raad kan voorts
in zulk een geval gelasten, dat de tenuit
voerlegging van het arrest geschorst wordt.
Ruim drie jaar is mr. van Meerten met
deze zaak bezig geweest. Op verzoek van de
aannemers Stuy te Baam, bij wie beide
veroordeelden werkzaam waren voor den
moord op den seinhuiswachter, heeft hij
een nieuw onderzoek ter hand genomen,
omdat voor hen de onschuld van belden
vaststond. Revisie-onderzoeken hadden ech
ter geen succes, omdat het echtpaar K. bij
zijn afgelegde verklaringen bleef. Later
heeft mr. Roobol, advocaat te Arnhem, zich
op verzoek eveneens met het onderzoek be
last; hij heeft 2 April j.l. een nieuw revi-
sieverzoek bij den Hoogen Raad ingediend.
Daarin was echter nog geen sprake van de
verklaring van het echtpaar K., die pas
een paar dagen later gevolgd is.
Dat het echtpaar K. nog wegens mein
eed vervolgd zal worden, schijnt niet tot de
onmogelijkheden te behooren.
Nog geen onmiddellijke invrU-
heidsstelling
De procureur-generaal bij den Hoogen
Raad, zal, naar „het Volk" meldt, nadat de
verschillende stukken onderzocht zullen zijn;
overwegen om ambtshalve revisie aan te tee
kenen.
De procureur-generaal verzekerde uitdruk
kelijk, dat bij deze zaak behalve de grootst
mogelijke spoed ook de grootst mogelijke
nauwkeurigheid betracht zal worden.
Voorts gaf mr. Tak te kennen, dat de wet
hem geen bevoegdheid geeft, de onmiddel
lijke in vrijheidsstelling van de gedetineerden
te gelasten.
AMSTERDAM. 10 April. Aardappelen. (Bericht van
den mak. Jac. Knoop.) Zeeuwsche bonten f 2.75—3.2°.
id. blauwen f 3.75-3-20, id. bravo's f 3.50-3-50, id. bl.
eigenheimers f 1.80—3, id. blauwe poters f 1.75—id.
bonte poters f 1.752. IJpolder bravo's f2.503.50,
id. rooostar f 22.25, id. Bevelanders f 22.25, Anna
Paulowna zand f 2.503.50, Hillcgommer Zandaardappelen
f 2.503.50, Drentsche eigenheimers f 2.803.50, Friesche
blauwe borgers f 22.25 per hl i Friesche rapen f 2.20
3.60 per hl.
AMSTERDAM, 10 April. Vee. Ter markt waren heden
aangevoerd 280 vette kalveren, ie qualiteit 105—115 c„
2e 90—104 c„ 3e 7688 ct. per kg levend gewicht. 202
Nuchtere kalveren f 813 p. st. 630 Varkens. Hollandsche,
Overz. en Geldersche ie qualiteit vleeschvarkens 97—99
c., Hollandsche 2e qual. 94—96 c„ vette varkens 94%96
c. per kg. slachtgewicht.
Varkens werden bij den aanvang der markt nog wel iets
hooger verkocht dan noteering, doch de prijzen liepen
spoedig sterk achteruit. Bij afloop der markt was de priis
voor de minder courante soorten zelfs lager dan laagste
noteering.
WOERDEN, 10 April. Kaas. Ter markt waren 153 par
tijen. Prijzen Goudsche f 3638, rijksmerk ie s. 41
44, 2e s. f 3739. Hnadel matig.
MAASTRICHT, 10 April. Botermijn. Aanvoer 150.U00
kg. Hoogste prijs f 2.03, midden prijs ft.92, laagste prijs
f1.81.
AMSTERDAM, xo April. Aangevoerd door 20 motor-
botters (besomming f 30.50106.80) en afgeslagen aan de
Gemeente Vischha! De Ruyterkadc. Schar per kist f 1.30
1.90. KL schol f 3.906.50, wijting f 0.90 p. kisthand
schol f xo14, bot f 8.50 p. id. raidd, tong f 2.203.70
(p. 10 stuks), leng p. stuk f 1.20-—2.10.
Uit de hand verkocht op het terrein aal f 0.300.40
bot f 0.22Z*0.30, spiering f 0.08, versche bokking p. tal
f 11.30. Harde bokking p. 100 st. f 1.251.50.
ENKHUIZEN, 9 April. Heden hebben 90 vaartuigen
hier aangevoerd 2 tal tot 108 tal reepharing per vaartuig
Totaal 400.000 stuks of 2000 tal. Prijs f 1.0553 ct. per tal.
Nog hebben 3 span kuilders aangebracht 613 tal kuil-
haring, prijs 5085 ct. per tal.
IJMUIDEN, 9 April. Heden kwamen van de treilvissche-
rij aan den afs'ag de stoomtreilers IJ.. 4r7 (Derika VII)
met f 3086 IJ.M. 125 (Derika XII) met f 2018 IJ.M. U9
(Mies en Truus) met (442a IJ-M. 52 (Dordrecht) met
f 2644 IJ.M. 21 (Corrie) met f 3438 IJ.M. 80 (Bram)
met f 3370 IJ.M. 71 (Zeelandia) met f 2632V.L. 9
(Nelly) met f 2513 en de loggers K.W. 25 (Wilhelmina I)
met f751 K.W. 121 (Zeemeeuw) met f 824 K.W. 141
fWillv) met f 7*>7 K.W. 44 (Dirk) met f305 SCr7
(Scbeveningen) met f 820 en SCH. 77 (Albatros) met f 662
aan besomming.
VRIJDAG 12 APRIL
HUIZEN, 339.8 M. Na 6 uur 1852 M. 11.30X2.<*
K.R.O. Godsdienstig halfuurtje 12.15i«i5 Concert
door het K.R.O.-Trio x.152.00 Gramofoonrouziek
30.004.00 K.R.O. Vrouwenuurtje door Mej. M.
Mens 4.00—5.00 N. C. R. V. Gramofoonmuziek
5.006.45 N.C.R.V. Solistenconcert 7.007.25
K.R.O. Spr. Pater Quirinus O.M. Cap.: Het Apostolaat
der Zee.
HILVERSUM, 1071 M. 12.152.00 Concert door het
A.V.R.O.-Trio 2.454«oo Gramofoonmuziek
4.305.00 Gramofoonmuziek 5.306.00 Radio
praatje 6.007.15 Concert door het Omroep-orkest
7.157-45 Schippersles.
DAVENTRY, 1562 M. 10.35 Kerkdienst 11.05 Kook-
praatje 11.20 Gramofoonmuziek 12.20 Sonaten-
concert (viool, piano) X2.50 Orgelconcert 1.20—
2.20 Orkestconcert 3.20 Orkestconcert A. Millward,
bariton 4.50 Orkesfconcert 5.35 Kinderuurtje
6.20 Vischmenu's 6.35 Nieuwsber. 6.50 Muziek
7.05 Sonaten van Haydn (piano) 7.20 Muziekcritiek
7.35 Muziek 7.45 Lezing: The adventure of poetry
8.05 Albert Whelan, komiek 8.20 Symphonie-
concert W. Widdop, tenor. Orkest 9.20 Nieuwsb
9.35 (Vervolg) Symphonieconcert 10.30 Nieuwsb
10.35 Actueele causerie xo.50 Een verrassing xx.ac
12.20 Dansmuziek.
PARIJS „RADIO-PARIS," 1744 M. 12.50—2.x«
Orkestconcert 4-05—5*05 Trioconcert 7.057.50
Gramofoonmuziek 8.20 Muzik causerie 8.50 „Di«
Walkure," opera van Wagner.
LANGENBERG. 462 M. 9.35 en 11.30 Gramofoon
muziek 12.25—1.50 Orkestconcert 5.05—5>5«
Orkestconcert 7-35 »>Der Arzt am scheideweg,"
comedie in 5 acten, Shaw. Daarna tot xx.2<f Dansmuziek,
ZEESEN, 1649 M. 11.20—4.20 Lezingen 4.20—5.2a
Orkest-concert 5.20—7.50 Lezingen 7.50 Orkest-
concert 9.20 Lezing. Daarna: Persberichten en beeld
uitzending.
HAMBURG, 395 M. 1.052.05 Gramophoonplaten
3.35 Vocaal concert. 5.20 Orkestconcert. 6.20 Dans*
muziek. 7.20 Volksconcert, Koor en orkest. xo.a«
Heruitzending van buitenlandsche stations.
BJRUSSËL. 511,9 M. 5.20 Orkest-concert. 6.50 Grama-
phoonplaten. 8.35 Orkest-concert
STOOMVAART MIJ. NEDERLAND
CHRISTIAAN HUIJGENS (uit.) 10/4 Suez.
KON. NED. STOOMB. MAATSCHAPPIJ
AJAX 9/4 v. Algiers n. Amst.
ARIADNE 9,4 v. Catania n. Messina.
BENNEKOM (thuisr.) 9/4 op reede van Duink,
CRIJNSSEN 9/4 v. Barbados n. Plymouth.
DOROS 9/4 v. Triest n. Fiume,
ILOS 10/4 v. Amst. te Rott.
IRENE 9/4 v. Barcelona n. Tarragona,
JASON 9/4 v. Randers n. Horsens.
JIJNO 9/4 v. Alexandria n. Cavalla.
PR. FRED. HENDRIK 9/4 v. Plymouth n. Havrt.
BOSKOOP (thuisr.) 6/4 v. Valparaiso.
COTTICA 7/4 v. Barbados n, Dominia*
KON. HOLL. LLOYD
AMSTELLAND 10/4 v. Amst. n. Z.-Amerika.
DELFLAND 10/4 v. Amst. n. Hamburg.
ORANIA (thuisr.) 9/4 v. Bahia.
KON. PAKKETVAART MAATSCHAPPIJ
REYNST, Amst. n. Batav'a 10/4 te P. Said.
MAMPAWA. Amst. n. Batavia, gesign. 9/4 's midda,
12 u. op 8 gr. 27 m. N.B. en 62 gr. 30 m. O.L.
HOLLANDAMERIK A-LIJN
ISLEWORTH (thuisr.) 8/4 te Antwerpen.
RIJPERKERK (thuisr.) 9/4 v. Algorab n. Algoran n. Kaapal
SPRINGFONTEIN (thuisr.) 9/4 v. Tanga.
HOLLAND—AMERI KA-LIJN
EDAM 9/4 v. New Orleans n. Rott.
LOCHKATRINE, Pacifickust n. Rott. 7/4 Los Angelef
LOCHMONAR Vanc./Rott. 7/4 te Portland.
MOERDIJK, Rott. n/d. Pacifickust, pass. p/4 Atoren.
NEBRASKA, Rottb/Vanc. 6(4 v. S. Francisco.
HOLLAND—BRITSCH-INDIE-LIJN
KIELDRECHT 9/4 v. Antw. te Rott.
RIDDERKERK (thuisr.) pass. 9/4 Ouessant.
SOMMELSDIJK (thuisr.) pass. 10/4 Dungenesa.
HOLLAND—OOST-AZIE-LIJN
GEMMA (uitr.) 9/4 v. Hangkong.
ROTTERDAMSCHE LLOYD
DELI 9/4 v. Rott. n. Java 10/4 te Antw.
INDRAPOERA (thuisr.) pass. 10/4 Perim.
INSULINDE 10 4 v. Batavia n. Rott.
KOTA RADJA (uitr.) 8/4 v. Port Said.
MARKEN 9 4 v. Batavia te Rott. (Verb.)
MEDAN (uitr.) pass. 10/4 Dover.
TAMBORA (thuisr.) pass. 10,4 Ouessant.
TAPANOELI (uitr.) 10/4 v. Suet.
TERNATE (uitr.) 10/4 v. Suez.
ROTTERDAM—ZUID-AMERIKA-LIJN
ALHENA (thuisr.) 9/4 v. Las Palmas.
ALUDRA (uitr.) 8/4 v, Bonavista.
STOOMVAART MIJ. OCEAAN
POLYPHEMUS, Batavia/Amst. 6/4 t. Pening.
EMZETCO LIJN
JONGE JACOBUS to,'4 v. Sipan n. Djidjelti.
JONGE JOHANNA. Valencia b. Rott., pass. 9/4 Ouessant.
NEDERLANDSCHE SCHEPEN
ADELAAR 6/4 v. Antw. te Shoreham.
AFIENA ms. 9/4 v. Nicuwpoort te Londen.
ANNA ELISABETH ms. 9/4 te Lonil. uitgekl. n. Antw,
ANNA ms. Rust 6/4 v. Harburg n. Svendborg.
ANTJE, ms.. Schothorst, 9/4 te Lond. uitgekl. n. Antw,
ANTWERPEN 8/4 v. Gent te Southampton.
ARGUS ms. 9/4 v. Remagen te Londen.
ASTARTE m.s. 6/4 v. Maslösund te Hamburg.
BATAVIER II 10,4 v.m. 8 u. v. Rott. te Graveseni.
BATAVIER VII 9/4 v. Middlesbro n. Rott.
BETTY m.s. 6/4 v. Gluckstadt te Harburg.
BOOMBERG 9/4 v. Sande te Sheerness Roads.
BRABANT ms. 9I4 te Lond. uitgekl. n. Gorinchem.
BROEDERTROUW ms. 9/4 te Lond. uitgekl. n. Antw»
DINA ms. 7/4 v. Andernach te Yarmouth.
DRIEBERGEN 9/4 v. Narvik n. Rott.
DRIE GEBROEDERS m.s. 7/4 v. Hamb. n.
EEMDIJK 9/4 v. Antw. te Seattle.
EMANUEL ms. 9/4 v. Boulogne te Londen.
GRIETJE ms. 9/4 te Lond. uitgekl. n. Antwerpen.
HENNIE ms. 8/4 te Antw. te Salcombe.
HOFLAAN 9/4 v. Bona n. Rott.
HOLLAND, sleepb. 10/4 te Port Said Rott. n. Tandjon.
Priok.
HORIZON ms.. Balk, 6/4 van Kopenhagen te Harburg.
IHMANUEL, ms.. Bos, 6,'4 van Harburg n. Leeuwarder.
JANTJE R., m.s. 6/4 van Fowey te Harburg.
MAAS 9/4 Gibraltar gep., Aquilas naar Londen.
MAASBURG 9/4 van Rotterdam te Narvik.
MARGARETHA ms, 7/4 van Delfzijl te Hamburg.
MERCATOR ms., 8/4 van Mestved te Altona.
MIRACH 9/4 Buenos Ayres gep., Newcastle naar Daman te
NOORD 9/4 van Oran te Menilla.
PARKLAAN 9/4 van Emden naar Narvik.
PATRIA, ms., 8/4 van Aarhus te Holtenau.
PRINSES JULIANA ms.. Pepping 8/4 te Hamborg.
REGINA 8/4 van Blytb te Harwich.
ROZENBURG 9/4 van Huil naar Bilbao.
RIJSWIJK 9/4 van Lissabon naar Santander.
SCHIE 9/4 van Catania te Sfax.
TEXELSTROOM 9/6 van Amsterdam te Easthcm.
TRENT 10/4 Brunsbuttel gep. Rottcrdaj naar Odense,
TROMPENBERG 9/4 van Port de Bouc naarGent.
TYNE 9/4 van Rouaan naar Havre.
VERTROUWEN ms., Karssies 6/4 van Nakkow te Harm
burg.
WEAR 9/4 van Aberdeen naar Rotterdam.
WOLSUM 9/4 Fernando Noroha gep., Rotterdam naar
Buenos-Ayres.
geeft menige huisvrouw en dienstbode ruwe
en roode werkhanden. Deze worden weder
om spoedig gaaf, zacht en blank door Puro
Op zekeren dag sprak ik voor 't eerst tegen
aifjn buurman, een Jongen, krachtigen kerel
met het drievoudig brandmerk op voorhoofd
tn wangen.
„Hoe lang vertoeft gij reeds in dit gebouw?"
rroeg ik.
„Drie jaar."
„En tot -.oeveel jaar zijt gij veroordeeld?"
„Voor m,jn geheele leven."
„Welke misdaad hebt gij dan bedreven?"
,Jk heb mijn meester gedood."
Ik huiverde, maar vervolgde toch het ge-
iprek.
„Per ongeluk zeker?"
„Volstrekt niet; ik had een bijl aan m'n
(ordel hangen, ik haalde die er uit en sloeg
kem de hersens ln."
„Maar waarom hebt gij hem zoo wreed
•ermoord?"
„Waarom? Omdat hij 't verdiende. Onze
meester was zeer wreed en laag van karak
ter. Hij overstelpte ons met werk en geesel-
de eenigen onzer, totdat zij er dood bij neer
vielen. Ik nam het op mij onze kleine ge
meente van dien tyran te verlossen en ik
doodde hem. Ik werd gevangen genomen, tot
den knoet en tot levenslangen dwangarbeid
veroordeeld; ik bevind mij hier wel, alleen
denk ik nog wel ëens aan mijn jeugdige
vrouw, die ik heb achtergelaten."
„Nochtans zult gij ook wel berouw hebben,
dat gij zoo maar een mensch hebt gedood
„Was dat een mensch? 't Was een dui
vel!"
Zoo was ik mijn loopbaan als dwangarbei
der begonnen, met werken van 's morgens
vroeg tot 's avonds laat. Ik werkte hard om
bevrijd te blijven van straf en de behande
ling der overheden was wel streng, maar niet
kleingeestig. Wat mijn mede-arbeiders be
treft, zy behandelden mij met eerbied en
welwillendheid, waarvoor ik hen ten zeerste
dankbaar was. Zij bespotten mij niet, gelijk
op andere plaatsen en met andere personen
gebeurde, meermalen zelfs verlichtten zij mijn
werk door mij allen te helpen, dikwij's oor
deelden zij een werk te zwaar voor mij en
dan voerden zij het zelf uit. Een onverdien
de straf wekt altijd medelijden op, zelfs bij
de ruwste menschen. Op eenige uitzonderin
gen na waren het allen boosdoeners, deze
had een reiziger gedood, gene een grooten
diefstal gepleegd, een ander was een valsche
munter geweest. Ik keek niet uit de hoogte
neer op hen, maar ik onderhield me dikwijls
met den een of den ander en juist door mijn
onschuld en mijn geduld in mijn droevig lot
wi«t ik ze voor mij te winnen.
Een der misdadigers, Kantier geheeten,
vertelde mij het volgende van zijn misdaad:
„Ik beminde een meisje, dat mij ontrouw
werd; ik besloot mij op haar te wreken,
want ze had mijn levensgeluk verwoest. Ik
noodigde haar uit met mij een wandeling te
doen, aarzelend stemde zij toe, doch slechts
op voorwaarde, dat zij eene vfiendin mee
mocht nemen, Op den vastgestelden dag gin
gen wij met ons drieën wandelen buiten de
stad. Ik liep naast mijn slachtoffer en ik kon
er maar niet toe overgaan haar te dooden:
zij was zoo schoon, zoo lief, maar het gevoel
van wraak zegevierde over mijn medelijden.
Eensklaps haalde Ik mijn pistool te voor
schijn en schoot die af; mijn hand echter
beefde zoo, dat de kogel haar nauwelijks
raakte. Zij viel op haar knieën en riep: „Ver
giffenis, vergiffenis!" Ik hief mijn dolk op
en stiet dien in haar hart; zij was dood. Ik
gaf mij zelf bij de politie aan en nu ben ik
veroordeeld tot levenslangen dwangarbeid.
„Berouwt het u niet, dat gij haar gedood
hebt?"
„ja, dat berouwt mijnooit van mijn leven
zal ik haar vergeten en nooit zal ik eene an
dere beminnen."
De nederzetting Ekaterininski-Zavod was
een stichting van keizerin Catharina II,
wier naam zij draagt; de bevolking bestond
uit de afstammelingen der voormalige ban
nelingen. Het geheele dorp leefde en bestond
van de groote jeneverstokerij, die wijd en
zijd in 't land bekend was; deze stokerij be
hoorde toe aan twee rijke kooplui te Lim-
birsk, de heeren Orlof en Mexeïev.
De helft der veroordeelden was werkzaam
aan de fabriek; de anderen werden uitbe
steed bij de boeren of gebezigd voor de pu
blieke werkzaamheden. Het beste lot had
den zij, die bij de boeren werkten; zij hadden
een flink loon en een goede behandeling, ter
wijl zjj tevens bevrijd waren van de wreed
heden van sommige ambtenaren. Het mee
rendeel der dwangarbeiders woonde in het
dorp, maar daarvoor moesten zij den schild
wacht betalen, die hen bewaakte.
Het werk in het bureau der fabriek was
het aangenaamste en velen verlangden tg
naar; het werd gegeven aan de veroordeelden,
die het best hadden opgepast. Dank zij mijn
goed gedrag kreeg ik een plaats op dat bu
reau. Aldus was ik ook bevrijd van het ge
zelschap der misdadigers, dat voor ieder eer-
'ijk mensch pijnlijk en onaangenaam is. Mijn
salaris bedroeg tien franc per maand en mijn
iaak was veel lichter en aangenamer dan
voorheen, 's Morgens om acht uur ging ik
naar het bureau tot twaalf uur en van twee
uur 's middags tot 's avonds tien uur. Veel
afleiding had ik er ook, want dagelijks kwa
men er boeren, burgers, handelaars, Russen,
Tartaren, Joden en Kirgiezen. Ik onderhield
mij lang met hen, vroeg naar alle wegen
van Siberië, naar de verschillende volken en
o-ebruiken, zoodat ik weldra het geheele j
fand met al zijn volken en toestanden kende.
Zonder nochtans mijn bureau te verlaten
had ik heel Siberië afgereisd, kende ik alle
streken, steden en dorpen, bosschen en rivie
ren. Deze kennis is mij van groot nut ge
weest bij mijn ontvluchting.
Nog 'n andere verlichting ln mijn lot, bul
ten mijn verplaatsing op het bureau was de
permissie om niet meer in de kazerne te
moeten wonen. Ik mocht die verblijfplaats
der misdadigers verlaten, dat huis van on
tucht en dronkenschap en in het dorp gaan
wonen in het huis van Siésieki, die zelf een
huisje had gebouwd. Wel ontbrak nog het
dak, maar toch logeerden wij er, wel drong
de wind door de dunne wanden, maar wij
stookten een flink vuur om de kou te ver
drijven. Geheele nachten brachten wij in ge
sprekken door over ons dierbaar Polen, onze
bloedverwanten en onze avonturen.
Siésieki had de reis van Polen naar Sibe-
'ië te voet gemaakt. Op de plaats zijner be
stemming, d.t te Ekaterlninski aangekomen,
vas hij eerst onder de boeven werkzaam ge
weest; eenige jaren verliepen zoo, toen de
boschwachter een flink man in dienst wensch-
te te hebben; Siésieki werd gekozen, want bij
zijn hoedanigheid a'.s eerlijk man, voegde hij
nog die, van een goed schutter te zijn. Zijn
leven veranderde tooi geheel en al, zoodat
hij de gelukkigste onder ons mocht genoemd
worden. Hij bewaakte de bosschen, bracht
ons meermalen wild mede en bleef weieens
een geheele week weg. Daar ik den geheelen
dag met Bogdaszewski op het bureau ar
beidde en hij dikwijls afwezig was, werd on»
huis meermalen geplunderd.
Een groote gebeurtenis in ons saai leven
was de aankomst van een Poolsch priester.
Het gouvernement staat aan vier katho
lieke priesters toe geheel Siberië af te reizen
en eens in het jaar iedere plaats te bezoe
ken, waar zich politieke gevangenen bevin
den, wien zij de hulpmiddelen der H. Kerk
mogen brengen. De priester hoort biecht,
leest de H. Mis en reikt de H. Communie uit,
terwijl hij nog de graven zegent van hen, die
in het afgeloopen jaar zijn gestorven.
Geen christenmensch, geen weldenkend
mensch kan de opoffering dier priesters be
seffen, die steeds op reis zijn, van het eene
oord naar het andere, te midden van een
schismatiek land, omringd door ellende en
ontbering, arm gelijk de Apostelen.
De H. H. Diensten hadden plaats in de
vertrekken van den inspecteur, de grootste
kamer uit het dorp. Wij biechtten en com
municeerden allen De toeloop was groot;
van alle zijden kwamen' de bannelingen en
de Poolsche soldaten toegesneld, zelfs onze
niet-katholieke landgenooten woonden de H.
Oefeningen met vreugde bij. Katholieken en
andersdenkenden: de H. Mis riep hun het
zieke Polen in het geheugen terug!
(Wordt vervolgd);
