m Toespraak van Z. H. den Paus n nieuwe Japon FEUILLETON Wé DUIZEND ANGSTEN DE ZIEKTEWET Het Koningschap van den Paus Eerst kijken TWEÈDE BLAD NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT MAANDAG 15 APRIL 1929 BLADZIJDE 1 /- Een herdenkingsbord BUITENLANDSCH NIEUWS De taak der Missie De verzoening met Italië Het werk der deskundigen Filmoorlog tusschen Frankrijk en Amerika 9 li De vorenbedoelde 100 artikelen zijn vervat in afd. 1 „Opzet der wet" 12 artikelen, en afd. II „Uitbouw der wet", de overige 88 ar tikelen. Wie den opzet van 12 artikelen leest, verneemt het geheel der ziekteverze kering en kan de rest desnoods missen. Die rest is eenvoudig verdeeld in 9 Hoofdstuk ken, als volgt: I. Bepalingen van algemeenen aard; II. van de verzekerden; III van de verzekering en de schadeloosstellingen; IV van het re- gistreeren van verzekerden en verzekering; V van het opbrengen der middelen tot dekking der uitgaven; VI van de vêrzeke- ringsorganenVII van geschillen; VIII straf- en IX slotbepalingen. Deze indeeling en titels vergelijke men met die der Ziektewet, waarin paragrafen van elk artikel, hoofdstukken en zelfs hoofdru brieken als afdeelingen met slechts 1 en 2 artikelen; Afd. I. Algemeene Bepalingen. Afd' li van de verzekering van uitkeering van ziekengeld, bevattende Hoofdstukken; 1 van de verzekerden. II. van de inschrijving van de bij de zie kenkassen der Raden van Arbeid verzeker den. III van het ziekengeld. IV van de premiën voor de verzekerden bij de ziekenkas van den Raad van Arbeid V van de ziekenkassen der Raden van 'Ar beid. VI van de vrijwillige verzekering bij de ziekenkas van een Raad van Arbeid. VII Van de bijzondere ziekengeldregelin gen: 5 1 van de rekende bedrijfsvereeniging. S 2 van de verplichte inlichtingen. 3 van het toezicht. 5 4 van de verslagen en statistische op gaven. Vila van de plaatselijke kassen. Afd III. Van de voorziening tegen ziekte. Afd; IV. Van het beroep tegen beslissin gen van een Raad van Arbeid- Afd V. Straf-, overgangs- en slotbepalin gen. Hoofdstuk I Strafbepalingen. Hoofdstuk II Slotbepalingen. Dit overzicht, dat veel te ingewikkeld is, zou bovendien doen denken, dat de Raden van Arbeid de hoofdorganen worden voor de uitvoering der wet; de praktijk zal echter leeren, evenals dat bij de uitvoering der Land- en Tuinbouwongevallenwet is geble ken, dat wel 95 pCt der uitvoering zal ko men voor rekening der Bedrijfsvereeniging. Wat verder de groepeering der artikelen betreft, staat tegenover den gezegden „opzet" die in 12 arikelen de hoofdzaken uitdrukt, da wie het dubbele aantal (124) dei- Ziektewet gelezen heeft, nog niets weet dan wat definities en regelingen en afspraken van secundairen aardalleen art. 16 doet hem even zien, dat de arbeiders bij ziekte iets krijgen, echter nog niet wat zij ontvangen, daar dat pas volgt in art. 34. En is het een entree van de eene wet om te beginnen met een opsomming van wie van de verzekering zijn uitgesloten? Een goed beginartikel ware; 1. Alle arbeiders in den zin dezer wet zijn verzekerd overeenkomstig het hieronder be paalde tegen geldelijke gevolgen van onge schiktheid tot het verrichten van hunnen arbeid wegens ziekte. 2. Nader aan te duiden personen, die niet van rechtswege verzekerd zijn, kunnen zich vrijwillig verzekerden overenkomstig hetgeen daaromtrent in deze wet is bepaald. Als van direct belang behoort te volgen, wat de Ziektewet eerst als art. 23a opneemt, n.l. welke de uitvoeringsorganen zijn. Oor spronkelijk ontbrak deze bepaling gehfeel, en toen men er op bedacht werd, wist men er, geen plaats voor en kwam zij terecht als het hinkende paard achteraan in het Hoofdstuk: Van de Verzekerden Daar behoort zij toch in het geheel niet thuis. En het art. (23a) heeft twee fouten: le. noemt het de hoofdorganen (Bedrijfs- vereenigingen) in de 2de plaats en 2e. ver zuimt het te verklaren, dat de uitvoerings organen ook risicodragers zijn; dit laatste is ook elders in de wet niet te vinden, noch ook spreekt het vanzelf; immers de Raden van Arbeid zijn bijv. zijn uitvoerders van de Ongevallen- en Invaliditeitswetten, terwijl niet zij. doch de Rijksverzekeringsbank, het risico dragen. Waarom een en ander niet direct in art.'2 geregeld als volgt; 7. Het risico der bij deze geregelde ver zekering wordt gedragen: a. door de vereenigingen, krachtens het 2de lid erkend als Bedrijfsvereeniging en in deze wet verder met dien naam genoemd; b. door de Raden Arbeid, opgericht inge volge art 1 der Radenwet, voor zoover het niet wordt gedragen door de Bedrijfsvereeni- gingen. 2. Door onzen Minister, belast met de uit voering dezer wet en in haren verderen tekst aangeduid als „Onze(n) Minister' volgt, welke lichamen als bedrijfsvereeni ging kunnen worden erkend). 3. Voor zoover zij het risico er van dragen, wordt door de in het 1ste lid genoemde or ganen tevens voorzien in de uitvoering der verzekering. Nu ik aldus bezig ben mijnen opzet der wet te vertoonen tegenover het door elkaar verspreid zijn in de Ziektewet van hoofd en secundaire bepalingen, wensch ik door de randschriften mijne 12 hoofdartikelen te geven. Artikel 1 voorwerp der verzekering. Art. 2 uitvoerings-, tevens risicodragende orga nen. Art. 3 normen der schadeloosstelling (80 pCt. van het dagloon, bij halve onge schiktheid de helft dier 80 pCt.). Art. 4 tijd en wijze van uitkeering. Art. 5 duur der uit keering. Art. 6 schadeloosstelling tijdens zwangerschap en bij bevalling. Art 7 geen ziekengeld en loon, of meerdere ziekengeld- uitkeeringen gelijktijdig. Art. 8 gevallen, dat den zieke geen uitkeering toekomt. Art. 9 bij v/elk orgaan de arbeiders verzekerd zijn; lidmaatschap van den werkgever van eene Bedrijfsvereeniging; aangifte door den werk gever aan den Raad van Arbeid. Art. 10 re- gistreeren van verzekerden en verzekering. Art. 11. De Ziektewet wijdt geen speciaal ar tikel aan het opbrengen der middelen, doch drukt zich verspreid en onvolledig hierover uit. Van zoodanig artikel luide het 1ste lid: 1. De middelen tot dekking der voor hare rekening komende schadeloosstellingen aan verzekerden, administratiekosten en alle ver dere kostön en uitgaven, daaronder begrepen de voorgeschreven afzonderingen tot vorming der bij art. 74 bedoelde reserve en de ver plichte bijdragen aan het in art. 55 bedoelde fonds, worden opgebracht: a. voor eene Bedrijfsvereeniging op de wijze als volgens art. 65 moet zijn bepaald in hare statuten b. voor cenen Raad van Arbeid naar de regelen van het premiestelsel. Art. 12. Vaststelling premiebedrag en be talingstermijn; invordering ev. bij dwangbe vel. De randschriften ontbreken in de Ziekte wet bij eene massa artikelen, ook weder bij die volgens amendeering; bü vele andere geven zij geenszins het artikel weer, doch bestaan zij uit wat woorden uit den aanhef of uit den tekst en niet uit de kern. Een aan tal voorbeelden; Art. 48 „wijziging in bepalin gen betreffende ziekengeld" (aanhef) worde: „onveranderlijkheid van eenmaal loopende uitkeeringen"; art. 58 „vaststelling der pre miën op voordracht Verz. Raad" worde: „ver hooging premie of verlaging uitkeering in verband met lasten ziekenkas"; art. 85 in deeling der verzekerden voor de premie" wor de: „afwijkende regelen inzake premiën vrij willige verzekering" (er worden geen ver zekerden ingedeeld en zeker niet voor de premie); art. 104j. „premie"; dat zonderlinge randschrift worde „ook van bijdrage aan Be drijfsvereeniging is verzekerde de helft ver schuldigd" (de Bedrijfsvereeniging kan een ander stelsel huldigen, bijv. het omslagstel sel; het premiestelsel is slechts voorgeschre ven aan de Raden van Arbeid). Nu eenige waarheden als van monsieur De la Palisse. In art. 2 wordt onder arbeider verstaan de arbeider; nu, dat spreekt niemand tegen. In art. 39, 88 e.a. heet het, dat de verzekerde verzekerd is. In art. 58 staat, dat als geen voordracht geschiedt, Ons besluit zonder voordracht wordt genomen (het kan dan ook moeilijk mét voordracht)En art. 42 heeft het over „het geval, dat iemand in een geval verkeert" (zulk geval doet zich wel meer voor) Van de vele pleonasmen in de wet noem ik: (art. 58 en 106) eene beslissing, te nemen bij besluit; (art. 103) het lidmaatschap van een lid; (art. 104 k) geven elkander wederkeerig inlichtingen; (art. 1041) welke het behoeft ten behoeve van: (art. 104) behoudens echter. Van onvolledigheden wemelt de wet: (art. 23a) voor zooverre in de (uitvoering der) ver zekering enz.; (art. 44 onder f) commissie of commissaris (als bedoeld in art. 24 der Ra denwet) (art. 61) het door den werkgever verschuldigde deel' (der premie) wordt inge vorderd; (art.104 1) het toezicht op de uit voering (der wettelijke verzekering) door de Bedrijfsvereeniging. Van overbodigheden krioelt het eveneens: (art. 15 a). In de maand Januari van elk kalenderjaar (Januari is in elk denkbaar jaar Januari; (art. 24) in die gevallen ge- schi'edt (alsdan) (art. 8); van den (eersten) daaropvolgenden dag; (art. 31) geschillen tus- schen bedrijfsvereenigingen en (tusschen) Raden van Arbeid (art. 34) „van den (eer sten) dag af van overlegging enz."1 „binnen (een tijdsverloop van) zes weken" en (in elk geval) gedurende tenminste 6 weken" (art. 56) dan (andere) soortgelijke ondernemingen (art. 96) een (eenmaal gevormde) kas op te heffen (art. 102) evenals een (latere) wijzi ging daarvan. En wat te zeggen van uitdrukkingen als: (art. 3233) onwillig in plaats van „onwille keurig" verzuim (art. 43) den verzekerde komt een ziekengeld toe(art. 45). Inge val degene in wiens dienst de verzekerde werkzaam is, een verzoek doet tot wordt op zoodanig verzoek enz.; dit worde kort en bondig: „op een verzoek van eenen werkgever totwordt enz."; (art. 75) de Rechtbank heeft eenen President, gee- nen Voorzitter; en „recht van parate execu tie" blijve de term, niet „recht van invorde ring bij dwangbevel"; (art. 90 onder 2e) hier in blijft bij toepassing iets buiten toepassing!: (art. 104 b) verzuimt men in strijd met een voorschrift (zijn er ook verzuimen conform een voorschrift?)(art. 152) in eene opgave eene valsche opgave doen! eene mededeeling, die (wüt?) verzwegen wordt! (art. 162) voor dracht „aan de Kroon" worde „aan Ons." DE AANVULLING VAN HET KABINET De officieele benoeming der drie centrumleden. BERLIJN, 13 April (V. D.) De benoe ming van de rijksafgevaardigden v. Guérard tot rijksminister van justitie; Stegerwald van verkeer en dr. Wirth van de bezette gebieden, worden officieel gepubliceerd. Ter gelegenheid van het blijde feit, dat Z. H. de Paus zijn wereldlijke macht heeft herkregen, zijn door de Utrechtsehe firma wed. J. R. van Rossum twee wandborden in den handel gebracht, waarvan wij er hierboven een in beeld brengen, en wel dat, waarop de St. Pieter met de zuilengangen ;is afgebeeld, benevens de wapens van Pius IX en van Pius XI. Het tweede bord, even als het eerste, een ontwerp van Ninaber van Eijben, vereenigt op een vrijere manier de emblemen van den Stedehouder van Christus tot een sierlijk geheel. Z. H. de Paus ontving den hoogen raad voor het werk voor de verbreiding van het geloof, waarvan kardinaal Van Rossum voor zitter is. Alle te Rome wonende leden van den Raad waren aanwezig, evenals de leiders der nationale raden, die naar Rome waren gekomen voor de jaarvergadering. Kardinaal Van Rossum las een adres van hulde voor, waarin hij zich gelukkig prees te kunnen mededeelen, dat dit jaar het werk voor de katholieke missie een som, groot 54 millioen, had kunnen inzamelen, hetgeen zeven mil lioen meer was dan het vorige jaar. De kardinaal maakte van de gelegenheid ge bruik, om den Paus de vreugde der leden van den Raad te betuigen over de verzoening tusschen den Heiligen Stoel en Italië, en Z. H. de gelukwenschen aan te bieden met het jubileum van het heilig ambt. De Paus antwoordde, dat hij zich ver heugde over de resultaten, door het werk der verspreiding van het geloof bereikt. Er bleef echter nog veel te doen voor de katho lieke missies en voor de prediking van het evangelie aan de volken. Wat verricht was kon worden beschouwd als een droppel in den oceaan. Ook wat de verzoening betreft tusschen den Heiligen Stoel en Italë was de Paus van meening, dat wat verricht was veel, doch dat wat nog te doen overbleef nog meer was. Wat te doen bleef was een loyale, trouwe, eensgezinde uitvoering van wat was overeen gekomen, en daar dit alles het heilzaamste en belangrijkste deel was van het groot evene ment, was het slechts natuurlijk dat dit ook het moeilijkste deel vormde, des te moeilijker naar gelang de vijand van al het goede, die niet tevreden zou kunnen zijn met wat was tot stand gekomen, niet zou nalaten, wanneer hij de kans kreeg, moeilijkheden in het leven te roepen. De Heilige Stoel hoopte derhalve bij alle vrome zielen medewerking te vinden van het gebed, waarvoor alle hulp vah God is toegezegd. DE VEREENIGDE STATEN EN HET VATICAAN Geen hervatting der diploma tieke betrekkingen NEW-YORK, 13 April (V.D.) Uit Washing ton wordt gemeld, dat gedurende de laatste weken op het Witte Huis vele brieven zijn ontvangen, welke zich uitspraken tegen het hervatten der diplomatieke betrekkingen tus schen de Vereenigde Staten en het Vati- kaan. Tot nog toe werd op deze brieven kort geantwoord, dat de kwestie nog niet officieel aan de orde is geweest. Amerika heeft sedert ongeveer zestig jaar geen diplomatieken vertegenwoordiger meer bij het Vatikaan ge had. Onder het bewind van president Grant werd, na den marsch naar Rome het Congres er van op de hoogte gesteld, dat de Ameri- kaansche regeering geen middelen meer be schikbaar kon stellen om een diplomatieke vertegenwoordiger bij het Vatikaan te hand haven. Voor het herstel der diplomatieke betrekkingen zou thans een tegengesteld be sluit van het Congres noodig zijn. De Ameri- kaansche regeering neemt tlyans het stand punt in, dat de daarbij op het spel staande Amerikaansche belangen niet zoo groot zijn, dat zij de moeilijkheden, verbonden aan het hebber van een diplomatieke vertegenwoordi ging bij het Vatikaan, rechtvaardigen. Het departement van buitenlandsche zaken deelt dan ook officieel mede, dat er geen voorne mens bestaan tot het hervatten der diploma tieke betrekkingen met het Vatikaan en hoopt, dat het Vatikaan de geheele kwestie ook van dit standpunt zal willen bezien. OVERVAL TE OBERHAUSEN Toen Vrijdagavond 10 uur op de mijn Konkordia te Oberhausen aan de nachtploeg de loonen zouden worden uitbetaald, dron gen eenige onbekenden het betaalkantoor binnen, wierpen den dienstdoenden employé peper in de oogen en gingen met het geld op den loop. Alles geschiedde zóó snel, dat de twee contrólebeambten geen tijd hadden iets te doen. Van de roovers werd geen spoor ontdekt. De helft van het personeel kon zoodoende gisteravond geen loon ontvangen. In totaal moet ca. 30.000 Mark zijn ge stolen. ZEELIEDENSTAKING IN ZWEDEN Na mislukte onderhandelingen met de ree- ders, over de verhooging der loonen, be sloot het personeel der meeste Zweedsche stoomvaartlijnen, in staking te gaan. Uitgezonderd van de staking zijn alleen de lijnen der Zweedsche staatsspoorwegen en enkele andere. Het memorandum der groote crediteuren ingediend De Zaterdagochtend gehouden voltallige zitting der deskundigencommissie voor het vraagstuk der schadevergoedingen, duurde ruim een uur. Van den kant der vier voornaamste cre diteurendelegaties werd het memorandum aan de deskundigencommissie als zoodanig, en niet aan de Duitsche delgatie, aangebo den. Het document moet als bijdrage tot ver gemakkelijking en verheldering der be sprekingen over de cijfers dienen. Het me morandum werd ter zitting voorgelezen. De eerstvolgende voltallige zitting vindt hedenmorgen plaas. Zij zal moeten beslis sen of de tekst van het memorandum al dan niet zal worden gepubliceerd. De nieuwe voorstellen der geallieerden PARIJS, 14 April Zoowel de „Petit Pa- risien" als „Le Journal" vernemen van hun correspondenten te Berlijn, dat men er re kening mee moet houden, dat de nieuwe voorstellen der geallieerden morgen door de Duitsche deskundigen waarschijnlijk zul len worden afgewezen. De correspondent van laatstgenoemd blad had een onderhoud met een Duitscher uit invloedrijke kringen, die verklaarde, dat het accepteeren van de ze voorstellen buiten het voor Duitschland economisch mogelijke lag, „Een eerlijk koopman onderteekent geen wissel als hij weet, dat hij hem niet kan uitbetalen", ver klaarde deze. De „Excelsior" schrijft, dat het publi- ceeren van het memorandum der geallieer- der noodeloos is, indien de Duitsche dele-' gatie het aanvaardt als grondslag voor ver dere onderhandelingen. Indien het echter wordt afgewezen is publicatie noodzakelijk, aangezien dan naar buiten getoond dient te worden, hoever en op welke wijze de schuld- eischers aan de eischen van het Dawes- plan wilden tegemoet komen en op welke wijze na negen weken onderhandelen prac- tische voorstellen tot regeling van de scha- devergoedings-kwestie werden behandeld. DE INDRUK IN DE VEREENIGDE STATEN NEW YORK, 14 April De te Washing ton, Zaterdag gehouden besprekingen tus schen President Hoover, Stimson en Mellon hebben veel belangstelling getrokken, aan gezien zij liepen over de onderhandelingen de deskundigen te Parijs. Naar verluidt zouden Owen Young en Pierpont Morgan, de Amerikaansche gedelegeerden te Parijs, als hun meening te kennen hebben gegeven, dat de eischen der geallieerden te hoog zijn. Zij hebben hun regeering verzocht, zich over het vraagstuk te uiten, teneinde te ver nemen, wat de meening der Amerikaansche regeering is. De Amerikaansche regeering neemt nog steeds het standpunt in, dat de Europeesche mogendheden moeten trach ten, het onderling over het herstel-vraag stuk eens te worden. Volgens sommige Amerikaansche bladen zou de regeering van meening zijn, dat Duitschland beter deed, de voorstellen thans aan te nemen, om dan later te wijzen op de ontuitvoerbaarheid der herstelbepalingen. Bedreigingen uit Washington Uit Parijs en New York worden berichten ontvangen omtrent de steeds toenemende spanning tusschen de Fransche en Ameri kaansche filmproducenten. De Parijsche bladen melden, dat de Amerikaansche film maatschappijen besloten hebben tegen het van Fransche zijde genomen besluit om den invoed van buitenlandsche filmen nog ster ker te beperken, te protesteeren door nog slechts de bestaande overeenkomsten af te .wikkelen, doch geen nieuwe meer met Fran sche maatschappijen af te sluiten. Het Amerikaansche gezanschap te Parijs heeft de vertegenwoordiging van de belangen der Amerikaansche maatschappijen overge nomen en is met het desbetreffende Fransche ministerie in contact getreden. De Ameri kaansche zaakgelastigde heeft in dit verband doen mededeelen, dat het slechts een stap betreft, welke het inwinnen van inlichtingen betreft, doch hij kondigde voor binnenkort een officieelen stap der regeering te Was hington aan. Deze zal n.l. een nota tot het Fransche departement van buitenlandsche zaken richten. De „Associated Pres" verneemt uit Was hington, dat in de kringen van het Staats- departement wordt verklaard, dat de toe stand van dien aard is, dat het gerechtvaar digd moet worden geacht het Fransche mi nisterie van buitenlandsche zaken officieel van de aangelegenheid in kennis te stellen. In ambtelijke kringen is men evenwel ge neigd te twijfelen aan de verspreide berich ten volgens welke de Amerikaansche pro ducenten besloten zouden hebben zich geheel uit de Fransche filmindustrie terug te trek ken indien de nieuwe bepalingen in werking mochten tréden. De Amerikaansche nota overhandigd De Amerikaansche ambassade overhandig de aan het dept. van buitenl. zaken de aan gekondigde nota van de re|eering der Ver. Staten nopens het beperken van den invoer van Amerikaansche films. Deze nota, welke ook aan andere regeerin gen is toegezonden is doorgezonden aan den onderstaatssecretaris voor schoone kunsten om te worden onderzocht. HET NIEUWE POOLSCHE KABINET GEVORMD WARSCHAU, 14 April. (V.D.) Zondagmid dag heeft Minister-President Bartel kennis genomen van de door dr. Switalski samenge stelde lijst van ministers voor het nieuwe Poolsche kabinet. Het benoemings-decreet is daarop door den staatspresident onder teekend. Het nieuwe kabinet is als volgt samenge steld Minister-President: Dr. Kasimir Switalski. Minister van Buitenlandsche Zaken: Augus tZalesk;; Oorlog: Maarschalk Joseph Pilsoedski; Handel: Dr. E. Kwiatkowski; Justitie: Stanislaus Car; Landbouw: K. Niezabytowski; Verkeer: A. Kuehn; Eeredienst: Czerwinski (tot nu toe onder minister van Eeredienst) Arbeid: Overste Prystor (tot nu toe Kabinet-chef van Maarschalk Pilsoedski) Posterijen: Overste Boerner (Directeur der staats-petroleum-ondernemingen „Polmin") Landbouw-hervormingen: Dr. W: Stanie- wicz; Publieke Werken: .''oraczewski. De leiding van het Ministerie van Finan ciën zal voorloopig in handen komen van Overste Matuszewski, thans gezant te Boeda pest en daarvoor gedurende vele jaren chef van den inlichtingsdienst der Generale Staf. Zooals uit bovenstaande lijst blijkt, blijven de meeste ministers van het aftredende kabi net op hun post. Verandering vindt alleen plaats in de leiding van het kabinet en in de bezetting van de ministeries van Eere dienst, Arbeid, Posterijen en Financiën. Het aftreden van het kabinet-Bartel werd in den nacht van Zaterdag op Zondag officieel be kend gemaakt. TOESPITSING VAN DEN UNIVERSI- TEITSSTRIJD PARJJS, 14 April Naar uit Madrid ge meld wordt, is de universitaire strijd thans ten gevolge van de anti-regeerings-gezinde houding der professoren aan de Universi teit van Madrid toegespitst. Deze weigeren zich te onderwerpen aan den koninklijken commissaris der Universiteit en de Colle ges Maandag weer te beginnen. In een proclamatie aan het ministerie van onder wijs uitten de professoren de opvatting, dat zij hun taak niet kunnen uitvoeren, zoolang zij onder een dergelijken regeeringsdruk staan. In den nacht van Zondag zijn op de hui zen der hoofdstraten van Madrid opschrif- ften aangebracht luidend „Leve de repu- publiek, weg met de dictatuur!" De mi nister van binnenlandsche zaken heeft in Madrid aanzienlijke politie-troepen ge concentreerd, die als geheime politie deel genomen hebben aan den optocht, welke Zondag in Madrid heeft plaatsgevonden, naar aanleiding van een groote demonstra tie. AMERIKA TEGEN HET VERDER SLEPEND HOUDEN DER ONTWAPENING GENèVE, 14 April. (V.D.) De Amerikaan sche gezant Gibson, die als vertegenwoordi ger der Vereenigde Saten de morgen begin nende voorbereidende ontwapeningszitting zal bijwonen, heeft in een onderhoud met ver tegenwoordigers der Amerikaansche pers laten doorschemeren, dat de regeering der Vereenigde Staten, evenmin als de Duitsche regeering, bereid is te blijven meedoen aan een verder slepend houden van het ont- wapeningswerk. De Amerikanen zijn vastbe sloten, op deze conferentie practische resul taten te bereiken. Daarin kan men, zij het dan ook indirect, een afwijzing zien van de Fransche pogingen, om het werk der ont- Primo de Rivera wapeningscommissie op te houden. Zooals te verwachten was, heeft Gibson geen mededee- ïingen gedaan omtrent de met groote span ning verwachte nieuwe Amerikaansche voor stellen betreffende de ontwapening ter zee. Niettemin doen in politieke kringen te Genève hardnekkige geruchten de ronde, dat in de onlangs te Washington gehouden be spreking tussch-.n President Hoover, Stimson en Gibson vast-omlijnde voorstellen zijn uit gewerkt, welke de op de in 1927 gehouden conferentie tusschen de drie zee-mogend- heden tot uiting gekomen tegenstellingen tusschen Engeland en Amerika inzake het kruiservraagstuk trachten te overbruggen, doordat den regeeringen de vrije hand gelaten wordt om het noodig geachte aantal kruisers te bouwen en van elke gewenschte grootte. Verder zou men tijdens deze bespreking het denkbeeld van een Engelsch-Amerikaansch veiligheidspact in overweging genomen heb ben. TROTZKI TELEURGESTELD OVER DE DUITSCHE WEIGERING LONDEN, 14 April. (V.D.) Uit Constanti- nopel wordt gemeld, dat Trotzki Zaterdag in een gesprek met persvertegenwoordigers verklaard heeft, dat hij na de afwijzing van zijn verzoek om zich in Duitschland te mogen ophouden de hoop nog niet had opge geven, dat eenig ander land hem gastvrij heid zou willen verleenen. Zijn teleurstelling over de Duitsche weigering kwam echter duidelijk tot uiting. Nieuwendijk 225229 AMSTERDAM, Oude Gracht 151 UTRECHT, Herinneringen van een Siberischen balling 12 „Een reiziger." „Moet gij nog ver?" „O, zeer ver." „Nu, als ge wilt, blijft dan vannacht bij ons." „Dat de goede God u loonen! Zou het niet te veel moeite voor u zijn?" „Volstrekt niet. kom maar binnen." Ik trad het huisje binnen, waar twee oude menschen mij hartelijk ontvingen. Zij zet .en mij een Siberisch maal voor, rapensoep met brood, maar dat maal was voor mij een waar feestmaal, na zooveel tijd weer warm eten te hebben, dat maakte van mijn eenvoudig eten een koningsmaal! Ook kon ik mijn kleeren drogen en weer eens ongekleed naar bed gaan, een groote verkwikking, voorwaar! Eindelijk bereikte ik dan den top van het Oeraleebergte. Het was een heerlijke nacht. De maan goot haar helder licht op de glin sterende sneeuwvlakte; de bergen schenen rotsachtige sneeuwklompen, alles in den om trek was zilverachtig wit. Een plechtige stilte heerschte rondom mij. Van tijd tot tijd on derbroken door lichte knallen, het waren de steenen, die uit elkaar sprongen door de koude. Ik dacht aan de bewoners van een andere wereld, aan de witte engelen, aan de witte onschuld mijner jeugd Den volgenden dag begon mijne afdaling; de wegen waren smal en omzoomd door mu ren van sneeuw. Ik bewonderde de bekwaam heid der bewoners in het besturen der sle den op schier onbegaanbare wegen en vooral de manier, waarop twee troepen elkaar pas- seeren, is zeer merkwaardig. De minst tal rijke groep stuurt van den weg af in de sneeuwhoopen aan weerszijden van den weg, de andere gaat dan voorbij. De paarden, die reeds gewoon zijn aan deze manier van uit wijken, werpen zich gewoon in de sneeuw hoopen. waaruit zij weer opgegraven moeten worden. Dat het passeeren veel tijd kost en dikwijls veel schade aanbrengt, is best te begrijpen, als ik er nog bijvoeg, dat de weg bezaaid was met de lijken van paarden, die er niet meer uitkonden en doodgevroren wa ren, of die van vermoeienis bezweken. Op zekeren avond was ik midden door een bosch gegaan om de stad Tcherdine te ont wijken, gelijk ik trouwens deed bij alle ste den. Door een orkaan overvallen, was ik ver dwaald geraakt en uitgeput stortte ik in de sneeuw neder. Tot overmaat van ramp had ik geen brood meer; ik wentelde me in de sneeuw, strijdende tegen den naderendeji dood; langzamerhand verloor ik het bewust zijn, ik voelde dat ik slapen ging en ik wist, dat het mijn doodslaap zou zijn. Eensklaps hoordeiik een stem: „Wat doet gij daar?" Ik opende de oogen en zag een mij onbe kend man staan. „Ik ben verdwaald." „Waar vandaan komt gij?" „Uit Tcherdine. De storm heeft mij doen verdwalenik heb sinds eenige dagen niets meer gegeten." Het verwondert mij niets, dat gij verdwaald zijt, dat overkomt ons ook wel eens, die toer de geheele streek kennen, maar gij hadt bij zulk weder niet op reis moeten gaan. Kom drink eens." Hij bracht mij een flesch brandewijn aan mijne lippen en ik dronk eenige teugen bran dewijn. waarmede deze gevuld was. Dat deed mij goed. maar even later was 't alsof mijne ingewanden in brand stonden, ik sprong op schreeuwde van de pijn. „Bedaar toch, bedaar toch!" sprak de vreemdeling, terwijl hij mij brood en gedroog de visch voorhield. „Ik dank u uit den grond mijns harten, dat God het u loonen!" Nog een avontuurtje beleefde ik, alvorens te Veliki-Oustioug aan te komen. Ik had mijn reis vervolgd, toen ik eenige dagen later in een bosch iemand op mij toe zag loopen. „In 's hemelsnaam, vlucht, ik wordt door twee roovers achtervolgd!" Ik trachtte hem te overreden, samen den vijand het hoofd te bieden, maar daar had hij geen ooren naar, zoo hard hij loopen kon, verdween hij in 't woud. Ik wapende me met een flinken stok en dacht: „Laat ze komen, ik zal ze goed ontvan gen." Maar ze kwamen niet, evenmin als de talrijke boeren, die in het Oeral-gebergte leven en waarmede vele vluchtelingen hebben kennis gemaakt. Den 5en April 1846 kwam ik te Veliki- Oustioug aan, waar ik besloot een andere manier van reizen te gebruiken, want dat leven in de bosschen en de sneeuw scheen mij ondraaglijk toe. Gedurende mijn lang verblijf te Veliki- Oustioug had ik ruimschoots den tijd, deze stad te bestudeeren en na Archangel ken ik haar het best van alle Russische steden, die ik bezocht heb. Zij is bijna geheel in hout op getrokken toch bezit zij, op den oever der Soukhona, eenige fraaie steenen huisjes. De schoonste sieraden dier stad zijn echter de een en twintig prachtig geschilderde kerken met koperen daken, ofschoon het aantal in woners van Oustioug slechts 15000 is, is deze stad toch van groot belang voor den hander zij is namelijk de natuurlijke uitvoerhaven van de gouvernementen Viatka, Perm, Voloyda en van geheel noordelijk Siberië. De producten, waarvan de voornaar. zijn: allerlei granen, vlas, kamfer, gezouten vleesch, teer, hout en pelswerk, worden hier opgestapeld om over de Dwina naar Archan gel gebracht te worden, waar vandaan de schepen van alle natiën ze over de geheele aarde verspreiden. Een groote aantal zeelie den uit alle streken wachtte er op de ont dooiing van de Dwina om de koopwaren te vervoeren. Deze schippers staan gratis den overtocht toe, en betalen aan iederen reizi ger, die de riemen wil hanteeren, rijf tien roebel. Nog nooit had ik zulk werk verricht, •toch nam ik het aan, in de hoop mijne finan ciën te versterken. Sedert mijn vertrek uit Irbit had ik juist vijftien roebel besteed om mij voor de reis brood te koopen, want ik leefde slechts van brood, en nu kon ik mijn kapitaaltje weer vermeerderen met vijftien roebel. Den 10 Mei 1846 nam ik plaats op een der vele barken en voer naar Archangel. Deze barken hebben een zeer eigenaardige con- constructie; van verre, gezien hebben ze veel weg van drijvende huizen, die voortgedreven worden door 60 a 80 riemen. In het midden van het dek staat een groote, houten kist, half met aarde gevuld, waarop den geheelen dag een vuur wordt gestookt, opdat iedereen zijn spijzen kan koken. Bij het opkomen der zon riep de nosnik, d.l. de bevelhebber: „knielt neder en bidt tot God!" Iedereen knielde op het dek neer, en na eenige oogenblikken een lAuzelmansche hou ding te hebben aangenomen, stonden ze op, maakten verschillende kruisteekens, vele bui gingen naar alle richtingen. Toen het gebed was afgeloopen, wierpen alle aanwezigen, zoo wel de equipage met den kapitein als alle reizigers een klein koper muntstuk in de Dwina om aldus de golven gunstiger jegens zich te stemmen. Als er in de verte een kerk toren opdaagde, begonnen de pelgrims met hunne aanhoudende kruisen en buigingen. Als het weder goed was en de bark door den stroom alleen werd voortgedragen, praatten zij met elkander of hieven een lied aan. Dat waren krachtige melodieën, vaak eenigszins eentonig, maar wat zeer opvallend was, die liederen hadden geen, of ten minste zeer wei nig beteekenis, trouws zoo zijn alle volkslie deren van de bewoners uit het hooge Noor den. Als er een storm losbrak of de bark een gevaarlijke plek naderde, dan waren ter stond alle matrozen aan 't werk en ik zelf deed zoo mijn best, dat ik, zonder over drijven, het knapste was in 't hanteeren der riemen. Ik had ook het geluk mij meermalen door de oude zeerobben te zien toegejuicht en in de oogenblikken des ge- vaaxs hoorde ik mij steeds bij mijn aan genomen naam Zaventri noemen. Niette genstaande onze waakzaamheid stiet het schip twee malen op een zandbank, en dan hadden wij een zware taak om het weer vlot te krijgen. (Wordt vervolgd)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1929 | | pagina 5