Nieuwe Haarlemsche Courant | 1929 | 23 april 1929 | pagina 9

Stadsnieuws

Ml

Maria-Stichting

derde blad

DE HEER E. H. KRELAGE OVER DE
BLOEMBOLLENTEELT
IN NEDERLAND

MUZIEK

TOONEEL

JÜ

NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT

DINSDAG 23 APRIL 1929

BLADZIJDE 1

St. Joseohsgezellen-Vereen.
Haarlem IV

Verkooping schilderijen en Perzische
tapijten

Verkeersongevallen

„Snelverband"

Gemeentezaken

R. K. Gemengde Tooneelvereen.
„De Beltrom"

De Eendracht

Verbetering Nassaubrug

Nederlandsch Onderwijzers-
Genootschap

Gevonden voorwerpen en dieren

mamA

lederen middag van
2-3 uur Pol ik li niek

Lezing over zeereizen

Kindervoeding

Autotocht voor bejaarden

Boschbrand bij' het
Naaldenveld

Zondag j.l. vierde bovengenoemde vereeni
ging haar beschermfeest ln de St. Bavo-
Parochle (Oud-Schoten). Des morgens na de
R. Mis van 7 uur had de algemeene H.
Communie plaats der leden, waarna werd
opgetrokken naar het vereenigingsgebouw
a^n de Kerklaan. alwaar een gezamenlijk
ontbijt werd gehouden. De goed verzorgde
tafels gaven een gezeliigen indruk en de
bruidjes lieten zich goed smaken. Na nog
oenigen tijd gezellig te hebben gezeten, gin-
Ben allen om half elf naar de kerk, alwaar
oen gezongen H. Mis werd opgedragen voor
tta levende en overleden leden der vereeni-
Bing.

D?s avonds gaf de tooneelvereeniging „St.
Eavo" een tooneeluitvoering voor ouders en
hulsgenooten. Deze schitterend geslaagde
avond werd door den Zeereerw. heer Pastoor
Dessing geopend en deze had daarbij het
genoegen een tiental nieuwe leden te kun.
ben installeeren. Na een korte toespraak
Verden aan hen de diploma's met insignes
Uitgereikt, waarna ze met applaus als nieu
we leden der St. Josephsgezellen werden be
groet.

Dan werd dank gebracht aan de leden, die
Öoor het bereiken van den gestelden leef
tijd de St. Josephsgezellen gaan verlaten.

Daarna ging het scherm op en kwam dé
toonee vereeniging met het successtuk „Het
hoogste goed", door L. Haver, voor het voet
licht den tooneelspel, waarin lach en traan
elkaar afwisselen. Uitblinkers te noemen,
zou een moeilijke taak zijn, daar elke
toone slist een spel gaf, als speelde de
tragedie zich dat moment in zijn eigen
leven af. Vooral het 3e bedrijf, waarin een
8-jarig meisje de rol van Marietje vertolkte,
bracht dezen avond tot een waar succes,
Wat bleek bij het geweldig applaus, dat na
afloop losbarstte. Nadat door den Weleerw.
heer Kapelaan Van den Bergh aan de spe
lers en den regisseur, den heer P. Hand-
graaf, een woord van dank was gebracht voor
hun schitterende prestatie werd deze avond
gesloten.

In het Brongebouw

Op Woensdag 24 April aj. zal des mor
gens te half elf in de zaal van het Bron-
gebouw een aanvang nemen de verkooping
van schilderijen, door den heer J. Vermeulen j
te Amsterdam, uit de verzamelingen Dr. C.
Hofman, Rotterdam; Schaaper, Hilversum;
Jhr. S. J. Stern, Den Haag, benevens wegens
sterfgeval eene fraaie collectie schilderijen
der Romeinschesch ooi in opdracht van M. A.
J. B. Blaisse, notaris te Amsterdam. Voorts
zullen worden verkocht 150 fraaie Perzische
«tapijten.

We vinden in de collecties bekende mees
ters als Louis Apol, Arps, Th. de Bock. In
I de collectie Dr. C. Hofman komt- o.a. voor
j een kerkinterieur van J. Bosboom. Jozef Is-
i raëls. Jongkind en twee doeken van G. H.
Breitner, waarbij een meesterwerk „Gele
Rijders". Van denzelfden schilder zijn nog
enkele doeken aanwezig.

In de verzameling freule Ch. J. van den
Bergh van Heemstede komen twee Corot's
voor.

Verder wordt aangeboden: werk van J. C.
K. Klinkenberg, Koekkoek, Knikker, Ga-
briël, verschillende Marissen, Mauve, Mil
let, Roelofs, G. J. v. d. Sande Bakhuizen,
benevens een collectie oude schilderijen.

In de verzameling Mevr. de Wed. R. C.
van Tuyl is een rijke keuze in moderne
werken.

Heden en morgen kijkdagen van len tot
vier uur.

Stremming verkeer

Te Nieuw-Vennep brak een as van den
vrachtauto van den Hillegomschen houthan
del, bij het oprijden der brug over de
Vennepertocht aan de westzijde, waardoor
de brug voor het verkeer was afgesloten.
Na een paar uur (in welken tijd een nieuwe
«s was aangebracht) was de brug vrij. Per
soonlijke ongelukken hadden niet plaats,
bet verkeer kon geschieden over de andere
brug.

In een der zalen van het gebouw „De
Nijverheid" hield de Eerste-Hulp-Vereeni-
Ring „Snelverband" te Haarlem, onder
Voorzitterschap van den heer J. H. Fortgens,
een algemeene vergadering.

Bij zijn openingswoord heette hij ln 't bij
zonder welkom dr. Ruys, den leider der
cursussen.

Bij den laatsten cursus waren geslaagd de
feeeren Beek, Feenstra, Kooy, Merkensteyn
Cn Visser Jr.

Volgens 't verslag van den secretaris, den
heer W. Waalewijn, was het ledenaantal met
25 gestegen, zoodat het thans 150 bedraagt,
en wel 60 dames en 90 heeren, waarvan 25 en
<0 het diploma van geoefendheid bezitten.

Herinnerd werd aan het verlies, dat de
Vereeniging heeft geleden door het vertrek
Van den voorzitter, den heer Saeys, wien nog
maals dank werd gebracht voor hetgeen hij
Voor de vereeniging heeft gedaan.

Verder werd gememoreerd, dat de vereeni
ging honderd enmalen daadwerkelijk is opge
treden, en de hulp, die bij voortduring van
de politie werd onderwonden.

Volgens het verslag van den penningmees
ter, den heer Heystek, bedroegen de ontvang
sten 1228; de uitgaven hadden bedragen
f 1091.53; waarbij een nadeelig saldo van het
vorig jaar ad 58.91, zoodat de rekening
sloot met een batig saldo van 136.47. De
begrooting voor 1929 sluit ln ontvangsten en
uitgaven tot een bedrag van 1240, met een
geraamd saldo van 175.

Namens de commissie tot het nazien der
rekening, bestaande uit mej. v. d. Pol en den
heer Spoor, adviseerde de laatste tot goed-
kr..-r r.-r der rekening, onder dankbetu'ging
aan den penningmeester, waartoe werd be
sloten. De opmerking werd gemaakt, dat van
de IJsclub niets werd ontvangen, ofschoon
tal van leden bij voortduring aanwezig waren
om zoo nood'g hulp te verleenen.

De secretaris antwoordde, dat de IJsclub
Indertijd een dotatie had geschonken.

Tot leden' van het bestuur werd herkozen
de heer W. Waalewijn; in de plaats van mej.
M. w" Santen werd gekozen mej. B G.
Veldwijk.

Voor hetgeen mej. Van Santen voor „Snel
verband" heeft gedaan werd haar hartelijk
dank gebracht.

B. en W. vragen een erediet van 800
aan voor uitbreiding van het leerplan met
het vak handenarbeid aan de christelijke
school. Bakenessergracht 81.

B. en W. stellen voor. aan S. L. Blom
en Tj. de Vries te verkoopen 918 M2 grond,
geleven am de Zonnebloemstraat, tegen
1 14 per M2.

In verband met het feit, dat het be
stuur van de R.K. Kerk „St. Bavo" aan den
Rijksstraatweg in Haarlem-Noord plannen
Onderhanden heeft voor den bouw van een
Paar scholen met gymnast'eklokaal en een
Zusterhuis op het terrein in de omgeving van
de kerk, is het noodig, de richting van enkele
ontworpen straten te wijzigen en daarom
bieden B. en W. een wijziging van het uit
breidingsplan daar ter plaatse ter vaststel
ling aan.

B. en W. vragen een erediet van 5.600
lan om medewerking te verleenen aan
bot bestuur der R. K. Schoolvereeniging
Voor de vervanging van kachels in de schooi
aan de Cruquiusstraat door centrale ver
warming.

In verband met aangebrachte verbeterin
gen stellen B. en W. voor, op te heffen de
onbewoonbaar verklaring van perceel Taan-
Maats 78 in voormal'g Spaamdam.

B. en W. stel'en voor, te verwerpen het
beroep van J. van Roon tegen de beschik-
fe'hg van B. en W„ waarbij hem is geweigerd
bet maken van een uitbouw achter perceel
Gene:aal Cronjéstraat 45.

De R. K. Gemengde Tooneelvereeniging
„De Beltrom" heeft geannexeerd het reeds
bestaande Cabaret-ensemble, dat in de vorige
Jaren voor verschillende vereenigingen in en
buiten Haarlem (te Haarlem o.a. voor den
Journalistenkring en de Missienaaikrans)
avonden gaf van vroolijke kleinkunst.

Voor den Cabaret-avond, een van de vijf
tooneelavonden, die „De Beltrom" haar dona
teurs geeft, zal een geheel nieuw en interes
sant programma worden samengesteld.

Donateurs en werkende leden (alleen goede
krachten) kunnen zich ten allen tijde op
geven bij den regisseur Frans Meyer, Wil-
helminastraat 19. Het donatlegeld bedraagt
6 per Jaar voor twee personen en geeft het
recht om met twee personen bij te wonen
vijf tooneel voorstellingen en drie feest
avonden.

Verschenen Is het verslag over het 24e
boekjaar der coöpratieve verbruiksver-
eeniging „De Eendracht".

Wij tippen daaruit aan:

Het bestuur loste een aanzienlijk bedrag
af aan volgestorte aandeelen. Het aantal
leden bedroeg eind December 1918 2777.
De uitkomst der exploitatie van de bakkerij
geeft als netto overschotcijfer een bedrag
aan van 52.104.84J4 of 17.86 pCt. (14.60),
van de kruideniers- en grutterswaren
9.648.92.

Na aftrek verplichte stortingen en belas
tingen kan aan de afnemers 3.74 pCt. wor
den uitgekeerd.

Het bedrag aan geleverde brandstoffen
bedroeg 37.48.88 en aan geleverde de
kens 8.335.99.

De balans sluit met een bedrag van
219.466,002.

Donderdag 25 April wordt een buitenge
wone leden- en jaarvergadering gehouden
in het gebouw van den Protestantenbond.

De agenda vermeldt o.m. verkiezing van
een voorzitter wegens periodiek aftreden
van den heer L. Modoo; verkiezing van
twee bestuursleden en vijf leden van den
ledenraad.

Van den heer T. F. van Emmerik en 29
anderen is het volgende voorstel ingeko
men:

„Ondergeteekenden, allen leden van bo
vengenoemde vereeniging, doen het voorstel
om op de eerstvolgende jaarvergadering te
behandelen, om aan een afgestorven lid of
diens erven uit te keeren, een zoo nabij
komend juist bedrag van de bezittingen
van Vereeniging."

Verlaging der brug en verbetering der
opritten

Wanneer de Jansbrug en de Manégebrug
zullen zijn vernieuwd, vormen deze met de
Zanderbrug drie bruggen over de Nieuwe
Gracht waarvan de hellingen in zeer gunstigen
toestand verkeeren. De Kruisbrug is bij de
asphalreering van de Kruisstraat en van den
Kruisweg zooveel gedrukt, dat ook daar
een veel betere toestand is verkregen dan vóór
de asphalteering het geval was.

Alleen bij de Nassaubrug is de toestand
door de zeer steile helling dan nog onvol
doende te achten. Door de doorvaarthoogten
van alle bruggen over de Nieuwe Gracht gelijk
te maken is het mogelijk den bovenkant van
de Nassaubrug van 2.80 M. terug brengen tot
2 M., waardoor een zeer belangrijke begin
verbetering in de opritten naar de brug zal
ontstaan. De kosten voor het verlagen van
de brug worden geraamd op 5.250.

Op het rijdek van de brug zullen ni de
verlaging asphalttegels en op de trottoirs
quenast- of basaltinetegels worden aange
bracht. Voorts zullen de aansluitende hellende
walmuur-gedeelten verlaagd en de opritten
verstraat worden. De aan deze werkzaam
heden verbonden kosten worden geraamd
op 2.750, zoodat in totaal een bedrag van
8.000 benoodigd zal zijn, welk erediet
B. en W. aanvragen.

stejjn, Gen. de la Reijstraat 11, schoen;
Boogaard, Langendijkstraat 32, taschje;
Booms, Leidschestraat 55, pakje tabak;
van Vijl, Ten Katestraat 7, Heemstede,
kindervest.

Terug te bekomen bij; Prinsen, Kolkstraat
llzwart, actetasch met inhoud; Langelaar,
Vinkestraat 26, bril in étui; Nobels, Dubbe-
lebuurt 45zw., schoolboek; Koopman, St. Joh.
de Deo, brillendoos met brillen; v. Bruggen
Doelstraat 27, bril; Flipsen, Zomervaart 12a.
ceintuur; Kennel „Haerlem": Duitsche her
dershond, gebracht door Draaisma, Ver-
spronckweg; Jonker, Hasebroekstraat 5,
halsband met penning; Pruis, Lange Laken
straat 2, horlogeketting ged. aan Politiebur.
Smedestraat; v. d. Mei), v. 't Hofstraat 135,
hoed; Kennel .Fauna": hond (bast. herder),
gebracht door: Kerkhof, Zoetestraat 32;
hondje (grijsharig), gebracht door: Zwitsers,
Zuidpolderstraat 8; Baruch, de Genestet-
straat 8, kanarievogel; Hunenweer, Spaam-
wouderstraat iOOrd., muts; Bakker, Wagen
weg 29rood, notitieboekje; v. Leijden, Ver-
spronckweg 95. oorbel; de Graaf, Reitzstraat
28, pet; de Koning, Billitonstraat 35, pla-
muurmes; Fase, Lange Margarethastraat 1,
potloodhouder; Stemler, v. 't Hofstraat 35,
postduif; Guivooy, Adr. de Jongstraat 31,
rozenkrans; v. Deelen, Heerensingel 1X1, ring
met sleutel; Hiel, Alb. Thijmstraat 35, rij-
wielbelastingmerk; Bur. v. Politie, Smede
straat, rijwiel; Vlucht, Olmenstraat 75, rij-
wielbelastlngmerk; v. Rossem, Gasthuissin
gel 12, tasch met Inhoud; de Vries, Witte

Heerenstraat 41rood, zakmesje; Bur. v. Po
litie, Smedestraat, zakken met koolrapen.

Terug te bekomen bij: Eden, W. Boogaard
straat 21 rood, actetasch met Inhoud; Hooge-
beets, Schoterweg 100, broche; Vrolijk, Assen-
delverstraat 50, bril; v. d. Bijl, Pres. Steijn-
straat 96, broche; de la Bei), Voorhemstraat
11 zwart, duif; de Zeeuw, Leliestraat 19, das;
Rol, v. Sillemstraat 4, herdershond; Bur. van
Pol,. Smedestr., handschoen; Kennel Fauna,
kat (wit-zwart), gebracht door: Buüs, Witte
Heerenstraat 7 rd.; kat (grijs-wit), gebracht
door: Groen, Jansstraat 67. Hoogland, Ol
menstraat 48, muts; Kraakman Dusartstraat
4, mes; de Haar, Brandtstraat 22, muts;
v. d. Pijl, Hendr. Roosenlaan 47, nummer
plaat, v. Norden, Olycanstraat 11, passer;
Zijlstra, Elzenplein 45, rozenkrans; v. d. Meu-
len, Ged. Oude Gracht 14 rood, ring: v. Kleef,
Colensostraat 36, schoentje; Scheffer Har-
menjansweg 57 I, gymnastiekscboentje; de
Nijs, Voortingstraat 41, sjaal; Bur. van Poli
tie, Smedestraat, taschje met inhoud; Ploe
ger, Busken Huetstraat 12, vulpotlood, de
Vries Witte Heerenstraat 41 rd., zakmesje;
Bur. van Politie, Smedestraat, zak met kool
rapen.

Terug te bekomen bij: Bureau v. Politie,
Smedestraat, portretalbums; Nooy, KI. Hout
straat 57, studieboek; v. Huis, Oranjestraat
35, fantasiebroek; Kaptijn, A. L. Dyserinck-
straat 18, handschoen; Pastoor, Spaame 30,
idem; Smit, Gr. v. Wledstraat 10, idem;
Kennel Fauna, grijze hond, gebracht door

Ret jaar-congres, dat pl.m. 250 afgevaar-
r*R<3en ln de stad brengt, zal 1 en 2 Augus-
ln het Brorgebouw plaats hebben. Daar
in zal een tentoonstelling van leermiddelen
^bonden zijn, te houden ln de bovenzalen.
iJpen derden dag heeft een autorit door de
"Streken plaats.

Terug te bekomen bij: Schaap, Zijlweg

•-.usapsuig 'annod uua una pueqmm 'oh
Boekje, met obligaties; Bur. van Politie,
Smedestraat, bal; v. d. Steeg, Roosveld-
straat 24, kerkboekje: v. Leersum, Nassau-
laan lOrood, tennisbal; Spronk, Julianapark
50rood, etui met schrijfbehoeften; Vonk,
Eikenstraat 9, handschoen; Kennel Fauna,
kat, wit, gebracht door: Donselaar, Park
laan 62; kat, grijs, gebracht door: Sillakus,
KI Heiligland 9a; Klooster, Spaamwouder
straat 100, ketting; Fabel, Damaststraat 29,
1 haarkam; Bijster, Colensostraat 33, zwarte
i kat; Demmers, Pleter Klesstraat 5, kassen-
dek; Ferwarda, Kleverparkweg 115, lan
taarn; Siegerist, Dahliastraat 36, idem;
Bur. van Politie, Smedestraat, damesman
tel; Fortgens, Bakenessergracht 13, meel-
za' Koestra, M. van Heemskerkstraat 75,
portemonnaie met inhoud; Oets, Ooster
straat 4, idem; Hovenier. Heerensingel 129c,
idem; Bur. van politie, Smedestraat, idem;
Blom, Krulstochtstraat 1, idem; Roelofs,
Bisschop Ottostraat 32, pet; Bur. van Poli
tie, Smedestraat, idem; Haus, Brouwersstr.
144, pakje met inhoud; Wassenaar, van
Oosten de Bruynstraat 79, rozenkrans; Mel
der, Cederstraat 20, rijwielbelastingmerk;
Kortekaas, Botje Wolfstraat 1, idem; Honde
koop, Scheldestraat 30, rozenkrans; Gil jou,
M, van Heemskerkstraat 36, ring; Marke-

In een uitgave van de Amsterdamsche
Bank lezen we een artikel van den heer
E. H. Krelage over de Bloembollenteelt in
Nederland. Hij schrijft het volgende:

Met een jaarlijks stijgend exportcijfer, dat
in 1928 rond 43 millioen K. G. met een sta-
tlstiekwaarde van een gelijk bedrag in gul
dens bedroeg, behoort de po6t bloembollen tofc
de twaalf belangrijkste Nederlandsche uit
voerartikelen. Zij vormen vrijwel een natio
naal monopolie, want de teelt in andere lan
den is óf onmogoHjk óf van zeer beperkte be-
teekenis, daar zij slechts weinige bloembol
lensoorten geldt.

De oorspronkelijke tulpen en hyadnthen
werden met andere soorten van bolgewassen
ongeveer 370 jaar geleden uit Turkije en Azië
naar West-Europa overgebracht.

Het is zeer verklaarbaar, dat de tulp ter
stond zoozeer de aandacht der bloemenlief
hebbers trok, en andere bolgewassen over
schaduwde.

Zoodra de eerste tulpen ln Europa bloeiden
leerde men het verschijnsel kennen van het
gestreept worden van oorspronkelijk eenkleu
rige bloemen. De verschillen, die men in de
bloemen opmerkt, waren zoo talrijk, dat elke
afwijking zorgvuldig bewaard werd als een
edelsteen en er al ras een naijver tusschen de
bezitters van tulpen ontstond.

Zoo kwam en bleef de tulp in de mode,
lang voordat de befaamde windhandel uit
brak. De liefhebberij bleef toen niet meer
beperkt tot de aanzienlijken, maar had al
lengs alle lagen der bevolking aangetast.

Zij ging over tot een vorm van speculatie,
die 1636 haar hoogtepunt bereikte en waar
aan In het volgend Jaar van overheidswege
een einde werd gemaakt. Hoe belangwek
kend deze periode in de geschiedenis der tulp
ook geweest moge ziin, het is hier de plaats
niet haar in bijzonderheden te beschrijven.
Zij wordt hier slechts aangestipt als een
schakel in de reeks der gebeurtenissen, die
tot den bloembollenhandel van onzen tijd
hebben geleid.

Vooral ln Haarlem werd na den windhan
del het kweeken van tulpen voortgezet, maar
nu niet langer als een liefhebberij maar voor
den handel. In de tweede helft der 17e eeuw
begon zich dan ook reeds een min of meer
geregelde uitvoer van bloembollen op de om
ringende landen, Engeland, Frankrijk en
Düitschland te ontwikkelen, of er toen reeds
gedrukte prijscouranten naar deze landen
werden gezonden kan niet meer worden nage
gaan, maar vaststaat, dat dit omstreeks het
Jaar 1700 het geval was.

Zooals ln de eerste helft der 17e eeuw de
tulp, stond een eeuw later de hyacinth in het
brandpunt der belangstelling. Zelfs dreigde
omstreeks 1734 een gelijksoortige speculatie
zucht van het publiek meester te maken ten
aanzien van de hyacinth, als juist honderd
jaar vroeger met betrekking tot de tulp had
geheerseht. De tallooze pamfletten, die den
tulpenwindhandel bepotten werden als eer
waarschuwend voorbeeld herdrukt. Inderdaad
bleef de hyacinthenspeculatie binnen de per
ken, al werden voor enkele exemplaren hon
derden, ja duizenden guldens per stuk be
taald.

Toen ln het laatst der 18e eeuw *t vervroe
gen der bollen ten einde ze reeds 's winters
ln huls ln bloei te kunnen hebben ln trek
kwam veranderde allengs de aard van den
handel. De ontwikkeling van de tuinkunst
leidde tot een grooter gebruik van bloembol
len voor perkbeplanting, waardoor de lief
hebberij voor een zoo groot mogelijk aantal
verscheidenheden begon plaats te maken
voor het zoeken naar soorten, die de beste
kleureffecten waarborgden en geschikt bleken
voor cultuur in 't groot. Eerst in de tweede
helft der 19e eeuw en later zou dit streven
lelden tot de teelt van de geweldige hoeveel
heden van bepaalde hoofdsoorten, zooals wt)
dat in onze dagen kennen.

De uitbreiding van de teelt ging ln de 19e
eeuw aanvankelijk zeer langzaam. Omstreeks
1850 waren er ln 't geheel niet meer dan
ongeveer 300 H. A. ln cultuur, maar in 1880
was dit aantal verdubbeld en van toen af
breidde de cultuur zich snel uit. Thans riln
ongeveer 6090 H. A. voor de bloembollen
teelt ln gebruik.

Het bloembollendistriet dat zich aanvanke
lijk ten Noorden en ten Zuiden van Haarlem
resp. tot Uitgeest en tot Oegstgeest uitbreid
de kreeg uitloopers in het Noorden naar Anna
Paulowna zelfs tot op Texel, en naar Enk-
huizen in het Zuiden naar het Westland en
de Zeeuwsche eilanden. In den laatsten tijd
begint zelfs in andere provinciën de teelt van
sommige bolgewassen zich te ontwikkelen.

Evenwel bepaalt zich de teelt der hyacin
then tot het klassieke terrein van de bollen
streek, waar uitsluitind de voor deze teelt ge
schikt grond gevonden wordt. Grond die aan
de gestelde eischen voldoet, is thans nage
noeg niet meer te krijgen: de prijs per H.A.
is reeds tot boven de 30.000 gestegen. Tul
pen, Narcissen en andere bolgewassen zijn
minder veeleischend en worden met succes
op zand- en kleigronden die voor hyacin
ten ongeschikt zouden zijn geteeld.

De vereeniging van den bij uitstek geschlk-
ten bodem, den voor de cultuur gunstigen
waterstand, het gematigde zeeklimaat, en niet
het minst de eeuwenlange ervaring van de
elkaar opvolgende kweekersgeslachten stem
pelt de bloembollenteelt in Nederland tot een
nationaal monopolie, dat geen enkel land
het kan ontnemen.

Maar hoe gunstig deze omstandigheden
voor het bloembollenbedrijf in 't algemeen
mogen zijn. steeds moeten alle krachten in
gespannen worden, het eenmaal behaalde
voordeel te behouden en de teelt steeds loo-
nend te doen blijven.

Wat de teelt betreft zijn er drie factoren
te vermelden, die den voortdurenden voor
uitgang waarborgen en stilstand of achter
uitgang hebben weten te voorkomen.

In de eerste plaats de verbeterde en nieu
we cultuurtechnische methoden. Het is een
der merkwaardigste verschijnselen in het
bloembollenbedrijf van onze dagen dat her
haaldelijk in en door de practyk nieuwe be
handelingswijzen zijn ontdekt waardoor vroe
ger onbekende mogelijkheden ontstonden.

De teelt in zoogenaamde „warenhuizen"
(groote terreinen onder hoog glas, met of
zonder verwarming) bleek een middel om de
bollen voor het vervroegen geschikt te ma
ken.

Pijpleidingen die verwarmd kunnen worden
worden tegenwoordig in den grond aangelegd
met verrassende resultaten wat betreft den
vroegen broei der aldus behandelde bollen.

In de tweede plaats hééft het aanwinnen
van nieuwe soorten en rassen zeer grooten
invloed op het bloembollenbedrijf. Werd
vóór de twintigste eeuw het ontstaan van
nieuwe vormen aan het. toeval overgelaten,
aan de bestuiving door den wind of door
insecten, sedert ongeveer 1900 begon men
zich op het stelselmatig kruisen van bepaal
de soorten toe te leggen om doelbewust een
vooropgesteld resultaat te verkrijgen.
Als derde factor onder de levensvoorwaarden
voor de cultuur moge de ziektebestrijding ge
noemd worden.

Van niet minder belang dan de cultuur is
de zorg voor den handel, d.w.z. den uitvoer
der bloembollen.

Feeds ln de eerste Jaren van de 19e eeuw
togen er bloembollenhandelaren naar de
jaarmarkten In Leipzig en Frankfurt am
Main, naar Londen en elders om er hun pro
duct te verkoopen. Dit verkoopstelsel, dat
zich enorm heeft uitgebreid, heeft zich on
danks de zeer hooge daaraan verbonden kos
ten, tot nu toe gehandhaafd. Het aantal
reizigers, dat jaarlijks voor de verschillende
bloembollenfirma's de wereld bereist bedraagt
alléén voor Amerika ruim 200.

Het aantal vennootschappen en firma's dat
handel in bloembollen op het buitenland
drijft ls ongeveer 300.

Welk een belangrijke export zich in den
loop der jaren ontwikkeld heeft toont de
grafiek van den uitvoer. Gedurende het tijd
vak 19011928 dus van ruim een kwart eeuw
vermeerderde de totale uitvoer van rond 10
millioen tot ruim 43 millioen K. G., niette
genstaande de onvermijdelijke Inzinking ge
durende de laatste oorlogsjaren en daarna.

De voor den bloembollenhandel onbelang
rijke werelddeelen Zuld-Amerika, Afrika, Azië
en Australië zijn in deze grafiek niet ver
werkt. Evenmin de Russische landen, die vóór
den oorlog minder dan I millioen K. G. ver
bruikten en na den oorlog nog niet van eenig
belang voor den bloembollenexport zijn ge
worden met uitzondering van Polen, dat in
1928 ruim 218.000 K. G. nam.

De bloembollenhandelaren hebben zich se
dert langen tijd gespecialiseerd naar de lan
den, waarop zij handel drijven.

De Amerikaansche groep omvat de Ver-
eenigde Staten, Canada, Cuba en Mexico; de
Engelsche bepaalt zich tot Groot-Brittannië
Ierland en de Engelsche Bezittingen ln
Europa; de Duitsche groep bestaat na den
oorlog uit Düitschland, Oostenrijk, Hongarije
en Tsjechoslowakije; de Zweedsche groep
heeft betrekking op Zweden, Noorwegen, De
nemarken en Finland en de Fransche groep
vereenigt alle landen met den Frank of
overeenkomstige munt als eenheid, n.l.
Frankrijk, België Luxemburg, Zwitserland,
Spanje, Portugal, Italië, Roemenië, Bulgarije,
Zuid-SIavië, Griekenland Turkije.

Men kan uit de grafiek het geheele ver
loop van den uitvoer van bloembollen voor.
tijdens en na den wereldoorlog aflezen.

Dooreengenomen heeft de bloembollen
export zich niet alleen, na de inzinking tijdens
en na den oorlog, snel kunnen herstellen
maar zich zelfs nog belangrijk kunnen
len, maar zich zelfs nog belangrijk kunnen
uitbreiden; een bewijs dat bloembollen door
den buitenlandschen kooper niet beschouwd
worden als een weeldeartikel, maar als een
onvermijdelijk»; behoefte Inderdaad behoo-
ren zij in alle landen der wereld tot de
grondstoffen voor den bloemkweeker en den
marktbroeier en tot de onmisbare artikelen
voor den zaadhandelaar.

Om den export te handhaven en geregeld
tilt te breiden, werden in de laatste jaren
stelselmatig algemeene onpersoonlijke pro
paganda gemaakt.

De reclame heeft vooral ten doel om het
buitenland te doen zien op welke wijze de
verschillende bloembollen in tuinen en parken
moeten worden geplant om het beste effect
te maken. Hiertoe worden belangrijke beplan
tingen voor openbare parken in verschil
lende steden ten geschenke aangeboden, oor
deelkundig en smaakvol gerangschikt en van
de namen der soorten voorzien.

Op andere wijze wordt dergelijke propagan
da gemaakt door deelneming aan buitenland-
sche tentoonstellingen. Uitgebreide collectie
ve inzendingen van een bepaalde groep van
bolgewassen op een tentoonstelling maken
veel meer indruk dan de uiteraard kle'nere
Inzendingen van firma's zouden kunnen doen.
Ook ln dit opzicht zijn de Inkomsten van deze
onpersoonlijke reclame zeer bevredigend.

UH het voorafgaande is reeds gebleken, dat I
op het gebied van het bloembollenbedrijf op
velerlei wijze samenwerking van de belang
hebbenden bestaat. Daartoe hebben zich de
beoefenaars van het bloembollenbedrijf reeds
sinds jaren georganiseerd op een wijze, die
zich door steeds sterker specialisatie ken
merkt.

Koster, L Poellaan 8; Kranendonk, ZtJlweg
20, jongensjas; Reemer, L. Annastraat 12,
nummerplaat; Zuurheide, Riouwstraat 27,
portemonnaie met inhoud; Kuyten, Lelie
straat 26, idem; Bureau v. politie, patronen;
Facé, Nagtzaamstraat 27, rubber van een
motorvoetsteun; Norick, Westerstraat 8, si
garettenkoker; Anten, Rozenprieelstraat 42,
sjaal; Bouman, Klarenbeekstraat 73, schoe
nen; Bureau van Politie, Smedestraat, sok
ken; v. Gelder, Kruisstraat 42, sierspeld;
Bureau van Politie, Smedestraat, kistje met
sigaren; Houtzager, Indischestraat 137,
vulpen.

HAARLEMSCHE ORKESTVEREENÏGING
Laatste Ledenconcert Winterseizoen

Solist: Max Kloos (bariton)

Dit tweede winterseizoen onder de hoog
staande leiding van den heer Eduard van
Beinum is gisterenavond met een schitte
rende uitvoering besloten. Wij kunnen ons
met de leden van de H.O.V. geïukkig prij
zen, dat wij de zoo uitstekende serie winter -
concerten bekroond zagen met een magis-
strale uitvoering als deze Mahler-avond ons
bracht.

Want behalve de Ouverture „Leonora ni"
van Beethoven was alles aan Mahler gewijd
dezen avond. Voor de pauze de „Lieder eines
fahrenden Gese'len" een jeugdwerk van den
nog door zoo weinigen begrepen meester, er
na de Eerste Symphcnie.

Schreven wij reeds bij het besluiten van
een vorig seizoen, dat dirigent en musici
blijk hadden gegeven van nauwgezette stu
die en saamhoorigheid, om die sterke, eigen
lijk alles kunnende en bergen verzettende
eenheid van spel te verkrijgen, dat elan en
die fijne muzikaliteit zijn ln het afgeloopen
seizoen nog slechts gegroeid, tot groot ge
not van velen, tot schade van nog meer die
buiten bleven staan. Moge het drukke be
zoek waarvan de voorzitter van het bestuur
gisterenavond mocht gewagen, zich bij de
opening van het derde winterseizoen besten
digd zien.

Na de brillant gespeelde Leonera-Ouver-
ture, waarin wij aangrijpend dramatische
staccato's, fraai rubato's, fijne pp, grandioze
ff„ en de ver-klinkende hoorntrekjes be
luisterden, trad de heer Max Kloos voor het
voetlicht.

Mahler

De .Lieder eines fahrenden Gesellen"
zijn als geschreven voor dezen hoogen, fij
nen bariton, die Max Kloos is, en die deze
liederen vol heimwee en onbestemden wee
moed zoo rol innig verlangen interpreteert
met zooveel ingehouden smart, met zoo groo
te beheersching van toon, ze omsluiert met
zooveel geheimzinnigheid, dat het een aan
grijpend schoon en tragisch onbevredigd
geheel wordt, dat ons evenals Mahler zelf
zeer zeker, als de laatste, al magerder wor
dende klanken verstorven zijn, achterlaat
in diepe droomsfeer: Lieb und Leid und
Welt, und Traum!" Misschien zijn voor hen
die' achter in de zaal zaten, sommige mo
menten, die wat al te delicaat van uitbeel
ding waren verloren gegaan, door de een
nuance te sterke begeleiding.

Maar, zooals gezegd, het geheel was van
een grootsche interpretatie, waarbij het
orkest zich prachtig aansloot.

Dan de Eerste Mahlersymphonle. We
zullen het hier niet hebben over het Mahler-
probleem: want, ten slotte, heeft niet elke
componist, ook de grootsten onder de
grooten, zijn voor- en tegenstanders, moet
muziek per slot van zaken niet meer be
luisterd worden met gemoed en hart dan
met het oor? Wat deert het dan, dat de
muzikale mijmering van dezen negentiend'
eeuwer wat langer duurt dan de afmating
van een klassieke symphonie gedoogt? Scha
den de geweldige tegenstellingen, het ge
brek aan absoluut en streng doorgevoerde
eenheid in deze muziek, welke ten slotte
die is van een levend mensch van vleesch
en bloed, met een boven het gewone uit
gaande diepte van gemoed en ontvankelijk
heid voor het schoone en ook het duister
geheimzinnige van de wereld en de natuur
om hem? Immers neen. Zoo waren er ook
in de interpretatie van den heer v. Beinum
en zijn versterkt orkest. Geen zwakke dee
len: ondanks alle pathos en geweldige dyna
miek een strak gehouden vertolking, strak
van lijn en toon, strak van tempo, dwin
gend, zooals ook Mahler tijdens z'n leven
het orkest dwingen kon, te doen zooals hij
wilde en voorschreef: maar schoon, schoon
van een geheel eigen, vreemde schoonheid
veraf en toch ook weer dichtbij; muziek
van een mensch voor menschen.

Zoo hoorden wij Mahler gisterenavond

Zoo ook hoorde hem sohijnbaar een aan
dachtig publiek in de volle spanning der
herschepping. Het enthousiaste applaus liet
aan duidelijkheid niets te wenschen over.
een drie-, viermaal herhaald aplaus, waar
in de dirigent zijn musici hartelijk deelen
liet.

De voorzitter sprak aan het slot hartelijke
woorden van dank tot den heer Van Bei
num en zijn musici voor de toewijding in de
afgeloopen periode betoond. Een prachtige
palmplant in koperen pot werd den dirigent
als herinnering en hulde aangeboden, ter
wijl het bestuur voor de musici aan den
heer Grin, len Concertmeester, een lauwer
krans overhandigde om deze op te hangen
in het repetitielokaal.

Een prachtig slot van een prachtig ge
slaagd seizoen. J. S.

Woensdag 24 April houdt de afdeeling
Haarlem der Ned. Reisvereeniging, een le
zing met lichtbeelden, in den Schouwburg
Jansweg, aanvang 8 uur.

De spreker van dezen avond, de heer
A. C. Dykman, van Rotterdam, secretaris
van de commissie voor de zeereizen, zal
het onderwerp behandelen: „De Zeereizen
der N. R. V. naar de Eng. Rivièra, O06t-
Spanje en de Balearen."

De Vereeniging „Kindervoeding" reikte
ln de afgeloopen week aan warm voedsel uit,
in de Zoetestraat;

Maandag 184, Dinsdag 187, Woensdag 188,
Donderdag 200, Vrijdag 189, Zaterdag 171.
porties, en in de Cronjéstraat;

Maandag 111, Dinsdag 95, Woensdag 88,
Donderdag 118, Vrijdag 91, Zaterdag 94
portie*,

Eenigen tijd geleden hebben wij mededee-
ling gedaan over een comité, dat zich ge
vormd had met het doel om aan bejaarde
lieden uit verschillende inrichtingen in
Haarlem in den a.s. zomer een autotocht
aan te bieden. Déze zaak heeft nu vasten
vorm aangenomen de tocht zal plaats hebben
op Donderdag 13 Juni a.s. Des namiddags
tusschen half twee en twee uur zullen de
deelnemers aan de inrichting, waar ze wonen,
worden afgehaald. Dat zijnhet Stads-
Armen- en Ziekenhuis, het St. Jacobs-
Godshuis, Diaconiehuis der Nederduitsch
Hervormde Gemeente, St. Joh. de Deo en
Armenhuis der Evangelisch Lutersche Ge
meente.

Het aantal verpleegden, dat den tocht zat
meemaken, bedraagt ongeveer 200 een ge
deelte van het personeel gaat mee om even
tueel behulpzaam te zijn. De bedoeling is
ongeveer 2 uur te vertrekken en een fit
te maken langs den Heerenweg, door Groe-
nendaal, in de richting Bennebroek (de juiste
route wordt nader vastgesteld) en vandaar
naar Zandvoort, waar gepleisterd zal worden
en aan de bejaarden een versnapering, een
kop thee en een koekje zal worden aangebo
den. Het ligt ook in de bedoeling hun na
afloop van den tocht een kleine herinnering
aan te bieden, b.v. aan de vrouwen een doosje
bonbons en aan de mannen een doosje siga
ren. Over den boulevard en den Zeeweg
keert de stoet naar huis terug.

Men hoopt voor dezen tocht te mogen
rekenen op auto's van particulieren, die deze
met een bestuurder zouden willen afstaan.
Een verzoek daartoe wordt rondgezonden en
reeds bij voorbaat hebben velen hun auto
toegezegd. De commissie twijfelt er niet
aan, of voor dit sympathieke doel zullen
auto's genoeg worden aangeboden. Met bet
oog op den leeftijd van hare gasten worden
natuurlijk alleen gesloten auto's gewenscht.
Te 5 uur half 6 keeren de bejaarden naar
de inrichting, waar zij behooren, terug.
De commissie, die zich voor deze zaak ge
vormd heeft, bestaat uit de heeren B. W.
Lasschuit, A. Beijnes, H. Franken Jr., E. HL
Tenckinck, J. C. Peereboom en G. van Zon*
Het spreekt vanzelf, dat er voor dit feede
doel eenig geld noodig is de tractatie en het
aandenken aan den tocht vereischen eenige
honderden guldens, die de commissie hoopt
door vrijwillige bijdragen van de Haarlemsche
burgerij te ontvangen.

Penningmeester van de commissie is de
heer H. Franken Jr., Julianastraat 7, op
wiens gironummer 70462 bijdragen kunnen
worden gestort. De commissie is van plan,
wanneer de bijdragen eenigszins ruim vloeien,
den tocht het volgende jaar te herhalen.

Elders heeft men ook dergelijke tochten
gehouden en, zooals gebleken is, met groot
succes. De bejaarden uit de inrichtingen, die
niet altijd veel hebben, dat hun ouden dag
verheldert, waren buitengewoon gelukkig
met dezen autotocht, die vooraf en naderhand
nog vaak het onderwerp der gespre kken was.

Zonder twijfel zal Haarlem ook niet ach
terblijven, zoodat wij herinneren aan het
gironummer van den heer Franken 7046».
Van de ingekomen giften zal behoorlijk
verantwoording worden gedaan.

Stadsschouwburg Abie's
Rose-Mary Het Nieuwe
NederL Tooneel

Een Joodsche knaap en een Protestantse!»
meisje trouwen, tegen den wil der vaders.
Die verloochenen hen, maar komen een jaar
later, als ze grootvader zijn, aanzetten.
Natuurlijk «p Kerstavond. Natuurlijk met
vrachten speelgoed, enz.

Onnoozel? Ja. En vol onmogelijkheden;
maar óók vol kluchtigheid (Ellas van Praag
en Sophie de Vries hebben geen andere taak
in t stuk, dan "n grappig Joodsch echtpaar
te sp°len, en ze doen 't best); zóó vol, dat
ook iemand als Saalborn bijna niets doet
dan mal doen, 't geen nogal zielig aandoet.

Onnoozel, Ja akelig doet vooral aan het
malle gedaas van een rabbijn met een
Anglicaansch geestelijke, die 8 la Nathan
de onwijze over botsing en harmonie van
verschillende godsdiensten staan te meieren.
Die twee menschen zijn stompzinnig, vooral
de rabbijn, want die juicht bij een verzoening
met ham.

Wij voor ons achten dit onbenulligheidje
voor Nederland ongeschikt, en een gezel
schap als dat van Saalborn onwaardig. Zoo
veel stof tot lachen,, als de drie korte be
drijven leveren, brengt iedere humorist in
•n kwart avond voort en de rest is brand
hout.

E T.

1 H. A. bosch verbrand

Maandagmiddag werd de brandweer op
geroepen voor een boschbrand aan den
grensweg te Aerdenhout nabij het Na lden-
veld. De brandweerauto was spoedig ter
pla ase en direct werden maatregelen ge
troffen, den brand te beteugelen. Echter
was er weinig water in de buurt, zoodat het
vuur met zand bestreden moest worden. Na
een paar ur en van hard zwoegen, was men
den brand meester. Ongeveer X H.A. bosch
werd een prooi van 't vuur.

Ook Zondagmiddag moest de brandweer
uitrukken, echter nu voor een onbeteekenend
binnenbrandje ten huize van mevr. V op
den Zandvoorterweg, waar een heete kachel
pijp van een te heet opgestookte kachel een
begin van brand had veroorzaakt.

Met een slang op de waterleiding
spoedig erger voorkomen