*9
l
f125.-
f50.-
DAMESMANTELS en
MANTELCOSTUUMS
ONDER ROOD SCHRIKBEWIND
AFSCHUWELIJK DRAMA AAN DE
KORTE ZOMERKADE
TE HAARLEM
Spinnewebjes
Telegrafisch Weerbericht
BUREAUX: N ASSA LA AN 49'
D1T NUMMER BESTAAT UIT DRIE BLADEN
MAANDAG 29 APRIL 1929
DRIE EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 17143
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER EN TWINTIG UREN NA HET ONGEVAL.
Er mankeert niets aan het onderwijs in Ween en
Reclame voor Zand-
voort
De drie Dornier-Wal vlieg-
booten te Athene
mmmm.
Krankzinnige vermoordt zijn vrouw en tracht zichzelf
daarna van het leven te berooven
hedenmiddag wordt de
DADER NAAR EEN KRANK
ZINNIGENGESTICHT GEBRACHT
GEBR. P. J. SCHUURING
KAMPERSTRAAT 20-22
TELEFOON 12474
De Pontificale jaargetijde
voor wijlen Z.D.H. Mgr.
A. J. Gallier
Voornaamste Nieuws
J. J. WEBER ZOON
Groote Houtstraat 166 Haarlem
Telefoon No. 13866 (drie lijnen)
Postrekening No. 5970.
ABONNEMENTEN: voor Haarlem en
Agentschappen: per week 25 ct.; per
kwartaal i 3.25; per post, per kwartaal
f 3.58 bij vooruitbetaling.
HAARLEMSCHE COURA
ADVERTENTIEN 35 ct. p. regels
VRAAG- EN AANBOD-ADVERTEN
TIES. 1 4 regels 60 ct. p. plaatsing;
elke regel meer 15 ct., bij vooruitbet.
Bij contract belangrijke korting.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
tusschen den tekst 60 ct. per regel.
bij verlies van een hand,
bij verlies van een
A1 le abonné's op dit blad zijn ingevolge de verzekeringsvoorwaardenr O O O O Levenslange geheele ongeschiktheid tot werken door £~irn bij een ongeval met rnrn
tegen ongevallen verzekerd voor een der volgende uitkeeringen :l wllUU." verliesvan beide armen, beide beenenof beideoogen; I (JU«~doodelijken afloop; IL Jlli" een voet of een oog; I I duim of wijsvinger:
bij 'n breuk van
been of arm
bij verlies v. een
anderen vinger.
IX
Wij zijn indertijd zoo vrij geweest,
ook aan de roode schoolpolitiek in Wee-
nen eenige critische woorden te wijden.
En onze bezwaren daartegen waren
niet gering
de resultaten van het onderwijs wa
ren, volgens ons, treurig; het systeem
van den rooden onderwijs-potentaat
Glöckel was deerlijk mislukt, en tot be
wijs van een en ander voerden wij o.a.
aan. dat een in 1925 te Erlangen ge
houden congres van onderwij s-speciali-
teiten het Weensche schoolrégime op
vakkundige overwegingen als ondeug
delijk afwees, en dat de voornamere
bedrijven en zaken in Weenen, wanneer
zij personeel moeten aannemen, dat
onder dit schoolrégime gevormd is, de
candidaten tevoren nóg eens aan een
extra-examen onderwerpen.
Zóó weinig waarde hechtte men
daarginds aan een Glöckel-diploma.
Wat heeft onze opponent daarop af
te dingen?
Wat ons eerste bewijs betreft, het
volgende:
„Daar de heer Speet nooit wat be
weert zonder een poging te doen ook
wat te bewijzen, deelt hij ons mee, dat
een vergadering van onderwijs-specia-
liteiten in 1925 te Erlangen (in Beie
ren!) 't waren 50 oer-Teutoonsche
philologen op vakkundige overwegin
gen het Weensche schooli'égime afwees.
Dat Glöckel tezelfder tijd door twee
duizend congressisten ih de congreszaal
werd toegejuicht en als de hervormer
van het Oostenrijksche onderwijs ge
huldigd, dat wist de heer Speet niet."
Inderdaad, neen! dat wisten wij niet
en dat kónden wij ook niet weten,
om de doodeenvoudige reden, dat het
niet waar is!
Weet u, waarop die toejuiching van
Glöckel door die 2000 congressisten
Sl&dit
Hierop: dat Glöckel in een begroe
tingsrede vóór den aanvang van het
eigenlijke vakkundige gedeelte van het
congres, eenige snorkende phrasen uit
bracht tot huldiging vande aan-
sïïïitingsgedachte van Oostenrijk bij
Duitschland.
Waarlijk een goedkoop kunstje om
zich op een congres in Duitschland te
laten toejuichen.
Later, bij de vakkundige besprekin
gen heeft het congres den „grooten"
Glöckel echter totaal verloochend
enuitgefloten.
Onze Weensche partijgenoote, Stadt-
ratin Frau dr. Motzko, was mede Oos
tenrijksche afgevaardigde, en deze ver
telde ons, dat zij zich als Oostenrijk
sche afschuwelijk gegeneerd heeft,
toen vrijwel het heele congres door
voetengeschuifel haren landsgenoot er
ger dan „onvoldoende" toekende.
„Es war peinlich!"
En nu die extra-examens wegens on
voldoendheid van een Weensch school
diploma.
Ziehier, hoe de M.-redacteur zich uit
de impasse tracht te redden:
„Dan heeft de firma Siemens
Halske een keer, toen zich voor 52
plaatsen 300 candidaten met loffelijk
sclioolontslag aanmeldden, een vergelij
kend .xamen gehouden. Doe dat asje
blieft zóó niet weer, verzocht de af dee
ling onderwijs, daar zou misbruik van-
gemaakt kunnen worden; sindsdien
vinden deze vergelijkende examens on
der leiding van een Stadtschulrat
plaats."
De critische lezer ziet terstond, dat
hier precies wordt erkend, wat wij be
weerden; alleen wordt de zaak een
beetje onschuldiger voorgesteld dan zij
is.
Hoe is men in Weenen op de ge
dachte gekomen, deze z.g. „vergelij
kende" examens in te voeren?
Omdat het schooldiploma op zichzelf
niets bleek te zeggen!
De reden van dit alles is we zeiden
het reeds vroeger het feit, dat
Glöckel het onderwijs voor de kinderen
tot een pleiziertje wil maken, terwijl
zonder deugddoende inspanning op dit
ondermaansche nu eenmaal niets goeds
bereikt wordt.
Daar is voorts onze bewering, dat het
in Weenen overheerschende „openbare
onderwijs zóó slecht is, dat zelfs niet-
katholieke, zelfs socialistische ouders
hun kinderen naar de enkele katho
lieke „privat"-scholen zenden.
„Dat is drie" zegt m'nheer M.
en aan die alleen zou een minder ge
hard mensch barsten.
Want deze armzalige inrichtingen,
die in bekrompenheid van ruimte, geest
en middelen de oude school gebleven
zijn, zouden door socialistische ouders
nog gemeden worden, als haar resulta
ten even ver boven die der openbare
school uitkwamen, als ze er nu onder
blijven.
Dat is wel heel vriendelijk gezegd
in al zijn vaagheid!
De M.-redacteur heeft echter niet in
de gaten, dat hij zichzelf ondanks
zijn voorzichtige vaagheid leeiijk
vastpraat.
Immers, evenals in Nederland moe
ten ook In Weenen de katholieke scho
len voldoen aan dezelfde eischen als
de openbare beide soorten van scho
len worden door dezelfde stedelijke
autoriteiten geïnspecteerd.
Wanneer er op onze scholen nu iets
aan te merken was, dan zou het niet
twijfelachtig zijn, wat de roode autori
teiten in haar haat tegen het bij
zonder onderwijs daarmee zouden
aanvangen
't Is waar, dat onze scholen niet over
zooveel geld beschikken als de open
bare, maar onzerzijds weet men met
het beschikbare te woekeren.
En zoo is 't een feit, dat b.v. het U.K.
„Schotten-Gymnasium für Knaben" als
de beste onderwijsinstelling op dit ge
bied erkend wordt en laatstelijk de
helft van het aantal aangemelde leer
lingen moest afwijzen!
Wat blijft er nu over van M.'s kor
date spitsvondige, ten deele ook humo
ristische „tegenspraak"?
Onze ernstigste grief tegen de roode
schoolpolitiek in Weenen was echter
déze: dat men het kind zooveel moge
lijk aan ouderlijk gezag en godsdienst
tracht te onttrekken.
Tot dit laatste doel saboteert men in
Weenen de christelijke on der wijs wetge
ving, welke het land aan de christelijk-
socialen te danken heeft.
Men veroorlove ons even een verma
kelijk intermezzo:
M. vertelt in een zijner artikelen een
boeiend romannetje:
„In Juli 1926 trachtte de katholieke
minister van Onderwijs, dr. Schneider,
de Oostenrijksche school met een kleri
kaal plan te overrompelen. Glöckel ijlde
u;t zijn vacantieverblijf naar Weenen
terug. Vijf dagen, nadat het klerikale
leerplan de wereld ingeschuifeld was,
werd het onder den voet getreden door
een.... straatdemonstratie van 250.000
Weensche ouders.
De minister van Onderwijs moest af
treden, zijn leerplan werd herroepen,
en in den Nationalrat kwam een com
promis tot stand
Aldus het verhaal, dat in zóóverre
met een romannetje overeenkomt, dat
het bijna geheel op fantasie berust.
Van die overweldigende straatde
monstratie bleek ons in Weenen niets
bekend te zijn.
Waar is, dat de christelijk-sociale re
geering de onderwijshervorming door
voerde, waarbij het godsdienstig-zede-
lijk element gewaarborgd werd.
Minister Schneider diende het wets
ontwerp in, en dat is óók waar
van den schrik „ijlde" Glöckel naar
Weenen om de snoode plannen te ver
hinderen.
En inderdaad is minister Schneider
afgetreden: maar niet, omdat Glöc
kel anders zijn zin niet krijgen kon!
Integendeel: Schneider had een zwak
moment, wilde Glöckel 'n ietsje toege
ven, en toen hebben de christelijk-
socialen, juist daarom, Schneider aan
den dijk gezet.
In zijn plaats trad nu op de vol-
krachtige minister Schmitz; en deze
heeft de onderwijswetten zooals dc
ehristelijk-socialen deze wenschten
tot stand gebracht.
Deze wetten worden echter zooveel
mogelijk gesaboteerd door de roode
autoriteiten; het godsdienstig-zedelijk
element daarin wordt naar best vermo
gen genegeerd en krachteloos gemaakt.
Vandaar onze ernstigste grief tegen
de roode schoolpolitiek.
Ook deze grief wilde M. echter niet
als juist erkennen -4 en waar wij be
weerd hebben, dat het roode gemeén-
tebestuur het godsdienstig-onderwij-
zend personeel ten zeerste belemmert
en tegenwerkt in zijn taak, daar komt
hij triomfantelijk aandragen met de
vondst, dat „op volks- en burgerscholen
van het roode Weenen" dan toch maar
1066 leerkrachten voor het godsdienst
onderwijs werkzaam zijn; „dat de socia
listische gemeente Weenen 119 gods
dienstleeraren een vergoeding toekent;
dat verder op de openbare scholen 213
door kerken en kerkgenootschappen
benoemde godsdienstonderwijzers werk
zaam zijn en nog 628 leeken godsdienst
onderwijs geven."
Koe nobel! Nu is toch wel het bewijs
geleverd, dat de socialisten het gods
dienstonderwijs niet in den weg staan!
Maar niet heusch!
Al deze liefde v|Rr het godsdienst
onderwijs betoonen de lieerenmet
bloedend harte omdat zij moeten
omdat de rijkswet het zoo voorschrijft!
De verdienste der roode heeren
schijnt ons in dit verband niet bijster
groot
Maar zegt M. de godsdienst-
liefde zijner Weensche broederen gaat
nog verder:
„Want het socialistisch gemeentebe
stuur stelt ook onverplicht de
leermiddelen voor het godsdienstonder
wijs gratis ter beschikking."
Kijk! Dat is nu een welhaast zieke
lijke liefhebberij van wethouder Glöc
kel om zooveel mogelijk schoolboekjes,
zoo veel en zoo fraai en zoo gelijkvor
mig mogelijk te laten drukken; het
moet allemaal „model" zijn; bovendien:
de Weensche ouders hebben nooit an
ders dan gemeentelijke katechismus-
boekjes gekend; waarom zou de roode
wethouder deze nu demonstratief af
schaffen en den ouders daardoor de
oogen openen voor de heidensche be
doelingen, welke de socialisten met de
kinderen vóór hebben?
Katholieke onderwijzers en gods
dienstleeraars worden genoeg op de
vingers gekeken; hun invloed wordt
praktisch door dreigement en straf-
overpiaatsing genoegzaam beknot;
en ook overigens bezit de gemeente
middelen genoeg om het kind van den
godsdienst te vervreemden.
Het drukken van katechismusbockjes
is minder gevaarlijk dan opzien te ba
ren door afschaffing.
De Weensche socialisten beschikken
wel over andere middelen om de jeugd
voor ongeloof en vrijdenking en losse
zeden te winnen!
L. S.
Een voorloopig comité gevormd
Vrijdag vond eene bespreking plaats, als
gevolg van de onlangs gehouden bijeenkomst
ter bevordering van het maken van meer
reclame voor de gemeente Zandvoort.
Uit de gehouden besprekingen bleek, dat
men zich vereenigde met het in het leven
roepen van een comité, dat een en ander
nader onder de oogen zal zien en in af
wachting van verder te nemen besluiten een
voorloopig karakter zal dragen. Dit comité
zal bestaan uit leden van het College van
B. en W. en verder de voorzitters van de
Handelsvereeniging, de Forensenvereeniging,
de Hotel- en Pensionhoudersvereeniging, de
Vereeniging voor Vreemdelingenverkeer en
de Vereeniging „Ons Belang" alle te Zand
voort.
De drie Dornier-Wal vliegbooten op weg
naar Ned. Indië zijn Zaterdag te Athene
aangekomen. De motorstoring schijnt nu ra
dicaal verholpen Heden wordt de tocht naar
Alexandretta voortgezet.
X.
A-
Een 77-jarige weduwe is door een mceningsvcrschil met haar huisbaas uit haar huisje
aan den Burgwal gezet. In een schuur, tevens kippenhok heeft zij nu een onderdak.
Aangeboden onderdak door het Burgerlijk Armbestuur heeft ze geweigerd.
In den afgeloopen nacht heeft zich in
perceel Korte Zomerkade 223 te Haarlem
een afschuwelijk drama afgespeeld. De 38-
javige schilder K„ die gedurende den laat-
sten tijd zenuwpatiënt was, heeft z'n vrouw
vermoedelijk in een oogenblik van overspan
ning, vermoord', door haar met een mes den
hals-slagader door te snijden. Hij heeft
daarna, getracht zichzelf door gasverstikking
van het leven te berooven. Waarom hij aan
zijn plannen geen gevolg heeft gegeven,is
■nog niet te bepalen.
Wellicht, omdat zijn twee kinderen, van
drie en elf'jaar nog in huis waren. Hij heefi
althans korten tijd daarna zijn jongste kind
naar een zwager gebracht, die ook in Haar
lem, woonachtig is. Heel kalm deeld'e hij
daar mede, dat hij zijn vrouw den hals had
afgesneden. Vervolgens is hij de Zomervaart
op gegaan, waar hij door de politie is aan
gehouden en naar het bureau aan de Sme-
destraat overgebracht.
De aanhouding geschiedde vannacht om
streeks half vier.
De waarnemend officier van justitie, jnr.
Stam en de commissaris van politie te
Haarlem hebben hedennacht nog ter plaatse
een onderzoek ingesteld. In het huis van K.
hing een zware gaslucht; de verklaringen
van K. klopten dus, dat hij zichzelf om het
leven heeft willen brengen.
In den gasmeter waren nog acht munten
aanwezig, zoodat het verstikkings-proces
niet is tegengehouden door gebrek aan gas-
toevoer.
De recherche zet het onderzoek ijverig
voort. Het iijk van de 38-jarige vrouw J.
K.-G. is naar het St. Elisabeth's-Gasthuis
overgebracht.
Wij vernemen nog nader:
Vannacht om 3 uur hoorden de buren van
K. aan de Korte Zomervaart gestommel en
gekreun in het huis van K. Daar dergelijke
scènes zich meer voordeden, schonken zij
er geen bijzondere aandacht aan. Toen later
de politie ter plaatse arriveerde, begreep
men, dat er iets moest zijn voorgevallen.
De politie vond een in elkaar getrapte
deur, terwijl op een raam in een achterka
mer geschreven moest zijn: „Blijf bij je
broertje. Ik ga me verdrinken in de Ring
vaart." Zijn driejarig dochtertje had hij
zelf al gebracht naar zijn zwager, terwijl het
jongetje later gehaald is.
De buren wisten maar al te goed, dat K.
niet heelemaal normaal was. Hij wordt uitge
schilderd, als een man, waar men bang voor
moet zijn en het wordt in de omgeving een
schande genoemd, dat hij niet in een in
richting is opgenomen.
Eenigen tijd geleden is hij bij zijn ouders
in Bloemendaal geweest om te rusten, daar
hij toen ook geheel in de war was. Vorigen
zomer is hij als kellner werkzaam geweest in
hotel „Duin en Daal" te Bloemendaal.
Gisteren nog had hij met zijn zwager een
flinke wandeling gemaakt. Hij was toen heel
rustig en gemoedelijk. Misbruik van sterken
drank maakte K. niet; hij gebruikt soms
maanden in het geheel geen alcoholhouden
de dranken. De man was echter sinds jaren
zwaarmoedig. De buren vertelden, dat hij
meermalen pogingen heeft aangewend om
zijn vrouw te vermoorden en soms aanval
len van krankzinnigheid had, die gerust zéér
ernstig genoemd mogen worden. Dan wist
hij niet meer wat hij deed en sloeg alles
kort en klein.
Opmerkelijk in deze droevige geschiedenis
is de groote liefde die K. blijkbaar voor zijn
kinderen had. In zijn hersenvertroebeling
De abdij van Tongcrloo, die door brand verwoest is.
HET ADRES VOOR
NAAR MAAT
ELEGANTE COUPE
PRIJZEN BILLIJK
was altijd een plaatsje gaaf gebleven voor
zijn kleintjes; ook nu na den moord op
zijn vrouw, kleedt hij rustig de kinderen aan,
terwijl hij het meisje naar zijn zwager
brengt.
Dat hier van geen moord, bedreven door
een normaal mensch sprake is, behoeft geen
betoog.
Als bijzonderheid zij hier nog vermeld, dat
zijn vrouw niet meer bij hem durfde te
slapen, zoodat hij in een aparte kamer op
een divan rustte.
Nadat K. zijn vrouw om het leven ge
bracht had, is hij kalmer geworden; zijn
zwager geloofde hem zelfs in ö'en beginne
niet, toen hij vertelde, zijn vrouw vermoord
te hebben. Ook in de Smedestraat is hij
kalm, hoewei men direct kan constateeren,
met een waanzinnige te doen te hebben.
Hedenmorgen is K. aan een verhoor on
derworpen, hij kan zich echter niets meer
van het geheele geval herinneren.
Vanmiddag wordt hij naar een krank
zinnigengesticht overgebracht.
In dc Kathedrale Kerk van St. Bavo te
Haarlem had hedenmorgen te half 10 het
pontificale jaargetijde plaats voor wijlen
Z. D. H. Mgr. A. J. Callier, Bisschop van
Haarlem.
De pontificale H. Mis van Requiem werd
gecelebreerd door Z. D. H. Mgr. J. D. J.
Aengenent, Bisschop van Haarlem, geassis
teerd als presbyter-assistens door den
Hoogeerw. vicaris-generaal Mgr. M. P. J.
Möllmann. De overige assistenties werden
ais volgt vervuld: troondiakens de Hoog
eerw. deken L. A. A. M. Westerwoudt en de
Hoogeerw. heer H. A. Th. van Dam, deken
van 's-Gravenhage; diaken der H. Mis de
Zeereenv. heer pastoor H. C. J. Sondaal en
subdiaken der H. Mis de zeereerw. heer J.
M. van der Tuyn.
De lagere assistenties werden vervuld
door rectoren der stad Haarlem en door
kapelaans der Kathedrale Kerk.
Het geheele Kathedraal kapittel was bij
de plechtigheid tegenwoordig en had, voor
zoover haar leden niet bij de Pontificale
H. Mis assisteerden, plaats genomen in de
Kanunikenbanken.
De H. Mis werd verder ook bijgewoond
door den Hoogeerw. heer Mgr. A. I. Holiër-
hoek, eere-kanunnik van het Kathedraal
kapittel.
Een groot aantal reguliere en seculiere
geestelijken uit Haarlem en omgeving en
uit vele plaatsen van het bisdom had op
het presbyterium plaats genomen.
Vele parochianen en geloovigen uit de
andere parochies der stad vulden het kerk
gebouw.
Een enorme brand heeft Zaterdagavond
gewoed in de meubelmagazijnen va.ii de firma
Piet van Reeuwijk aan de Kipstraat tc Rot
terdam.
De schade wordt op ongeveer 800.000 ge
raamd.
Vijf gemaskerde personen hebben Zater
dagavond op de Bloemgracht te Amsterdam
een overval gepleegd in een kantoorge
bouw. Zij dwongen een bediende en zijn chef
tot afgifte van eenïg geld.
In een vlaag van waanzin heeft aan de
Korte Zomerkade te Haarlem, een man
zijn vrouw vermoord. Daarna deed hij een
mislukte poging tot zelfmoord.
De drie Dornier-Walvliegbooten op weg
naar Indië zijn Zaterdag te Athene aange
komen. Heden wordt de tocht naar Alexan
dretta voortgezet.
Leden verga tiering van den ütoc. L.T.U.
in het Bisdom Haarlem, te Haarlem ge
houden.
De Landelijke Groep van Gemeentc-
Ambtenaren van de A.R.K.A. heeft Zater
dag te Haarlem vergaderd. Zij sprak zich
uit voor reorganisatie der A.R.K.A. cn
oefende critiek op het Hoofdbestuur uit
vier inbraken in den afgeloopen nacht te
Haarlem gepleegd.
Drie priesters van een Amcrikaansche
R. K. Missiestatie in China vermoord.
In dc katoenspinnerijen tc Bombay is het
werk door 120.000 arbeiders neergelegd.
Het reservisten-vraagstuk in de voorberei
dende ontwapenings-conferentie. Belangrijke
verklaringen, o.m. van den Nedcrlandschen
afgevaardigde Rutgers.
Het standpunt van Chamberlain inzake de
voorstellen van Gibson.
De beroemde abdij
brand verwoest.
van Tongcrloo door
Het nieuwe Dcensche Kabinet.
Or STAKER.
Ik heb de macht zoo'k oproer heb ge
sticht, ik kan het weder stillen.
Fr. v. Eeden.
OP KATTENGEJANK.
Wat is dat gek en leuk geluid!
Wat is het lekker om dat uit
Je donker bed tc hooren.
Adama van Scheltema.
OP WERKLOOZE.
Wie zal ons voeden
tot den laatsten dag?
Roel Houwink.
Barometerstand 9 uur v.m. 748. Achteruit
OPTICIENS FABRIKANTEN
Licht op De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken om: 7.54.
Hoogste barometerstand 764.8 m.M. te
Isafjord.
Laagste barometerstand 746.3 m.M., te
Brest en Rennes.
Verwachting: matige, wellicht krachtige
wind, uit Oostelijke richtingen, betrokken
tot zwaar bewolkt, tijdelijk regen, later iets
kouder.
SS-.;;?
In den afgeloopen nacht heeft zich in een perceel aan de Korte Zomervaart een
afschuwelijk drama afgespeeld. In een vlaag van waanzin heeft een man z(jn vrouw
verwond, terwijl hij daarna trachtte zichzelf van het leven te berooven.
