Binnenlandsch Nieuws
Gemengd Niéuws
VOOR DE HUISKAMER
Hp
flY
DERDE BLAD
NIEUWE HAARLËMSCHE COURANT
ZATERDAG 18 MEI
BLADZIJDE
Staten-Gene/aal
Tweede Kamer
De Tweede Kamer-verkie
zingen
De invoerrechten op thee
KUNST EN KENNIS
Nog een theater te
Amsterdam
Een dankbetuiging van
Japansche zijde
De begrafenis van Kees
Lageman
De tewerkgestelde werk-
loozen in Drente
Dr, Ariëns-vereeniging
Het brandgevaar op de heide
en in bosschen
SOCIAAL LEVEN
Doodelijke val
\#V#
Van den auto gevallen
"«ï-i
in polderland
Door stoomwolken verblind
KERKNIEUWS
Paters Franciscanen naar
Indië
i" s:-
De staking in de haring-
visscherü te Scheveningea
Oud Lied
^rabantsche Brieven
Nn ^00 in
i ar 'verkékte 'n dubbeltjë-n-aan. As
toS*"' di,
Be Tweede, Kamer heeft in de avond
vergadering van Donderdag nog zonder
hoofdelijke stemming goedgekeurd d'e wets-
"Utwerpen betreffende goedkeuring van het
verdrag tot afschaffing van in- en uitvoei-
v«rboden enz. van 8 November 1927, de aan-
vullende overeenkomst met bijbehoorenc
Protocol van 11 Juli 1928, de overeenkomst
■Pet betrekking .tot den uitvoer van hul
jan, alsmede van de overeenkomst inzake
hen uitvoer van beenderen van 11 Juli 192S.
Verder .wérd goedgekeurd het wetsont-
Vprp inzake de toekenning van kasvoor-
•chotten aan de N.V. Koninklijke Holland-
•che Lloyd.
ïn de vergadering van gistermiddag wer
den de wetsontwerpen tot wijziging der Ou
derdomswet 1919, wijziging der wet op de
rijksverzekeringsbank en wijziging vande
*et tot regeling van het armbestuur z. h. s.
ingenomen.
Ret amendement-Duymaer van Twist op
art. 16van de begrooting van het Zuider-
^fonds 1929 (reduceering van uitgetrokken
?elden voor uitvoering Zuiderzeesteunwet, om
aeze voldoende te doen zijn tot eind Sep-
tetober) werd met 49 tegen 34 stemmen
Verworpen, nadat de heeren Marchant V.D.
Duys S. D. A. P. hun stem er tegen
hadden gemotiveerd.
Het tweede amendement (van dezelfde
•trekking op art. 17) werd ingetrokken.
Be begrpoting van het Zuiderzeefonds
'Td z. n. s. aangenomen.
Daarna kwamen nog verschillende onder
open in behandeling, o.m. het voorstel-
Buys c.s„ tot wijziging der Zuiderzee-steun-
wet. van 29 Juni 1925.
Be heer DUYMAER VAN TWIST (A.R.)
hatrfeurt, dat "het voorstel werd ingediend,
°todat tUt voorstel een afdoende oplossing
v«rtraagt. Hoezeer hij gevoelt voor den nood
h^Tvisschers, spr. zal .wel genoopt zijn,, tegen
hét voorstel te stemmen dat geen léniging
vWr dien nood beteekent. .Voor de vertra
ging van de aangekondigde indiening van
h®tv Regeeringsontwerp, welke het gevolg is
Va'h de indiening van het voórstel-Duys,
^enscht spr. de verantwoordelijkheid niet
°P zich te nemen.
Verschillende technische bezwaren ont-
^kk,èlt spr, tegen het voorstel, dat o.a. eeni-
rigoureuze bepalingen van de bestaande
Suiderzee-steunwet onaangetast laat.
Bovendien bepaalt dit wetsvoorstel niet de
Positie der Zulderzeevisschers. Het helpt
alleen de ouden van dagen en laat de jon-
iteren aan hun lot over.
öltusschen zal spr. het antwoord van den
h®er Duys afwachten alvorens definitief
Hn stem te bepalen.
De heer SNOECK HENKEMANS (C.H.)
han zich niet voorstellen, dat een verstan
es man bereid zou zijn, dit voorstel ter
eiderteekenlng aan de Koningin voor te
'kagen.
Be heer v. 'd'. BILT (RK.)i geeft er de
^'oorkeur aan, datde indiening van,; het
"toseeringsvodrstel wordt afgewacht. Dat is
behoorlijk voorbereid, terwijl de bezwaren
^Sen het yoprstel-Duys lp. diens memorie
^ap antwoord ijietzijn weerlegd. Trouwens.
J16 memorie was réeds_gerepd voor dat het
'oorloopig vérzag was'1 verschenen. I
B#' heer BÏJLfcVELD (A. R.j weriseht
^eze f^aak igröstig; te zien behandeld.1: Hij
Vijst er op, dat afdoening van het ont-
Vérp in strijd is met argumenten, die de
-democraten hebben aangevoerd' tegen
behandeling nog in dit zittingsjaar van he:;
^htwerp-rechtspositie der ambtsnaren, om
bat het zoo lang is. Spr. acht echter de
Ve*dienste van «enig wetsvoorstel niet vooi--
bajwésfjk te liggen: in kortheid,, zooals by
btt ontwerp-Duys .het geval is.
Be heer DUYS, ter verdediging van zijn
foorstel aan het woord komend, zegt, wat
,d'inhoud \»an zijn voorstel betreft, gedaan
hebben wat mogelijk was. Indien' men
Jbeont, dat het op bepaalde punten verbe
id moet worden, waarom komt men dan
Piet met. amendementen? Doch in plaats
'aarvan diende de heer Duymaer op de
bpgrootlng van het Zuiderzeefonds een
amendement in, dat zooeven ls verworpen
Waarvan de strekking was, spreker's voor-
.wl, bij voorbaat om hals te brengen. Het
Spr. bekend, dat de heeren Lovink en
^oeck Henkemans reeds maanden geleden
j h de visschers" hebben verteld;' dat zij een
fb'Watjef-voorstel zouden indienen, d'oeh
Vaar Ms dat 'dan gebleven? De heeren van
'rechterzijde hadden onderling al uitge
maakt, welke houding zij in deze zaak zou-
6h aannemen. De, houding, die men te-
spreker's voorstel, aanneemt, ismis-
'zmien ook die van een vischer, maai- dan
buitengewoon troebel water.
Wat de rigoureuze bepalingen betreft, die
m'Sens sommigen in de bestaande Zuider-
flr!i.6têu™et aanwezig zouden zijn en die
.spreker's voorstel niet zouden worden
weggenomen, zegt spr., dat de visschers zelf
niet op die wegneming hebben aangedron
gen en dat het ei niet wijzer moet willen
zijn dan de kip. (Gelach).
Daarna wordt tot stemming overgegaan.
Het voorstel-Duys wordt met 60 tegen 20
stemmen verworpen.
Vóór de sociaal-democraten en de heer
Arts (R. K. V. P.)
Op voorstel van den VOORZITTER wordt
het ontwerp tot wijziging der lager onder
wijswet betreffende het schoolgeld van de
agenda afgevoerd.
Daarna gaat de Kamer op reces.
De Chr. Arbeiderskiesvereeniging in Ne
derland heeft de volgende lijst samenge
steld voor de Tweede Kamerverkiezingen;
de Hjst is voor alle 16 districten gelijk. 1.
N. Dekker, Hilversum; 2. A. v. d. Weerd,
Veenendaal; 3. L. v. d. Velden, Hilversum;
4. H. N. v. Vulpen, Hilversum; 5. J. Haver
lach, Hilversum; 6. F. Voorn, Hilversum; 7-
D. v. Asselt, Veenendaal.
Ministerieel antwoord op vragen van den
heer v. Sasse v. IJsselt
Op de vragen van het Tweede-Kamerlid
den heer Van Sasse van IJsselt omtrent
maatregelen in verband met de afschaffing
der invoerrechten op thee in Groot-Britan-
nië ter voorkoming van de verplaatsing van
den hier te lande bestaanclen handel in thee
naar de Londensche markt, heeft de minis
ter van financiën geantwoord:
De hoogte van het Nederlandsche invoer
recht is niet van invloed op de douanefor
maliteiten en op. de kasten van opslag en
verdere behandeling van hier te lande te
veilen thee. Zelfs algeheele afschaffing van
dat invoerrecht, waaraan overigens niet ge
dacht kan worden, zou hieriii geen veran
dering van beteekenis brengen. Ook te Lon
den blijken de kosten van opslag enz., die
hooger zijn dan hetgeen voor een en ander
te Amsterdam berekend wordt, na de af
schaffing van het recht niet te zijn ver-:
laagd.
Daar naar het oordeel van den minister
verplaatsing van de theemarkt dus niet af
hangt van het al dan niet handhaven van
het Nederlandsche invoerrecht, meent hij
zich van beschouwingen over het nadeel, aan
zoodanige verplaatsing verbonden, en over
hetgeen hiertegen te doen zou zijn, te mo
gen onthouden.
De minister is er van doordrongen, dat aan
de arbeiders in werkverschaffing een loon
toekomt, dat, de bijzondere omstandigheden
in aanmerking genomen, oehooriyk mag heé-
ten. Hij is s|;eds bereid, aan klachten over
de boegrootheid van het loon volle aandacht
te wijden.
I.e. was het loon vastgesteld in overleg
met het gemeentebestuur, dat daarover zijner
zijds de plaatselijke vakcentralen had ge
hoord. Uit den aard der zaak ging het dus
niet aan, zonder zelfs een poging bij den mi
nister aan te wenden om voor klachten gé-
hoor te vinden, den arbeid neer te leggen. Op
een dergelijke daad kon niet anders volgen
dan de mededeeling dat de daarbij betrok
ken arbeiders voorshands niet meer voor te
werkstelling in aanmerking kwamen.
Blijft de minister steeds bereid, aan rede
lijke klachten tegemoet te komen, nochtans
zal een garantieloon aan arbeiders in werk
verschaffing niet kunnen worden toegekend.
Immers de belooning moet gelijken tred hou
den met de arbeidsprestatie en deze voor
waarde kan niet worden vervuld, indien een
vast loon wordt gewaarborgd. Toekennen
van werkloozensteun ls zaak van de gemeen
ten. ïntusschen is het niet wel aannemelijk,
dat arbeiders, die eenzijdig het werk neer
leggen, weder in den steun zouden worden
opgenomen.
Theo Frenkel Sr. zou, naar verluidt, bij
het gemeentebestuur van Amsterdam plan
nen hebben ingediend tot stichting van een
schouwburg op een terrein hoek Stadhou
derskade en Overtoom. Het theater zou dan
voor ongeveer 1300 personen plaats bieden.
Ter gelegenheid van de viering der vol
tooiing van den wederopbouw van Yokoha
ma, heeft de burgemeester van die stad den
tijdelijk zaakgelastigde der Nederlanden tb
Tokio een telegram doen toekomen, in
houdende het verzoek om aan Hr. Ms, Re
dering en aan het Nederlandsche Volk dén
hartelijken dank over te brengen voor de
bètoonde deelneming ten tijde) der groote
aardbeving in 1923 en tevens voor de hulp
eh aanmoediging, gegeven bij den wederop
bouw.
Gistermiddag werd op de Nieuwe Ooster-
begaafplaats te Amsterdam ter aafde be
steld het stoffelijk overschot van den too-
i neelspeler Kees Lageman.
Een aantal kunstbroeders en zustors, van
den overledene was daar reeds voor de
aankomst van den stoet bijeen gekomen ora
hem de laatste eer te bewijzen. Onder hen
merkten wij op mevr. Esther de Boer—vaii
Rijk, de heeren Ko van Dijk; Ko Arnoldi,
Sam de Vries, Alex Hok, Barend Barendseri,
Louis Chrispijn én Eizenzoon.
Achter den stoet liepen de heeren Hein
Harms én Ezerman.
Nadat de kist in de groeve was neergela
ten en een aantal bloemstukken hét,- graf
dekte, trad naar voren de heer Sternheim,
die namens de tooneelkunstenaarsvereeni-
ging eenige woorden sprak.
Hij herinnerde aan de laatste jaren, die
in het algemeen voor de tóoneelspelers zoo
moeilijk zijn' geweest. De vereeniging heeft
echter de voldoening gehad den overledene
bij te staan en toen hij rust moest némen,
hem een betrekkelijk oribezorgden ouden
dag te bezorgen.
De heer Ko van Dijk bracht de laatste;
groeten van de heeren van der Horst en;
Ezerman, daftfcte r-f^ens tfe
laatste eer den dööde belezen,
Ministerieel antwoord op vragen van het
Tweede Kamerlid L de Visser
In antwoord op de vragen van het Tweede
Kamerlid L. L. H. de Visser betreffende de
arbeidsvoorwaarden voor de bij de werkver
schaffing te werk gestelden, deelt de minister
van Binnenlandsche Zaken het vólgende
mede:
Terwijl in het algemeen bij de werkver
schaffing, ook waar het geldt tewerkstelling
van arbeiders uit de groote steden, zich geen
moeilijkheden van beteekenis voordoen, welke
te wijten zouden zijn aan de getroffen loon
regelingen, de ziekenzorg, de huisvesting en
het toezicht, is onlangs door een zestigtal
arbeiders uit Amsterdam, die in de omgeving
van Beilen te werk waren gesteld, de arbeid
gestaakt. Waarom dit ls geschied, is den mi
nister noch van de zijde der arbeiders, noch
van die der vakvereenigingen medegedeeld.
Door de inspectie is hem bericht, dat men
klachten had over het loon. Over een garan
tieloon is echter, volgens den inspecteur, niet
gesproken.
Men deelt ons mede:
De negende jaarvergadering der Dr.
Ariënsvereeniging wordt gehouden op Don
derdag 23 Mei a.s. té Eindhoven in het St.
Theresia-huis, Jan van Lieshoutstraat 3, bij
de Markt
In het eerste deel der vergadering, be
ginnend om 12 uur, worden vooral de huis
houdelijke zaken besproken, jaarverslagen
uitgebracht, enz.
Stipt halfdrie vangt het tweede deel der
■vergadering aan.
De HoogEdelgestr. heer Mr. J. R. H. van
Schalk, lid der Twëede Kamer en- Voorzitter
van het Centraal College voor de Reclassee-
rlng, houdt dan een inleiding over „Tijdig
ingrijpen, en Berechting van alcoholisten".
Een onderwerp, dat door de plannen van den
Minister van Justitie hieromtrent, bizonder
actueel is. x
Daarna volgt een discussie over „Sanato
rium-behandeling en Na-zorg", een punt,
dat in de kringen van het Reddingswerk
bizondere aandacht verdient. De discussie
zal worden ingeleid door den WeledelZeer-
gel. heer Dr. H» J. Schim van der Lóeff,
geneesheer-directeur van het St. Anna-
Gestioht te Venraai en Psychiatrisch Consu-.
lent van „Schöndeln".
De vergadering is ook voor belangstellen
den toegankelijk.
if 2'
y i 'ï.r
De Directae van het Staatsboschbeheer yer-
zoekt ons niet het oog op'de komende feest,
dagen te willen ivijzen op" het brandgevaar °P
heidevelden en in 'bosschen. Öp .droge dagen,
in het voorjaar en web in- het bijzonder.-in
dit voorjaar, nu alles na den strengen, dro
gen winter zoo abnormaal dor is, bestaat op
heidevelden en in bosschen groot brandge
vaar. Een achteloos weggeworpen eindje si-^
gaar.'of sigaret of wel een vonk tilt een pijp
kan ih korten tijd een grooten brand veroor
zaken; waardoot* 'de gemeenschap"niéf alleen
in economischén zin schade lijdt doör het
verbranden van bosschen doch ook in
ideeelen zin. doordat daarbij dikwijls natuur
schoon wordt vernield. Uit de statistieken
blijkt, dat de oorzaken van het', ontstaan van
bosch- en heidebranden in verreweg de
meeste gevallen bij het uitgaande- publiek
moeten worden gezocht. Het groote aantal
branden op Zon- en Feestdagen bevestigt
zulks. Vooral het rooken is gevaarlijk, om
van vuurtjes stoken niet te spreken. Het pu
bliek heeft vaak de neiging om bij het be
gin van..brand.te vluchten;. <lit tekeer nood
lottig. Juist in het besfin kan 'een 'brand3 soms
door enkele personen worden gebjyscht.
Waofat meii te lang, dan is dé br.ahd' dusdanig
in ,'omvang toegenomen, dat vóór het blus-
seïieft veel' .krachten noodig zijn.
Naast het verzoek op heidevelden en in
bosSfehert.voorzichtig té zün .'mét vanir, hérto-
neren wij aan de bekende spreuk:
„Laat niet als dank voor het aangenaam
verpoozen.
Den eigenaar van het bosch de schillen en
de doozen."
Het behoud van -ons natuurschoon(,,ig een
algemeen belang en dé Directie van hét
Staatsboschbeheer doet een beroep op het
publiek het natuurschoon te ontzien door
geen houtgewas of bloeiende struiken te ver
nielen. banken, afrasteringen,'enz.; niét te
beschadigen en zich algemeen te h'óüd'èn aan
de zoo Juist genoemde spreuk.
feelaingrijke iunctie bij de huwelijksyoltrek-
king had tevervullen.
In een buitensporig klein/ kamertje van
hét, raadhuis, veel te klein om alle' belang
stellenden' te herbengen, heeft Nieuwkoops
burgemeester, de heer Van der Weyden, het
viervoudige huwelijk voltrokken, waarbij hij
den jongen paren ongetwijfeld velé wijze les
sen heeft- gegeven evenals -later ds. Keiler
dit in dé kerk heeft gedaan, waarheen de
bruiloftsstoet te voet ging.
Heel' Nieuwkoop vierde' 'het feestmee.'
't Was een ongewone gebeurtenis in het
polderland.
uitzenden naar China, Brazilië, Noorwegen
ea het H. Land, zullen hun missiewerk ook
aanvangen in Indië. Zij gaan zich, naar de
„Msb." verneemt, vestigen te Batavia oaa
a(daar op verzoek der Pater Jezuïeten een
twéëtai parochies te bedienen.'
Op de Amstelkade te Amsterdam is een
schilder van een veranda op de derde ver
dieping van een huis gevallen. De man is
aim de gevolgen overleden.
'■■'i-'(SS]
pè 15-jarige J. van der G. viel in de
Ruysdaalstraat. te' Tilburg van een vracht-
atito. waaraan hij was gaan 'hangen. De
knaap kwam met het hoofd op den grond
terécht en hü is met een schedelfractuur in
.zeer emstlgen toestand naar het ziekenhuis
overgebracht. f
T "'te/;
Een merkwaardige dag voor Nieuwkoop.
In het zoo mode dorpje Nieuwkoop, diep
het mi grazig-gimene polderland vol van
dartele jonge vee, is Donderdag, zoo
weinig voorkomende
EMSr^^ten. Vier kinderen van
uyn zjjn dezen zomer
de heële natuur wilde mee-Ju-
■:-bfelen, Öi/xjhet huwelijk getreden: de zoon
"sbert 'biet Hortensia Petronella Assel-
,feCFgh; de öfie dóchters: Hermijntje Gijs-
berta Johanna en Dirkje respectievelijk me:
Jan Koetsier, GiJstoert en Gewit Kranen
burg.
Er werd gevlagd op de eenzame boerde
rijen in den polder en het rood-wit-en-
blauw wapperde vrooltjk langs de schilder
achtige dorpsstraat, waar de huizen als op
'eilandjes liggen; aan de voorzijde de sloot
met de karakteristieke draaibruggetjes en
achter de huizen ver weg, de plassen en de
rietvelden.
Op het dorpspleintje voor het oude raad
huis, in de schaduw van den eenzamen to
ren,. die enkele' jaren geleden is rechtgezet,
deed de verlaten driepoot van den filmope
rateur vreemd kan en de pers-fotografen
voelden er zich als aanzienlijke vreemdelin
gen, begluurd; van' achter gordijntjes, totdat
plots aller aandacht rerd getrokken door de
bruüoftsgangers, dié in een lange autosliert
met veel getoeter arriveerden en het mid-
dagstllle dorpje plpts wakker schudden. De
filmman draaide, camera's klikten en vier
bruidsparen met een heel lange rij familie
leden al wat Nieuwkoop aan auto's bezat, j
zelfs autobussen waren noodig geweest omj
ai die bruiloftsgasten naar het raadhuis te
brengen werden vereeuwigd. De ceremo
niemeester vertoonde zelfs neiging voor
filmregisseur en hield er .de spanning in,
waardoor hét „verkeer" op het dorpsplein
tje dreigdespaak te zullen loopen, temeer
omdat de veldwachter in'het raadhuis een
Nabij Nijmegen, onder de - gernesnte Mal-
den, is de wielrijder G. uit' Mcok door den
auto van Gebr. Majoor uiC Baara. gegre
pen.- De chauffeur was verblind door den
heerslaanden damp van de juist passeeren-
de stoomtram. De auto stuurde recht op den
wielrijder aan, die een eind werd meege
sleurd. De - ongelukkige 'Werd-' ernstig aan
höofd, .borst en handen gewond. Het rij
wiel werd geheel vernield. De. auto kwam
tegen een boom terecht en werd zwaar be
schadigd.
De Paters Minderbroeders der Nederland
sche Provincie, die reeds hun missionarissen
De toestand
Naar aanleiding van hat tegenvoorstel van
de reeders* op het bemiddelingsvoorstel vaa
den Rijksbemiddelaar, li', van Usselstsyn,
heeft gisteren het bestuur van den Chr. Zee-
Uedenbond een vergadering gehouden waar
in,, deze. voorstellen nog eens ia bespreking
kwamen. 1
baarbij werd het tegenvoorstel absoluut
onaannemelijk yerklaard.
Medegedeeld- wordt, dat de stakende vis
schers het voorstel van den Rtjkabemiddelaar
hébben aanvaard- onder de voorwaarde, dat
de reedérs zich daarmede echter zoo tijdig
eveneens zouden vereenigen, dat de staking
nog deze'week zou kunnen worden beëindigd.
Nu de reeders echter met het gemelde
tegenvoorstel zijn gekomen, en dit door de
zeeliedenorganisatie onaannemelijk is ver
klaard, heeft de gisterjen gehouden bestuurs
vergadering besloten voor deze week zich nog
te vereenigen met het voorstel van den Rijks-
bemiddelaar.
Wanneer ook dan nog niet de reeders zich
mede met dtt voorstel hebben vereenigd, aal
ook voor de trellvisscheriJ de treilen
komen vandaag binnen de staking wor
den afgekondigd, zoodat dan de volgende
week; het geheele Scheveningsche visschery-
bedrijf zal zijn stilgelegd.
Tevens zouden da» de oude eisehen wear
van/ kracht worden.
Nog werd medegedeeld, dat de moderne
bond zich geheel met deze besluiten ver-
eenigt.
Met ongeduld keëk de jonge visscher den
weg op, die achter den dijk onder dé bloeien
de vruehtboorifen liep. Hij wist, dat Hanna
Hol daarlangs zou komen. Dageljjks nam .ze
dezen yrr g, als ike van 't veld naar huis terug
keerde. /Hij had vertrouwen in dé al een
beetje ouder wordende Pfanna.ZIJ liad iets
moederlijks over zich, wat hem, den jongen
wees, altijd had fee trokken. Nu de nood van
zijn hal/fi zoo hoog was gestegen, had hij be
sloten) eens met haar te praten. Zij kon hem
misschien zeggén, hoe 't met hare knappe
zuster gesteld was, wat betreft hare gezind
heid ten opzichte van hem.
De visscher stak zijn pijpje op en begon
weer in afwachting langs den weg te turen.
Het meisje was nóg niet te zien. Hij dacht
aan vrèegere jaren.-Aan dep dag, waarop hij
na langel afwezigheid, in. het dorp was terug
gekeerd: Hij herinnerde zich, hoe hij toen
moedeé Hol had opgezocht en hoe Kanna
met blozend geéicht naar hém toe wis ge-
komen. r -xxs
„Berips eindelijk tëruggékbmeh,,,^nüs>.",..))
Zij lachte guLom <ÜL weerden, zóó lial zij
bijna móest hullen. Hare' "zü'ster - evénwel,
waarop «e visscher al die Jaren in stilte was
blijven hopen was niet- verlchèrten: Eerst een
naar dagen léteChad hijvke gezien. Zij' toon
de zich erg teruggetrokken. Alleen als de her
innering aan vroegere dagen bij haar leven
dig werd, gebeurtenissen uit de kinderjaren
toen zij- met elkander gespeeld hadden, werd
zij ietwat toeschietelijker.
Moedér Hol zag den jongen graag komen.
Dat wiSt;de visscher wel- Waarom ging Marie
hem dan uit den weg? Waarom bleef zij zoo
op een'afstand? '-'C'
Door de bloeiende ooftbpomen gleed een
schaduw- De zon was reeds achter den dijk
weggezonken. De visscher was nu vast be
sloten zijn hart ült te storten tegenover Han
na. Hij was moédtg. overmoedig zelfs, maar
als hij aan het meisje dacht, dat hij zoo innig
liefhad; werd 't hem eng om 't harte, verloor
htl allen moed.
Hij hóórde schreden, onder do-boomen. Hij
zag mp Óen slanke meisjesgestalte. De vis
scher spróng op, plaatste zich vóór het meisje
als om Kaar tegen te houden. Haar wangen
kleurden zich.
„Hebvje hier gewacht?"
De visscher móest juist zijn pijp opnieuw
aansteken, hij knikte, wist niet precies, hoe
hij zoü xbeginnén.
„Ja meisje, ik heb hier óp de loer gelegen.
Ik dacht wel, dat je voorbij zou komen.
Zij iiSiét niet gqejl. of ze doorgaan of
wachten, zou. Zi) slóeg de oógen naar bene
den. i;.
„Kun-.je niet thuis komen?"
„We feunnen hier ook wel praten samen."
Zij stond als in afwachting van iets pret
tigs, dat ging gebeuren, schuchter, stralend
van gelukzaligheid. Na een korte pauze art
re: f'i
„Als iemand ons 'eens zag."
Het was,bij dsn visscher niet opgekomen
dat iemand ter Wereld zich daarover zou bebéj
ben kunnen verbagen. De vraag verwferde
hem. - - -
„Ik dacht zoo, wij kennen elkaar toch al
zoo lang," begon hij, onzeker.
„Ja, Tinus".
Hij keek haar aan. Er was iets in de oogen
van het meisje dat hem trof. Er was iets
plechtigs om haar, alsof zy zich in een feest
gewaad gehuld had,
„Ik zei immers, we kennen elkaar toch al
zoo lang."
„Wat wil je mü dan zeggen, Tinus?". 5
Haar stem klonk week. Langzaam liepen
■zij voort, de oogen naar den weg gericht, dt®
ais met een wit tapüt van bloemblaadjes ben
dekt was,
Stotterend begon de viisscher: TS
„Het is,óver Je zuster Maria, Hanna,.—. gr
nu wou ik van Jou weten/...." e
Hoordé hij daar niet een zucht?
„Kijk eensik houd van Marte en ïat
dacht lkL;...' Jij zolt er wö eens meer
wéten." ,,ls
Het meisje was Wijven Staan. Met ham-
eene hand'leunde zij tegen den stam van ej™-
blóeienden appelboom. Zij was stil en
geworden. Of zij pas van een ziekte was hr311"
Steld. Öe visscher merkte het en meende, din"
hti misschien te veel had gevraagd. Maar le®-
wilde er een eind aan maken, een antwot
op ziln vraag hooren.
„Wil je 't niet zeggen, Hanna?" »rd
„Toch wel," zet re op gedempten toan^pH
„Ben Je er kwaad om, dat ik Je dat heb gie.
vraagd?" 625
„Nee..het is misschien wd goed d»t aat
het gevraagd hebt." iet
Zij liep een paar schreden. Bleef toen WCie
staan. Daarop reide zij: ,-n
„Ik zal het.je precies zeggen. Marie heefl®
iemand, waarop ze wacht. Zij houdt erg veel
van hem. Doe dus liever geen moeite
zou misschien onvriendelijk tegen Je zijn."
Hij haalde diep adem, alsof hem dat
lichting kon geven en dacht aan de zee jaren,-
dat hij op Marie Hol had gewacht.
„Kom", zei hi) eindelijk, „ik zal niet ver
der vragen...x.: ik weet nu genoeg."
Maar het meisje blééf staan. Langaaaa
nam zy zijne hand in de hare. k
Hy merkte hoe zij deze heftig drukte
dan plotseling losliet.
„Blijf hier," smeekte zij, „laat mi) alleen
gaan. Men zou ons kunnen zien."
De visscher knikte toestemmend. Wesf
staan en staarde voor zich uit op den grónd.
In den donkerenden avond stonden vreemd
de wlt.bloeiende boomed, de wind scheerde
hoog over den dijk. Aan den hamel werden
de eerste sterren zichtbaar.
Ulvenhout, 14 Mei 1929
^bier,
^botverdemalle-
ie v - P°t w-d-is.
V6l> mekare! 't
ttil Jaar kriebelt
'th Vau alle kaan-
öte .fö'n bloed.
menuten
SU-, 'k op m'nen
KUiven zit-
Shs k Zou iever-
wUlen
bvant amico,
êe kunt daar in
^ad op gin
meters-na begrijpen, hoe schoon et ier
wordt. De knoppen aan de boomen
as vusten zo dik, op barstens. Ze
Hb j rekken naar de zon en 't is of er
ie» -s, ken van staan te wiegelen. De kastan-
trin,, aa» al vol in blad en da gruun daar
"laaikes
Ofv1 dons van de perziek-achtige
die
lohu1 die er opzitten. Olleen 't gras al,
anu ulaaUces zien d'r uit as Trui d'r
muts op Zondag. Gesteven en ge-
*'ati8mee 'nen feloednuuwen, matten
>e.,er°P. deur da ze nog vol staan mee 'n
Qï*lr rlftwn <r«M vMavrriolr-OnVltlITO
staat te buigen op d'n wind en 't
lfa% 6 da aohijnt er vlak bovenop, dan
6t 85 de rug van 'n deur-en-deur-
'Jie y, Poes. Dan leggen d'r allemaal van
ki'ji kchtjes op, zoowas ge da wellis het
'!hc zee, da ge d'r bekaanst kleuren-
rtVt!tan Wordt- ën' d'n blossem begin-d-
i b3 »^8ur te komen. De schelfkes van
waar de blaaikes as 'n frutje
'"bdj- 'toeld emmen gezeten, leggen in duu-
nog 's duuzenden op d'n grond
en m'nen erf ziet er uit as 'nen bruilofts-
vloer, waar ze strooisel-kes op gespreid
emmen. En nouw ik m'n erf mee 'nen
bruiloftsvloer vergelijk, nouw mot ik oew
zeggen, amico, da's gin toeval. De bruilof
ten zijn ier op den oogenblik nie van de
locht. As de schoone, hoogblauwe Mei-loch-
ten boven m'n akkers staan te lichten,' as
de madelievekes en de piesebedden mee
d'r melkwitte en botergele sterrekes 't gras-
iaand staan te bespikkelen, as in de kerk
'nen grooten lichtkrans staat te schijnen
om 't beeld van Onslievevrouwke, kortom
as de schoone Mei- of Bloeimaand weer in
't Laand is, as alle veugeltjes weer d'r
ei-ke leggen, dan dan is 't de maand van
trouwen nie olleen, maar ok van de
gouwen bruiloften. Dan is er ginnen dag,
die God gift, of onze Herremenie trekt er
op uit 's aves om serenades te gaan brengen.
Dan is er ginnen dag of ge kom-d-overdag
mee pèèrd en wagen hier of daar onder 'nen
eereboog deur of langst 'n versierden gevel
mee schoone geschilderde schilden in 't
goud mee jaartallen d'r'op, die persies vijftig
jaar van mekaar leggen. Dan komde
saves nie over d'n weg of ge zie-d-ier of
daar 'nen erf mee lampejonnekes en hoorde
de harmonica ouwe walskes en mezuurka's
en polleka's janken. Want 'n gouwen brui
loft amico, die vieren me, dat er de spaan
ders afvliegen! In veertien dagen tijd (en...
me schrijven vandaag sjuust d'n veertien
den!) zyn er hier in de omgevink reuven
gouwen gevierd, om dan nog niks te zeggen
van de zuiveren, die toch ok nie overge
slagen worren, al is 't dstn nog maar kwa-
jongswerk bij de gouwen' vergeleken!
Ja, amico, as ge deuze regels legt naast
die van verleejen week, waar ik 't een en
ander ree van die Amerikaansche echt
scheidingen, dan he'k vleejen week nie te
veul gezeet, toen ik beweerde.: De. Ulven-
houtsche huwelijken zyn heel wa beter en
seliéder aari mëkaar geplakt, daii de
Knaauv/gomikaansche. En wilde geleuven,
dat er gin lolliger en. gin rejalere fuiven
zyn, as sjuust de gouwen bruiloften? Want
gémeèniyk etiben die ouwere menschen
d'é sghopkee zó'n bietje op 't droge- én 1
't ïyen! Ok emmen re meestal twaalf
meer kienders op de weareid g'ollepen, die van dé vertrekken' en de opgedofte stallen
er op hullie beurt ok weer nie by stilgezeten
emmen en er ook minstens 'n dozijntje pet
hoofd prizzeteeren, zooda ge op zo'n brui
loft, mee buren en perseneel meegerekend
gaauw 'n paar honderd man fn d'n kCjst
het. En dan: lioe meer ziel, hoe meer
vreugd! En olleen al 't Veruitztcht van
zo'n lollige, gouwen bruiloft, da doe-d-
oew soms 't geluk van 't huwelijksleven veul
gemakkeiykertorsen! Wlant ge het
levensgezellinnen, die zo'n eigenaardig idee
van gezelligheid emmen, da ge mee heur
gezelligheid soms knapkes do ongezelligste
dagen deurmokt! Dat g'op oaw taandén
mot bijten, om al die gezelligheid te ver
stouwen. Da g'oew bloed op lopt te freten
van die gezelligheid. Maar as ge 't dan op
't end deur mekaar gooit, dan biyft er
alty nog wel wa goeds over en 'n ver-
staandigen mensch mot op die manier zoo
maar mee 'n bietje fieletsefiie z'n huwe-
lijksbotje deur de levenszee zien te koetsen.
En onverstaandigen? Wel, die motten maar
nie trouwen.
'k Wouw, amico, da ge zo'n fuif 's mee
kwam maken. As ge tenminste 'n góeie
maag et, een van vetleer, b.v., en
'nen broeksbaand, die ge verstellen kunt.
Want as de femilie 's mergens uit de kerk
komt, nuchter en hongerig as wolven, -dan
is alleen 't ontbijt al 'n ding, waar ge mee
gin maag-mee-motgaten mot aantyen. Dan
zijn 'n stuk of tien kurven brooikes plus
de noodige. krentenmikken en "n pond of
twintig vette ham en evenveul i zuutemelk-
schen kaas, mee de rest navenaant, weg
gespoeld mee ketels koffie en vaten bier,
gaauw geblazen, amico. Dan is 't dampieke
Zo'n bietje geleed én kan 't feest pas goed
beginnen. Dan smaken de pepkes en de
segaren as avanna's en dan krinkelen de
blaauwe rookslierten as feestgierlaandee
omhoog in de zonnestralen mee de mul-
joebéni' gauwén, dansende stofkes, en lacht
et echte, vólle feest oew uit eik hoekske
teugen. Dan straal-et feest uit d'n èèrde,
die in hanepootjes opgeharkt leet, bestrooid
mee blossem- en vruchtbeginsels op d'n erf,
dan klinkt et feest uit de drukke strotjes
van de kiepen, die kakelend en eieren-
léggend ieverans opvliegen en uit 't gekuulcel
van de honen, die op hooge punten as
mesthoop, schuur en raamkozijn d'r volkje
overzien mee ernstige, knippende, troebele
oogen en gebeier van d'r vuurige baard-
lellen, as graniejums zoo rood. Dan gaan
de tafels naar buiten, komen ze vol te
staan mee de flesschen mee merèllenen
bessen en krenten op braandewyn, 'n
Jaar van te veuren al ingemokt en zo zuut
en zo koppig da-d-oewen mond ervan
plakt en oewen kop er vuurrood van wordt.
Dan zlede de ogskes kleiner en kleiner
gaan staan glimmen in de blinkende koppen
en dan komen de bakkehZ en de vertéssel-
tjes veur den dag; waar' ge mee mot
lachen, dat de kiepen ervan vèrsóhrikke'n
en de hanen d'ren kop achterovergooien. t
Bier wor getapt, dat et schuim d'r in vlok
ken afvliegt en dan, amico, dan eé-g-et
jonge volk, van 't eten en drinken en de
wermte van dicht-op-mekaar-te.-zitten, gin
r.ust meer. Dan schieten de vonken uit/ die
klare, diepe oogen as re mekaar aan
kijken en dan mot er de levenslust, de
kriebel 's uitgedaapst worren.
En as dan d'n vijf-en-zeuventig .jarige
bruigom z'n bruid uit d'ren versierden
stoel trekt en mee z'n kromme beenen, kröm
getrokken van d'n èèrde, weer ie zeuvenjig
jaren In evroet eet, getrokken as eikeri
palen in 't water, as ie dan met z'n bruid
den eensteh wals inzet, dan atnico, dón
gaan de Jassen uit en- dan slieren de 'paren
harmonica op elke bruiloft gevraagd
wordt, dan dwarrelen de paren tusschen
de boóinen óver het erf, beschenen mee
plekken zon, déur 't, jonge gruun heenen,
in stofwolken in de rondte en dan pakken
de kleinkienders mekare vast zooas grot-
vader en grotmoeder' vijftig jaar gelejen
't spul begonnenDaarom zeggen me:
van bruiloften komen bruiloften.
En da"n amico, dan kijk ik effetjes d'n
Tiest aan, ge wit hy „zit mee mijn in
dezelfde boogschuttersklup en me zyn ouwe
kameraads, dan wit de Tiest dlerejct
hoe laat et is én dan zet ie 'nen mop in
op z'n -trekpiatto, waar ge dol van wordt!
Dan Kojlen de meiden en de jongens
as jonge pèèrden, dié mekaar nazitten in
de wef, én zitten bruid en bruigom en de
andere ouwelui op de tafels te siaair op de
maét, dat de bessen in de flesschen over
mekare duikelen.
En onderwijl komt d'n erf te staan iri
de lekkere, smeuïge geuren van 't groote
f.eestmaal, da-z'aan 't klaarmaken zyn. Dan
kietelen de geuren van 't gebrajen vèrken
'oew neusgaten. Dan ziede dé ouwe, vieye
bruid, die 't nie meer uit kan houwen op
d/rèn stoel, mee bezürgde blikken 't huis
ingaan, want 't goeie, 't onvergeteiyke
feestmaal is heurentrots. Daar eé ze nach
ten over leggen pieken, dagen, weken van
te veuren aan besteed, om da zoo goed
meugeiyk te bereiën. En dan' wórdt er nog
gaauw.f eentje gepakt, om deii eetluijt zoo
bekwaam meugeiyk te maken, nóg 'n
daanske, nóg 'n pintje, nog 'n gloske, en
dan amico, dan wordt er „aangeschoven"
èn gefrèten, da ze gin „pap" meer kunnen
zeggen. Dan loop-,'t vet»v«n d'r- kin af, dan
klokt 't, bier inólde gra|è strotten, dan
tuimelen de afgekloven kluiven in de scha
len, of ze in gin- weken wa g'ad-emmen.
Dan- dampen dó èrepeïs steeds weer nuuw
en versóh van de schottels, da ge weer
óvebnuów trek krygt.; Dan- zweeten dé rolla-
op de meziek van d'n Tiest, die veur z'nen des.,da-d-et water, weer in; oew taanden
iwiinfinii- .'v.. .i**
komt en as ge dan niemeer kunt, as oewen
broeksband 't verder vertrapt, dan dotn
de pinten bier de rest. Dan zak t van-,
zeivers en komt de gele rijstepap mee sa-
fraan en suiker dan veur d'n dag, dan
giydt er die van zellevers weer by.
Ja, amico, as ge zo'n feest nog's met
komt maken, zet dan eerst 'n nuuwe, ptloo-
sche voering in oew maag, want ge mot de
bruid d'r maal eer aandoen, jong. Tot da-ge
d'r van hikt veur myn part!
As da maal naar binnen ls, dan komt
er veur 't vrouwvolk koffie moe taart en
koek, wü mannen kyken die flaauwe
kul nie aan, en wy gaan aan de se-
gargn mee bier. 't Is dan- gaauw *n uur of
drie in d'n middag en dan zyn me nog nie
op d'helft. Maar die andere helft is bijna
net lender, da snapte, Eten, drinken, daan-
sen, vrijen en as me dan zingen: ,jn*
gaan nog nie naar huis," dan gaan me sjuust
wel naar huis en d'n aanderen mèrgen.
Wel, amico, dan hedde na al die flaauwe
kullekes van zuute borreltjes, koek en zoo,
weer trek in 'n géve pan mee gebakken j
spek en mik en d'n volgenden Zondag
boomen me d'r nog 's over na!
'k Gaai er afscheiden, want d'r is werk
aan d'n winkel, jcmg. Weurjaar doe tfn
best en dan springen wy op 't werk as "nen
bok op dé haverkist.
Ik wensch oew, ok namens Trui, "n paar-,
plezierige Pinksterdagen en schoon weer ea
as alty veül groeten uit t Laand van do
Gouwen Bruiloften van oewen
Toet toe
DRé.
