Attentie voor Spanje: f250. Spinnewebjes Telegrafisch Weerbericht Be Graf Zeppelin op de terugreis naar FriedrieSisfiafen BUREAUXNASSAULAAN 49 ADVERTENTIËN35 ct.p. regel* VRAAG- EN AANBOD-ADVERTEN TIES, 1—4 regels 60 ct p. plaatsing; elke regel meer 15 ct., bij vooruitbet. Bij contract belangrijke korting. INGEZONDEN IHEDEDEELINGEN tusschen den tekst 60 ct per regeL g D1T NUMMER BESTAAT UIT VIER BLADEN A O A <3 O VRIJDAG 24 MEI 192S DRIE EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 17161 AANGIFTE MOET, Oi» STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER EN TWINTIG UREN NA HET ONGEVAL. IV Een bezoek aan dc twee wereld-tentoonstellingen (Van onzen eigen Redacteur) be „Ibero-Americana" (Vervolg) in We A mmm Kamerverkiezingen Een noodlanding nabij Schiermonnikoog In het Noordzeekanaal gereden Weer veenbranden in Drente Groot gevaar voor uitbreiding Felle heidebrand nabij Nijmegen Het vliegtuig Ford Worth ruim 100 uren in de lucht Het Vlaamsch Nationalisme Een schrijven van Kardinaal Van Roey Voornaamste Nieuws %- J. J. WEBER ZOON Groote Houtstraat 166 - Haarlem De Indische mail Vereenigde Binnenpolder T wee contra-revolutionnairé organisaties ontdekt FAILLISSEMENTEN Telefoon No. 13866 (drie lijnen) Postrekening No. 5970. ABONNEMENTËN^Toor Haarlem en Agentschappen: per weck 25 et.; per «wartaal 3.25; per post, per kwartaal 3.58 bij vooruitbetaling. NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT AHeabonné'sopditbladzijn ingevolge de verzekerings voorwaarden* f) A Aft ,8§en ongevallen verzekerd voor een der volgende uitkeeringen I J UI U U Levenslange gelieeleongeschiktheid tot werken door bij een ongeval met verlies van beide armen, beide beenen of beide oogen: 4.IUa~doodelijken afloop; bij verlies van een hand, M ftP bij verlies van een XT A bij 'n breuk van e t ft bijverliesv.ee* 'een voet of een oog: i I ZÜ« "duim of wijsvinger: I JU." been of arm: I TfU." anderen vinger. Seviila, .17 Mei Maar links en rechts- breiden de vleugels ah het half-cirkelvormige hoofdgebouw zich Jut als.armen, die de dochternaties trekken -ot het hart van moeder Spanje. En de kin- qeren, at zijn ze zelfstandig geworden en 8lgenwijs, erkennen dat moederschap. Aan 'jen ingang van het Mexicaansche paleis s'aat zelfs een gevoelige opdracht te lezen: '■Moeder Spanje: omdat gij de zon uwer be- schaving hebt doen schijnen over mijn velden de gewijde lamp van uw geest in mijn faal, daarom staan nu mijn velden en mijn bart in bloei. Mexico." Wel zal het Katholieke hart van menigen ^Panjaarö, vol nationalen trots om deze er kenning, toch even overwegen, of de beeld stormende dochter niet eigenlijk een pak slaag moest hebben! Maar laten we blijven bij ons onderwerp. "et Spaansche hoofdgebouw vormt het hart bsf tentoonstelling laten we daar aller eerst de zalen binnengaan, die méér te zien Seven dan prachtige gesloten deuren. Eerst treffen we het ministerie van arbeid, aat foto's, statistieken en modellen etaleert betreffende de organisatie van het arbeids- euderwijs, de zorg voor de volksgezondheid, bbinenlandsche kolonisatie enz. Onmiddellijk daarop volgt een der grootste attractiesde historie der ontdekkingen; zóó ^htrekkelijk, dat men niet meer moppert °vcr de extra-entrée-heffing, als men een maal binnen is. Wat moet het hart van den echten Span jaard gloeien, als hij daar niet alleen de berinneringen vindt aan het glorieus verle- ben van zijn volk, maar de voornaamste mo menten uit dat verleden in plastische uit beelding vóór zich ziet! Zelfs voor ons is het, alsof wij die opeenstapeling van wereldmacht- Otltplooiing, de heldenverhalen uit Spanje's Geschiedenis, nu meeleven met, zij 't geen ®b&anschen, dan toch Europeeschen trots. ®r zijn- oude kaarten, die de vorderingen van -den Spaansclien invloed in Amerika aangeven; historische documenten, die nog booit onder 't oog van den burger kwamen, Selijic b.v. het archief betreffende Colum bus' reizen; curiosa als de zwaarden der katholieke koningen, die ds Mooren onder wierpen en de degen van Pizarroen wat bet meest van alles boeit: er zijn scenische voorstellingen, beeldgroepen in natuurge trouwe landschap- en interieur-nabootsing, vau de voornaamste feiten, welke heel dit heldendicht bezingt. We zijn getuige van de bhderwerping der Mooren; we zien Colum bus en de zijnen landen op het eiland ^Uanahani; bij de ontmoeting tusschen c°rtes en Montezuma zijn we toeschouwer; ^'e nemen afscheid van Magellaens bij zijn Jbrtrek uit Seviila en juichen Elcano toe, als b'j van zijn reis om de wereld terugkeert; als de grondslagen worden gelegd van ®Uenos Aires, ontbreken wij niet. Zooals de kinderen met Kerstmis genieten van een Woolen stal van Bethlehem, zoo aanschouwt hu ieder, die in de belangrijke momenten bbf historie belangstelt, de prestaties van "Danje's groote zonen. Zoo boeiend als in historisch panopticum is geen geschiedver haal en geen beschrijving. Mog één sectie van de historische afdee- 'bg willen we bespreken: De expositie van c:6 stad Seviila. Antiquiteiten, schilderijen, °cUmenten, meubels enz. geven aan, welke 'bvioeden op de ontwikkeling van stad en u-eek, met haar eigenaardigheden van ar chitectuur en volksleven, hebben gewerkt. e constateeren den invloed 'der Romeinen, ■r Visigothen, der Arabieren en dan de Tuning der christelijke beschaving. We .'°h het Seviila van Cervantes, het Seviila eï stierengevechten; en we worden binnen geleid in een Sevillaansch huis! We ken den van die huizen, uit aanschouwing der ad, enkel den buitenkant, witte of groene Of gele muren met kleine vensters, waarvoor b'k traliewerk, en den binnenhof, die de 'Senlijke ingang is van ieder Sevillaansch buis, Géén Spanjaard laat een vreemdeling bijn vertrekken. Hier wandelden we door _aion en eet- en slaapkamer en verbaasden jhs bijna dat de Sevillaansche dames, die .Jkeljjk rnet ons de tentoonstelling bezochten, iet gingen zitten en eten, nu ze toch thuis aren! Ret is niet om het stedelijk karakter, dat ve dit part der expositie zoo interessant bftden maar hierom: dat het zoo goed Sch bugrijpen den aard van den romanti- 5 ben Spanjaard, den Sevillaan. g noteerden nog veel over de groote baansche industrieën, het mijnwezen (Al- aden richtte-een kwikfontein op), aanleg van spoorwegen door al die geberg ten, de besproeiing van 't land, enz. We be zochten met groote belangstelling het Mu seum van het Boek, en bewonderden ge schreven boeken uit de middeleeuwen (er zijn ook beschreven steenen uit nóg vroe ger tijd), drukken uit alle eeuwen, prachtige koorboeken, kleurige minaturen en kostba re banden. Maar 't is heusch onmogelijk tot, een beschrijving over te gaan, die ook maar éénig beeld geeft van den omvang van het geheel en van de beteekenis der tallooze afzonderlijke voorwerpen, die bijzondere aandacht verdienen. Zelfs moeten we ons, óók wat de artistieke afdeeling betreft tot vluchtige vermelding bepalen; hoewel daar aan niet minder dan drie groote gebouwen gewijd zijn: het Koninklijk Paviljoen en de twee paleizen, die aan de Plaza de Ame rica prijken. Er zouden iveken en weken noo- dig zijn, om die massa kunstschatten te overzien en het allervoornaamste nader te beschouwen. Nooit wellicht was er voor Se studie en de genietende beschouwing van Spaansche kunst zoo overvloedige gelegen heid. Daar zijn, uit de schatten van het Koninklijk Huis, wapens, porselein, tapij ten en schilderijen, rijtuigen, meubels enz. Daar is een verzameling van kerkelijke kunst, zondervoorbeeld in overvloed en pracht: heilige vaten, misgewaden, beelden, altaren... kunstwerken uit alle provincies des lands, goud en zilver, zijde en fluweeleen over weldigende massa, een berg van kostbaar heid en schoonheid. Zoo vaak leest men in een reisgids, als door een sterretje de bij zondere aandacht van den toerist voor een kerk of gesticht gevraagd wordt „sacristie bezichtigen, vriendelijkheidje aan den kos ter bewijzen, dézen monstrans of génen koor mantel te zien vragen. Wie geneigd is, aan zulke wenken ge hoor te geven, hij legge al de „vriendelijk- heidjes" bij elkaar en kome naar Seviila. Hij zal méér zien dan anders in jaren. En wat profane kunstnijverheid betreft is de rijkdom al even verbluffend: meubels en sieraden, kleedingstukken en lederwerk, vazen en waai ers en al wat maar te noemen valt, het is er in tal van weelderig-mooie exemplaren! En nu heb Ik nog met geen woord gerept van de werken van schilder- en beeldhouw kunst en ik vraag me af: wat zal Ik er van zeggen, als ik in geen jaar den tijd krijg om er een boek over te schrijven? Wie maar iets weet van Iberische kunst heeft aan rieze me dedeeling genoeg; dat uit heel dat vrucht bare veld sprekende producten hier zijn bij eengegaard; te beginnen met de primitieve Spaansche en Portugeesche kunst, heel de groote Spaansche school door, van de zes tiende tot de negentiende eeuw; Velazquez, Murillo, Zurbaranalle meesters tot Goya toe. Als nu nog de deuren opengaan van die zalen in het Spaansche paleis, wel ke voor de expositie van moderne kunst be stemd zijn 't geen in September geschie den zal dan is het paradijs van kunst werken zóó vol, dat de beschouwende Adam den tijd niet vindt om alle namen te noemen Ook in de nationale paviljoens wordt aan de kunst aandacht gewijd; maar de meeste ruimte is daar toch ingenomen door het exposé van de natuur-historische, folkloris tische en economische karakteristieken des lands. Er wordt getoond wat er op dén bo dem groeit en leeft, en. wat er uit den bo dem gewonnen wordt, en hoe 't vernuft en de nijvere hand der bewoners de grond stoffen bewerken en verhandelen; en hoe het volk leeft, arbeidt, eet, zich kleedt, zich vermaakt; en hoe door de regeering of door particulier initiatief de vondsten van we tenschap en techniek tot den bloei van het land worden toegepast. Weer is 't mij on mogelijk, in bijzonderheden af te dalen. Er zijn zestig bosschen hoe kan ik er aan beginnen, afzonderlijke boomen aan te wij zen? Maakte ik 'n uitzondering, 't zou zijn voor het paviljoen van Marokko, waar dë Arabieren in kleurige uniformen of zijden gewaden hun gebruiks- en kunstvoorwerpen toonen; waar men de vertrekken van een rijken Marokkaan mag binnengaan ,en zich verbeelden kan zelve een rol te spelen in duizend-en-één sprookjes, waar men Kabylen in alle tinten, van olijfgele tot koffiebruine, bezig ziet aan 't beschilderen van houtwerk en 't maken van sandalen en 't vlechten van sierlijke lederen voorwerpenMaar- men gelooft mij nu wel, als ik verzeker, dat de leergierige hier méér land- en vol kenkunde en kunstkennis opdoet d'an uit planken vol boeken, en dat de nieuwsgie rige leek eenvoudig van de eene verbazing in de andere valt. Al wat twintig landen aan curiositeit en schoonheid bezitten, is hier bij eengevaren! die deze afdeeling bevat, nog vele onvol tooid. V/ijl iedere natie in eigen gebouw 't zijne toont, komt hier speciaal de Spaan sche landbouw voor 't voetlicht. Typeerend is wel. dat het grootste paviljoen geheel aan de cultuur van de olijf is gewijd. De olijf Is hier hst nationale product, het na tten alc verschijnsel bij uitnemendheid. Géén maaltijd zonder olijven! Géén spijs bijna wordt bereid zonder olijfolie! 't Smaakt den bezoeker vreemd in 't begin, maar alles went, en 't is voor een land, dat niet méér melkvee bezit dan voor 't directe melkver- bruilc nooa'ig is, een uitkomst, dat het zoo'n vrucht in zoo groote hoeveelheid voort brengt. In ontzaglijke hoeveelheid! 't Moge u niet veel zeggen, dat de helft van alle olijfolie ter wereld door Spanje wordt ge- Er is een aparte afdeeling voor den land bouw die mag niet onbesproken blijven, den Helaas waren van de verzameling paviljoens w... 'Iet h„ al8'emeen industrie-paleis, waarin verschillende groote Spaansche industrieën Producten en werkwijze toonenzullen. Den 16en Mei was er aan-den binnen kant nog niets in orde dan de restauratiezaal De Andalusischc vrachtwagen. Zóó gaat de bakker en dc groentenboer rond; zóó ook wordt hout, puin en ander vrachtgoed vervoerd leverd een bnkele reis door Andalusië zou u wel veel zeggen. Want evenveel wei landen als in onze veenprovincies, evenveel olijf boomgaarden, ziet men hier. Graan wordt er natuurlijk ook verbouwd' maar even veel minuten als men langs akkers spoort, evenveel kwartieren laqgs de terreinen, waarop de olijfboomen onafzienbaar diep rij aan rij staan! Er is echter meer; ook de feiten en mo gelijkheid van den graanbouw vinden uit voerige toelichting. Do toepassing van kunst mest wordt den bezoeker geleerd. De cultuur en verwerking van liet katc-en vullen een heele zaal. Elders staat men plotseling voor een schaapskooi er zijn haast, geen andere dieren op de Castillaansche hoogvlakte, en ook elders zijn de kudden van zachtzinnige witten en zwarten vele en voortschrijdend volgt men heel dc bewerking van de wol; te beginnen met 't scheren van het schaap, eindigend met het etalecren van de roller, laken. De zuivelproductie kan men eveneens stap voor stap volgen. Tot onze spijt gingen d'e paviljoens, waarin de suikerfabricatie en de tabaksbewerking gedemonstreerd worden, nog gebogen onder den vroeger gemelden tentoonstellingsvloek. Ten slotte de vroolijkheidZou het Luna park ontbreken? Het is er maar er ge beurt nog niets. Er staan allerlei vermake lijkheden, die wij kennen, en nog vele, die, althans naar 't uiterlijk, tot het rijk der geheimzinnigheüën behooren; fantastische bouwsels, die er zeer vermakelijk uitzien, maar hun jolig leven nog niet zijn begon nen. 't Staat allemaal roerloos, Op een terras is een band van negers aan 't pre ludeeren Ook dit gemis aan voltooiing zal voor menigeen aanleiding zijn, pas later dit feest van Spaansche levenskracht te gaan aan schouwen. Maar is eenmaal alles gereed en in volle actie, dan zal de tentoonstelling te Seviila zeker zijn een der brandpunten van wereldverkeer. En wie er heengaat, zal er des te meer genieten en leeren, naar mate hij er langer ct'en tijd voor kan ne men. Want het is o zoo mooi en o zoo veel! E. U. Stemmen in een andere gemeente De Burgemeester van Haarlem maakt be kend, dat bij de verkiezingen voor de Tweede Kamer der Staten-Generaai de kiezer, met inachtneming van het bepaalde in de arti kelen 57b tot en met 57j der Kieswet in plaats van in de gemeente op welker kiezerslijst hij voorkomt, in een andere gemeente aan de stemming kan deelnemen. De kiezer kan in die andere gemeente niet bij volmacht stem men. De kiezer, die van deze bevoegdheid ge bruik wil maken, deelt, uiterlijk veertien dagen vóór den voor de stemming bepaalden dag', in persoon ter secretaris van een ge meente aan den burgemeester of aan den daartoe door dezen aangewezen ambtenaar mede in welke gemeente hij aan de stemming deelnemen wil. Hij geeft daarbij op zijn naam en voornamen de dagteekening en plaats zij ner geboorte de gemeente in welke hij op de voor deze verkiezingen geldende keizerslijst voorkomt en een adres in de gemeente in welke hij aan de stemming wil deelnemen, zoo mogelijk met aanduiding van straat en nummer. Van de mededeeling wordt een schriftelijke verklaring opgemaakt waarvan een afschrift aan den kiezer wordt uitgereikt. De kiezer, die heeft medegedeeld in een andere gemeente dan die op welker kiezers lijst hij voorkomt aan de stemming te willen deelnemen, behoort tot het stemdistrict in hewelk hij het door hem opgegeven adres heeft. Bij onzekerheid hieromtrent behoort hij tot het eerste stemdistrict. De kiezer en zijn gemachigde mogen niet meer deelnemen aan de stemming in de gemeente op welker kiezerslijst de kiezer voorkomt. Aan het opgegeven adres ontvangt de kie zer, die bevoegd is aan de stemming deel te nemen, van den burgemeester der gemeente van dit adrs de oproepingskaart voor dei stemming in die gemeente. De Graf Zeppelin is gisteravond van Tou lon naar Friedrichshafen vertrokken. Om trent dezen tocht bereiken ons de volgende berichten; TOULON, 23 Mei |V.D.) Nadat de passa giers van de Graf Zeppelin om half acht aan boord waren gegaan, heeft om 8 uur 19 hedenavond de start vlot plaats gevonden. Het luchtschip verhief zich normaal in de lucht en zette koers naar Marseille. Op het oogenblik heersclit een matige Zuidenwind. Voor het vertrek legde Dr. Eckener bij het gedenkteeken der verongelukte beman ning van het Fransche luchtschip ..Dixmui- öcn" een krans met het opschrift: ..Com mandant en bemanning van dë Graf Zep pelin. aan de kameraden van de ..Dixmui- den." Om 21 uur 30 is het luchtschip bij helder maanlicht boven Marseille gezien varende in de rihctng van het Rhónedal. Boven Valence. BERLIJN, 23 Mei (V.D.) Volgens een ra diobericht van boord van de Graf Zeppe lin, bevond het luchtschip zich om 23 uur 15 boven Valence. Boven Lausanne FRIEDRICHSHAFEN, 24 Mei (V.D.) Om 1 .uur 5 voer de Graf Zeppelin over Lau sanne en zette koers naar Freiburg. Een goede reis. FRIEDRICHSHAFEN, 23 Mei (V.D.) De terugkomst van de Graf Zeppelin wordt ver wacht tusschen 6 en 7 uur. Het luchtschip schijnt een buitengewoon goede reis te ma ken. Te Friedrichshafen geland FRIEDRICHSHAFEN. 24 Mei Het luchtschip „Graf Zeppelin" is hedenmorgen te 5.10 uur vlot te Friedrichshafen geland. Uit Schiermonnikoog meldde men ons gis teravond: - Hedenavond omstreeks half 8, heeft een tot nu toe onbekend watervliegtuig ten Noorden van het eiland Schiermonnikoog op zee 'n noodlanding gemaak. De roeiredding- boot en de stoomreddingsboot De Insulinde zijn beide ter assistentie vertrokken. Betreffende de noodlanding van het wa tervliegtuig, een grooten grijzen eendekker, wordt naó'er gemeld, dat de stoomredding- boot De Insulinde het vliegtuig op sleep touw naar Oostmahorn heeft genomen. Dc roeireddingboot kon onverrichterzake tcrug- kceren. Twee vliegtuigen van het water vliegkamp de Mok, die inmiddels geaS-riveerd waren, konden eveneens terugkeeren, daar zij geen hulp behoefden te bieden. Nader vernemen wij betreffende de nood landing nabij Schiermonnikoog dat het ge lande vliegtuig van Duitsche nationaliteit was, onderweg van Friedrichshafen naar Norderney. Het was een nieuw vliegtuig, dat zijn eerste reis deed en door benzine gebrek gedwongen was een noodlanding te doen. De eendekker is in goede orde te Oostmahorn binnengebracht. De bemanning bestond uit twee personen. Heden zullen zij benzine innemen en dan hun reis vervolgen. Een ongeval dat goed afliep Gisteravond, omstreeks 10 uur, reed een motorrijwiel, bestuurd door den heer M. J. C. uit Amsterdam, op den Wijkerstraatweg te Velsen-Noord in de richting van de pon ten. Op de duo zat de broer van den be stuurder, P. C., terwijl diens echtgenoote in den zijspanwagen was gezeten. In de meening, dat de kleine pont aanlag, stuurde C. op den aanlegsteiger aan. Toen hij tot vlak bij genaderd was, bemerkte de duorijder, dat de afsluitboom gesloten was. Hij waarschuwde nog om naar de groote pont te rijden, maar toen was het reeds te laat. C. kon niet meer keeren, zoodat het motorrijwiel onder clen afsluitboom door reed. Ds duorijder wist er net bijtijds af te springen. Zijn broer werd door den afsluit boom gegrepen en van zijn machine geslin gerd .zonder evenwel ernstige verwondingen op te loopen. Intusschen reed het motorrijwiel, terwijl mej. C. nog in het zijspan zat, den hellen den steiger af. recht het Noordzeekanaal in. Onmiddellijk snelden omstanders toe om hulp te verleenen. De heer C. had zich reeds te water begeven, om zijn vrouw te redden, doch dank zij de spoedige, hulp, welke van alle kanten verleend werd, konden beiden op het droge worden gebracht. De drenkelingen werden in het hotel „De Prins" gebracht, waar zij zich van droge kleeren konden voorzien en zich wat van den schrik herstel len konden. Per auto keerden zij later naar Amster dam terug. Het motorrijwiel is door het pontperso- neel opgehaald. Een ongeval, dat buitengewoon goed is afgeloopen. Men seinde ons gisteravond uit Emmen: Op een drietal plaatsec in deze gemeente zijn weder hevige veenbranden uitgebroken. Twee der vuurhaarden liggen in het Emmer- Erfseheiderveen de derde te Klazienaveen nabij de ammoniakfabriek. Groote voorraden turf loopen gevaar. Al het beschikbare brand weermateriaal is in werking gesteld. Het vuur breidt zich met groote snelheid uit en de weersgesteldheid is voor verdere uitbreiding van den brand maar al te gunstig. Nader seinde men ons nog gisteravond. De huizen in Emmen loopen op het oogenblik geen gevaar. Tc Emmer-Erfseheiderveen woedt deb rand over een groote oppervlakte, doch wanneer de wind niet verder Zuidwaarts loopt, hoopt de brandweer hedennacht verdere uitbreiding te gen te houden. De burgemeester van Emmen de heer Bouma, achtte het echter noodig eenige brandspuiten te ontbieden van de fa. Van Bergen te Heiligerlee omdat bij eventu- eelen Zuidenwind, dezelfde streek waar vo rig jaar een achttal woningen en een school zijn afgebrand, in de vuurzöne komt te liggen. De roode vlag is geheschen ten teeken, dat de bagger-machines stop gezet moeten wor. den, waardoor het machinale turfbedrijf komt stil te liggen. De verbrande turf is verzekerd, meerendeels bij Engelsehe maatschappijen. 40 H.A. platgebrand Gisteren heeft op Heumensoord, nabij Nij megen, een felle heidebrand gewoed, waarbij 40 H.A. heide en struikgewas werden verwoest De gemeente-brandweer, bijgestaan door sol daten van het garnizoen móest 1.30 uur hard werken om het vuur meester te wor den. In het afgebrande gedeelte liggen ook eenige schietbanen van het garnizoen. NEW YORK, 23 Mei (V. D.) Het in Texas opgestegen vliegtuig „Ford Worth" be vindt zich momenteel ruim 100 uren in de lucht; het innemen van benzine ging tot- dus verre voorspoedig in zijn werk. Kardinaal van Roey zet in een schrijven aan de leiders van de Nationalistische R.K. Vlaamsche Volkspartij te Turnhout op hun verzoek andermaal zijn oordeel omtrent het Vlaamsch nationalisme uiteen en zegt daar in o.a.: □at de Kerk niet alle nationalisme ver oordeelt, in dezen zin dat hare werking niet ingaat tegen den eigen volksaard harer geloovi-gcn, maar dezen integendeel eerbie digt en tracht te handhaven, is ook volko men waar. Heel de geschiedenis der Kerk is daar om dat te bewijzen, en 't ls op recht niet noodig op het gezag van Z. H. Paus Pius XI beroep te do-en. Doch ik vraag u: wie, hier te lande, gebruikt den gods dienst tegen de handhaving van eigen volksaard? Als het Vlaamsch volk zoo goed zijn eigen aard bewaarcï heeft, ondanks alle invloeden die de tijden hebben meege bracht, dan is dit grootendeels te danken aan de katholieke Vlaamsche geestelijkheid. Het Vlaamsch nationalisme, gelijk het zich feitelijk voordoet, is heel wat anders. Ik neem het voor wat het practisch is, zoo als het namelijk voorkomt in de herhaalde verklaringen van zijn leiders, in zijn dag en weekbladen, en niet minder in zijn da den en handelingen. En alzoo, ondanks de menigvuldige verdeeldheden en twisten die er in zijn schoot heerschen, komt het voor als een geheel, dat bezield is met een re- volutionnairen geest, dat gericht is tegen België en al wat Belgisch luidt; dat de wet tige burgerlijke overheid miskent en ver acht; dat het bisschoppelijk gezag onder mijnt en verloochent, omdat het zoo gezegd in dienst staat van België; dat strijdt tegen onze groote katholieke sociale instellingen, ten bate onzer chistene werklieden en boe ren op 't woord van Leo XIII in 't leven geroepen, dat samengaat, op een vemie- lingsprogramma, met de vijanden van Kerk en land en maatschappij; zonder nog te spreken van den openlijken strijd dien het voert tegen onze verdienstvolle katholieke partij, die, wegens de historische omstan digheden hier te lande, het eenige bolwerk is en blijftonzer godsdienstige rechte» en belangen. Dat alles, zeg ik, ziet en leest en hoort iedereen, die oogen en ooren heeft. Als gij mij dan komt verklaren dat gij toch geen revolutionnairen zijt; dat gij geen gezag miskent, vooral niet het kerkelijke; dat het laster is, wanneer men u voorstelt als wildet gij België kapot; dat gij enkel afgescheurde katholieken zijt, zooals er anderen in vorige verkiezingen geweest zijn; dat gij alleen uit taktiek met ongeloovigen koppelt dan moet ik er op wijzen dat degenen met wie gij aan gespannen zijt, dat. de leiders der partij waaraan ge toebehoort, dat hij inzonderheid dien ge in onze Kempen rondleidt en ophe melt als uw held en uw hoofd, door hunne schriften, door hunne redevoeringen, door al hunne daden, uwe woorden te niet doen. Hoe kunt gij dus houden staan dat de zoogezegde Katholieke Vlaamsche Volkspartij in de Kem pen die noodlottige strekkingen niet goed keurt en aankleeft? Om al de bovenstaande redenen en er zijn er nog andere hebben de Belgische bisschoppen herhaaldelijk hun oordeel over de Vlaamsch-nationalistische beweging uit gesproken. Sinds zij gezamenlijk in 1925 het Vlaamsch Nationalisme hebben veroordeeld, zijn er drie nieuwe bisschoppen aangesteld, en deze hebben in geweten dezelfde houding aangenomen: indien het bisschoppelijk gezag iets waarde heeft, dan is liet voorzeker in deze aangelegenheid. Dat alles heb ik gezegd tot de, Zeereerw. Heeren Dekens, op hun jaar- lijkschz vergadering van 11 Mei 1.1.. met de opdracht liet bekend te maken. Te Haarlem is Donderdagmiddag feeste lijk herdacht, m tegenwoordigheid van Z. D. H. Mgr. J. D. J. Aengenent, het 15-jarig be staan van den R. K. Dioc. Vrouwenbond in het bisdom Haarlem. Wederom zijn in Drente ernstige veenbran den uitgebroken. Met veel materiaal heeft dc brandweer het vuur aangepakt. De „Graf Zeppelin" is gisteravond van Toulon gestart voor de terugreis naar Frie drichshafen en hedenmorgen te 5.10 uur aldaar vlot geland. De minister van Defensie heeft besloten tegen 30 Mei 1930 dc marinewerf te Helle- voctsluis op te heffen. Een Duitseh watervliegtuig heeft nabij Schiermonnikoog een noodlanding gemaakt. De bemanning is ongedeerd. De D-trein Frankfurt a. MainBerlijn b nabij Fulda ontspoord. De heropening van het Fransche parlement Een motie van vertrouwen in de regeering. De student Vosylius, die bekende den aan slag op Woldemaras te hebben gepleegd, is ter dood veroordeeld. In Rusland zijn twee contra-revolution- naire organisaties ontdekt. De leiders zijn bereids terechtgesteld. Een schrijven van kardinaal van Roey in zake het Vlaamsch nationalisme. or HET OOG Het oog is het venster der ziel. Wanneer het daar binnen warm is, en de buitenwe reld koud dan wordt het vochtig. P, Chenent. OF STRATENMAKERS Ze kwamen aan een boerderij, Daar geeuwde de knecht en de meid er bij. De boer en de vrouw, de knecht err de meid Zijn lui en verslapen hun tijd. G. W. Lovendaal. Or VRAGEN AAN DEN RAAD Wat liep hij daar als een gek te verzinnen? C. van Bruggen. Barometerstand 9 uur v.m. 760. Achteruit. OFTIC1ENS FABRIKANTEN Licht op De lantaarns moeten morgen worden opgestoken om 9.33 uur. Hoogste barometerstand 773,6 te Stock holm. Laagste barometerstand 754,8 te Vest* manör. Verwachting: Zwakke tot matigen, Zuid oostelijke tot Zuid-Westelijken wind, half tot zwaar bewolkt, aanvankelijk kans pp onweer, later koeler. De Indische mail via Genua wordt op Za terdag 25 Mei 'a.s. te 12 uur te Amster- Bij de op 22 dezer gehouden verkiezing voor den Vereenigden Birftienpolder onder Haarlemmerliede en Spaarnwoude, werd tot lid van het bestuur gekozen de heer G. P. Vreeburg te Spaarnwoude en zulks in de ■plaats van den heer S. H. Vink, die onlangs tot voorzitter werd benoemd. Dc leiders terechtgesteld. MOSKOU. 24 Mei. De directie van den politieken staatsdienst publiceert een com muniqué betreffende het ontdekken van twee contra-revolütionnaire organisaties bij de spoorwegen en in de goud- en platina-in- dustrie, welke ten doel hadden door middel van economische sabotage en buitenlandsche interventie het sovjet-regime ten val te brengen. De leiders dezer organisatie von Meck, oud-directeur van de spoorweg-maat schappij Moskou-Kazan, Velitchkoj oud-chef van het transportwezen van den generalen staf onder 't bewind van den Tsaar enPolt- chinski, oud toegevoegd minister van han del en industrie in de regeering Kerenski, die allen een belangrijke functie in het sovjet-regime bekleeden, zijn ter dood ver- nell oordeeld. Het vonnis is reeds voltrokken. 22 Mei 1929 werd in staat van faillissement verklaard: J. B. Lubbers, sigarenkoopman, wonende te Haarlem, van Zanenstraat '3. Rechter-Commissaris Mr. Dr. W. F. M. Schutte. Curator: Mr. J. C. Y. Nieuwenhuys. advo- caat en procureur te Haarlem.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1929 | | pagina 1