Attentie voor Spanje;
m
S
WALES-ANTHRACIET
I
f3000-
f750.
f250.-
f125.-
f50.-
f40.-
fa. G. KRAAI J Co.
GROOTE FABRIEKSBRAND
IN BEEK EN DONK
Nieuwe vinding van
den Directeur van de
Rijkstelegraaf te
Utrecht
Spinnewebjes
Telegrafisch Weerbericht
MAANDAG 27 MEI 1929
v
ZDMERPRIJZEN vanaf
f2.65 per H.L.
BUREAUXNASSAULAAN49
ADVERTENTIËN 35 ct. p. regel 9
D,T NUMMER BESTAAT UIT DRIE BLADEN
DRIE EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 1716a
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER EN TWINTIG UREN NA HET ONGEVAL
Een bezoek aan de twee wereld-tentoonstellingen
(Van onzen eigen Redacteur)
Onder de oppervlakte
*>Un.
Van Thiel's Draadfabriek geheel in asch gelegd
Schade ongeveer vijf ton
E.
Een rijwielplaatjes-contróle
Groote drukte aan het strand
Doofstommen als marconist
m
ALLEEN MET
STOOKT U HET VOORDEELIGST
FRANCO THUIS
TURFMARKT 10 -TEL. 11088
Voornaamste Nieuws
J. J. WEBER ZOON
Groote Houtstraat 166 Haarlem
Telefoon No. 13866 (drie lijnen)
Postrekening No. 5970.
ABONNEMENTEN, voor Haarlem en
Agentschappen: per week 25 ct.; per
Kwartaal 3.25; per post, per kwartaal
3.58 bij vooruitbetaling. jg
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
VRAAG- EN AANBOD-ADVERTEN-
TIES. 14 regels 60 ct. p. plaatsing;
elke regel meer 15 ct., bij vooruitbeL
Bij contract belangrijke korting. -
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
tusschen den tekst 60 ct per regel, q
Levenslange geheele ongeschik theid tot werken door
bij een ongeval met
bij verlies van een hand,
bij verlies van een
bij verlies v. een
Alle abonné's op dit blad zij n ingevolge de verzekeringsvoorwaarden i
tegen ongevallen verzekerd voor een der volgende uitkeeringen IIÏUÜJU»" verlies van beide armen, beide beenen of beide oogen' WW» doodelijken afloop: 5£,USJ»""een voet of een oog: I I £W.-duim of wijsvinger: IWU» been of arm BtiUI.- anderen vinger.
bij 'n breuk van
been of arm
Barcelona, 20 Mel
Mijn afschuwelijk dure hotelkamer, 'n
Kubus van beton met alleen-de-noodige,
p'aar keurig-nieuwe meubelen, ziet uit op de
vlaza de Espana, zoodat ik vlak vóór mij
aeb het gewoel der massa, het gemanoeu-
'teer der auto's en trams, den zwaren arbeid
Qet kleurige verkeersagenten (blauwe broek,
r°°de jas en witte helm) en het geïllumi
neerde front der expositie.
^it is het punt, waarheen zich al die volte
de kolossale stad richtte; de oorzaak van
06 aanwezigheid van zoove-le gasten, onder
de eersten zijn H.H. M.M. Koning Al-
0tls en Koningin Victoria en de meest op
vallenden de Spaansche, Portugeesche,
■^tansche, Italiaansche en Deensche matro
zen.
Nu kijk ik het gewoel aan, waarvan ik
2ooeven met gemengde gevoelens deel uit
maakte. En ik vergelijk de rumoerigheid
Vau dit publiek, vrij van alle deftigheid, met
V® waardigheid der wandelaars in Madrid
'waar ik toch óók op Zondag was) en den
myier der burgeressen en burgers van Se-
yua; en ik denk wat ik dacht in den trein:
ae Cataloniërs zijn een ander volk; misschien
I®- wel zeker) handiger in den economi
sten wereldstrijd, maar dan ook meer
materialist; geen dichter, gelijk iedere ras-
^Panjaard in zijn karakter is; en naar 't mij
x°orkomt óók minder heer, zijn doende
grijpende hand is sterker dan zijn hoofd
zijn hart. 'k Hoop, dat ik den menschen
met te kort doe.
De verlichting is minder sprookjesachtig.
hoewel technisch niet minder knap, dan die
ye Sevilla. Koud staat er een vuurtoren, en
auachter den middenkoepel van het hoofd
gebouw waaieren zeven zoeklichtbundels
jm een hand met zeven vingers, die
llchtvlekken tegen de wolken zet. En ik kan
jmt niet helpen misschien moet ik er, ook
mor, eerst wat meer inkomen, vóór ik waar-
Jj^r-en kan, maar ik vind, dat de maan,
m® ■.een klein eindje" hooger aan den he-
een bergland verzilvert, (véél mooier)
c®n beetje de schouders ophaalt over de
®rootdoenerij der menschen.
Waarom schoot in Sevilla het woord
''Grootdoenerij" me niet te binnen, hoewel
?aar toch een respectabele portie nationalen
•?°ts tot uiting komt, en hier wel? Omdat
"fe kranten zit te lezen, onder 't kijken
?°°r. Drie: het officieel „dagboek" der ten-
m°nstelling h'iër, 'een stedelijke krant in
patalaansch dialect, en een krant uit
Madrid. En nu is 't onmiskenbaar duidelijk,
?°e verschillend uit die drie hoeken het
'®lfde feit van den dag, de expositie, beke-
®P wordt. Het wordt een botsing van
Pflerzee-stroomingen, als ik de lijnen even
a°ortrek. Natuurlijk kan ik me vergissen,
maar omdat sommige andere gegevens me
ik
beti
a dwingen, de lijnen door te trekken, durf
®r over schrijven. Want mijn opvatting
reft de psychologie van het geval, dat
sPanje van nu is; en nu Spanje zóózeer
„s aandacht voor zichzelf vraagt, en, gelijk
al eens uit de woorden van den dictator
anhaalde, zonder verbloeming gezien wil
°rden zooals 't is, hebben wij 't recht te
r, a®hten, tot de ziel der toestanden door te
aringeni
a('ts 't u niet opgevallen, lezer, dat we in de
'Seloopen maanden in Holland wél veel
oorden over de tentoonstelling te Barcelona,
aar heel weinig over die te Sevilla? Mij
®eft het verbaasd; en toen al dacht ik aan
min-of-meer persoonlijke politiek van
^rcelona. En toen ik, in mijn eersten brief,
t Xvees op het groote totaal-schema van beide
^toonstellingen samen, toen zat ik lich-
■g !Jk te huiveren, vreezend, dat men het te
arceiona niet heelemaal met mij eens zou
'Uil.
.ËVenwel: te Irün en te Madrid zag ik géén
s(; van deze en (of) van gene tentoon-
"hg, maar er wordt geannonceerd;
•Mgemeene Spaansche Tentoonstelling
Sevilla 1929 Barcelona 1929.
floePs. dacht ik, was de eenheid wél be-
Ja
eh ri' Zes nu: Pet^oe^ ^°°r regeering,
Maa or de andere breeder-denkende leiders,
flep Waaf? ik te veronderstellen, niet van
dog, aanvang af, en nóg niet door allen be-
ik a Een journalist moet niet bang zijn:
trachten de vóórgeschiedenis der beide
pljj t'ties te reconstrueeren. Sla ik soms een
grw. mis, dan is 't nóg niet erg: als ik de
jUjJ elÜke verhoudingen maar juist zie. Want
q die zijn hier zoo belangrijk.
®Paa genoemd biljet van „Algemeene
1929 nsc.!ae Tentoonstelling" was 't getal
Eest' bij SevtUa, overgeplakt; er had eerst
variaa* 1928. 't Is trouwens zeker, dat men
te b ü!an is geweest, te Sevilla al in 1928
SeV;,e,ginnen. Nu moet de voorbereiding voor
die v Veel uitgebreider geweest zijn, dan
°0r Barcelona; èn omdat 't verre Zuid-
Amerika een belangrijke rol meest spelen, èn
omdat de bewerking der gebouwen veel
meer tijd eischte.
't Is dus zeer waarschijnlijk, dat Sevilla,
of deze of gene persoon, zijn plan al klaar
had, al een flink eind gevorderd was, vóór
Barcelona er van hoorde. En dat die stad
toen zei; „en ik dan?"
„Waarom zijn jullie dan niet met 'n plan
gekomen," zei Primo de Rivera.
„Wel," zei Barcelona, „we hadden al in
1909 't plan een electriciteits-tentoonstel-
ling te gaan houden
„Mooi," sprak de practische dictator, „roep
dan gauw dat voorbereidingscomité weer bij
elkaar, en .maken jullie óók een tentoon
stelling."
Toen deed Barcelona zijn best en roer
de de groote trom voor zichzelf. Sevilla
zag zich veel ontgaan; de Catalaansche
landbouw en industrie en folklore b,v. gin
gen niet naar Andalusië.De regeering tracht
te ijverig vrede te houden en broederbanden
te vlechten. En de oppositie probeerde den
boel te bederven.
werd duidelijk volgehouden, dat er hier
g&en sprake was van een Spaansche ten
toonstelling, in 't kader der groote Spaan
sche gedachte, maar van eene, waarin Bar
celona exposeert, en waartoe Barcelona de
andere (Europeesche) volkeren uitnoodigde.
Natuurlijk met de noodige complimenten
voor de regeering en „ons geliefd Spanje".
De burgemeester van Barcelona sprak
ongeveer in denzelfden geest: Sevilla heeft
z'n best gedaan, maar ziet nu eens, hoe wij
het er af brachten. De algemeene Spaan
sche gedachte werd aangeroerd, maar in de
schaduw gehouden.
Primo de Rivera echter ging juist van die
algemeene Spaansche gedachte uit, en gaf
ook aan deze tentoonstelling de beteekenis
van een phase en een demonstratie van
het groote proces der Spaansche herle
ving.
Wij moeten zeggen: de dictator weet pre
cies wat hij wil waar het land heen
moet en hij houdt stevig het stuur in
handen, en tracht met beleid alle man
schappen op het groote Spaansche schip te
doen meewerken, met voorbijzien van per
soonlijke belangen en onderlingen na
ijver, opdat het schip, als geheel, vordere in
de goede richting: door ijverig gebruik
van eigen hulpmiddelen, in hooger eind-
gedachte, de nationale welvaart in mo
dernen zin, en een nieuw nationaal pres
tige- naar buiten, te bereiken.
Wij meenen, dat Spanje 't waarlijk ver
zou brengen, indien allen, onzelfzuchtig één,
en idealistisch vastberaden, dien éénen weg
volgden, onder de leiding die, naar het
ons voorkomt, nu in goede handen is. Maar
de zelfzucht, het materialisme in de econo
mie en zelfs het separatisme, lijken niet
van plan de handen te vouwen!
Achter het hoofdgebouw waaiert het zoeklicht
met een beschijningscffect
De burgerman in Spanje heeft lak aan
politiek. Juist daarom heeft dit land zoo
geleden onder de politiek. Want de groepen,
die er hun leven aan wijden, ontzien niets
drijven door met echt Spaansche Prinzipien-
reiterei offeren, als 't zoo uitkomt, hun
ziel en hun zaligheid op voor 'n succes
en offeren het vaderland op terwille van
het vaderland'! D.w.z.: als zij eenmaal mee
nen, dat er een pan geschuurd moet worden,
schuren ze zóó hard en zoo lang, dat de
pan vol gaten raakt.
Nu is er een krachtige regeering, die zegt:
handen thuis, wij zullen alles opknappen. En
groepjes (wellicht weer geïnspireerd door en
kelen met persoonlijke belangen) blijven
roepen; „die pan is nog niet schoon," en
komen met beitelen hamer aanzetten om
de vlekken van den bodem te bikken.
Men herinnert zich de relletjes te Bar
celona en het gewoel der artillerie-cadet
ten. Toen ik te Madrid vertoefde vaardigde
de regeering een proclamatie uit. met krach
tig dreigement tegen hen, die 't wagen zou
den nu onrust te wekken: verlies van bur
gerrecht en uitzetting als 't vreemdelingen
betrof. En de rechtsche pers achtte 't noo-
dig, de linksche collega's te sommeeren:
zorgt nu dat 't kalm blijft, en helpt mee
tot 't buitenland weet, hoe rustig 't hier
nu is, en strooit niet meer de bewering
'rond, dat 't hier een heksenketel is!
Ziet ge, lezer, hoe 't in dit land, ook nu
nog, dreigend bruist onder de oppervlakte?
Ja, men houdt zich kalm. Er zal in den tijd
van de tentoonstellingen heusch niets ge
beuren. Men beseft nu, dat er achting van
't buitenland ep geld van vreemdelingen te
winnen valt. Maar voorzichtig blijft, ieder
zijn eigen vaandel omhoog houden.
De opening van de tentoonstelling te Bar
celona had veel van een politiek steekspel.
Na de aankomst der Koninklijke Familie
had op zeer bescheiden wijze d'e ceremonie
der zegening van de tentoonstelling, door
den Bisschop van Barcelona Mgr. dr. Mi-
ralles, plaats. Toen werden de plaatsen in
den salon van 't Nationaal Paleis ingenomen,
en de directeur der tentoonstelling, markies
de ^orond'a, kreeg het woord. Hij herinner
de 'aan de tentoonstelling te Barcelona van
1888, en vervolgens aan de vroegere plan
nen voor een nieuwe (electriciteits-) ten
toonstelling en aan 't ingrijpen van Primo
de Rivera, die 't plan inspireerde tot een
universeele tentoonstelling, die de „heele
menschelijke activiteit zou toonen, in drie
groepen: industrie, sport en kunst" en die
„Internationaal zou worden genoemd en
niet universeel, wegens uitsluiting van de
belangrijke groep naties, die de E. I. A. te
Sevilla uitmaken."
Zóó, en ook in 't vervolg der redevoering.
uit, er vóór klateren de watervallen neer,
alsof 't lichtvallen zijn.
„La Publicitat", een Barceloneesche
krant in streektaal, bespreekt de tentoon
stelling uitvoerig, en geeft natuurlijk netjes
verslag Van de opening. Maar het is alle
maal Barcelona, Barcelona, en Catalonier
wat daar de klok luidt. Er staat zelfs tus
schen de regels te lezen, dat de expositie
te Sevilla wel aardig is, maar voor de nieii-
schen hier verder geen beteekenis heeft.
Barcelona, Barcelona, dan 'n heelen tijd
niets, en dón Spanje-
Ietwat grappig (maar ook tragisch)
steekt daarbij af de vermaning van den
Barceloneeschen redacteur der (Madridsche)
„Noticiero". Mag ik een paar zinnen citee-
ren? „Wij meenen, dat Barcelona is opge
staan uit zijn kibbelarijtjes; dat er door de
opening dezer tentoonstelling een spons ge
haald is over de dagen van strijdLaten
wij optimistisch zijn en vertrouwen, dat nu
de woelige dagen voorgoed voorbij zijn, dat
er een nieuw leven begint, een leven van
vooruitgang, dat met beslistheid onze stad
plaatst onder 'de eerste steden der wereld."
Het is heel voorzichtig gezegd en toch
zoo duidelijk. Evenzeer als het artikel van
„El Dia Grafico", óok een courant uit Bar
celona, dat met instemming wordt over
genomen door de redactie van het officieele
tentoonstellingsblad, en dat hierop neer
komt: deze expositie beteekent vrede. Inter-;
nationale toenadering, einde van de partij-
woeiingen binnen de stad. Heel Barcelona,
heel Catalonië één tot glorie en bloei
van de stad en (ziehier al wat. er aan na
tionale gedachte tot uiting komt) tot ver-:
hooging van Spanje's eer!
Vergis ik mij of broeit en bruist het
nog onder de oppervlakte van dit geïllumi-
rieerde water? Het is te hopen, dat in de
maanden dezer exposities de nationale ge
dachte groeit, de verdeeldheid inslaapt, het
verzwijgen van persoonlijke aandriften ge
woonte wordt. Want het zou voor Spanje
een ramp zijn, indien de opleving, die
niet aileen uit woorden en uit de exposities
blijkt, maar dfe ik stellig constateeren
kon bij mijn langen tocht door het groote
land, anders geschiedde dan in zusterlijke
en volledige samenwerking van alle pro
vincies tot één groot gezamenlijk doel; in
dien groepenpolitiek, die herhaaldelijk
Spanje lam kneep, en provinciaal chauvi
nisme, gelijk Catalonië telkens weer in zich
voelt opkomen, ook nu nog en ook later
weer verijdelden den arbeid van hen, die voor-
aangaan op den koninklijken weg naar een
nieuw, krachtig, beschaafd Spanje!
Door de kommiezen van de directe belas
tingen te Zandvoort is weer een controle
gehouden op de rijwielplaatjes. Een 20 rij
wielen werden in beslag genomen. Het .is
vrij lastig voor de menschen, die in over
treding zijn, dat zij alhier geen transactie
kunnen sluiten, daar zij! zich nu naar Haar
lem moeten begeven. Er was ook nog een
jongen bij uit Amsterdam, die geen geld
op zak had om met de tram naar huis te
gaan, zoodat hij nu te voet moest gaan.
In den nacht van Zaterdag op Zondag
heeft een zeer felle brand gewoed bij de
N.V. Van Thiel's Draadindustrie te Beek en
Donk. Omstreeks twee uur in den nacht
werd de brand ontdekt door de dienstdoen
de brandwacht. De Beek en Donksche
brandweer was binnen tien minuien ter
plaatse en gaf spoedig water; zij was echter
tegen cTezen brand, die een zeer grooten om
vang dreigde aan te nemen, niet opge
wassen.
Onmiddellijk werd dan ook brandweer van
Helmond gewaarschuwd, die spoedig met
twee motorspuiten ter plaatse was. In
totaal werd met 7 stralen water gegeven.
Het blusschingswerk stond onder leid'ng
van den technischen directeur der firma, den
heer H. van Thiel, die tevens brandmeester
is. Het vuur werd het eerst ontdekt in de
machinefabriek, die hoofdzakelijk voor repa
ratie en nieuwbouw is ingericht. Hier ston
den ongeveer 30 werkuigmachines van de
modernste constructie, die tevens dienden
voor de reparatie van 300 productie-machi
nes, waarover de grootste draadnagelfabriek
in Nederland beschikt. (Zij brengen ongeveer
400.000 ton volgens het modernste Ameri-
kaansche productie-systeem op.)
Deze werktuigen waren, naar het N. v. d.
D„ meldt, in een minimum van tijd een
prooi der vlammen, benevens eenige in aan
bouw zijnde nieuwe patent-machines. Krom
getrokken en verbogen, staan zij nu bedolven
onder de ingevallen mure: De schade alleen
door de vernieuwing van deze werktuigma
chines wordt geraamd op 100.000, terwijl de
geheele schade, die door den brand is aan
gericht 400.000 a 500.000 beloopt.
Het vuur breidde zich zeer snel uit en
achtereenvolgens werden de magazijnen, de
timmerwinkel, de houtopslagplaats, de
modellen-zolder, een olie-opslagplaats en ten
slotte ook de galvaniseerinrichting door
't vuur aangetast. De magazijnen, waar de
gereedliggende goederen, zooals draadnagels,
draad, emballage-artikelen enz. waren opge
slagen, kregen veel waterschade. Onder de
stoommachine, die zelf oov beschadigd werd,
stond in den kelder na de blussching meer
dan een halve meter water. Dank zij het
krachtig optreden van de directie dei-
fabriek, gesteund door dc arbeiders, die in
allerijl in hét nachtelijk uur waren komen
opdagen, heeft de brand geen grootere uit
breiding aangenomen.
Om half drie Zondagnacht bereikte het
vuur zijn hoogtepunt. Toen vielen de daken
van het middengedeelte der fabriek, die
langs de Zuid-Willemsvaart ligt, in, ook de
muren storten in. De vlammen sloegen hoog
op en nu en dan ontploften bussen chemica
liën. Het vuur loeide en brulde. Het was een
machtig schouwspel, dat door een zeer groot
aantal nieuwsgierigen werd gadegeslagen.
Massa's gloeiende spijkers lagen in de
brandende fabriek, terwijl brandende embal
lage-artikelen als een vuurwerk door de
lucht vlogen tot op vele kilometers afstand.
Het geheele middengedeelte der fabriek is
uitgebrand. De electrische hangbaan-
transportinrichting is voor een groot ge
deelte vernield.
Het blusschingswerk duurde den geheelen
nacht voort. Tegen vijf uur in den ochtend
kon de brandweer van Helmond inrukken en
het nablusschingswerk overlaten aan de fa-
brieksbrandweer en de brandweren van Beek
en Donk, die, al hebben zij weinig capaci
teit, uitstekend werk hebben verricht. Aan
de Helmondsche brandweer, die uitstekend
geoutilleerd is, hetgeen met het oog op de
vele branden in deze stad ook wel noodig is,
(in 1928 woedden in Helmond niet minder dan
zes groote fabrieksbranden) is het te danken,
dat niet ook de overige gebouwen van de
fabriek een prooi der vlammen werden.
Nader vernemen wij nog:
Den geheelen Zondag hebben de fabrieks-
brandweer en de brandweren van Beek en
Donk de gloeiende en smeulende puinhoo-
pen nat gehouden. De. vele nieuwsgierigen,
werden door de gemeente en Rijkspolitie van
Beek en Donk geassisteerd door den mare
chaussee uit Helmond op een afstand ge
houden. Er was zeer belangstelling.
Op de fabriek werken 350 arbeiders, die
yoorloopig het werk niet zullen kunnen her
vatten.
Naar wij van betrouwbare zijde vernemen
zal de directie evenwel alle pogingen in het
werk stellen om de arbeiderszoo spoedig
mogelijk weer aan het werk te stellen. Hoe
lang de stagnatie zal duren is nog niet te
zeggen.
Nog valt te melden, dat de voorraad der
fabriek 3 4 ton bedroeg die veel brand en
waterschade kreeg.
De oorzaak van den brand is onbekend. De
schade wordt door verzekering gedekt.
De groote illuminator (Iichtspuwer) werpt lichtfonteinen uit.
Hét strandleven is gisteren te IJmuiden
weer tot zijn recht gekomen. Er heerschte
een gezellige drukte en de badgelegenheden
werden, hoewel het water nog koud was,
door menschen overstroomd, wat wel zijn
oorzaak zal vinden in de groote warmte op
het strand, daar er ten gevolge van den Oos
tenwind bijna geen afkoeling was.
Bij de overzetveren was het zóó druk, dat
door de politie het vervoer geregeld moest
worden.
De Directeur van de Rijkstelegraaf te
Utrecht, de heer J. J. Steenhuiscn heeft een
zeer belangrijke uitvinding gedaan welke aan
dooven en doofstommen den weg opent om...
voelend en tastend te kunnen luisteren naar
draad- en aetherseinen en berichten.
Met hetzelfde door den heer Steenhuisen
geconstrueerde toestel kunnen a.s. beroepste
legrafisten en radio, amateurs het opnemen
van morseteekens op het gehoor (zoemeren)
automatisch aanleeren.
Voor eerstgenoemde categorie houdt de
uitvinding van den heer Steenhuisen de
mooiste beloften in. Zal thans om een
voorbeeld te noemen geen doove of doof
stomme eraan denken voor marconist op een
schip of bank te gaan studeeren. omdat hij
het noodzakelijke zintuig, het gehoor, mist,
de methode van den heer Steenhuisen sluit
de mogelijkheid voor dit beroep niet meer
uit.
Langen tijd heeft de heer Steenhuisen zijn
uitvinding tegen publiciteit weten te vrij
waren, Hij wilde zich eerst van het nuttig
vermogen overtuigen
Nu hij met eenige stokdoove menschen uit
Utrecht zulke uitstekende resultaten bereikt
heeft, heeft hij Zaterdag in het Rijkstele-
graafgebouw te Utrecht voor een aantal be
langstellenden een demonstoratie gehouden.
Aan het verslag daarvan in de Tel. ontlee-
nen we de volgende bijzonderheden:
Voor ons zette de heer Steenhuisenhet
ei van Columbus: een toetsenbord de 7
toetsen zijn niet anders dan koperen druk.
knopjes van een electrische bel dat ver
bonden is aan een lampentableau met 7
lampjes en een zakbatterij. Verder een mor
se.seiner met zoemer en zakbatterij.
Geluid wordtzichtbaar
De directeur begon eenige letters en cijfers
voor te seinen.
Vóór het lampentableau kunnen lichtdoor-
latende cartons worden geplaatst, waarop tel
kens 7 teekens voorkomen. De constructie is
nu aldus, dat voor elk lampje een letter komt
te staan. Door nu de toetsen neer te drukken
kan men elke willekeurige letter doorlichten.
Tijdens het oefenen wordt nu bij elk teeken
dat geseind wordt, de letter verlicht, welke
door dat teeken wordt voorgesteld. De leerling
heeft indien deze niet doof is niets an
ders te doen, dan naar de geseinde teekens te
luisteren en op het carton te zien, welke let
ter geseind wordt.
De doove of doofstommen cursist „hoort"
het zoemen door zijn vingers te zetten
op het plankje, dat het toestel draagt.
De trillingen van het zoemen deelen zich
nu via het hout aan de vingers van den
doove mede, zoodat deze eerst met behulp
van het lampentableau zonder veel in
spanning de teekens van buiten leert en be
grijpt Gebruikt de doove nu zijn linkerhand
om teluisteren, dan kan hij zijn rechter
hand vrijhouden om het „gehoorde" te no-
teeren.
De heer Steenhuisen liet de resultaten van
de zeer ijverige studie zijner doove cursisten
zien. 't Was belangwekkend. Zelfs vreemde
woorden waren zonder fouten opgeschreven
door dooven die geenerlei kennis van vreem
de talen hebben.
Voordeelen boven het oude systeem
Ten slotie nog iets over de voordeelen van
het systeem-Steenhuisen boven de bestaande
methode voor het automatisch aanleeren van
het cpnemen op gehoor, van morseteekens
welke zeer inspannend en tijdroovend is. Ten
luide tot een betere methode te geraken,
moest de heer Steenhuisen trachten na te
gaan waar de_moeilijkheid gelegen is in de
omzetting van'het van buiten geleerde teeken
in een hoorbaar teeken of klankbeeld. Het
voorstellingsvermogen en het geheugen moe
ten daarbij te hulp komen, hetgeen n.h.i. van
den heer Steenhuisen wel verklaart, waarom
de leerling zoo spoedig vermoeid raakt.
De heer Steenhuisen is van mèening dat de
morseteekens niet eerst op schrift geleerd
moeten worden.
Veel beter is het de teekens bij de
oefeningen direct als klankbeeld in te pren
ten. Het eerste wat een leerling moet leeren
is 't rhythme van het alphabet; elke letter
heeft haar eigen rhythme en elke combina
tie van letters vormt een rhythmisch klank
beeld.
Voortbouwend op dit principe kwam de
heer Steenhuisen dan tot zijn hierboven om.
schreven uitvinding.
Öet Eerste Kamerlid Jhr. De Muralt beeft
opnieuw bewaking verzocht van den overweg
bij Rilland Bath.
Verbetering der spoorwegverbinding Mün-
sterDortmundKastelGronauAmster.
dam.
Mgr. Dr. J. Schrijven benoemd tot huis
prelaat van Z. H. den Paus.
Enquête in zake wettelijke regeling van den
arbeidsduur bij de katholieke landbouw
organisaties.
Jaarvergadering Genootschap Sint-Petrus
Canisius.
Triomf voor prof. Keesom op natuurkun
dig gebied.
Vergadering van den nationalen woning
raad.
Van Thiel's draadfabriek te Beek en Donk
geheel verbrand.
Nieuwe vinding van den directeur dter
Rijkstelegraaf te Utrecht.
De verkiezingen in België. Voorloopige
uitslagen.
De Italiaansche senaat heeft de overeen
komst met het Vaticaan met 315 tegen 6
stemmen aangenomen.
Een regeerin-gsverklaring van bondskanse
lier Streeruwitz.
Ernstig spoorwegongeluk op de lijn Parijs
Bordeaux; de machinist gedood.
Bij de internationale auto-races te Zittau
rijdt een wagen op het publiek in; twee
dooden en twaalf gewonden.
Bij een bioscoopbrand in een Chineesche
havenstad zijn 82 personen omgekomen.
OP EEN MENSCH
Het gaat met menigen mensch als met de
pauwen. In zelfbewondering van zijn goede
kwaliteiten vergeet hij zijne gebreken, e:
fouten.
P. Clement.
OP GEVANGENIS
De kamer, waarin een mensch woont, heeft
u meestal veel over dien mensch te vertellen,
J. Cats.
OP ONDERWIJZER
Liefde zonder tucht
Draagt geen goede vrucht.
J. Cats.
Barometerstand 9 uur v.m.: 763, stilstand
OPTICIENS FABRIKANTEN
Licht op De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken om 9.36 uur.
Hoogste bar. stand 768.2 m.M. te Vardö.
Laagste bar. stand 757.8 rn.M. te Marseille.
Verwachting: Zwakke tot matigen, noor
delijke tot Oostelijken wind, licht tot half
bewolkt, warm en droog, behoudens kans op
onweer.
Zaterdag is de vierde zoon uit het gezinvan de familie Van Houten te Heemstede
priester gewijd. Voorwaar een familie buitengewoon door God gezegend. Op deze foto
de 4 priester-zoons.
