Binnenlandsch Nieuws
VOOR DE HUISKAMER
DE
NEDERLANDSCH—BELGISCHE
ONDERHANDELINGEN
Nederland en Venezuela
5EHRS0ÏERZICHT
lOS
Voor één bon
een plaaije!
HÊdenmn&Mros'
De Spaarnebank
Molen album
TWEEDE BLAD
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
MAANDAG 17 JUNI 1929
BLADZIJDE 2
Publicatie van een Witboek onzer regeering
De rechtspositie der Rijks
ambtenaren
Hr. Ms. „Kortenaer"
Tekst der gewisselde nota's
Het bioscoopconflict in het
Zuiden
MEDEGEDEELD DOOR
Haarlem-Amsterdam
Ernstig ongeluk in de mijn
Maurits te Lutterade
Tegen te hooge tolheffing
Redders onderscheiden
De overval te Willemstad
GEMENGD NIEUWS
Uitslaande brand te Leiden
Moordaanslag te Lochum
Inbraak te Rotterdam
„Hollandsche Molens"
door Ir. A. Ten Bruggencate be
schikbaar te stellen.
Moedige redding
door twee jongens
Een niet uitgevoerd
dreigement
De viool
De minister van Buitenlandsche Zaken, jhr.
Mr. Beelaerts van Blokland, heeft aan de
beide Kamers der Staten-Generaal een Wit
boek doen toekomen, dat de stukken van het
ontwerp tractaat Nederlar.d-België van 3
April 1925 tusschen de Regeeringen der beide
landen gewisseld zijn.
In het Witboek ziin achtereenvolgens opge
nomen:
1. Het memorandum door den Belgischen
Gezant te 's-Gravenhage op 14 Juni 1928 aan
den Minister van Buitenlandsche Zaken over
handigd.
2. Het antwoord-memorandum vah de Ne»
derlandsche Regeering, op 28 Juni 1928 aan
den Belgischen Gezant te 's-Gravenhage
overhandigd.
3. Het schema op 23 October 1928 namens
de Nederlandsche Regeering aan de Belgi
sche Regeering aangeboden.
4. Het memorandum gedateerd 12 Januari
1929, door den Belgischen Gezant te 's-Gra
venhage op 14 Januari 1929 aan dsn Minister
van Buitenlandsche Zaken overhandigd.
5. De nota door den Belgischen Gezant te
's-Gravenhage op 28 Februari 1923 aan den
Minister van Buitenlandsche Zaken over
handigd.
6. Het memorandum door den Nederland-
schen Gezant te Brussel op 7 Mei 1929 aan
den Belgischen Minister van Buitenlandsche
Zaken overhandigd.
7. De nota van de Belgisch» Re^eering op
28 Mei 1929 aan den Nederlandschen Ge
zant te Brussel overhandigd.
8. De nota door den Nederlandschen Zaak
gelastigde a.i. te Brussel op 8 Juni 1929 aan
den Belgischen Minister van Buitenlandsche
Zaken overhandigd.
Wij geven hierbij een resumé van den in
houd.
De Schelde
(A.) Waterstaatkundig régime.
Nederland is bereid aan België bij verdrag
een régime toe te staan met betrekking tot
den vaarweg van Antwerpen naar zee, hou
dende:
a. verplichting, voor beide landen, om
het behoud en de verbetering van de vaar
geulen van de Schelde en van hare toegan
gen tot volle zee te verzekeren, onder be
scherming van de andere belangen, welke
met dien waterweg verband houden, met
name die der belendende gronden:
b. scheidsrechterlijke uitspraak in geval
van geschillen;
Laat Uw garderobe door HOEING'S Stoo-
merij en Ververij onderhouden en U zult
tevreden zijn.
BeK U 10873 of 10382 even op
Een detachement naar Curasao
Op 18 dezer vertrekt per stoomschip Am
sterdam naar Curacao een detachement van
de Koloniale reserve, sterk 40 man onder be
vel van den lsten luitenant der infanterie
van het Indische leger L. F. Weyerman. Bij
het detachement zijn ingedeeld de adjudant
onderofficier, instructeur Spreeuw en de ser
geanten Jurcka en Ocyen.
c. waarborgen, dat de zaken snel worden
afgewikkeld.
Nederland zal in geenerlei conventioneele
bepaling bewilligen, die tot gevolg zou kun
nen, tot zijn territoriale souvereiniteit op de
Bcneden-Schelde hetzij rechtstreeks, hetzij
middellijk aangetast zou worden of dat zijn
Zeeuwsch gebied in gevaar zou worden ge.
bracht.
(B>. Loodswezen. Nederland is bereid, uit
eindelijk en vcor zoover dat van Nederland
afhangt, het door de verdragen van 1839 in
gevoerde stelsel van vrije mededinging af te
schaffen. Maar het zal geen enkel stelsel
aannemen hetwelk le geen recht zou doen
wedervaren aan de door het Nederlandsche
loodswezen sedert Dec. 1923 verkregen uit
komsten hetwelk 2e 't arbeidsveld der Neder
landsche loodsen zou beperken tot het Oost
gat (Deurloo), of hetwelk 3e. niet eene valo
risatie. in den meest geschikten vorm van
de loodsgelden zoude medebrengen. Punten
van ondergeschikt belang zouden op eene be
vredigende wijze moeten worden opgelost.
6. Kanaal GentTerneuzen. Nederland is
bereid de desiderata in overweging te nemen,
die België met betrekking tot dit kanaal
mocht te kerr*i geven.
7. Behandeling van Terneuzen. België ver
bindt zich zonder voorbehoud op het stuk van
spoorweg in-, en uit- en doorvoertarieven
Terneuzen gelijk te stellen met de wat dit
betreft meest begunstigde Belgische havens,
in dier voege, dat voortaan het recht van
Nederland op deze gelijkstelling niet meer
betwist zal kunnen worden.
8. Waterwegen in Limburg e.a. België zal
ren waterweg van Luik naar de sluis by
St. Pieter nabij Maastricht aanleggen voor
vaartuigen van 1000 ton. Nederland zal een
waterweg voor dezelfde tonnenmaat maken
tusschen genoemde sluis en Smeermaas, door
de Maas ter hoogte nn Maastricht te kana-
üsesren en een verbindingskanaal te graven
tusschen de Maas beneden Maastricht en
Smeermaas: deze weg zal eveneens berekend
zijn op een maat van 1000 ton.
11 Fransche surtaxes. België zal er toe
medewerken dat de heffing van de Fransche
stapeihuisrechten enz. worde uitgebreid tot
de Nederlandsche havens.
Hierachter volgt de uiteenzetting van de
Belgische Schelde wenschen en de nota wisse
ling naar aanleiding van de nota der Neder
landsche rsgeering van 7 Mei 1929, waarvoor
wij naar het hoofdartikel van heden ver
wijzen.
Enquête bij a.s. Kamerleden
Met het oog op de a.s. verkiezingen en ter
voorlichting van zijn leden heeft het dage-
lijksch bestuur van de Centrale van Vereeni-
gingen van personeel in 's Rijks dienst tot
ruim 50 candidaten voor het lidmaatschap
der Tweede Kamer van vrijwel alle partijen
een brief gericht, waarin de volgende vraag
wordt voorgelegd:
„Is U bereid naar best vermogen in de ko
mende zittingsperiode de spoedige totstand
koming van de formeele en de materieele
regeling van de rechtspositie te bevorderen,
desnoods zoo de bezwaren van een alge-
meene regeling der rechtspositie te groot
blijken te zijn van een afzonderlijke wet
telijk regeling enkel voor het Rijkspersoneel?"
Hr. Ms. „Kortenaer", die Vrijdagochtend
te Ponta del Gada is aangekomen, is vandaar
dienzelfden dag te 2.45 vertrokken naar St.
Thomas.
Het Venezolaansche ministerie van Buiten
landsche Zaken heeft aan de United Press
een afschrift verstrekt van de nota der
Nederlandsche degatie te Caracas aan de
Venezolaansche kanselarij en van het ant
woord dier kanselarij aan de Hllandsche
legatie. De nota's zijn door de volgende
bladen gepubliceerd: de semi-officieele
Nuevo Diario, de Heraldo, de Espera en de
Sol.
Den correspondent van United Press is
door de Venezolaansche kanselarij officieel
medegedeeld, dat de stukken, gewisseld met
Nederlandsche legatie, formeele nota's zijn.
Zij zijn in het Spaansch gesteld; hieronder
volgt een niet-officieele vertaling.
Nota van de Hollandsche
legatie aan de Yjenezoiaan-
sche kanselarij
„Ik maak naar aanleiding van dit nieuws
gebruik van de gelegenheid om Uwe Excel
lentie de deelneming te betuigen van deze
legatie over een daad van zeerooverij, die
blijkbaar haar verdere ontwikeling de Vene-
aolaansch grondgebied heeft .gehad. Ik had
het voorrecht, door Uw Excellentie in den
namiddag van den lOden dezer te worden
ontvangen en deelde Uw Excellentie toen
mede, dat volgens een zoo juist ontvangen
telegram van het ministerie van Buiten
landsche Zaken van Nederland het bestuur
de situatie in Curacao beheerschte en dat
twee schepen met een expeditie-afdeeling
aan boord onderweg waren naar het eiland,
waar zij binnen twaalf dagen kunnen aan
komen. Ik deelde Uw Excellentie voorts
mede, dat de gouverneur en de commandant
van het garnizoen, de gijzelaars, alsmede de
bemanning, met uitzondering van twee
matrozen, die misschien door de politie van
Vela del Coro zijn vastgehouden, veilig en
ongedeerd naar Curacao waren teruggekeerd.
Sta mij toe uiting te geven aan de overtui
ging, dat de tragische gebeurtenissen, waar
van hier melding is gemaakt, door Venezuela
en de Nederlanden te vereenigen in den
strijd tegen gemeenschappelijke vijanden, die
zich zelf buiten de wetten der beschaafde
volken hebben geplaatst, ten gevolge zullen
hebben, dat de twee bevriende naties elkaar
nog beter zullen begrijpen. Ik heb Uw Excel
lentie reeds in kennis gesteld van de deelne
ming dezer legatie met den heldendood van
generaal Gebriel Lacle. die gesneuveld is bij
de verdediging van zijn land. In deze nota
geef ik ook uitdrukking aan de deeliïfeming
van Nederland in de rouw van Venezuela
als het den dood van dezen dapperen soldaat
en grooten patriot op het veld van eer zal
vernemen."
Antwoord der Venezolaansche
kanselarij aan de Nederland
sche lisgatie
„De regeering van Venezuela, die onder
alle omstandigheden, om redenen van
nabuurschap en vriendschapsbetrekkingen,
die het met de aangrenzende kolonie en met
het koninkrijk der Nederlanden onderhoudt,
elke verstoring der openbare orde op Cura
cao zou betreuren, betreurt in het bijzonder
ten zeerste de voorvallen, die aanleiding tot
deze notawisseling hebben gegeven, waardoor
een complot, op touw gezet op liet grondge
bied van een bezitting der Nederlanden, de
rust op ons eigen grondgebed bloedig kwam
verstoren.
U Edelgestrenge ziet in en zegt zoo juist:
de tragische gebeurtenissen, waarvan hier
melding is gemaakt, zullen, door Venezuela
en Nederland te vereenigen in den strijd
tegen gemeenschappelijke vijanden, die zich
zelf buiten de wetten der beschaafde vólken
hebben geplar.tst, ten gevolge hebben, dat de
twee bevriende naties elkaar nog beter zullen
begrijpen. De regeering van Venezuela, deze
^overtuiging deelend. hoopt, dat, waar het
volledige onderzoek der gebeurtenissen in
j handen der Curasaosche autoriteiten is, dit
onderzoek zich zoo ver mogelijk zal uitstrek
ken en dat zijn resultaten aan deze regeering
zullen worden medegedeeld, met het doel,
dat alle verantwoordelijkheden kunnen wor
den vastgesteld, alle noodzakelijke preven
tieve maatregelen kunnen worden genomen,
en elk land voor zich de aangewezen sanc
tie kan toepassen tegen de daders en mede
plichtigen van een aanslag, gepleegd tegen
het Volkenrecht.
De regeering van Venezuela stelt ten
zeerste op prijs de juiste betuigingen van
deelneming, die de koninklijke legatie op zoo
vriendschappelijke wijze uitdrukt betreffende
den heldendood van generaal Lacle, die in
het uur des ge vaars zyn leven wist in de
waagschaal te stellen en te geven overeen
komstig de eischen van zijn plicht en mili
taire eer."
(United Press.)
Te Maastricht werd Zaterdagavond naar
aanleiding van de sluiting der bioscopen een
groote openbare vergadering gehouden, on
der voorzitterschap van den heer W. Peters
uit Venlo. Als sprekers traden op: de heer
De Kcop, administrateur van den Neder
landschen Bioscoopbond, over: „Hoe de
bioscoopwet ontdoken wordt," de heer
Strengholt over: „De gemeenschappelijke
filmnakeuring in het zuid'en", de heer D.
Hamburger Jr., voorzitter van dsn Neder
landschen Bioscoopbond, over: „Wie is ver
antwoordelijk voor het bioscoop-conflict?"
Er was veel publiek en er was ook debat.
Waalwijk, de zesde gemeente, erin be
trokken.
Inde gemeente Waalwijk zijn Zaterdag de
bioscopen gesloten geworden, zoodat thans
reeds 6 gemeenten, de vorengenoemde als
mede Maastricht, Venlo, Sittard, Eindhoven
en Tilburg in het bioscoopconflict betrokken
zijn. In deze 6 gemeenten zijn in totaal 18
bioscopen gevestigd, die nu alle gesloten zijn,
deels op last van de resp. gemeentebesturen,
deels ingevolge het besluit van den Neder
landschen Bioscoopbond.
Het feit, dat op de internationale geld
markten eenige ontspanning is ingetreden
en men te New-York minder bevreesd ge
worden is, wat betreft een eventueele dis-
contoverhooging, was in de achter ons lig
gende overzichtsperiode van gunstigen in
vloed op het koersverloop der fondsenmarkt.
Het waren wederom in hoofdzaak de oude
favorieten, welke de meeste belangstelling
tot zich trokken. Zoo konden Philipslampen
ruim 60 pet. monteeren. Marg. Unies even
eens tegen record-koersen verhandeld, ver
der Calvé-Delft, Aniems en Ind. Gas zeer
willig
Een betere stemming bestond er ook voor
Oliewaarden. Hoewel van Fransche zijde
belangrijke verkooporders in Koninklijke
werden uitgevoerd, kon dit fonds toch ruim
15 pet. monteeren. Ook voor de kleinere
soorten, vooral Tidewater, viel eenige be
langstelling te constateeren. De rijzing voor
Koninklijke ging gepaard met geruchten
omtrent een op handen zijnde aandeelen
emissie.
Rubbers konden de belangstelling niet
gaande maken, terwijl in Tabakken iets
meer omging, waarbij de koersen een da
lende lijn volgden.
Voor Suikerwaarden viel eveneens eenige
teruggang te constateeren. Hoewel de oogst-
berichten gunstig blijven en men rekening
houdt met een zeer mooie opbrengst, waren
de laatste gemelde afdoeningen tegen 12
nogal teleurstellend. H.V.A.'s liepen een 20-
tal procenten terug.
Gunstig gedisponeerd waren Mijnbouw-
waarden. De handel was hier zeer opgewékt
en Boetons konden regelmatig stijgen. Na
den korten teruggang, welken wij in ons
vorig overzicht memoreerden, liep de koers
sindsdien ruim 80 pet. op. Men verwacht
hier binnenkort een zeer mooien claim. Ook
Algemeene Exploratie oploopend. Voor Red-
jang Lebong bestond eveneens iets meer be
langstelling.
Verder ging er nogal wat om in Kunst-
zijde-aandeelen. Het publiek neemt hieraan
weinig deel; het zijn in hoofdzaak de groot
geïnteresseerden, welke hier opereeren. Voor
al Maecubee en Enka gaven de grootste
koersstijging te zien.
Amerika gaf niet veel bijzonders te zien.
Slechts North American Comp. monteerde
scherp. Spoorwegwaarden terugloopend, ko-
pershares prijshoudend.
In den geldhoek viel het op. dat geld iets
ruimer aangeboden werd. hetwelk niet
steeds gemakkelijk te plaatsen was.
Prolongatie 5 y,5% pet.
gedreigd bij een eventueel huwelijk haar van
het leven te zullen berooven. De man ls aan
gehouden.
Eén gedood, twee anderen gewond
In den nacht van Zaterdag op Zondag is
in één der gangen van de ondergrondsche
werken op de Staatsmijn „Maurits" te Lut
terade (Limb.) een ernstig mijnongeluk ge
beurd. Een drietal mijnwerkers verrichtten
daar werkzaamheden, toen zij plotseling ver
rast werden door vallend gesteente, waar
onder zij werden bedolven.
Den geheelen nacht duurden de reddings
pogingen voort. Eerst Zondagmorgen om
streeks 6 uur slaagde men er in, de veronge
lukten te bevrijden. De mijnwerker Verhees
uit Mechelen (België) werd dood te voor
schijn gehaald. Bij een anderen mijnwerker,
Van Aulcken genaamd (uit Stein a. d. Maas)
waren de vijf teenen van den rechtervoet
geheel afgeknepen, terwijl een derde arbei
der inwendige verwondingen opliep.
Onze zaakgelastigde
tusschenpersoon
slechts
De correspondent van de United Press te
Caracas heeft getracht den Hollandschen
zaakgelastigde te interviewen, maar deze
zeide hem: „Ik ben in het Curacao-incident
slechts tusschenpersoon en ben daarom niet
gemachtigd eenige verklaring af te leggen."
De Bond van Bedrijfsautohouders in Ne
derland heeft aan den minister van Bin-
nenlandsehe Zaken en Landbouw verzocht
de gemeentelijke verordeningen op het hef
fen van tolgelden, waarin het tarief voor
motortractoren niet hetzelfde is als voor
paarden, niet goed te keuren.
Da consul-generaal van Noorwegen heeft
namens zijn regeering in het loodsgebouw
te Hoek van Holland aan schipper J. Slis en
den eersten machinist H. Benard van de
stoomreddingbcot „President van Heel", de
gouden en aan de overigs bemanning en de
nagelaten betrekkingen van de drie bij Val-
ka verdronken matrozen de zilveren me
daille uitgereikt voor de redding van de be
manning van de Christian Michelsen.
Onvoldoende troepenmacht
Het Tweede Kamerlid de heer Boon heeft
aan de ministers van Koloniën en van De
fensie de volgende vragen gesteld:
Is het juist, dat de oud.commandant der
troepen te Curacao herhaaldelijk tevergeefs
heeft aangedrongen op versterking der mili
taire bezetting, omdat hij slechts beschikte
over een 100-tal ongeoefende manschappen,
dat er op1 het Waterfort wel eenige kanonnen
zijn, waarvoor scherpe patronen om ze er
mede te laden, ontbreken, hetgeen trouwens
geen doel zou hebben, omdat er niemand
aanwezig is, die er mee om kan gaan, dat de
eerste mitrailleuse nog moet worden geïm
porteerd. kortom, dat ieder behoorlijk af
weermiddel ontbreekt?
Is de regeering niet van oordeel, dat het
gebeurde te Curacao aanleiding moet ziin om
zoodanige maatregelen te treffen, dat het
aantal en het gehalte der troenen, alsmede
de bewapening zoodanig worde, dat de
groote Nederlandsche belangen aldaar af
doende worden beschermd, alsmede wordt
voorkomen, dat wrijving ontstaat met mo
gendheden, wier belangen ep ernstige wijze
kunnen worden geschaad?
Is de regeering door het gebeurde niet tot
de conclusie gekomen.dat het dringend noo-
dig is. om in de Caraïbische wateren blijvend
een marinevaartuig met een landingsdivisie
te stationneeren. gelijk zluks vroeger steeds
het geval is geweest en waarop uit Curacao
herhaaldelijk te vergeefs is aangedrongen?
Stappen bij den Volkenbond
Uit Madrid wordt aan het Hbl. gemeld
dat onze gezant, W. H. D. baron van Asbeck.
namens de regeering te Den Haag stappen
heeft gedaan bij Sir Eric Drummond secreta
ris-generaal van den Volkenbond, teneinde
hem in te lichten omtrent de incidenten op
Curacao en de door onze regeering ter zake
genomen maatregelen.
Het lid van den Volkenbondsbaad voor Ve-
zuela en gezant te Parys dr. Cesar Zumeta.
verklaarde, dat de stap van Nederland bij Sir
Eric Drummond geen ander doel had dan
den Raad er van op de hoogte te stellen. dat
de gebeurtenissen te Willemstad door de re
geering te Den Haag niet van dien aard wor
den beschouwd dat zij de uitnemende be
trekkingen. welke tusschen Nederland en Ve
nezuela bestaan, eenigerrrate kunnen beïn
vloeden.
Dr. Zumeta voegde er aan toe, dat zijn re
geering te dien opzichte geheel accoord gaat
met Den Haag. Hy zeide dat, wat den Vol
kenbond betreft, het incident geen belang
Zaterdagmiddag heeft een felle brand ge
woed in het perceel Oegstgeesterlaan 31 te
Leiden, bewoond door mevr. Schneider, die
verschillendé kamers weer heeft onderver
huurd. De brand moet zijn ontstaan in een
der vertrekken' op de eerste verdieping, be
woond door den heer Gillesen, ambtenaar ter
gemeentesecretarie, die afwezig was. Het vuur
greep snel om zich heen, aangewakkerd door
den sterken wind en de heer ir. 'Silbiger, die
op dezelfde étage kamers bewoont en de
brand ontdekte waarna hij de brandweer
waarschuwde en in het perceel terugkeerde
om nog énkele kostbaarheden te redden
moest over het dak de woning verlaten. Een
bejaarde dame en haar ongelukkige zoon
werden niet zonder moeite uit het brandende
perceel gered.
Toen de brandweer kwam, sloegen de vlam
men hoog boven het dak uit en was ook reeds
't perceel Oogstgeesterlaan 33, bewoond door
ds. Meeter, door het vuur aangetast. De slan
gen moesten over een grooten afstand worden
uitgelegd, daar in de onmiddellijke nabijheid
van den brand geen water is. Eerst twintig
minuten na het alarm werd met de bestrij
ding van het vuur begonnen. Spoedig daarna
was men den brand meester; het pêrceel
Oegstgeesterlaan 31 brandde echter geheel
uit, terwijl de beide belendende perceelen,
behalve eenige brandschade, aanzienlijke wa
terschade kregen.
1 van 1616
2 van 1530
2 van 1428
3 van 1339
1 van 1212
2 van 1122
2 van 1020
10 van 990
van
8
....24
van
7
....21
van
6
....48
van
....25
van
....12
van
3
9
van
1
2
23
259
27
141
23+27 50 259+141 400
400:50 8
Wat dit allemaal te beteekenen heeft? Dat
zal ik u eens gauw verteHen.
Een jaar of tien geleden heb ik eens in
ons Studiehuis te Tilburg een soort van
census gehouden, omtrent het aantal broer
tjes en zusjes onzer studenten. Ik kwam tot
verrassende resultaten.
Een zelfde berekening werd dezer dagen
gemaakt door een Missionaris van het II.
Hart en dat bracht mij op het idee, het hier
ook nog eens te probeeren.
Het aantal studenten zijn nog altijd de 50,
die ik in het begin van het studiejaar in
het tijdelijke huis heb weten te „persen". Het
nieuwe huis biedt veel meer ruimte.
Het eerste cijfer vertegenwoordigt dus ge
zinnen, waaruit onze studenten voortkomen.
Het tweede cijfer geeft het aantal kinderen
aan, waaruit die gezinnen bestaan.
Het resultaat is dus vier honderd kinderen
voor vijftig gezinnen, of gemiddeld acht kin
deren per gezin.
Daarbij komt het nog, dat onder die (nog
Zaterdagmiddag heeft te Lochem een
drama plaats gehad in de Hollandsche Le-
derfabriek.
Gedurende een twintigtal jaren werkte daar
voorheen als fabrieksbaas een 50-jarige Duit-
scher, die echter voor een tweetal jaren,
doordat de fabriek zich toen toelegde op de
fabricage van fijnere leersoorten, vervangen
werd door den fabrieksbaas Ph. Meng. De
Duitscher nam uit eigen beweging ontslag en
vertrok met zijn gezin naar Renkum. Zater
dagmorgen was hij per trein van Renkum
naar Zutphen gekomen, en verder per auto
naar de fabriek te Lochem. Hij liep de fabriek
binnen en vroeg aan den machinist, waar hij
den heer Nahuis, directeur van de fabriek,
kon aantreffen. Meteen liep hy door naar de
eerste verdieping. Daar zocht hem de heer
Nahuis op, die het bezoek van den Duitscher
niet vertrouwde. Meteen kwam ook Meng op
de twee toeloopen. De heer Nahuis zag dat de
Duitscher een revolver bij zich had, verbor
gen onder een jas, welke de man over een
arm droeg. De heer Nahuis vluchtte, de in
dringer zond hem twee schoten achterna,
zonder evenwel den directeur te raken. Daar
na schoot de Duitscher op Meng, die in den
buik werd getroffen. De aanvaller richtte
toen het wapen op zich zelf, schoot zich door
den rechterslaap, en was onmiddellijk dood.
Meng werd op last van dr. Hugenholz naar
het ziekenhuis te Zutphen overgebracht. Zijn
toestand is redelijk wel. Het lijk van den da
der is, na door het parket van Zutphen te
zijn geschouwd, naar het ziekenhuis te
Lochem overgebracht. De reden is klaarblij
kelijk, dat de Duitscher niet kon verdragen,
dat Meng in zijn plaats was gekomen.
Nader wordt nog gemeld, dat de toestand
van den getroffene, den heer M. vrij bevre
digend is. Het schot schijnt van links naar
rechts door den buik te zijn gegaan en ver
moedelijk zijn geen edele deelen getroffen.
Zaterdagnacht is ingebroken in pand 19
aan den Coolsingel te Rotterdam, in welk
pand verscheidene kantoren zijn gevestigd.
Op de eerste étage hebben de inbrekers een
paneel ingetrapt, waardoor zij zich toegang
hebben verschaft tot de kantoren van de
bontfirma F. Voor zoover men kon nagaan
wordt voor eenige duizenden guldens aan
bont vermist.
Nadat de dieven daar hun slag geslagen
hadden, zijn zij naar de tweede étage getrok
ken en nadat zij ook daar een deurpaneel
hadden ingetrapt, hebben zij zich tot het
kantoor van een daar gevestigde bankinstel
ling toegang verschaft. Daar hebben zij te
vergeefs getracht twee brandkasten te forcee-
ren.
De inbrekers hebben het pand door de
voordeur verlaten, nadat zij het LipssloS uit
de deur gestoken hadden. Zij hebben voorts
waarschijnlijk veel gemak ondervonden van
het feit, dat na drie uur 's nachts de straat
verlichting wordt gedoofd.
Tegemoetkomend aan het ver
zoek van vele alleenwonenden
en kleine gezinnen, besloten wij
van nu af aan voor één ingezon-,
den bon een aquarel-illustratie
voor ons Jubileum Album
Zaterdagmiddag is aan den Westerdoksdijfc
een 13-jarige jongen, zekere Adam Querido,
bij het baden in het IJ te Amsterdam te ver
geghan en in de diepte verdwenen. Hij kon
door twee broers, n.l. den 12-jarigen H. Ron-
day en J. Ronday, oud 15 jaar in bewuste-
loozen toestand aan den wal worden gebracht
waarna een zekere heer Helfering de voldoe
ning mocht smaken den jongen na kunstma
tige ademhaling tot het bewustzijn terug te
brengen. De jpugdige redders en de geredde
zijn per auto van den G.G.D. naar een der
ziekenhuizen overgebracht.
huis te Zutphen blijven.
jonge) studenten er 10 oudste uit het gezin yooricopig moet hij evenwel in het Zieken
zijn en op één na de oudste. Zoodat het vaak
voorkomt, dat een student met blij nieuws
uit den familiekring verrast wordt.
En wat ik nu voor doel heb met dat statis-
tiekje? Ik zal u met een wedervraag beant
woorden:
Is het nu niet duidelijk voor u, dat het
voor zeer vele brave ouders bijna onmogelijk
is om kostgeld te betalen en dat O. L. Heer
als het ware andere menschen schijnt aan
gewezen te hebben om zich met die zorg te
belasten?
Missiehuis, Hoorn
Postrek. 120937
PATER LEFEBER,
FATHER LEFEBER
Directeur
Zaterdagnacht werd per extra-radiobericht
omgeroepen, dat de burgemeester van Grijps.
kerk (Gr.) aanhouding verzocht van een per
soon, die zich vandaar naar de omgeving
van Dedemsvaart had begeven met het doel
om aldaar mej. T. van het leven te oerooven.
De burgemeester van Ommen zond politie
naar Dedemsvaart waar men ook reeds ge-
uuiu^uu o Er zijn verschillende manieren om aan de j waarschuwd bleek. De bewuste man werd
heeft, daar de vrede en vriendschap tusschenopleiding van een student te werken. Mag ik (slapende in een hooiberg aangetroffen. Hij
de beide volken nimmer waren bedreigd. I u eens uitleg komen geven? was reeds by mej. T. geweest en had haar
door FRANS ENKE
Monsieur Bertin stond in een winkel op
den boulevard Edgar Quinst en keek met
aandacht naar een oude viool. Het was on
getwijfeld een geheel bijzonder kunstwerk.
Gisteren was er een jong echtpaar bij hem
gekomen met een groote kist met allerlei
curiositeiten: beeldjes, gravures, houtsnij
werken, oude handschriftenalles te za-
men een hoop dingen, die bij nader onder
zoek vrijwel waardeloos bleken te zijn. Maar
de vrouw droeg een vioolkist onder den
arm. Terwijl ze deze kist opende, dischte zij
een geschiedenis op, waarin zij vertelde, dat
hun kortgeleden een erfenis was ten deel
gevallen, waaronder zich ook de oude viool
bevond. Daar zy, noch haar man ook maar
het minste verstand van zulke dingen had
den en men hun vertelde, dat Monsieur
Bertin een betrouwbaar man en bovendien
een deskundige was op dit gebied iets
waarvan monsieur Bertin zelf trouwens ten
volle overtuigd was verzochten zij hem
de viool te onderzoeken en de waarde te
schatten. Zij zouden dan gaarne zijn oor
deel vernemen, daar zij de mogelijkheid
niet uitgesloten achtten, dat het een zeer
oud instrument was, dat zeer veel waard
zou zijn. De viool was afkomstig van hun
ouden grootvader, die violist was geweest
aan het koninklijk hof en die deze viool
als zyn kostbaarste schat bewaard had. Ook
wist zij, dat het instrument tegen een fabel
achtig hooge som verzekerd was geweest
tegen brand en diefstal. Daarom meende zij
te mogen aannemen, dat de viool een zeer
groote waarde had.
Monsieur Bertin nam de viool uit de kist,
onderzocht ze nauwkeurig en kreeg onwille
keurig een schok, want het scheen hem toe,
dat zoowel vorm als kleur getuigden, dat zij
door een zeer beroemden meester gemaakt
moest zijn. Zijn snelwerkend instinct van
zakenman meende hier een goeden slag te
kunnen slaan. Hij hoorde de naïeve bezoe
kers uit van a tot z en hij kwam datums
en allerlei bijzonderheden te weten omtrent
de geschiedenis der oude viool, die hem zóó
interessant en belangrijk toeschenen, dat
zijn ondernemingsgeest nog meer geprikkeld
werd. Zij waren uit den vreemde naar Pa
rijs gekomen en wilden met den nachttrein
weer naar huis terugkeeren. Zy hadden nu
nog enkele inkoopen te doen en zouden het
zeer op prijs stellen, als hij in dien tus-
schentijd de meegebrachte voorwerpen
nauwkurig wilde onderzoeken, vooral de
oude vioolBinnen drie uur ongeveer
zouden zij terugkomen en zoo lang zouden
zy al deze voorwerpen gaarne aan zijn zor
gen toevertrouwen.
Daarna waren zij heengegaan en mon
sieur Bertin stond nu met het vergrootglas
en een duimstok in zijn winkel en onder
zocht met de grootste nauwkeurigheid de
oude viool. Hij werd er werkelijk koortsach
tig van. Hield hij nu een echte Stradivarius
in z'n handen, zooals hij instinctmatig ver
moedde? Als dit waar was, dan moest hij
de oude viool in zijn bezit zien te krijgen....
hij kon er dan zeker een kapitaal van 20
30.000 dollar mee verdienenO ja. hij
kende nauwkeurig de prijzen, die de laat
ste jaren betaald waren voor de twee of
drie Stradivarius-violen, die er verkocht
werden. Hij twijfelde er geen oogenbük aan,
dat de eigenaars van dit instrument wel
vósten, dat deze viool zeer veel geid waard
was en een aardig sommetje vertegenwoor
digde. Maar de juiste waarde van het kost
bare stuk kenden die goede menschen
zeker niet. Vandaar dat monsieur Bertin
hoopte, het zeldzamé instrument voor een
zacht prijsje in zijn bezit te kunnen krij
gen. Met het jonge echtpaar zou hij het wel
eens kunnen worden. Zij zouden waarachtig
de eersten niet zijn, die door hem, den ge
slepen zakenman, werden beetgenomen.
Terwijl hij zich aan dsze verleidelijke
overwegingen overgaf, kwam er een heer
zijn winkel binpen, dien hij meermalen als
klant bij zich kreegaltijd op zoek naar
een antiek beeld, een zeldzame kopergra
vure. een kostbaar boek of een antiek meu
belstuken die ook dikwijls iets bij hem
kocht. Monsieur Bertin beschouwde hem
altijd als een verwoed, wantrouwig en
eigenzinnig verzamelaar, maarmet veel
kennis van zaken.
Ook nu weer snuffelde de vreemdeling,
een reeds bejaard heer, in zijn winkel rond
toen hij ook de oude viool bemerkte, die
monsieur Bertin nog niet in de kast had
teruggelegd. Ofschoon de vreemdeling veel
moeite deed om zichzelf te beheerschen en
zoo onverschillig mogelijk te doen, aag mon
sieur Bertin, die hem scherp aankeek, zijn
groote verbazing en zijn groeiende, haast
hartstochtelijke belangstelling. Hij wist dus
dat hij gelijk had, de oude viool was een
echte Stradivarius, maar hij hield zich dom,
om voor den vreemdeling geen achterdocht
te wekken.
Kort en bondig zei de oude heer:
„Honderd duizend francs, monsieur Ber
tin."
De antiquair had wel tegen het plafond
willen springen van blijde verrassing.
Slechts met de grootste moeite wist hli
zijn groote opwinding te beheerschen. En
uiterlijk heel kalm antwoordde hli lachend:
,.,'t Is wel jammer, heel jammer, mijn
heer, maar deze prijs is voor een echte
Stradivarius beslist veel te laag."
„Ah!" meende de vreemdeling verrast, „u
weet dus, dat u daar werkelijk een echte
Strandivarius hebt! Goed, ik bied. u 150.000.
francs! Gaat u er mee'accoord?"
Maar ook dit aanbod wees monsieur Ber
tin glimlachend van de hand. Na lang
loven en bieden kwam men ten slotte over
een voor den prys van 180.000 francs.
Monsieur Bertin beloofde, al zijn invloed
aan te wenden om de kostbare viool voor
dezen prijs te bemachtigen. De vreemdeling
schreef reeds een chèque voor de Credit
Lyonais en dwong als het ware den han
delaar om deze in ontvangst te nemen
zóó bang was hij, dat de kans naar deze
viool hem zou otglippen.
Toen de vreemdeling heengegaan was,
wreef monsieur Bertin zich heel vergenoegd
de handen! Eén ding was zeker: hij ris
keerde niets, totaal niets! Hij was er van
overtuigdvanavond had hij een reuzen-
zaakjezooals het ieder jaar niet voor
kwam..'t Was nu maar zaak, alles in
het werk te stellen, om de viool van het
echtpaar afhandig te maken.
Toen dit tegen den avond weer bij
monsieur Bertin kwam deed hij een bod op
„den heelen rommel". Hij had het nogal
tamelijk hoog getaxeerd, en dit kon ook
wel, omdat hij een der houtsnijwerkjes als
„echt" uitgaf. Hij bood 3000 francs.
„Maar zonder de viool!" zei toen het
jonge vrouwtje, „want het is een viool van
een ouden meester, in Italië gemaakt. Dat
weet ik zeker, alleen dén naam ben ik ver
geten."
„Maar, mijn beste dameantwoord
de monsieur Bertin, „wat had u dan wel
gedacht, dat ze waard zou zijn?"
„80.000 francs en geen cent minder!"
„Ik bid u mevrouw, wees toch redelijk,
jammerde de handelaar, „ik ben een groot
liefhebber van oude instrumenten, mevrouw
en zou dit stuk zoo gaarne aan mijn verza
meling toevoegen. Ik bid u, zeg mij toch den
uitersten prijs. Ik wil u zoover tegemoet
komen als ik maar eenigszins kan."
„U weet wat ik gezegd heb mijnheer en
geen cent minder of meer."
„80.000 frs.! Wat een som! Wat een
geld!" En de deftige monsieur Bertin stond
te trappelen en te stampvoeten van woede,
steunde en kermdewoelde vertwijfeld
met de handen in zijn zwarte haren
„Nu goed, mevrouw, ik zie, dat u van
geen toegeven weet, „u zult het. geld heb
ben. Excuseer me een oogenblilt."
En monsieur Bertin verliet zijn winkel om
eenige oogenblikken later met een zware
geldkist terug te keeren. Onder veel zuchten
en klagen telde ds handelaar 80.000 francs
op tafel. Nadat het echtpaar het geld ih
ontvangst genomen had, maakten zij zich
gereed, om, volgens hun zeggen, naar het
station te gaan en van daaruit naar hun
vaderland terug te keeren
Als een Napoleon stond monsieur Bertin
in zijn winkel. Hij had den slag gewonnen-
Al had hij ook een zware aderlating moeten
endergaan, hem wachtte toch nog altijd een
zoet winstje van 100.000 francs. Zelfbewust
en tevreden sloot hij zijn winkel en liet zich
triomfantelijk in alle café's van het stads
kwartier zien, waar zijn Stradivarius ai
heel spoedig het onderwerp van alle ge*
sprekken was.
En niet alleen den geheelen nacht, maar
oolü de volgende dagen. Want ai heel spoe
dig lekte het uit, dat de slimme monsieur
Bertin nu zelf eens op een reuzen-manie1"
beetgenomen was. De vreemdeling, die de
„echte Stradivarius" vcor 180.000 francs Sf'
kocht had, kwam nooit weer. En zijh
chèque, die monsieur Bertin den volgende"
dag om 9 uur, zoodra de bank geopenó
was, bij de „Crédit Lyonnais" presenteerde»
bleek valsch en waardeloos.
Ook het jonge echtpaar was verdweneh
zender een spoor achter te laten en daar
mee ook de 80.000 francs va nmnosieur Bef"
tin. Het was een ontzettend groot verlie®
voor den antiquair, want ook de viool blee®
niets waard. Het was een heel gewoon i°"
st-rument en kostte, volgens de verzeker^}*
gen van alle vioolhandelaars der Rue
Madrid stellig nog geen honderd francs.
