De Ontwikkeling van de-
Economische Politiek
in Oostenrijk
feuilleton
Kinderkleedinf
'v bir
RADIO-OMROEP
Dames
ALS HET HART ROEPT....
TWEEDE BLAfe
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
WOENSDAG 19 JUNI 1929
BLADZIJDE 1
Door Ernst Streeruwitz, Oostenrijksch Bondskanselier
iiiiiii
Éérst-
kijken
HENDERSON BEGROET DAWES
'cêtd.f
GEMENGDE BUITENL.
BERICHTEN
Foman, vrij naar het Engelsch bewerkt
door J. P. SCHEEPENS
{Slot volgt.)
In de verklaringen, die ik na de verkie-
der regeering, die onder mijn voorzitter
schap staat, heb afgelegd, heb ik het zwaar
tepunt gelegd op de economische kwestie,
die noodig moet worden opgelost. Met het
°°g op de algemeene Europeesche economi
se situatie komt mij dit als het meest
natuurlijke voor; elke andere weg zou niet
°P het doel afgaan, ja zelfs schadelijk zijn.
Het groote werk, het financieele herstel
Tan de Oostenrijkschen staat, is op den
grondslag der Geneefsche overeenkomsten
Tan 1922 in een verrassend korten tijd met
goed gevolg ten einde gevoerd. Maar reeds
Hj het begin van dit werk heeft de Oosten-
TÜksche openbare meening erkend, d'at het
hierbij niet kon blijven, dat er een verande-
Ttog en tegelijkertijd versterking der Oosten-
Ttiksche particuliere economie op moest vol
gen, Op de Parijsche voorjaarsbijeenkomst
Van den Volkenbondsraad in 1923 heeft de
Oostenrijksche delegatie daarmee verband
houdende voorstellen gedaan omtrent deze
competentie, die boven de staten staat. Men
kan niet ontkennen, dat de Volkenbond een
Bewillig oor heeft gehad voor deze economi-
Streeruwitz
sehe plannen, die niet te scheiden zijn van
de internationale douane- en handels-
Politiek; maar het is niet mogelijk geweest,
te te verwezenlijken. Dit is geen verwijt aan
het adres van den Volkenbond; zijn bijzon
dere constructie, de égards, die hij moet
hemen ten opzichte van de behoeften en
hieeningen van al zijn leden, dit alles leidt
ertoe, dat de oplossing van afzonderlijke
kwesties wordt vertraagd. En toch, als men
de, beraadslagingen van de economische en
financieele commissie over internationale
douane-kwesties nagaat, dan ziet men een
heel langzamen vooruitgang. De verwachtin
gen, die men omtrent de voorjaarsconferen
tie te Parijs had gekoesterd, moesten heel
fvat worden ingekrompen en Oostenrijk ging
Verder op den weg, dien het onmiddellijk na
de ineenstorting is ingeslagen, d.w.z. het
Wide door onderhandelingen met de overige
staten tenminste de ergste gevolgen van de
°verspanning der autocratische economische
dpvattmgen in Europa uit den weg ruimen.
*h dit opzicht is meiug succes te boeken.
Het net der handelsverdragen is dichter
Beworden, zonder dat men erin geslaagd is,
oplossingen te komen, die algemeen
tevredenstellend zijn. Men komt wel steeds
hieer tot het inzicht, dat het, in het belang
van Europa onvermijdelijk, ja dringend
hoodig jS) groote economische gebieden te
^neppen, maar de praktijk blijft helaas heel
er ten achter. Ik behoef wel niet te zeggen,
hat de wording van zulke economische ge
beden volgens natuurlijke geographische en
Nationale gegevens moest plaats hebben;
5®te ontwikkeling mag geen onnatuurlijke
Steepeeringen in het leven roepen. We kun
nen nu reeds voor dit nog ver verwijderde
Politieke doel arbeiden, zonder den tegen-
*oordigen tijd te veronachtzamen.
Het economisch-politieke programma, dat
in de Oostenrijksche volksvertegenwoordi
ging heb ontwikkeld, is gebaseerd op den
}®Benwoordigen toestand van Oostenrijk, die
,®«t dringend noodig maakt, dat er tot eigen
«blp wordt overgegaan. Het hoofdpunt in de
toekomstige Oostenrijksche economische
politiek is een natuurlijk evenwicht tusschen
öe Verschillende economische krachten in
j liet binnenland en de noodige bescherming
tegen krachten van buiten, opdat het interne
evenwicht niet in gevaar komt.
Hiermee wil ik geen politiek van hooge
bescherming preeken. Het programma bevat
ook een rechtvaardig vergelijk tusschen <Je
economische-belangen van het binnenland en
die van het buitenland; maar we moeten
natuurlijk ook kunnen verwachten, dat het
buitenland de economische ontwikkeling van
Oostenrijk in overweging zal nemen. Als ik
omtrent de stemming van het Oostenrijksche
volk goed ben ingelicht, dan is de bevolking
er tegenwoordig bijzónder toe geneigd, eco
nomisch-politieke overwegingen boven zui
ver politieken meeningsstrijd te plaatsen.
In dien geest moet ook mijn beroep op het
Oostenrijksche Parlement worden opgevat en
als dit gehoor mocht vinden, ben ik ervan
overtuigd, dat er een uitweg zal worden ge
vonden, ook ondanks het verschil van mee
ning, dat er tusschen de politieke partijen
van Oostenrijk omtrent economische kwes
ties bestaat. Dit is noodig, niet ten behoeve
van de een of andere partij, maar ten gunste
van de heele Oostenrijksche economie.
LONDEN, 18 Juni. (VX>.) Op het diner van
de Pelgrim Liga ter eere van den nieuwen
Amerikaanschen ambassadeur in Londen,
generaal Dawes, in het hotel Victoria, waren
400 personen, uit diplomatieke, politieke,
economische en andere kringen aanwezig.
Het diplomatieke corps was voltallig ver
tegenwoordigd met o.a. den Duitschen, Fran-
schen en Canadeeschen ambassadeur.
Van de regeering ontbraken Macdonald en
Thomas. De minister van buitenlandsche
zaken herdacht in warme bewoordingen de
persoonlijke verdiensten van Dawes voor den
wederopbouw in den na-oorlogstijd. Vervol
gens gaf hij den ambassadeur de uitdrukke
lijke verzekering, dat het Engelsche Volk den
vrede wenscht en er zeer naar verlangt.
Beide landen moeten in vereeniging met de
andere volken der wereld samenwerken om
het doel der ontwapening te verwerkelijken.
Ten slotte zeide Henderson: „Wü meenen,
dat de tijd voor dergelijke belangrijke onder
handelingen gekomen is, en verwachten ge
wichtige-resultaten door uwe persoonlijke en
succesrijke medewerking tot het onderling
begrijpen. In dezen zin heet ik u, van harte
welkom in ons midden."
Van minister-president Macdonald was een
brief binnengekomen, waarin hij zijn teleur
stelling tot uiting brengt over het feit, dat hij
aan het diner geen deel kan nemen en
waarin verder gezegd wordt: „Wii hebben
geen verlangen naar een verbond, noch van
offensieven, noch van defensieven aard, doch
wij pogen tot voorbeeld te strekken aan den
goeden wil der overige volkeren der wereld
cn hen aan te moedigen. Wij wenschen met
hen in een richting te werken.
Ambassadeur Dawes verlaarde in zijn
rede; De lange tijd, die na den wereldoorlog
verloopen is voor een passenden weg gevon
den werd voor de reparatieonderhandelingen
wordt verklaard, door het onderscheid tus
schen het menschelijk oordeel en de men-
schelijke natuur. Spreker citeerde een woord
van Edmund Burkes: „De politiek moet niet
gevoerd worden volgens menschelijke be
wijsvoering, doch in overeenstemming met de
menschelijke natuur, daar de bewijsvoering
Generaal Dawes
slechts een klein deel en geenszins het groot
ste gedeelte vormt." De juiste weg bestaat
daarin, een overeenkomst voor te bereiden
door voortdurende en eensgezinde samen
werking tusschen economische deskundigen
en staatslieden. De nuttelooze oplossingspo-
gingen der groote problemen zijn na den
oorlog voortgezet tot Europa aan den rand
van den economischen en politieken chaos
stond.
Overgaande op de vlootontwapeningskwes-
tie, legde de ambassadeur er den nadruk op,
dat de bewapeningsvermindering een taak
was, welker succesvol einde afhing van den
gemenschappelijken arbeid van de vlootdes-
kundigen en de staatslieden. Voor een ge
mengde commisie van deskundigen en staats
lieden zou het echter veel moeilijker zijn tot
overeenstemming te komen over een plan tot
vlootontwapening. De gemeenschappelijke
werkzaamheid van vlootdeskundigen en
staatslieden zou door de laatsten moeten
worden samengevat in een eerlijk staatkun
dige politiek. Hp persoonlijk was ervan over
tuigd, dat de werkzaamheden van een com
missie van vlootdeskundigen der verschil
lende landen ter vaststelling der vlootsterkten
n een mislukking zou eindigen. Dè staatslie
den moeten het zijn, die de definitieve bepa
lingen van de vlootontwapening uitwerken,
die eenvoudig en zoo ondubbelzinnig moeten
worden gehouden, dat zij ook den eenvoudigen
„man in the street", zonder voorbehoud be
grijpelijk zijn.
Dawes verklaarde verder, dat het mislukken
van de ontwapeningsconferentie van Genève
in 1928 niet beschouwd moest worden als een
fout der menschen, doch als een falen van
de toegepaste methoden. Spreker besloot met
te zeggen, dat in de harten der beide groot-
Angelsaksische volkeren de gedachte aan ge
lijke rechten in vlootzaken vast verankerd
was. Slechts in een samenwerken van de
beide Engelsch sprekende volkeren ligt een
veilige garantie voor den vrede gelijk voor
de menschelijke vrijheid in het algemeen.
De rede van generaal Dawes werd met
stormachtig applaus begroet.
MACDONALD NIET NAAR
WASHINGTON?
LONDEN, 18 Juni. (V.D.) Het feit, dat in
de berichten omtrent de besprekingen tus
schen MacDonald en Dawes niet wordt ge
sproken van de voorgenomen reis van Mac
Donald naar Washington, wordt volgens
bericht uit Washington daar zoo uitge
legd, dat van een bezoek van MacDonald
voorloop ,g waarschijnlijk wel niets zal
komen. Of deze uitlegging juist is, staat op
het oogenblik nog niet vast doch ook in wel
ingelichte Engelsche kringen is men van
meening, dat zij thans veel waarschijnlijker
is dan eenige dagen geleden. De diploma
tieke medewerker van de „Daily Telegraph"
bevestigt, dat de Amerikaansche ambassa
deur tijdens zijn onderhoud met MacDonald
de vraag van een formeele uitnoodiging niet
heeft aangeroerd. Dat beteekent nog echter
niet, dat de particuliere uitnoodiging, die
vroeger ook eens aan Baldwin is gedaan, ook
niet MacDonald bereikt heeft. In verband
met de ontwapening ter zee moet niet ver
geten worden, dat daarbij ook andere mo
gendheden betrokken zijn. Londen en Was
hington zullen eerst van gedachten willen
wisselen om 'n geëigenden grondslag te vin
den voor de onderhandelingen met de andere
drie mogendheden. Het perspectief dezer on
derhandelingen acht men in het algemeen
gunstig. Ook als MacDonald van zijn reis
naar Amerika afziet, meent men hierin
geen ongunstig teeken te mogen zien.
DE SCHADEVERGOEDING
De conferentie der Locamo-Staten
LONDEN, 18 Juni Naar de diplomatieke
medewerker van de „Daily Telegraph" me
dedeelt, was in officieele Engelsche krin
gen tot gisteren nog niets zekers bekend
omtrent de voorgenomen bijeenroeping van
een conferentie tot regeling van de vraag
stukken, die uit de besprekingen der com
missie van deskundigen te Parijs vortvloeien.
Wanneer Henderson zijn regelmratigen ar
beid in 't Foreign Office zal hebben aange
vangen, zal in de komende dagen ongetwij
feld een gedachtewisseling tusschen Londen,
Parijs, Berlijn, Rome en Brussel plaats
vinden omtrent datum en plaats van de
conferentie tot uitvoering van het rapport
Young en de bespreking van de ontruiming
van het Rijnland. In sommige kringen is
men van meening, dat het voldoende is, dat
de gezanten en de ministers van financiën
in de deelnemende landen het eens worden,
om te bepalen, wat op deze conferentie pre
cies behandeld dient te worden. In Enge
land is men van meening, dat Londen de
beste plaats voor- de conferentie is. Ander
zijds verklaart men, dat de politieke kant
der regeling, evenals in 1924, groote moei
lijkheden kan opleveren. Men hoopt echter,
dat geen der geallieerde mogendheden zal
vasthouden aan het scheppen van een ge-
demilitairiseerde zone en het instellen van
een internationale permanente controle
commissie. Omtrent de financieele zijde van
het Parijsche rapport toont men zich in
vooraanstaande kringen zeer terughoudend.
De ministers en deskundigen ziin nog niet
gereed met het onderzoek van het zeer om
vangrijke rapport-Young.
MACDONALD'S REDE TE LOSSIE
MOUTH
LONDEN 18 Juni (V.D.) Minister-presi
dent Macdonald verklaarde tijdens het hem
ter eere gegeven diner van het gemeentebe
stuur van Lossiemouth o.a. het volgende: „De
ontmoeting tusschen den Amerikaanschen
ambassadeur en mij was gekenmerkt door
warme vriendschap op den basis van ge
meenschappelijk enthousiasme voor de zaak
van den internationalen goeden wil en van
het gezonde verstand. Wij zijn niet bijeenge
komen om andere naties te bedreigen of an
dere volkeren te beheerschen of bondgenoot
schappen te sluiten. Wij hebben niet de be
doeling de volkeren voor 'n fait accomple te
stellen, waar zij zich bij kunnen aansluiten,
of dat 3ji kunnen afwijzen. Wij zijn bijeenge
komen in de hoop behulpzaam te kunnen
zijn bij de voorbereiding van de wegen, die
leiden tot verzekering van den vrede en het
scheppen van een toestand van algemeene
veiligheid, niet met behulp van wapenen, doch
zonder deze. Over de verstrekkende doelein
den van de Engelsch-Amerikaansche bespre
kingen behoeven noch de groote, noch de
kleine staten eenigen twijfel te voeden.
Na vermelding van de moeiliikheden en de
hindernissen, die nog te overwinnen zijn, be
sloot Macdonald ten slotte met een oproep
aan het geheele volk, om hem vertrouwen te
schenken, ten einde aldus de noodzakelijke
basis te scheppen voor succes.
MACDONALD VLIEGT NAAR LONDEN
TERUG
LONDEN, 18 Juni (V.D.) Donderdag zal
Macdonald in een vliegmachine van Lossie
mouth naar Londen terugkeeren.
DE KONINGIN SPREEKT VOOR DE
RADIO
LONDEN, 18 Juni. (V. D.) De ..British
Broadcasting Corporation" maakt bekend,
dat de koningin haar toestemming heeft ge
geven tot het uitzenden van de redevoering,
die zij zal houden bij de eerste steenlegging
van het nieuwe gebouw van de Christelijke
Associatie van Jonge Vrouwen.
DE EGYPTISCHE PREMIER EN LONDEN
LONDEN, 18 Juni (V. D.) De Egyptische
premier is hedenavond te Londen aangeko
men. Hij is aan het Victoria-station ontvan
gen door vertegenwoordigers van MacDonald
en den minister van buitenlandsche zaken.
Gedurenden zijn verblijf zal hem de graad
van doctor in de rechten worden toegekend
door de Universiteit van Oxford.
ONDERHOUD VAN STRESEMANN MET
POINCARÉ EN BRIAND
PARIJS, 18 Juni. (V. D.) Om half tien
morgenochtend arriveert Stresemami in
Parijs, die, na een kort oponthoud op de
Duitsche legatie, op Quai d'Orsay een onder-
Hangt Uw Wintergarderobe uitgestoomd en
geëulaniseerd (motvrij) weg.
HOEING'S STOOMERIJ VERVERIJ
Ged. Oude Gracht 11 Schoterweg 54,
hoek Cronjéstraat. Telefoon 10873 10382
Stresemann en Briand
houd met Briand zal hebben. In aansluiting
daarop is dr. Stresemann tezamen met ver
scheidene leden der regeering door Briand
op een déjeuner genoodigd. Naar verluidt, zou
Poincaré voornemens zijn om tegen het einde
van het onderhoud zich naar de Quai d'Or
say te begeven, waar hij dan Stresemann zou
ontmoeten. Het staat nog niet vast of Strese
mann des namiddags of eerst Woensdag
avond naar Berlijn zal vertrekken.
KONING GUSTAAF NAAR REVAL EN
RIGA
Koning Gustaaf van Zweden zal op 27
Juni het bezoek van pres'dent Zemgals van
Letland en van president Tönnison van Est
land beantwoorden. Per oorlogsschip gaat de
koning eerst naar Reval, waar hij verblijf
zal houden in Katharinenthal, het zomerslot
van Peter den Grooten. Vandaar gaat de
koning naar Riga, waar hij zijn intrek zal
nemen in het slot waar ook vroeger de
Zweedsche koningen resideerden.
GEVECHTEN TUSSCHEN
EUROPEANEN EN INLANDERS
Uit Durban (Z.-Afjika) wordt gemeld:
Doordat inlanders bezwaar maakten tegen
voedselbereiding door Europeanen hadden
er ernstige gevechten plaats tusschen Euro
peanen en inlanders. Er werden ongeveer
twintig personen gearresteerd, waarvan zes
zich in kritieken toestand bevinden. Eén
Europeaan overleed tengevolge van de be
komen wonden. Tollooze personen aan beide
zijden kregen lichte kwetsuren.
NA DE DESKUNDIGENCONFERENTIE
De Roosevelt-medaille voor
Owen Young
De Roosevelt-medaille, die verleend wordt
voor gewichtige diensten op verschillend ge
bied, is voor 1929 toegekend aan Owen Young
in zijn hoedanigheid van voorzitter der Com
missie van deskundigen.
DE STEUN AAN DEN AMERIKAANSCHEN
LANDBOUW
Het Representantenhuis heeft met spoed,
zooals Hoover had aanbevolen, een wetsont
werp aangenomen, waarbij een crediet van
151.500.000 dollar wordt geopend voor een
nieuw rijkscrediet voor den landbouw, we'.k
bedrag genomen wordt uit het halve mil
liard, bij de wet inzake steun aan den land
bouw toegestaan.
De Senaat hechtte eveneens zijn goed
keuring aan het wetsontwerp tot steun aan
de landbouwers. Het wetsontwerp gaat
thans naar president Hoover.
DE DRANKVERBODSAGENTEN
De laatste paar dagen zijn op het Witte
Huis tallooze protesten ingekomen tegen het
schieten op Amerikaansche burgers door
drankverbodsambtenaren. Te Washington
vertrouwt men er op. dat president Hoover
drastische maatregelen zal nemen. ee
nieuwe schietpartijen, die eind der afgeloopen
week voorkwamen, hebber d'e verontwaardi
ging van het publiek aangewakkerd.
UE SENAAT DER V. S. BESLUIT TOT DE
ONTWAPENINGSCONFERENTIE
NEW-YORK, 18 Juni. (V. D.) Op voorstel
van den democratlschen senator Tydings is
in den Senaat besloten president Hoover uit
t,e noodigen een wereldconferentie voor de
ontwapening te land, ter zee en in de lucht
bijeen te roepen.
HOOVER EN DE HERSTELOVEREEN-
KOMST
NEW-York. 18 Juni. (V. D.) Naar uit Was
hington wordt gemeld, is president Hoover
van meening, dat de herste'overeenkomst van
Parijs niet door het Congres behoeft te wor
den geratificeerd. De toestemming van het
Congres zou slechts noodig zijn voor wat be
treft de matiging der Amerikaansche eischen
op het gebied dor bezettingstroepen.
AARDVERSCHUIVING IN COLUMBIA
30 dooden
LONDEN, 18 Juni (V.D.) In Columbia
is heden een ernstige aardverschuiving
voorgekomen, waarbij 30 personen het leven
verloren en talrijke andere gewond werden.
Het eerste bericht over het ongeluk, komende
van Popaya geeft nog geen duidelijk beeld
van het gebeurde. Volgens dit bericht heeft
een aardverschuiving duizenden tonnen grond
in den loop van de Quilcale rivier verschoven
en is deze hierdoor buiten zijn oevers getre
den. De stad Sevilla aan de rivier Cauca is
overstroomd. .Sevilla zou bijna geheel ver
woest zijn en de bewoners zouden zijn ge
dwongen te vluchten.
VIJFTIEN DOODEN DOOR DE AARD
BEVING OP NIEUW - ZEELAND
LONDEN, 18 Juni. (V. D.) Volgens nadere
berichten uit Wellington is het aantal slacht
offers, bij de aardbeving op Nieuw-Zeeland
om het leven gekomen, tot 15 gestegen.
DE IN CHINA ONTVOERDE
ZENDELINGEN
De hoofdzetel der zendelingen in China
heeft een telegram ontvangen, waarin wordt
medegedeeld, dat de missionarissen, die
onlangs door roovers werden gevangen -ge-
nomen en te Sjekitsjen, ten zuid-oosten van
Honan, werden vastgehouden, allen zijn vrij
gelaten, met uitzondering van den zendeling
Weller, die waarschijnlijk morgen zal worden
bevrijd.
DONDERDAG 20 JUNI
HUIZEN 336,3 M. Na 6 uur 1S52 M. Uitst
N.C.R.V.-uitz. ir.00—11.30 Korte Ziekendienst
12.301.45 Solistenconcert 6.006.30 Solisten-
concert 6.306.45 Gramofoonplatenconcert 7.00
—8.00 Orgelconcert 8.00 Uitzendavond. Boris Lensky
Trio en causerie.
HILVERSUM 1071 M. 10.00—-10.15 Morgen
wijding 12.152.00 Concert door het A.V.R.O.-
Kwintet 2.002.30 Lezing Over verplanten, door
J. Ringh 2.303.00 Gramofoonmuziek 3.00—
4.00 Kniples 4.005.00 Ziekenuurtje. Truus Hooyer,
declamatie 5.005.30 Sportpraatje 6.007.00
Concert door het Omroep-orlfcst 7.30 Concert
8.008.30 Radiopraatje 8.30 „Boezemvrienden",
blijspel in 4 bedr. van Fulda. Met medew. van Willem
Hunsche, Ezerman, Hermus, Jeanne Hunsche-Verkade
e. a. I. d. pauze persber. Daarna Gramotoonmuziek.
DAVENTRV 1562 M. 10.35 Kerkdienst 11.05
Lezing 11.20 Gramofoonmuziek 12.20 Concert
(viooi, piano, sopraan) 1.20 Gramofoonmuziek
2.50 Lez-ng voor de scholen 3.10 Vacant epraatje
3.20 Vesper n de W'estm nster Abbey 4.05 Lez ng
4.20 Concert. M I.faire kapel en Th. Gordon, alt
5.35 Kinderuurtje6.2oMuziek 6.35 Nieuwsber.
6.50 Landbouwber. 7.05 Oude Itahaansche hederetn
door E. Conti, sopraan 7.20 Lezing 7.45 Lezing
Ch na oday 8.05 „Amo-Amas-Amat", radio-revue.
Gershom Parkington Kwintet, koor en solisten 8.50
Duetten voor 2 piano's R. Robertson en E. Bartlett
9.20 Nieuwsber. 9.35 Lezing 9.55 Dans-orkest
en vanèté-artisten 10.5512.20 Dansmuziek.
PARIJS „RADIC-PARIS'' 1744 M. 12.20 Protes-
rantsche causerie 12.502.10 Gramofoonplaten
concert 4.05 Kinderuurtie 4.35 Gramofoonplaten
concert 6.557.20 G4amofoonlatenconcert
8.2011.10 Concert. Tango Argentin Orlando-Orkest.
LANGENBERG 462 M. 10.35 cn 12.40 Gramofoon
muziek 1.252.50 Orkestconcert 6.056.50
Orkestconcert 8.20 „Schneider Wibbel", comedie
1 n 5 beelden. Daarna tot 12.20 Dansmuziek.
ZEES EN 1649 M. 12.205.20 Lezingen en lessen
5.206.20 Orkestconcert 6.208.05 Lezingen
8.20 Stenografiewedstrijd 8.35 „1st Mr. Brownie Ztt
verurteilen hoorspel. Daarna tot 12.50 Dansmuziek.
HAMBURG 391-6 M. 4.35 Feestmarschen door or*
kest 6.20 Populair concert 8.20 Koorconcert.
Jn de St. Nicolaaskerk Kiel. Orkest, koor vocale en in
strumentale solisten 10.35 Actueele causerie 11.05
Dansmuziek.
BRUSSEL 511.9 M. 5.20 Orkestconcert 6.55 Gra
mofoonmuziek 8.35 Concert. Orkest en Mr. Morelli
zanger g.35 „La Nuit d'Octobre V Musset - 10.00
Dansmuziek.
De gevangenen van Solowjesk
Er Joopen zeer eigenaardige geruchten over
het lot van het schip Scharnhorst, dat onge
veer eeu jaar geleden in de Noordelijke IJs
zee verdwenen is.
Men leefde in de veronderstelling dat het
schip vergaan was. Maar nu werd dit ver
moeden door de feiten tegengesproken.
Het schip, dat in het ijs vast zat, werd door
de bewoners van Kaap Kanin in de Witte
Zee (500 K. M. ten N.-O. van Finland) leeg
geplunderd. De bemanning werd in Solow
jesk, het Bolsjewistisch verbanningsoord aan
wal gezet, waar men de manschappen nog
steeds gevangen houdt. De Duitsche consul
van Trornsö kreeg van matroos Schmidt,
wien het gelukt was te ontkomen, de eerste
berichten omtrent het lot der bemanning.
Sindsdien hebben verschillende families tij
ding ontvangen, dat deze of gene hunner
bloedverwanten, die tot de bemanning der
Scharnhorst behoorden, nog in leven rijn en
in Solowjesk gevangen gehouden worden.
Men zond nu drie aangeteekende brieven
uit Duitsehland naar Solowjesk, maar deze
werden niet beantwoord.
De vierde brief kwam terug en droeg het
stempel van Solowjesk, maar er was geen en
kele nadere verklaring bij, waarom die werd
teruggezonden aan den afzender.
De Duitsche consul in St. Petersburg heeft
aan den Bolsjewistischen minister van Bui
tenlandsche Zaken alle stukken betreffende
deze geschiedenis ter hand gesteld en om
onmiddellijke invrijheidstelling der gevange
nen gevraagd.
De strijd tusschen Arabieren en Hebreers
De oneenigheid tusschen de Arabieren en
Hebreërs over de klaagmuren van Jeruzalem
duurt nog steeds voort. Van weerszijden
regent het protesten.
De voornaamste Israëlitische organisaties
verlangen, dat de Britsche commissaris in
zal grijpen om het werk der Mohammedanen
die een kleine Moskee aan het bouwen zijn
tegen de klaagmuren, stop te zetten.
Van den anderen kant verlangen de Mo
hammedanen van de regeering, dat zij den
Hebreërs zal verbieden om stoeltjes, vazen
en andere voorwerpen, die heelemaal niet
overeenkomstig de traditie zijn, in de omge
ving der klaagmuren te plaatsen. De He
breërs begonnen dit langzamerhand tot een
vaste gewoonte te maken.
In verband met dezen voortdurend ge
spannen toestand tusschen deze beide volks
groepen uit het heilig land, heeft een groot
aantal Arabische pelgrims, die van het graf
van den Profeet Saleh terugkeerden, be
proefd om een lawaaierige protest-demon
stratie onder de ramen van het regeerings-
gebouw in Jaffa te organiseeren, waarbij zü
hun fanatieke godsdienstige en politieke ver-
wenschingen zoowel tegen de Engelschen,
als tegen de Hebreërs en Christenen richtten.
Deze dreigende samenscholing werd echter
spoedig door de politie uiteengejaagd.
7690 Meisjes verlaten de ouderlijke
woning.
Volgens de officieele mededeeling der po-
litie-autoriteiten te New-York, werden er in
het afgeloopen jaar door de ouders meer
dan 7690 aangiften gedaan dat hun meisjes
tusschen 1618 jaar d'e ouderlijke woning
hadden verlaten en niet meer waren thuis
gekomen. In vele gevallen was hiervan de
oorzaak, dat de ouders geen toestemming
wilden geven voor een huwelijk, zoodat zij
In stilte met hun minnaar vertrokken wa
ren, de meesten echter vielen in handen
van handelaars in blanke slavinnen of tra
den als revuegirls in dienst der ontucht.
AMSTERDAM,
Nieuwendpk 225229
UTRECHT,
Oude Gracht 151
-Jte behoefde niet ver te loopen, want op
h611 twintigtal meters van de woning verwij-
struikelde zij bijna over den gewonde,
dwars over het voetpad lag uitgestrekt,
ri1 Joan wierp zich naast hem neer. Terwijl
dit deed klonk een ander schot, dat haar
en den schouder raakte en anders zeker
d man getroffen zou hebben, die ineenge-
°hgen naast haar lag.
■•Houd op! Houd op!" riep ze als krank-
terwijl de achtervolgers nader snel-
..Ge hebt hem doodgeschoten!"
-®P het oogenblik, dat ze zich naast den
j^vaiiene neerwierp, had ze gezien, dat het
vader, niet was, en nu ze wat beter
3 keek, bemerkte ze, dat de man, die niet
Was maar slechts bewusteloos, niemand
5®rs was dan George Sherman.
kwam Julia, krankzinnig van smart,
jb naast den getroffene we: :sn, en Steven,
°ok naderbij gekomen, boog zich voor-
"L?m voelen of zijn hart nog klopte,
leeft!" riep hij. „Lat en we hem naar
dragen.
i»v:
Beide jonge vrouwen spanden alle krach
ten in, en tusschen hen drieën in droegen ze
George'naar binnen, en legden hem voor den
haard.
Joan haalde bevend een spons en water
en wat oud linnen voor «en eerste verband.
Julia, nog meer beangst voor de mannen der
wet buiten dan voor de gevolgen der verwon
ding, vond genoeg tegenwoordigheid van
geest, om de deur te sluiten en van den
dwarsbalk te voorzien. Dan kwam ze om te
helpen zooveel ze kon. Maar Steven Harding
was beter op de hoogte van het leggen van
een noodverband dan zij.
George keerde juist tot het bewustzijn te
rug, toen er geweldig op de deur werd ge
bonsd, en men trachtte haar buiten open te
wringen, terwijl een ruwe stem riep: „in
naam der Wet, doe epen!"
Steven ging voort met zijn werk, zonder er
zich om te bekommeren. En beide meisjes,
elkander aanstarend, lazen vrees In eikaars
oogen, want elk hunner dacht dat de man,
dien ze het meest beminden, daar buiten
door de mannen der wet werd opgeëischt.
„Het zijn de deurwaarders uit Londen!"
kreunde Julia. „Ze komen om George te ha
len. en hij kap niet meer vluchten!"
„In naam der wet, doe open!" klonk het
opnieuw, nog dringender.
„Ga, Steven, vlucht!" sprak Joan, de spons
in een vlaag van waanzinnigen angst uit zijn
handen wringend. „Ze hebben je gezien! Ze
vervolgen je! Vlug langs de achterdeur, voor
dat ze het huis omsingeld hebben!"
„Neen, ze willen George hebben!" riep
Julia handenwringend. „Ik weet het wel: ze
hebben hem tot hier achtervolgd, zooals wij
wel gevreesd hebben!"
Ze knielde naast den weer bewusteloos
neergezegen man neer. „Help me hem ver
bergen, Joan; ze mogen hem hier niet vin
den!"
Liefde en wanhoop gaven haar reuzen
kracht, en alleen slaagde ze er in den gewon
de op te lichten.
,,'t Is nutteloos" zei Steven, de zware ge
stalte opvangend en weer voorzichtig neer
leggend. „Laat hem stil liggen; het is zijn
eenige kans tot behoud!"
„Houd de wacht rond het huis," riep een
welbekende, krakende stem dan opeens.
„Schiet iedereen,, neer die het waagt te
vluchten!"
„Dat is oom Josua!" riep Julia opeens
verbleekend. „Hij heeft hen zelf hierheen
geleid!"
Terzelfdertijd had Steven, inziende dat
tegenstand nutteloos was, de deur openge
maakt, en voorafgegaan door den ouden
Sherman, betraden enkele ambtenaren het
vertrek.
Met een duivelschen grijns zag de oude
gefdschieter de kamer rond.
„Haha! Waar is de oude vos verborgen?"
riep hij triomfantelijk. „We hebben hem lee-
lijk in de val laten loopen!Waar is hij?"
Hij zweeg wijl hij geen spoor van David be
merkte.
De drie jonge menschen in de kamer
stonden bewegingloos, en hij zag hen één
voor één verwonderd aan, terwijl hp naar
voren trad.
„Aha!" riep hij weer, „ik weet het! Ik ben
niet gek! Ik heb wel ontdekt dat je een
smokkellading te bergen hadt om negen uur!
Ik vond het geschreven op 'n stukje papier!"
En hij haalde het briefje te voorschijn en
toen hij het Joan liet zien, was het, of haar
hart bleef stilstaan. Het was het briefje dat
Mark voor zijn broeder had meegebracht.
Maar een oogenblik later stond zij naast den
ouden geldschieter en wees hem met een on
bewust dramatisch gebaar achter in het ver
trek naar het lichaam van den man, dat
voor den haard lag uitgestrekt.
„Ge zijt gekomen om mijn vader een val
strik te stellen, mijnheer Sherman, maar het
scheelt niet veel, of ge hebt uw eigen zoon
vermoord!"
A's ware de bliksem voor ziin voeten inge
slagen, veranderde de triomfantelijke uit
drukking op Sherman's gelaat in eene van
angst en afschuw, en hij viel meer dan hij
knielde naast het beweginglooze lichaam van
zijn zoon voor den haard.
„George!" kreunde hp, „George, mijn zoon!
m'n God!"
Bij dien angstigen kreet van den vader
No. 5 23 Mei
veranderde zelfs de woede van Joan in mede
lijden, en ze trad nader tot waar de oude
Sherman knielde naast zijn zoon.
„Hij is dood! M'n jongen, hp is dood!"
ging hij met z'n gebroken oude stem voort.
En dan opeens wendde hij zch met een wil
den ruk om, en met de oogen als van een
gewond dier, dat van z'n jongen beroofd is,
schreeuwde hij:
„Ga een dokter halen! Twaalf dokters als
het moet! Vooruit! Zult ge mijn zoon hier
zoo laten liggen, en geen hand uitsteken?
Vooruit, zeg ik u. vooruit! zeg ik u, vooruit!"
Bp die woorden ging het groepje mannen
uiteen. Sommigen hunner waren vreemdelin
gen en kenden den man dien zp gezocht had
den niet; de anderen waren blp genoeg dat
David Williamson nog eenmaal den dans zou
kunnen ontspringen. Se waren in deze on
aangename geschiedenis betrokken uit vrees
voor den geldschieter, die de meesten hun
ner in zijn macht had, en ze gevoelden niet
het geringste medelpden met zpn lot, al be-
ieekende het ook financieel verlies voor hen
want ze wisten maar al te goed, dat
Josua hun toch niet zou betalen, nu de sa
menzwering mislukt was.
„De schuldige is verdwenen!" zeiden ze
tot elkaar, terwijl ze zich heen spoedden.
,,Ach, we hadden immers toch geen bewijzen
dan het woord van Sherman."
VIJF EN TWINTIGSTE HOOFDSTUK
BESLUIT
Toevallig was een jonge arts, die zpn va-
cantietpd op Seacombe doorbracht door het
'ossen der schoten achterdochtg geworden,
in de richting geloopen, waar hp het schie
pen gehoord had. De mannen, die op beve.
van Sherman zich naar het dorp gespoed
hadden, behoefden dus niet ver te loopen,
om de verlangde hulp te vinden.
Ofschoon hij niet goed uit hun woorden
wps kon worden, begaf hij zich op hun aan-
wpzing toch naar de woning van William
son, waar hij den ouden Josua aantrof in
een geestestoestand welke aan krankzinnig
heid grensde. De plotselinge overgang van
het bereiken van zijn wraakplannen tot de
zen vreeselijken slag was te groot geweest,
zelfs voor dezen andèrs zoo hardvochtiger:
man.
„Breng dezen ouden man weg" had de
arts gezegd, en Julia had een zwakke poging
aangewend om Sherman mee te tronen. Maar
deze was woedend geworden en stiet haar op
zij, zonder acht te slaan op haar woorden.
Joan beproefde het op een andere manier.
Ze naderde den geldschieter en deed hem
begrijpen, dat zijn zoon niet dood was, niét
alleen, maar dat de arts ook beter zpn zor
gen aan hem zou kunnen wijden, wanneer
hij wat ruimte maakte, en kalm afwachtte.
Gehoorzamend aan haar overtuigende woor
den, was hp haar naar het uiterste einde
der kamer gevolgd, vanwaar hp met angstige
blikken de behandeling der schotwond gade
boeg. En toen ze hem ten slotte meedeelden,
dat zijn jongen in leven zou blijven, mom
melde hij eenige woerden van dankbaarheid
'n gerustheid.
„Hij leeft," zei de dokter, „maar hp is er
nog zeer slecht aan toe. Of hij het er levend
afbrengt of niet, hangt af, van zpn gestel,
en van zijn verpleging! Hé maar wat gaat
pr nu gebeuren?"
Hij hield plotseling stil en wendde zich tot
Joan, die voorover in zwpm gevallen was.
Zoolang ze kon, had ze zich op de been ge
houden, maar nu de angst goeddeels verdwe
nen was, had ze zich niet meer staande kun-
ïen houden. Toen men haar oprichten wilde,
bemerkte men. dat zij eveneens gewond was.
„Hoe is dat gebeurd?" vroeg de dokter,
toen ze weer tot bewustzpn gekomen was,
en haar kleur had teruggekregen.
Steven vertelde het gebeurde zoo goed en
kwaad als hp kon en wist, vanaf het oogen
blik dat rij het eerste schot hadden hooren
vallen, en z,p samen naar buiten waren ge
sneld, bevreesd dat haar vader bp de schiet
partij betrokken was.
