Buitenlanclsch Nieuws
VOOR DE HUISKAMER
FEUILLETON
RADIO-OMROEP
TWEE VRIENDEN
TWEEDE BLAD
DONDERDAG 4 JULI 1929
BLADZIJDE 1
St. Franciscus van Assisië
zon van de H. Genoveva
ii>7pi/*
SOCIAAL LEVEN
De Staking in Groningen
MARKTNÏEUWS
Gr\ lendenen?
Klooaterbalsem
BINNENLANDSCH NIEUWS
Prof. Mr. Kranenburg
LUCHTVERKEER
De tocht Chicago—Berlijn via
Groenland begonnen
De
DE STRIJD TEGEN DE WERKLOOSHEID.
LONDEN, 3 Juli (V.D.) Tijdens het resu
me eren van de debatten over de troonrede
zeide J. H. Thomas, Lord of rivy Seal, nog
iets over de plannen der regeering bij at.
bestrijding van de werkloosheid. De uitein
delijke oplossing van het werkloosheids
probleem, zeide hij, was onafscheidbaar van
den handel, en de industrie des lands, doch
de ernst van den toestand eischte bijzondere
maatregelen.
Het gevaarlijkste gedeelte van het pro
bleem was, dat 4 tot 5 maal honderdduizend
personen ondanks al hun pogingen om
werk te Vinden, in sommige districten ge
durende drie of vier jaar waren werkloos
geweest, vooral in districten, waar de ver
lamming van een industrie de ruine van
een heel district beteekende. Zijn taak was
het, de plannen te onderzoeken, die niet
alleen werk konden verschaffen aan de
werkloozen, doch den binnenlandschen en
buitenlandschen handel konden stimuleerei»
en ten slotte konden bijdragen tot de eco
nomische uitrusting van het land. De
spoorwegmaatschappijen geven orders zoo
veel zij slechts kunnen ten einde de houten
dwarsleggers te vervangen door stalen, daai
jaarlijks een en een kwart millioen ton hout
voor dit doel wordt ingevoerd. Hij was be
zig met onderhandelingen met de posterijen
teneinde de houten telegraafpalen, die thans
in gebruik zijn, te vervangen door stalen.
Hij had zich voorgenomen om alles te on
derzoeken om uit te vinden of dingen, die
thans worden ingevoerd ook in het binnen
land kunnen worden vervaardigd. Ook de
kwestie van stalen spoorwagons werd onder
zocht, terwijl hij tevens een onderhoud haa
gehad met de spoorwegdirecteuren, die op
zich hadden genomen zoo spoedig mogelijs
met nieuwe werken te beginnen.
Overgaande op het wegenvraagstuk zeide
Thomas, dat 500 mijl hoofdverkeerswegen
die 5 jaar geleden begonnen zijn, thans on
geveer gereed zijn gekomen. Een ontwerp
voor weer 5 jaar was gereed, dat, indien
er haast achter gezet werd, negen en een
half millioen zou kosten. Een werk voor 6
jaar aan minder belangrijke wegen en
bruggen was eveneens goedgekeurd: de kos
ten hiervan bedragen 28 millioen.
Betreffende bruggen over te Theems, zei
de hij, dat een bedrag was bestemd voor 'n
Charing Crossbrug. De kosten werden ruw
geschat op 11 millioen. De reconstructie van
den Waterloobrug kon echter voortgaan.
Dergelijke werken werden onderzocht doo»
een commissie die bimienkort een rapport
zou uitbrengen.
Donderdag zou hij een onderhoud hebben
met verschillende locale autoriteiten, terwijl
hij reeds ontwikkelingsplannen besproken
heeft met gemeentelijke tramautoriteiten.
Het werk van de commissie van Lord Saint
David zal doorgaan, doch terwijl tot dusver
re geldmiddelen van deze commissie be
perkt waren geweest tot de gemeenten, zou
in het vervolg steun worden verleend aan
maatschappijen van algemeen nut. Hij stel
de zich voor een weg te zoeken deze maana,
ten einde een som van 25 millioen te garan
deeren voor leeningsdoeleinden en interest,
toe te kennen voor een tijdvax van niet,
meer dan 15 jaar in gevallen waar steun
door een gegarandeerde leening niet vol
doende was.
Plannen worden onderzocht voor drainee
ringen en onwikkeling van de vischvangst,
terwijl speciale plannen voor de ontwikke-
ting jaarlijks een som op zijde gelegd wor-
nomen. In den vervolge zou op de begroo
ting jaarlijks een som op zzijde gelegd wor
den voor de ontwikkeling van de koloniën
alleen.
Voorgesteld werd de exportcredleten uit te
breiden over langere tijdvakken. Deze
maand zou men pogen de gegarandeerde lee-
*ingswet voor Oost-Afrika en Palestina te
amendeeren, ten einde het mogelijk te ma
ken, dat werken tot een bedrag van 14 mil
lioen pond daar zonder verwijl zouden kun
nen worden uitgevoerd. De regeering liet
per vliegtuig een onderzoek instellen naar de
katoenstreken, om ontwikkelingsmogelijkhe-
kwestie te bespreken.
Hij sprak weinig over emigratie binnen
het Empire, aangezien hij van meening was,
dat dit een probleem was, dat ter plaatse
moest worden besproken.
Hy stelde voor Canada te bezoeken ge
durende het reces, ten ende de geheel»
kweste te bespreken.
Churchill noemde vele der aangeduide plan
nen aantrkkelijk en nuttig en zeide, dat ter
wijl de conservatieve partij met groote aan
dacht ze zou onderzoeken en hun financieels
basis zou examineeren hij met meende, dat
ér eenige moeilijkheden zouden rijzen tus-
schen de regeering en de oppositie, over de
algemeene methode van behandeling van
het werkloosheidsprobleem.
GUNSTIGE ONTVANGST VAN DE
TROONREDE IN DE ENGELSCHE PERS
De troonrede en de toelichting van den
Eersten Minister MacDonald worden in het
algemeen in de Engelsche bladen gunstig
ontvangen. Het officieele orgaan van de
Arbeidersparty, de „Daily Herald", legt er als
regeeringsblad bijzonder den nadruk op, dat
alle in de troonrede aangeroerde vraagstuk-
ken bijzonder urgent zijn en is van meening
dat nauwelijks ooit een regeering zoo onder
den druk van den tijd heeft gestaan als deze.
Wat de nieuwe regeering ook zal doen, het
zal een strijd tegen den tijd zijn. De „Mor
ning Post" verwacht tegenstand van de Do
minions bij de wederopname van de betrek
kingen met Sovjet Rusland, doch legt bij
haar critiek den nadruk op de kwesties van
binnenlandsche politiek, speciaal het voorstel
betreffende de vakvereenigingswet en mis
schien nog in sterkere mate op de aange
kondigde mogelijkheid van maatregelen tot
bescherming der industrie. Directe bezorgd
heid koestert men echter in dit opzicht aan
conservatieve zijde niet. De „Times" meent,
dat de rede van MacDonald kan opgevat
worden als een aanwijzing, dat in de be
schermende maatregelen voor de industrie tot
aan de nienuwe begrooting van April 1930
geen veranderingen zullen worden aange
bracht. In het hoofdartikel spreekt de „Ti
mes" van een zeer rustig begin van de werk
zaamheden van het nieuwe Parlement, ter
wijl de „Daily Mail" van een eergierig, doch
voorzichtig begin van de tweede Arbeiders-
regeering spreekt. In denzelfden zin uiten
zleh ook de overige ochtendbladen, waarvan
vooral de liberale bladen zich sterk terug
houden ten opzichte van de afzonderlijke
punten toonen, doch bijna geen critiek uit
oefenen.
In het algemeen heeft de rede van Mac
Donald de instemming van de meeste Lager-
huis-lec'isn, doch de voorzichtige samenstel
ling van de Troonrede heeft den linkervleu
gel dsr Arbeiderspartij niet volkomen bevre
digd. Niettemin zou het voorbarig zijn, hier
te willen spreken van ontstemming. In het
algemeen op grond van het voorgestelde
werkprogram der regeering 'oorloopig niet te
rekenen op parlementaire moeilijkheden.
DE SPOORWEGTARIEVEN IN DUITSCH-
LAND.
Verhooging niet toegestaan.
De rijksregeering heeft het verzoek der
Duitsche rijksspoorwegmaatschappij om an
dermaal de tarieven te mogen verhoogen van
de hand gewezen.
Naar het oordeel der regeering kan de
Reichbahn nog wel een paar maanden wach
ten, tot de beslissing over het plan-Young
en zijn uitwerking gevallen is.
DE BRITSCHE CONSERVATIEVE PARTIJ
Een enquête naar den achteruitgang van
het stenunenaantal.
In een te Londen gehouden besloten zit
ting van de Ntaionale Unie van Conservatieve
Organisaties, is besloten een officieel onder
zoek in te stellen naar de oorzaken van de
nederlaag der conservatieve partij bij de
jongste verkiezingen. Er zal aan de plaatse
lijke organisaties in alle districten een vra
genlijst worden toegezonden, met verzoek
deze in te vullen. Deze lijst bevat vragen
omtrent cïe oorzaken van de nederlaag of
den achteruitgang der stemmen, de plaatse
lijke omstandigheden, enz.
De lijsten zullen door het Uitvoerend Co
mité der partij worden bestudeerd.
EEN CONFLICT TUSSCHEN TSJECHO-
SLOWAKIJE EN HONGARIJE.
Verkeer over de grens gestaakt.
De Hongaarsche autoriteiten hebben aan
het eind der vorige maand' den Tsjechischen
spoorbeambte Peeha in het gemeenschappe
lijke spoorwegstation aan de Tsjechisch-
Hongaarsche grens, Hidasnemeti, als spion
gearresteerd, daar hij, volgens de Hongaren,
op heeterdaad betrapt werd. Zij beschouwen
het gemeenschappelijke station als Hon-
gaarsch gebied, zoodat er volkenrechtelijke
niets tegen de aanhouding zou in te bren
gen zijn. Daarentegen stelt de regeering van
Tsjecho-Slowakije zich op het standpunt dat
„gemeenschappelijk" ook beteekent, dat het
station Tsjechisch gebied is zoodat de aan
houding wederrechtelijk zou geweest zijn.
Om aan zijn standpunt kracht bij te zetten
heeft- het het spoorwegverkeer op de lijn
via Hidasnemeti stopgezet.
Hidasnemeti is het grensstation van de
zeer belangrijke spoorlijn, die van Miskolcz
en Debreczin naar Kasjau en Eperjes loopt.
EEN BLOEDBAD.
Volgens eenbericht van de Excelsior uit
Guadalajara (Mexico) namen de regeerings-
troepen een uit 23 man bestaande bende
gevangen, die te paard in Atotonilco el Alto,
in den staat Jalisco, waren verschenen en
zeven bewoners hadden neergeschoten, van
wie er een overleed en de andere zes zwaar
gewond werden achtergelaten.
De geheele bende werd door de regeerings-
troepen terechtgesteld, waarna de 23 lijken
aan telegraafpalen langs den weg werden
opgehangen.
HET NIEUWE JAPANSCHE KABINET.
Volkomen wijziging van politiek.
De nieuwe Japansche minister-president
Hamagdesji heeft gisteren de vertegenwoor
diger? der verschillende partijen ontvangen
en met hen onderhandeld over eventueelen
steun aan zijn kabinet.
Hamagoesji verklaarde, dat de nieuwe re
geering zoowel de binnen- als de buiten-
landsche politiek van haar voorgangster vol
komen veranderen wilde. Zij wil den Japan-
schen handel in het Verre Oosten steunen
en in de kwestie van de ontwapening ter
zee op eigen initiatief handelen.
Omtrent wijziging van het kiesrecht In.
Japan kon de minister-president zich nog
niet uiten. Hij zal met de partijen over uit
breiding van het kiesrecht onderhandelen.
Omtrent de publicatie van het rapport over
den dood van den Chineesehen maarschalk
Tsjang Tso Lin verklaarde Hamagoesji, dat
daaromtrent eerst overleg met het departe
ment van oorlog en met den generalen staf
moet worden gepleegd.
AMERIKA TEGEN DE FRANSCHE
RESERVES
NEW-YORK, 3 Juli (V.D.) Naar uit Was
hington wordt gemeld, zal deAmerikaansche
regeering alle Fransche reserves op de Mel-
lon-Bérenger-overeenkomst van de hand wij
zen, voor zoover de Fransche betalingen aan
Amerika afhankelijk mochten worden ge
maakt van de Duitsche oorlogsschadevergoe
dingen.
GEWELDDADIGE ONDERBREKING VAN
DE ZITTING VAN DEN SENAAT VAN
ARGENTINIË.
BERLUN, 3 Juli (V.D.) Naar het Berliner
Tageblatt uit Buenos-Aires meldt, is giste
ren bij de behandeling van de mandaten der
vertegenwoordigers voor de provincies San
Juan, Cantoni en Porto, alsmede Mendoza,
Carlos en Lencinas, in den Argentijnschen
senaat een hevig tumult ontstaan. Tweedui
zend aanhangers n.l. van Irigoyen verzamel
den zich voor het congresgebouw, waaronder
500, die van wapens waren voorzien. Zij
drongen het gebouw binnen en noodzaakten
de oppositie zich terug te trekken.
De politie stond machteloos en de zitting
moest dan ook worden opgeheven.
De oppostitie verklaarde, dat zij niet meer
op eenige zitting zou verschijnen, alvorens
een ongestoord verloop gewaarborgd was.
DE ONTRUIMING VAN HET RIJNLAND
BERLIJN, 4 Juli (V. D.) De Lokalanzeiger
meldt uit Londen, dat de onderhandelingen,
die in de laatste 48 uur tusschen Duitsch-
land, Frankrijk en Engeland gevoerd worden
over de ontruiming van het Rijnland, eenige
moeilijkheden beginnen op te leveren. Vol
gens d'en correspondent van het blad, die dit
uit betrouwbare bron zegt te hebben verno
men, zou Frankrijk aansturen op een sa
menvoeging van de door Frankrijk verlang
de „verzoeningscommissie" met de interna
tionale Rijnlandcommissie, hetgeen in laat
ste instantie een permanente Rijnlandcom
missie zou beteekenen, terwijl tevens dan
een mogelijkheid zou ontstaan, dat de com
missie zich dan zou uitstrekken ook over de
reeds vroeger ontruimde gebieden.
dé
Op de vragen van het Tweede Kamer
lid, den heer Hiemstra, in verband met de
aanwezigheid van den inspecteur van den
landbouw in een door de Groninger Mij.
van Landbouw op 25 Juni 1929 gehouden
vergadering, bij de opening waarvan door
een spreker stelling werd genomen in het
loonconflict in Oostelijk Groningen, heeft
de Minister van Binnenl. Zaken en Land
bouw geantwoord, kennis te hebben geno
men van de redevoering, door den heer
Ebels gehouden bij de opening van ge
noemde vergadering. De inspecteur van
den landbouw had geen opdracht, den mi
nister op die vergadering te vertegenwoor
digen. De minister merkt op, dat censuur
op hetgeen in vergaderingen van land-
bouwvereenigingen zal worden besproken,
niet vrij van bedenking zou zijn. Ook al
mochten daar landbouwbelangen zoodanig
worden behandeld, dat een economisch
conflict van een bepaalde zijde wordt be
licht, kan de aanwezigheid van een regee-
ringsvertegenwoordigcv, die uit den aard
der zaak zich strikt afzijdig houdt, toch
geen cachet aan het besprokene geven.
Machine no. 12 Donderdag, 4 Juli
De Ned. R. K. Bond van Handels-, Kan
toor- en Winkelbedienden, S. Franciscus van
Assisië hield gisterenavond een vergadering
in een der zalen van „De Roode Leeuw" te
Amsterdam, onder voorzitterschap van den
heer A. v. Hamersveld.
Na de opening werden eenige belangrijke
mededeelingen gedaan over een ingekomen
schrijven van den accountant. Met den in
houd hiervan ging de vergadering accoord.
De herbenoeming van een lid in decon
trolecommissie voor 1929 kon de goedkeuring
van de vergadering wegdragen.
Bij de bespreking over een vertegenwoordi
ging: op de aanstaande Internationale con
gressen gaf een der aanwezigen te kennen,
dat met het oog op de bondsfinanciën het
niet gewenscht is hieraan deel te nemen. De
vergadering besloot echter de voorgestelde
afvaardigingen naar het Internationaal Con
gres voor het Handelsonderwijs, het Congres
van het Internationaal Verbond van Christe
lijke bediendenorganisaties te München goed
te keuren. De bondsraad vereenigde zich met
het voorstel van het bestuur, om In het or
gaan een oproep te doen tot de leden om aan
dit congres deel te nemen. Eveneens werd
goedgekeurd de afvaardiging naar het congres
van het Internationaal Christelijk Vakver
bond.
Na een bespreking over het gecombineerd
optreden van een aantal afdeelingen in zake
bcndsaangelegenheden, werd door den voor
zitter medegedeeld, dat hierover een tweede
circulaire aan de afdeelingen zou worden ge
zonden.
Een voorstel van een der bondsraadsleden,
om voor dergelijke aangelegenheden andere
regelingen te treffen, als tot op heden gel
dend, werd in handen gesteld van het bonds-
'oestuur, om t. z. t. hierover zijn bevinding
aan den bondsraad mede te deelen.
Over de te houden aanstaande bondsverga
dering en bestuursverkiezing werd onder de
aandacht van den bondsraad gebracht, dat
vier bestuursleden periodiek aftreden, en dat
sen andere samenstelling van het bestuur
wenschelijk is, zoodat meer dan tot op heden
uit verschillende deelen van het land bonds
leden in het bestuur zitting dienen te ne
men. Als voorbeeld werd genoemd, dat uit het
diocees Breda geen der bondsleden deel uit
maakt van dit college. Medegedeeld werd, dat
het bondsbestuur aan de candideering rich
ting en leiding zal geven, zonder de afdee
lingen in hun vrijheid te belemmeren.
Tot afgevaardigde in de Federatie van
Handels- en Kantoorbedienden-vereeuigingen
in Nederland werd benoemd de heer D. J.
Woldendcrp uit Alkmaar.
Een uitvoerig verslag werd gedaan over de
conferentie, welke het bondsbestuur met de
commissie van het concern van Vroom en
Dreesmann heeft gehad. De bondsraad ver
eenigde zich met de tactiek en leiding van
het bondsbestuur in deze actie.
Eveneens werd goedgekeurd het propagan-
daplan voor de jeugdige bedienden en de an
dere propaganda, welke van buitengewone
beteekenis moet worden geacht
Wat betreft de balans van den accountant
over 1928, werd het rapport, vooral wat de
algemeene beschouwingen betreft, (er kennis
van de vergadering gebracht. Enkele vragen
hierover gesteld, welke ten genoege werden
beantwoord.
Eenige punten van de agenda bleven onaf
gewerkt.
Na de rondvraag werd de vergadering ge
sloten.
AMSTERDAM, 3 Juli. Aardappelen. (Bericht v'd.
mak. Jac. Knoop.) Andijker muizen f 4—5. <d- kleinen
muizen 3—4, Langedijker muizen f 56, Rijper muizen
f 4_5 p. 100 kg. Texelsche zandaardappelen t 1—1.25.
Friesche roodstar f 0.901.25 P* hl. Westl. muizen f 5
—6, id. kleine muizen f 3-50—4, Zomer Malta f 12.50—
14 per 100 kg.
BOVENKARSPEL, 2 April. (Marktnbencht „De
Tuinbouw".) Aardappelen Ninetyfold f 2.35—2.45. Schot
sche f 2.15—2.60. kleine f 0.700.95 per baal, aangevoerd
19.200 baal.
ENKHUIZEN, 2 Juli. Aardappelen. Men bes.eedde
hier heden voor Schotsche muizen f 2.10—3.15# middel-
prijs f 2.30 leine Schotsche f 0.85—1.05, alles per baal
van 50 R.
GRONINGEN, 2 Jul Eieren. De prijzen der e eren
bedroegen heden f 5—5-75 p" '°o stuks.
VHERTOGENBOSCH, 3 Juli- Vee. Aanvoer 758
stuks hoornvee, 783 biggen, 82 zeugen, 38 schapen, lam
meren, 60 kalveren kalfkoeien f 205350, kalfvaarzen
f 200280, magere ossen en koeien t 135235. vette
ossen en koeien ie qual. 53 c., 2c qual. 46 c. per pond 1
pinken f 105155, zeugen f 15°2=0, biggen f 3.504
per week schapen f 2333. lammeren f 10—16.
Vet vee ruimer aangevoerd met luien handel, zakkende
prijzen kalfvee traag, lagere prijzen jong fokvee prijs
houdend varkens met vluggen handel en hoogere prijzen.
AMSTERDAM, 3 Juli. (Bericht van het Veilinggeb.
De Jong Koene.) Fruit. Kersen extra f 0.50—0.56,
idem I f 0.360.46 aardbeien extra t 0.60—0.65, idem
I f 0.450.55 p. kg. aardbeien f 0.150.18 p. potper
ziken extra f 0.200.24, id. I f 0.14—
Groenten. Bloemkool extra f 2226, idem I f 14 20
per loo stuks kassnijboonen f ^6"--62, kasspercieboonen
f 7684, enkele spercieboonen f 8085, doppers f 24—
28, peulen f 3036, tuinboonen f 1113> spinazie f 16—
20, postelein f 1418, tomaten f 3040 per 100 kg.
peen f 1015, rabarber f 47» Prcl f *420, selderie
f 2025, pieterselie t 37 per 100 bos sla extra f 2
2.50, idem I f r.201.70, andijvie f 3—4-50 100 krop;
nieuwe aardappelen f 6.201, drielingen f 4-—6»io per
100 kg. komkommers, geel, f 712 p. 100 st.
Bloemen. Rozen. Hadley f 59, Golden Ophelia f 3
5,-Ophelia f 35, Verschure f 34» Keizerin f 34-5°»
Columbia t 47 per 100 stuks Diversen. Am. Anjers
f 712, Pioenen Chinensis f 810, Gladiolen f 57»
Eng. Irissen f 23.20, Callas f 2025 per 100 stuks
Japansche lelies f 1416 p. 100 kelk Lathyrus in div.
kleuren f 1020 per 100 bosjes Snijgröen f 4—6.50 pe
100 ranken.
Planten. Hortensoa's t 0.80—Z1.40, klein f 0.35—0.60,
Zonalen Crampels f 0.180.23# Jean me Clare f 0.20
0.23, Rubin t 0.22—Ov26, Pultatums rood f 0.180.20,
rose f 0.140.18, Knoningin f 0.200.22, Coleüs f 0.25
0.40, Tradescantia's f 0.200.30, Primula's f 0.30
0.38, Adianthums f 0.10—0.12, Plumosa's f 7—11 per
100 stuks. Varens f 0.080.10, alles per stuk.
Rjn ia cuq
Btyf cdaca-r tod-» r-i'iet r-r.ee
looper». Av<J(erï> Kjoc-steri
bol&err» ral LIw pLjr*
orir-»-.igLclellytol- beclarer»
brengen, Li Poel beKaacj.
lyKe verlicl-»Hog/Kf»|rv»te
er» r»ue,t bezorgen. AK^eri»
Cieer» cjoiud zoo goed."
(Adv. in Blokschrift)
Prof. mr. Kranenburg uit Leiden, gisteren
ter gelegenheid van de lustrumfeesten te
Groningen verblijvend, is daar plotseling
ongesteld geworden. Geconstateerd werd, dat
de hoogleeraar lijdende is aan een maag
bloeding.
Het twee-motorige vliegtuig „Untin Bow
ler" is gisteren in Chicago opgestegen. Het
voornemen van de drie piloten is bij Great
Whale aan de Hudson-baai een landing te
verrichten. Van daaruit zal de vlucht via
Groenland naar Berlijn worden voortgezet.
Zooals bekend zal de tocht vijf dagen duren
en hü wordt door de „Chicago Tribune" ge
financierd.
De „Lokalanzeiger meldt uit New-York,
dat de „Untin Eowler" om 2 uur 42 nabü
Milwaukee is geland. Een uur later zijn de
vliegeniers weer gestart voor de tweede
etappe.
De tweede tusschenlanding van de „Untin
Bowler" is volgens een bericht van het „Ber
liner Tageblatt" in Sault Sainte Marie ge
schied. Het vliegtuig is op de Sault Sainte
Marie-rivier geland om 500 gallon gasoline in
te nemer..
VRIJDAG, 5 JULI
HUIZEN, 336.3 M- Na 6 uur 1852 M. ixxx.30 N-C.V.R
Korte Ziekendiens: 11.3012.00 Godsdienstig
halfuurtje K.R.O. 12.15M5 Concert door het K.R.O.-
Trio 4.00—5.00 N.C.R.V. Gramofoonplaten-concert
5.00—6.45 N.C.R.V. Solistenconcert 7.00 1 7.25
K.R.O. Tuinbouwhalfuurtie 1.152.00 K.R.O.
Gramofoonplaten concert.
HILVERSUM, 1071 M 10.0010.15 Morgenwijding
12.152.00 Concert door het A.V.R.O.-Kwintet
2.052.45 Uitzending voor scholen. Spreker; S. Boon
over „Uit het vogelleven" 2.454-00 Gramofoon-
muziek 4-00—4.30 Lezing door Mevr. Wentholt-
Boogaard oven De Crimineele vrouw 4.505.00
Lezing door H. J. D. van Hoorn over- Het geldwezen
van Nederland 5.30—7.15 Concert door het A.V.R.O.
Kwintet 7.x57.45 Spreekuur van den Radiodokter
8.018.15 Gramophoonmuziek 8.15 Aansl. van het
Kurhaus te Scheveningen. Symphine-concert door het
Residentie-Orkest. Na afloop Persber. Daarna Dans
muziek 12.0c Sluiting.
DAVENTRY. 1526 M. 10.35 Kerkdienst xx.no
Gramofoonmuziek 12.20 Sonaten voor viool en piano
12.50 Orgelconcert 1.202.20 Gramofoonmuziek
4.20 Vocaal concert voor mezzo sopraan 4.35
Orkestconcen 5.35 Kinderuurtie 6.35 Nieuwsber.
7.05 De Wireless Singers ^Madrigalen) 7.20 Lezing
7.45 Lezing 8.05 Concert. Westminster Singers.
Squire Celeste Octet 9.20 Nieuwsb. 9.35 Lezing
9.55 /.Betty in Mayfair," hoorspel van Hastings Turner
rx.20 Een verrassing ir.35 Dansmuziek.
PARIJS „RADIIO-PARIS'". 1744 M. 12.20 Orkest-
concert 12.50—2.10 Gramofoonmuziek 4.05—
505 Gramofoonmuziek 6.55—7.20 Gramofoonmu-
2,611 3-55 Symphomeconce-t o. L v. E. Bigot. Met
medew. van solisten-
LANGENBERG, 462.2 M. 7.508.50 Orkestconcert
10.35 Gramofoonmuziek 12.35—x.io Ergens in Wesf
Duitschland 1.252.50 Orkestconcert 5.556.50
Haydn-concert. Werag-strijkkwartet 8.20 Concert.
Westfa.ia Orkest 9.20 Dramatische scènes en radio-
tooneel. Daarna tot 12.20 Dansmuziek. (L d. pauze uitt.
rvvraw ™l!eoW™dStri'dcD Duitschland—Frankrijk).
ZEESEN, 1648 M. 10.20—10.45 Lezing 12.20— t.VK
Gramofoonmuziek 12.45—*.20 Lezingen 5.20—
6.20 Orkestconcert 6.20—8.05 Lezingen 8^0
8-5o Orkestconcert m. m. v. solisten.
HAMBURG, 391.6 M. 4.35 Orkestconcert 6.15
Concert 8.20 Orkestconcert, zang en declamatie
0.20 „Hein Ruku" 11.05 Dansmuziek.
BRUSSEL, 5x 1,0 M. 5.20 Orkestconcert 6.30
Gramofoonmuziek 8.35 Orkestconcert 9^5
Vervolg concert.
De zuiverheid is de zon der ziel. Zü door
gloeit haar met liefde en schoonheid en be
hoedt haar voor de schaduwen der zonde.
Sn altijd straalt zy zacht en vriendelijk en
verspreidt zij een weldadige warmte óm
zich heen. Alleen wanneer de onzuiverheid
haar nadert of wanneer zü gewelddadig be
dreigd wordt, dan verandert hare heilige
schaamte in een geweldige vlam, die onmee-
doogend alles verbrandt wat met zondige be
doelingen tot haar komt.
Genoveva, de dochter van den hertog van
Brabant, alom bekend om hare schoonheid
en vereerd om hare smetteloozen levens
wandel, had-na lang aarzelen hare hand ge
schonken aan Siegfried, den graaf van den
Palts en zich met hem in het huwelijk ver
bonden. Ware liefde had haar tot dezen
stap bewogen en daarom gevoelde zü het
ook des te smadelüker toen haar huwelüks-
geluk zoo spoedig gestoord werd, want eenige
weken na de bruiloft deed de keizer een op
roep om deel te nemen aan den kruistocht
tegen de Turken die andermaal een inval
hadden gedaan in het H. Land. En Siegfried
was verplicht als leenheer en als christen
aan dezen oproep gevolg te geven. Nog
eenmaal kuste hij zün irm(g- geliefde schreien
de vrouw ten afscheid en stelde haar toen
onder bescherming van Golo, een man, die
hem ridderlük en betrouwbaar scheen en
wien hü daajom het dierbaarste, wat hij
bezat, meende te kunnen toevertrouwen.
En terwüi deze met haar naar een stil slot
in Maienfeld reed, trok hü zelf ten strijde.
En een laatste lichte zonnestraal der reine
ziel vergezelde hem in het donker van vreem
de landen en zeeën.
Zooals echter juist de zon de schaduw
wekt en naast heerlüke bloemen en vruch
ten ook allerlei onkruid doet opschieten, zoo
roept ook de reinheid naast zooveel goed
en edels vaak booze begeerten en verlangens
wakker...... En Golo, de zwaargebouwde,
sterkgespierde man, deed haar allerlei voor
stellen, om haar tot ontrouw jegens haar ge
maal te verleidenMaar Genoveva ver
waardigde hem zelfs geen antwoord te geven.
Verbitterd en begunstigd door de eenzaam
heid van het slot Het hü zich echter door
niets afschrikken, maar zon op wraak, dui
velachtige wraak.
Hü dreef zün woede zoo ver, dat hü zijn
meester tegemoet gereisd was en hem
wist te overtuigen van de schuld zijner
vrouw, zoodat Siegfried In woede ontsto
ken, bevel gaf, de moeder tegelük met haar
kind te dooden. Verheugd over zün
zegepraal had Golo dadelük bij zijn
thuiskomst een der ruwste en ongevoeligste
krijgsknechten het bevel gegeven, Genoveva
te dooden.zijn haat was thans voldaan.
Donkere wolken pakten zich samen en
onderschepten het zonlicht, toen men Geno
veva met haar zoontje, uit de kamer sleurde
en naar het woud bracht om daar vermoord
te worden.
Toch was het wellicht weder een zonne
straal der onschuldige ziel, die het hart der
ruwe, ongevoelige mannen trof en verteeder
de en met medelüden vervulde. Men schonk
de arme vrouw het leven op voorwaarde, dat
zü beloofde,» nooit meer naar het slot terug
te keeren, maar zich verborgen te houden
met haar kind. En zoo geschiedde het.
Zij voedde zichzelf met de bessen en krui
den, die in het bosch groeiden en haar kind
met de melk van een tamme ree. Van haar
bedrogen echtgenoot of van den valschen
Golo vernam zü niets meer.
Maar rijker dan ooit bloeide In al de»
armoede en verborgenheid een heerlijke bloe
mentuinschitterender dan ooit straalde
thans de zon der reinheidwachtte slechte
op den dag dat zü door zou breken en met
haar geweldige vlam hem doodelijk zou tref
fen. die de oorzaak van al dit lijden was.
Zes jaren waren zoo voorbijgegaan. En
nog altijd scheen de tuin vol onkruidnog
altijd bleef de zon verborgende schaduw
zegevieren
Siegfried had bitter spijt over zün overijld
bevel en ondanks alle verstrooiing vond hii
nergens rustde kwellende onzekerheid
pijnigde hem met onverminderde heftigheid...
En Golo had geen dag genoegen na zijn
triomf meer gekendzün eigen geweten
kwelde hem voortdurenden door Ieder
een gevreesd en gemeden, zwierf hij rond
als een ter dood veroordeelde.
Op zekeren dag werd er een groote Jacht-
nartii gehouden. Siegfried, door twijfel ge
kweld, reed als altiid aan de spits van den
stoet.en Golo, die onrustig was als werd
hij door sombere voorgevoelens geplaagd,
kwam zwijgend achteraan.
Daar achtervolgden de honden een prach
tig» reereeds richtte de Paltsgraaf zijn
PÜl op het vluchtende dier, toen eensklaps
»en lieflijk, wonderbaar schouwspel zich
voor zün oog ontrolde; zijn wapens vielen
»it zün hadden. Als aan den grond genageld
bleef Siegfried staan: een jonge vrouw en
een knap kind trachtten uit alle macht de
vervolgers af te weren en het angstige dier
te beschermen
Een oogenblik slechts stonden de man eri
de vrouw zoo tegenover elkanderoog in
oogmaar nog vóór er één woord gespro
ken was, hadden zij elkander herkend en be
grepenzegevierend had de zon de slui
ers der geheimzinnigheid verscheurdde
»enheid hersteld en iedere schaduw verdre
ven.
Het, duistere Woud was plotseling In een
heerliiken tuin vol licht herschapenen
in heilige vreugde wierpen de echtgenooten
zich in elkanders armenkusten elkaar
»n omhelsden hun zoon en erfgenaam als het
levend symbool van hunne hereeniging. Het
gevolg haastte zich om een schitterend kleed
voor Genoveva en haar kind te halen, een
groote maaltijd werd aangericht en alles
moest in gereedheid gebracht worden om een
heerlijk feest te vieren
En Golo. de schurkachtige bedrieger, werd
teruggevonden, niet ver van de plaats, waar
dit blüde wederzien plaats hadhij had
zich orvehaneen een een stroo.
Slechts korten tijd leefde Genoveva aan de
zijde van haar beminden gemaal, gelukkig
en tevreden, vereerd en bemind als een hei-
dige. Toen steeg t"» ri»J gelukkig naar de
eeuwige Zon, de Zon. die geen schaduwen
meer kent en alle aardsche zonnen doet lich
ten.
Boven haar graf in het woud, waar men
haar vond en waar hare smettelooze reinheid
zoo schitterende zegepraal behaalde, koepelt
zich thans een kapelEn de kinderen, de
lievelingen der Zon, spelen daar graag, gaan
in de groote banken zitten en vertellen el
kander de geschiedenis van Genoveva, zoo
als zü die reeds zoo dikwijls uit grootmoeder*»
mond vernamen.
Van tüd tot tijd kijken zij ook angstig naar
den zwarten steen, daarboven aan den kant
van den weg. die Golo's graf moet zijn en
die slechts zelden door de zon beschenen
wordt, maar die in donkere onweersnachten
de bliksemstralen op zich trekt. Zij maken
dan een kruis en mompelen een gebed.
En schooner dan de aardsche zon, schit
tert een zonnige ziel uit hun diep-blauwe
oogen.
Ik dacht natuurlük even als hü en ver
klaarde ook officier te willen worden.
Dit besluit gaf ons rust en het was of
ons plan tot de overwinning zou bijdragen.
De oorlog ging voorbü, onverbiddeilijk al
les vernietigend als een storm.
De graaf keerde ongedeerd terug: de
boomen kregen nieuwe knoppen, het jonge
gras bedekte den bodem en de tranen wer
den gedroogd.
Wü keerden in het pensionaat terug en
hervatten onze «tudiën. Maar Pierre bleef
bü zün besluit. Geen oogenblik verloor hü
zün doel uit het oog, en iiet ook my onder
zün invloed de trotsche hoop voeden een
maal officier te zün.
Twee jaren vergingen in onafgebroken
studie. Wü bereidden ons voor hst exa
men voor en hoopten te slagen, toen de
directeur ons eens bü zich deed komen.
Dit gebeurde meer als hü ons wilde raden
of aanmoedigen; wü waren zijne lievelin
gen; het kon ons dus niet verrassen of ver
ontrusten.
Later heb ik mij dikwijls afgevraagd, hoe
het komt, dat ons een geheime angst drukt
tegen een naderend ongeluk.
Nooit vergeet ik den angstigen blik dien
Pierre op mü wierp; ik hoor nog zün be
vende stem, voel nog den krampachtigen
druk zijner hand, terwijl hij mü toefluis
terde: „Onesimus, er is bij ons een ongeluk
gebeurd!"
Ik trok de schouders op, schertste en
lachte tegen hem doch toen wij in de
spreekkamer traden, ontzonk mü de meed.
Baptist stond voor ons, niet de vroolüke
Baptist dien wij kenden, doch een gebo
gen, arme, oude man met roodgeweende
oogen. Slechts met moeite vermocht hü te
fluisteren: „O, jonker Pierre, jonker Pier
re!" Geen van beiden bezaten wij den moed
iets te vragen. De directeur sprak op mede-
lijdenden toon tot ons en trachtte den
zwaren slag, dien hij ons toe moest bren
gen, te verlichten door te spreken van de
overgeving aan Gods H. Wil enz., kortom
over alles wat wii zeiven zeer goed wisten,
doch dat nu ons,, smarten niet veel ver
minderde. Pierre Oj. .erbrak hem, door op
hartverscheurenden toon te snikken: „Dood!
mijne moeder is dood!"
Geen van ons waagde iets te zeggen.
Wij allen zwegen en Pierre gaf dt een
teeken te kennen, dat wy zouden vertrek
ken.
Toen wy het slot betraden, hoorden wü
een luid snikken, door toornige uitroepen
onderbroken.
„Dat is de arme graaf, jonker, die aan
zijne vertwijfeling lucht geeft, gy moest
hem troosten," sprak Baptist.
Pierre evenwel ging naar de kamer zy-
ner moeder en niemand had den moed,
hem terug te houdenik volgde hem, zon
der dat hü het mérkte. De doode lag om
geven van witte rozen, hare lievelingsbloe
men. De smalle, bleeke haaiden waren op
de borst samengevouwen en hielden een
kruisbeeld omvat. Pierre boog zich over
het lijk en drukte een langen kus op de
handen, alsof hü daarin al de gevoelens
zijner ziel wilde leggen; het was hartver
scheurend.
Toen knielde hü neder zonder tranen,
zonder snikken en zag vol liefde naar zjjne
moeder. Daar bleef hy' een groot gedeelte
van den nacht.
Pierre was het, die de geliefde doode in
de kist legde; hij was het, die op het kerk
hof bleef tot de laatste aarde den graf
heuvel bedekte. Ik stond naast hem, ge
reed hem in mün armen op te vangen, zoo
hü in onmacht mocht vallen, maar het
was onnoodig.
Wü keerden naar het slot terug, waar de
graaf ons wachtte. De vertwüfdüig van den
graaf stond in scherpe tegenstelling met de
diepe, doch stille smart van mün vriend.
Snikkend omarmde de graaf ons: „Ik kan
het niet overleven, kinderen, ik kan het niet,
ik heb niemand meer dan u beiden op deze
wereld; gij moogt mij niet verlaten."
„Gü komt bü ons, papa, wü vervolgen onze
studiën en den overigen tüd blüven wü u
verplegen en liefhebben."
„Van hier vertrekken, Barsange verlaten?
Hoe kunt gü nay zoo iets voorstellen, mün
zoon? Zyn niet al de herinneringen aan uwe
moeder aan deze woning verbonden? Van
hier vertrekken was haar ten tweeden male
verliezen."
„Maar onze studie, onze toekomst?"
„Het beste is, dat gü alles maar laat va
ren en hier bü mij komt. Ik ben ryk ge
noeg."
„Zooals gü wilt, vader," sprak Pierre
treurig.
Het was een zwaar offer voor hem, doch
hü aarzelde geen oogenblik het te brengen.
Voor mü bood zich een schoone gelegenheid
aan, myn dankbaarheid te toonen. Ik had
een gesprek met den graaf onder vier oogen
en smeekte hem mü alleen bü zich te hou
den. Wat bekommerde ik mü om de toe
komst! De graaf nam mün aanbod gewil
lig aan.
„Ik dank u mün kind! Ja uwe tegenwoor
digheid is mü genoeg om mü mün eenzaam
heid te doen dragen; het viel mü bovendien
ook zwaar, dat Pierre züne studiën moest
opofferen. Alleen hier blüven kan ik niet,
blijft gü bü mij. God zal het u vergelden."
De tegenstand van Pierre was zwaarder te
overwinnen.
„Ik weiger Onesimus; ik weiger het offer
uwer toekomst aan te nemen. Hoe zwaar'de
last ook is, dien de Voorzienigheid mij te dra
gen geeft, het is laf hem op de schouders van
mün besten vriend te leggen."
Om zün tegenstand te overwinnen, zeide
ik, dat ik geen plezier had in den krijgsmans
stand, dat het eeuwig heen en weer trekken
mü, den boerenzoon, die zoo aan zfjn dorp
gehecht was, eigenlyk een ramp zou zijn.
Ik wees er hem op, dat ik in de wiskunde
zoo zwak was, dat ik daarom toch niet voor
mün examen zou slagen en dat mijn hoogste
eerzucht daarin bestond, eenmaal het nota
riaat van den heer Doucin te Barsange over
te nemen.
„Gü leent mü het noodige geld om het
notariaat te koopen; daarvoor houd ik toe
zicht op uw goed en blyf nu bü uw vader!"
„Zflt gü met zoo weinig tevreden?" vroeg
hü half en half twüfelend.
Ik begon te lachen. „Gü vergeet Pierre, dat
ik niet zooals gü blauw bloed in de aderen
heb. Gü droomt van roem, ik zal nuchter,
maar praktisch geld verdienen."
Om aan mün woorden grootere waarschün-
lükheid te geven, ging ik naar den heer Dou
cin, die zich bereid verklaarde mü gedurende
eenige uren per dag op zün kantoor werk te
geven; maar de vriendschap van Pierre liet
zich niet zoo gemakkelük misleiden.
„Neen, neen, ik wil het niet", herhaalde
hü eigenzinnig.
Ik moest den graaf te hulp roepen en ein
delijk gaf Pierre toe.
Voor hü afscheid nam. sloot hy' mij in zijn
armen: „Denk niet Onesimus dat gü mü be
driegen kunt. Gü offert u voor my op; ik
neem dit offer aan, maar van nu af zyn wfj
voor leven en dood met elkaar verbonden. En
hoe groot het vermogen ook zü, dat ik later
krijg, gü deelt het met mij."
Zoo kwam het, dat ik inplaats van artille
rie-officier eenvoudig dorpsnotaris werd. Het
zou my niet berouwen. De inkomsten hebben
mijn hoop verre overtroffen; ik ben bezig *n
flink vermogen te Verkrijgen, maar de afwe
zigheid van Pierre bedroeft mü. Enken dag
mis ik meer en meer den vertrouwelyken om
gang. Er is niemand, die spreekt zooals hij...
28 December
Ik bleef by den graaf. Myn taak was
zwaarder dan ik ze mü voorgesteld had en
dikwü'ls kreeg ik de verzoeking, Pierre terug
te roepen. De graaf werd opvliegend; zün
zwakke natuur kon de smart niet moedig
dragen.
Hij maakte zich boos om de minste klei
nigheden; gisteren was hü uit zyn humeur,
omdat Josette de saus had laten aanbran
den, vandaag was hü diep ongelukkig, omdat
de hond ziek was, dan weer omdat het regen-
de of wül de zon te lang scheen, kortom hü
vond altyd iets om over te klagen
Wordt vervolgd.
