f125 ."duim of wijsvinger: 1 "f3000.- f750.- f250.- f50.- 140.- Ongeroepen Rechters 2CL HET BIOSCOOP-CONFLICT IN HET ZUIDEN Telegrafisch Weerbericht MAANDAG 29 JULI 1929 DIT NUMMER BESTAAT UIT DRIE BLADEN DRIE EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 17219 aSNGIFTEMOEÏ, SP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER EN TWINTIG UREN NA HET ONGEVAL WORDT DE R. K. VOLKS PARTIJ QPGEHEVEN? ERNSTIG VERGIFTIGINGS- GEVAL TE LEIDEN DE MELKOORLOG TE HAARLEM GEËINDIGD Een nieuw voorstel tot oplossing van het conflict DE RAMP TE VEENDAM Voornaamste Nieuws H'- j. J. WEBER ZOON Groote Houtstraat 166 Haarlem BUREAUXNASSAULAAN 49 i Telefoon No. 13866 (drie lijnen) A Postrekening No. 5970. ABONNEMENTEN: voor Haarlem en Agentschappen: per week 25 ct.; per kwartaal 3.25; per post, per kwartaal 3.58 bjj vooruitbetaling. NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ADVERTENTIËN 35 ct. p. regel VBAAG- EN AANBOD-AD VERTEN- TIES, 1—4 regels 60 ct p. plaatsing; elke regel meer 15 ct, bij vooruitbet Bij contract belangrijke korting. INGEZONDEN MEDEDEELINGEN tusschen den tekst 60 ct per tegel Levenslange geheeleongeschiktheid tot werken door bij een ongeval met bij verlies van een hand, Alieabonné sop dit blad zijn ingevolge de verzekeringsvoorwaarden j tegen ongevallen verzekerd voor een der volgende uitkeeringen iwüJWU.- verlies van beide armen, beide beenen of beide oogen' WW. doodelijken afloop IZ.tJU.~een voet of een oog: bij verlies van een bij *n breuk van been of arm bij verlies v. een anderen vinger. Nu de verkiezing voor de Eerste Kamer tot het verleden behoort willen wij een enkel woord zeggen over het rumoer, dat wekenlang in een groot gedeelte van de Katholieke pers rondom de samenstel ling van de Katholieke lijst voor de groep Noord-HollandFriesland is gaande ge weest. Onze lezers hebben daarvan tot op heden geen letter vernomen, noch over het geval zelf, noch over het perskabaai. Wij hebben ons bewust beperkt tot de meest sobere mededeeling der feiten, n.m. de samenstelling van de lijst- Hendrix en daarna van de lijst-Serrarens en het afdrukken van eenige rekesten aan het bestuur van de R. K. Noord - Hollandsche Statenfractie en ten slotte het communiqué der commissie door de R. K. Staatspartij ingesteld, om „het ge val" te onderzoeken. Ofschoon wij zeker tot de eerst ge roepenen zouden hebben behoord om over deze zaak, welke ons gewest betreft, een meening uit te spreken, hebben wij van den aanvang tot het slot opzette lijk gezwegen. Deze houding verdient ver dediging, althans eenige verklaring, waaruit voor de toekomst voor anderen misschien ook nog iets te leeren valt. Ons zwijgen heeft zijn oorzaak niet ge vonden in de onwetendheid. Integendeel. Wat deze zaak betreft kunnen wij het mgr. Nolens nazeggen, die, aan een feest maal van journalisten uitgedaagd, gees tig repliceerde, dat er een tijd kan komen, da£ men te veel weet om publicist te zijn. Van het eerste oogenblik af, dat de kwestie der samenstelling van de hier bedoelde lijst-Hendrix aan de orde kwam, zijn wij volledig van de feiten op de hoogte geweest en juist deze voor het vormen van oordeel volledige fei tenkennis heeft er ons toegebracht te zwijgen. Laat ons de zaak, waarom het gaat, in het kort resumeeren. Het eerste gerucht, dat ons ter oore kwam, was in het laatst van Mei: de heer Bomans had een campagne op touw ge zet, om zijn zetel in Gedeputeerde Staten veilig te stellen. Hij had eenige leden van de Noord-Hollandsche Statenfractie weten te bewegen zijn mede-Gedepu teerde, den heer Hendrix, nummer één op de Katholieke lijst voor de Eerste Kamer te plaatsen. Om een meerder heid voor zijn snood plan te krijgen had hij er eenige „werklieden-afgevaardig den" onder de Katholieke Statenleden op gewezen, dat de samenstelling van onze Senaat toch verre van democratisch is. Ook de Katholieke arbeiders mochten wel een zeteltje meer hebben! Dat door dezen opzet twee verdienstelijke zitten de leden, de heeren mr- Heerkens Thijs- sen en mr. Reymer het veld zouden moe ten ruimen, dat deerde den heer Bomans niet. In de politiek gaat men over lijken. Toen wij deze min of meer sensatio- neele mededeelingen hadden ontvangen, hebben wij ons noch door komkommer tijd, noch door persoonlijke sympathieën, of anti-pathieën, noch ook door sen satiezucht laten verlijden om deze „primeur" in de courant te zetten. Het eenige, wat we deden was, on middellijk naar alle kanten een onder zoek in te stellen, waarbij wij aan stonds op zooveel tegenstrijdigheden en afwijkende lezingen stuitten, dat hét wachtwoord werd: geen woord in de courant. Eenige dagen nadat wij kennis ge nomen hadden van de eerste boven be doelde geruchten, verscheen in „de Tijd' een van den diplomatiek-journalistische stukjes, die in de pers al zooveel kwaad hebben gedaan. Voor het argelooze pu bliek was het Chineesch; geen naam, geen aanduiding er in gaf eenig houvast. Alleen de weinige ingewijden konden be grijpen, waarop gedoeld werd en on ingewijde politieke speurders werden op geschrikt. Het stukje deed „onder in stemming" de ronde in een deel van onze pers. In Den Haag had inmiddels een journalist wild geroken en in de Residentiebode volgde al spoedig de ont hulling in den vorm, als wij boven weer gaven een klakkelooze mededeeling zon der eénig onderzoek. En alsof op deze „onthulling" was gewacht: het fraaie praatje circuleerde snel rond, niet enkel in „de Tijd", die het had uitgelokt, maar tot' zelfs in Limburgsche bladen, waar van men zou kunnen verwachten, dat zij andere zaken in eigen kring hadden op e knappe* Aan verdere stoffage heeft het niet ontbroken; bijna twee maanden lang heeft het Noord-Hollandsche „ge val" opgeld gedaan. En wat is nu de zaak, tot haar juiste proporties teruggebracht? Al sinds geruimen tijd staat het vast. dat de heer Hendrix op medisch advies zou aftreden als lid van Gedeputeerde Staten. Wij hebben ons dat medisch advies tot in finesses laten verklaren, omdat de eerste, logische opwerping deze is: wanneer iemand ongeschikt is vooi Gedeputeerde zal hij dat ook zijn voor Senator. Het geval staat echter zóó, dat de heer Hendrix geestelijk en lichamelijk volkomen gezond is, doch om een zeld zaam voorkomende constitutiefout het sloopende werk van Gedeputeerde voor de bedrijven, dat een bijna dagelijksche controle per auto door onze provincie eischt en de leiding van zware commis sie-vergaderingen, niet langer kan vol houden. De heer Hendrix is onder zijn fractie-genooten zeer gezien, heeft vroe ger al eens nu. 1 op de lijst voor de Eerste Kamer gestaan. Zoo kwam men er toe hem ditmaal een zetel in den Senaat aan te bieden. Het besluit werd in de eerste fractievergadering bijna unaniem genomen; omdat eenige leden afwezig waren, werd een tweeden keer nogmaals gestemd en het eerste besluit werd welbewust bekrachtigd. En nu is het toch een beleediging voor staten leden hen zóó onmondig te verklaren, dat zij tot tweemaal toe door anderen zich een meening zouden laten opdrin gen tegen hun eigen overtuiging in. En wat nu de tweede beschuldiging betreft; ook van deze is niets overgeble ven. Het initiatief voor een werklieden- candidaat is van de betrokkenen zelf uitgegaan, die meenden, dat mr. Reymer, door tusschentijds den stoel van den heer Hazevoet in te nemen, weer plaats moest maken voor een der hunnen. Over het indienen van een afzonderlijke lijst- Serrarens kan men verder disputeeren. Met het geval-Bómans heeft het niets te maken. Het zonderlinge der zaak is, dat in Noord-Brabant zich zonder persrumoer een ongeveer analoog geval heeft voor gedaan. Daar heeft men om dezelfde motieven als die de Noord-Hollandsche fractie tegenover de candidatuur-Hen- drix leidden, n.m. „uit dankbaarheid en vereering" den 78-jarigen heer Van Sasse van IJsselt no. 1 op de lijst geplaatst; daar werd de voorzitter van het R. K. Werkliedenverbond ingeschoven; daar viel ook een zittend Eerste Kamerlid uit. Dat de Noord-Hollandsche kwestie in een fel persoonlijke perscampagne ont aardde. is ten zeerste te betreuren. De pers heeft een andere taak. Zij behoort vermeende misstanden en fouten slechts te signaleeren, wanneer er geen andere instanties zijn. Maar dat is in zaken als hier betreft, zeker niet het geval. Daar was allereerst de R. K. Statenfractie, daar was voorts het bestuur der R.K. Staatspartij; daar was verder nog de R.K.Eerste Kamerfractie. Geen van deze heeft zich onbetuigd gelaten. Wie bij het eerste gerucht omtrent het „plan- Bomans" een onderzoek instelde, ont moette dadelijk op zijn weg den actievên voorzitter der Staatspartij en den voor zitter der R. K. Eerste Kamerfractie. Later is dan ook een commissie uit de Staatspartij benoemd om de zaak te onderzoeken. Waar zooveel waarborgen tegen onrecht zijn, doet daar de pers niet beter zich aanvankelijk onzijdig te houden? Is 't geen goede gewoonte, dat er nooit een oordeel over een aanhangige rechtszaak wordt uitgesproken, alvorens de bevoegde rechter beslist heeft? Ver schillende gevallen in de laatste jaren wijzen op een ongewenschte mentaliteit bij een deel van onze pers om in politicis een onbevoegde rechtspraak te scheppen, waarbij persoonlijke sympathieën en antipathieën een hoofdrol spelen. Wij zullen er zeker niet van worden verdacht te behooren tot de blinde ver eerders van den heer Bomans en op grond daarvan ons als zijn verdedigers op te werpen; zoo iemand, dan staan wij hier boven verdenking. Wij hebben dit geval slechts als voorbeeld genomen, om een o.i. gevaarlijk symptoom te signalee ren. Werd niet (lezer dagen in een der Katholieke bladen de onderzoek-com- missie van de R.K. Staatspartij gewraakt, omdat daarin zitting had genomen mr. Goseling? Deze Amsterdamsche advocaat is, zoo luidde de redeneering, geassocieerd met mr. Hendrix Jr., den zoon van het nu gekozen Eerste Kamerlid. Dus kan hij niet objectief zijn! Ziedaar, welken kant men uitgaat, wanneer persoonlijke overwegingen gaan gelden in ons oordeel. Tot nog toe stond de jonge Amsterdamsche advocaat als een ongerept en belangeloos strijder voor de openbare Katholieke zaak in de hoofdstad bekend. Hoe weinig is er noo- dig om zoo iemand neer te halen! Het getal bekwame mannen, die zich voor het openbare leven beschikbaar stel len, vermindert zienderoogen. Daar is maar één klacht over. Wanneer het ge woonte gaat worden, dat er in onze krin gen onbevoegde rechters klaar staan om in het openbaar een lichtvaardig oordeel uit te spreken, dan zal het er in de toe komst niet betera op worden! Mr. P. Arts voornemens tot de R. K. Staatspartij terug te kceren.' De Utrechtsche correspondent van het „Hbd." meldt. Naar cms uit goede bron wordt medege deeld, bestaat bij mr. P. Arts, voorzitter van de R. K. Volkspartij, het voornemen op het binnenkort te houden congres een vooistel te doen tot opheffing zijner partij. Zelf moet mr. Arts in ieder geval besloten zijn tot de R. K. Staa spartij terug te keeren. In hoe verre nu ook zijn heengaan uit de R.K. Volks partij algeheele verdwijning ten gevolge zal hebben, dient te worden afgewacht. P*' 'i -SV Een goed overzicht van de plechtigheid I.l. Donderdag te Rome, toen Z. H. de Paus het Vaticaan verliet. Twee kindere: overleden Bij een Leidsehe familie heeft zich een geval van vergiftiging voorgedaan. Toen de famlie op de Kagerplassen vertoefde, wer den drie kinderen plotseling onwel. Aanvan kelijk werd het geval als niet ernstig be schouwd, maar toen de toestand der kin deren eerder verergerde dan verbeterde, ach:te de inmiddels ontboden Leidsehe geneesheer het noodzakelijk de kinderen naar het Diaconessenhuis te vervoeren. Het tweejarig zoontje en het negenjarig dochtertje zijn daar overleden. Het derde kind verkeert in leven-gevaar. Omtrent de oorzaak der vergiftiging tast men nog volkomen in het duister. Groote brand te Hillegom Schade meer dan 100.000 Hedennacht ontstond om ongeveer 3.30 uur brand in de in aanbouw zijnde groote Bloem- bollenschuur van de N. V. V. J. Huisebosch aan de Leidsehe Vaart te Hillegom. De brandweer die spoedig ter plaatse was, maakte gebruik van haar nieuwe waterslan gen, die echter dadelijk sprongen, zoodat nieuw materiaal moest uitrukken. De brand weer beperkte zich nu tot het natspuiten van de omliggende gebouwen, daar van de schuur niets meer te redden viel. Men vermoedt, dat de brand ontstaan is, doordat men kachels stookte, daar de centrale verwarming nog niet gereed was. Hedenmorgen rukte de brandweer opnieuw uit, om de nog smeulende puinhoopen te blusschen. De schade wordt geschat op meer dan 100.000. Assurantie dekt de schade. In een oogwenk stond alles in lichter laaie,tairen stand. Insubordinatie en doodslag in Indië Natie en doodslag in Indië Tot zware straf veroordeeld Het Hoog Militair Gerechtshof te Batavia veroordeelde S„ die in 1927 uit de kazerne tWeltevreden wegliep en onderweg ver schillende personen, die hem wilden tegen houden, doodschoot, tot een gevangenisstraf van 15 jaar en een gevangenisstraf van 5 jaar, met vervallenverklaring uit den mili- De melk met 1 cent verhoogd Zaterdagmiddag half vier vergaderden te Haarlem de veehouders en melkhandelaars, om tpt~-oplossing van het bekende geschil te komen. De veehouders zullen nu van Woensdag 31 Juli af de melk tegen 11 cent per liter leveren; z&o men weet, eischten zij oorspron. kelijk 12 cent. De in- en verkoopprijs van de melk is dus niet met 2 maar met 1 cent van Woensdag af verhoogd. Naar aanleiding van de aan het bioscoop conflict gewijde artikelen in onze bladen van 24 en 25 dezer, stelt men ons in kennis van het volgend bemiddelingsvoorstel, dat de heer A. Boelmad, Directeur van de Film centrale der K. S. A. te Leiden en lid der Centrale Keuringscommissie dezer dagen heeft ingediend bij het bestuur der Veree- niging van Zuidelijke Gemeenten en bij het hoofdbestuur van den Nederl. Bioscoopbond te Amsterdam. „De Ned. Bioscoopbond verleene zijn mede werking tot het instellen van een vast bu reau, dat zich belast namens de B. en W. der geméenten, die bij de vereeniging van Zuidelijke gemeenten zijn aangesloten, met het nakeuren van films toegelaten door de Centrale Filmkeuring boven 18 jaar, die door de filmverhuurders aan dit bureau ter keuring worden aangeboden. Dit bureau zal geopend zijn alle werkdagen, terwijl de keu ring der films geschiedt in volgorde van ontvangst. Tot instandhouding van dit Bu reau wordt door de Vereeniging van Zui delijke Gemeenten jaarlijks 3000 bijge dragen, onder voorwaarde dat, indien een film door genoemd keuringsbureau in eerste instantie is afgekeurd door den filmver huurder, die de afgekeurde film ter keuring aanbood, herkeuring kan worden aange vraagd. Het keuringsbureau benoemt voor deze herkeuring een commissie van 3 le den. Deze. herkeuring moet uiterlijk binnen 8 dagen na het ontvangen der herkeurings- aanvrage geschieden. Aan deze herkeuringscommissie kan door den Ned. Bioscoopbond een lid als advisee- rend lid worden toegevoegd. De uitspraak dezer herkeuringscommissie is bindend voor beide partijen. Ter bestrijding van de kosten van dit hooger beroep wordt door den Nederland- schen Bioscoopbond en fof) door het Bestuur der bedrijfsafdeeling van filmverhuurders een jaarlijksche bijdrage van 3000 aan het keuringsbureau geschonken. Geen film wordt door dit bureau in be handeling genomen dan die, waarvan een keuringskaart der Centrale Commissie voor d'e filmkeuring wordt overgelegd. De Nederl. Bioscoopbond stelt zich op 't standpunt en tracht de vereeniging van Zuidelijke gemeenten voor dit standpunt te winnen, dat het aanbrengen van coupures bij gemeentelijke nakeuring geoorloofd is. GEOORLOOFD, omdat art. 4 der Bioscoop wet aan de gemeenten het recht van na keuring geeft in den zin van deze wet. Onder keuring, in den zin van deze wet wordt niet alleen verstaan het afkeuren van films, doch ook het geschikt maken van films o.a. door het aanbrengen van cou pures etc. Als bewijs hiervan wil ik aanhalen art. 16 der bioscoopwet en de artikelen 23 en 27 van het bioscoopbesluit en de tot heden gevolgde wijze van werken der Centrale Commissie voor de Filmkeuring. GEWENSCHT. a. In 't belang der film verhuurders, omdat door het aanbrengen van coupures vele films, die anders voor het Zuiden des lands totaal verboden werden, toelaatbaar worden gemaakt. Een aanzienlijk geldverlies zal hierdoor den filmverhuurder worden bespaard. b. In 't belang der gemeenten aangeslo ten bij de vereeniging van Zuidelijke ge meenten, omdat door het aanbrengen van coupures vele filmwerken van hooge kunst waarde voor deze gemeenten vertoonbaar worden gemaakt. c. In 't belang der Centrale Nationale Filmkeuring omdat op deze wijze een mo gelijk verschil in de uitspraak van dit col lege en die van de keuring voor- de zuide lijke gemeenten slechts weinig wordt ge demonstreerd en tot kleiner proporties wordt teruggebracht. Dit voorstel gaat uit van de gedachte: de gemeentelijke nakeuring is bij de wet erkend en geregeld: de Vereeniging van Zuidelijke gemeenten wenscht zijn nakeu ring Centraal uit te veoren: de Centrale nakeuring der Zuidelijke gemeenten, zooals die op het oogenblik wordt uitgevoerd is naar het oordeel van den Ned. Bioscoopbond absoluut onvoldoende en niet te aanvaarden: indien nakeuring geschiedt op een wijze, die aan de redelijk te stellen eischen vol doet, zoo heeft ook de Ned. Bioscoopbond hiertegen geen bezwaar. Tegen de uitspraak van dit keurings bureau moet beroep openstaan bij een her keuringscommissie in welke herkeuringscom missie een lid van den bond kan zitting ne men. Indien door den bond geen prijs gesteld wordt op deze commissie van beroep, zoo kan dit gedeelte van mijn voorstel verval len en zal het goed ingerichte keurings bureau zonder financieele lasten voor het bedrijf zijn keuringswerk moeten verrich ten." Tot zoover het voorstel met de toelich ting (door ons eenigszins ingekort). Wij behoeven wel niet te zeggen, dat bo venstaand voorstel ons in alle opzichten verre te verkiezen lijkt boven dat van Pa ter Hermans. Thans 7 dooden Zaterdag is in het R. C. Ziekenhuis te Winschoten de arbeider Otto Koetje, die bij de ramp te Veendam ernstig werd gewond, aan de gevolgen daarvan overleden. Het aantal slachtoffers van de ramp is hierdoor gestegen tot 7. Het lijk van Klaas Bos gevonden Het lijk van den nog steeds vermisten 32-jarigen arbeider Klaas Bos, vader van vijf kinderen, is Zaterdag vreeselijk ver minkt in een kuip van de afgebrande fabriek gevonden. De toestand van de gewonden Naar wij vernemen, was de toestand van de slachtoffers van d'e ramp te Veendam Koetje en Timmer, Zondag hoogst zorgwek kend. De toestand van Lemain, Haarlemmer en Kostwinner is minder zorgwekkend, doch ook ernstig. De toestand der vier gewonden in het Academisch Ziekenhuis te Gronin gen Molenaar, Klein, Vos en Drenth, is vooruitgaand. Zq kunnen buiten gevaar worden geacht. Groote belangstelling Zondag kwamen uit alle deelen van het land te voet, per rijwiel of per auto duizen den bezoekers naar Veendam om de plaats van de ramp in oogenschouw te nemen, 5 dames hadden zich beschikbaar gesteld om te collecteeren voor ha: Comité ter leniging van den nood der slachtoffers en hunner betrekkingen. Een zeer groot bedrag werd ingezameld. Zal de R.K. Volkspartij worden opgeheven? De ramp te Veendam. Een zevende slacht offer. Ernstig vergif tigingsgeval te Leiden. Twee kinderen overleden. Een nieuwe proefvlucht van de „Graf Zeppelin". De Kabinetscrisis in Frankrijk. De pogin gen van Briand tot vorming van een Kabinet. De komende herstel-conferentie in den Haag. De voorbereidingen. Henderson en Snowden zullen er aan deelnemen. Een „nie*- officieele waarnemer" van de Ver. Staten. Crisis in de Britsche katoen-industrie; 500.000 arbeiders zonder werk. Het Congres te Washington zal in een bm- tengewone zitting de schuldenregeling nw* Frankrijk behandelen. De beklaagden in het proces-kinnes vrij gesproken. Barometerstand 9 uur v.m.: 756 achteruit, OPTICIENS FABRIKANTEN Licht op De lantaarns moeten morgen waarden opgestoken om: 9.25. Hoogste barometerstand 768.2 m.m. te La Coruna. Laagste barometerstand 752.3 nun. te Yarmouth. Verwachting: Matige tot zwakken, westelijke tot Z. W. wind, tijdelijk opklarend, later waarschyn- lijk weer regen, weinig verandering in tem- iijst over te dragen. In de veronderstelling, dat de R. K. een zetel konden verliezen, bestond bij de a.-r. fractie oorspronkelijk wel het plan één stem aan de lijst-Serrarens te geven, waarvan men echter door de afwezig heid van den heer Douwes moest afzien. Dit ter illustratie hoe de a.-r. steeds nog onze trouwe helpers blijven. Hevige brand te Hedel De verkiezing voor de Eerste Kamer De houding der Anti-Rev. Ter aanvulling van de beschouwing in ons blad van Zaterdag j.l. wyst men er ons van de meest bevoegde zijde op, dat de anti-revo- lutionnaire Statenfractie van Noord-Holland aanvankelijk geenerlei besluit had genomen, om een of meer stemmen op de christ.-hist. Drie huizen afgebrand Zondagmorgen omstreeks half tien, juist toen de kerk aanging, heeft te Hedel een felle brand gewoed. Vermoedelijk door het omvallen van een brandend petroleum-toe- stel brak brand uit in de woning van G. van 't Zandt, gelegen in de arbeiderswijk „De Steek". Het vuur greep zeer snel om zich heen en vóór nog de brandweer ter plaatse was, stonden ook dewoningen van T. Plu- gers en J. de Bie in brand. Uit de huizen kon niets worden gered. De brandweer moest zich beperken tot het nathouden van de omliggende huizen, om I deze voor vernieling te behoeden. De drie huizen brandden totaal af. Verankering dekt gedeeltelijk de schade. Er hadden geen j persoonlijke ongelukken plaats. De R. K. Muziekvereeniging „Utile Dulci" in den marschwedstrijd op den laatsten Zondag van het concours te Heemstede

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1929 | | pagina 1