i
iw
c
Purol bij doorzitten en stukloopen d
VOOR DE HUISKAMER
WAARIN DE
RADIO-AMATEUR BELANG STELT
Z
3t
"5A.
ELCK WAT WILS
T
DERDE BLAD
ZATERDAG 17 AUGUSTUS 1929
BLADZIJDE 2
r
Antenne en aarde voor den koffer-ontvanger
A
BINNENLANDSCH NIEUWS
«e
WATER
S -»>/>/ A
F1Q. 2
DIVERSE BAkb-VEKbtNölHCf&U.
Oud-minister A. Idenburg
De a.s. Koninginnedag
"Fiqm
awTevwss,
ftfttusy yueur*
Huizen is Hilversum?,
GEMENGD NIEUWS
Over boord geslagen
Twee jongens verdwenen
Van een zandbak over boord
gevallen
Motor te water gereden
Een drama?
Tachtig jarige man verdronken
Treinroof
De staking bij Jamin
te Rotterdam
„Sta, of ik schiet"
Stoffeerderij uitgebrand
KERKNIEUWS
MGR. W. VAN STEE
60 jaar priester
Schuur afgebrand
Een raadslid uit het
Gemeentehuis gezet
Door een auto gedood
Boefje's garderobe gestolen!
LUCHTVAART
Noodlottig vliegongeval
Ernstig vliegongeval bij
Hamburg
ONDERWIJS
Nieuwe hoogleeraar aan de
.Technische Hoogeschool
Krokodillentranen
Een Pauselijk vliegwezen
Een avontuur met roovers
"7T/7J7J
Pijp
77*777
Kopez-
e>Liftr
i-OOO
r sj.'hi auro.qssr tL
fl-^ASTtSlN^
Het is merkwaardig, dat men in ons land
betrekkelijk weinig koffer-ontvangers in
gebruik ziet; Amerika en Engeland zijn ons
hierbij ver voor Dit is des te merkwaardi
ger daar de Nederlandsche technici en
amateurs niet onder behoeven te doen voor
de buitenlandsche, ja, Nederland s zelfs de
bakermat van den „Radio-omroep."
In een Nederlandsch Radio-Vakblad is
propaganda gemaakt voor een „collectieve
reclame-campagne" ten behoeve van de
draagbare Radiotoestellen.
Volgens dt blad zou een intensieve en
doelbewuste reclamecampagne uitwerking
moeten hebben, omdat de Nederlandsche
luisteraar niet zou denken aan de mo
gelijkheden, die' de koffer-ontvanger biedt.
Wij vragen ons ook af, waarom men wel
*s winters en in de huiskamer door middel
van de „Radio" ontspanning zoekt, maar
's zomers aan deze mogelijkheid niet denkt,
want als gaat picniccen en dat doet een
ieder wel eens behoort tot de picnic-uit-
rusting niet zelden een draagbare gramo-
foon, terwijl een Radio-toestel als regel
eenvoudiger zal zijn.
De in den handel zijnde koffer-ontvan
gers zijn duur. Meestal zijn het raamont-
vangers die het voordeel bieden dat zij voor
onmiddellijk gebruik gereed zijn. Maar
ieder handig Radio-amateur kan zich zon
der groote kosten zelf een verplaatstbaren
ontvanger bouwen beknopt en licht. Hij
kieze slechts lampen die gevoed kunnen
worden met een paar zakbatterijtjes en een
kleine anode-batterij (plaatspanning),
waarmede het transporteeren van den zwa-
ren accu vervalt. Antenne" en „aarde" be
hoeven hem geen zorg te baren, in de vrije
natuur wordt hem kans te over geboden
een provisorische maar goede „antenne" en
„aasde" te maken.
Wij zijn reeds midden in den zomer; de
kans, dat thans nog een „portableop sta
pel gezet zal worden, is gering. Uitstel tot
het volgende aar ligt voor de hand. Voor
hen, die reeds in het bezit daarvan zijn, is
het volgende van direct nut, voor de an
dere Radio-amateurs picnicc-ers is het een
aansporing te meer, om het volgende jaar
de Radio" mee naar buiten te flemen.
Een boom, waarvan de wortels als regel
diep in den grond doordringen, is voor dit
doel even eens zeer geschikt. Voor de waer-
rotten is aarding van het toesel heel een
voudig. Over den rand van de boot wordt
een koperen plaat neergelaten, verzwaard
met lood De automobilisten weten het
reeds! Wil men met tegencapaciteit wer
ken. dan zijn eenige methoden aangegeven
in fig. 2.
In fig. 3a is tenslotte nog een methode
aangegeven, die eveneens zeer doelmatig
is. Twee geïsoleerde draden, plat op den
grond gelegd en niet te kort, kunnen an
tenne en aarde vervangen. Minder zeker is
men van goede resultaten bij toepassing
De Minister van Staat, de heer A. W. F.
Idenburg, is dezer dagen de gast van H. M.
de Koningin op Het Loo.
De arbeid in bakkerijen op dien dag
In verband met de viering van den ver-
jaai-dag van H. M. de Koningin mag in
brood bakkerij en op Zaterdag 31 Augustus a.s
te 12 uur des nachts worden aangevangen,
met dien verstande, dat voor zoover be
treft broodbakkerijen, voor welke een ver
gunning, als bedoeld in art. 37, eerste lid,
der Arbeidswet 1919 is verleend reeds op
Vrijdag 30 Augustus a.s. te 10 uur des na
middags met arbeid, bestaande in het ge
reedmaken van deeg en ovens, mag worden
begonnen.
Op dien Zaterdag mag van 7 uur af brood,
dat na 8 uur des namiddags va.n den vorigen
dag gebakken of opgewarmd is, worden ver
voerd en van 7.30 uur af worden verkocht.
uLLtOjMsfcf-z -
O dnM U
van de methode, bedoeld in fig. 3b. Het
prikkeldraad is hier bij het paaltje ver
broken; een deel gebruikt men nu als an
tenne en het andere deel als tegencapaci
teit. Men kan dit als de omstandigheden
dit in de hand werken, probeeren.
Stelt men zijn eischen niet te hoog, dan is
een klein 3-Iamps toestel voldoende om
eenige voorname en vooral krachtige
zenders te ontvangen. Het luidspreker-
vraagstuk is op te lossen door gebruik te
maken door in den handel zijnde luidspre-
kerssystemen. Deze zijn klein van afmetin
gen en zoo dit niet reeds het geval is
gemakkelijk op een klein plankje te mon-
teeren. Een losse papleren conus met een
verstijfden rand kan uitstekend dienst
doen als groot-op pervak membraan; de ge
luidsterkte is dan ruim voldoende.
Met overleg, handigheid, gebruikmaking
DIVERSE
ajjro-p Kjre rjrjt
thf )nl j JUt u
K KE.I ORftftO
&COM
F,G-11 -r*.
vrrir
vËftT'CALf -flWTEifc'É
Het antenne-vraagstuk is op zeer ver
schillende wijzen op te lossen. De omstan
digheden wijzen ons hierin den weg. De fi
guren, overgenomen uit een bekend Ameri-
kaansch Radio-tijdschrift, waarin dit on
derwerp behandeld werd. geven een aantal
methodes weer, waaruit naar believen keus
te maken is.
De spiraal-antenne bestaat uit een bam
boestok, waaromheen pl.m. 10 Meter geïso
leerd draad gewikkeld is. Zwaar is een der
gelijke antenne, die dus eveneens meegeno
men moet worden, niet, daar deze bamboe
stok echter ongeveer 2 A Meter lang moet
zijn om ontvangst te waarborgen, zal het
veelal de lengte zijn, die een algemeen ge
bruik hiervan in den weg staat De para-
pluie-antenne is hiervan een verbeterde
uitgave, die het vervoer niet moeilijker
maakt en daarom te prefereeren is.
Als men zijn ontvanger in den auto mee
neemt, is een draad van pl.m. 3 Meter,
goed geïsoleerd gespannen tusschen den
Radiateurknop en bijvoorbeeld het reserve
wiel, een doelmatige antenne. Als aarde
(tegencapaciteit) dient het chassis van den
auto.
Heeft men bezwaar tegen het medene-
men van de spiraal-antenne en is men niet
in het bezit van een auto, dan komen de
andere antennes, afgebeeld in fig. 1 in aan
merking.
De antenne, gespannen van een boomtak
of een paal naar het toestel vraagt klim-
eapacieien; de antenne, opgelaten aan een
ballonnetje of aan een vlieger is reeds bekend
genoeg, maar vraagt dun en sterk antenne
draad en wind. Men kan zelfs een boom als
antenne toepassen, alsook de draadafraste
ring van een weiland. Deze laatste methoden
waarborgen echter niet altijd goede ont
vangst ai kan men, als de omstandigheden
gunstig zijn. merkwaardig goede resulta
ten verkrijgen.
Het aarden van het toestel is eveneens op
verschillende manieren mogelijk. Men kan
voor dit doel een holle pijp medenemen
die dan op een geschikte plaats daar,
waar men grondwater verwacht in den
grond geslagen kan worden.
van oude onderdeelen bereikt men veel
en het najaar kan heel mooi zijn.
Ons werd verzocht bovenstaande raadsel
op te lossen, wat ons slechts een genoegen kan
rijn.
De K.R.O. en eenige andere omroep-or-
ganisaties maakten gebruik van een zender,
die te huizen opgericht was, de A.V.R.o.
van den Hilversum-zender. De omroepers
kondigden soms de nieuwe nummers
aan met „Hallo" hier Hulzen! (Hilversum)"
Dit gaf geen aanleiding tot misverstand
Men wist het, heel goed, de K.R.O. om ons
hiertoe te bepalen zond uit door middel
van den zender te Huizen, de A.V.R.O. door
middel van den zender te Hilversum.
Met ingang van 15 Juli j.l. zijn echter de
aan ons land toegewezen golflengten ver
anderd (gedeeltelijk) althans) en dit gaf
den toenmaligen Minister van Waterstaat
aanleiding een nieuwe regeling te treffen,
welke in het kort hierop neer komt.
De A.V.R.O. zendt vanaf 15 Juli op de
1875 M. golf.
De K.R.O. en eenige andere organisaties
zenden vóór 6 uur 's avónds op 298 M. en
na 6 uur 's avonds op 1071 M. (de oude
A.V.R. O-golflengte).
Dit besluit heeft tengevolge, dat de A.V.
R.O.-uitzendingen thans uit Huizen plaats
vinden en de K.R.O.-uitzcndingen uit Hil
versum. Als nu de A.V.R O-omroeper zijn
programma aankondigt met: „Hier is Hil
versum" dan heeft hij gelijk en niet gelijk:
hij beroept zich op de traditie, die ,.A.V.
R.O," (oud H.D.O.) en „Hilversum" onaf
scheidelijk van elkaar maken en bestrijdt
de opvatting van den K. R. -omroeper.
Dit is echter van geen verder belang, als
men maar in aanmerking neemt, dat dé
K.Ro. thsns alleen uitzendt op de 298 M.
golf vóór 6 uren 's avonds en op 1071 M-
golf na <5 uur des avonds.
Ter eompleteering vermelden wij nog,
dat van 6 October tot 31 December 1929
de rollen van den K.R.O. en dé A.V .R.O.
omgekeerd worden.
In zekeren zin is deze oplossing met Sa-
lomo's wijsheid gegeven.
Door den kapitein van het Duitsche
stoomschip Ra pot" van den Norddeutschen
Lioj'd is bij de Rotterdamsehe rivierpolitie
aangifte gedaan dat tijdens de reis van
Antwerpen naar Rotterdam, vermoedelijk
ter hoogte van Vlisslngen, de scheepstim
merman G. M. Kehlenbeck uit Rekum over
boord is gevallen.
den pet en een paar klompen vormden
samen de bestanddeelen van den levenloo-
zen wachter, die onder de vruchtboomen in
een verdedigende houding werd opgesteld.
Toen nu de avond was gedaald en de
schildwacht in het schaarsche licht de allu
res leek aan te nemen van een strijdbaar
held, kwamen daar by den landheer twee
mannen van het openbaar gezag. Zy haddén
gehoord van de dievery en zü noodlgden
den landheer uit met hen een ronde over
de bezitting te doen. En speurend ging in
het donker het oog van de politiemannen.
Totdat plotseling in het stille avonduur de
krachtige stem van één van hen klonk; „Sta,
of ik schiet". En dreigend was de loop van
het doodeiyke wapen op de levenlooze ge
stalte van den schildwacht gericht. Toen
heeft in het donker de landheer even on
hoorbaar gelachen en de pachter genoot om
dat rijn middel de proef had doorstaan.
Te Amersfoort gingen Donderdagmorgen
twee 17-jarige jongens uit varen met een
roeibootje. Tot gisteravond heeft men niets
meer van ben vernomen. Ook het bootje is
niet meer teruggevonden, terwijl eveneens
de hond van een der jongens, die met hen
meegagaan was, wordt vermist. Daar zij niet
door de sluis op de Eem werden geschut,
staat het zoo goed als vast, dat zij een der
beken zijn opgevaren. De politie stelt een
onderzoek in.
Gisteravond is de 18-jarige schippers
knecht W. van Deurven uit Best van den
zandbak 308 van de Amsterdamsche Ballast
Maatschappu ter hoogte van de Lloydkade
te Rotterdam overboord gevallen en ver
dronken. Het l«k is nog niet gevonden.
De bestuurder gewond
Donderdagmorgen reed een motorryder,
komende van den Machineweg te Nieuwer-
Amstel by het opryden van den Amsteldyk
pardoes den Amstel in, vlak langs 'n na
derenden auto. Met groote moeite werd de
man, die onder zyn motorrijwiel bekneld
was geraakt, weer op het droge gebracht
door de Inzittenden van den auto. Daar hij
niet loopen kon, werd een geneesheer ont
boden, welke constateerde, dat hy zyn rech
terbeen op twee plaatsen gebroken had. Per
auto werd hij naar Amsterdam overge
bracht
Op een Kribbe in de Waal te Nijmegen
werd door de politie gevonden een dames
hoed en een portret van een jong bruids
paar. Dit portret was onder 'n steen op de
kribbe gelegd. Personen hebben een man
geruimen tyd op de kribbe zien wandelen.
Sindsdien is hy niet meer gezien, zoodat
men een ongeluk vreest.
Te Amsterdam is een 80-jarige gepen-
sionneerde heer, die aan de Piet Hein-
kade woont, niet ver van zyn woning in het
water van de Düksgracht geraakt. Van
alle kanten schoot vrij spoedig hulp toe en
werd de drenkeling op het droge gebracht.
Een inmiddels ontboden geneesheer heeft
anderhalf uur getracht de levensgeesten by
het slachtoffer op te wekken, evenwel zon
der gunstig resultaat. Het iyk is per auto
van den G. G. en G. D. naar het Binnen
gasthuis vervoerd.
Iémand heeft te Amsterdam aangifte ge
daan, dat hU na aankomst van den trein uit
Den Haag zjjn lederen handkoffer ver
miste, waarin lijfgoederen ter waarde van
600 a 700 waren.
Geen relletjes meer
Hoewel het aan publiek niet ontbrak, is
het In de omgeving van de fabriek van de
toóneelen gekomen, als Donderdagavond.
Reeds vroeg in den avond, toen de eerste
nieuwsgierigen begonnen op te dagen, trok
ken 120 politiemannen in burger er op uit
en begaven zich tusschen de menigte, om
haar te verspreiden. Toen dat eenmaal ge
schied was, werd de heele omgeving afgeaet.
Geen wandelaar, geen rywiel, geen auto
mocht passeeren. De Veemarkt werd afge
sloten met hekken. Hoewel het in de straten
buiten de afgezette zóne zeer druk was,
kwam het niet tot relletjes. Politiemannen
in uniform waren nergens te bekennen.
Slechts één keer zag de politie zich ge
noodzaakt naby de Koninginnékerk van
den gummistok gebruik te maken Om de
menschen te verspreiden.
Om 8 uur 's avónds kon de gerequireer-
de politiemacht inrukken, omdat degenen,
die op relletjes belust waren, er den brul
aan gegeven en stilletjes naar huis gegaan
waren.
't Gebeurde in de omgéving van Zwolle,
vertelt de „Zwolsche Crt." en het geval heeft
wel eenigszins een komischen kant. De land
heer had kapers op de kust ontdekt, in
casu werden uit den boomgaard peren ver
mist. De pachter, stevige boer en een man
van stavast, werd met de stroperij In ken
nis gesteld en samen legde men zich in
hinderlaag om de ongenoode gasten op de
daad zelve te betrappen. Zooals het echter
op dit ondermaansche veelvluldig wordt ver
toond, kwamen langvingerige bezoekers
thans niet opdagen. De pachter bedacht nu
een middel om het kwaad te keeren. Wat
8troo en een afgedragen pak, een hoog® zij-
Te Apeldoorn is gisteravond door onbe
kende oorzaak brand uitgebroken in de stof
feerderij en meubelopslagplaats van Gebrs.
De Jong te Apeldoorn en de mineraalwater-
fabriek van de firma Leefsma., die aan bet
perceel grensde, ontstond een begin van
brand, evenals in het dubbel woonhuis be
woond door mej. Jansen en mêj, Simons,
terwijl twee dorschmaéhines in een berg
plaats van de Geld, Overijsselsche Mij. voor
Landbouw door de vlammen vernield zijn.
De garage van de firma Robart, waarin vier
autobussen van den dienst Apeldoorn
Arnhem waren, kon behouden blijven, ter
wijl de metaalhandel van S. en D. de Jong
veel waterschade opliep. De brandweer tast
te met twaalf stralen de vuurzee aan en wist
de meeste belendende perceelen te behou
den, ofschoon van verschillende gedeelten
zijn afgebrand.
Perceel en inboedel zijn geheel verbrand;
de schade is groot, doch wordt door verze
kering gedekt.
della Sera" binnenkort een overeenkomst zal
geteekend worden tusschen het Vatikaan en
Italië ter regeling van een pauselijk vlieg-
wezen. Z. H. de Paus zou n.l. een vliegdienst
willen instellen en ook zelf willen gaan vlie
gen.
By het 6ó-jarig priesterfeest van Mgr. W.
van Stèe, rector van St. Antoniushove te
Voorburg, mocht de jubilaris een bijzondere
attentie in ontvangst nemen van een inge
zetene dier gemeente, n.l. een proefdruk van
het portret van Z. H den Paus Pius XI, ge
vormd door plm. 17.000 woorden, overgeno
men uit het verslag van de Osservatore Ro
mano te Rome by gelegenheid der diploma
tieke ontvangst in het Vaticaan na de ver
zoening van Italië met den H. Stoel. De eer
ste reproductie zal binnen eenige dagen ge
reed rijn en aan Z. H. worden aangeboden,
terwyi het 2e exemplaar voor Mgr. van Stee
is bestemd. Om 6 uur 's avonds had in don
tuin voor het huls van den jubilaris de aan
bieding plaats van het H. Hart-monument,
het geschenk der ingezetenen.
De Ommensche boschen in gevaar
Gistermiddag brak brand uit in een hooi
berg en schuur te Ommen, welke brand zich
een oogenblik zoo ernstig liet aanzien, dat
men ten zeerste vreesde voor overslaan op
de bosschen. Men vroeg dan oók assistentie
aan van de brandweer in Zwolle, die onmid
dellijk uitrukte. Toen Ommen echter bereikt
was, was het gevaar reeds geweken, zoodat
geen assistentie behoefde tc worden ver
leend. De schuur en de hooiberg zijn ge
heel afgebrand.
Toen in den gemeenteraad van Hoogkerk,
by Groningen, een voorstel aan de orde
kwam om het reglement van orde aan te
vullen met een bepaling, dat een lid, dat
door rijn gedragingen den geregeldeü gang
van zaken belemmert, het verbhjf ln het
gemeentehuls wordt ontzegd, protesteerde
het communistische raadslid Holting daar
tegen in zulke heftige bewoordingen, dat de
raad besloot hém het woord te ontnemen.
De heer Hoiting zette zyn oppositie met
kracht voort, zoodat de voorzitter zich ge
noodzaakt zag, het artikel, toen het was
aahgenomen, direct ln toepassing te bren
gen. Hy sommeerde 1-Ioitlng, de zaal te ver
laten en liet hem, toen deze daaraan geen
gevolg gaf, door twee marechaussees en
rijksveldwachters onder verzet uit het ge
meentehuis zetten.
Gisteravond reed de fruitkoopman Altena
uit De Steeg met rijn handwagen ln de
Middachtér Allee. Blijkbaar is hij door het
licht van een hem tegemoet komenden auto
verblind ten gevolge waarvan hy is over
reden. Hy was op slag dood. Het Jyk Is
naar het riekenhuis te De Steeg vervoerd.
Toen gisteravond te Rotterdam de drie-
hóflderste voorstelling van Brasses Boefje
werd herdacht, bleek te elfder ure..-» dat
Boefje's garderobe verdwenen was!
Weg was het flodderig flarden-hemdje,
waarin het Boefje driehonderd maal onder
de bedstee had gelegen. Weg was vader's
vermaakte pantalon, die getuige was ge
weest van zóóveel triomfenen zooveel
strooptochten. Weg was het heerlyke, veel
te lange jasje, dat met zooveel moeite was
opgeduikeld! Weg was de „sportriem", het
eerwaardige stuk hennepdraad, die een gan-
sche reeks van Jaren de tengere taille van
Annie van Ees had omsnoerdWeg was
Boefje's gloriepze pet, weg zelfszyn
haardos!
Maar de onbekende boef, die zich van
Boefje's garderobe meester maakte, verwierf
rich ook het bezit van Boefje's „mooie" pak,
dat de eerwaarde broeders hem hadden ge
schonken. En zoo stond Annie van Ees, vlak
voor haar driehonderdste Boefje garisch en
al önt-boefd
Intusschen is de voorstelling tóch doorge
gaannatüürlyk! Het Zoüdagsche pak
werd spoedig ln de stad gekocht; een re
servepruik was nog aanwezig; een niéuw
„hemmetje" werd door 't kolenhok gehaald,
en 's kappers schaar hield even huis ln
een oude pantalon
Met nieuwe bewapening is Boefje toen
zyn nieuwen run begonnen!
Naar uit Boekarest gemeld wórdt, is daar
eea ernstig vliegtuigongeval geschied. Een
vliegtuig met twee officieren aan boord,
voerde boven Boekarest eenige moeilijke
demonstratie-vluchten uit, waarna de avia-
teurs koers zétten Baar Cotroceni. Daar aan
gekomen, weigerde plotseling de motor en
viel de vliegmachine als een steen ter aarde.
De levensgevaarlijk gewonde vliegers wer
den naar het ziekenhuis te Boekarest over
gebracht; men twijfelt aan hun behoud.
De piloot gedood
Gistermorgen tusschen acht en negen uur
vond te F-uhlsbuettel een ernstig vliegongeluk
plaats! De 22-jarige piloot Reichert, was met
den waarnemer Rehm opgestegen om een
oefenvlucht te maken. Reeds eenige minuten
later stortte het vliegtuig omlaag en werd
geheel vernield. Reichert was onmiddeliyk
dood .terwijl Rehm zwaar gewond en bewus
teloos naar een ziekenhuis moest worden
vervoerd.
Benoemd is tot gewoon hoogleeraar in de
afdeeling der weg- en waterbouwkunde
aan de Technische Hoogeschool te Delfit
voor onderwys in de waterbouwkunde ir. J.
W. Thierry, hoofdingenieur der Zuiderzee
werken te Den Haag.
De heer ir. J. W. Thierry werd 23 Juli 1883
te Leiden geboren. Hy behaalde in. 1908 het
diploma voor civiel ingenieur. Van April 1909
tot April 1910 was hy als tydélijk ingenieur
van den Rykswaterstaat werkzaam te Hoek
van Holland, om daarna tot 1919 de be
trekking te vervullen van ingenieur van den
Prov. Waterstaat van Noord-Holland. Van
1919 af was hij afdeeiingschef van de Zui
derzeewerken, eerst met dên titel van inge
nieur, later als eerst-aanwezend ingenieur
en sedert 1927 als hoofdingenieur.
Van zyn hand versohenen verschillende
publicaties. Reeds tydens zyn studies ves
tigde hy de aandacht op zich door de be
antwoording eener prijsvraag over den in
vloed van een reeks van strandhoofden op
het aangrenzende onverdedigde strand,
waarvoor hem de onderscheiding van een
gouden eerepenning werd toegekend.
Tydens zyn werkzaamheden als ingenieur
van den Provincialen Waterstaat van Noord-
Holland, waarby hij veel bemoeienis had
met zyn droogmakerijen, verwierf hij rich
naam met zyn werk ln verband met de her
stelling der vele dykdoorbraken in die pro
vincie in het jaar 1916.
Men is over het algemeen altyd van mee*
ning geweest, dat de uitdrukking „krokodil*
lentranen" ook niets meer dan een uitdruk*
king was, die eigenlyk niets met krokodillen
te maken had.
Thans echter is deze kwestie door de
proefnemingen van professor Machlellis van
het Califomian College in Los Angelos in
een geheel nieuw licht geplaatst.
Ftofessor Machlellis heeft een eigen labo
ratorium ingericht, waarin voortdurend 24
Nyi-krokodillen bestudeerd worden. Elke der
krokodillen wordt afzonderiyk behandeld en
wel ieder op een speciale manier, om zoo in
elk individu een verschillende stemming te
wekken.
Professor MachieDis ging uit van de ver
onderstelling, dat, waar in alle talen der cul
tuurvolken de uitdrukking .krokodillentra
nen" voorkomt, ook meer aan deze uitdruk*
king ten grondslag moet liggen dan de tri
viale wetenschap, dat de krokodil de stem
van een schreiend kind nabootst, als hij zijn
prooi wil lokken,
De buitengewoon groote be teekenis vaa
professor Machiells' proeven kan niet hoog
genoeg worden aangeslagen; want het gaat
hier om een dar grootste problemen in de
wetenschappelyke psychologie der dieren,
nj. om. de vraag die reeds dom Leibnia
opgeworpen werd of het dier in staat t«
om op dezelfde manier als de mensch uit
drukking te geven aan rijn gemoedsstem
ming.
Het antwoord schijnt zich nu ln positieve
richting te ontwikkelen. Vooreerst heeft
professor Machiellis de gewichtige ontdek
king gedaan, dat de krokodillen werkelijk
een waterachtige vloeistof uit de oogen af
scheiden, die, wat de chemische samenstel
ling betreft, in hoofdzaak met de menscbe*
lyke tranen overeenstemt. Toen bleek
wat feitelijk ook niet anders te verwachten
was dat deze afscheiding heelemaal niet
regelmatig qf onder normale omstandigheden
plaats had, maar dat het een psychologisch
verschynsel was, dat slechts onder zeer be
paalde omstandigheden optrad.
In het algemeen is het voldoende, dat de
krokodil eenige dagen zonder voedsel blijft
en dan op een temperatuur van 41 a 43° C.
gebracht wordt. Tegelykertyd geven dan de
dieren, die op deze manier behandeld wor
den, eigenaardige geluiden, die veel op een
langgerekte weeklacht gelijken. Hoogst merk
waardig is het, dat deze tonen niet altyd
op dezelfde toonhoogte liggen, maar over
eenkomen met de grondtonen van den mi
neurtoonladder.
Reeds de oude Grieken en Romeinen
schynen dit geweten te hebben; want men
vindt hierover steeds eensluidende aanhalin
gen bij Plinius en Strafto; men beschouwde
deze dingen echter voor sprookjes, totdat
rij in onze dagen ten slotte bevestigd wer
den.
Dezelfde klaagtonen werden ook nog door
een wyfjes-krokodil uitgestooten, die ge
stoord werd, terwijl zy aan het eieren leg
gen was; hier was de afscheiding van vloei
stof zelfs by zonder groot.
Het bewijs, dat het by deze „krokodillen
tranen" om eigeniyke neuro-psychische re-
flexphemomenen gaat, ls hermede geleverd, t
Is dus als bewezen te beschouwen, dat eea
dier, waarvan men tot nu toe zoo gemak-
kelyk geneigd was om zyn psychische ver
mogens zeer gering te schatten, toch werke
lijk aan verschillende gemoedsstemmingen
onderhevig is en deze ook op de reflectori-
sche hersencellen kan overbrengen.
De psychologie der dieren zou daarmee
met een gewichtige ontdekking verrijkt wor
den. Professor Machlellis beschouwt t als
zyn schoonsten levensstaat om dit hoogst
interessant probleem tot het einde toe uit te
vorschen. De staat Califomië heeft den
verdiensteiyken onderzoeker een som van
200.000 dollar ter beschikking gesteld, om
zyn studiën, die natuurlyk met enorme kos
ten gepaard gaan. voort te zetten. i
De Fransche bladen vernemen uit Róme,
dat volgens een mededeeling in de „Corriere
Een reiziger in México, Taylor geheeten,
vertrok op zekeren dag bij zonsopgang uit
het koude, ongerieflyke logement, waar hy
den vorigen nacht had geslapen. Een paar
uur ryden bracht hem aan een kleine stad,
waar hy biyde was te kunnen rusten en ont
bijten. Toen hij zyn paard weer besteeg, vroeg
men hem, of hy niet een geleide wilde heb
ben, daar de weg, dien gy ging, veel door
roovers bezocht werd; maar hij weigerde, het'
rij omdat hij te dapper was om er een te ver
langen, hetzy omdat hy meende, dat het
louter een voorwendsel was om hem voor een
geleide goed te laten betalen.
H;1 reed weg. terwyi de logementhouder
hem zeide, dat hij zeker onderweg zou worden
aangehouden.
Die geheele dag ging voorby hy bereisde
een zeer eenzamen weg maar er verschenen
geen roovers. Hy vond, dat hy erg verstandig
was geweest om een beschermende wacht te
weigeren. Het logement, dat hy 's avonds be
reikte, was zeer slecht zóó slecht, dat hy
er niet gemakkeiyk voedsel kon krijgen.
Hy vertrok den volgenden dag zonder ont-
byt en reed voort, totdat hy aan een ellendig,
van leem gebouwd hutje kwam. Hy nam wat
hij voor zioh zelf en zyn paard vinden kon,
en gaf de vróuw een dollar om er voor te be
talen.Zij had geen klein geld en ging naar
een winkel aan de overzijde om het te vra
gen. Spoedig kwam zy terug om hem te ver
tellen, dat de menschen in den winkel zeiden,
dat de dollar valseh was. Hy gaf haar een
tweeden en zy kwam met hetzelfde verhaal
terug. De reiziger begon te vinden, dat er iets
niet in den haak was. Hy gaf haar toch een
derden dollar, maar zei dat het nu genoeg
was; hy sou er haar geen meer geven. Er
zaten een aantal vuile kerels in den winkel
sterken drank te drinken en een hunner nöo-
digde den heer Taylor uit ook een glaasje te
gebruiken, maar hu weigerde. De man zei
iets van: „de laatste maal", maar de reiziger
lette niet op deze opmerking.
Hy réisde eenigen tijd voort; er was geen
schepsel te zien op den weg, welke tusschen
twee steile heuvels lag. Het was zoo eenzaam,
dat hy meende, dat het goed zou wezen rijn
pistool te laden. Voor hy dit evenwel kom
doen, hoorde hy een lichte beweging in het
kreupelhout aan z'n zyde. Toen hy zich om
keerde om te zien wat er de oorzaak van was,
viel zyn oog op een geweer met dubbelen
loop, dat zoo van naby en zoo juist op hem
gericht was, dat hy bijna door de loopen
heen kon zien. Het geweer werd vastgehou
den door een woest-uitzienden man in een
lichtrood hemd en een witte broek- In een
oogwenk kwam er een tweede voor den dag
aan de andere zijde, vervolgens een derde
voor hem. De aanval was zóó plotseling, dat
hij slechts zyn wapens neer kon werpen, roo
als ze hem gelastten te doen.
Het volgende bevel was, dat hö van rijn
paard zou stijgen; ook dit deed hij, want»
hoe kon hy de roovers bevechten met één
ongeladen pistool? zy lieten hem zyn paard
van den weg afbrengen uit vrees voor voor
bijgangers. Een hunner ging terug om de
wacht te houden. TerwyJ de anderen hun ge
weren op hun slachtoffer richtten, bevalen
zy hem met het gericht op den grond te
gaan liggen. Vervolgens trokken rij zh jas
en vest uit en keerden zyn zakken, het bin
nenste buiten. Er was ln riin beurs maar
zeer weinig geld, waarover zy boos waren.
Hy was zoo voorzichtig geweest van slechts
genoeg voor z'n reis mee te nemen. Maar
hy had een cheque op een bank in Mexico.
De roovers gaven hem zijn papieren terug
en daaronder ook rijn cheque.
Vervolgens bonden zy hem de handen op
den rag en nadat zy toen een deken, die hij
by rich droeg, hadden uitgespreid, ledigden
zy er z'n reiszakken op, opdat rij konden
uitzoeken, wat rij mee zouden nemen. Zij
namen alles, behalve brieven, boeken en pa
pieren. zy haalden ook eenige sinaasappelen
en sigaren uit z'n zakken, maar gaven hem
van elk een terug, met de woorden: „Ge
zoudt wel eens honger kunnen krygen, vóór
den avond." Alles wat zy meenamen, bonden
zy in een deken en droegen het weg. Geluk
kig lieten ze hem zyn paard.
Nadat zy hem goeden dag gewenscht en ge
zegd haden, hoe biy zij waren hem ontmoet
te hebben, vertrokken zy. De arme dropimel,
voelde zich alles behalve aangenaam te
moede, met z'n handen op z'n rug gebonden.
Het eerste, wat hem te doen stond, was, zich
van het touw te bevrijden en na lang draaien
en wenden slaagde hij or in rijn handen zóó
om te keeren, dat hy de knoopen met rijn
tanden bereiken kon. Na een half uur was
hij weer vry. Zyn paard was in z'n nabyheld
gebleven. Hy ving het op, sprong in het za
del en reed weg. Tegelykertyd zag h« de
drie roovers nog in de verte. De man in t
lichtroods hemd was een der lieden, die hij
in den winkel had zien drinken en nu be
greep hy. dat het gezegde: „die dollar is
valseh," slechts een streek was om te rien
hoeveel geld hy by rich had. Zoo hard als
hy maar kon galoppeerde hy voort. Eindeiyk
kwam hy aan een stad waar een goede
oude priester hem den weg wees naar een
fatsoenlijk logement. Toen hy van zyn arm.
vermoeid paard sprong, vertelde hy aan da
lieden van het logameat dat hU geen geld
had. Maar ze zeiden hem vriendelijk, rich
daar niet over te bekommeren. Hy kon blij
ven, zoo lang als hij wilde. Ze zeiden ha»
ook, dat hy erg dankbaar moest zyn, dat de
roovers hem niet tevens van het leven be
roofd hadden.
