De Zeppelin boven New-York
De wereldreis voltooid
f
f250.-
IN EN OM HAARLEM
ft i- *11
R -
Eerlijke Taal
m
Het Prise d'eau van de Zandvoortsche
Waterleiding te Bentveld
mm
St
LAATSTE TELEGRAMMEN
Telegrafisch Weerbericht
BUREAUX NASSAULAAN 49
Dit nummer bestaat uit drie bladen
ADVERTENTIEN 35 ct. p. regel
DONDERDAG 29 AUGUSTUS 1929
DRIE EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 17243
r - f-JUIIII
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER EN TWINTIG UREN NA HET ONGEVAL.
Uit den Gemeenteraad
m
DE HAAGSCHE
CONFERENTIE
Het verzet der Duitsche
delegatie
Voornaamste Nictiws
J. J. WEBER ZOON
Groote Houtstraat 166 Haarlem
De installatie is half September gereed Ruime voor
ziening van water in de zomermaanden
Vr>
iMmM
lüi ^UüM
Mi
Telefoon No. 138G6 (drie lijnen)
Postrekening No. 5970.
ABONNEMENTEN: voor Haarlem en
Agentschappen: per week 25 ct.; per
lwartaal 3.25; per pust, per kwartaal
3.58 bjj vooruitbetaling.
NIEUWE HAARLEMSCHE MANT
VRAAG- EN AANBOD-ADVERTEN
TIES, 14 regels 60 ct p. plaatsing;
elke regel meer 15 ct., by vooruitbet
Bij contract belangrijke korting.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
tusschen den tekst 60 ct per regel
tegen ongevallen verzekerd
verlies van heide armen, beide beenen of beide oogen; ,w"« doodelijken afloop;
voor een der volgende uitkeeringen
Alle abonné sop dit blad zijn ingevolge de verzekeringsvoorwaarden
Q ft fin Levenslangegeheele ongeschiktheid tot werken door i Eft bij een ongeval met
I uUIIUs verliesvan heide armen, heide heenen of beide oot?en: «wil»
bij verlies van een hand, bij verlies van een Tfl bij 'n breuk van r ia bijverliesv.ee»
een voet of een oog: duim of wijsvinger; IJ U." been of arm; ItU." anderen vinger.
He Haarlemsche gemeenteraad heeft
kans gezien in ruim een half uur tijd
een agenda van twintig punten af te
kandelen met rondvraag en geheime
zitting.
Wij kunnen niet spreken van een
record, maar de dagen, dat de Haar
lemsche raad, na een zitting, om twee
Uur al, den voormaligen kruidtuin op
bet Prinsenhof kon gaan bewonderen,
liggen toch al vele jaren achter ons.
Ee laatste tien jaar is een dergelijke
Prestatie door de Haarlemsche vroed
schap niet geleverd. Wij waren er be
duusd van.
Het was gisteren dan ook anders dan
anders! Met den burgemeester was er
Uog wel een tiental raadsleden met va-
cantie. Zij hadden in de agenda geen
aanleiding gevonden hun rust te onder
breken. De heer Peper was aanwezig,
Uiaar antichambreerde. Altijd een be
wijs, dat er van dien kant en zelfs in
bet geheel geen gevaar dreigt. Meneer
Oversteegen daarentegen, die anders al
tijd in de anti-chambre vertoeft, dorst
Zich nu in de raadzaal te vertoonen.
Ook een symptoom van groote rust. De
dames van Vliet en MaarschallKomin
hadden evenmin belangstelling voor de
agenda en zochten elkanders gezelschap
een babbeltje te maken. De boden
öiaakten geen haast om thee te zetten,
die anders om half drie uur wordt ge
serveerd en zelfs waren bij Franken
de koekjes nog niet besteld. Er heerschte
rust, kalmte en tevredenheid! Rustig
tikte de voorzitter de agenda weg.
Dat was opschieten en de heer Heer-
hens Thijssen, die als voorzitter fun
geerde, wist alle voetangels te ontloo-
Pen. Zoo die, welke de heer Visser legde
bij de rondvraag. Deze had vragen inge
diend, maar niet tijdig genoeg, naar de
hieening van den voorzitter, om nu al
hi deze vergadering antwoord te krij
gen. Die vragen behooren Zaterdags
aldus de meening van den voorzitter
te worden ingediend om 's Woensdags
te worden behandeld. Natuurlijk was de
beer Visser het daarmede niet eens en
de heer Reinalda vroeg ondeugend aan
Zijn omgeving; willen wij daar nu eens
een gezelligen boom over opzetten?
Maar intusschen had de loco de vraag
Voorgelezen en meteen beantwoord ook.
De heer Wolzak zag kans het
overkomt hem niet, dikwijls in deze
vergadering het grootste aantal regels
in het officieel verslag op zijn naam te
krijgen. Het was naar aanleiding van
een voorstel van B. en W. om tegen
de gemeente Haarlemmerliede en
Spaarnwoude een rechtsvordering in te
stellen ten einde betaling te verkrijgen
Van een uitkeering inzake de Lager
Onderwijswet.
Enkele gemeenten hebben indertijd
tegen de betaling van het door Haar
lem gedeclareerde bedrag over het jaar
T922, ingevolge art. 104 der Lager-
Onderwijswet 1920, bezwaar gemaakt, op
grond van (vermeende) onjuiste toepas
sing van genoemd artikel.
B. en W. hebben toen voorgesteld, bij
Vrijze van testcase, een rechtsvordering
in te stellen tegen de gemeente Heem
stede, waartoe bij raadsbesluit van 28
Juli 1926 werd besloten.
Nadat opdracht aan den rechtskun
dige was gegeven, bleek, dat ook elders
deze aangelegenheid aanhangig was ge
maakt, waarop een uitspraak in hoogste
instantie was te wachten.
(yj'R R
In afwachting daarvan heeft de
rechtskundige der gemeente Haarlem de
rechtsvordering aangehouden.
Bedoelde beslissing werd genomen bij
arrest van den Hoogen Raad van 1 Juni
1928, waarbij de opvatting van B. en W.
omtrent de toepassing van bedoeld ar
tikel werd bevestigd.,
Daarna hebben B. en W- den betrok
ken gemeenten verzocht de verschuldig
de bedragen te voldoen.
Bij brief d.d. 28 November 1928 be
richtte de gemeente Haarlemmerliede en
Spaarnwoude de achterstallige bedra
gen betaalbaar te zuilen stellen, t.w.;
over 1922 een bedrag van 436.49 (als
restant van de over 1922 vastgestelde
uitkeering ad 2.495.14, waarvan reeds
bij wij?e van voorschot 2.058.65 werd
betaald) en over 1923 een bedrag van
2.550.62.
Niettegenstaande deze toezegging en
herhaalde herinneringen, zijn deze ach
terstallige bedragen tot heden niet vol
daan.
Als uitkeering ingevolge art. 104, le lid
der Lager-onderwijswet 1920, is Haar
lemmerliede en Spaarnwoude nog aan
Haarlem verschuldigd totaal 4.723.85.
Daarvan wilden B. en W. nu de rechts
vordering.
Er was bij de ingekomen stukken een
verzoek van Haarlemmerliede tot aan
houding van het voorstel om in de ge
legenheid te zijn schriftelijk het stand
punt van het gemeentebestuur dier ge
meente uiteen te zetten.
De heer Wolzak betoogde, dat de ge
meente Haarlem met een dergelijke pro
cedure geen succes zou hebben, want
een wijziging van de lager-onderwijswet
laat niet foe, dat dergelijke bedragen
nog verhaald worden over jaren, waar
van de rekening reeds voorloopig is vast
gesteld en hij meende te mogen aanne
men, dat de rekening van Haarlemmer
liede over 1925 en voorgaande jaren
reeds vastgesteld is.
De wethouder van Onderwijs, de heer
Roodenburg, was er niet en de heer Slin-
.genberg, die als zijn zaakwaarnemer op
trad, bleek het o, ironie! eigenlijk
met den heer Wolzak eens te zijn. Hij
moest zich ter verdediging van het voor
stel dan ook beroepen op de meening
van den chef van de afdeeling onderwijs.
Deze nu is ongetwijfeld een knap man
aan wien men de interpretatie van de
wet wel kan overlaten, maar dit neemt
niet weg, dat dit eerste treffen voor de
gemeente Haarlemmerliede geenszins
onfortuinlijk was. Handig retireerde de
wethouder voor de Financiën en stelde
voor de kwestie nog even aan te houden
om den wethouder van onderwijs gele
genheid te geven zijn voorstel te verde
digen. Intusschen zou ook de heer Slin-
genberg doen waarvoor hij nu nog geen
tijd had gehad en den juridischen kant
van de zaak eens ernstig onderzoeken
om daarover een meer beslist oordeel
te krijgen.
De raad geloofde het wel en hield het
agendapunt aan.
„De Socialist", het orgaan van de
links-georiënteerde oppositie in de offi-
cieele S. D. A. P., heeft het aan den stok
met partijgenoot Albarda.
De heer Albarda heeft n.l. in het
Augustus-nummer van „De Socialisti
sche Gids" een artikel geschreven, waar
in hij „Na de verkiezingen" constateert,
dat de Katholieken meer dan vroeger de
meening ingang hebben doen vinden;
„dat bij de stembus Kerk en Geloof
tegen de S. D. A. P. moesten worden ver
dedigd."
Daaraan zou dan het betrekkelijke
échec der S. D. A. P. en het onge
dachte succes der R. K. Staatspartij
bij de jongste verkiezingen voor een goed
deel te wijten zijn.
En als een echt officieel S. D. A. P.-er
noemt de heer Albarda de meening om
trent de „onvereenigbaarheid" een dwa
ling, en in zich zelf gekeerd gewaagt
hij ervan „of wellicht ook door onze
partij kleine of groote fouten zijn be
gaan, waardoor die dwaling kan zijn be
vorderd."
De heer Albarda komt hier op voor de
oude, welbekende taktiek: de Katholieke
arbeiders moeten in den waan gebracht
worden, dat ze heel gerust tegelijkertijd
socialist èn Katholiek kunnen zijn, en
de partij-organen moeten ervoor oppas
sen, dat ze door al te groote voort
varendheid enoprechtheid inzake
den godsdienst de Katholieke massa
niet van zich afstooten.
De puur-socialistische grondstellingen
moeten een beetje verdoezeld worden; de
socialisten moeten hun dieperen aard
niet te duidelijk toonen, anders vliegen
de Katholieke arbeiders niet in-het
roode web.
„De Socialist" concludeert, dat uit deze
beschouwing van den heer Albarda weer
eens duidelijk blijkt;
„De intellectueele armoede, die kenmer
kend is voor de huidige politiek der partij;
een armoede, die een geweldig ontwikkelings
proces, waardoor in alle landen het geheels
maatschappelijke leven in beweging wordt
gezet, alleen vermag te zien binnen de uiterst
beperkte grenzen van dc parlementaire actie
in één land."
En de schrijver in
volgt:
le Socialist" ver
die kwetsing is voor ons geen succes mo
gelijk; immers:
De Katholieke staatkunde is een deel
van de Katholieke Kerkleer!
Willen we socialist zijn en socialisten
kweeken, dan moéten we dus wel de
Katholieke Kerkleer de Kerk, het Ge
loof en de priesters bestrijden.
Dat is nu eens eerlijke taal, waar we
tot op zekere hoogte respect voor heb
ben.
De heer Albarda moge zich indien
t hem mogelijk is de haren uit het
hoofd trekken over de politieke domheid
van zoo'n enfant terrible, wij voor ons
wij mógen zoo'n oprecht kindermondje
wel.
„Wij zien hier alweer, dat het offensief, de
clericale hetze der Katholieken, niet beant
woord wordt door een tegen-offensief, maar
door een angstvallig ontzien van het cleri-
calisme, dat zich tot voorvechter van het
kapitalisme gemaakt heeft.
Zoolang Priester. Kerk en Geloof zich be
schermend vóór het Kapitalisme stellen, zoo
lang zal iedere aanval op het kapitalisme
„kwetsend" zijn voor personen en instellin
gen. Willen wij niet „kwetsen", dan moeten
wij den strijd tegen het kapitalisme opgeven.
Beter is het, ons van al de jasjes, die de ver
dedigers van het kapitalisme dragen, niets
aan te trekken, en zonder iets of iemand te
ontzien den aanval voort te zetten. Wil de
Kerk met rust gelaten worden, dan moet
ze ophouden zich tusschen ons en de arbei
ders te plaatsen. Wü moeten, wat dat be
treft, zooals een onzer medewerkers het zoo
juist zei: „door een zuren appel heenbyten",
zelfs al zou onze invloed in het Zuiden nog
een oogenblik afnemen. Op den duur is zoo'n
niets en niemand ontziende actie de eenige,
die succes heeft. De voorzichtige, angstval
lige, niemand kwetsende actie vermag toch
de demagogie niet af te wenden, maar wel
belet ze volledige ontplooiing onzer krach
ten.
En, hiermee komen we tot het tweede deel
van Albarda's betoog. In geen enkel land is
het winnen der Katholieke arbeiders moge
lijk geweest, zonder de Katholieke staatkun
de (en die is een deel van de Kerkleer) met
alle kracht te bestreden.
Maar dat wordt onmogelijk, zoolang de
officieele politiek onzer partij juist bestaat
in het zoeken naar wat de Katholieke staat
kunde en de onze zou kunnen vereenigen."
Ziet, dat is een andere taktiek!
We moeten de Katholieke arbeiders
niet wijs willen maken, dat ze evengoed
socialist èn katholiek kunnen zijn; we
moeten Priester, Kerk en Geloof niet
ontzien; we moeten voor ons principe
uitkomen en daarbij nisi bang zijn, de
Katholieken te kwetsen.
Want en nu komt het! zonder
m
e Spijskokerij van de St. Vincentius-Veree nigïn te Haarlem vierde gisfer'jn haar 75-jarig bestaan. De werkende leden, van links
J>aar rechts: J. v. d. Haak, J. Kloppers (secr. G. Gnssenhoven (pres.), J. P. Stan (Pen ningm.), J- Malen. Daarachter staand.
Borst, W. J, van Burken, J. Klein, J. G. Opbrock, C. Klaver en P. C. Walraven.
Op weg naa Lakehurst
Het luchtschip passeerde Wellington in
Texas om 2.20.
Het wordt hedenavond 8 uur te Lakehurst
verwacht (dat is omstreeks één uur 's nachts
Amst. tijd).
Gedurende zijn nachtelijke vlucht boven
de Zuidwestelijke Staten werd de „Graf
Zeppelin" slechts door weinigen gezien, om
dat het luchtschip met gedoofde lichten
voer.
Tengevolge van de sterke tegenwinden, die
blijkbaar in de hoogere luchtlagen heersch-
ten, was het niet in staat, die snelheid te
bereiken, met welke het den Grooten Oce
aan is overgestoken.
Om 7.25 (2.25 M. E. T.) was de Zeppelin
boven Independence De hoogte was gering.
De snelheid bedroeg 80 tot 100 K.M.
Om 8 uur werd Chanute (Staat Kansas)
bereikt, om 8.20 Laharpc. De radio-tele
grammen van het luchtschip maken mel
ding van vele nachtelijke stormen, die ont
weken moesten worden, waardoor in een
zig-zag koers werd gevaren.
Om 9 uur werd het luchtschip gesigna
leerd boven Osawatowy, 100 K.M. Z.W. van
Kansas-city en om 9.20 boven plate, 40
K.M. Z.O. van dezelfde stad.
Kansas City bereikt.
Toen in den morgen de nadering van de
„Graf Zeppelin" gemeld werd, verzamelde
zich in de parken en op de pleinen van Kan
sas City, een reusachtige menigte. De daken
der gebouwen in het zakengedeelte wemelden
van de menschen. Alle werk werd in den
steek gelaten.
Het uitzicht was echter slecht, omdat de
wolken laag hingen.
Om 9.39 (4.39 M. E. T.) bereikte het lucht
schip de Z.W. grens van de stad. Oogen-
biikkelijk steeg op het vliegveld een eskader
op, om de Graf" te begroeten en boven
de stad te begeleiden
Omringd door talrijke vliegtuigen vloog
het reuzenluchtschip eenmaal om de stad
om daarna koers te nemen naar Chicago.
Na Missouri kwam de staat Iowa Met een
snelheid van 96 K.M. werden de plaatsen
Farwington en Wapellc overvlogen; de Mis
sissippi zal gekruist worden in de nabijheid
van Davenport.
En steeds verdei koerst de Zeppelin. Om
10.13 passeert men de badplaats Excelsior
Sori~a in Missouri; om 11 uur wordt Utica
bereikt.
Geweldige belangstelling.
Het gansche land volgt met de grootste
belangstelling de vlucht boven Amerika. Na
mens president Hoover zal de handelssecre
taris McCracken dr. Eckener bij de landing
begroeten. De voorbereiding is tot in de
puntjes getroffen, om de landing in Lake
hurst onmiddellijk bekend te maken. De
Duitsche staatssecretaris, dr. Meissner. toe
vallig op bezoek in Amerika en de Duitsche
zaakgelastigde, dr. Kiep. zullen over het
korte-golf station Schenectady spreken.
Beiden zijn op bezoek bij den president
geweest en zullen met dr. Eekener een be
zoek bij president Hoover afleggen De pas
sagiers worden met een extra-trein uit La
kehurst vervoerd.
Alcoholvrije vluöht.
Omtrent het vertrek van de Graf Zep
pelin" uit Los Angelos, wordt aan het
„Volk" nog particulier uit Berlijn gemeld:
Er zijn thans slechts 17 passagiers aan boord
daar de drie Japansche officieren, die al
leen den overtocht over den Stillen Oceaan
wilden meemaken, te Los Angelos zijn ach
tergebleven en per schip zullen terugkee-
ren naar Tokio. Kort voor het vertrek kwa
men de Amerikaansche douane ambtenaren
aan boord om den wijn- en #cognac-voorraad
te verzegelen, want zoolang 'de Zeppelin bo
ven het drooggelegde Amerika vliegt, zün
passagiers en bemanning aan de Ameri
kaansche wetten onderworpen. Pas als zy
weer op den terugweg boven den Atlanti-
schen Oceaan zijn, mogen zij de zegels ver
breken en den voorraad alcohol weer aan
spreken.
NEW-YORK, 28 Aug. V.D. Het lucht
schip „Graf Zeppelin" bevond zich heden
avond 19.30 uur MET boven Milton in den
staat Iowa. Daar men niet met tegenwinden
te kampen heeft, is de snelheid vrij aanzien
lijk. Het in Duitschland gebouwde luchtschip
„Los Angelos", dat zich op weg naar Cleve
land bevindt, zal waarschijnlijk de „Graf
Zeppelin" ontmoeten.
De „Graf Zeppelin" nadert!
NEW-YORK. De „Graf Zeppelin" passeer
de op weg naar Lakehurst te 4 uur {Amsterd.
tijd') Detroit,
NEW-YORK. Het luchtschip „Graf Zep
pelin" passeerde te 5 uur 43 (Amsterd. tijd)
Cleveland aan het Erie-meer.
BROOKVILLE, Pennsylvania, 29 Aug. Het
Duitsche luchtschip „Graf Zeppelin" is he.
denmorgen te twee uur (7 uur 20 Amsterd.
tijd) over Brookville op 250 mijl afstand van
Lakehurst gevlogen.
NEW-YORK. Het vroegere Duitsche lucht
schip „Los Angeles" is gisterenavond opge
stegen om de „Graf Zeppelin" tegemoet te
vliegen.
BOVEN NEW-YORK
Hedenmorgen te 7 uur arr* eerde het
Duitsche luchtschip „Graf Zeppelin", bege
leid door een aantal vliegers, 'boven New-
York.
Het luchtschip was van de bovenstad,
vloog langs Broadway en cirkelde éénmaal
om de Woolworth gebouw.
Daarna verdween het luchtschip in de
richting van Lakehurst.
Tijdens de vlucht van de Zeppelin boven
New-York was het uitstekend weer. De zon
scheen en er stond weinig wind. Het lucht
schip vloog tamelijk laag en was door de
vele duizenden, die ziich op de daken en op
straat hadden verzameld, goed waar te ne
men.
Uit Lakehurst wordt gemeld, dat een en
orme menschenmenigte de aankomst van
de Zeppelin afwacht.
BERLIJN, 29 Aug. Uit Den Haag wordt
gemeld, dat de onderhandelingen tusschen
de Duitsche en andere delegaties geduren
de den afgeloopen nacht nog tot geen en
kel resultaat hebben gevoerd. Het belang
rijkste bezwaar der Duitsche delegatie is,
dat Duitschland na 1 September as. alleen
de bezettingskosten zal hebben te betalen.
Naar van Italiaansche zijde verklaard
wordt, zou de conferentie nog tot a.s. Dins
dag duren. De Duitsche delegatie schijnt in
ieder geval besloten te hebben, zich ener
giek tegen de eischen der andere mogend-
Bü Koninklijk Besluit zijn ingesteld eea
Centrale Commissie en een Uitvoerend Co
mité voor de deelneming van Nederland aaa
de in 1930 te Antwerpen te houden wereld
tentoonstelling.
Tot 24 Augustus waren over het geheel*
land in totaal 196 gevallen van Alastrim ge
constateerd met 5 sterfgevallen.
De tocht van de „Graf Zeppelin."'
Ernstig bedrijfsongeval te Waalwijk.
De Haagsche Conferentie. Tevredenheid ia
Engeland over de bereikte resultaten.
Duitschland zet zich schrap.
Ernstige ontploffing in de dynamiet-
fabriek Krummel bij Geesthacht.
Opnieuw hevige botsingen in Palestina.
Barometerstand 9 uur v.m.: 765 vooruit.
OPTICIENS FABRIKANTEN
Licht op. De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken om 8.19 uur.
Hoogste barometerstand 76S.1 m.M. te
Clermont.
Laagste barometerstand 750.1 mM. te
Lerwick.
Verwachting; matige tot zwakken, Weste
lijke tot Zuidelijken wind, half tot zwaar be
wolkt, waarschijnlijk droog weer, weinig ver
andering in temperatuur.
:W$- v
v:r-.kV.4.. L"\«
--+M
Het pomphuis met zuiveringsinstallatie van de Zandvoortsche Waterleiding te Bentveld.
Zooals onze lezers weten, bereidt Ziiv..-
voort te Bentveld een eigen Prise d'eau,
omdat Leiduin in de zomermaanden niet,
voldoende water kan leveren. Het contrac
met Amsterdam duurt nog 8 jaar en het ge
brek wordt voor Zandvoort met het jaar
grooter. De capaciteit is slechts 50 M3. per
uur en daarmede kan de badplaats in de
zomermaanden niet volstaan.
En zijn te Bentveld 3 putten geboord, elke
put is 6 meter diep en de capaciteit be
draagt momenteel 25 M3. per uur, in totaal
dus 75 M3. Met de Amsterdamsche levering
wordt een maximum voorziening van 125
M3. per uur bereikt, daartegenover staat,
dat Zandvoort 100 M3. per uur gebruikte.
Er is dus ruim voldoende toevoer.
Onder den beganen grond ligt een zuiglei-
ding, die de drie bronnen verbindt eu le.di,
naar de ruw-waterpompen. De hoogte is 6
Meter, de opvoerhoogte 15 Meter.
De pompen persen het water door de
sproeiers, die het water daarna uitstorten
over een cokeslaag van 6 Meter hoogte. Na
deze zuivering komt het water in vier ruw-
waterkelders. Uit deze kelders wordt het
water geperst in den reinwaterkelder, van
daar in de laatste filters, waaruit het dan
geperst wordt in de transport-leiding, die
voert naar den watertoren te Zandvoort. Deze
watertoren heeft een inhoud van 500 M3.
De transport-leiding dient tevens als af
voerbuis voor de verbruikers.
De geheele installatie zal half September
gereed zijn. Men hoopt dan tevens over te
gaan tot de levering van het water.
Dit laatste is echter afhankelijk van de
waardeering van den keuringsdienst *,e Haar
lem, die geregeld met het keuren van het
water belast is en onderzoekt of het werke
lijk in al.e opzichten geschikt is voor duin
water.
Het leggen van de zuigbuis, een karweitje
dat niet zoo heel •jemakkeliik is
