Binnenlandsch Nieuws
VOOJR DE HUISKAMER
Aan den vooravond
van den
eersten September
r,
TWEEDE BLAD
VRIJDAG 30 AUGUSTUS 1929
BLADZIJDE 3
Een „uitgevroren" wethouder
Het nieuwe Kabinet
De opbouw van Drente
Bezoek van H. M. de Koningin
aan Twente
Verjaardag van
H. M. de Koningin
Protestdemonstraties tegen de
gebeurtenissen in Palestina
Spoorwegvervoer van Duitsche
.kolen naar Nederland
Koepokstof
UIT ONZE OOST
AUTOBUS DOOR TREIN
GEGREPEN
Trein gederailleerd drie
dooden en elf gewonden
Aannemersfirma contra
gouvernement
STOOMVAARTLIJNEN
Een vreeselijke dag
De klok van den Dom
De Roomsch-Katholieke Jeugdbeweging in
Nederland staat aan den vooravond van een
grooten dag.
Den dag van het eerste gemeenschappelijk
optreden der beweging naar buiten.
Zondag as., den eersten September, zullen
onze jonge mannen uittrekken met duizen
den, om te p°tuigen van hun jeugdidealen en
te propageeren hun beweging, en in Zeeland,
in Twente, in Holland en Limburg, in Bra
bant en Utrecht" zullen zij met wapperende
banieren en fieren groet hun hulde gaan
brengen aan hun Koning Christus en te ge
lijk belijdenis afleggén van hun trouw en
aanhankelijkheid aangeestelijke ell wereld
lijke overheid.
Reeds weken en maanden was het al leven
en beweging in de rijen van onze katholieke
jongeren!
Toen het wachtwoord was uitgegeven, dat
1 September zou worden de dag van katho
liek Jong Nederland, heeft men eendrachtig
de handen ineengeslagen en is men zich gaan
voorbereiden in waardigen ernst en blij
enthousiasme, om "dien dég ook inderdaad te
maken tot een grootsche manifestatie van
liefde en toewijding aan Christus, den Koning
katholieke jeugdbeweging en katholieke jon
gelingschap.
Zoo staan thans circa 50.000 jongeren
klaar om Zondag ais. in aaneengesloten ge
heel met gelijkluidend programma en over-
eenstemmmende idealen uit te trekken in
groepen van duizenden en in Utrecht en
Maastricht, Breda en Den Haag.Elndhoven
en Hulst, Bergen op Zoom en Hengelo open
lijk te getuigen van wat er leeft 'aan Chris
tus' liefde en Christus' trouw in de harten
der katholieke jongeren.
En terwijl die scharen van jongeren uit
gaan naar buiten, zal kathqliek Nederland
zich verheugen en-blijde meeleven/God dan
kend, dat het jongere geslacht klaar staat 'om
de traditie der ouderen te handhaven en
voort te zetten het werk van katholieken durf
en katholieke actie, door hen met zooveel
zorg en offer begonnen en tot stand ge
bracht.
Om de algemeene belangstelling Van
katholiek Nederland nog sterker te scherpen
op de jeugd'demonstraties van katholiek Jong
Nederland op Zondag a.s., zij nog een enkel
woord over de beteekenis daarvan hieraan
toegevoegd.
Vooreerst dan dienen de aanstaande jeugd-
demonstraties niet beschouwd te worden als
een op zich zelfstaande gebeurtenis.
zy hangen samèn met den groei en ontwik
kelingsgang van het katholieke jeugdwerk
in Nederland.
We mogen ze beschouwen als een uiting
van wat er in de jongste jaren leeft in de
ryen van onze jongeren.
Ze 'zijn een gevolg van den drang om zich
uit te spreken; een roep naar krachtiger"
werkzaamheid; eèri zucht orii van uit de sfeer
der passiviteit naar actieve zelfbeleving over
te gaan; d'e openlijke manifestatie van het
verschijnsel, jJjatJiqUeke jeugdwerk
van het type vaff?3eügazörg bezig is Zièfi tc
ontwikkelen naitr de nieuwste vormen van
een frissche jeugdbeweging.
Dit verschijnsel:'is niet alléén in de krin
gen van het katholieke jeugdwerk waar te
nemen.
We treffen het aan over de geheele linie
van jeugdwerk, zoowel in Nederland als daar
buiten.
Elders is men daarin zelfs reeds voorge
gaan en heeft zich dat ontwikkelingsproces
al reeds eerder voltrokken.
De jeugd vap onzen tijd, die in geheel
andere levensomstandigheden opgroeit dan
voorheen, vraagt dat en heeft het noodig; zy
roept om een persdonlyk aandeel in het eigen
ontwikkelingswerk en wil door zelfopvoeding
en 'zelfwerkzaamheid zich scholen voor de
levensroeping, dié zij in onze maatschappij
heeft te vervullen.
Op zich een vèrblydend verschijnsel
Goed geleid en gevormd zal zich daaruit
immers het jongere- geslacht des te beter
kunnen voorbereiden op die algeheele zelf
standigheid, die de bekroning van allen
opvoedingsarbeid moet wezen.
Dat ons katholieke jeugdwerk dien eisch
van onzen tijd ve.rstaat en door de medehulp
der jongeren zich meer en meer in die rich
ting gaat ontwikkelen, mogen we Zondag a.s.
in de demonstraties van onze katholieke jon
geren blijde begroeten en als een eerste ver
dienste van dit openbaar ontreden van katho
liek Jong Nederland aanmerken.
De demonstraties van 1 September geven
nog om andere gronden reden tot vreugde.
Ze zijn het eerste gemeenschappelijk aan
treden en samenwerken van onze jongeren,
en daardoor laten we hopen het begin
en de voorbereiding van de toekomstige ééne
katholieke jeugdbeweging in Nederland.
De in groote vryheid gegroeide R. K
Jeugdorganisatie heeft in het verleden geleid
niet slechts tot groote verscheidenheid, maar
ook tot groote gedeeldheid.
Buiten het gemeenschappelijke katholieke
levensprogram werd in onze jeugdorganisa
tie feitelijk geen eenheid gevonden. Öp eigen
kracht dreef iedere vorm van jeugdwerk zijn
eigen bestaan.
Hoe vaak werd niet uitgesproken het ver
langen naar eenheid van organisatie, van
werkzaamheid en beweging. lederen dag op
nieuw werd de noodzakeiykheid daarvan
sterker gevoeld.
Vooral de latere jaren, waarin ook cte
katholieke jeugdbeweging voor groote nieuwe
en moeilijke problemen gesteld werd, open
baarde zich ook meer en meer de drang om
door gemeenschappelijk overleg en door ge
meenschappelijke actie tot de oplossing van
de moderne jeugdvraagstukken te komen.
De jeugddemonstraiies van a.s. Zondag zijn
niet anders dan 't verblijdende resultaat van
dien drang naar .grootere eenheid. Wat reeds
langeren tijd leefde in velerlei kring is op
natuurlijke wijze tot werkeiykheid gegroeid.
Men heeft elkander gevonden en ervaren, dat
door gemeenschappeiyken arbeid, ook op het
terrein der jeugdorganisatie zoovéél te te
bereiken en zulk een macht ten goede kan
worden ontwikkeld.
Doch ook is men door den gemeenschappe
iyken voorbereidingsarbeid zich er van be
wust gaan worden, dat een blijvende vorm
van organisatie met behoud van zelfstandig
heid op eigen terrein in onze katholieke
Jeugdorganisatie zeer goed mogeiyk is eti
is men door de demonstraties dichter tot
de overtuiging gekomen, dat ééne groote
jeugdbeweging van katholiek Jong Neder
land geleidelijk haar wording nadert
In dat opzicht zijn ook voor de jongeren
zelf de demonstraties van groote betee
kenis.
Ook onder hen zelf ontwikkelt zich ster
ker het saamhoorigheidsgevoel. Ook cjéar
wordt begrepen, dat alléén door sterkere
aaneensluiting en door gemeenschappelijk
optreden kan ontwikkeld worden de zedelyke
kracht, die de katholieke jeugd van onze
dagen ais steunpunt noodig heeft, om op de
straat, fabriek, kantoor of atelier staande
te biyven te midden van al de zedeiyke ge
varen, waartegen zy voortdurend heeft te
stryden. Een frissche, krachtige jeugdbewe
ging, die ook openlijk met haar idealen voor
het licht durft te yerschijnen en publiek op
de straat durft uit te spreken is voor onzen
ty'd inderdaad voor den jongen man zulk een
machtig hulpmiddel, om ook wanneer hij
staat in de branding van den dagelijkschen
stryd van het leven, zyn beweging en haar
beginsel-program niet te verloochenen.
Wat baat de zorg van het jeugdwerk,
wanneer de jongen wel Roomsch durft .zyn
binnen de grenzen van het eigen gebied der
jeugdvereenigng, maar het niet durft te
wezen, wanneer hij staat in het openbare
leven van de straat en de fabriek met haar
verleiding en gevaren?
Hoe menig jongere is zwak geweest, om
dat hy zich zoo alléén voelde staan in zyn
strijd en den steun miste van de openiyke
getuigenis en de openbare werkzaamheid
van de jeugdvereeniging, waartoe hij be
hoorde?
Wanneer hy maar gelegenheid had ge
had, om. ook openlyk zich uit te spreken en
van zyn beginselen te getuigenen den steun
maar voelde vün de massale eenheid en
activiteit van zyn eigen beweging, hy zou
zijn woord niet ontrouw zyn geworden, maar
propagandist zyn geweest voor de beweging,
die zoo sterk zyn belangstelling en liefde
wist te trekken.
Wanneer straks dan ook in drommen van
duizenden onze katholieke jongemannen zyn
opgegaan om hun Koning Christus openhjk
trouw te zweren en tegelijkertyd fier en vry
de vaan van hun jeugdbeweging .te "olgcn,
zullen we dan niet mogen verwachten, dat
ook ra'dien eersten September zy zich ster
ker- .aan Christus en aan hun katholieke
Jeugdbeweging zullen gebonden weten!
len slotte is er nog een laatste reden, om
onze volle aandacht aan de jeugddemomtra-
ties te schenken.
't Is om den inzet, waarom Jat alles ge
beuren gaat.
Cnze mannelijke rijpende jeugd gaat
Zondag a.s. een machtige geloofsdaad
stellen,
zy gaat zich toewijden aan haar Koning
Christus en getuigen, dat ze Hem als Heer
en Meester wil volgen en dienen.
Geen leuzen op stoffelijk gebied zullen
Zoftdag door onze katholieke jongeren wor
den aangeheven; geen program van eischeri
zal worden aangeboden.
Slechts de "roëp: „Voor Christus, onzen
Koning! God Wil het! Amen" zal weerklin
ken, en daarmede zal worden aangeduid, dat
ónze katholieke jeugdbeweging geen ander
uitgangspunt en geen ander einddoel heeft
en kennen wil dan Christus, den Koning der
Eeuwen, aan Wien alles en allen en ook de
jeugd toebehoort.
Voor Christus, onzen Koning!
Katholieken van Nederland! Met dat
woord op de lippen, gaan uw kinderen Zon
dag op ter demonstratie!
Volgt gij hen om wille van dat hooge
Ideaal met al uw belangstelling en mede
leven.
Laat het enthousiasme van uw jongeren
ook uw enthousiasme wezen!
Bidt met katholiek Jong Nederland den
zegen van ons aller Koning Christus óver
üw kinderen en hun jonge beweging af, op
dat uit hen moge groeien een geslacht, onzen
Koning Christus waardig.
Vereenigt u met ons en houdt u bereid en
heft met katholiek Jong Nederland aan den
gemeenschappeiyken groet:
Voor Christus, onzen Koning! God wil
het! Amen.
De voorzitter der Interdiocesane
Jeugdcommisie,
B. H. DE GROOT.
tot eind een kordaat en zelfstandig man ge
toond.
Ik was in het afgeloopen voorjaar mejpöen
heer Deckers op een (besloten) vergadering,
waar het militaire vraagstuk behandeld
werd. Van militaire zijde werd sterk aan
gedrongen op het voeren van zeer bepaalde
militaire propaganda in ons land: speciaal
vertoon van troepen, van uniformen en an
dere hier niet nader te noemen maatregelen.
Ik heb mij toen veroorloofd daartegen te
waarschuwen: de tyd voor een dergeiyke
propaganda is voorby en, gezien de menta
liteit van ons volk, zou men meende ik
een geheel onverwacht effect bereiken.
Na afloop betuigde de heer Deckers my zyn
instemming met die opvatting.
Waarschijnlijk: van hem is geen „militai
risme" in den letterlijken zin van het woord
te verwachten. Hy ziet sterk den maat-
schappeiyken kant van het vraagstuk. Met
groote belangstelling zullen velen in den
lande zijn daden afwachten.
paradecommandant. Bij het houden der in
spectie zal de inspecteur, uitsluitend langs
het front der troepen gaande, deze aanvan
gende op- den rechtervleugel, in oogenschouw
nemen. Op het oogenblik, dat de inspecteur
eene af deeling nadert, worden de eerbewij-
i zen en eeresignalen gegeven; zoodra hij een
muziekkorps voorbij gegaan is, zal dit een
marsch spelen en daarmede doorgaan tot de
inspecteur den linkervleugel van het front
der troepen heeft bereikt of bij het volgend
muziekkorps is aangekomen.
Het defileeren bestaat in het marcheeren
der troepen voorby den inspecteur; de troe
pen defileeren in de volgorde, waarin zü by
den aanvang der wapenschouwing waren op
gesteld. Tijdens het defileeren verlaten de
tamboers, hoornblazers, trompetters en mu
ziekkorpsen de colonne en stellen zich daar
op en gaan door met spelen tot hun afdee-
ling voorbygetrokken is.
- Na afloop der parade, is het voor de mi
litairen den geheelen verderen dag Zondag-
sche dienst.
Mag een wethouder werkloózensteun
ontvangen?
Men schryft aan het „Alg. Hbld." uit
Coevorden
Dezen winter heeft zich te Sleen (Dr.)
een eigenaardig geval voorgedaan. Wethou
der Van Tellingen Is arbeider en voor hem
golden dus dezelfde regelingen als voor
andere werklooze uitgevroren arbeiders. Hy
is dus ook behandeld als andere arbeiders
en heeft ook een uitkeering gehad krachtens
de algemeen geldende uitvriesregeling, welke
j door de gemeente wordt betaald en waar
voor het ryk een subsidie verleend heeft.
De gemeenteraad vond dit in strijd met
de wet, daar artikel 94 van de Gemeentewet
bepaalt ,dat een wethouder uit de gemeente
kas niets anders mag ontvangen dan zyn
jaarwedde, vastgesteld door Gedeputeerde
Staten, gehoord den raad. Uit zyn midden
heeft de raad een commissie benoemd, welke
een rapport heeft gemaakt en aan den raad
voorgelegd. Dit rapport is echter in een
nachtelijke vergadering behandeld. Deze be
handeling heeft echter niet geleid tot be
sluiten. Men bleef van meening dat de
wethouder in strijd met de gemeentewet
had gehandeld en geschorst diende te wor
den.
Wij vernemen thans dat men in die ver
gadering ook besloten heeft de méening van
Gedeputeerde Staten van Drente te vragen,
aangezien men niet tot schorsing wenschte
te besluiten vooraleer vaststond, dat do. kans
groot is, dat Gedeputeerde Staten daarop
een besluit tot vervallenverklaring van het
lidmaatschap van den Raad zouden doen
volgen.
Gedeputeerde Staten moeten thans aan de
personen, die bij hen terzake informeerden,
hebben medegedeeld, dat naar hun meening
het ontvangen van een uitvriesregeling, gel
dende voor alle werklooze arbeiders die uit
gevroren zyn, niet is te beschouwen als een
overtreding van artikel 94 der gemeentewet
en derhalve geen grond voor schorsing ople
vert.
Aan een Parlementsfilm van D. Hans in
„de Vryheid", het orgaan der liberale staats
partij, ontleenen wy de volgende passage,
waarin een tweetal der Kathjlieke minis
ters schetsmatig worden geteekend:
„De premier, Jhr. Ruys de Beerenbrouck,
heeft tot heden ongetwyfeld een voorspoe
dige staatsmans-loopbaan. Na van 1905 tot
1918 op eervolle, maar niettemin geenszins
opvallende wijze een mandaat In de volks
vertegenwoordiging te hebben vervuld hij
drong zich nooit op den voorgrond kwam
plotseling het groote moment voor hem.
Zijn benoeming tot Commissaris der Konin
gin in Limburg was tem een glorie, óók
een familie-glorie Hy was het slechts en
kele maanden: plotseling stond hij aan het
hoofd der Regeering Toen ging het een
gangetje. Eerste kabinet-Ruys (1918—1922).
Tweede kabinet-Ruys <1922—1925) Voorzit
ter Tweede Kamei. Minister van Staat. Nu:
derde kabinet-Ruys.
Merkwaardig.
Want dit is het typische van dezen
staatsman: dat hy naar buiten niet steeds
door schitterende kwal'telt en uitmunt. Hy
maakt goeddeels door een zekere soberheid,
nuchterheid en bescheidenheid in zijn op
treden, volstrekt niet den indruk van een
figuur-in-grooten-styi En toch doet hy al
les en, wat meer zegt, hy doet alles goed.
Jonkheer Ruys is met permissie gezegd
een binnenvetter. Ik heb van hooge amb
tenaren, die hem van dag tot dag goed heb
ben leeren kennen en niet tot z'n geestver
wanten behooren, zeer vleiende oordeelvel
lingen over hem gehoord. Trouwens: twee
maanden na zyn eerste optreden als minis
ter-president in 1918 onderging hij al den
vuurdoop. De Troelstra-revolutie. En dien
heeft hij inderdaad als een kerel doorstaan.
Bovendien: hij is handig. Scherpzinnig. Hy
is ook sober en eenvoudig. Heelemaal geen
Arie Bombarie. Eén van die menschen, van
wie je gemoedeiyk maar veelbeduidend zegt:
laat 'm maar schuiven.
Wie, als hy, op z'n 55ste jaar voor de
derde maal minister-president is, met een
voorzitterschap van de Tweee Kamer al
achter zich en met op z'n visitekaartje bo
vendien „Minister van Staat" die mag
inderdaad van een voorspoedige staatsmans
loopbaan spreken, en die moet iets beteeke-
nen, anders bereikt men zooiets niet en zijn
carrière is een sprekend getuigschrift.
Van de nieuwelingen begroet ik met op
rechte sympathie mr. Deckers aan het hoofd
van Defensie. Een knappe en vlotte figuur.
Geen deskundige? Kom kom. Sergeant ge
weest. Veel studie gemaakt van militaire on
derwerpen. Waarom zou de heer Duymaer
van Twist, die zich in de Kamer van lui
tenant tot generaal opinterrumpeerde, wel
deskundig zijn en de heer Deckers niet? Dat
deze zich de kaas niet van het brood zal
laten eten op het departement, daar ben
ik absoluut zeker van.
Bovendien: de leiding van Defensie is,
vooral tegenwoordig, veel meer een militair-
sociaal en militair-politiek dan een militair-
technisch vraagstuk. Een knappe burger
minister is in onzen tijd juist op deze plaats
gewenscht. Waarmee ik geen kwaad zeg van
den heer Lambooy. Diens beleid in de Ka
mer was het laatste jaar zwak, maar aan
het departement heeft hij zich van begin
Nieuwe industrieën
Men schryft uit Emmén aan het „Alg.
Hbld.":
De werkzaamheden by het bouwen van de
nieuwe Textielfabriek aan den WeerdirigéJ*
weg schieten flink :op. Bij .d'e arbeiders f'*'"
staat groote animo voor deze onderriem;,
en reeds nu hoewel het toch zeker eii
van dit jaar zal worden, voor de fabriek
wordt geopend doen vele arbeiders pogin
gen op de fabriek te worden geplaatst.
Ook op ander terrein wordt thans in deze
omgeving gewerkt aan uitbreiding van in
dustrie. De Leeuwarder Textielmaat-
schappy, vermoedelijk aangemoedigd door
het steeds stijgend succes van de N.V. in
Drentsche Kleedingindustrie, welke N.V. in
Nieuw Amsterdam en Coevorden, met steeds
toenemend succes een vijftigtal meisjes werk
verschaft, zal in de komende weken te Stad
Hardenberg een fabriek gaan openen. Men
denkt aanvankelijk op kleine schaal te be
ginnen en wel met vijf en twintig meisjes,
zyn de resultaten gunstig, dan hoopt, men
de zaken geleidelijk uit te bereid. Voor deze
te openen fabriek hebben zich uit Harden
berg en omgeving reeds meer dan 50 arbeid
sters opgegeven.
Vervolgens is kort geleden te Hardenberg
geopend de baconzoutery van Gebr. Nyman,
waar ook een tameiyk aantal arbeiders
werkt. Vroeger hadden de heeren Nyman
een Exportslagerij, welke echter de laatste
jaren niets meer te beteekenen had, omdat
geen Londensche varkens meer konden wor
den uitgevoerd'.
Wij vernemen, dat een spoedige beslissing
ten aanzien van de stichting van een nieuwe
Cartonfabriek in de Drentsche cf Overysel-
sche Veenkoloniën te wachten is en dat er
groote kans bestaat dat deze fabriek zal
worden gesticht in de Krim. Nu ten aanzien
van de stichting van deze fabriek de kansen
voor Nieuw Amsterdam niet gunstig' staan,
moeten ook pogingen worden gedaan om in
de omgeving van Nieuw Amsterdam een
fabriek te stichten. Tevens zou de N.V. Stroo-
cartonfabriek „Hollandia", die indertyd is
overgeplaatst van Duitschland naar Coevor
den, voor welke overplaatsing Rijk en ge
meente een aanzieniyk subsidie hebben ver
leend, onderhandelen met genoemde over
heidsorganisaties om het by de overplaatsing
gesloten contract, waarby de fabriek ver
plicht wordt hare arbeiders te nemen uit de
door B. en W. op een ïyst geplaatste werk
looze arbeiders, met B. en W. te onderhande
len over annuleering van dat contract. De
N.V. wenscht haar vryheid terug en moet
vervolgens in hare vroeger voor drie banen
Ingerichte fabriek een tweede baan willen
aanbrengen.
Bij aankomst van H. M. de Koningin in
Enschedé op 2 September a.s. zal de Byzon-
dere Vrijwillige Landstorm een eerewacht
vormen. Als commandant van deze eere
wacht zal optreden de Reserve-Kapitein G.
W. Stroink.
Ter gelegenheid van den verjaardag: van
H.M. de Koningin zal op Zaterdag a.s. te
Amersfoort een groote Parade worden ge
houden:
De eigeniyke parade bestaat uit een in
spectie over de paradeerende troepen en een
défilé. De troepen worden opgesteld in
orde van parade met den rechtervleugel naar
de zijde, van waar de inspecteur wordt ver
wacht. Wanneer deze inspecteur op het pa-
radeterrein aankomt, wordt op last van den
paradecommandant, de militaire houding
aangenomen en worden de eeresignaleii gé-
gegeven. De paradecommandant doet tijdig
voor den aanvang der inspectie de orde van
inspectie aannemen. De inspecteur wordt bij
het houden der inspectie vergezeld door den
's-GRAVENHAGE, 29 Aug. In de Twee
Steden alhier heeft de Ned. Zionistenbond
gisterenavond een protestvergadering gehou
den tegèn de gruwelen, welke in Palestina
hebben plaats gehad. Vele sprekers voerden
liét woord, waaronder opper-rabbyn Maar-
sen.
Ten slotte werd een resolutie aangeno
men; welke aan minister-Henderson, thans
in Den Haag aanwezig, zal worden overhan
digd.
Hierin wordt leedwezen uitgesproken over
de mogeiykheid, dat In Palestina troebelen
hebben kunnen plaats vinden, als zijn .ge
schied.
Voorts wordt vertrouwen uitgesproken,
dat de Engeisohe regeering alle noodlge
maatregelen zal treffen om een herhaling
van deze gruwelen in de toekomst onmoge
lijk te maken.
De Joodsche Socialistische Vereeniging te
Amsterdam heeft, in verband met de on
lusten in Palestina, het volgend telegram
gezonden aan den minister-president van
Engeland, MacDonald: Minister MacDonald,
Londen. De Joodsche Socialistische Vereeni
ging te Amsterdam richt zich tot U ten
einde haar vertrouwen uit te spreken, dat
de Engelsche arbeiders-regeering alle maat
regelen zal nemen, welke noodig zyn om een
handeling der droeve gebeurtenissen in Pa
lestina te voorkomen, en verwacht, dat de
arbeiders-regeering aan geheel de wereld zal
toonen, dat de belangen van het nationale
tehuis van het Joodsche volk bij haar in
veilige handen zyn.
Een afschrift van dit telegram is gezonden
naar de Socialistische Arbeiders Internatio
nale te Zürich, terwyi de wensch wordt uit
gesproken, dat deze al haar invloed zal aan
wenden voor de rechtvaardige oplossing van
de ernstige conflicten.
De ónderhandelingen over het nieuwe tarief
De onderhandelingen over de vaststelling
van een direct tarief voor het vervoer van
kolen van Duitschland naar Nederland in
dien zin dat voor het vervoer van ieder
station in Duitschland naar iedere plaats
in Nederland een Vaste vracht kan worden
berekend, <jie dfi verzender in de,, tabellen
kan ntiRlaali.'lóópcri nog 'steeds;' meldt het
„Alg. Hbld."
Aangezien het oude tarief afgeloopen Is, is
er thans eelt ty'deUjk tarief in werking, dat-
een vervoer van 210:000 ton per kwartaal
of 840.000 toh per jaar omvat.
De onderhandelingen loópen over een
hoeveelheid van 150.000 ton per maand, want
het dïrëct tarief wordt gekoppeld aan of
liever is vervat in een contract dat het
transport van bepaalde hoeveelheden ga
randeert. Dat het kwantum in h?t nieuwe
tarief zooveel hooger. iy kt dan in het over
gangstarief, móet tên deele verklaard wor
den uit een andere wyze van berekening.
Zoo hebben bijv. de Nederlandsche spoor
wegen tot dusver geen vracht gecalculeerd
voor kolen ten behoeve van den eigen dienst.
By invoeriilg van een direct tarief kunnen
géén verschillende wijzen van berekening
meer geduld worden en zoo kan dat er toe
leiden, dat er oogenschyniyk wijziging komt
in de hoeveelheden.
Zoowel het Rheinisch Westfalische Kolen-
syndicaat als de Steenkolenhandelsvereeni-
ging worden door de spoorwegen gekend in
de vaststelling van liet nieuwe tarief, over
verschillende punten waarover naar wij
vernemen nog nader moet worden onder
handeld.
Dc Zwïtsersche niet beter
De hoofdinspecteur van de Volksgezond
heid, dr. J. Th. Terburgh, schrijft:
„Volgens my verstrekte mededeelingen zou
den er te 's-Gravenhage berichten worden
verspreid, dat by het gebruik van Zwitsersche
koepokstof, die hier te lande werd inge
voerd, geen encephalitis zou optreden. Deze
Zwitsch kopokstof is, volgens de bepalingen
van de wet op de sera en vaccins, onder-
zocha in het Ryks-Serologisch Instituut te
Utrecht, welk onderzoek een gunstig resul
taat opleverde. Dit wil echter niet zeggen,
dat daarmede is vastgesteld, dat deze stof
geen aanleiding zal geven tot het ontstaan
van encephalitis. Er is op het oogenblik nie
mand, die met zekerheid kan zeggen, dat
het gebruik van een bepaalde koepokstof
niet gevolgd zal worden door een encepha
litis. Alle pogingen hier in Nederland in het
werk gesteld om zulk een stof te ontdekken,
hebben tot geen resultaat gevoerd. Vaccina
ties hier te lande verricht met uit Denemar
ken verkregen stof waarvan het gebruik
aldaar geen encephalitis tengevolge 'had,
gaven in Nederland aanleiding tot gevallen
van encephalitis. Dit was eveneens 't geval
met Fransche koepokstof, die in Engeland
werd gebruikt. Er is dus geen enkele reden
om de door de Nederlandsche koepokinrich-
tingen verstrekte koepokstof minderwaardig
te verklaren ten opzichte van welke andere
koepokstof ook.
SOERABAJA, 26 Aug. Tusschen de
halt'ëstations Rogodjampi en Srono werd een
autobus, welke de spooriyn wilde oversteken
aangereden door een lokaaltreintje. De bus
werd geheel vernield. De botsing was zoo
hevig, dat de locomotief alsmede twee wa
gons uit de rails liepen. Drie inlanders wer
den gedood. Elf personen werden min of
meer ernstig gewond.
Proces gewonnen Na acht jaar strijd
Het Hooggerechtshof heeft eindelijk uit
spraak gedaan in het bekende proces van de
Jogjasche firma Sitsen Louzeda contra het
Gouvernement van Ned. Indië. De eisch is
aan het Bouwkundig Bureau Sitsen en Lou-
zada toegewezen.
Het Jogjasche blad Mataram brengt de
bijzonderheden van deze zaak in herinne
ring:
SATURNUS 39 8 v. Amsterdam te Rotterdam:
N BOLIVAR (thuisr.) a8 8 v. Barbados n. Plymouth
SIMON I BH
STELLA Constantinopel n.
Dungcness.
Amsterdam, pass. 28*
Aan het Bouwkundig Bureau Sitsen
Louzada werd door het Gouvernement in het
jaar 1921 de opdracht verstrekt tot het uit
voeren van een spoorwegverdubbeling van
Idjo naar Wonosari in de spoorverbinding
JogjaKroja even vporbij Gombong, voor
-de uitvoering van welk werk de firma Sitsen
Louzada een ingenieur uit Europa liet
uitkomen en verschillende andere groote
werken moest weigeren, daar deze spoorweg
verdubbeling een werk was van eenige mil-
lioenen.
Bij de plotseling ingezette bezuinigingswoe
de ging 't Gouvernement zoover om ook dit
werk stop te zetten en de uitvoering daarvan
te cancelen, waarmede de firma Sitsen
Louzada uit een oogpunt van landsbelang
wel accoord kan gaan, mits de firma scha
deloos werd gesteld voor de reeds gemaakte
kosten, als het doen uitkomen van den ge-
.genieur, aanschaffing en opslag van mate
rialen e.d. Daartoe bleek het Gouvernement
echter niet genegen; de gezochte arbitrage
werd niet ingewilligd, zoodat aan de firma
niets anders overbleef dan den Rechter te
laten beslissen over het eenzydig verbreken
van het contract en de geëischte schadeloos
stelling daarvoor als hiervoren aangegeven
en winstderving wegens het moeten weige
ren van andere werken.
In Mei 1928 werd door den Raad van Jus
titie vonnis gewezen en het Gouvernement
veroordeeld tot betaling van de gevraagde
schadevergoeding. Daarbij legde de S.S.-lei-
ding zich evenwel niet neer er werd hooger
beroep aangeteekend en thans luidde ook
van het Hooggerechtshof het voor de firmaP0LYDEU sSJ9°°^b*JiÏ
Sitsen Louzada heugelijk bericht: veroor-
üeeling van het Gouvernement van N.I tot
betaling van het geëischte bedrag alsmede
veroordeeling in de kosten va* het geding.
richtte, kwam op de smartelijke kreten van
het kind naar binnen en vond daar den
vader steunend, bij het reeds zieltogende
dochtertje.
Ondertusschen bleef een kindje van nau
welijks 'n paar jaar alleen buiten: het kroop
naar een waterput en verdronk er in.
De ouders werden beiden meegevoerd,
ondervraagd en voorloopig in hechteni» ge
steld. Daar in de gevangenis werd da ont
zetting de vrouw te machtig en zij stierf
dien zelfden dag. De man zit daar nu allee*.
STOOMVAART MIJ. NEDERLAND
CHR. HUYGENS (thuisr.) 39- 8 v. Colombo.
MADOERA .(uitr.) 29 8 tc Pt. Said.
RONDO (thuisr. 1 28,8 Pt. Said.
ROTTI (uitr.) 28 8 v. Genua.
KON. NED. STOOMBOOT MAATSCHAPPIJ
ARIADNE 28/8 v. Hamburg n. Amsterdam*
DEUCALION a8/8 v. Vigo n. Lissabon.
EUTERPE 38/8 v. Passages n. Bilbao.
HERCULES 28/8 v. Varna te Constanza.
HERMES 28/8 v. Varna te Constanza.
MARS 28/8 v. Malta n. Amsterdam.
OBERON 28/8 v. Tarragona te Castelloru
ORPHEUS 28 8 Fiume n. Gravosa.
POSEIDON 28 8 v. S. Domingo n. Guatemala.
KON. KOLL. LLOYD
DELFLAND (uitr.) pass. 28/8 Las Palmas»
FLANDRIA (uitr.) 28/8 v. Santos.
HOLLAND—AFRIKA LIJN
KLIPFONTEIN (uitr.) pass. 23/8 Dakar.
NI AS (uitr.) pass. 28/8 Vlissingen v. Antwerpen*
NIEUWKERK (thuisr.) 28/8 te Southampton.
RIETFONTEIN 29/8 v. Antwerpen te Rotterdam*
HOLLAND—AMERIKA LIJN
BILDERDIJK v. Rott. n. Norfolk 29/8 te Boston;
EDAM v. Rott. n. N. Orleans 28/8 te Havana.
LOCHKATRINE Pacifickust n. Rotterdam, 28/S
Liverpool n. Londen.
STATENDAM Rott./N. York, pass.28/8 Cape Raclb
VEENDAM Rott./N. York, 28/8 v. Southampton*
HOLLAND—BRITSCH-INDIE LIJN
KIELDRECHT 28/8 v. Rott. n. Calcutta.
VECHTDIJK (thuisr.) 28/8 v. Colombo.
- ROTTERDAMSCHE LLOYD
KOTA BAROE (thuisr.) 28/8 v. Pt. Said.
KOTA GEDE 29/8 v. Rott. te Hamburg.
TEXEL (uitr.) v. Pt. Said.
TJERIMAI (thuisr.) pass. 28/8 Kaap Guardafui.
TOSARI (thuisr.) 28/8 v. Alexandria
ROTTERDAM—ZUID-AMERIKA LIJN
ALGORAB (uitr.) 27/8 te Montevideo.
ALWAKI 27'8 v. B.-Aires n. Rott.
BELLATRIX (uitr.) 28/8 te Rio Janeiro.
In een desawoning in het Pekalongansche,
meldt de Loc. kwam het hoofd van het ge
zin binnen, een landbouwer, die zoo juist bij
de afdeelingsbank een leening van honderd
gulden had aangegaan. Het geld was hem
.betaald in een biljet van honderd en hij
borg-het, onvoorzichtig, in een leeg lucifers
doosje, gelijk de desaman dat soms doet. Het
lucifersdoosje met zijn kostbaren inhoud
zette hij ergens neer en ging toen heen. Tij
dens zijn afwezigheid moest het vierjarig
dochtertje vuur aanmaken om het water voor
de rijst te koken. Zij maakte haar vuurtje,
en om het te dóen vlammen wierp zij spe
lend, het ergens in een hoek gevonden luci-
smeulde; vlamde en viel tot asch uiteen.
De vader kwam thuis en zocht het doos
je omhet. geld te gaan, wisselen. Hij zocht
vergeefs en, vragend waar het gebleven was,
vernam hij dat het door zijn kind op het
vuur geworpen was. Hij snelde naar het nog
gloeiende vuyj, zag dat het doosje met zijn
inhoud geheet verdwenen-was. In woede ont
stoken greep hij dén ketel van het vuur en
wierp het kokende water over het schreien
de kind. De arme kleine riep om hulp,
kreunde en stierf kort daarna.
De moeder, die op het erf haar werk ver-
EMZETCO LIJN
JONGE ELISABETH 28/8 v. Genua te Londen.
JONGE JOHANNA 28/8 v. Port de Bouc n. Valencia.
NEDERLANDSCHE SCHEPEN
AALSUM 27 8 v. Corpus Christi te Moermansk.
BATAVIER III39/8 8 u. 20 m. v.tn. v. Rott. te Gravesend»
BRUNSWIJK 29/8 v. Bonceau n. Salbo Cabtllo.
CORMORANT 27/8 v. Antwerpen te Garston.
EGBERDINA mb., 26/8 v. Harab. n. Kopenh.
ELLEWOUTSDIJK 28/8 v. Santa Fte Rosario.
EMMAPLEIN 29/8 Kopervik bv. Rott. n. Narvik.
ENGELINA II 28/8 v. Antwerpen te Londen.
FRIESLAND sleepb., 28/8 Finisterre gep. met het !J.
Epernay v. Dakar n. St. Nasaire.
GRIETJE 28)8 v. Antwerpen te Londen.
HENNIE 26/8 v. Rotterdam te Yarmouth Nof.
JAARSTROOM 27* v. Amst. te Manchester.
JANTJE 28/8 v. Gravesend n» Brussel.
KILSTROOM 28/8 van Amsterdam te Londen:
KRAUSS sleepb., 28/8 tc Algiers van Rotterdam xtiaS
Tandjong Priok met sleepboot Tata.
LIBELLE 28/8 van Nieuwpoort te Londen.
LIMBURG 28/8 van Gravesend naar Terneuren.
NAALDWIJK agIB van Jarrow te Byonne.
NEERLAN D IA -28 8 van Antwerpen te Londen.
OOSTZEE II 28, 8 te Londen uitgekl. naar Antwerpen.
ORION 28)8 van Antwerpen te Londen.
PENDRECHT 28 '8 van Thames Haven naar Avonmouth.
REMI 28/8 van Nieuwpoort te Londen.
RESNOVA 28 8 te Londen uitgekl. naar Amsterdam.
ROELFINA' 28/8 van Niel te Londen.
ROSSUM 28 8 Honningsvaag van A'dam n. Archangel.
ROZENBURG 28/S van Bordeaux te Bilbao.
STRYPE 27 8 van Rotterdam te Cardiff.
THEANO 28 8 van Amsterdam te Belfast.
TROMP 28 8 van Southend naar Nieuwpoort.
TWEED 28.8 van Rotterdam te Oran.
VECHTSTROOM 27/8 van Plymouth te Fowey
u7-'8 van Algiers naar Rotterdam.
WASSENAAR 28/8 van Dunston te Oxelosund.
WESTPLEIN 38/8 Koltenau rep. van Rotterdam nalg
Lulea.
ZAAN 29/8 Brunsbiittel gep. van Rotterdam naar Pitea.
ZAANSTROOM 27/8 van Amsterdam te Newpoorf.
ZONNEWIJK 28/8 te Piraeus van Constatza n. Bremen.
Het was een heeriyke zomerdag in het jaar
801. Vrooiyk scheen de morgenzon. De lichte
nevel, die nog boven hei; Wormsdal en'boven
Aken, de Keizerstad hing, begon langzaam
op te trekken.
Duideiyk werden nu de hooge torens var.
den Mariadom zichtbaar. Trotsch en gewel
dig, als twee steenen reuzen, rezen zy om
hoog in de blauwe lucht.
De Keizerstad vierde feest.
Tien jaren lang hadden beroemde bouw
meesters en duizenden arbeiders er aan ge
wérkt
Eenige dagen geleden was de Keizer met
zijn geheelen hofstoet uit Italië teruggekeerd,
om het feest by te wonen.
Op het groote Domplein, aan den voet der
hooge torens, krioelde het van menschen.
Tusschen de burgers der stad en de landlie
den uit de dorpen, zag men vorsten en gra
ven, ridders en edellieden, monniken en
priesters. Aller oogen zagen bewonderend op
naar de statige torens, naar de hooge, blin
kende koepels. Maar niemand mocht vóór
den keizer naar binnen gaan. Allen wachtten
geduldig op de komst van den stoet.
Maar de stoet zou niet komen vóór de
groote, nieuwe klok, daar boven in den toren
het teeken had gegeven. Panko, de beroemd
ste klokkengieter van zyn tijd, had ze zelve
gegoten. Toen de keizer hem de opdracht had
gegeven, had Panko geantwoord: „Voor een
gewone klok moet men koper mengen met
tin".
„Maar d? klok in den keizerdom moet
schooner klinken, dan alle klokken der we
reld. Geef mij daarom tien duizend pond
zilver in plaats van tin. Dan zal ik een
klok gieten, die zoo kan zingen, als geen
mensch ooit op aarde gehoord heeft."
De keizer gaf hem 10.000 pond.
Toen was de meester met zyn gezellen
aan den arbeid gegaan. Viytig hadden ze ge
werkt, maanden lang. En nu hing het mees
terstuk in den toren Aanstonds zou de nieu
we klok, met haar schoone en machtige stem
haar eerste lied zingen, Wondermooi zou het
klinken over stad en' dorp. Panko stond aan
het venster in de voorhal van het paleis. Hij
zou, zoodra de keizer kwam, een wenk geven
aan de knechten, die beneden wachtten. Op
dat teeken moesten zij in den toren klimmen,
en beginnen te luiden. Panko zag bleek.
Hij was gejaagd en onrustig, terwijl zijn
handen hevig beefden. Hij zag de duizenden
menschen niet, die op het Domplein zenuw
achtig heen en weer dribbelden.
Maar hij hoorde een stem in zijn hart, de
stem van zijn boos geweten.
„Panko," zei de stem, „wat hebt gij gedaan
met de tien duizend pond zilver? Panko, gij
hebt de klok gegoten van koper en tin.
Panko, gij zijt een dief! Gij hebt uw heer en
meester bestolen!"
Daarom was de klokkengieter onrustig,
daarom beefden zijn handen. Maar een an
dere stem in zijn hart zei: .„Niemand zal het
merken. De klok zal een schoone stem heb
ben. Wees gerust, je hebt immers het beste
tin genomen."
Toen ging opeens de deur van de keizer-
zaal open.
Een heraut trad naar voren, en riep met
luide stem: „De keizer komt!"
Alle stemmen zwegen.
Panko de klokkengieter, wenkte zijn gezel
len. Haastig snelden zy naar den toren- In
ademlooze stemming luisterden allen, en
zagen omhoog naar den toren, vanwaar het
klokkenlied moest klinken.
Maar de klok zweeg. Nog stiller werd het.
Zing, klok, zing!
Doch stom en zwygend stond de hooge
toren. Twintig sterke armen trokken aan de
touwen maar zij konden de zware reuzen-
klok niet in beweging brengen.
Doodsbleek werd Panko's aangezicht- en
zyn knieën knikten.
Waarom luidde de klok niet?
Toen zag hy den keizer hoog en statig da
zaal binnentreden.
Karei zag meester Panko en riep hem bij
zich. Met bevende stem en hijgend naar
adem sprak Panko: „Genadige machtig* teét-
zer! de klokde kloken hij snelde
naar boven.
„Ze wil niet spreken, meester!" riepen ze.
„Trekt, trekt! harder!" riep Panko.
De klok luidde twee, drie, slagen .heesch
en dof.
„Meer mannen, meer mannen!" schreeuw
de de klokkengieter.
Buiten werden tien mannen geroepen, om
te helpen.
„zy luidt, zy luidt!" riep Panko.
Zwaar dreunden nu de slagen, helder en
krachtig. Met machtige stem zong de klok
haar eerste lied over de Keizerstad.
En de mannen trokken harder, nog har
der. Toen klonk er opeens in den toren een
geluid van krakende balken.
De zware klepel was-losgegaan. Hy viel
naar beneden, sloeg door de torenzolders, en
stortte met een donderenden slag op den
steenen vloer in het portaal. De knechts
sprongen op zijde, maar de meester lag ver
pletterd.
't Volk buiten hoorde het gejammer en
geroep. Maar niemand wist, wat er gebeurd
was. v
Opeens drongen de menschen op zy en
maakten plaats. De keizerlijke stoet naderde
en trok over het plein, naar den dom. Boven
In den toren begon, nu de groote klok zweeg
het vesperklokje te luiden. Eerbiedig knielde
het volk neer.
Daar kwam bleek en ontdaan, een der ge
zellen aangeloopen.
„Wat is er gebeurd?" vroeg Karei.
„De klepel is gevallen, en heeft den mees
ter doodgeslagen."
„Waarom is hij doodgeslagen?" vroeg de
i keizer streng.
„Machtige, genadige keizer," antwoordde
de gezel, „hij had het zilver achtergehouden,
dat gij hem geschonken hadt."
„Hij heeft zijn gerechte straf!" zei Karei.
Onder de menigte op het Domplein ver
spreidde zich het nieuws van mond tot mond.
En allen zeiden: „Dat is de hand Gods."
En terwijl het vesperklokje nog steeds
klepte, trok de stoet en daarna het geheele
volk den Dom binnen. Het orgel speelde en
de koorknapen zongen met heldere stemme*
'den lof van den Allerhoogste.
