Buitenlandsch Nieuws
FEUILLETON
DE HAAGSCHE CONFERENTIE
Plicht en liefdf
TWEEDE BLAD
MAANDAG 2 SEPTEMBER 1929
BLADZIJDE 1
»mAÏ5!nA'VANVALK
ONDERWIJS
St. Radboudstichting
Indclogische leergang
Koloniaal Instituut
Genootschap leeraren
Nederlandsche Gymnasia
LANDBOUW EN VISSCHERIJ
Productie en uitvoer van
Bacon
Intern. Radioconferentie
te Den Haag
KERKNIEUWS
Vergadering Doorluchtig
Episcopaat
LEEUWARDEN
De slotzitting
Het officieele communiqué van de slotzit
ting der conferentie van Zaterdag luidt:
De financieele commissie kwam hedenoch
tend 10 uur bijeen en voltooide haar rapport
aan de voltallige conferentie. Na de bij
eenkomst van de financieele commissie kwam
de Haagsche Conferentie 1929 in voltallige
zitting te 12 uur 15 min. bijeen.
Bij den aanvang der vergadering herinner
de dr. Stresemann aan het besluit, hetwelk
in de eerste dagen der conferentie was ge
nomen, dat het voorzitterschap zou worden
bekleed door de hoofdei^ der delegaties van
de zes uitnoodigende mogendheden bij toer
beurt en alphabetische volgorde. Als presi
dent volgens deze regeling stelde dr. Stresar
mann de conferentie voor, als hulde aan
de welgeslaagde wijze, waarop de heer Henri
Jaspar het presidium had vervuld, dat de
president van den Belgischen ministerraad
in de vergadering van heden als president
zou blijven fungeeren.
Dit voorstel werd met applaus aangeno
men.
De heer Jaspar, na de vergadering dank
te hebben gezegd, stelde de vergadering voor
een telegram van gelukwensch aan H. M. de
Koningin der Nederlanden, ter gelegenheid
van haar verjaardag te fcnden.
De president deelde de Conferentie daar
op mede, dat omtrent alle politieke vraag
stukken, op de agenda voorkomende, over
eenstemming was bereikt tusschen de be
trokken mogendheden.
Vervolgens wees hij er op, dat de arbeid
van de financieele commissie was belichaamd
in een slot-protocol, hetwelk hij onder de
aandacht van de Conferentie bracht.
Het slto-protocol werd daarop met alge-
meene stemmen aangenomen.
Hierop gaf de heer Snowden als zijn mee
ning te kennen, dat, aangezien een protocol
zekere verplichtingen aan den president op
legde, het geschikt zou zijn, meer in het bij
zonder met het oog op de persoonlijke eigen
schappen, welke de heer Jaspar had getoond
te bezitten, dat hij permanent president van
de Conferentie zou worden.
Nadat de heeren Chéron, Mosconi en
Adatsji persoonlijk hulde hadden gebracht
aan den heer Jaspar en hadden uitgeweid
over de schitterende resultaten, welke het
slagen van de conferentie stéllig zou hebben
voor de stevige vestiging van den vrede en
voor het werk van den wederopbouw, aan
vaardde de heer Jaspar de zware taak van
permanent president.
De heer Jaspar dankte daarop alle leden
van de conferentie en in het bijzonder de
heeren Briand, Henderson, Grandi en dr.
Wirth, die Den Haag reeds verlaten had
den. Ook verzocht hij de conferentie hulde
te brengen aan den secretaris-generaal, sir
Maurice Hankey en diens collega's, aan het
secretariaat-generaal en alle deskundigen,
die tot den arbeid van de conferentie hun
medewerking hadden verleend.
De president gaf een samenvatting van
het werk van de conferentie en wees op de
groote verwachtingen, welke gekoesterd wor
den van haar arbeid, die een waarborg zijn
voor het volledige herstel van den wereld
vrede. Daarop sloot hij de zitting en ver
daagde den arbeid van de conferentie tot de
voltooiing van het werk van de sub-comité's,
welke zijn ingesteld, in verband met het
plan-Young, hetwelk de conferentie in haar
voltallige zitting had aangenomen.
De volgende bijeenkomst van de conferen
tie zal worden gehouden op den datum en
de plaats welke zullen worden vastgesteld
door den president na overleg met de Uit
noodigende Mogendheden.
In de Duitsche persconferentie over de
plenaire zitting der conferentie is nog mede
gedeeld, dat eenige commissiën reeds aan
het werk zijn en dat Jaspar voor de andere
tijd en plaats van vergadering nog zal vast
stellen, waarschijnlijk nog heden. De com
missies zullen de geheele maand Septembei
vergaderen en vermoedelijk zal de confe
rentie dan nog eenmaal in Den Haag bijeen
komen, omstreeks 10 October, voor een slot
zitting.
Over de Saarquaestie zijn reeds nota's
tusschen Frankrijk en Duitschland uitgewis
seld; de besprekingen zullen binnenkort te
Parijs beginnen en ononderbroken ten einde
worden gebracht.
De officieele documenten der con
ferentie.
Het Corr. Bur. meldt:
Het Protocol, zooals dit in d'e plenaire zit
ting der Haagsche Conferentie gisteren is
vastgesteld, luidt (.vertaald) als volgt:
1. De vertegenwoordigers van de rëgeering
van het Duitsche rijk, de regeering van Z. M.
den koning der Belgen, d'e regeeringen van
Z. M. den Britschen koning in het Veree-
nigde Koninkrijk de Canadeesche Domini
ons, het Gemeenebest van Australië, de Unie
i f
van Zuid-Afrika, de Dominions van Nieuw»
Zeeland, da...regeering van Bvitsch-Indië, de
regeoring van de Fransche Republiek, d:
Grieksche regeering, de regeering van Z. M.
den ken ng van Italië, van Z. M. den keizer
,'an Japan, de regeeringen van de Poo.sche
Republiek, de Portugeesche Republiek, de
regeerig van den koning van Rpemenië, van
Jen konmg der üerven, Kroaten en biovenen
en de regeering van de Tsjeeho-Slowaakschs
Republiek, tezamen met den vertegenwoordi
ger van de Vereenigde Staten van Amerika
.n de kwaliteit van waarnemer en met spe
cifiek begrensde volmacht:
in vergadering bijeen zijnde op het Bin
nenhof onder voorzitterschap van Z.Exc. den
heer Jaspar, eerste-minister van België, aan
het einde van de eerste phase der confe
rentie cp 6 Augustus 1929 te 's-Gravenhage
is aangevangen;
Jaspar
deelt de president de conferentie mede, aai
in alle politieke vraagpunten van de agenda
der conferentie een overeenkomst tusschen
de belanghebbende mogendheden is tot
stand gekomen.
2. De president constateert, dat met hei
oog op, het feit, dat onderscheidene vraag
stukken met betrekking tot het plan van 7
Juni 1929, te Parijs opgemaakt door de com
missie van deskundigen, in hoofdpunten zijn
geregeld' in overeenstemming met de hierbij
gevoegde' documenten (annexen I II, III en
IV), alle regeeringen door gedelegeerden op
de conferentie vertegenwoordigd, het ge
noemde plan in beginsel hebben aanvaard.
Desniettemin hebben sommige delegaties,
terwijl zij haar recht voorbehouden inzake
de verdere toetreding, op enkele punten op
merkingen gemaakt, welke geen beletsel zijn
voor de hierboven vermelde aanvaarding in
beginsel. Deze opmerkingen komen voor in
de notulen van de bijeenkomst der finan
cieele commissie op 30 Augustus 19?9
De president constateert vcorts. dat over
eenstemming is bereikt hiertoe strekkende
dat het saldo van het onvoorwaardelijke
•deel van de annuïteiten volgens het rapport
der experts, welke verdee'ing door cl™ regee
ringen moest worden geregeld, als volgt ver
deeld zal worden
Het Britsche Rijk
Japan
Koninkrijk' der Serven;
Kroaten en Slovenen
Portugal
Totaal
55 0000 000 R M.
0 600.003 R M.
6.000.000 R.M.
2.400.000 R.M.
70.000.000 R.M.
3. De conferentie neemt acte van de in
stelling van de Organisatiecommissie voorde
aanpassing van de Duitsche wetten, vastge
steld' in verband met het Dawes-plan, over
eenkomstig annex V van het rapport der
Experts en is van oordeel, dat de Organi
satiecommissie voor de Internationale Bank,
bedoeld in afd. III van Annex I van het
rapport der Experts, zoo spoedig mogelijk
zal moeten worden ingesteld.
4. De Conferentie besluit tot het instellen
van technische commissies belast met de
taak om gedetailleerde aanbevelingen te
ontwerpen met betrekking tot:
(a) het vaststellen oveeenkomstig annex II
van nieuwe regelingen voor leveranties in
natura en het voorstellen van maatregelen,
welke noodig zijn in verband met den over
gang van het tegenwoordige naar het nieu
we stelsel, voor zoover zoodanige leveranties
betreft;
(b) de definitieve regeling van de weder.
zijasche vorderingen der credifceur-regeerin- I
gen met betrekking tot afgestane eigendom
men en bevrijdingsschulden en de definitieve
regeling van de geldelijke verplichtingen der
debiteur-regeeringen krachtens de verdragen
van St. Germain, Triandki en Neuilly.
De Conferentie besluit voorts een com
missie van' juristen in te stellen om de ge
detailleerde teksten te on werpen, die be
lichaamd zullen worden in het slotprotocol
voor het in werking stellen van het plan dei-
Experts.
Verder besluit de Conferentie, met inacht
neming van de verklaringen en voorbehou
den, afgelegd en gemaakt in den loop van
de bijeenkomsten van de financieele com
missie op 30 en 31 Augustus 1929, welke zijn
neergelegd in de notulen van deze bijeen
komsten, tot de instelling van een commis
sie belast met de taak om de noodige bepa
lingen te ontwerpen voor de toepassing van
de aanbevelingen van hoofdstuk IX van het
rapport der Experts betreffende de liqui
datie van het verleden en het voorstellen
van de maaticgelen, vereischt om den ovei-
gang van het bestaande naar hef. nieuwe
regime te doen plaats vinden.
5. De conferentie verzoekt ieder der uit
noodigende mogendheden en het koninkrijK
der Derven, Kroaten en Slovenen, ééne af
gevaardigde te benoemen in de commissie
tot het majeen van nieuwe regelingen ten
aanzien van leveranties in natura en beslui;
om de Belgische, Britsche, Fransche, Griek-
sc'ne, Itaiiaanscha, Japansche, Poolsche, Por
tugees she, Roemeensche, Servisch-Krc a-
.i oii-Sloveensche en Tsjecho-Slowaakache
egeeringr.n te vereeëken om, indien zij dit
vvenschën, twee vertegenwoordigers te benoe
men m de commissie betreffende afgedane
eigendommen en bevrijdingsscaulden en a.
jeidelijkp verplichtten Van Oostenrijk, Hon
garije en Bulgarije, met dien verstande, dat.
wanneer de commissie de geldelijks verplich
tingen van de Ocsteirrijksche, Hongaars she
?f Bulgaarsche regeeringen behandelt, elK
dezer regeeringen zal worden uitgenoodigd
om twee vertegenweora'igers in de commissie
te benoemen, yarn er haar beiangen in het
spel zijn.
6. De commissies, door de Conferentie in
gesteld, zullen bijeenkomen op een datum en
plaats, d'öor ten president van de Con
ferentie vast te stellen.
7. De conferentie 'zal wedsr bijeenkomen
op een datum en piaats vast te stellen dooi
den president in overleg met de uitnoodi
gende mogendheden.' ten einde de rapporten
in overweging te nemen, welks haar zullen
worden voorgelegd door alle oommissies hier
boven vermeld en teneinde daaraan gev
te, verbinden als wenscheiijk mag w order-
geacht'.
(was geteekencl) Preisdent:
I-IENRi JASPAR.
(w.g.) M. P. A. HANKEY,
.secretaris-gsnerar.l
Gedaan te 's-Gravenhage. den één en
dertigsten dag van Augustus 1929.
ONTPLOFFING BIJ HET RIJKSDAG
GEBOUW
BERLIJN, 1 September (V.D.) Heden
morgen omstreeks 4 uur is een helsche ma
chine voor den Noordelijken ingang van het
Rijksdaggebouw ontploft. Een gedeelte van
de ruiten is gesprongen. Dé materieelf-
schade is gering De politie heeft een onder
zoek ingesteld, doch heeft nog niet kunnen
ontdekken, wie de dader van dit misdrijf
is. Men heeft slechts eenige doelen van het
uurwerk van den bom gevonden. De straat
is afgezet, terwijl het gebouw door de politie
is bezet.
HAKENXBEUZLERS WA ARS CÏÏ3JNLIJK
DE SCHULDIGEN
BERLIJN, 1 September (V.D.) Omtrent
den in den nacht van Zaterdag op Zondag
gepleegden bomaanslag op het-gebouw vas:
den Duitschen Rijksdag wordt nader gemeld1
dat de bom te vier uur 's nachts explodeer
de bij het vijfde portaal van den Noordelij
ken ingang van het Rijksdaggebouw Deze
ingang geeft toegang tot den rechtervleugel
van het Rijksda,ggebouw en leidt naar het
sousterrain naar de krantenarchieven en
naar de parterre naar de garderobe. Op de-
eerste verdieping van dezen vleugel is over
een front van 20 meter de kamer ten
dienste van het Seniorenconvent. Daaraan
grenst een groote toiletruimte en daarnaast
bevindt zich het trappenhuis.
De bom was neergelegd voor een der drie
vensters van het sousterrain, waarin het
krantenarchief gevestigd is. Door de expló-
sie werden alle- ruiten van de ramen van het
sousterrain vernield en de kozijnen eruit
geslingerd, terwijl de schade aan den bin
nenkant slechts gering was. Ook van de
ramen van de hoog gelegen parterre werden
alle ruiten, die daar 12 m.M. dik zijn, ver
nield, terwijl op de eerste verdieping slechts
het raam van de waschgelegenheid bezweek.
Het Rijksdaggebouw werd onmiddellijk door
de Schupo in een wijden kring afgezet. Kort
na den aanslag 'verschenen dé .vice-president
Dr. Weiss, de Departementsdirecteur' Wuen-
disch en de chef der recherche Werner met
de commissarissen Dr. Braschwitz en Muehl-
friedel van de afdeeling IA der Berlijnsche
politie. Van de helsche machine werden ver
schillende deelen gevonden, o.a. van de
springstoflading, deelen van een, wekker
uurwerk en van zaklantaarnbattjjrijen, die
zelfs voor een deel naar de overzijde van
de straat waren geslingerd.
Op één der spanningsmasten van het
tramnet, ter hoogte van de plaats, waar de
helsc.he machine was neergelegd, werd een
z.g. sluitzegel gevonden met het Swastika-
teeken der Hakenkreuzlers en het opschrift:
„Groot-Duitschland ontwaakt'1
De door de politie ontboden deskundige
van het Chemisch-technisch Rijksbureau Dr.
Richter, die ook medewerkte bij het onder
zoek naar de verschillende bomaanslagen in
Luneburg, Oldenburg en Sleeswijk, stelde ook
hier een onderzoek in. Weliswaar kon hij
den juisten aard van de springstoflading
nog niet vaststellen, doch het is dezelfde
springstof, die ook bij de bomaanslagen in
genoemde plaatsen gebruikt werd. Met acht
het daarom aannemelijk dat er verband be
staat tusschen dezen aanslag op het Rijks
daggebouw en de aanslagen van den laatsten
tijd in Sleeswijk en Oldenburg. De politie-
president heeft een belooning van 25.000
mark uitgeloofd, waarvan 10.000 voor dege
nen, die aanwijzingen kunnen geven om
trent den aanslag op het Rijksdaggebouw die
tot arrestatie van de daders leiden, en 15.000
marli voor degenen, die aanwijzingen kunnen
^geven omtrent dezen aanslag en de aansla
gen in Sleeswijk en Oldenburg.
SNOWDENS ONTVANGST IN LONDEN
LONDEN, 1 Sept. (V/ D.) Gelijk ver
wacht kon worden, is Snowden bij zijn aan
komst alhier, héden mors en om 9 uur 35
enthousiast ontvangen. Toen, de trein bin
nenliep weerklonk luid geroep van ongeveer
4000 personen. Namens de regeering werd hij
door den Minister van Luchtvaart en een
vertegenwoordiger van den Minister-president
ontvangen. Snowden legde een korte verkla
ring af, waarin hij er op weqs. dat in Den
Haag hét doel, waarvoor gestreden werd. kon
worden bereikt; alle deelnemers .zijö met het
resultaat volkomen tevreden.
HET RAPPORT OVEïï HST VIJFDE
ANNÜÏTEITSJAAR
BERLIJN, 1 Sept. (V. D.) De algemeene
agent voor reparatiebetalingen maakt bekend,
dat Duitschland gedurende hst vijfde, op den
31sten Augustus afsluitende jaar van het
deskundigenplan, alle betalingen volledig en
op tijd heeft verricht en dat dé overschrijving
aan de crediteurstaten en voor de overige
dosleindêft van het plan regelmatig en zonder
stoornis zijn verloopen voor de Duitsche
valuta.
De vijfde annuïteit bedroeg 2500 millicen
Mark, terwijl hierin begrepen is een bedrag
van 79 millioen, dat nog aan de vierde an
nuïteit moest worden betaald in Septemb™r
'923. Daar de viifde -annuïteit zelf 2509 mil
üoen Mark bedraagt, zal in September nog
79 millioen Mark moeten worden betaald.
Het totale transfer in het vijfde anni'ïtelts-
iaar bedroeg 2453 millioen goudmark, ter
wijl de totale inkomsten ongeveer 2590 mil-
liöéri goudmark beliepen. Ongeveer 1419 mil-
'Joen is in buiteiilandsehe valuta overgeschre
ven. dus ongeveer 57 03 pet., terwijl 1034 mil
lioen in markenbetalingen zijn overgemaakt,
d. i. 42.17 pet.
Hst contante saldo uit het conto van den
ligemeenen agent bedroeg in. 'het begin van
wt vijfde annuïteitsjaar ongeveer 189.5 mil
lioen goudmark en aan het einde van dat
jaar op 31 Augustus 237 millioen, waarvan
37 millioen in Rijksmark en ongeveer 170
millioen in buitenlandsche valuta.
MACDQNALD IN PARIJS
Pesprek'ngen met Briand V
PARIJS, 1 Sept. (V. D.) Met betrek
king tot de Farijsche samenkomst van den
Franschen en den Engelschen minister-pre
sident, die Zaterdagmiddag heeft plaats ge
vonden in de Rotondesalon van het minis
terie van buitenlandsche zaken, stellen de
officieele commutiiqué's vast, dat gesproken
s over de afgesloten conferentie in Den Haag
rn de a.s. werkzaamheden in Genève, en, zoo
als Briand den journalisten zeide, over de
..organisatie van den vrede". Briand heeft
daaraan toegevoegd, dat de Haagsche confe
rentie door alle misverstanden tusschen*
Frankrijk en Enge' nd uit den weg te rui
len, den weg geopend heeft voojy.de vrucht
baarste samenwerking der landen voor hun
-etpeenscbappslijk' ideaal, het werk der
'zedestiohting.
Vo-eens ,,Lc Populaire", het socialistische
dagblad, werd de hoofdschotel der besprekin
gen gevormd door de algemeene oSligatoire
arbitrage-acte en de mogelijkheid terug te
'meren tot 't protocbl van Genève van 1924.
Volgens dit blad zou MacDona'.d medegedeeld
hebben, dat het dé wil van de arbeiders-
regeering was de arbitrage-act binnenkort te
ratificeeren, terwijl Briand er op wees, dat
deze reeds voor het Fransche parlement ge
bracht was en de ratificatie nog slechts een
kwestie van enkele weken was. Bovendien
zijn door Briand de kwesties der vlootont-
wapening en de gebeurtenissen<in Palestina
ter sprake gebracht. De verklaringen, die
MacDonald in naam van Engeland en die
Briand in naam van Frankrijk in Genève zal
afleggen, zouden, volgens dit blaft, vrij ge
lijkluidend zijn.
DE ZIEKTE VAN POINCARÉ.
ZORGWEKKEND
PARIJS, 1 Sept. (V.D.) Ondanks de
kalmeerende officieuze verzekeringen schijnt,
volgens de „New-York Herald de toestand i j»
van den gewezen minister-president Poin- j A I Jfl jjNyCJIr'N
caré zorgwekkender te zijn dan oorpronke-
lijk werd aangenomen. De artsen geven toe,
dat Poincaré met een longontsteking te bed
ligt en niet in staat is geweest c l voor
eenigen tijd een tweede operatie te onder
gaan. Briand en Macdonald, die Zaterdag
een bezoek brachten aan de woning van
Poincaré kregen te hooren, dat Poincaré
volledige rust moest hebben en niet gestoord
mocht worden. De lijfarts van Poincaré ver
klaarde, dat er geen reden was om ongerust
te zijn, daar de haard der longontsteking
reeds afneemt. Er heerscht eenige vrees,
dat het hart van Poincaré zwak is.
DE SLAAPZIEKTE BREIDT ZICH UIT
LONDEN, 1 Sept. (V.D.) Volgens be
richten uit Tokio breidt de slaapziekte in
verschillende gebieden van Japan zich op
gevaarlijks wijze uit. Op ongeveer 800 K.M.
ten W. van Tokio waren reeds voor eenigen
tijd ernstige ziektegevallen geconstateerd.
Thans wordt bericht, dat in de streek van
Nikko in totaal 241 aan de ziekte lijden,
waarvan tot dusver reeds 91 overleden zijn.
Het Doorluchtig Episcopaat heeft op diens
verzoek eervol ontslag verleend aan den heer
C. L. Bressers, te Dongen, als lid van het
Bestuur der St. Radboudstichting, onder
dankbetuiging voor de langdurige en veel
vuldige diensten door hem als zoodanig be
wezen.
Het Doorluchtig Episcopaat heeft als lid
van het Bestuur benoemd mr. A. Baron van
Oldeneel tot Oldenzeel, te Oosterhout.
Van 16 September tot 14 December
Voor ieder, die een kolonialen werkkring
bekleedt, is het noodzakelijk zoo goed moge
lijk bekend te zijn met land en volk en de
bestuursvoorschriften van het overzeesche
gebied, waarin men werkzaam is. De gelegen
heid zich daaromtrent kennis eigen te ma
ken, biedt het Koninklijk Koloniaal Instituut
o.a, in zijn driemaandelijksche Indologische
Leergangen, waarvan de vier en twintigste
den 16den September a.s. aanvangt.
Voor de drie en twintig tot nu toe gehou
den leergangen waren er 1040 ingeschrevenen
onder welke 88 dames van wie 776 voor
den geheelen leergang. Van de 1040 inge
schrevenen waren bestemd voor een werk
kring bij ondernemingen van landbouw, han
del en bankwezen in Ned.-Indië 678; artsen
133: officieren 65; van verschillende beroe
pen 164.
99ste Algemeene Vergadering
De algemeene vergadering van bovenge
noemd Genootschap begon Zaterdagmorgen
met de verkiezing van een bestuurslid we
gens periodieke aftreding van mej. dr. A.
J. Portengen. Het hoofdbestuur had de aan
dacht gevestigd op dr. Hemelrijk te Alkmaar,
terwijl de afd. Amersfoort mej. E. van Teu-
tem voordroeg. Nadat ook de candidatuur
van dr. Hemelrijk verdedigd is, werd gekozen
mej. van Teutem.
De commissie-verslagen passeeren in snel
tempo de revue.
De heer dr. Unger deed mededeelingen
over het philologisch studiefonds te Utrecht,
waarbij hij wees op het groote nut van
studiereizen voor a.s. classici.
In de plaats van mej. dr. A. J. Portengen
(het bestuur stelde voor: dr. J. Hemelrijk)
werd mej. E. van Teutem, uit Amersfoort,
met meerderheid van stemmen gekozen.
Hierna hield prof. dr. G. Brom een voor
dracht over: „Leeren voordragen". Deze rede
werd door een geanimeerde gedachtenwisse-
iing gevolgd.
Hierna kwamen de verschillende verslagen
tan de orde, die alle werden goedgekeurd.
De inspecteur der gymnasia, dr. Vinké-
steyn, sprak nog enkele woorden van waar
deering voor het werk van het Genootschap,
waarna de voorzitter de vergadering met 'n
woord van dank sloot.
In de middaguren bood het gemeentebe
stuur van Amersfoort het congres een thé
aan in Huize „De Stichtsche Heuvel" op den
Amersfoortschen Berg.
DINSDAG 3 SEPTEMBER.
HUIZEN. .5 M. 10 00—10.15 Morgenwij
ding, 10.3012.00 Gramofoonmuziek, 12.15
tot 1.45 Concert door het Tuschinsky-or-
kest, 1.452.00 Gramofoonmuziek, 2.00
2.45 Kookpraatje door P. J. Kers, 2.45
3.00 Gramofoonmuziek, 3.004.00 Maak-
het-zelf-cursus, 4.004.30 Gramofoonmu
ziek, 4.305.30 Microfoon-debutanten, so
praan en alt, 5.307.00 Concert door het
Omroeporkest, Greta de Knegt-ter Haar
sopraan, 7.007.45 Lezing door Casper
Höweler over: De Missa Solemnis van
L. van Beethoven, 8.018.30 AVRO-Boe-
kenhalfuurtje, J. G. de Haas bespreekt A.
Jurriaan Soetmulder's „De greep van den
tijd", 8.03 AVRO-Radio-Tooneel. Studio-
opvoering van „Fientje Beulemans",
Vlaamsch blijspel in 3 bedrijven door Fon-
son en Wicheler. Leiding: Louis Saalbom.
In de pauze persberichten. Na afloop:
Dansmuziek uit cabaret „La Gaité", Am-'
sterdam, 12.00 "'.uiting.
HILVERSUM, 298 M. Na 6 uur 1071 M.
10.30 NCRV Tijdsein, 10.30—11.00 NCRV.
Ziekendlenst, 12.301.15 KRO. Concert
door het KRO-Trio, J.15—2.00 KRO.-Gra-
mofoonmuziek, 2.002.20 KRO-knipcursus
2.203.20 KRO Vrouwenuurtje, 5.006.00
KRO Gramofoonmuziek, 6.00 KRO Om
zetting golflengte, 6.016.50 KRO. Gramo
foonmuziek, 6.50—7.00 KRO. Praatje over
den te openen cursus „Naaien, knippen en
stofversieren". 7.007.15 KRO. Praatje
over den cursus Engelseh. 7.157.25 KRO.
Gramofoonmuziek, 7 358.00 KRO. Lezing
over het „Katholiek standpunt inzake Li
chaamscultuur", 8.009.15 KRO. Concert
Orkest en vocale solist, 9.159^p KRO
Nieuwsber., 9.36—9.45 Praatje over den
cursus Esperanto 10.3011 30 Gramofoon
muziek.
DAV ENTRY, 1534.4 M. 10.35 Morgenwij
ding. 10.50 Nieuwsber., 11.05 Lezing, 11.20
Gramofoonmuziek. 12.20 Orgelconcert. W.
R. Fogg (zang), 1.20 Orkestconcert, 2.20
2.45 Beelduitzending, 4.20 Orkestconcert,
5.35 Kinderuurtje, 6.35 Nieuwsberichten,
7.05 Strijkkwartet. 7.20 Lezing, 7.45 Le
zing. 8.05 Concert, Marie Rabeneck, zang,
8.20 Concert E. Suddaby, sopraan, D. No
ble, bariton, Solomon, piano, symphonie
orkest, 10.00 Nieuwsberichten, 10.20 Lezing
10.35 Lezing, 10.55 Dansmuziek, 11.35—
12.20 Dansmuziek.
PARIJS ..Radio Paris", 1725 M. 12.50—
2.20 Gramofoonmuziek, 4.05 Concert en
solisten, 6.55 Gramofoonmuziek, 8.55 con
cert orkest en solisten.
LANGENBERG, 473 M. 7.20—7.50 Gramo
foonmuziek, 7.508.50 Orkestconcert, 10.35
tot 12.10 Gramofoonmuziek, 12.30 Gramo
foonmuziek, 1.252.50 Concert. Strijk
kwartet, alt en piano, 5.556.50 Orkest
concert, 8.20 Orkestconcert, piano.
ZEESEN, 1635 M. 6.10—12.50 Lezingen,
12.501.15 Gramofoonmuziek, 1.155.20
Lezingen, 5.20—6.20 Concert uit Leipzig,
6.20—8.20 Lezingen, 8.20 „Elga", Tooneel-
stuk van Gerhart Hauptmann.
ERUSSEL, 508.5 M. 5.20 Trio-concert, 6.50
Gramofoonmuziek, 8.20 Orkestconcert.
HAMBURG. 372 M. 11.50 Muziekuitzen-
ding voor scholen, 4.35 Orkestconcert, 5.20
Orkestconcert. 6.35 Concert, 8.20 Duitsche
avond, 10.45 Orkestconcert.
worden aangewezen als het land waar het
C. C. I. R. voor de eerste maal zal bijeen
komen. De bijeenkomst welke te 's-Graven
hage in hotel „De Twee Steden" zal wor
den gehouden is bepaald op 18 September
tot 2 October a.s.
In verband met de veelvulidge vraagstuk
ken welke zich op het gebied der radiotech
niek nog voordoen, bestaat er voor deze
eerste bijeenkomst veel belangstelling uit het
buitenland. Verwacht wordt dat de voor
naamste landen van Europa en andere con
tinenten in totaal door ruim 150—200 ge
delegeerden vertegenwoordigd zullen zijn.
De directie van den Landbouw deelt mede,
dat gedurende de dagen van 22 tot 28 Aug.
zijn geslacht voor baconbereiding 17.403 var
kens (voorafgaande 7 dagen 17.720), terwijl
werd uitgevoerd bacon, afkomstig van 17.655
(17.529) varkens.
Poincaré
De Nederlandsche delegatie
Tijdens de radio-conferentie te Washing-
ton is besloten tot de instelling van een per- 1
manente commissie voor het uitbrengen van
"riviezen over radiotechnische kwesties, welke
adviezen door tusschenkomst van het Inter
nationaal Telegraafbureel te Brn ter kennis
van de Telegraafadministraties der onder
scheidene landen zullen worden gebracht.
Nederland genoot de onderscheiding te
Het Doorluchtig Episcopaat zal zijn ge
wone Najaarsvergadering houden te Breda,
op 30 September.
14
Viola's blikker vlogen naar hem. on hij
las in die stralende oogen de bevestiging
van zijn geluk. Onï haar mond zweefde een
zalig glimlachje, terwij, nii vriendelijke woor
den sprak en toen het uitdeelen dei Kerst
geschenken was afgeJocpsn, en de zoo ruim
schoots begiftigden zich dan-end verwijderd
hadden, wierp Viola zich gelukkig aan Mag-
da's borst.
„O, wat voel ik mij heden gelukkig en
tevreden!" sprak zij
Een ontevreden trek zwam voor een
oogenblik op Magda's gelaat, doch zij her
stelde zich spoedig.
„Ik verheug mij met u", hernam ze zacht,
en drukte een kus op Viola's voorhoofd:
„doch iaat ons nu eens kijken, of het Kerst
liedje ook aan ons gedacht heeft
Ongemerkt pinkte zij een traan weg en
•oerde Viola naar ae zijkamer, waar rijke
geschenken voor het meisje lagen uit
gespreid.
Met een gloed op de wangen en een we-
UI van gelukzaligheid in de oogen, be
dankte Viola zuster, en hroer voor de ver
rassing haar bereid en kwam toen ook met
hare geschenken voor den dag.
Voor Magda had zij verscheidene keurige
borduurwerkjes vervaardigd, mijnheer von
Rotteck ontving een sigarenkoker er, Ger
hard een groote rol wit papier. Verwon
derd nam hij het aan.
„Ons kasteel, Magda1" riep hij aangenaam
verrast, toen hij de zorgvuldig uitgevoered
teekening zag. „Hoe mooi! Ge i.eoc je zelve
overtroffen, Viola!'
„Ons lief, oud nuis, getrouw 'tot in de
kleinste bij zonder heaen weergegeven.knik
te de zuster. „Ge nadt Gerhard geen groo-
ter genoegen kunnen verschaffen, Viola!"
O hoe trots, hoe gelukkig gevoelde het
jonge meisje zich bij deze lofspraken! En
toen Gerhard op haar ictrad en met een
warmen, innigen handdruk zeide: „Van mor
gen at zal de teekening in een lijst boven
mijn schrijttafel hangen!" was zij overge
lukkig.
Gedurende de feestdagen kwamen er gas
ten en heerschte een prettige gezelligheid
op het kasteel Linden bosch.
Gerhard zag er wel tien iaar jonger uit
en Viola liep rond met een gezichtje als
de lachende lentehemel
Met het fijne instinct van het vrouwelijk
hart voelde zij de beslissing naderen en die
vurige verwachting deed heel haar voorko
men ouder schijnen.
En de dag brak aan waarop hij tot het
meisje innige woorden van liefde sprak En
vol vertrouwen, heur hoofd tegen zijn borst
vleiend, fluisterde zij, de bekentenis- harer
liefde.
j Nu had zij het geluk gewonnen en zij
meende het nimme: te kunnen verlie
zen.
Magda's gelukwensch klonk zóó oprecht
gelijk hij trouwens alleen kon komen uit
een gevoelvol, minnend hart, en toch be
kroop haar een bang voorgevoel, toen zij die
twee vóór zich zag staan.
Haar ernstige, standvastige broeder en het
kind van „die vrouw"! Zou dat wel goed
afloopep? En Magda bad uit het diepste
harer ziel tot Goo. cat Hij dit huwelijk
gelukkig zou maken.
Men besloot Viola's verloving met Ger
hard 'nog geheim te tiouden, aangezien de
trouwplechtigheid eerst na verloop van een
jiïar kan plaats hebben. Gerhard wilde het
jonge meisje tijd laten, zich in haren nieu
wen toestand te leeier. schikken en Magda
keurde dit besluit van haren broeder goed.
Viola vond haar heimelijk geluk zoo zoet,
dat zij er toegestemd zou hebben, nog jaren
lang, verloofde te blijven want zij vond het
zoo verrukkelijk zulk een zalig geheim voor
de heele wereld verborgen te houder..
„Alleen mijnheer von Rotteck werd in het
vertrouwen genomen: tiiie dagen daarna
deed hij in allen vorm aanzoek bij Gerhard
om Magda's hand. Hij keek zijn vriend ver
baasd aan. Magda bad a; reeds zoovele
vrijers afgewezen en zot dikwijls beslist ver
klaard ongehuwd te willen blijven, dat bij 't
maar niet kon gelooven, dat zij ooit tot an
dere gedachten zou komen.
„M'n beste Rotteck". zei hij daarom met
eenige verlegenheid. rr.ij dunkt, dat ge toch
moest wéten, hoe Magda over trouwen denkt.
God weet, dat ik haar aan niemand liever
zou geven, dan aan j~ü, maar tot nu toe
heeft zij alle aanzoeken afgeslage. en ik
twijfel er sterk aan. of ze voor jou een uit
zondering zal maken.'
„O, als het dat maar is," viel Rotteck
hem opgeruimd in dt rede, „met Magda en
mij staat het op goedèn voet. Zij kent mij
ne genegenheid voor haar en ik ben er vast
van overtuigd, dat zij niet ..neen" zal zeg
gen."
„Maar, lieve hemel, mensch, waarom ben
je dan niet al lang getrouwd?"
„Je kent mijn vroegeren toestand: schul
den, niets dan schulden, hernam Rotteck.
„Maar Magda kreeg toch een aardigen
bruidschat mee."
„Denk je dan, dat ik daar ooit op gere
kend heb?"
Gerhard reikte hem de hand. „Neen,
neen, m'n beste Rotteck, daartoe ken ik
je veel te goed."
„Nu, ik kan je trouwens thans wel de ge
heele waarheid zeggen. Een jaar geleden,
toen ik met de regeling var al die onplei-
zierige aangelegenheden eindelijk klaar was.
vroeg ik Magda's hand, doch kreeg ten ant
woord: „Zoolang mijn broer Ongetrouwd
blijft, niet ik kan Gerhard niet alleen
Taten."
„En daarmede waart ge tevreden?"
„Wat moes' ik doen? Gè kent Magda s
vastheid van karakter. Ik zweeg en wacht-
te, ik kon haar immers in uw bijzien zien
en spreken, zoo dikwijls ik wilde. Dat was
Weliswaar een bescheiden geluk, maar het
was er toch een, en ge ziet, dat ik niet te
vergeefs heb gewacht."
„Welk een zeldzame geest van opoffe
ring", sprak Gerhard: „hoe zal ik u dat ooit
kunnen vergelden!"
Viola kon zulk een edelmoedigheid van
Magda's kant niet begrijpen en meende
glimlachend, dat hare liefde voor Rotteck
niet zoo bijster groot moest wezen nm zoo
gemakkelijk daarvan al stand te doen. ..Ik
zou nooit of nimmer afstand kunnen doen
van datgene, wat ik als mijn geluk beschouw,
al moest ik ook al het andere er voor op
offeren". zeide zij met een hartstochtelijk
ontroerde stem.
„Zelfs uw piicht?" vroeg Gerhard ontsteld,
„zoudt ge ook dien opofferen?"
„Ik ken maar één plicht, en dat is die
mijner liefde," zeide zij met vlammenden
blik, want zijn toon van teleurstelling had
haar gekrenkt.
Gerhard trad ontnuchterd eenige schreden
van haar terug.
..Ik had verwacht meer plichtsgevoel bij
ja te vinden," zeide hij met trillende stem.
„Maar Gerhard, moet de liefde dan niet
hopger staan dan al het andere?"
„Niet altijd, Viola, niet altijd!' hernam
Gerhard pijnlijk getroffen. „Er zijn dingen,
die voor ons hooger moeten staan. En juist
het bewustzijn van trouwe plichtsvervulling
moet ons wapenen tegen de bekoring, opdat
wij er niet onder bezwijken; hoe treurig zou
het er anders met onze beginselen uitzien?"
Viola hoorde hem zwijgend aan. De laat
ste regels van hare moeder stonden thans
mede duidelijk voor hare oogen. Piicht is
een akelig, treurig woord, hetwelk met zijn
ijskouden adem alle warmere gevoelens
doodt.
Ja, hare moeder had gelijk gehad, het
was een akelig, treurig woord, dat den weg
naar geluk versperde. Waar bleef het heer
lijk gevoel eener warme liefde, als dit en
kele woord plicht altijd als slagboom tusschen
beide trad?! Zij liet het fraai gevormde
hoofd voorover hellen en staarde peinzend
voor zich uit.
„Viola." zeide Gerhard na een lange pau
ze, „kunt ge mij ongelijk geven?"
Zij keek naar hem op.
Zij had koel willen antwoorden, doch toen
zij zijne donkere oogen met een uitdrukking
van innige hartelijkheid op zich gevestigd
zag, toen verdween haar wrevel.
Met een beweging vol bevalligheid reikte
zij hem de hand, terwijl zij op zachten toon
zeide: „Vergeef me, Gerhard, ik wilde je
niet krenken."
„Viola," fluisterde hij hartstochtelijk, „o
kon je mjj geheel en al begrijpen, wat zou
ik dan gelukkig, overgelukkig zijn!"
Viola had dit kleine geval al spoedig ver
geten, maar in de ziel van Gerhard liet
het zijn angel achter.
Wordt vervolgd.
V
