VOOR DE HUISKAMER
rWEEDE BLAD
DINSDAG 3 SEPTEMBER 1929
BLADZIJDE 3
BINNENLANDSCH NIEUWS
DE UTRECHTSCHE
GEMEENTE-BEGROOTING
Geen belastingverlaging
De belangen van voetgangers
Vereeniging „Katholieke
Studiebelangen"
MLister Deckers tot eere-lid
benoemd
Het weer in Augustus
LUCHTVAART
Noodlanding van een
vliegtuig
UIT ONZE OOST
Een steekpartij
Vreeselijke ramp op een
onderneming
ONDERWIJS
Internationaal Congres voor
Handelsonderwijs
KUNST EN KENNIS
Intern. Oogheelk. Congres
LANDBOUW EN VISSCHERIJ
Het 81e Ned. Landhuishoud-
kundig Congres
SOCIAAL LEVEN
Staking van nageljongens
Uit het textielbedrijf
GEMENGD NIEUWS
Door een meeningsverschil
Redding door een parachute
Mishandeld
102-jarige overleden
Vrachtwagen te water
Oude vrouw door wielrijder
omvergereden
STOOMVAARTLIJNEN
Prettige feestviering
De geheimzinnige vogel
B. en W. hebben den raad aangeboden
de ontwerpen van de gemeente-begroofing
en van de Uedrijfs- en andere begrootingen
voor het dienstjaar 1930, vergezeld van de
r.oodige toelichtingen.
In de nota van aanbieding zeggen B. en
W. o.a.:
Bij de samenstelling van eene begrooting
is men geneigd zijn aandacht niet uitsluitend
te bepalen bij het jaar, waarvoor zij zal
gelden, maar verder te zien en zich af te
vragen, welke vooruitzichten de loop van
ontvangsten en uitgaven voor de toekomst
biedt. Met te meer spanning volgen wij dien
loop, omdat wij voor de eerstvolgende jaren
vele werken en maatregelen in overweging
hebben, welke voor de uitbreiding, ontwik
keling en welvaart onzer zich in een belang
rijk tijdperk van groei en overgang bevin
dende stad van het hoogste gewicht, die
deels zelfs volstrekt noodzakelijk zijn. Daar
om is het ons een voldoening te kunnen
vaststellen, dat de financieele moeilijkheden
minder groot zijn dan zij de laatste jaren
waren en er verschillende teekenen vallen
waar te nemen, welke deels op eene ver
betering van de economische toestanden in
onze stad wijzen, deels zulk eene verbe
tering doen verwachten; wij denken b.v. aan
de. tamelijk sterk afnemende werkloosheid en
de gunstige ontwikkeling der gemeentebe
drijven, aan den bloei der Universiteit; aan
de snelle en rijke ontplooiing van de jaar
beurs en de veilingen, naast onze nieuw in
gerichte markten, het zeejr toegenomen ver
keer (ook van nieuwelingen) en de verhoog
de beteekenis van Utrecht als stad van con
gressen en vergaderingen factoren in het
bijzonder voor den middenstand van veel be
teekenis. Een gestadige verbetering van de
económische toestanden zal het naar wij ho
pen mogelijk maken om, mits men bij het
financieel beleid een groote voorzichtigheid
blijft betrachten, in de toekomst voor onze
stad te doen, wat voor hare ontwikkeling
en de welvaart harer inwoners noodzakelijk
is.
Hoewel de factor van de gemeentelijke in
komstenbelasting nog altijd aanzienlijk hoo-
ger is, dan die welke laatstelijk, voor dat de
financieele moeilijkheden zich voordeden,
gold, hebben B. en W. thans geen aanleiding
gevonden voorstellen te doen om rekening
te houden met eene verlaging van den fac
tor voor 19301931.
Moet aan hen niet gedacht worden?
Het Eerste Kamerlid, de heer Smcenge,
heeft den Minister van Waterstaat de vol
gende vragen gesteld:
Is de minister niet van oordeel, dat bij de
wegenverbetering, naast de belangen van
het snel- c.n rijwielverkeer, ook die van de
voetgangers in het oog dienen te worden
gehouden?
Zoo ja, wil de minister dan bevorderen, dat
bij den aanleg van nieuwe of de verbreeding
van bestaande wegen door den aanleg van
wandelpaden ook aan de belangen der voet
gangers de oudste categorie van wegge
bruikers aandacht worde geschonken?
Naar de „Msb." meldt, is in de vergadering
van het bestuur van de vereeniging „Katho
lieke Studiebelangen" onder voorzitterschap
van Prof. P. G. Groenen uit Warmond de
Minister van Defensie, Mr. Dr. L. N.
Deckers benoemd tot eere-lid dier vereeni
ging.
Zijne Excellentie die ter vergadering
aanwezig was werd door den voorzitter
van ganscher harte bedankt voor het vele
en belangrijke werk door hem met zooveel
toewijding en zoo belangeloos verricht ten
behoeve van de Katholieke studenten van
cns Vaderland en voor de cultureele ontwik
keling van ons Katholieke volk.
Het voorloopig overzicht
DE BILDT, 2 Sept. Mededeeling van
het Koninklijk Meteorologisch Instituut te
de Bildt. Voorloopig overzicht vanhet weer
in Augustus 1929.
Gemiddeld over de vijf hoofdstations was
de ochtendtemperatuur 0.3 graad Celsius te
laag. De afwijkingen in de eerste en tweede
decade resp. 1.5 en 1 graad beneden normaal
in de derde decade was de temperatuur nor
maal. De grootste afwijkingen kwamen voor
op den derden met 3.5 graad beneden en op
den 28sten met 3.5 graad boven normaal. De
gemiddelde maximumtemperatuur was 0.5
graad boven normaal, het gemiddelde mini
mum normaal. In het Noordoosten van het
land kwamen nog op enkele dagen nacht
vorsten voor. De neerslag was over het ge-
heele land beneden normaal Het tekort be
droeg' 15 tot 25 procent in Groningen, Dren
te, Gelderland, West-Brabant en Noord-
Limburg, ongeveer 50 procent in Zeeland en
overigens 30 tot 40 pCt. Het aantal uren
zonneschijn bedroeg te De Bildt 219 tegen
175 normaal.
Gisteren werd door het Fokker-vliegtuig
527, komende uit Soesterberg en bemand
met den tweeden luitenant Th. H. J. Cop-
pens en waarnemer len luiten. W. P Schot
man, te Marken een noodlanding gemaakt
wegens een defect aan den motor. Het vlieg,
tuig was te Soesterberg opgestegen tot het
maken van foto's boven Noord-Holland.
Reeds boven de Gouwzee sloeg de motor af.
Even voor het bereiken van de haven tracht
ten de vliegers den motor nog op gang te
brengen, hetgeen echter mislukte. Men is
toen tot een noodlanding overgegaan, welke
goed afliep. Het toestel liep geen beschadi
ging op, terwijl de inzittenden ongedeerd
bleven.
Naar alle waarschijnlijkheid zal het toestel
moeten worden gedemonteerd.
door met een parachute uit een vliegtuig te
springen, toen op groote hoogte de vleugels
van het toestel braken.
In den Passanggrahah op de onderneming
Soekamandi zaten de fabricatie-ehef Van
den Kerckhoff, de bouwkundige Van Rhee
en de tweede machinist Bocre bijeen. Van
Rhee en Boere kregen ruzie, waarop Boere
naar achteren liep, een mes haalde en terug
kwam met de bedoeling om Van Rhee te
attaqueeren. Van den Kerckhoff kwam tus-
schenbeiden. met 't gevolg dat hij den voor
Van Rhee bestemden messteek in den on
derbuik kreeg. Ernstig gewond werd hij
naar Bandoeng vervoerd. De dader werd ge
arresteerd. Een onderzoek wordt ingesteld.
De „Deli-Courant" meldt nog:
Op de onderneming Liberia ter Oostkust
zijn elf Indische kinderen na een injectie
toet een serum tegen mazelen overleden.
Naar wij hooren, heerschte er den laat-
eten tijd op verschillende ondernemingen in
ernstige mate mazelen. Dr. Weber van het
hospitaal te Perbaoengan heeft daarop 107
kinderen op de onderneming Liberia der R.
C. M. A. doen inenten met een bekend pro-
p'hylactisch serum tegen de ziekte, dat se
dert eenigen tijd vrij veelvuldig wordt toe
gepast, vooral ter voorkoming van de ver
raderlijke longontsteking, die bij mazelen
zoo gevaarlijk kan zijn. Enkele kinderen
toonden daarop zeer ernstige ziektever
schijnselen, die in den loop van den dag zoo
ernstig werden, dat nog dienzeliden dag elf
kindertjes overleden, terwijl nog verscheide
ne ernstig ziek werden.
Er was één familie, die tegelijk twee kin
dertjes verloor.
De leeftijd der arme slachtoffers varieerde
van een half jaar tot tien.
Dr. Beermann toog met zooveel Euro-
peesch en Inlandsch personeel als hij kon
krijgen naar de onderneming, om daar te
doen wat er gedaan kon worden. De admini
strateur. de heer Benz, is van het eerste
oogenblik af tot diep in den nacht bezig
geweest langs alle pondoks te gaan waar
de kleine patiëntjes lagen. Daarbij bleek, dat
de arme ouders ten volle begrepen, dat er
iets verschrikkelijk ongewoons moet gebeurd
zijn, dat deze gevolgen had. Want de dokter
slaat bij hen om zijn vriendelijkheid en zijn
medeleven bij hun ziekte en lijden, naar ons
verzekerd wordt, in aanzien en waardeering.
Des te tragischer is deze droev# samenloop
van omstandigheden.
Naar we vernemen, werd het serum geheel
op de gewone wijze bereidt, zooals reeds
herhaaldelijk is geschied, waarbij alleen dit
maal op aangeven van één der bekende
handboeken, een kleinere hoeveelheid car-
bolzuur werd gebruikt, omdat dit bij de
injectie dikwijls een vervelende werking
uitoefent.
De hoofdadministrateur der R. C. M. A.,
dc heer Siewertsz van Reesema, begaf zich
op het hooren van het bericht dadelijk naar
de getroffen onderneming.
Dc opening
In de groote aula van liet Koloniaal In
stituut te Amsterdam heeft in tegenwoordig
heid van verschillende autoriteiten de ope
ning plaatsgehad van het Internationaal
Congres voor Handelsonderwijs, 'dat door
meer dan zevenhonderd afgevaardigden, te
zamen vertegenwoordigende meer dan 30
naties, werd bijgewoond. Wij merkten o. m.
op Mr. Terpstra, Minister van Onderwijs;
Jhr. mr. D. E. van Lennep, jhr. mr. dr. A.
Röell, commissaris der Koningin in Noord-
Holland, den heer W. de "Vlugt, burgemees
ter van Amsterdam, wethouder Ketelaar en
vele anderen.
Het Congres werd te ruim 10 uur geopend
door den minister van Onderwijs, die er in
een korte toespraak op wees, dat de Neder-
landsche regeering het zeer op prijs stelt,
dat het congres hier te lande plaatsvindt,
overtuigd als zij is, van de groote belangrijk
heid der te voeren besprekingen. Z. Exc.
sprak tenslotte d'e beste wensehen uit voor
het welslagen van het Congres.
Op dit congres kwam het eerst in behan
deling een inleiding van dr. S. Elzinga, in
specteur van het Middelbaar Onderwijs te
Haarlem, over: De grondslagen van het
handelsonderwijs. Teneinde tijd en moeite
te besparen was voor alle onderwerpen er
staan in totaal 32 inleidingen en referentiën
op de agenda de regeling getroffen om na
een kort woord van den inleider terstond
met de discussie te beginnen.
Na de inleiding van dr. Elzinga werd het
eerste hoofdthema van het Congres aan de
orde gesteld, n.l. „De internationale ineen-
vlechting der economische betrekkingen en
de uitwerking daarvan op het handelsonder
wijs". Het thema werd ingeleid door prof. dr.
Wilhelm Kalveren uit Frankfurt a/M, waar
na achtereenvolgens twee referaten in be
handeling' kwamen. Het eerste was van den
heer G. A. Blandel, afgevaardigde van het
Verbond van Vereeniigngen van oud-leer
lingen van hoogere handels scholen en secre
taris-generaal van de Fransche sectie van
het Congres. Het referaat was getiteld: „De
betrekkingen tusschen het handels- en het
universeel-onderwijs". Het tweede referaat:
„Sociale en economische beteekenis van de
opleiding tot koopman" werd ingeleid door
Leverett. S. Lyon van het Brookings-Instituut
te New York. Bij de zeer geanimeerde dis
cussies verleenden de tolken hun onschat
bare diensten.
De ochtendzitting was hierna geëindigd.
Van de gelegenheid tot een bezoek aan het
Museum van het Koloniaal Instituut werd
door velen gebruik gemaakt. Te kwart over
één vereenigden de Congressisten zich aan
een lunch in „Artis".
Te half drie voncf in het Koloniaal Insti
tuut de voortzetting van het Congres plaats.
De heer V. Fikrele, professor aan de Handels-
hoogeschool te Praag, leidde een referaat ir.
over „De opleiding tot den handel". Vervol
gens kwam in behandeling een referaat over
„De ontwikkeling van het handelsonderwijs
gedurende de laatste 15 jaren in de Veree-
nigde Staten van Amerika", door mr. Hen
ry R. Hatfield van de universiteit van Cali-
fornië. Het volgende referaat, „Essentieele
ideeën betreffende het handelsonderwijs in de
jaren na den oorlog", was van prof. J. Er-
ben van de Duitsche handelshoogeschool te
Praag. Nadat vervolgens dr. Karl Szabó uit
Boedapest het onderwerp „Het handelson
derwijs en ci'e vakpers" had ingeleid, kwam
tenslotte in behandeling het vraagstuk in
zake de „uitwisseling van jonge kooplieden
met betrekking tot hun practische opleiding."
Inleider*- -'aren hier de heeren Viback van
do Ha; hcogeschool te Kopenhagen en
dr Larcher, algemeen inspecteur van het
technisch onderwijs in Frankrijk, die meer
succiaal sprak over de „middelen om het
hocger handelsonderwijs te voltooien door
internationale studiebeursen of speciale
leerjaren" Ook de oncerwerpen van den
middag gaven aanleiding tot veel discussie.
In de druk bezochte vergadering van het
Centraal Btyeau van de Internationale Ver
eeniging voor Handelsonderwijs werd beslo
ten. dat, nadat gedurende 3 jaar de zetel van
de vereeniging te Zurich was gevestigd, deze
thans bij het verstrijken van den bij de sta
tuten vastgestelden termijn op 31 December
a.s. verplaatst zal worden naar Amsterdam,
eveneens voor een tijdvak van drie jaren.
Op voorstel van Geheimrat Dr. Hermann
Schmidt, uit Brunswijk werd de heer Ch.
E. H. Boissevain, voorzitter van de Nationale
Vereeniging voor Handelsonderwijs, bij ac
clamatie benoemd tot voorzitter van de In
ternationale Vereeniging.
Tenslotte werd door verschillende aanwe
zigen aangedrongen om samenwerking te
zoeken met de Internationale Kamer van
Koophandel om te geraken tot een gezamen
lijke internationale behartiging van de be
langen van het handelsonderwijs.
In behandeling kwam nog het referaat
van prof. V. Fikrle uit Praag over
De opleiding van den koopman.
De school kan, als maatschappelijke in
stelling, aldus deze referent, den leerling
het begrip bijbrengen van de vele plichten,
waarvoor een koopman in onzen tijd komt
te staan. Anderzijds heeft zü geen midde
len om koopmanseigenschappen als energie,
initiatief, doorzettingsvermogen en men-
schenkennis te geven; deze berusten im
mers op erfelijkheid. Zij kan ze alleen bij
den leerling ontdekken en ontwikkelen. De
goede, moreele eigenschappen van den leer
ling kan de school opkweeken, de slechte
onderdrukken.
Daartoe móet haar leerplan op de
practische vakken en op onderlinge sa
menwerking ingericht zijn en den leerling
niet met onnoodige kennis volstoppen. De
leeraren zelf moeten voortdurend in aan
raking met de practijk worden gehouden.
School-excursies naar het buitenland en
naar industrieele- en handelscentra zijn
daarvoor noodig.
Natuurlijk houdt de opleiding van den
toekomstigen handelsman niet op met de
school. De beide partijen, school en zaken
leven, moeten dus samenwerken om de op
leiding te completeeren. Op al deze wijzen
zal de school het ideaal van den grooten
Comenius benaderen, die drie honderd jaar
geleden van een school droomde, die de
werkplaats der menschheid zou zijn.
Blijkens het programma van het Interna
tionaal Oogheelkundig Congres, dat van 5
tot en met a3 September te Amsterdam en
te Scheveningen wordt gehouden zal Don
derdagnamiddag 3 September om kwart voor
drie het congres door H.M. de Koningin-
Moeder worden geopend in de groote aula
van het Koloniaal Instituut te Amsterdam.
Eenige uren te voren, om twaalf uur, zal
de opening plaats hebben van de tentoon
stelling van afbeeldingen waarop brillen
voorkomen,
De eerstvolgende algemeene vergadering
is Vrijdagnamiddag 6 September. Het on
derwerp van behandeling is dan de aetio-
logie en de niet-operatieve behandeling van
het glaucoom. Des avonds is er in het Con
certgebouw een door het gemeentebestuur
van Amsterdam aangeboden concert.
Zaterdag 7 September: sectievergaderingen
en in den namiddag een rondvaart door de
stad en een „thee" in het Y-paviljoen, aan
geboden door de Maatschappij tot bevorde
ring der geneeskunst en den Geneeskundi
gen Kring van Amsterdam.
De Zondag (8 September) is bestemd voor
bezoek aan musea in de stad of tochtjes naar
Marken, Enkhuizen, Hoorn enz., in een aan
tal groepen.
Maandag 9 September vindt wederom een
algemeene vergadering plaats in het Kolo
niaal Instituut, met het onderwerp: Geogra-
phische verbreiding en de internationale so-
'V ll'l
Man rin de motorboot, haastig): „Je vrouw stuurt me hierheen, om je te zeggen,
dat je dadelijk moet terugkomen. Je schoonmoeder is onverwacht gekomen."
Kanaalzwemmer: „Dan is het gedaan! En nog welm et Frankrijk in zicht! Nou zal
ik mijn poging moeten uitstellen tot het volgend jaar."
ciale bestrijding van het Trachoom. 's Mid
dags sectievergadering en voor de dames
een boottocht naar Schiphol en een autorit
naar Loosdrecht, met thee in de Watersport-
vcreeniging. In het Koloniaal-Instituut des
avonds Antony van Leeuwenhoek-film.
Dinsdag 10 September is er voortzetting
der sectic-vergaderingen, in het Koloniaal
Instituut, het Anatomisch- en het Hygiënisch
Instituut.
Woensdag 11 September wordt de bijeen
komst naar Scheveningen verplaatst. De con
gresleden zullen daarbij de "gelegenheid heb
ben zich aan te sluiten bij een van de vier
groepen, die resp. bezoeken aan Haarlem,
Leiden, Delft en Rotterdam zullen brengen.
Donderdga 12 en Vrijdag 13 September
zijn algemeene vergaderingen op Seinpost in
Scheveningen.
Na de sluitingszitting zal het gemeentebe
stuur van Den Haag de deelnemers aan het
congres ontvangen.
Dezer dagen wordt te Meppel het 81ste
Ned. Land huishoud kundig congres gehouden
onder voorzitterschap van mr. A. G. A. rid
der van Rappard, uit Tiel. Nadat eenige
huishoudelijke zaken afgehandeld werden,
bracht mr. H, van Haastert prae-advies uit
over dc vraag, of het gewenscht is in een
wettelijke regeling van het pachtwezen, het
recht van continuatie op te nemen.
Prae-advies mr. H. van Haastert
Het grondgebruik door den eigenaar (grond
en bedrijf in één hand) verdient, aldus mr.
Van Haastert, in het algemeen èn van pri
vaat èn van economisch èn van maatschap
pelijk standpunt de voorkeur boven het
grondgebruik door den pachter.
Het voornaamste aan het pachtstelsel, on
der vigeur der thans bestaande wettelijke
regeling, klevende gebrek is de tijdelijkheid
van het gebruiksrecht.
Het zooveel mogelijk vast maken van het
gebruiksrecht van den pachter, waardoor
de positie van den pachter die van den
grondeigenaar-grondgebruiker nadert, is een
eisch van algemeen belang.
Het beste middel tot het vast maken van
het gebruiksrecht van den pachter is de
invoering vafl een wettelijk geregeld, voor
waardelijk continuatierecht.
De vraag of en op welke voorwaarden de
pacht in een bepaald geval behoort te wor
den gecontinueerd, moet worden beslist
langs den weg van verplichte arbitrage.
Het prae-advies lokte uitvoerige discussies
uit.
Te Amsterdam is door een 60-tal klinkers
bij de Ned. Dokmaatschappij het werk neer
gelegd, omdat zij meer loon verlangden. Het
vragen van hooger loon staat in verband met
de groote vraag van klinkers te Rotterdam,
waar de loonen hooger zijn dan hier ter
stede.
Tot op het oogenblik hebben de organi
saties zich nog niet met deze staking inge
laten.
Een staking te Almelo
Gisteren is het personeel der N.V. Leeu
warder Textiel-Maatschappij te Almelo in
staking gegaan. De staking omvat 158 per
sonen, van wie drie ongeorganiseerd zijn. De
oorzaak is geen loonkwestie, doch de eisch
tot het sluiten eener overeenkomst.
Te Amsterdam zijn per auto van den Ge
neeskundigen Dienst naar het Wilhelmina-
gasthuis vervoerd twee mannen, die in de
Saenreaamstraat bij een woordenwisseling
door een chauffeur, met een sleutel waren
geslagen, tengevolge waarvan de een be
wusteloos was geraakt en de ander een lin
kerarmfractuur had bekomen. De dader is
aangehouden.
De instructeur van de Curtiss Flying
School, Frank en de twintigjarige studente
Miss Fay Gillis, zijn aan den dood ontsnap;
Te Amsterdam is naar het Binnengasthuis
vervoerd een 55-jarige man, die in bewustc-
loozen toestand en met een wond aan zijn
kin op de Heerengracht was aangetroffen en
die volgens getuigen door een viertal onbé-
kende personen zou zijn mishandeld.
Te Beuningen bij Nijmegen is overleden de
102-jarige mej. Joha. Geurts.
De inzittenden gered
Te Naarden is gisteren een vrachtwagen,
die wilde uitwijken voor langs den weg
slaande melkbussen, op den Rijksstraatweg
tusschen Naarden en de Hakkelaarsbrug, in
de Naardertrekvaart gereden.
Beide inzittenden, twee personen uit Hui
zen, geraakten te water. Zij werden met de
grootste moeite door omstanders op het
droge gebracht.
In de Jodenbreestraat te Amsterdam is j
een 66-jarige bewoonster van het Barbara-
hcfje in de Plantage, door een wielrijder
aangereden. De vrouw kwam te vallen en
liep een heupfractuur op. Per auto is zij
naar het O. L. Vrouwengasthuis vervoerd.
Den wielrijder treft geen schuld.
STOOMVAART MIJ. NEDERLAND
KAMBANGAN (charter) 1/9 v. Probolingo te Londen.
POELAU LAUT (thuisr.) 31 '8 v. P. Said.
PRINS DER NEDERLANDEN (thuisr.) 31/8 v. Genua.
KON. NED. STOOMB. MAATSCHAPPIJ
MINERVA 31/8 v. Rotterdam n. Gibraltar.
SATURNUS 31/8 v. Rotterdam n. Alexandria.
TELLUS 31/8 v. Rotterdam n. Lissabon.
KON. HOLL. LLOVD
AMSTELLAND (uitr.) 1/9 te Rto Grande.
FLANDRIA (uitr.) 31/8 te B. Ayres.
GAASTERLAND (uitr.) 1/9 v.m. 4 u. 15 Vlissingen
gep., van Antw.
MAASLAND (thuisr.) 31 8 Fernando Noronha gep.
ORANIA (tpuisr.j 1/9 v.m. 3 u. v. Las Palmas.
RIJNLAND (uitr.) 1 9 te Santos.
SALLAND (thuisr.) 30 9 nam. 7 u. v. Las Palmas.
ZAANLAND (uitr.) 29 8 te Wadera.
ZEELANDIA (uitr.) 9 v. Vigo.
ZEELAND (uitr.) v. Oporto.
HOLLAND—AMERIKA-LIJN
GAASTERDIJK, Pacifick./Rott. 29/8 te Cristob.
GROOTENDIJK 9 v. Hamburg te Antwerpen.
LOCHKATRINE. Pacifick./Rott., 31/8 te Londen
MAASDAM Rott. New Orleans 19 Ouessant gep.
NICTHEROY 28 8 v. Rott. te Vancouver.
NOORDERDIJK 31 8 v. Antwerpen te Vanc.
ROTTERDAM 1 '9 v. New York te Rott.
HOLLAND—AFRIKA-LIJN
HEEMSKERK 31,8 v. Rott. te Hamb.
RIETFONTEIN 31/8 v. Rott. n. Hamburg.
SPRINGFONTEIN (thuisr.) 19 v. P. Soedan.
HOLLAND—BRITSCH-INDIE-LIJN
SOMMELSDIJK 31 8 v. Rott. n. Hamburg.
STREEFKERK (thuisr.) pass. 31,8 Ouessant.
HOLLAND—WEST-AFRIKA-LIJN
VULCANUS 31.8 v. Lagos te Rotterdam.
VULCANUS 31 S v. West-Afrika te Rott.
HOLLAND—OOST-AZIE-LIJN
ALDEROMIN (thuisr.) 1 9 v. Shanghai.
HOLLAND—AUSTRALIE-UJN
ABBEKERK (thuisr.) 1 9 te Duinkerken.
WESTERDIJK 31 8 v. Immingham te Hamburg.
HOLLAND—BRITSCH-INDIE-LIJN
HOOGKERK 31 8 v. Antw. te Hanb.
KIELDRECHT (uitr.) 30 8 Ouessant gep.
MEERKERK (uitr.) 30/8 te Calcutta.
RIDDERKERK (uitr.) 2/9 Ouessant gep.
SOMMELSDIJK 1.9 v. Rott. te Hamburg.
STREEFKERK (thuisr.) 1.9 Vlissingen gep. n. AnWr.
VEENDIJK (thuisr.) 31 8 Gibraltar gep.
IJSELKERK (uitr.) 1 9 v. Sues.
JAVA—NEW YORK LIJN
BEEMSTERDIJK, New York/Java 31/8 Perim gepass.
BREEDIJK, Java'New* York 20 8 Azoren gep.
BOSCHDIJK Java/New York pass. 31,8 Gibraltar.
DELI 29 8 v. Java te New York.
ROTTERDAMSCHE LLOYD
DJEMBER (uitr.) 30 8 te Sebang.
GAROET (uitr.) i'g Vlissingen gep., van Antw.
INDRAPOERA (uitr.) pass. 1 9 Kaap del Arm:.
MADIOEN (thuisr.) pass. 31 8 Gibraltar.
SITCEBONDO (uitr.) 30/8 v. Bombay.
SOEKABOEMI (thuisr.) 1,9 v. Belawan.
TAMBORA (uitr.) 31/8 v. Colombo.
TERNATE (uitr.) 30 0 te Makalla.
TJERIMAI (thuisr.) 2 9 te Suez.
TOSARI (thuisr pass. 31.8 Kaap del Armi.
ROTTERDAM—ZUID-AMERIKA-LIJN
ALCYONE 2 9 v. B.-Aires te Rotterdam.
ALWAKI (thuisr.) 30 8 v. Montevideo.
ALHENA 31/8 v. Rott. n. B.'Ayres.
BELLATRIX (uitr.) 31 8 tc Santos.
STOOMVAART MIJ. OCEAAN
EURYLOCHUS, 30*8 v. Rott. te Yokohama.
HELENUS, Amst.. Batavia, 1, 9 v. P. Soedan.
PATROCLUS, Japan Rott., 31/8 te Suez.
PHILOCTETES, Japan/Rott. 31/8 te Dairen.
EMZETCO LIJN
JONGE JACOBUS, Almeria/Rott. 19 Finisterre gep.
JONGE ELISABETH 1/9 v. Almaria te Rott.
JONGE MARIA, Rott. n. Palma, 1.9 Ouessant gep.
NEDERLANDSCHE SCHEPEN
AMSTEL 1,9 Holtenau gep. Rott. n. Trangsund.
BATAVIER I 3: 8 v. Rott. te Hamb.
BATAVIER IV 1/9 v.m. 8 u. v. Rott. te Gravesend.
BRITSUM 1.9 Cape Race gep., Corpus Christi n. Woer-
mansk.
BRUNSWIJK 31 '8 Castro Urdiales n. Rotterdam.
DUIVENDRECHT 31/8 v. Hamburg te Baltimore.
FRAMSUM 31/8 v. Rott. te Kirkeness.
FRIESLAND, sleepb., met m.s. „Epernay" op sleept.,
31/8 v. Dakar te St. Nazaire.
HARDENBERG 31'8 Lodingen gep., Amsterdam/Ar
changel.
HARDERWIJK 1/9 70 mijl Zuid v. Cape Race, Montreal
n. Genua.
PRINSES JULIANA m.s. 31/8 v. Kastrup te Holtenau
LARENBERG 1 '8 v. Emden n. Archangel.
MIRACH 1 '9 Fernando Koronta Ibricuy gep. n. Amst
NEERLANDIA, m.s. 31 8 v. Kastrup te Holtenau.
NEPTUNUS, m.s., 30/8 te Cuxhaven.
PENDRECHT 1/9 v. Avonnsmouth te Preston.
SAN ONTORIO, ms. if9 v. Castletown te Dingle.
SCHIE 2 9 Holtenau gep. Rott. n. Friedrikshamm.
SHAD VLAARDINGEN, Wabana n. Rotterdam.
pass. 1/9 Prawlepoint.
STAD ZALTBOMMEL 30 8 tc Newport.
TARA 31/8 Las Palmas gep. B. Ayres n. Rott.
TELA 30.8 v. Mililla n. Rotterdam.
TORE B.-Aires,'Rott., 31/8 v. Las Palmas.
„Kom je hier ieder jaar?
„Ja, dit is de negentiende race, die ik gezien heb.'
Twee arbeiders door messteken gewond
Bij de te Bemmel gehouden feesten ter
gelegenheid der Koninginnedagviering heeft
zich een betreurenswaardig incident voor
gedaan.
Twee jonge arbeiders E. Boste en W.
Pietjes werden nl. zonder eenige reden met
een mes in dc borst gestoken, vermoedelijk
door een reeds bejaarden man C. uit Haal-
deren.
De getroffenen staan als oppassend be
kend. B. is kostwinner van een weduwe. Hij
werd levensgevaarlijk gewond en is in be-
denkelijken toestand naar het ziekenhuis te
Bemmel vervoerd. Bij Pietjes is het mes op
het sleutelbeen afgestuit. De vermoedelijke
dader is gearresteerd.
Toen dien avond de moederhavik, alvorens
haar nachttaak te beginnen, een stuk van een
muis zat op te slokken bij wijze van ontbijt,
kwam eensklaps haar dochter aanvliegen,
klapwiekend, de kopveeren plat naar achteren
den bek open. En met een stem vol schrik
riep ze
„Mama Arenden
Moeder havik hield op met eten, en het
stuk van de muis bij den staart vasthoudend,
zei ze, terwijl haar ronde oogen heel boos
rolden
„KletspraatDadelijk weer op jacht 1"
„Maar mama
„Geen praatjes van „Mama" 1 Ga je op
muizen uit, ja of neen
„Arenden 1.Er zijn arenden 1"
„Ga je? Als je me er niet binnen 't half
uur een half dozijn hebt thuis gebracht, trek
ik je al de buikveeren uitBegrepen
De kleine werd bang. En de jonge vogel
liet zich vlug van den klokketoren naar
beneden vallen, naar een hoop stroo. En toen
de moeder havik haar zoo schitterend zag
heenvliegen, zei ze met trots tot een kraai in
de buurt
„Er zijn geen kinderen meer 1 Zag je m'n
dochter heenvliegen? Morgen is ze pas zes
maanden, en ze vliegt al beter dan vader
en moeder...."
En ze begon weer aan haar muisje.
Maar ze had er geen twee happen van op,
toen er een groot geraas kwam in de lucht,
zwak eerst, dan aldoor sterker ratelend....
Er gebeurde blijkbaar wat ongewoons....
en ofschoon ze haar toilet nog niet gemaakt
had, kon de havik toch niet nalaten eventjes
naar de lucht te kijken.
„Wat is er
De kruinen der boomen zagen zwart van
volk roerdompen, sperwers, valken, steen
uilen, honderden 1
En, met den poot voor de oogen wegens
het daglicht, dat belette te zien, richtten
allen hun oogen op een groot grijs punt,
dat daar ginder naderde in de lucht
„Wat is dat?"
Maar niemand wist het.
„Dat is geen arend," zei een oude roer
domp, die veel ondervinding had „de vorige
maand ben ik voor zaken in Tyrol geweest
ik heb daar arenden ontmoet. Maar die zien'
et heel anders uit."
„Een lammergier dan?"
„Ook nietik ken er één in den dierentuin,
waar mijn vrouw in een kooi zit."
Eensklaps zwegen de vogels. Hun veeren
gingen stijf tegen hun koppen liggen, en ook
die van het onderlijf streken glad van schrik
de geheimzinnige vogel was op hen afgeko
men met drie groote kisten, om ze er allen
in te stoppen.
„Vluchten 1 Vluchten 1" gilden dc ouden.
Maar ze behoefden niet te vluchten. Want
gelukkig nam'de groote vogel, die vreeselijk
bang scheen te zijn voor boomen, een grooten
zwaai en verwijderde zich.
Toen kwamen de vogels weer toegevlogen.
„Dat is geen vogel."
„Hij spuwt rook 1"
„Vreemd 1 Vreemd 1" mompelde de roer
domp.
Maar het werd nóg vreemder 1
Want de vogels waren nauwelijks van hun
ontroering bekomen, of er kwam nog een
tweede, een derde, er kwamen wel zes van
die groote, grijze vogels.
Sommige maakten dolle bewegingen ze
stampten en slingerden, alsof ze smoordron
ken waren.
„Pas op 1 Je valtriep de roerdomp,
toen hij een der vreemde vogels een totaal
verkeerde beweging zag maken.
Helaas, de waarschuwing kwam te laai.
De groote vogel tuimelde naar beneden
en boorde zich in den grond in zulk een ruïne
van verwrongen radertjes, gebroken ijzer,
staven, gescheurd doek, van bijtenden,
stinkenden damp, dat een oude uil, die
er verstand van had, niet kon nalaten te
zeggen „Onmogelijk, dat kon geen vogel
zijn."
„Zal ik eens gaan kijken vroeg de kleine
havik vol ijver.
„Jij?" snauwde moeder-havik. „Kijken?"
Naar bedEn gauw ook."
Eigenlij k waren alle vogels brandend nieuws
gierig en heelemaal van streek.
Er was iets veranderd in hun lucht.
De uilen vooral wachtten vol ongeduld op
den nacht, opdat ze duidelijk zouden kunnen
zien.
Die kwam allengs. De zon verdween onder
den horizon de lucht werd eerst paars, dan
grauw, de boomen kregen een kleur van
donker fluweel, de nieuwsgierige sterren
staken haar vurige neusjes door 't venster.
De geluiden der aarde verstomden. Nog
wat menschenstemmenIn de verte
ontploffingen.... dan niets, niets meer....
de groote nacht over de aarde
Toen vloog de vogelkolonie naar beneden
de sterke, zachte vleugels wijd-open, zonder
één motor-ontploffing, zonder rook, zonder
drijfriemen, zonder raderen. Ze streken in
groote kringen neer op de vlakte.
„Daarheen 1" fluisterde de kleine havik,
die toch meegegaan was „ik weet, waar
hun nest is Daar Op de aarde."
„Op de aarde Bah
„Ja, daar 1"
En de vogels verdrongen elkaar voor de
houten loodsen, waaromheen gedeukte veld-
flesschen, ijzerdraad en gereedschap lag.
Door de reten der loodsen zagen ze ein
delijk de groote vogels.
Allen vlogen toe. Iedereen wou zien.
Tal van arbeiders tuigden de vliegtuigen
afEr werd gevuld, er werd gewerkt met
nijptangen, met olie, met benzine. De arbei
ders spraken van „te sterke wind, rimpeling
van 't doek, gebrek aan benzine, fouten aan
den motor, aan een schroef, fouten aan alles."
„Wat 'n gebreken 1" zei een valk, die zich
met een mooien wiekslag optilde.
„Datvogels Nog geen kippen 1"
riep een zwaluw, die snel in de lucht weg-
lijnde.
„Zeg, uitvinder 1" schreeuwde een slecht
opgevoede ekster.... „Wil je mijn naam
kaartje En ze liet een veer uit haar vleu
gels op de aarde vallen.
Den volgenden dag stond een man met een
schrander gelaat, een man met een vetlederen
buis aan, een man, die nog in z'n ooren had
de echo van langdurige, ten volle verdiende
toejuichingen, met een onmetelijken oot
moed te peinzen vóór een kleine vogelveer,
die hij daar, als bij toeval, bij de loodsdeur,
gevonden had. Hij hield ze, zacht als ze was,
in zijn vereelte handen. En hij voelde diep
zijn geringheid tegenover de grootheid van
den Schepper.
