Nieuwe Haarlemsche Courant | 1929 | 4 september 1929 | pagina 1

Pius XI en Mussolini

(3000.-

(750.-

(125,

Ï4U.-

Geen Journalistiek

WOENSDAG 4 SEPTEMBER 1929

Voornaamste Nieuws

BUREAUX NASSAULAAN 43

ADVErïTENTIÊN 35 ct.p. regel

DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN

DRIE EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 17248

AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER EN TWINTIG UREN NA HET ONGEVAL

NA DE OVEREENKOMST VAN LATERANEN

TUMULT IN DE ROTTER-
DAMSCHE RAADZAAL

Raadslid gooit met een glas
water

Bisschoppelijk bezoek

DE ALASTRIM-ZIEKTE

Het aantal gevallen

Een aanvaring tusschen
stoomvisschersvaartuigen

Noodweer
boven Noord-Brabant

VECHTERSBAAS TE
WERKENDAM DOOR DE
POLITIE BESCHOTEN

Zijn toestand ernstig

KARDINAAL VAN ROSSUM
IN ONS LAND

De audiëntie bij
H. M. de Koningin

Ernstig ongeval op de Waal

J. J. WEBER ZOON

Groote Houtstraat 166 Haarlem

DE THUISREIS VAN DE
„GRAF ZEPPELIN"

Vluchten boven Duitschland?

Telefoon No. 13866 (drie tynenl
Postrekening No. 5970.

ABONNEMENTENvoor Haarlem en
Agentschappen: per week 25 ct.; per
kwartaal 3.25; per post, per kwartaal'
3.58 by vooruitbetaling.

NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT

VRAAG- EN AANBOD-ADVERTEN
TIES, 1—4 regels 60 et p. plaatsing;
elke regel meer 15 et, bö vooruitbet
By contract belangryke korting.
INGEZONDEN MEDEDEEUNGEN
usschen den tekst 60 ct per regel

Alle abonné's op dit blad zijn ingevolge de verzekeringsvoorwaarden,
tegen ongevallen verzekerd voor een der volgende uitkeeringen

Levenslange geheeleongeschiktheid tot werken door

bij verlies van een hand,
een voet of een oog:

bij een ongeval met {OCH

verlies van beide armen, beide beenen of beide oogen: doodelijken afloop: een voet of een oog: duim of wijsvinger: I U U been of arm:

bij verlies van een
duim of wijsvinger: I'

bij 'n breuk van (1(1 bij verlies v.

anderen vinger.

Daar waar geen partijbelangen het oor
deel vertroebelden of, erger, dwongen tot
een standpunt, dat al van te voren bekneld
Was in de nauwe banden der vooringeno
menheid, zag men, in het buitenland, de
Overeenkomst van Lateranen als een blijk
Van groote inschikkelijkheid van den Paus
en als een bewijs van den rechtvaardig
heidszin van Mussolini; dat de balans hier
meer naar deze, daar meer naar gene zijde
oversloeg, doet daar niets aan af.

Afkeer van den vrede

In Italië waar de scheiding tusschen het
rood der Garribaldijnen en het zwart der
clericaien nog zeker zoo scherp is als in 1870,
kwam niemand, hoogstens een onbeteeke-
ttende minderheid, tot de bovengenoemde
opvatting welke wy den gulden middenweg
zouden durven noemen. Ten zuiden van de
Alpen, hield men vast aan zijn oude overtui
ging, welke één van deze uitersten kan zijn:

1. De Paus heeft bijna alleen en zeker het
langst de eenheid, de vrijheid en den onaf
hankelijkheidszin van het Italiaansche volk
in den weg gestaan. De Paus heeft zich met
ontzien, buitenlandsche gewagende machten
te roepen om gewelddadig het opkomend Ita-
liaanseh nationalisme te onderdrukken; dat
de Paus dus nog in Rome woont, is mis
schien de politieke fout eener meer genadige
dan verstandige regeering, maar in elk ge
val een gunst en Zijn houding zal dus die
moeten zijn van een dankbaren Begunstigde.

2. De Paus heeft Rome en zyn wijde om
geving op rechtvaardige wijze gekregen van
die de macht hadden, Rome nog te schen
ken; Rome dankt aan den Paus wat het, als
hoofdstad van een vervallen en voorgoed
verdwenen Romeinsch Imperium, nooit
verkregen of beteekend hebben zou; Rome
is den Paus met geweld ontnomen; op de
roovers blijft de plicht rusten, eerherstel
aan den H. Stoel te bieden; en de Paus mist
het moreele recht om afstand te doen van
Zyn onaantastbare aanspraken.

Het spreekt van zelf dat deze stroomingen
die te zamen heel het denkend deel van het
Italiaansche volk omvatten, meer of minder
afkeerig staan tegenover de overeenkomst
van Lateranen. Mussolini vooral heeft duide
lijk doen blijken, dat hij ook wel voelde, dat
Zijn positie een gevoeligen knak gekregen
heeft. Daar tegenover heeft de Paus den ge
weldigen steun van 280 millioen niet-itali-
aansche katholieken, onder wier aandrang
de oppositie men neme dit woord niet in
zijn krachtigste beteekenis! zeker binnen
afzienbaren tijd zal capituleeren, ondanks
het feit, dat het Verdrag, het Concordaat en
de Financieele Overeenkomst wei niet spoe
dig tot dogma's zullen worden verheven

Het uitgangspunt van 't verdrag

De onderhandelingen, die 5 Augustus 1926
een wel zeer bescheiden aanvang hadden
met een eigenlijk niet eens officieus gesprek
tusschen een monseigneur en een advocaat,
waren niet de eerste. Integendeel waren er
al vele aan voorafgegaan en meestal van
veel grooteren omvang, van, oppervlakkig be
zien, veel grootere kansen op slagen. Dat
men nu, in tegenstelling met vroeger, zoo
groote, wij zouden bijna zeggen: volledige
resultaten verkreeg, is vooreerst te danken
aan den zin voor de werkelijkheid, die van
de onderhandelingen Tacchi-Venturi Musso
lini, Pacelli Barone, Pacelli Mussolini en
Gasparri Mussolini het uitgangspunt was.

Mussolini wist, dat hij, zelfs wanneer hij in
Werkelijkheid even sterk was als in schijn en
desnoods nog tien malen sterker, nooit in
staat zou zijn om den Paus eenig territorium
van beteekenis te geven. De afkeer van de
pausenregeering zit het Italiaansche volk
te recht of ten onrechte, tè diep inge
roest. En de Duce heeft niet met het toe te
kennen territorium gesold, zooals zijn voor
gangers tot hun schande telkens deden,
maar eenvoudig dadelyk gezegd, dat hij daar
niet toe in staat was. Intusschen toonde hij
zijn goeden wil door drie malen zooveel te
bieden als de Stad van het Vaticaan nu groot
is, onder voorwaarde dat de Paus de Itali
aansche souvereiniteit erkende over dat wat
buiten het Vaticaan ligt, door 1 Lira belas
ting per jaar te betalen.

Dit werd natuurlijk geweigerd.

De Paus daartegenover zwichtte voor het
Volksbegeeren om niet opnieuw een pause
lijk bestuur in te stellen, zij het ook met op
stevige gronden aan te toonen, dat voor dit
begeeren geen redelijke gronden zijn aan te
geven. Hij ging nog verder en vroeg minder
dan geboden werd, droeg één dag voor de
onderteekening der overeenkomst nog een
gedeelte van het reeds toegekende weer aan
de Italiaansche regeering over.

Daar de grootste, bijna de eenige moeilijk
heid altijd het territorium geweest Is en deze
nu eensklaps geheel verviel zou de rest 'n
kwestie van een paar conferenties geweest
zijn, zoo niet tusschen de leer der H. Kerk
en het fascisme een aantal kloven waren,
die de onderhandelingen bijna drie jaren
duren deden. Ten slotte vond men de
formule. De oplossing bleef echter hangende
en drijft nu vanzelf tot botsingen. Dit is het
grootste zwak, welk zwak zich vanzelf wreekt.

Dit vooropgesteld, meenen wij de doelein
den, opvattingen en verwachtingen van de
Lateraansche Overeenkomst, zooals die wer
den geuit door Pius XI en Mussolini, naast
elkaar te kunnen plaatsen, om zoo, geheel
objectief, uit de eigen woorden der hoogste
en in de onderhandelingen practisch eenige
vertegenwoordigers van het Vaticaan en
Italië te beluisteren, wat, zelfs in den vrede,
nog scheidt, welke vraagstukken onopgelost
bleven, waar de kern schuilt van weder-
zijdsch misverstaan.

De dryfveer tot de onderhandelingen

De Overeenkomst van Lateranen is na
tuurlijk niet zoo maar onverwacht gekomen.
De aanleiding er toe was in zekeren zin de
nieuwe kerkelijke wetgeving van 't fascisme,
die de Paus zonder meer van de hand wees
by Zijn verklaring van 18 Febr. '26: „...geen
enkele onderhandeling, geen enkel wettig
accoord bestaat of kan bestaan zoo lang de
onwaardige positie duurt, welke den H. Stoel
en den Paus is opgelegd."

Mussolini liet het daarby niet, maar stelde
alles in-'t werk om de wetgeving toch door 't
Vaticaan aangenomen te krijgen. Deze po
gingen leidden tot de onderhandelingen en
daarmee tot de overeenkomst. Zelf verklaar
de hy echter: „Om U de waarheid te zeggen,

had ik heelemaal niet het plan de Romein-
sche Kwestie op te lossen." 1)

De Paus had dit plan vanaf het eerste
oogenblik; sterker nog: de Paus zou een re
geling der kerkelijke aangelegenheden in
Italië niet eens in overweging genomen heb
ben, zoo lang de Romeinsche kwestie een
open probleem was. „De condities van den
godsdienst in Italië konden niet geregeld
worden zonder 'n voorafgaand accoord tus
schen deze twee machten (Kerk en Staat)" 2)

Mussolini was principieel niet tegen een
oplossing, mits het Vaticaan maar geen
eischen stelde Nauwelijks had zijn zaakge
lastigde, Barone hem 30 Augustus 1926 ge
schreven dat de Paus accoord ging met de
voorwaarde: dat de H. Stoel de defi
nitieve systematisatie der Romeinsche Kwes
tie erkent en dus den stand van zaken aan
neemt van 1870, toen het Koninkrijk Italië
werd gevormd met Rome als Hoofdstad..."
of hij begon, met koninklijke machtiging, de
onderhandelingen.

Zijn doel? Er was een „moreele hypotheek"
op Rome, die met gesloten beurs kon worden
afgelost 1). Er was een godsdienstwet noodig
in fascistischen zin, die alleen door een ver
drag en een concordaat te verwezenlijken
viel. De fascistische revolutie kon zich een
plaats veroveren in de wereldgeschiedenis.

Een accoord wederzijds noodzakeiyk

Vooral het tweede punt, de noodzaak om
tot een regeling der condities van de Kath.
Kerk in Italië te komen, gaf den doorslag
aan beide kanten. Reeds haalden wy de
woorden aan van Pius XI die op de nood
zakelijkheid van een accoord wezen. Verder
zei de Paus nog: „Wij hebben de noop en het
vast vertrouwen, zooals v;ij van begin af aan
de bedoeling en het verlangen hadden, dat
(de overeenkomst) zal voorbestemd zijn om
rijke vruchten voort te brengen voor de
glorie van Christus-Koning, voor de eer van
onze Moeder de H. Kerk en voor het wel
zijn der zielen2)

Den Paus verdroot het dus, dat de Kerk,
geheel vreemd aan, geheel gesloten buiten
Italië, haar invloed niet kon doen gelden
Mussolini verdroot het echter te gelijker tijd
dat de Kerk, door geen verdragen of bepa
lingen gebonden, kon doen wat h&ar be
haagde, zelfs tegen zijn wil en verlangen in.
Zoo hooren wij hem na de overeenkomst
juichen:

„Vrije en souverelne Kerk; vrije en sou-

vereine StaatMaar in den Staat is de

Kerk noch souverein, noch vrij. Niet sou-
verein om de tegenspraak, die daarin is;
zelfs niét vrij, omdat Zij in haar instituten
en bedienaren onderworpen is aan de wetten
van den Staat en aan de speciale bepalingen
van 't Concordaat. Waarom wy zeggen: Sou-
vereine Staat in 't Koninkrijk Italië, Katho
lieke Kerk met zekere wettig en vrijwillig
erkende voordeelen1) En om duidelij
ker te zijn: „Katholieke Staat, zeker, maar
Fascistische Staat!" 1) En om alle twijfels

den kop in te drukken: de Staat (der

Stad van het Vaticaan) dien wij met een
spontane daad van onzen wil van fascisten
hebben geschapen (sic), 1) wordt van ons
gescheiden door duizenden kilometers, zoo
als Parijs of Dadrid of Warschau 3)."

,,M' tatus est color optimus," 4) antwoord
de Pius XI, na kennis te hebben genomen
van Mussolini's opvatt ng. En verder: „Het
is niet de katholieke organisatie la Italië,
die zich onderwerpt aan de souvereiniteit
van den Staat, zij het ook onder voorwaarde
van een zekere begunstiging, maar net is de
Paus, hoogste en souveieme Autoriteit van
de Kerk, die datgene beschikt, wat Hij oor
deelt te kunnen en te moeten doen voor de
grootere eer van God en voor het grootere
welzijn der zielen." 4)

Zoo zouden we kunnen voortgaan, bijna
tot in het oneindige. Het feit echter, dat de
redevoeringen en brieven van Plus XI en
Musolini twee boekdeeltjes van ruim twee
honderd bladzijden villen, dwingt ons tot
beperking. Besluiten wij ons algemeen over
zicht met 's Pausen woorden betreffende de
toepassing der bepalingen van de overeen
komst:

„De gunstige condities waaronder ze (de on
derhandelingen) hebben plaats gehad, laten
Ons geen enkele reden om er aan te twyfelen
of een wederkeerig loyale, edelmoedige, no
bele uitvoering verzekerd is van wat in ge
meenschappelijk overleg werd overeengeko
men." 2)

Toen echter openbaarde Mussolini zijn op
vatting van de overeenkomst, waarop wjj,
om de uitgebreidheid, niet kunnen ingaan.
Voldoende zij het antwoord van Pius XI,
waarin verontwaardiging en teleurstelling
soms den polemischen toon overklonken en
waarin de Paus o.a. zeide:

„Hieruit vloeit voort dat (het verdrag en
het concordaat) simul stabunt of simul ca-
dent (d.i te zamen staan of te zamen val
len) ook wanneer dien ten gevolge de Stad
van 't Vaticaan met den betreffenden staat
vallen moet: impavidum .ferient ruinae!" 4)

De kem der geschillen

Een verdrag, dat niet door bruut geweld
ftordt afgedwongen, is van nature voorbe
stemd om beiden partijen tot verheugenis te
strekken. Dit is ook toe te passen op de
Overeenkomst van Lateranen. Het betreu
renswaardige alleen is, dat in dit geval de
verheugenis der eene partij een beleediging
van de belangen der andere partij betee-
kent. Om de dingen bij hun naam te noe
men: De Paus hoopte de condities der
H. Kerk in Italië op de basis der bepalingen
van verdrag en concordaat te regelen! Mus
solini had geen ander doel dan de actie der
H. Kerk in Italië met dezelfde bepalingen te
binden! Natuurlijk blijft de doode letter der
overeenkomst haar voor belde partijen vol'
komen gelijke kracht behouden. Maar wat
het slot van de rekening zal zijn, valt reeds
nu, zelfs zonder rekening te houden met de
ondervinding, die we al na een half jaar
hebben opgedaan, te voorzien, wanneer we:
ten eerste, weten dat voor de kwesties, die
de H. Kerk van 't fascisme scheiden, de for
mule maar geen oplossing gevonden werd;
ten tweede, hooren hoe de Paus heeft ge
meend te mogen bouwen op een loyale toe
passing der bepalingen en, ten derde, zien
hoe Mussolini in het uiterste geval niet
verder zal gaan dan een zijns ondanks toege
ven aan de bepalingen, die hy met zyn
handteekening bekrachtigde.

Om een oordeel over de voornemens van
den dictator te vergemakkelijken, alleen dit:

Met betrekking tot artikel 1 van het concor
dat wilde men „dat ik in plaats van „zal
zorg dragen" zeide „neemt de verplichting
op zich"; ik heb de voorkeur gegeven aan de
meer algemeene term,, omdat men, wanneer
men een verplichting op zich neemt, een
clièque uitschrijft en chèques moet men be
talen!"

Dezelfde misvatting vinden we voor de
overeenkomst en bloc. Voor den Paus heeft
het verdrag geen andere waarde dan de ver
vulling der noodzakeiyke voorwaarden om
tot een concordaat, d.i. de regeling der con
dities van de Kerk in Italië te komen.

„Het verdrag heeft geen ander doel dan
de meest absolute onafhankelijkheid en vol
doende juridische persoonlijkheid, noodzake
lijk voor den H. Stoel en den Paus, te ver
zekeren:...:. 2)

„Waar men, althans tot heden, op de we
reld geen anderen vorm van wezenlijke en
waarachtige souvereiniteit kent dan de terri
toriale en waar klaarblijkelijk noodzakelijk
is, dat Wie door Goddelijke zending met
Goddelijke vertegenwoordiging bekleed is,
niet de onderdaan kan zijn van eenige aard-
sehe soevereiniteit, (hebben Wij) om aan te
toonen dat de Vicaris van Jezus Christus niet
door aardsche begeerte gedreven wordt,
(nuiet meer gevraagd dan) ten minste zoo
veel als noodig is om die souvereiniteit te
dragen (2 en 5). En vooral:

„Het Concordaatdat wij gewild heb
ben als de conditio sine qua non van het

Verdragverklaart en rechtvaardigt het

Verdrag5).

Mussolini kende slechts, wat wij boven de
drijfveer tot de onderhandelingen noem
den. Dat op Italië de moreele verplichting er
toe rustte, gaf hij niet toe. Het concordaat
nam hij aan omdat dit 'n noodzakelijk onder
deel van het verdrag was. Intusschen zou
hij er nog niet toe overgegaan zijn, wanneer
het hem niet bruikbaar was geweest als een
wapen tegen den door hem niet gewensch-
ten invloed van het Vaticaan op Italië.

Lezen we tot slot den brief hog eens over
dien Pius XI op Sacramentsdag aan Zijn
Secretaris van Staat, Kard. Gasparri, zond,
dan vinden we daarin de volgende antwoor
den op door den Paus geconstateerde nala
tigheden en verdraaiingen ten opzichte van
het verdrag:

w't Is onjuist dat de Kerk, vrij en souverein
verklaard door Verdrag en concordaat in
Italië een speelbal wordt van wetten en be
palingen.

Het is tegen den geest der overeenkomst,
dat de Kerk en hare bedienaren onder de
contröle en waakzaamheid der Italiaansche
wetten kwamen te vallen, terwijl de staat
niets afstond of weg gaf.

Het is beslist met de overeenkomst in
strijd, dat „toegestane" en „verdragene" an
dere godsdiensten practisch voordeel trekken
uit den nieuwen stand van zaken en in ze
kere opzichten een gunstiger positie kregen
dan de Katholieke Kerk.

De absolute vrijheid van geweten, noch die
van discussie vloeien voort uit de overeen
komst.

Van „Kath, Staat, maar Fascistische Staat,"
kan volgens de overeenkomst alleen sprake
zijn, wanneer „Fascistische Staat" betee-
kent „Katholieke Staat" en niet omgekeerd.

Het is tegen de letter der overeenkomst,
dat de staat een preventief „nihil obstat"
verkreeg in de benoeming van geestelijken.

Het is onjuist, dat niemand zal kunnen
dwingen tot een kerkelijk huwelijk; de Kerk
doet zulks met bedreiging van excommunica
tie.

Niemand heeft het recht in de overeen
komst de artikelen 1 en 5 van het concor
daat te ontkennen of te verontachtzamen.

Daarbij komen dan nog de grootere kwes
ties betreffende jeugdopvoeding en Katho
lieke Actie die we, om de uitgebreidheid der
materié, niet in dit zelfde opstel kunnen op
nemen.

Rcsumeeren we, dan kunnen we, met in
achtneming van het onontkoombare feit, dat
een resumé, in zijn beknoptheid, noodzake
lijk wat scherp rn als zoodanig wat over
dreven is, besluiten:

De Paus in de uitoefening van zyn geeste
lijk ambt, voortdurend stuitende op de groote
moeilijkheden van het open probleem der
Romeinsche Kwestie, offerde alles wat hij te
offeren had, om den vrede te kunnen sluiten
en daarna vreedzaam het byna braak lig
gende Italië te kunnen binnen dringen.

Mussolini, juist in zijn grootste plannen en
ondernemingen aanhoudend gedwarsboomd
door het onbuigzame en invloedrijke Vati
caan, ziende dat de eischen beneden zijn
vermogen bleven, overwon de moeilijkheden
eener vrij ruim verspreide antipathie, in de
hoop den Paus daarmee voorgoed uit Italië
en Italiaansche aangelegenheden te werpen.

1) Rede van Benito Mussolini, gehouden in
het Parlement op 13 Mei 1929.

2) Toespraak van Z.H. Pius XI voor de
professoren en studenten der Katholieke
Universiteit van het H. Hart te Milaan, in de
audiëntie van 13 Februari 1929.

3) Rede van Benito Mussolini, uitgespro
ken in den Senaat op 25 Mei 1929.

4) Brief van Z. H. Pius XI aan Z. Em.
Kard. Pietro Gasparri, Zijn secretaris van
Staat, van 30 Mei, 1929

5) Toespraak van Z. H. Pius XI voor de
pastoor en vastenpredikers van Rome, ir
de audiëntie van 11 Februari 1929

tegen in het belang van de pers stelling
genomen dient te worden.

Door praktijken toch, als hier gesigna
leerd, wordt het vertrouwen in de pers onder
de massa voor onze pers het schoonste
en het onontbeerlijkste bezit! ernstig ge
schaad en wordt de journalistiek In de
oogen van het publiek verlaagd tot een al J
dan niet doorzichtig trucje.

Onze pers lette op haar zaak!

In de gistermiddag gehouden raadsver
gadering van Rotterdam wond het commu
nistisch raadslid Van Burink zich over een
initiating van den R. K. wethouder Nivard
zoo op, dat hy met een glas water naar
djgn wethouder wierp. Deze werd gelukkig
njiet geraakt.

I Ook wilde de communist den wethouder
té lijf. hetgeen raadsleden wisten te voor
komen.

De vergadering werd eenigen tijd geschorst,
gedurende welke schorsing de burgemeester
er in slaagde de gemoederen te kalmeeren.

Gisteren bracht Z. D. H. Mgr. J. D. J.
Aengenent, op zijn doorreis naar Kevelaer,
ih gezelschap van eenige eerw. Paters
Franciscanen, een bezoek aan het St. Bona-
ventura-studiehuis der eerw. paters Francis
canen te Npmegen.

Mgr. werd verwelkomd door prof. dr.
Janssen O. F. M. en sprak goedkeurend zijn
gevoelen uit over de inrichting van het
Studiehuis en de ernstige studie der stu
denten.

Li de week van 25 tot en met 31 Augus
tus zijn in de gemeente Rotterdam waarge
nomen 22 gevallen, terwijl in de ziekenhui
zen aldaar werden aangetast negen perso
nen van het personeel en twee patiënen.
Totaal 33 personen. Sterfgevallen kwamen
niet voor.

Sedert het waarnemen der ziekte te Rot
terdam zijn aldaar gemeld 206 ziekte- met
vier sterfgevallen.

Voorts zijn in genoemde week de vol
gende gevallen in andere gemeenten waar
genomen: Hilversum 1, Leusden 1, Scherpen-
zeel 1, Delft 1; Hillegersberg 2; Valburg 1
en Eindhoven 1.

Totaal zijn thans 237 gevallen geconsta
teerd met 4 sterfgevallen.

Dc stuurman van een der schepen
schuldig bevonden

De Raad voor de Scheep vaat deed uit
spraak inzake de aanvaring van de stoom
visschersvaartuigen „Sumatra" UM. 253 en

„Plutos" IJM 184 op do Noordzee.

De Raad is van oordeel, dat deze aanva
ring geheel is te wijten aan schuld aan de
zijde van de „Sumata", die ds Pluses" aan
stuurboord had en voor dit schip had moe
ten wijken. De vraag, of dit ongeval door
een daad of nalatigheid van den stuurman
is veroorzaakt, beantwoordt de Raad beves
tigend. Immers, de stuurman begaf zich
van de brug, toen hij wist, dat er gevaar
voor aanvaring bestond en liet daar een
matroos achter, die zeer weinig uitzicht
had. Bovendien bleek later, dat de matroos
als versuft bij het roer stond en in het ge
heel niet op den naderenden trawler had
gelet. Daarbij komt nog, dat de stuurman,
gelijk hij zelf verklaarde, toen hij met de
snotlamp by de log was, zag, dat de trawler
naderde. Ook voor dien tijd heeft hy ten
volle de gelegenheid gehad, den trawler in
het oog te houden en hij had dit ook moe
ten doen. Hij verklaarde geen maatregelen
te hebben genomen omdat hy vast ver
trouwde op den man aan hec roer. Hij ver
geet echter, dat de verantwoordelijkheid
voor de navigatie op hem bleef rusten en
hij had toen hij zag, dat de matroos op
de brug niet uitweek, onmiddellijk moeten
handelen. Een straf van schorsing acht de
raad hier geboden. Voorts is hier nog ge
bleken: le. dat de stoomfluit was bevroren
en 2e dat de Sumatra, hoewel vrij stoo-
mend, de vischvuren voerde.

Terzake van vermelde aanvaring straft
di Raad den betrokken stuurman van de
„Sumatra" IJM 253 door hem de bevoegd
heid te ontnemen om als stuurman te va
ren of als schipper op een schip als be
doeld by art. 2 der Schepenwet voor den
tüd van veertien dagen.

Het is de roeping van den journalist,
nieuws te brengen.

En opdat het gebrachte nieuws ook werke
lijk nieuws zij, is het zaak, dat de journal
list bij de werving en weder verspreiding
daarvan de meest geëigende middelen te
baat neemt.

Speurzin en initiatief, energie en vinding
rijkheid spelen bij het vinden en benutten
van die middelen een groote rol, en hij
is de beste nieuwsjournalist, die in alle om
standigheden zyn doel 't nieuws zoo vlug
mogelijk te „vinden" en het zoo vlug moge
lijk tot de lezers te brengen het geniaalst
weet te bereiken.

Dit streven, of liever: de schijn van dit
streven, mag echter niet ontaarden in jour
nalistiek boerenbedrog, als waaraan „De
Tijd" van eergisteren zich schuldig maakt
'"".or in zijn post-editie reeds een uitvoerig
„verslag" te publiceeren van de plechtighe
den, welke te Amsterdam bij gelegenheid van

het Kardinaalsbezoekvele uren later

nog moesten gebeuren!

Dat is geen journalistiek meer, om de ge
wone reden, dat het gepubliceerde nieuws
op het moment van de publicatie nog geen
nieuws was, maar nog nieuws moest worden.

Dat Is journalistiek boerenbedrog, waar-

Vele huizen verbrand; dieren door den
bliksem gedood

In den afgeloopen nacht heeft boven ge
heel Noord-Brabant een onweer van onge
kende hevigheid gewoed, zooals hier in een
reeks van jaren niet meer is voorgekomen.

Op verschillende plaatsen zyn woonhuizen
door het hemelvuur getroffen.

Te Beugen nabij Boxmeer is een groote
boerderij en voorraadschuur met zeventig
partijen rogge, meubilair en landbouwwerk
tuigen door de vlammen geheel vernield. De
schade loopt in de duizenden.

Te Ottersum nabij Gennep is de boerderij
van den heer Laaiakkers afgebrand. De
schade is zeer aanzienlijk.

Te Oploo zijn twee huizen, te Overloon
drie huizen verwoest.

Te Haps is een boerderij door brand ver
nield.

Te Gennep zijn vier koeien door den blik
sem getroffen.

Te St. Antonis is een huis verwoest.

Te Beugen werd een paard door het he
melvuur getroffen.

Te Werkendam (N.Br.) is een ernstige
vechtpartij ontstaan tusschen eenige dron
ken schippers, waarbij een de vechtersbazen
door de politie in zyn buik werd geschoten.
Het is de 24-jarige schippersknecht A. A„
afkmstig uit St. Philipsland, die met den
te Werkendam zeer beruchten R. en neg
een tiental anderen uit was geweest. Na
sluitingstijd maakten ze een zoodanig la
waai, dat de beide vedwachter ingrijpen
noodzakelijk achtten.

Bij de baven gekomen bleek, dat de schip
pers zich hadden verborgen, blijkbaar met
de bedoeling de politiemannen in een val
te lokken. Toen de schippers zich ontdekt
zagen, namen zij een aanvallende houding
aan wilden de beide politiemannen, die zich
stokken en messen te lijf. Met in de eene
hand een zaklantaarn en in de andere hand
een evolver, trachtten de beide veldwachters
de schippers van zich te houden, maar de
aanvallers kwamen steeds dichter by en de
toestand van de veldwachters werd hache
lijker. Toen enkele personen verdachte be
wegingen maakten, heeft een der veldwach
ters geschoten, waarop A. A. getroffen neer
viel. Hy is naar het ziekenhuis vervoerd.
Men vreest voor zyn leven.

Over het in audiëntie ontvangen van Zijne
Eminentie W. Kardinaal van Rossum door
H. M. de Koningin, valt nog nader mede te
deelen, dat de Kardinaal met zijn gevolg
op het Stationsplein te Apeldoorn aankwam,
juist toen de trein van 3.49 uur uit Amster
dam het station binnenreed. Het publiek ver
wachtte algemeen, dat Z.Em, met dezen
trein zou aankomen, zoodat een talrijke
menigte op het plein aanwezig was, die den
Kardinaal, zoodra men hem in den auto
bemerkte, hartelyk toejuichte.

Terstond stapte het gezelschap over in
de beide hofauto's, welke voor het station
gereed stonden.

Daarna reed men naar het paleis Het Loo,
waar Z.Eminentie op de stoep van de cour
werd ontvangen door Hr. Ms. opperceremo-
niemeester, J:"H. F. Graaf dü Mörtceau.

De audiëntie duurde van vier uur tot kwart
over vijf. De katholieke leden van het Lof-
personeel hadden zich intusschen verzameld
en ontvingen voor het vertrek den zegen van
den Kardinaal.

Te ruim fealf zes vertrok het hooge gezel
schap in de hofauto's naar het Stationsplein,
vanwaar het met de particuliere auto's naar
Amsterdam terugkeerde.

De Kardinaalsmis

D ien was het de groote dag der hul
diging van Z. Em. Kardinaal van Rossum.
In d e ochtenduren werd een plechtige
Pontificale H. Mis gecelebreerd in de St.
Willibrorduskerk.

Zyn Excellentie de Infcenuntius Mgr.
Scliioppa, reeds gisteren gekomen, had zyn
intrek genomen bij de paters Jezuiten aan
de Hobbemakade. De aartsbisschop van
Utrecht, Z. D. H. Mgr. H. v. d. Wetering
en Z. D. H. Mgr. L. J. A. H. Schrijnen bis
schop van Roermond waren samen per
auto gearriveerd en afgestapt bij den de
ken van Amsterdam op het Bagijnhof.

Daar kwamen ook aan de bisschop van
's Hertogenbosch, Mgr. A. F. Diepen, die
met den trein van 9.36 aan het Weesper-
poortstation was aangekomen en de bis
schop van Breda, Z. D. H. Mgr. A. P. W.
Hopmans, die met den trein van 9.46 aan
het Centraal Station was aangekomen.

De bisschop van Haarlem was bij déze
plechtigheid niet aanwezig, omdat hij ter
bedevaart was naar Kevelaer.

De vier bisschoppen begaven zich, verge
zeld van den Deken, Mgr. Dr. Van Noort,
naar de pastorie van de kerk aan den Am-
steldijk en vandaar met drie kamerheeren
van Z. H. den Paus en den officieelen ver
tegenwoordiger van de souveeine ode van
Malta, H. Baron van Lamsweerde, naar
den hoofdingang van het kerkgebouw om
den Kardinaal te ontvangen. Na de ont
vangst schreed de priesterschaar door het
geheel gevulde en met bloemen versierde
kerkgebouw naar het Altaar.

Aan het einde van de H. Mis werd Zyne
Eminentie weer uitgeleide gedaan door de
bisschoppen. Later vertrokken ook de bis
schoppen. Zij begaven zich wederom naar
de pastorie op het Bagijnhof, om vandaar
te ongeveer half een naai de Joh. Vermeer
straat te gaan, waar zij de lunch gebruik
ten met den Kardinaal.

De huldiging in het Concertgebouw

In den middag zou de groote huldiging
plaats hebben in het Concertgebouw, dat
versierd is met planten en bloemen in Kar
dinaalsrood.

Vader en twee dochters verdronken

Gisteravond omstreeks 7 uur heeft op de
rivier de Waal nabij beneden Leeuwen een
ernstig ongeval plaats gehad, waarby 3 per
sonen om het leven zijn gekomen.

De Duitsche raderboot „Rab Karger" was
na gedraaid te hebben, voor anker gegaan.
Twee dochtertjes van den kapitein van de
raderboot, Karl Douy, uit Duisburg, gingen
daarna in de rivier baden.

Plotseling zag de kapitein zijn beide kin
deren in de diepte verdwijnen. K bedacht
zich geen oogenblik en sp~ong de beide meis
jes na met het noodlottig gevolg dat ook hij
in de diepte verdween.

Gisteravond laat zijn de lijken van den
vader en van een der dochters opgehaald,
terwijl hedenmorgen het derde ïyk is ge
vonden.

In het dorp is men zeer onder den indruk
van het gebeurde.

Het aftreden van wethouder Ter Haar
van Amsterdam. Een anti-rev. motie.

De Alastrimziekte.

Ernstige vechtpartij te Werkendam

(N.-Br.).

De huldiging van Zijne En. W. M.
Kardinaal van Rossum.

De staking in het Zaansche houtbedrijf
zal worden voortgezet.

De „Graf Zeppelin" te Friedrichshafeif te
ruggekeerd.

Noodweer boven Noord-Brabant. Huizen

afgebrand, dieren gedood.

Ernstig ongeluk op de Waal. Vader en
twee dochters verdronken.

Barometerstand 9 uur v.m.: 762. Stilstand.

OPTICIENS FABRIKANTEN

LICHT OP. De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken om 8.06 uur.

Op verschillende plaatsen zyn de electri-
sche en telefoonverbindingen onklaar ge
raakt.

De brandweer kon tegen het vuur weinig
uitrichten.

Het weer op de route

De meteorologische afdeeling van de
Duitsche Zeemacht, geeft het volgende
weerbericht van den toestand boven den
Atlantischen Oceaan:

Het gebied van lagen druk nabij de Azoreri
verplaatst zich langzaam in Noordelijke
richting. Ten Zuidwesten van Ierland en
boven het Kanaal waaien momenteel krach
tige Oostenwinden. De kleine depressie boven
de Gif van Boiscaye begint langzamerhand
af te nemen. Aan de Portugeesche kust waait
over het algemeen een zwakke Zuidweste
lijke wind, die plaatselijk een sterk afkoelen
de werking uitoefent. Boven het Westelijke
gedeelte van Biscaye heerscht een zwakke
tot matige Weselijke wind. In de nabijheid
der kust komen zeer veel stapelwolken voor.
Boven het Noordelijk gedeelte van Biscaye en
in Frankrijk ten Noorden van de Loire
heerschen zwakke winden.

Ook boven Zuid-Duitschland waaien
Oostenwinden, zoodat het luchtschip op het
laatste gedeelte van zijn toch met tegenwind
zal hebben te kampen.

Wanneer thuis?

Naar aanleiding van de laatst ontvangen
positle-pgaven van de „Graf-Zeppelin", ver
wachte men by de luchtschepenwerf te
Friedrichshafen, dat het luchtschip in den
loop van vandaag te Friedrichtshafen zou
arriveeren.

Boven Santander

Naar de Hamburg-Amerika-Lyn bericht,
bevond het luchtschip „Graf Zeppelin" zich
gisteravond 21 uur (M.E.T.) boven Santander,
aan de Noordkust van Spanje, koersend in
de richting van Bordeauz.

Hedenmorgen 8 uur geland

Te 8 uur 23 minuten plaatselijke tijd ver
scheen de „Graf Zeppelin" boven het vlieg
veld- te Friedrichshafen. Na 3 minuten boven
het veld te hebben gekruist, verwijderde het
luchtschip zich weer, om in een wijden boog
over de stad te vliegen.

Toen het luchtschip boven Friedrichsha
fen verscheen, begonnen alle kerkklokken te
lu-den.

Na zijn vlucht boven de stad, keerde het
luchtschip weer spoedig boven het vliegveld
terug, waarna de landing begon, welke het
gebruikelijke, vlotte verloop had. De lan-
dingstouwen werden uitgeworpen en gegre
pen en precies te 8 uur 43 minuten plaatse
lijke tyd (8 uur 3 minuten^ Amsterdamsche
tijd) lag de Zeppelin aan den grond.

De wereldvlucht, die voor de Amerikaan-
sche passagiers, die er te Lakehurst ingin
gen, bij aankomst te Lakehurst was geëin
digd. is thans ook voor de anderen volbracht

Naar verluidt zou het plan bestaan, dat
de „Graf Zeppelin" in September 2 vluch
ten boven Duitschland zal maken. Op de
eerste reis zal het luchtschip dan over Si-
lezië naar Berlijn vliegen om daar aan den
ankermast te ankeren.

De tweede reis zou dan gaan van Berlijn
over Oost-Pruisen terug naar Friedrichsha
fen.

De plaatsen aan boord van het luchtschip
zouden voor deze beide reizen reeds uitver
kocht zijn. Aan elk der vluchten zullen 22
passagiers deelnemen. Dr. Eckener zal waar
schijnlijk 17 September a.s. weer in Duitsch
land terug zijn.

Gisterenmorgen arriveerde uit Freuden-
stadt Lloyd George, die daar verblijf hield,
te Friedrichshafen.