Buitenlandsch Nieuws
SNOWDEN
FEUILLETON
RADIO-OMROEF.
DERDE BLAD
ZATERDAG 7 SEPTEMBER 1929
BLADZIJDE 1
Tandheelkundige Kliniek
gg J7faaf/e/n.
RADIO-MOORS
PLICHT EN LIEFDE
De Rijnlandcommissie naar
Wiesbaden verplaatst?
CENTRALE
GEMENGDE BUITENL.
BERICHTEN
De glimlach van mister Snowden! Mon
sieur Snowden geeft een dramatisch ant
woord! Herr Snowden is voldaan! Signor
Snowden werpt met een bom!
Dit zijn eenige titels, welke men in de
laatste weken in de wereldpers kon aan
treffen. De straten en de pleinen van Picca
dilly verkondigen Snowdens lof. De ge-
illustreerde bladen toonen Snowden in alle
mogelijke poses: terwijl hij zich naar de
conferentie op weg begaf, terwijl hij terug
keerde, terwijl hij met de journalisten sprak.
Het zou dwaasheid zijn te gaan veronder
stellen, dat deze lof en deze vereering bin
nenkort niet plaats zullen maken voor weer
andere „glimlachen" en weer andere „bom-
nien", maar dit neemt niet weg, dat Snowden
op het oogenblik toch de meest populaire
figuur is in het Vereenigd Koninkrijk. Alle
partijen brengen hem hulde, zij verklaren
zich allen solidair met hem, keuren elk ge
baar, elk woord enelk optreden goed.
De conservatieven, die tot zijn tegenstanders
behoorden, zijn bewonderaars geworden en
zij vergelijken hem met hun leiders, om aan
dezen zwakheid te kunnen verwijten.
Bij de laatst gehouden verkiezingen
slaagde Austin Chamberlain er in, om zich
met 'n kleine meerderheid van veertig stem
men in veiligheid te brengen; toen werd be
weerd, dat de monocle van Chamberlain ge
vallen was, doch nog niet gebroken; nu lijkt
het waarschijnlijk, dat zij inderdaad stuk
brak. Dit is 'n eigenaardigheid van de poli
tiek Snowden sloeg in Den Haag zijn buiten-
landschen collega's de oogen dicht en het on
verwachte resultaat is, dat ook de monocle
van Chamberlain ervan stuk ging. In elk
geval moet het toch interessant zijn eens
nader kennis te maken met den Engelschen
afgevaardigde in Den Haag, want daardoor
wellicht kunnen de redenen van zijn on
verwacht en éclatant succes verklaard
worden.
SNOWDEN
Philip Snowden werd te Keighley in
Yorkshire uit een zeer bescheiden familie
in 1864 geboren. Hij bezocht de lagere school
volg van dit ongeval verliet hij zijn dienst;
eigen opvoeding. Op 22-jarigen leeftijd trad
hy in Civil Service, maar zeven jaar later
veroorzaakte een ernstig fietsongeluk een
soort "verlamming aan zijn beenen. Als ge
volg van dit ongeval veliet hij zijn dienst;
gedwongen om jarenlang het bed te hou
den, maakte hij gebuik van de lange en
droevige vacantie om zich aan economische
en' sociale studies te wijden. Hij wordt so
cialist en nadat hij in de journalistiek
trad en ook/ wel hier en daar als spre
ker in het openbaar zijn meeningen ver
kondigde, bleek welk een aanwinst het
socialisme in den nieuwen volgeling ge
vonden had.
In 1903 wordt hij gekozen tot president
van de Independent Labour Pax-tij1906
doet hij zijn intrede in het Parlement. Hier
valt hij op door zijn speciale kennismen
gaat naar hem luisteren en meer en meer
krijgt hij een zekere reputatie, voorname
lijk als ongelooflijk hard werker. In 1924 toen
Labour aan het bewind kwam, werd hij
schatkist-kanselier in het eerste kabinet
'van MacDonald; de balans was reeds door
zijn voorganger gereed gemaakt, maar ge
trouw aan zijn vrije overtuiging schrapte
hij alle voordee'.en, welke de conservatie
ven voor partijgangers hadden bedongen.
Dit haalde hem tot voor zeer kort den haat
van velen op den hals, maar ook dezen
schijnen nu, na zijn overwinning in Den
Haag, zich met zij toenmalig optreden ver
zoend te hebben.
Een werkzaam, volhardend, stoutmoedig,
onomkoopbaar man met een heftig tempera
ment, zoo wordt hij beschreven. Maar ook
in zijn heftigheid schuilde methode. Zijn
heftige uitvallen in het Engelsche Parle
ment waren ongetwijfeld goed overwogen.
Uit die episodes valt wellicht veel te ver
klaren van zijn hedendaagsch succes, want
het tooneel is wel verschillend, maar de
acteur en ook de manier van acteeren zijn
dezelfde.
Toen Snowden aan het bewind was,
leerde hij de mannen, met wie hij samen
werkte, en ook de tegenstanders nauwkeurig
kennen; toen reeds zal hij begrepen hebben,
dat hij alles kon en alles moest durven. Het
kabinet-MacDonald viel, maar toen Snow
den de zekerheid kreeg, dat de volgende
verkiezingsstrijd door de labours gewonnen
zou worden, trad hij met koude onverschil
ligheid op. Op 16 April van dit jaar viel hij
de balans aan, waarbij hij de regeling der
schulden tusschen de geallieerden onderling
te danken aan Winston Churchill
schandalig noemde; en infaam was, volgens
Snowden, de nota van Balfour, waarmede
Engeland had verklaard, dat het van de
geallieerden alleen zooveel verlangde, dat
de schulden aan Amerika er mede betaald
konden worden. Den volgenden dag wei
gerde hy excuses aan te bieden: „ik ben te
veel Engelschman" verklaarde hij „om
me voldaan te toonen over een regeling,
waarbij mijn land het bloed wordt uitge
zogen ten voordeele van landen met meer
welvaart, dan wy bezitten."
In Den Haag: verandering "van tooneeJ,
maar dezelfde methode en dezelfde woor
den. In Londen noemde mr. Snowden het
werk der tegenstanders schandelijk en
infaam" en in Den Haag kwalificeerde hij
het optreden van een minister als „grotesk
en belachelijk". Het is waar, dat kort daar
op mr. Snowden zijn spijt betuigde en be
loofde: ik zal het niet meer doen, doch óók
waar is, dat weer kort daarop de voorstellen
van anderen door hem nogmaals belache
lijk werden genoemd. En dit woord kon
niet passen bij de gelegenheid, omdat het
geld, dat aangeboden werd, weinig, vol
doende of veel kon zijn, maar nooit be
lachelijk. Hieraan kan nog worden toege
voegd het moet zelfs gezegd worden dat
mr. Snowden zijn gezegde met een grapje
poogde te verzachten, toen hij onmiddeliyk
liet volgen: „Maar dat is waar ook, ik zeg
hier een woord, dat hier niet mag worden
uitgesproken." Natuurlijk was dit niet meer
dan een voorwendsel, maar wie had ooit
gedacht, dat in Yorkshire deze gracieuze,
maar niettemin toch zeer verouderde rheto-
rische handigheid nog in zwang zou zijn?
„Men kent ons nog niet, ons van York
shire," zeide mr. Snowden en dit gezegde
schijnt nu spreekwoordelijk in Engeland te
worden. Inderdaad: de wereld heeft nu ken
nis gemaakt met Yorkshire en met den
man, die er vandaan kwam, om Engeland,
van ouds het land der „gentlemen", te ver
tegenwoordigen. Zvp het waar zijn, dat
iedereen in Yorkshire dezelfde hoedanig
heden bezit als mr. Snowden? En is dit dan
een compliment of een onvriendelijkheid van
mr. Snowden ten opzichte van zijn land-
genooten?
DE VOLKENBONDSRAAD BIJEEN
Voortaan drie raadszittingen per jaar
De Volkenbondsraad is gisterenmiddag
bijeen geweest om zijn laatste bijeenkomst te
houden in zyn tegenwoordige samenstelling
Maandag heeft de verkiezing der nieuwe
raadsleden plaats.
In de eerste plaats heeft de raad be
sloten, in de toekomst slechts driemaal per
jaar in plaats van vier keer, zooals tegen
woordig, een gewone zitting te houden.
Chamberlain had dit reeds twee jaar ge
leden voorgesteld en Stresemann nam thans
het voorstel over, wijzend op de moeiiykheid
voor de ministers van buitenlandsche zaken
om al te vaak hun land te verlaten.
Briand en Henderson berustten in het
voorstel van Stresemann, echter jiitdrukkelijk
het voorbehoud makend, dat het slechts een
proefneming zou zijn en dat de raad telkens
in buitengewone zitting zou bijeenkomen,
wanneer dit tusschen de gewone zittingen
noodig was.
WAT PROCOPE EN HENDERSON GEZEGD
HEBBEN
In de vergadering van den Volkenbond
heeft de Finsche minister van buitenl. za
ken, Procope, gelijk reeds gemeld, een uit
voerige redevoering gehouden, waarin hy
mededeelde, dat de Finsche regeering niet
geheel accoord gaat met de voorstellen tot
verleening van financieelen steun aan sta
ten! die aangevallen worden, tot welke voor
stellen de Finsche regeering het initiatief
heeft, genomen.
Procope stelde voor, dat de Volkenbond de
vraag zal onderzoeken of het internationale
gerechtshof als instantie van beroep aan
vaard kan worden voor de regeling van de
juridische strydvragen, die zich onder de
staten voordoen.
Hij deelde voorts mede, dat de Finsche
regeering zal toetreden tot het op de plenaire
vergadering uitgewerkte pact tot vredelie
vende regeling van internationale geschillen.
Na Procope nam de Engelsche minister
Henderson het woord, die verklaarde, dat het
't streven der Engelsche regeering is, om den
Volkenbond zoo krachtig mogelijk te maken.
De Engelsche regeering is bereid toe te tre
den tot iedere conventie, welke een nauwere
samenwerking tusschen de staten ten doel
heeft.
Vervolgens behandelde hij uitvoerig het
verband tusschen het Kelloggpact en het sta
tuut van den Volkenbond. Het Kelloggpact
is een beslissende en belangrijk nieuwe bij
drage tot het internationale recht. Het gaat
er thans om, het Kelloggpact en de bepalin
gen van het statuut van den Volkenbond
met elkaar in overeenstemming te brengen,
aangezien dan definitief afgezien zal worden
van den oorlog als instrument der nationale
politiek. Deze leemte in het statuut van den
Volkenbond moet worden aangevuld. Het
Kelloggpact gaat verder gaat verder dan het
statuut van den Volkenbond en vult de be
staande leemte aan. Het recht, door het
sauu van den Volkenbond aan de sa-
ten, die lid van den Bond zijn, verleend om
onder bepaalde voorwaarden toch oorlog te
voeren, wordt door het Kelloggpact opge
heven.
Darna diende spr. de ontwerp-motie in,
waarin de plenaire vergadering met voldoe
ning vaststelt, dat de meeste staten tot het
Kellogpact zyn toegetreden, waardoor af
stand wordt gedaan van den oorlog als in
strument der nationale politiek en de re
geeringen zich verplichten conflicten uitslui
tend langs vredelievenden weg te regelen en
waarin verder gezegd wordt, dat het nood
zakelijk is na te gaan, in hoeverre artikel
12 en 15 van het statuut gewijzigd moeten
worden, teneinde de leemten, waardoor oor
logen nog mogelijk zijn, aan te vullen.
De Engelsche regeering is bereid alle
methoden en middelen te steunen, teneinde
deze groote beginselen van de motie te doen
zegevieren.
Het schynt thans vast te staan, dat de
zeltel van de Rynlandcommissie, na de ont
ruiming van de tweede zóne, naar WiesbaT
den zal worden verplaatst. Officieel kon dit
bericht nog niet worden bevestigd. Voorts
zou deze commissie bij haar overplaatsing
eenigszins in aantal leden verminderd wor
den.
PALESTINA EN HET ENGELSCHE
BEWIND
De Volkenbondsraad behandelde het rap
port van de mandaten-commissie over haar
zitting van November.
Procope was rapporteur en uitte er zijn
leedwezen over, dat d'e toestand in Pa
lestina zooveel slechter geworden is en
sprak zijn sympathie uit voor de slachtof
fers der bloedige onlusten en voor hun ver.
wanten.
Henderson dankte voor deze woorden en
deelde mede, dat de Engelsche regeering een
enquête-commissie benoemd heeft, waarin
drie parlementsleden zitten uit ieder der
drie groote Engelsche politieke partijen. Deze
commissie zal een onpartijdig onderzoek
naar de oorzaken van het voorgevallene in
stellen.
Hij gaf echter de verzekering, dat de En
gelsche regeering er niet aan denkt, haar
plicht als staatsmandataris niet na te komen
en opheffing van het Grieksche mandaat te
verzoeken.
De Engelsche regeering zal ook stipt de
Balfour.verklaring over het Joodsch tehuis
in Palestina nakomen.
Na ontvangst van het rapport der en
quête-commissie zal de Engelsche regeering
overwegen, welke politiek zij voortaan in
Palestina zal hebben te voeren binnen- de
termen Van het mandaat en met inachtne
ming van de Balfour.verklaring.
Zaleski en Stresemann bedankten Hender
son voor deze woorden.
De Sovjetregeering heeft vernomen, dat de
Chineesche overheid 1000 Russische burgers
heeft gearresteerd, 2000 geïnterneerd en
verscheidene neergeschoten. De Russen heb
ben niet de gelegenheid het Duitsche consu
laat generaal in Charbin op te zoeken en
om bescherming te verzoeken, daar zij bij
het betreden van het Duitsche consulaat-
regeering verzoekt daarom het Duitsche ge
zantschap in Noord-Mandsjoerije aan de
Duitsche consulaten-generaal verdere in
structies te zenden ter bsecherming van de
Sovjet-Russische onderdanen.
Do Sovjet-regeering heeft tot dusverre
van de Duitsche consulaten-generaal in
Noord-Mandsjoerije nog geen berich
ten ontvangen over de maatregelen der Chi
neesche overheid tegen de Sovjet-Russische
burgers. Zij hoopt, dat het Duitsche gezant
schap alles zal doen wat in zijn vermogen
is om den rechtstoestand der Sovjet-Russi
sche onderdanen in China te verbeteren."
NADERE BIJZONDERHEDEN^ OMTRENT
DEN BOMAANSLAG TE LUENEBURG
Met betrekking tot den bomaanslag op het
regeeringsgebouw te Lueneburg kan nader
worden gemeld, dat in de plaats en de om
geving in de laatste dagen geruchten over
een beraamden aanslag rondgingen. Ver
scheidene hoogere ambtenaren hebben dreig
brieven ontvangen, waarin op iets dergelijks
werd gezinspeeld.
In verband hiermede werden de wegen
streng bewaakt, terwijl thans vele personen,
die zich op het moment der explosie in de
nabijheid ophielden, in verhoor genomen zijn.
Uit het onderzoek is gebleken, dat de helsche
machine op geheel dezelfde wijze gecon
strueerd was als die, welke bij den vorigen
bomaanslag dienst deed.
Naar de regeeringspresiöent Herbst ten
overstaan van journalisten verklaarde, was
hij 's avonds elf uur in een vlak boven de
bedreigde plek gelegen slaapkamer ter ruste
gegaan, toen hij een tijdje later door een
hevig lawaai gewekt werd. Onmiddellijk
stelde hij zich in verbinding met de Berlijn-
sche politie. Naar men aanneemt is de bom
dien avond om 8 uur aldaar gedeponeerd,
daar op dat uur de waakhond hevig te keer
is gegaan.
Voorts wordt door sommige lieden ver
klaard, dat zij des nachts om twaalf uur een
geheimzinnigen auto zich met gedoofde lam
pen in snelle vaart langs den weg hebben
zien ryden.
KENAUPARK 26A
Telefoon 12644
SPREEKUREN:
van 911 en 1 tot 2.
Dinsdag van 6.30 tot 8.30
Zaterdagmiddag GEEN Spreekuur
DE AANHOUDING VAN PLETSCHKAITIS
Zal hij worden uitgeleverd?
'Met betrekking tot de aanhouding van
d'en Litauschen emigrantenleider Pletsch-
kaitis en zijn volgelingen, wordt vernomen,
dat Litauen nog geen verzoek tot uitleve
ring heeft ingediend.
Trouwens, het is de vraag, of aan een der
gelijk verzoek gevolg zal worden gegeven,
aangezien Duitschland politieke gevangenen
niet uitlevert.
Er zal worden ond'erzocht, in hoeverre os
gearresterrden zich schuldig hebben gemaakt
aan overtreding van de Duitsche wet be
treffende het vervoer van ontplofbare stol-
fen en het ongeoorloofde bezit van wapenen,
terwijl ook nog zal worden onderzocht, of
het plan bestond, een aanslag te plegen op
den trein, waarmede Woldemaras uit
Genève naar Kowno zal terugkeeren.
HET CHINEESCH—RUSSISCH CONFLICT
De nieuwe Russische nota
Naar uit Moskou wordt gemeld, heeft de
plaatsvervangende commissaris van Buiten
landsche Zaken den Duitschen gezant in
Moskou een nota overhandigd, waarin o.a.
gezegd wordt:
„De regeering van de Sovjet-Unie heeft het
Duitsche gezantschap verscheidene malen
verzocht de Duitsche consulaten-generaal
cr toe te brengen den rechtstoestand van de
Sowjet-Russische burgers in Noord Mand-
sjoerije te verbeteren. De rechtstoestand der
Russen in China is echter zooveel slechter
geworden, dat de Sowjetregeering gedwongen
is het Duitsche gezantschap te verzoeken
meerdere maatregelen te nemen ter be
scherming van leven en eigendom der Sovjet
burgers in China.
DE AANSLAG OP HET RIJKS
DAGGEBOUW.
Een nieuw spoor
De Berlijnsche politie, die het onderzoek
naar den dader van den bomaanslag op het
Rijksdaggebouw nog steeds ijverig voortzet,
is thans op een nieuw spoor gekomen.
Bij de politie heeft zich n.l. een arbeider
aangemeld, die mededeelde, dat hij in den
Tiergarten, niet ver van het Rijksdaggebouw
deelen van een uurwerk had gevonden.
De commissarissen dr. Braschwitz en
Muhlriedel begaven zich naar de plaats van
de vondst en vonden inderdaad eenige on-
derdeelen van een wekker-uurwerk, die by
onderzoek door deskundigen bleken overeen
komst te toonen, ook wat de afmetingen
betrof, met de uurwerk-onderdeelen die in
den nacht van de ontploffing bij den Rijks
dag gevonden waren.
Men tracht thans uit te vinden bij welke
fabriek de onderdeelen vervaardigd zijn.
In de groote conferentie die Donderdag
middag tusschen de commissarissen der Ber
lijnsche politie en technische deskundigen
gehouden werd, werd de aard van verschil
lende bommen en haar samenstelling be
sproken.
Volgens de „Tempo" zouden sommige on
derdeelen der bommen uit twee verschiilvr-
de fabrieken afkomstig zijn.
Het „Achtuhr Abendblatt" meldt, dat een
Belgische horlogemaker medegedeeld heeft,
dat bij hem twee goedgekleede jongemannen
zich kwamen vervoegen die meerdere wek
ker-uurwerken wilden koopen, welke echter
precies eender moesten zijn en juist op el
kaar moesten zijn „afgestemd."
INSTORTING VAN EEN CAFé MAAKT
VIJF ZWAAR GEWONDEN EN TWEE
DOODEN.
In West-Vlaanderen is in het plaatsje
Menin, nabij de Fransche grens in een café
een ernstige ontploffing geschied, waardoor
het huis instortte en zeven personen zware
verwondingen opliepen.
Twee hunner zijn na hun overbrenging
naar het ziekenhuis reeds bezweken.
BOTSING TUSSCHEN TWEE MILITAIRE
VLIEGTUIGEN
Drie dooden
Bij hef einde der manoeuvres in Tsjecho-
Slowakije van het tweede en vijfde devisie
infanterie kwam in de lucht een jachtvlieg
tuig in botsing met een observatie-vliegtuig.
Beide machines stortten neer en drie vlie
gers werden gedood.
Een belangrijke ontdekking.
Oude kunst.
De Britsche Archeologische commissie
heeft in Jerasch (Trans-Jordanié) eenige
uiterst gewichtige ontdekkingen gedaan. Het
betreft hier uitgravingen van eenige ker
ken uit de eerste Christentijden De gebou
wen die nog in zeer goeden staat verkee-
ren, dateeren waarschijnlijk uit ue 4e eeuw
en moeten echte wonderen van bouwkunst
en decoratie geweest zun. De vloeren die
uit marmer en mozaïk bestaan zijn heerlijk
schoon. Talrijke inschriften bevatten de na
men der heiligen, aan wie deze kerken wa
ren toegewijd, n.l. Petras en Paulus, bene
vens den naam van dengene die de kerk ge
bouwd heeft. Bisschop Anastasius. Zelfs de
steenen zetels rondom de apsis en het on
derste gedeelte der altaren, wan-in bewaar
plaatsen voor reliquieën gemaakt zijn, zijn
ongeschonden behouden geblev ;n
Alle kerken vertoonen den gebruikelijken
bouwtrant der Basilieken, d.w.z een ruim
middenschip, dat door zuilen van de kleinere
zijbeuken gescheiden is en in een verhoogd
koor eindigt. Deze ontdekkingen van Je
rasch zijn in zooverre van het grootste be
lang, dat zü met haar ruim -,chip en het
open priesterkoor een uiterst geschikt model
leveren voor de moderne bouwwerken. Bo
vendien schijnen zij de meening te beves
tigen, dat de architecten der -enaissance
slechts den bouwtrant der kerken uit den
eersten Christentijd weer opnieuw hebben
gevolgd.
9
Tijdens liet verhoor bestolen.
PRAAG, 6 Sept. (V. D.)j- Gisterenmid
dag ontdekte de rechter vm instructie in
de strafinrichting te Pankratz bij Praag, dat
hij, ondanks het feit, dat hij het vertrek niet
verlaten had, jas. portemonnaie en actetasch
miste Bij onderzoek bleek, dat een ar
restant uit Pankratz. dien hij verhoord had,
kans had gezien den rechter tijdens het ver
hoor deze voorwerpen afhandig te maken.
De nieuwste uitvinding
van Edison,
Edison heeft een grooten afkeer van jour
nalisten, zelfs de Amerikaansche reporters
kunnen hem slechts bij uitzondering te spre
ken krygen. Eenigen tijd geleden echter ge
lukte het een journalist hem in gezelschap
aan te klampen er. nu liet hij hem niet zoo
gemakkelijk los. De persman vroeg hem:
„Wat was uw eerste uitvinding?"
I Edison schikte zich in zijn lot en vertelde:
„Ik was krantenjongen. Toevallig 'morde ik
van een brutale inbraak en diefstal Dij een
rijken bankier Ik meldde mij bij hem aan
1 en deelde toen mede, dat ik een apparaat
uitgevonden had, waarmee men eiken dief
grijpen kon. Voor het geheim van oeze uit
vinding vroeg ik de hand zijnpr dochter.
Toen ging ik aan het werk. Twee dagen
later zei ik tot mijn toekomst.gen schoon
vader: „Vannacht wilden dieven uw brand
kast openen. De bodem was geëlectriseerd,
en eerst nu zijn de dieven tct het bewust
zijn gekomen: dat was mijn eerste uitvin
ding".
„En uw laatste uitvinding?" vroeg de
journalist.
„De geschiedenis die ik u zoo juist ver
teld heb."
62 pCt. analphabeten.
Volgens een Amerikaansche statistiek kan
62 pCt. van de bevolking der aarde boven de
10 jaar niet lezen en schrijven. De 18 lan
den, die meer dan 50 pCt. analphabeten
tellen, hebben ongeveer 618 millioen inwo
ners, de 45 landen met minder dan 50 pCt.
analphabeten 468 millioen. Van de 1364 mil
lioen bewoners der aarde van 10 jaar en
ouder zijn er 850 millioen analphabeten.
ZONDAG 8 SEPTEMBER
HILVERSUM, 289 M. Na 6 uur 1071 M.
8.25—9.20 NCRV. Morgeilwüding o. 1. .c.
Ds. Jhr. J. L. A. Martens van Sevenho-
ven 10.1512.00 KRO. Uitzending van
de Hoogmis uit de kerk van St. Willi-
brordus binnen de Veste (Duifje). Am
sterdam. (Golfl. 1071 M.) 12.30—1.30
KRO Concert door het KRO-Trio 1.30
—2.30 KRO 2.30—4.30 Kamermu
ziek. Kwintet en bariton KRO 4.30
5.00 KRO Ziekenhalfuurtie 5.45 NCRV
Golfl. 1071 M.: Kerkdienst vanuit de Ge-
ref. (Noorder) Kerk te Dokkum. Voor
ganger: Ds. J. P. Klaarhamer 7.30—
8.00 KRO. Lezing over „Maarschalk Foch
de geschiedenis van een karakter" 8.01
—8.10 Praatje door den KRO-voorzitter
8.1010.45 KRO. Concert en vocale
soliste 10.45—11.00 KRO. Epiloog door
het Klein Koor.
HUIZEN, 1875 M. 9.00 VARA. Postdui-
venberichten 9.02 VARA. Gramofoon-
muziek 9.10 VARA. Esperantoberich-
ten 9.25 VARA. Orgelconcert 10.00
VARA. Lezing over A. Dvorak 10.10
VARA. Dvorak-concert. VARA-orkest en
solisten 12.0012.30 Lezing over de
wereldtentoonstelling te Barcelona door
R. Geraerds 12.302.00 Concert door
het AVRO-Octet. Boris Lensky, viool
2.002.45 Lezing door Is. Querido: Sim-
son 2 2.455.00 Concert door het
AVRO-kwartet. Santpoort's dubb. gem.
kwartet 3.454.15 Pianoconcert door
E. van Beinum '4.155.0Q Vervolg Con-
VARA7890ÓS ETAOIN ETAOIN N N N
eert 5.00 VARA. Kleuteruurtje 5.40
VARA. Bij de pomp. Wekelijkseh nieuws
6.00 VARA. Concert door het VARA-
orkest 8.00 Persber. en sportuitslagen
8.1510.30 Concert door het versterk
te omroeporkest o. 1. v. Nico Treep. Rosa
Spier. harp. Daarna gramofoonmuziek.
DAVENTRY, 1554.4 M. 3.50 Concert. Mi
litair orkest. R. Goodarce. alt, D. Smith,
bariton 5.20 Pianorecital door Egon
Petri 5.50 Bijbellezing 6 056.35
Bach's Kerk-eantate no. 100 8.20 Kerk
dienst 9.05 Lieföadicheidsoproep 9.10
Nieuwsberichten 9.25 Kamermuziek, P.
Jones, tenor. Te London Wind Quintet,
R. Paul. piano 10.50 Epiloog.
PARIJS, „RADIO-PARIS" 1725 M. 1.05
Gramofocnmuziek 4.50 Gramofoonmu
ziek 6.50 Gramofoonmuziek 8.35 Or
kestconcert 9.25—10.20 Katholieke
Dansmuziek.
LANGENBERG, 473 M. 8 20—9.20 Or
kestconcert 9.225—10.20 Katholieke
morgenwijding 12.50—1.20 Openlucht
zang 1.202.50 Orkestconcert 4.506.50
Orke9tcqncert m. In. v. mannenkwartet.
ZEESEN, 1635 M. 6.50—8.20 Orkestcen-
cert 8.20—9.15 Lezingen 9.15 Klok
kenspel en morgenwijding 10.2011.50
Lezingen 11.50 Orkestconcert 1.35
Vrooliik programma 2.05 Orkestconcert
3.50 Piano-recital 4.20 Hoorspel „Der
Tierzirkus" 5.2C Orkestconcert 7.50
Lezing 8.35 Orkestconcert 9.20 Or
kestconcert Daarna tot 12.50 Dansmuziek.
KALUNDBORG, 1153 M. 3.50—5.50 Con
cert door het Omrcep-orkest 6.407.10
Harmonikamuziek 8.209.40 Volkslie
deren 10,1011.10 Orkest- en solisten
concert 11.1012.50 Dansmuziek.
BRUSSÓL, 5C8.5 M. 5.20 Dansmuziek
6.50 Gramofoonmuziek 8.35 Orkestcon
cert 9.20 Orkestconcert uit Ostende.
ti et JV/eutvste in Ji actio.
Va/c/cum/rTe /ferstefLtnyerr vr - 'y. y//
MAANDAG 9 SEPTEMBER
HILVERSUM, 298 M. Na 6 uur 1071 M.
UitsL NCRV-uitz. 10.30—11.00 Zieken-
dienst 12.301.45 Orgelconcert 2.00
2.35 Uitzending voor scholen 4.005.00
Concert, viool en piano 5.006.30
Gramofoonmuziek 6.307.00 Lezing
over: ..Iets over Litteraire Critiek" 7.00.
7.30 Gramofoonmuziek 7.308.00 Le
zing m. m. v. tenor, bas, piano en orgel.
Daarna Persberichten.
HUIZEN. 1875 M. 10.00—10.15 Morgen
wijding 10.3012.00 Gramofoonmuziek
12.1500 Concert door het AVRO-kwar
tet 2.002.30 Gramofoonmuziek 2.30
4.30 Aansluiting van het Rembrandt-the
ater te Amsterdam 4.305.00 Gramo
foonmuziek 5.006.00 Kinderuurtje
door C. Schaake-Verkozen o.OO7.45
Concert door het AVRO-kwartet 8.00
9X0 Concert. Muz.ekver. Lc'-u.s Jan-"».
Coster. Gem. Zangvereen. „Polyhymnia"
9.0011.00 Vocaal en instrumentaal
concert met medew. van Hénène Cals en
de heeren Chr. de Vos, H. Koning, F.
Hasselaar en het AVRO-strijkorkest, o.
1. v. Nico Treep. Daarna gramofoonmu
ziek.
DAVENTRY, 1554.4 M. 10.35 Morgen-
wyding 11.05 Lezing 11.20 Gramo
foonmuziek 12.20 Concert, M. Watson,
mezzo-sopraan, K. Lowe, bariton, 12.50
Orgelconcert, Cinema orgel 1X02.20
Orkestconcert 4.20 Dansmuziek 4.35
Orkestconcert 5.35 Kinderuurtje
6.20 Lezing 6.35 Nleuwsber. 7.05 Le
zing 7.20 Lezing 7.45 Lezing 8.05
Zang dcor M. Lawrence Kelllie, sopraan
8.20 Concert, T. Makusina, sopraan,
F. Titterton, tenor, Sympbonie orkest
10.00 NieuWsber. 10.20 Lezing 10.35
Concert. R. Burnett, bariton. Instru
mentaal Kwintet 11.20 Dansmuziek
12 2012.35 Beelduitzending.
PARIJS „RADIO PARIS" 1725 M. 12.50
Gramofoonmuziek 4.05 Gramofoonmu
ziek 6.55 Gramofoonmuziek 8.35
Concert. Zang en kamermuziek.
LANGENBERG. 473 M. 7.35—8.15 Gra
mofoonmuziek 8.20—9.20 Orkestcon
cert 10.3511.30 Gramofoonmuziek
12.30 Gramofoonmuziek 1.252.50 Or
kestconcert 5.556.50 Gramofoonmu
ziek 8.209.10 Orkestconcert 9.15
Ludwig Thoma-avond. Orkest en solis
ten. Een-acter. Daarna tot 12.20 Orkest
concert.
ZEESEN, 1635 M. 6.1012.50 Lezingen
12.50—1.15 Gramofoonmuziek 1.15—1.50
Lezingen 2.202.50 Gramofoonmuziek
2.50—5.20 Lezingen 5.20—6.20 Concert
van Berlijn 6.208.15 Lezingen 8.20
Concert, Ch. Cahier, alt 8.50 Voorle
zing 9.20 Kamermuziek 9,50 Con
cert. Vocaal dubbelkwartet. Daarna tot
12.50 Dansmuziek.
KALUXDBORG, 1153 M. 12.20—2.20 Or
kestconcert 3.55—5.55 Concert. Instru
mentaal ensemble 8.20—9.20 Lanner-
Strauss-concert 9.20 Een 1-acter 9.35
Solistenconcert 10.20—11.20 Sympho-
nieconcert.
BRUSSEL, 508.5 M. 5.20 Trio-concert.
Mile Biard, zang 6X0 Gramofoonmu
ziek 8.35 Orkestconcert 9.20 Orkest
concert uit Ostende.
SPECIALISTEN TELEFQON 14609
PHILIPS- EN ERREM 3-TOESTELLEN
19
„Voorbü!" zeide zij op doffen toon, toen
de felle gloed eensklaps uitdoofde een
zacht geflonker, een licht geknetter, het
laatste restantje asch viel ineen, elk spoor
der twee brieven was vergaan en daar
mee het gedroomde geluk.
Viola stond haastig op en streek het ver
warde haar van heur voorhoofd weg.
„En nu wil' ik een nieuw leven beginnen,"
zeide zij, vastberaden naar haar schrijftafel
gaande.
Met vaste hand nam zij de pen op en
schreef de volgende paar woorden:
„Ik stem in alles toe. Geef hem per
brief mijn jawoord doch ik wil hem
eerst in de residentie weerzien.
Viola."
.Zij had nochtans hare krachten over
schat, want nauweiyks had zij dit briefje in
een omslag gedaan en dien gesloten, of zij
Wielde eensklaps, dat zij flauw werd. Wan
kelend bereikte zy hare legerstede, waarop
2Ü onmachtig neerzeeg.
Zoo lag zij aaar roerloos gelijk een doode,
totdat een koude huivering haar deed ril
den. Zij wikkelde zich vaster in de dekens en
een bittere smartelijke traan rolde lang
zaam over haar wangen.
Zij gevoelde het, in dit oogenblik had zij
haar geluk begraven
Den volgenden morgen trad Gerhard m
de kamer zyner zuster. Magda, in haar lief
eenvoudig huisjaponnetje, stond bij de
bloementafel en rangschikte zorgvuldig
eenige planten, haar zooeven door den tuin
man gebracht.
„Zoo, Gerhard, goeden morgen!" zei zij
vriendelijk, doch keek haar broer ietwat
verbaasd aan, want Gerhard's bezoek op
dezen tijd was een groote zeldzaamheid.
„Ik kom eens met je praten, Magda", zei
hij, terwijl hij zich in een hoek van den di
van zóó plaatste, dat Magda zijn gelaat niet
duidelijk zien kon: „laat je planten nu
maar met rust en schenk my een kwartier
tje gehoor."
Magda verliet het bloementafeltje en
zette zich naast hem neer.
„Ik luister," zeide zij hem aankükend.
„Ik moet voor zaken in de residentie zyn."
begon Gerhard op bedaarden toon Hij al
leen wist wat die geveinsde kalmte hem
kostte. „En nu heb ik zoo gedacht, dat het
't beste zou wezen, Viola mee te nemen en
haar bij mevrouw Eckberg de echtgenoote
van den president te laten logeeren. Zij
moet van haren meisjestijd genieten, zoo
lang zulks kan en ik ben ervan overtuigd,
dat mijn voorstel hare volle goedkeuring
zal wegdragen."
Magda zag haren broer onderzoekend
aan; voor zoover zij kon beveuren, waren
züne trekken kalm, maar in zijn stem lag
iets koels, dat haar niet beviel.
„Ge wilt Viola geruimen tijd in de resi
dentie laten?" vroeg zij na een poos met
beklemd gemoed.
Wel neen! Maar mijn verblijf in de resi
dentie kan wel vier weken duren en waarom
zou ik haar niet het genoegen gunnen, aan
mijne zijde de bezienswaardigheden eener
groote stad te leeren kennen? Overigens is
zij daar in de beste handen."
De toon van haar broer klonk ditmaal
zóó onschuldig, dat Magda haar bezwaren
voelde verdwijnen. En toch! Als hij gezegd
had: „De omgang met Viola is mij onont
beerlijk geworden; ik moet haar in mijn
nabüheid hebben!" zou zulks veel eenvoudi
ger en natuurlijker geklonken hebben.
„Nu, Magda," aldus onderbrak hij haren
gedachtengang, „vindt ge het niet goed?"
„O zeker",, hernam zij, nog altijd aarze
lend „wel dacht mij dat het voor Viola beter
zou zijn, den tijd harêr verloving in lande
lijke stilte door te brengen, maar als het je
wil is je zult 't ongetwyfeld bij 't rechte
eind hebben."
Zij had verwacht dat haar broeder bij
haar zou aandringen ronduit hare meening
te zeggen, hem hare tegenwerpingen bloot
te leggen, doch er gebeurde niets van dat
alles. Gerhard was klaarblijkelijk blij, deze
aangelegenheden zoo vlug te hebben afge
handeld; hy stond nu op en zeide: „Ik ben
voornemens morgen te vertrekken, vooraf
moet ik echter nog een en ander met Viola
bespreken. Ik heb haar een boodschap ge
zonden; zy is weder hersteld en zal aan het
ontbyt komen."
„Wilt ge ai zóó spoedig vertrekken?"
vroeg Magda onaangenaam verrast.
„Het gaat niet anders, zusje," zeide hij en
streek haar liefkoozend over het golvende
haar.
„Een reis om dezen tijd van 't jaar is niet
bijzonder prettig, vooral niet voor dames'
waagde zij in het midden te brengen.
„Heb geen zorg! Wij beiden zullen gezond
en weibehouden in de Residentie aanko
men", hernam Gerhard op min of meer
kregeligen toon, „en nu ga ik Magda, je
zoudt in staat zijn met je „maren" en
„alsen" mij mijn heele reisplan tegen te
maken."
„Ik wou dat het waar was," zuchtte
Magda bij zichzelve, oen zij weder alleen
was. „Ik weet niet wat het is, maar er ligt
in Gerhard's geheele manier van doen iets
wat mij angst en bezorgdheid inboezmt.
Vroeger was hij veel openhartiger tegen
my!"
Toen Gerhard in de eetzaal trad, vond hij
Viola reeds daar. Zij stond aan 't raam en
staarde naar buiten in 't winterlandschap-
Met een langen droeven blik nam Gerhard
die ryzige figuur van het jonge meisje op
daarna zeide hy met ernstige, vaste stem:
„Goeden morgen!"
Viola, die het opengaan der deur niet
gehoord had, trad schielijk van het raam
terug. Een zachte trilling ging door het
lichaam ,toen zij, zich omkeerend, zijn mor
gengroet beantwoordde.
Gerhard kwam langzaam naar haar toe.
Viola droeg een donker kleed, dat de bleek
heid van haar gelaat nog meer deed uit
komen. De lange, goudbruine lokken waren
geborgen in een dun, zwart zijden net, en
het haar dat andei's aan de slapen sierlijk
gekruld lag nu plat tegen het albasten
voorhoofd. De groote oogen hadden een
matten, glansloozen blik en over heel het
fijn besneden gelaat lag als het ware een
sluier van verdriet uitgespreid.
De blik van Gerhard viel op Viola's hand;
de ring was daarvan verdwenen.
Over zijn bleeke trekken vloog een flik
kering, vluchtig als een bliksemstraal, doch
reeds een seconde daarna had hij zijne be
daardheid herkregen.
„Ik hqb uw briefje ontvangen", zeide hij
kalm, „en ik dank u dat u zoo spoedig mijn
voorstel hebt aangenomen. Ik heb het ver
trek bepaald op morgen, vindt ge dat
goed?"
I „Hoe eerder, des te beter", stiet zij er ge
jaagd uit.
„En nog iets, Magda behoeft voorloopie
niets van al deze dingen te weten. Zij ver
keert in den waan, dat gij na eenige we
ken met my terugkeert. Ge zult het mis
schien belachelijk vinden, maar ik ben er-
j van overtuigd dat de arme Rotteck den
bons zou krijgen, wanneer zij wist, dat on
ze verloving is afgesprongen. Ik moet de
waarheid voor Magda zóólang verbergen,
totdat zij Rotteck's vrouw geworHy
brak af. want in de gang hoorde hü de stem
zyner zuster.
Viola klemde hare handen krampachtig
tegen elkaar, zy had een hoogroode kleur
gekregen, toen Gerhard zeide: „Ge zult het
misschien belacheiyk noemen" en reeds had
zy de lippen geopend, om hem in de rede
te vallen, maar met een geweldige inspan
ning had zü zich bedwongen. Ook nu sprak
zü geen enkel (voordzij boog slechts zwij
gend iiet hoofd en bleef roerloos staan. Zij
had hem niets te zeggen; hij mocht van
haar denken wat hij wilde; tusschen hen
was alles uit!
Het binnenkomen van Magda maakte
een einde aan dit pijnlijk samenzijn.
„Ah. jelui -hebt zeker alles reeds met el
kaar besproken", riep zij, vroolijk willende
schünen, want zü wilde haren broeder met
toonen, hoe smartelijk zijn vertrek haar
troi. „Jelui hebt letterlijk een complot te
gen mij gesmeerd en ik, arme stakkerd,
moet er maar in berusten, hier eenzaam
te fieerschen."
Viola dwong zich heel eventjes te glim
lachen.
(Wordt vervolgd)
