Een Wereld-centrum der
Kriminalistiek
Binnenlandsch Nieuws
overwerkte
zenuwen
Mijnfia/i&s
ooi dik Haar
VOOR DE HUISKAMER
rniiwtafi&üm
Ê2
VIERDE BLAD
ZATERDAG 21 SEPTEMBER 1929
BLADZIJDE 1
Een internationale academie voor kriminalistische
wetenschappen in Weenen
Nieuwe Ned. Herv. Kerk
te Amsterdam
Het Nederlandsche
Wegencongres
De Amsterdamsche
Drinkwatervoorziening
Kardinaal Van Rossum over
Nederlandsche toestanden
Staten-Gene^aa-
EERSTE KAMER
TWEEDE KAMER
Een meevallertje
Indische cursus voor
katholieken
Dezer dagen heeft in Lausanns een in
ternationaal kriminalistisch congres plaats
gehad, waarop besloten werd, een Academie
internationale de criminalistique op te rich
ten met den zetel te Weenen. Door de keu
ze dezer plaats is nadruk gelegd op de be-
teekenis van Weenen voor internationaal
kriminalistisch onderzoek en den politie-
president van Weenen, Johann Schober, is
de onderscheiding ten deel gevallen, als
eere-lid van du nieuwe Academie te wor
den benoemd. Voorzitter der Academie is Dr.
C. J. van Ledden-Hulsebosch uit Amster
dam, een der meest bekende juridische des
kundigen op hot gebied der kriminalistiek,
die zijn loopbaan als scheikundige is begon
nen. Hij houdt zich voornamelijk met de
problemen bezig, om het ultra-violette licht
m ae Kriminalistiek toe te passen. Vooral
op het gebied van schilderijen-vervalsching
is dit van groote beteekenis. Hij heeft ook
een onderzoek over inkt-soorten gepubliceerd
en herhaaldelijk ook buiten zijn vaderland
Dr. C. J. van Ledden Hulsebosch
voordrachten gehouden, zoo in 1925 op het
internationaal politie-congres in Karlsruhe.
Tot het curatorium der Academie behoort
verder Dr. Edmond Locard, chef van het
laboratorium voor politie-wetenschap in
Lyon. Deze is door zijn handboek over kri-
mmaal-techniek en door zijn onderzoek van
stof bekend geworden. In vele gevallen is
hij erin geslaagd, uit de ontleding van stof
op kleedingstukken belangrijke wetenschap
pelijke gevolgtrekkingen te maken en zoo
een schuld te bewijzen. Hij heeft ook een
nieuwe methode gevonden, om het schrift
te onderzoeken, de graphometrie, die zich
aanmerkelijk onderscheidt van de gewone
ontoereikende methodes. Locard is menig
maal door staten buiten Europa beroepen,
om kriminalistische laboratoria op te rich
ten.
Ook Professor Bischoff, de leider van het
kriminalistische instituut der universiteit te
Lausanne, zit in het bestuur. Hij geniet in
ternationale bekendheid als deskundige voo
schriftwezen. Professor Popp in Frankfor't
a. d. Main, eveneens lid van bet bestuur
is leider van een groot particulier instituut
voor kriminalistisch onderzoek en houdt
ook aan de universiteit in Frankfort cur
sussen over kriminalistiek. Zijn speciaal vak
is de beoordeeling van handschriften,
schriftvervalsching inktsoorten, van zelf
ontbrandbare stoffen en dergelijke meer.
Tot het curatorium behooren verder de po -
litie-directeur Dr. Bruno Schultz, de uitste
kende Weensche kriminalist, verder Dr. Ro
bert Heindl, een der grootste deskundigen
op het gebied der daktyloskopie. Hij heef:
in zijn onderzoekingen voor het eerst het
begrip beroeps-misdadiger gebracht, die
zeer verschilt van den misdadiger uit ge
woonte. Het secretariaat der Academie
staat onder leiding van Professor Dr. Sieg
fried Türkel, die sedert jaren op het ge
bied van kriminalistisch onderzoek werk
zaam is. Hij is de wetenschappelijke leider
van het kriminalistisch instituut der poli
tie te Weenen.
Het doel der Académie internationale de
criminalistique is de bevordering van we
tenschappelijk werk, het onderlinge mee-
deelen van ondervindingen, de ruil van be
langwekkende voorwerpen en fotografieën,
het aanleggen van een centrale karthotheek
over kriminalistische literatuur, de voorbe
reiding van een centraal laboratorium, de
verzekering van de prioriteit voor het re
sultaat van wetenschappelijke onderzoe
kingen, de wetenschappelijke steun der in
ternationale commissie voor kriminaal-poli-
tie en die commissies van den Volkenbond,
welke zich bezig houden met de bestrijding
der internationale misdadigheid. De nieuwe
Academie zal zich met alle takken der kri
minalistische wetenschappen en der kri
minalistische techniek bezig houden, met
uitzondering van psychologie, psychiatrie,
kriminaal-biologie, formeel en materieel
strafrecht en gevangenis-kunde. Tot wer
kelijke leden der Academie kunnen zulke
personen worden benoemd, die bijzondere
prestaties op het gebied der kriminalistische
wetenschap kunnen aantoonen, of in de
practijk en opvoedkunde.
Oostenrijk en Weenen in het bijzonder
zijn, volgens het oordeel der bevoegde vak
lieden, als het vaderland der kriminalisti
sche wetenschap te beschouwen. In Graz
werd indertijd een kriminalistisch univer-
siteits-instituut opgericht, dat beroemd is
geworden. Weenen is de zetel van de In
ternationale commissie der kriminaal-poli-
tie geworden, waarvan de politie-president
Johann Schober als voorzitter werd ge
kozen. Op initiatief van Schober is in Wee
nen het kriminalistische instituut der
Bondspolitie opgericht. Deze instelling voor
het onderzoek van kriminaal-wetenschappe-
lijke problemen en kriminalistisch onder
wijs is een aantrekkingspunt geworden voor
hoorders uit de heele wereld. En het is een
onderscheiding voor Oostenrijk en politie-
president Schober, dat Locard in de op-
richtings-zitting Weenen heeft voorgesteld
als zetel der nieuwe Academie en dat onder
de vier eere-leden zich twee Oostenrijkers
bevinden.
Gisternamiddag is de Eltheto-kerk, de
iieuwe kerk der Nea. Herv. Gemeente in de
Indische buurt te Amsterdam, in tegenwoor
digheid van H. M de Koningin en Z. K H.
den Prins ingewijd.
Buiten de kerk boden de kinderen van de
Eltheto-scholen aan de Koningin een bloe
menhulde aan.
Een excursie
Te Bussum hield de vereeniging „Het Ne
derlandsche Wegenccngres" een excursie voor
haar leden ter bezichtiging van de belang
wekkende werken op het gebied van den
wegenbouw, die in het Gooi worden uitge
voerd.
Nadat het gezelschap zien aan lier station
W. P. en aan het Centraal Station te Am
sterdam had verzameld, werd te circa tien
uur in vijf groote toerwagens de tocht onder
nomen.
Behalve de Voorzitter en de Secretaris
der vereeniging, de heeren Ir. J. J. Stieltjes
en H. W. O. de Bruijn, merkten wij onder
de circa 150 aanwezigen op den heer Ir W.
G. C. Gelinck, hoofdingenieur-directeur van
den Rijks-Waterstaat in Noord-Holland, die
den Minister van Waterstaat vertegenwoor
digde; luitenant-kolor.e. H. Zeeman en ma
joor C W. van Dooden vertegenwoordigers
van den Minister van Defensie; Ir. P. J.
van Voorst Vader, hoofdingenieur van den
Rijkswaterstaat; Ir J. F. Groote, directeur
van Publieke Werken te Hilversum en Ir.
J. Gerber, directeur van Gemeentewerken te
Bussum.
In deze laatste plaats voegde de oud-direc
teur van Publieke Werken van Amsterdam,
de hee- P. W. Bos, zien bij het gezelschap.
Eerst werd een bezoek gebracht aan den
Rijksweg Amsterdam—Amersfoort, waarvan
de verbetering reedt een goed eind is ge
vorderd, terwij) men op verscheidene plaatsen
druk in de weer is. O.m. werden bezichtigd
de Hartveldscnebrug en dt brug over de
Vecht bij Muiden. welke beide in uitvoering
zijn en de Vmkenbrug die reeds in gebruik
is.
De kruising met den spoorweg Amsterdam-
Hilversum zal door middel van een viaduct
worden tot stand gebraent. waartoe men
bezig is de spoorbaan te verleggen en op te
hoogen, welke werkzaamheden o> Kosten van
het Wegenfonds door de bpoorveg ;n worden
uitgevoerd.
De kruising met het Merwedekanaal welke
thans door een laag gelegen draaib-ug wordt
tot stana gebracht (het ernstige verkeers-
opstakel), zal in de toekomst worden ge
vormd door een hoog gelegen vaste brug
waarvan de onderkant zeven meter boven
den waterspiegel komt te liggen
Met den bouw van deze brug kan niet
worden begonnen, doordat deze brug ver
band noudt met de plannen voor de ver
binding Amsterdam met den Boven-Rijn.
De deelnemers aan der tocht kregen een
goeden indruk van de hoeveelheid werk, die
verricht moet worden um de aanpassing van
J J*.. NU.'*/
kalmeeren en worden
gesterkt door
Bun.e 75ct Bij Apolh en Drogisten
H
Als men zoo nu en dan des mor
gens slechts een weinig Purol
even lusschen de handen wrijft,
dan wordt dit bij het uitstrijken door het haar
onmiddellijk daarin opgenomen en het ge
volg hiervan is dal Uw haar mooier en dikker
wordt en bovendien na het kammen den ge-
heelen dag keurig blijft zitten.
den Rijksstraatweg Amsterdam—Baarn aan
de eischen van het moderut verkeer te ver
wezenlijken. Einde 1930 hoopt men, behou
dens het viaduct over der, spoorweg Am
sterdamHilversum en at brug over het
Merwedekanaal dit werk gereed te hebben.
Tot nu toe heeft het werk vier millioen
gekost.
In Bussum werden de deelnemrrs ontvan
gen door het Gemeentebestuur in een der
nieuwe gemeentescholen De Burgemeester,
de heer de Bordes, hield hierbij een rede,
waarin hij herinnerde aan de vele moeilijk
heden die bijna vijftien jarer aan de verbin
ding Amsterdam't Gooi zijn verbonden.
Hij memoreerde de voorgenomen electnsche
tramplannen, die wegens hun gevaar voor
het natuurschoon, gelukkig zijn verhinderd
en aan de actie die verleden jaar gevoerd
is tegen de doorvoering van den Provincialen
Weg AmsterdamHilversum door de buitens
van 's Gravenland
Met groote belangstelling hebben de deel
nemers de wegenconrtructies bezicutigd die
in dezen tijd in Bussum war=n aangewend,
n.l. asphalt voor de hoofdverkeerswegen en
winkelstraten, teersteenslag voor de villawij
ken en klinkers voor de arbeiderswijken.
Namens het Congres dankte Ir. J J. Stiel
tjes voor de ontvangst van het gemeente
bestuur.
Na een gezamenlijken koffiemaaltijd in
hotel „Hof van Holland" te Hilversum werd
een rondrit door deze gemeente gemaakt,
waar men eveneens dt resultaten kon zien
van een groot aantal moderne wegconstruc
ties, welke daar in de laatste jaren toepas
sing hebben gevonden, in het bijzonder wer
den de proefvakken v.»n boeton-aspnalt In
oongenschouw genomen Dit is natuurlijk as
phalt. dat men op 't Nederlandsch-Indisch
eiland vindt en waarvan alleen te Amsterdam
Haarlem en Hilversum proefvakken zijn ge
legd.
De zeer geslaagde dag werd besloten met
een thé in het Palaee-I otei te Hilversum.
zich hebben genomen voor de cursussen ko
ken en naaien.
De eerste cursus, waarvoor reeds 23 man
nelijke en vrouwelijks leerlingen zijn inge
schreven, is in tegenwoordigheid o.a. van
eenige bekende figuren uit de Katholieke In
dische wereld officieel geopend. Aanwezig
waren o.m. Mr. A. M. Hens, oud-lid van den
Raad van Ned. Indië, de Zeereerw. Paters
A. van Hoof S.J., oud pastoor te Batavia. H.
v. Offeren S.J., oud-pastoor te Buitenzorg, J.
van den Loo, S.J., oud pastoor te Kramat,
Leontius, ord. Cap., oud missionaris op Bor
neo, de Eerwaarde Broeder Euphasius, die
jarenlang bij het onderwijs in Ned. Indië
werkzaam was, Pastoor G. de Greeve S.J.,
voorzitter van de R. K. Huishoudschool, De
Eerwaarde Overste der R. K. Huishoudschool
de heer H. J. Borghols, lid van Ged. Sta
ten van Zuid-Holland. Mej. van Woerden,
Bestuurslid van het St. Melania-Werk en
verschillende oud-Indischgasten en Indisch-
gasten en de beide docenen en de leerlingen
vand en cursus.
Er waren verschillende brieven van verhinde
ring ingekomen o.m. van den Hoogeerw. De
ken van Den Haag, H. A. Th. van Dam,
die getuigde van zijn groote belangstelling
voor het werk van het Kath. Indisch Bu
reau en voor dezen cursus en van Pater Jos.
F. A. Frencken, S.J., oud pastoor van Me-
aan, die thans reeds eenige maanden in het
R. K. Zekenhuis verpleegd wordt en die nog
steeds zoo medeleeft met het werk van het
K. I. B.
Nadat de heer Schnebbelié, directeur van
het Kath. Indisch Bureau, de bijeenkomst
met den christelijken groet geopend had,
verwelkomde Pastoor de Greeve S.J. de aan
wezigen en gaf een korte uiteenzetting van
doel en beteekenis van den Indischen Cur
sus, die drie maanden zal duren om daarna
weer door een nieuwen te worden gevolgd.
Spr. bracht dank aan den heer en me
vrouw Schnebbelié voor hun initiatief en
aan de eerw. overste van de R. K. Huishoud
school voor haar medewerking bij de voor
bereiding en het tot stand komen van dezen
cursus. Spr. wees er voorts op, dat deze cur
sus kan beschouwd worden als een stuk mis
siewerk, omdat het doel er van is de eer
van God en het heil der zielen.
Onder applaus der aanwezigen verklaarde
pastoor de Greeve den cursus voor geopend.
Pater van Offeren S.J. bracht hulde aan
het Katholiek Indisch Bureau voor dit zoo
gelukkig initiatief.
Hierna was het woord aan Dr. Bluml, die
een causerie hield over de beteekenis van
de tropische hygiëne en over de noodzake
lijkheid van eenige bekendheid daarmee.
Spr. hoopt den cursisten de grondbeginselen
der tropische hygiëne bij te brengen, het
geen hij niet alleen een individueel maar ook
een algemeen eneconomisch belang acht.
Ten slotte sprak Mr. Hens nog een enkel
woord tot aanmoediging van dezen cursus.
Pastoor de Greeve sprak een dankwoord
tot aljen, in het bijzonder tot de verschil
lende sprekers.
Hedenavond kwamen in Breukelen in ver
gadering bijeen de ingelanden van het Groot
waterschap „Beoosten de Vecht," het Water
schap Breukelerveen en Tienhoven, het Wa
terschap Loenderveen en het gemeentebe
stuur van Loosdrecht. De vergadering werd
belegd, teneinde een besluit te nemen in
zake heb aangaan van een overeenkomst met
de gemeente Amsterdam betreffende het ten
behoeve van de Amsterdamsche Drinkwater
leiding onttrekken van water aan de Loos-
d'rechtsche plassen.
Na een inleiding van den heer Mr. Blau-
pot ten Cate, adviseur, namens de Ingelan
den der verschillende waterschappen, werd
besloten genoemde overeenkomst aan te
gaan. Door den burgemeester van Loos
drecht werd medegedeeld, dat de Raad zij
ner gemeente heenmorgen eveneens in dezen
zin besloot.
Een afscheidsbrief
Zijne Eminentie Kardinaal van Rossum
heeft bij het verlaten van ons land onder-
staand'en brief geschreven aan het Uitvoe
rend Comité te Amsterdam:
Bij het verlaten van den vaderlandschen
voel ik mij gedrongen nogmaals mijn innigen
en hartelijksten dank uit te spreken voor
alles wat de Katholieken van Nederland mij
in deze gedenkwaardige weken met zooveel
verblijdende liefde en oprechte aanhankelijk
heid geboden hebben.
Het heeft mij diep getroffen, dat alle stan-
den der Katholieke samenleving hunne
sympathie en hun medeleven met deze feeo- J
telijkheid op zoo ondubbelzinnige wijze heb- in Nederlandsch-Indië bevredigend kan wor-
ben willen toonen. Dat is voor mij een waai- l^en genoemd, al onderen her oo" den te-
borg, dat het katholieke leven steeds m
bloei zal toenemen, omdat allen zich zoo één
gevoelen in de gemeenschap van eenzelfde
denken en voelen en beminnen. Dat is dan
ook de groote en troostvolle gedachte welke
ik als een geurigen bloemruiker medsneem
uit mijn vaderland, dat er een groote, immer
rugslag der voor sommige landbouwproduc
ten ongunstige verhoud :ngei. op de wereld
markt.
Van Uwer Majesteits medcdeeling ten aan
zien van de ontvoogding var Nede landsch-
Indië werd met belangstelling kenris geno
men.
De voortschrijdende opbloei van Curasao
groeiende liefde bloeit voor ens H. Geloof en voor (je Kamer een reden lot verheu-
voor de H. Kerk, voor het kerkelijk gezag genis. Met, ingenomenheid nam zij kennis
en deszelfs Dragers en dat deze liefde maca- van de mededeeling. dat op een duurzame
tig is om alies tot stand te brengen, wa de versterking van de ter plaatse aanwezige ge
tij dsomstandigheden en de maatschappelijke zagsmiddelen tot handhaving van rust en
behoeften vorderen, om de katholieke begin- 1 orde Uwer Majesteit,s aandacht gevestigd
selen tot alle onderdeelen van het open- blijft.
bare en huiselijke leven door te doen drin- Met Uwer Majesteits innige bede. dat God
gen., den arbeid der Staten-Generaal mildelijk
Mijn bij zonderen dank aan de leden van moge zegenen, stemt de Eerste Kamer van
het Uitvoerend' Comité en aan de Katholieke ganscher harte in.
Pers, die zich zoozeer hebben ingespannen I De heer OUDEGEES T (S.D.A.P.) verzocht
om aan deze onvergetelijke dagen allen mo
gelijken luister bij te zetten.
(w.g.) W. M. KARD. VAN ROSSUM.
Wittem, 20 Sept. 1929.
De voor de katholieken weggelegde taak
In het klooster te Wittem heeft Zijne Em.
Kardinaal Van Rossum een onderhoud toe- vall
gestaan aan de „Msb.", waarin hij aller- prjn-s der Nederlanden Hertog V-til Mecklem
eerst zijn dank vertolkte voor de ontvangst burg en van Hare Koninklijke Hoogheid
VERGADERING VAN 20 SEPTEMBER
Voorzitter: Baron DE VOS v. STEENWIJK
Reglement van Orde
De GRIFFIER leest voor een voorstel van
de heeren Mendels en Slingenberg tot uit
breiding van de huishoudelijke commissie
van drie tot vier leden.
Het voorstel zal worden gedrukt en rond
gedeeld.
Adres van Antwoord Troonrede
Aan de orde is de behandeling van het
gewijzigde ontwerp 'van antwoord op de
Troonrede.
De heer VAN EMBDEN (V. B.) deelt mede,
dat de heer Heerkens Thijssen en hij het
voornemen hadden een voorstel in te die
nen om een ingrijpende wijziging in het
Adres van Antwoord aan te brengen, de eer
ste en de laatste alinea te handhaven, doch
al het tusschenliggende te vervangen door
twee zinsneden:
„De mededeelingen van politieken en eco-
nomischen aard, zoowel ten aanzien van Ne
derland en, de overzeesche gebieden als met
betrekkingtot het buitenland, werden met
belangstelling ontvangen. Voor zoover de
Eerste Kamer geroepen zal zijn om mee te
werken aan de totstandkoming van wette
lijke maatregelen, hoopt zij haar taak met
ijver en nauwgezetheid te vervullen."
Spreker heeft dit voorstel niet ingediend,
omdat anders een nieuw afdeelings-onder-
zoek zou moeten plaats hebben. Doch mis
schien wil de commissie van redactie in het
vervolg met dezen wensch rekening houden.
De heer RINK (V. B.) wenscht over de
redactie niet te spreken, maar wel zou hij
het denkbeeld willen ondersteunen.
De heer MENDELS (S. D. A. P.) zegt, dat
men het ditmaal reeds korter gemaakt heeft
door te concentreeren. Leege frases zijn het
gebleven. Spr. kan niet inzien, dat dit het
aanzien der Kamer verhoogt. Ook is het geen
eerbied tegenover de Kroon, om Haar een
aantal zinledige frases thuis te sturen. Ook
de beperking, die de heer Rink voorstelt,
ontmoet bij spr. bezwaar. De Eerste Kamer
schafte dus ook het antwoord af.
De heer VAN WASSENAER VAN CAT-
WIJCK (C. H.) meent, dat het adres van
antwoord gehandhaafd moet blijven, omdat
de Kamer gelegenheid moet hebben zich uit
te spreken over de Troonrede in September,
daar zij dit anders pas kan doen in Febr.
De heer BRIËT (A. R.) sluit zich daarbij
aan. Hij wenscht deze traditie niet af te
schaffen
De heer RINK (V. B.) zegt, dat, zoo men
wil komen tot afschaffing, men dit moet
doen na een behoorlijke voorbereiding, zoo
als de Tweede Kamer dit indertijd geaaan
hopff
'Te'heer VAN VOORST TOT VOORST
(R. K.) zegt, dat nooit een voorstel is ge-
daan tot beperking van het Adres yan Ant
woord. In 1923 wenschte de heer Mendels
voor het eerst afschaffing. Men steeds
uitgegaan van de meening, dat het beleefd
was, te doen zien, dat de Kamer aan alle
onderdeelen der Troonrede aandacht be
steedde. Spr. is tegen de beperking. De Ka
mer zou zich ook den weg afsnijden wenschen
aan de Kroon kenbaar te maken.
Het gewijzigd ontwerp van Antwoord wordt
hif^na o-n.crewi.17,icrd etocdgekeurd.
Het adres luidt als volgt:
De Eerste Kamer der Stuten-Generaal stel
de het op hoogen prijs Uwe Rested, verge
zeld van Zijne Koninklijke Hoogheid den
aanteekening, dat hij tegen was
Het adres zal worden aangeboden door den
voorzitter en de leden der commissie van
redact"'e.
De VOORZITTER deelt mede. dat het in
zijn voornemen ligt de Kamer bijeec te roe
pen tegen 29 October
Vóór dien tijd zullen in het gebouw eenige
werkzaamheden worder verricht- Op 29 Oct.
zal de Kamer dan aanvangen met de behan
deling van het Suike-wetje.
De vergadering wordt verdaagd tot 29
October.
Vergadering van 20 September
Voorzitter: de heer J. H. A. Schaper
Aanvaarding voorzitterschap
De griffier leest het Kon. Besluit voor,
waarbij is benoemd tot voorzitter der Kamer
de heer J. R. H. van Schaik.
De heer Schaper zegt met vreugde te heb
ben vernomen het besluit van de Koningin.
Uw bekwaamheid en ijver, zeg spr. tot den
heer van Schaik, zijn waarborgen dat gij uw
taak naar behooren zult vervullen. Een scha
duwzijde is er aan uw benoeming verbonden,
n.l. het feit, dat men uw redevoeringen, die
tot in de uiterste hoeken der Kamer weer
klank vonden, zal moeten missen. Wanneer
u zich echter geroepen mocht voelen, het
woord te voeren, zal stellig uw plaatsvervan
ger gaarne bereid zijn, u te vervangen.
Ik wensch U met, uw benoeming hartelijk
geluk en verzoek u uw zetel te willen innemen.
Rede mr. Van Schaik
De heer VAN SCHAIK aanvaardde het
voorzitterschap met een rede, waaraan het
volgende is ontleend:
Het schijnt niet begeerlijk een ambt op zich
te nemen, hetwelk men zelf door drie siera
den dezer Kamer, de heeren Fock, Kooien en
Ruys de Beerenbrouck, zoo voortreffelijk heeft
zien waarnemen. Ik houd mij overtuigd in uw
aller naam te spreken, door thans meer in
het bijzonder dank te betuigen aan mijn on-
middellijken ambtsvoorganger, voor de uitste
kende wijze, waarop hij gedurende vier jaren
heeft voorgezeten en vertegenwoordigd.
De moeilijkheden en de verantwoordelijk
heid. aan het presidium verbonden, ontveins
ik mij niet. Toch is het van aantrekkelijkheid
niet ontbloot voor hem, die zich bewust is van
den gewichtigen staatkundigen arbeid, welke
in de naaste toekomst voor het parlement is
weggelegd. Men spreekt en schrijft tegen
woordig veel over de crisis van het parlemen
taire stelsel, over den ziektetoestand waarin
dit verkeert, en zint op middelen om den
patiënt zijn vroegere jeugd en gezondheid
terug te geven.
Ik heb mij wel eens afgevraagd, of deze
diagnose van de minder bevredigende toestan
den op parlementair gebied wel geheel juist is,
en of de z.g. genezingspogingen wel resultaat
zullen hebben. Moet men niet veeleer tot de
conclusie komen, dat het geheele maatschap
pelijke en staatkundige leven op dit oogenblik
in een sterken ontwikkelingstoestand verkeert,
waaraan niet in de laatste plaats de wetge
ver bezig is en voorloopig bezig zal blijven
nieuwe vormen te geven? En ligt het dan niet
voor de hand, dat ook de staatsinrichting
zelve en het vertegenwoordigend stelsel op
den duur hun natuurlijk deel in deze hervor
mingen zullen krijgen?
Men late zich niet door bepaalde doctrinen
over de werking van het parlementaire stelsel
uit het veld slaan en geloove niet te sterk
aan ziekteverschijnselen. Een volksvertegen
woordiging, die zich klaar van de groote
vraagstukken van dezen tijd bewust is en die
bezield is met den vastberaden wil om de op
lossing daarvan met alle kracht te bevorde
ren, zal haar rechtmatigen invloed niet ver
liezen en veel ten bate van het land tot stand
kunnen brengen.
Aan gezonden werkelijkheidszin, gepaard
met rust en waardigheid, heeft het dit col
lege nooit ontbroken. Dit maakt het leiding
geven aan zijn beraadslagingen, die reeds in
het eerste jaar dezer parlementaire periode
meer dan ooit belangwekkend beloven te wor
den, tot een onmiskenbaar voorrecht.
De heer DE VISSER krijgt verlof te inter-
pelleeren over de vervolgingen der nationa
listen in Indië en de gevangenneming van mr.
Soemantri.
Hierna had de benoeming plaats van ver
schillende commissies. In de commissie van
Buitenlandsche Zaken werden benoemd de
heeren Heemskerk, Nolens, Marchant, Schok
king, Vliegen en Knottenbelt.
Na het aftrekken der afdeelinen worden
herbenoemd tot leden van de huishoudelijke
commissie de heeren Beumer en Vliegen.
De gelegenheid tot het stellen van monde
linge vragen wordt weder vastgesteld op Vrij
dag kwart voor 4.
Hierna gaat de Kamer in de afdeelingen tot
het benoemen van de voorzitters en onder
voorzitters.
Na het trekken der afdeelingen worden
kozen zijn tot afdelingsvoorzitters de heeren
Schokking, Colijn, Nolens, Albarda en Mar
chant, tot onder-voorzitters de heeren Vlie
gen, Lovink, Knottenbelt, Van Vuuren en
Heemskerk.
Op 1 October en daarna zullen in de afdee
lingen worden behandeld de begrooting en
eenige wetsontwerpen, op 15 October in open
bare vergadering een aantal ontwerpen,
waaronder de Ambtenarenwet.
De heer KORTENHORST verzoekt de Win
kelsluitingswet toe te voegen, waaromtrent de
VOORZITTER zegt, geen beslissing te kun
nen uitlokken.
De heer K. TER LAAN wil toevoeging van
de Gemeentewet.
De VOORZITTER antwoordt, dat de be
trokken minister die nog wil laten rusten.
Interpellatieaanvragen worden gedaan door
den heer DUYS over Giessen-Nieuwkerk,
WIJNKOOP over de houding van de burge
meesters en de rijkspolitie bij stakingen en
over de verhouding der regeering tot de sov
jetrepubliek.
De vergadering is verdaagd tot 15 October.
in Nederland, om dan als zijn indruk weer
te geven, dat er sinds zijn eerste bezoek als
Kardinaal aan Nederland, 16 jaar geleden,
veel veranderd is op elk gebied.
Maar, aldus Zijne Em., er is hier in Ne
derland nog heel wat te verrichten, in he!
bijzonder op intellectueel gebied. Gelijk ik
„En krijgt Jansje daar ook iets van
vroeg de jongste, toen Keetje opsomde, wat
Ze liepen ernstig, als kinderen, aan wie j er zoo al voor tien centen in een snoepwinkel-
'een boodschap is toevertrouwd, Keetje, de! tje te krijgen was.
oudste, die niet veel grooter was dan een „Ja, ja, kind," antwoordde zij, daten we
wandelstok, hield tegen haar verschoten, gauw loopen." En Jansje, .die haar bij de
geel jurkje een rood aarden pan gedrukt, jurk vasthield, waggelde als een gansje door
waaruit een etenslucht opsteeg, en die zij het stof.
met haar kleine handjes vast omklemde.
De jongste, die nog ternauwernood koh loo- In de schaduw van een half afgebroken
pen, hapte van een boterham met stroop be- huis, welks ingewanden bloot lagen, zat hun
smeerd, en bezoedelde zich het smoezige vader, Jan Panken, met een ouden man stee
gezichtje met de donkerbruine zoetigheid, nen te bikken.
De officieele opening
Het Katholiek Indisch Bureau, dat in den
betrekkelijk korten tijd van zijn bestaan
reeds veel vor de Katholieken, die naar
indië gaan of uit Indië komen, heeft tot
stand gebracht om het contact met Indië
te versterken, en de uitzending van Katho
lieken bevordert en om tot dat doel te ge
raken in 1925 oprichtte de „Katholieke In
dische Club", die maandelijks bijeenkomt
en o.m. ook onlangs uitgaf den tweeden Weg
wijzer voor Katholieken, die voornemens
zijn naar Ned. Indië te vertrekken, een
Handboek, dat zoowel in de Katholieke als
m de neutrale Pers een zoo gunstig onthaal
mocht hebben, heeft het initiatief genomen
tot een nieuwe stichting voor hen die naar
Indië gaan, n.l. tot een „Indischen Cursus"
Als docenten zullen optreden Dr. M. Bluml,
oud-officier van Gezondheid in Ned. Indië
voor het medisch gedeelte, en de heer A. de
Lange, oud-directeur der Kweekschool voor
Inlandsche Onderwijzers in Ned. Indië, voor
het gedeelte Maleisch, terwijl de Eerw. Zus
ters van de Congregatie J.M.J. de leiding op
Prinses Juliana der Nedertanuen. weder m
het midden der Staten Generaa, te mogen
zien, tot opening der gewone zitting.
Met Uwe Majesteit is de Kamer dankbaar
voor Gods zegen, ook dit jaai ons volk ge
schonken. TT,lr_
_r I Het was der Kame: aangenaam van Uwe
in Nijmegen heb gezegd, er zijn in de maat- [Majesteit te vernemen, dat de betrïkkingen,
1 schappij nog veel plaatsen te vervullen, welke met de andere mogendheden worden
1 waarop wij naar onze sterkte recht hebben, onderhouden, van den m< e,-t vriendschappe-
maar die wij niet kunnen vervullen, omdat ,jjken aard
1 wij niet de geschikte mannen daarvoor heb- i v TT er Majesteits voornemen tot net
ben. Dit geldt op alle gebied, op stoffelijk, krackng bevorderei van d. plannen van den l was alsof een spijker m t vleesch drong,
op medisch terrein en ook in de financieele volkenbond ter vreedzame plossins van in- j Eindelijk kon ze het niet meer uithouden,
wereld. Op al die gebieden staan wij ka- tematjonaie geschihcr en van de pogingen £ij ging op het trottoir zitten, en trok den
tholieken nog niet op de hoogte, welke ons die zouden kUnnen leide" tor wegneming scboen uit, waarop een dikke stoflaag lag.
eigenlijk in het maatschappelijk leven toe- van dg belemmeringen in het handelsverkeer enkej was een weinig ontveld en rood van
tussohen de volkeren nam de Kamer me kjeur> en ket kjnd had lust te gaan huilen bij
Instemming kennn wpn„„h naar de gedachte, dat het nog een langen weg had
,toStZdtomÏÏUeeenei nieuwe regem.g met af te leggen, om het eten aan haar vader te
België nog niet kar. worden verwed, ver
Een strak blauwe lucht, aan den horizon
lichter gekleurd, welfde zich over de lange,
pas gebouwde straat een aaneenschakeling
van witte huizen, waarin de jonggep ante rijen
iepenboomen door de sterke zon gestoofd
werden.
Ofschoon er geen zuchtje aan de lucht was,
steeg uit de gloeiende straatsteenen langzaam
een grijze stof op.
Voor een der huizen wachtte een open rij
tuig, en de voorovergezakte hoed van den
slapenden koetsier glom in het zonnelicht als
vernis. Anders zagen de twee kinderen geen
levend wezen de warmte was oorzaak, dat
iedereen achter de gesloten jalouzieën bleef.
De kleinen hadden er ook last van hun
dunne, verscheurde kleertjes kleefden aan de
magere, slecht gevoede lichaampjes, en
de groote. grove schoenen van Keetje schuur
den bij iederen stap tegen de teere enkels.
Vooral de linkervoet had veel te lijden het
komt.
Tot nu toe gold het nog te veel als ge
woonte, dat voor Indië een gebroken car
rière nog goed genoeg was. Met die opvat
ting moet radicaal worden gebroken. Wij
hebben voor onze koloniën noodig eerste j BKamer dat een juister begrip
klas-mannen van talent en energie, heldere -*
geesten, stoere werkers, om daar op alle
gebied werkzaam te zijn. Daar zijn nog veel
plaatsen te veroveren, waar velen van ons,
ook in stoffelijk opzicht, een schoone car
rière kunnen maken. Moge de goede God dat
alles aan Nederland geven. I „,i„Vinnw
En dan weer terugkeerend op het eigen- j a^"
van de wederzijdsche rechten en behoeften
het bereiken van de overeenstemming ten
goede zal komer.
Met belangstelling vernam de K .mer ae
mededeelingen van Uwe Majesteit heti -.fen
de den toestand van handel, nij"eiheid en
i i Dp mededeeling dat op de Staten-Gene-
lijk onderwerp van ons interview, den -ui- e b zal WOrden gedaai ter be-
tureelen vooruitgang vna Nederland m de aal e P than. aanhangige wetsont-
laatste decennia, wees Z.Em. er op, dat ons nanM verFChlllend° neg in
..'.IJl— irnnmip' illgen OOk
land daarbij veel te danl en heeft aan het
wijze beleid van H, M de Koningin die in
den oorlog onze neutraliteit bewaard heeft
en na den oorlog weerstaan heeft aan den
aandrang om een gedeelte van het verslagen
I Duitschland te annexeeren. Zij heeft ons
I voorgehouden, dat wij moeten blijven wie
wij zijn.
Groot toonde Nederland zich ook door het
asylrecht staande te houden in de kwestie
van den Duitschen keizer, niet omdat hij
zulks verdiende, doch omdat het recht en de
fierheid van het Nederlandsche yolk zulks
vorderde.
Het kleine Nederland heeft zcih onder het
wijs bestier van H M. de Koningin getoond
een groot volk te zijn.
•V Cl IJCli* C „1. n.-
voorbereiding zijnde voorzie" mgen ook op
sociaal en economisch gebied terwijl daarbij
handhaving van het fina-cieel evenwicht
ernstig zal worden nag' sireeid, haa de vol
ie aandacht van de E.evste Kamer.
Hoewel het betreurende, dat ten aanzien
van den politieken toestand in Nederlandsch-
Indië nog steeds waakzaamheid geboden blijft
verheugt der Kamei de me- edeelir g, dat er
teekenen zijn van een ve'dwinne )d inzicht,
dat slechts door deelneming v„r. alle groepen
der bevolking aan het opbouwend werk der
Overheid in het algemeen belang wordt
gediend.
brengen
Jansje, het andere meisje, zat naast de pan
in het stof. Haar boterham had zij opgegeten
en de stroop zat tot in het licht-blonde haar.
Zij vermaakte er zich nu mee. het stof van de
straat op te scheppen, en dit door haar
vingers te laten glijden. Maar opeens voelde
zij iets hards in de palm van haar hand.
„Kijk, kijk," nep ze tot Keetje. Het was
een oud dubbeltje, zoo afgesleten en vuil, dat
het op een stukje blik geleek.
Opeens waren Keetje's tranen in de oog
kassen teruggedrongen, en met verbazing en
vreugde bekeek zij het geldstukje. Nog nooit
had zi) zooveel bezeten. Vroeger kreeg zij
iederen ochtend van haar moeder een cent,
om zoet naar school te gaan, maar sedert haar
vader geen vast werk meer had en door nood
gedwongen steenbikker was geworden, gaf
moeder niets meer.
De kleine zag reeds een opeenstapeling
van gemeen suikergoed en onrijpe harde
vruchten voor zich tig„en. Zi) voelde de
pijn bijna niet meer en vlug trok zij haar
Met ingenomenheid vernam de K-imer, dat - schoenen aan, om het eten weg te brengen,
de algemeene toestand van het bedrijfsleven I Daarna zouden ze iets gaan koopen.
Zij zaten tusschen twee groote hoopen stee-
nen en waren gehuld in een wolk van stof,
dat als een wit poeder op hun versleten
kleeren viel.
Toen de kinderen vlak bij hen waren, hief
Panken het bruine verbrande gelaat op, en
na zich de groote zweetdroppels met den rug
van z'n hand van het voorhoofd te hebben
geveegd, vatte hij de roode pan aan, en zette
deze op z'n knieën. De oude man, die al ge
geten had, zag over zijn bril, welken hij voor
het stof had opgezet, met waterige oogen naar
het eten, en z'n bevende handen, waarop de
blauwe aderen slap nederlagen, hielden
onwillekeurig met werken op. In de roode
pan waren niets dan aardappelen, waarop een
beetje vet lag, en de melige brokken, opge
pikt met een stalen vork, verdwenen gulzig
in den grooten mond. Somwijlen, als het eten
niet snel genoeg naar binnen gleed, nam
Panken een slok water uit een kruik, die
naast hem lag.
Jansje, het jongste meisje, stond bij een
steenhoop, en gooide met stukjes puin naar
het huis maar d'r krachten waren te zwak,
en zij bereikte geen enkele maal de berookte
muren, waaruit de half verrotte balken staken,
en waaraan lappen smerig behangselpapier
hingen.
Jansje was naast haar vader gaan zitten,
want de voet deed haar nog pijn, en met den
ernst, waarmee kinderen naar de handelingen
van groote menschen kijken, zag ze hem de
pan leeg eten.
Het dubbeltje hield ze zóó stijf vast, dat
haar handje pijn deed. Maar de lust bekroop
haar, het geldstuk te aanschouwen, en zij
opende even haar vingers en keek in de holte.
„Wat heb je daar vroeg haar vader, die
gedaan had met eten en den stalen vork voor
tandenstoker gebruikte.
„O. niks, vader."
„Nou, laat eens kijken."
Aarzelend vertoonde zij het dubbeltje.
„Zoo, hoe kom je daaraan,"? vroeg Panken
met een blij gelaat.
„Gevonden, vader."
„Jongens, dat is ook een meevallertje,"
zei Panken tegen zijn ouden kameraad.
„Komaan, daar moesten we eerst een glaasje
van drinken dat stof hindert me al lang in
m'n keel."
De twee mannen stonden op, en het kind
zag hen met tranen in de oogen „De gekroon
de Zalm" binnengaan.
