Binnenlandsch Nieuws
VOOR DE HUISKAMER
TWEEDE BLAD
MAANDAG 23 SEPTEMBER 1929
-
BLADZIJDE 2
De Haagsche Missie-actie
tentoonstelling
Het voorzitterschap der
R. K. Staatspartij
De Ned. Gezant te Boekarest
H. M. de Koningin-Moeder
naar Zuid-Beieren
LEGER EN VLOOT
Het Kon. Instituut voor de
Marine te Den Helder
Promotie bij de Landmacht
RECHTSZAKEN
Roekeloos en onvoorzichtig
gereden?
Eerzucht
De ontploffing op het
s.s. „Brsda"
GEMENGD NIEUWS
De stranding van het
Italiaansche stoomschip
„Disciplina"
Twee huizen afgebrand
Een nacht op zee
Inbraak te Amsterdam
Een vergeetachtige
operateur
Het weer in Augustus
Aan de gevolgen overleden
Ernstig motorongeval
Het stadhuis te Leiden
Geen begeerd baantje
Auto in den Rijn
De opening.
Zaterdag is in de zalen van het Kurhaus
te Scheveningen de Haagsche Missie-Actie
Tentoonstelling geopend. Onder de talrijke
autoriteiten, die bij deze ofticieele plechtig
heid aanwezig waren, bevonden zich de
Minister van Koloniën, de heer S. de Graaft",
de leden van den Raad van State rar. dr. D.
A. Kooien, rar. Rommc, generaal van
Munnickrede, rar. J. R. H. Van Schaik,
voorzitter van de Tweede Kamer, en eenige
andere leden der Tweede Kanier, de hoofd
aalmoezenier kolonel Evers en voorts talrijke
vertegenwoordigers van R. K. organisaties.
De Hoogeerw. Deken H. A. Th. van Dam
heette in het Fransch mgr. Schioppa,
pauselijk internuntius te Den Haag,
welkom. In de Nederlandsche taal
verder gaande, bracht hij dank aan allen, die
hun medewerking hadden verleend.
Mgr. Schioppa heeft vervolgens met het
uitspreken van een rede in de Fransche taal,
de tentoonstelling officieel voor geopend ver
klaard.
Deken Van Dam dankte Zijn Exc. voor
zijn woorden en stelde onder applaus den
aanwezigen voor, een telegram van hulde
te zenden aan Z.Em. kardinaal van Rossum,
den prefect van de Propaganda Fide.
Hierna werd een rondgang over de ten
toonstelling gemaakt.
De tentoonstelling omvat behalve de
stands van de 23 in ons land vertegenwoor
digde missioneerende congregaties en orden,
nog verschillende andere uitstallingen.
Hulde aan missionarissen.
Zaterdagmiddag hebben ongeve-*- 700
jongens en meisjes van de Katholieke scholen
in Den Haag op het Houtrustterrein een
grootsche, massale hulde gebracht aan de
missionarissen.
Om half 3 begon de hulde. In de konink
lijke loge hadden plaats genomen Zijne Ei^.
Mgr. L. Schioppa, Pauselijk Internuntius
de Hoog-Eerw. Deken en Kanunnik H. A.
Tjh. v. Dam, Mgr. Th. M. P. Bekkers, de
bestuursleden van den Missionarisbond, de
Z.Eerw. Paters Desiderius O.Cap. en Keiler
S.J., verschillende paters-missionarissen en
de leden van het hoofdcomité en uitvoerend
comité van de Hamat. De tribunes waren
met duizenden belangstellenden dicht bezet.
Voor de tribune hadden zich 800 meisjes
opgesteld, die met roode, groene en witte
mutsen op (de kleuren van de Missievlag) de
letters van het woord .Hamat" vormden.
Daarachter stonden de leerlingen van de
Kweekschool der Eerw. Broeders, die met
roode, witte en groene pluimen een reus
achtige missievlag voorstelden. Verderop
tegen de uiterste grenzen van het ringterrein
stonden nog 6000 kinderen met missievlaggen
in de hand, die op de muziek van de Konink
lijke Militaire Kapel juichend en met de
vlaggen zwaaiend van de hoeken van het
terrein naar het midden marcheerden.
Na deze overweldigende ovatie werd onder
leiding van den heer J. P. J. Wierts en begeleid
door de muziek van de Kon. Militaire Kapel,
het „Algemeen Missielied" gezongen.
Na eenmarsch-nummer van de Kon. Mili
taire Kapel en na het zingen van het Missie
lied „Het nieuwe Licht", sprak de voorzitter
van den Missionarisbond, de Z.Eerw. Pater
Desiderius O.Cap., de kinderen toe.
Nadat „Roomsche Blijdschap" was ge
zongen, werd door circa 250 studenten van
het St. Aloysiuscollege een bloemencorso
op versierde fietsen gehouden.
Tot slot defileerden de 6000 kinderen met
hun missiev aggen voor de autoriteiten en
missionarissen.
Dat was een waardig slot van deze grootsche
manifestatie.
Het „Huisgezin'' schrijft:
Van de twee grootc posten, die de heer
Ruys de Beerenbrouck door zijn wederaan-
vaarding van het ministerschap openliet, is in
één voorzien, en naar aller waardeering op
gelukkige wijze.
Rest thans nog een opvolger te vinden
voor het voorzitterschap der R. K. Staats
partij.
Oud-minister Aalberse zegt niets te veel
in „Het Centrum", wanneer hij vaststelt,
dat naar veler meening mr. Van Schaik
daarvoor de aangewezen man ware geweest.
Dat kan hij nog zijn. kan men allicht ge
neigd zijn te antwoorden; ook de heer Ruys
de Beerenbrouck was voorzitter der Tweede
Kamer en voorzitter der R. K. Staatspartij
tegelijk; niets belet nu den heer Van Schaik
die dubbele functie te bekleeden.
Inderdaad, het kan. en de heer Ruys
heeft bewezen, dat de beide betrekkingen
niet onvereenigbaar behoeven te worden
geacht.
Maar van den anderen kant kan niet alle
waarde worden ontzegd aan de meening van
profesor Aalberse. die de vereeniging van
het Kamer-presidium met dat van een po
litieke partij bedenkelijk acht.
Daarbij komt, dat het hier een kwestie
van persoonlijke waardeering geldt, en niet
onwaarschijnlijk is de heer Aalberse van
het persoonlijk inzicht van mr. Van Schaik
omtrent het combineeren der beide presidia
op de hoogte.
Er is derhalve meer dan één reden om
naar geschikte candidaten voor het voor
zitterschap der Staatspartij om te zien.
Wel jammer mag het worden genoemd,
dat behalve mr. Van Schaik nog een andere
geboren leider door zijn ambt aan de niet
te ruime Candidatenlijst is onttrokken; wij
hebben het oog op mr. dr. Van Rfjckevor-
sel, thans Comissaris der Koningin in
Noord-Brabant, te voren voorzitter der R. K.
Rijkskieskringorganisatie 's-Hertogenboseh
en een eminent bestuurslid onzer Staats
partij.
Indien hij beschikbaar ware, zou ook bij
hem het voorzitterschap der partij in vei
lige handen zijn.
Nu hij ons is ontvallen, mag wel bijzon
dere aandacht worden gewijd aan een ter
loops genoemden candidaat, die naar onzen
smaak de laatste jaren te veel op den ach
tergrond is gebleven en dien wij voor de
actieve politiek nog niet behoeven en niet
mogen verliezen.
Wij bedoelen mr. dr. Kooien, die, 11a zfjn
kortstondig ministerschap, lid van den Raad
van State geworden, een weinig uit het oog
U verloren en van wiens groote kwaliteiten
de katholieke partij nog veel kan ver
wachten.
Allen herinneren zich de uitnemende wijze,
waarop hij het voorzitterschap der Tweede
Kamer heeft vervuld: een president, die te
evenaren, niet te overtreffen was.
De ouderen hebben dc heugenis bewaard
aan mr. Koolen's voorzitterschap van den
Algemeenen Bond van R. K. Kiesvereenigin-
gen, zijn stichting, en door hem met stevige
hand en zeldzamen tact geleid door al de
moeilijkheden cener beginperiode.
Mr. dr. Kooien weer aan het hoofd onzer
politieke partij het zou ons kunnen ver
zoenen met het verlies door het heengaan
van jhr. Ruys geleiden.
En het zou allicht tevens bevrediging
schenken aan hen. die liefst geen leider
wenschen uit de actieve politiek, maar daar
om nog niet in een wetenschappelijk man-
buiten-de-poiitiek het ideaal van een partij
voorzitter zien.
van Juli gehouden worden, maar thans waren
verdaagd ter gelegenheid van de réu^ie-»
feesten. Een volgboot met gasten der Jacht
club woonde deze wedstrijden bij.
Voor het bijwonen der westrijden was een
aantal booten gecharterd.
Tegen half 2 waren veie réunisten en of
ficieren met hun dames op de voor hen be
schikbaar gestelde volgbooten. ingescheept.
De Koninklijke Familie vertrok met Hr. Ms.
Xortenaer naar buiten. Ten gevolge van het
slechte weer was de belangstelling van de
zijde van het publiek gering.
Aan het aanvankelijk voornemen van de
Koningin, een tochtje naar buiten te maken,
kon geen gevolg worden gegeven; daardoor
vervielen ook de voorgenomen volle kracht
vaart in verband met het slechte weer en
de verschillende onderzeeërs met gasten.
Een oogenblik werd aangezet tot een 20
mijls vaart; kort daarop werd weer koers
gezet naar de haven.
Na terugkomst werd het instituut bezich
tigd, waar H. M. de thee gebruikte en de
prijzen uitreikte van do adelborsten-zeil
wedstrijden van Donderdag j.l. en het corps
adelborsten inspecteerde. Hier werden aan
de Koninklijke Familie door vice-admiraal
j I. v. d. Bosch, kapitein ter zee H. J. Hart
kamp en officier van de marine eerste klasse
M. J. C. Klaassen eenige fraaie gebonden
exemplaren van het gedenkboek aangeboden.
H. M. vertoefde tot ca. half zes in het
Koninklijk Instituut, waarna men zich naai
den Koninklijken trein, die inmiddels aan
het station was aangekomen, begaf, alwaar
de burgemeester van Den Helder en vice-
admiraal L. J. Quant aanwezig waren, met
welke autoriteiten de Vorstin zich enkele
oogenblikken voor haar vertrek onderhield.
Bij Kon. Besluit is mr. J. E. H. Baron
van Nageli, Hr. Ms. gezant te Boekarest, op
zijn verzoek met ingang van 16 October 1929
ter beschikking gesteld buiten bezwaar van
's Lands schatkist.
H. M. de Koningin-Moeder is voornemens
Vrijdag 27 September, per nachttrein naar
Zuid-Beieren te gaan, om aldaar eenige w«-
ken hooge lucht te genieten.
De viering van het 73-jarig jubileum
Half s Zaterdag maakten de tamboers en
de pijpers overal op de Zeelandboot en op de
Buffel reveille. Daarna deden zij een wande
ling met de Marinekapel.
Om negen uur vereenigden zich de réunis
ten op de sleepbooten Drenthe en Limburg.
De leden van het feestcomité scheepten zich
in aan boord van de Mercuur as gasten van
den commandant der Marine. Om negen uur
waren alle schepen gepavoiseerd.
Kort daarna kondigden de satuutschoten
van de Marinekazerne aan, dat H. M. de
Koningin den trein had verlaten. Tegen 9.10
kwam H. M. de Koningin met H. K. H.
Prinses Juliana in den auto voor den mijn-
legger Van Meerlant, waar zij werd ontvan
gen door het comité.
Hier werden orchideeën met een oranje-
strik aangeboden door de dochter van den
kapitein ter zee Hartkamp, die een bouquet
aan de Koningin gaf en de dochter van ko
lonel dr. Ter Poorten, chef van den genees
kundigen dienst van de zeemacht, die een
bouquet aan de Prinses gaf.
Daarna begaf het gezelschap zich aan
boord van de Van Meerlant.
De Van Meerlant stoomde naar de reede.
De Heemskerk salueerde met 33 schoten.
Bij het passeeren van de sleepboot met réu
nisten werd door alle réunisten een drie
werf hoezee aangeheven. De Koningin en de
Prinses wuifden terug. De Van Meerlant
stoomde daarna langs de ter reede liggende
schepen, de Heemskerk en de torpedobooten
Z5 en Z6 en de drie onderzeebooten. Op de
schepen werd geparadeerd."
Daarna werd op de Van Meerlant de
blauwe wimpel geheschen, ten teeken dat
geen eerbewijzen meer werden gegeven. De
boot met de réunisten ging naar buiten en
de torpedoboot G 16 met de adelborsten van
het Instituut, eenige jachten van de Marine-
Jachtclub en de Dorus Rijkers van de Red
ding-Maatschappij. Vervolgens werd eenigen
tijd op de' reede gevaren, terwijl twee esca
drilles watervliegtuigen verschillende ma
noeuvres uitvoerden.
Tegen twaalf kwam de Van Meerlant weer
in de haven terug. De Koningin stapte weer
in haar auto en reed naar den' Koninklijken
trein.
Te 10 uur 15 had de start plaats van de
door de Koninklijke Marine Jachtclub uitge
schreven jaarlijksche zeilwedstrijden, welke
in gewone omstandigheden in de eerste helft
Met ingang van 1 November 1929 zijn
benoemd en aangesteld
10. tot Generaal-Majoor. a. Bij het Wapen
der Infanterie, de kolonels J. S. Melz en
C. J. M. Ochsendorf, respectievelijk com
mandant van de 5de en de 4de Infanterie
brigade
b. Bij het Wapen der Artillerie, de kolonel
C. M. G. P. Couwee, commandant van de
2de Artilleriebrigade
c. Bij het Wapen der Genie, de kolonel O.
Bueno de Mesquita, commandant van het
regiment genietroepen
20. tot kolonelBij het Wapen der In
fanterie de luitenant-kolonel C. Webb, com
mandant van het xrde regiment infanterie
30. tot Luitenant-Kolonel. Bij het Dienst
vak der Militaire Administratie, de majoor
H. Riemets, van het dienstvak.
Is een eervol ontslag uit den militairen
dienst verleend. 10. op hun aanvrage aan
a. dén Generaal-majoor J. E. Roorda, in
specteur der genie, tevens hoofd der 5de af-
deeling van het Departement van Defensie
b. den Generaal-Majoor O. Bueno de Mes
quita, voornoemd, van het wapen der genie
c. den Generaal-Majoor J. S. Melz, voor
noemd, van het wapen der infanterie d.
den Generaal-Majoor C. M. G. P. Couwee,
voornoemd, van het wapen der artillerie
e. Hr. Ms. Adjudant in buitengewonen dienst,
den luitenant-kolonel W. Troger, comman
dant van het regiment grenadiers f. van
luitenant-kolonel H. Reimers, voornoemd,
van het dienstvak der militaire adminis
tratie
20. aan den Kolonel-Intendant W. J.
van Breen, hoofd der 3de afdeeling B van
het Departement van Defensie b. den Gene
raal-Majoor E. J. M. Ochtendorf, voornoemd
van het wapen der infanterie c. den Kolonel
C. Webb, voornoemd, van het wapen der
infanterie d. den Luitenant-Kolonel B. A.
James, commandant van het 7de regiment
infanterie e. den Luitenant-Kolonel P.
van Hal, controleur der Militaire adminis
tratie allen ter zake van langdurigen dienst
is aan den Generaal-Majoor J. E. Roorda,
voornoemd dank betuigd voor de veeljarige
en belangrijke diensten door hem aan den
lande bewezen
zijn benoemd en aangesteld Bij het reser-
1 ve-personeel der LandmachtBij het Wapen
der Infanterie, tot reserve-luitenant-kolonel
bij het 14de regiment. Hr. Ms. adjudant in
buitengewonen dienst, de luitenant-kolonel
Troger, voornoemd, zulks met bepaling, dat
zijn ouderdom van rang zal zijn x October
1926, ien dat hij in de ranglijst zijner rang-
genooten bij het wapen der infanterie zal
rangschikken onmiddellijk onder den reserve
luitenant-kolonel J. A. F. Froeling
en is aan den bij K. B. van 22 Juni 1929,
mt ingang van 1 October 1929, eervol ont
slagen, kolonel der genie L. H. van Wely de
titulaire rang van Generaal-Majoor verleend.
Chauffeur eener gemeentebus voor de
Rechtbank
Een te Amsterdam met houten kozijnen
beladen sleeperswagen zwenkte 12 Januari
1.1., uit de richting van het Oosteinde ko
mende, de Stadhouderskade op in de rich
ting van de Van Woustraat. Toen de voer
man de bocht gemaakt had en zijn wagen,
waarvan de lading ter weerszijden ongeveer
60 c.M. uitstak, stapvoets op het rechte
stuk tusschen het voetpad en den ter plaatse
aanwezigen vluchtheuvel reed, kwam hem
een gemeentelijke autobus achteroprijden.
Blijkbaar dacht de chauffeur van dit voer
tuig, dat er voldoende ruimte was om te
passeeren.
Bij het uitvoeren dezer manoeuvre echter
werden de kozijnen op den vrachtwagen
op zij geschoven, met het noodlottig gevolg,
dat de voerman van den bok viel, met zijn
hoofd tegen de straat bonsde, waarna een
der wielen van de autobus over zijn voeten
reed. Het slachtoffer bekwam een lichte
hersenschudding, terwijl hij tevens ernstig
letsel aan zijn voetzolen opliep. Eenige
weken lang heeft de voerman zijn werk
zaamheden niet kunnen verrichten.
Voor den chauffeur had dit ongeval zeer
onaangename gevolgen: wegens schuld-
misdrijf stond hij nu terecht voor de Vierde
Kamer der Rechtbank te Amsterdam. Vol
gens de dagvaarding is het ongeluk te wijten
aan zijn hoogst roekeloos en onvoorzichtig
rijden. Verd. verklaarde dat er z.i. voldoende
ruimte was geweest om te passeeren en hij
opperde de mogelijkheid dat de vracht
wagen door het te dicht rijden langs den
ongelijken rand van het voetpad een be
weging heeft gemaakt, waardoor de lading
in aanraking is gekomen met een boom en
dus op die wijze het ongeluk ontstaan is.
Volgens verd. klemt dit te meer, daar er
aan de autobus geen schade te bespeuren
viel.
De als deskundige gehoorde inspecteur
bij de Verkeerspolitie E. G. H. A. Bos,
die den toestand ter plaatse onderzocht
en opgemeten heeft, komt echter in zijn
rapport tot de conclusie dat er voor de
autobus niet voldoende ruimte is geweest
om veilig te kunnen passeeren. In gelijken
zin verklaarde ook een drietal personen,
dat van het ongeval getuige was geweest.
Een ingenieur bij de gemeentetram ten
slotte kwam vertellen dat verd., die bij elkaar
reeds 9 jaren als wagenbestuurder en bus
chauffeur werkzaam is, bekend staat als
iemand, die in zijn vak bekwaam en voor
zichtig is.
Het O.M., Mr. Overbosch, meende echter
dat door het rapport van den heer Bos en
de verklaringen der getuigen verd.'s schuld
vaststaat. De officier eischte v ij f t i g
gulden boete, subs, twintig dagen hechtenis.
De verdediger Mr. A. H, J. v. d. Biessen,
was van oordeel dat de dagvaarding nietig
zal moeten worden verklaard. Zij vermeldt
toch ten opzichte van het „roekeloos en
onvoorzichtig" geen enkele kwalificatie.
Eerst hier op de zitting is men met suppo
sities gekomen, zoodat een behoorlijke voor
bereiding der verdediging onmogelijk is ge
weest. Voorts wees pl. er op dat het niet
aangaat, zijn cliënt louter op theoretische
beschouwingen te veroordeelen. Dat verd.
roekeloos en onvoorzichtig zou hebben ge
reden, staat z.i. allerminst vast en daarom
drong pl. vrijspraak aan. Uitspraak over
14 dagen.
Man op wacht (tot bezoeker")„Ja, mijnheer, het is een verschrikkelijk ruwe zee, maar
dit is de eenige soort van nachten dat ik rustig kan slapen, zonder door kanaalzwemmers
gestoord te worden!"
Onder een puur-blauwen hemel bloeide
der zonnebloem.
Op de heide, die nog donker was want
het jaar was nog zoo jong glansden kleine
kleurplekjes van zee-groene mossen en hier
en daar stond een schuchter bloempje.
Tegen de donkere dennen rankten witte
berkenstammen, waaraan teere lenteblaadjes
ontwaakten.
Er was een zomersche feestelijkheid in
den lentemorgen en de aarde leek vol van
geluk als een jonge bruid.
Daar kwam een ruiter aan. De flanken
van het paard glansden in het zonlicht
en het dier hief het hoofd blij op, teen het
uit den Boschweg op de hei kwam galop-
peeren.
Maar de ruiter zat met somberen blik, als
zag hij van de lente-aarde niets en niets van
het zonlicht. Hij joeg zijn paard de vlakte op,
zonder het bepaald te willen, en zonder in
zijn rit genoegen te scheppen als anders.
Hij reed wild, omdat hij woedend was op
het lot, omdat hij een kruis niet dragen,
een smart niet verduren kon. Hij wilde de
smart niet aanvaarden, omdat hij zich ge
boren voelde om te winnen en te heerschen
en niet om leed te lijden en stil-droevig het
hoofd te buigen. Hij was niet geboren
meende hij, voor verdriet, en voor ziekte en
tranen.
Jong, krachtig, rijk, man van talenten, zag
hij een toekomst van roem en macht voor
.zich en hij begeerde die en wilde die ver
overen.
ALs visioenen vlogen gedachten door zijn
hoofd en hij richtte zich op in de stijg
beugels als zat hij te paard in één slag,
waar hij strijden wilde om te winnen en te
triomfeeren.
Maar dan mocht hem niets in den weg
staan, en wat in den weg stond, moest wijken
of vallen.
Hij had tot Betty van liefde gesproken,
hij had haar tot zijn vrouw willen maken,
haar, die stralende schoonheid, die hij wel
een diadeem om de slapen had willen druk
ken, als hij maar koning was naast en over
haar.
VI
Hij had haar overladen met fijn door
dachte geschenken, omdat hij vorstelijk wilde
zijn, ook in zijn gaven, en omdat hij wilde,
dat zij en anderen zijn smaak zouden prij
zen.
Hij had gedroomd van een huis, dat hij
voor haar zou laten bouwen en dat cén
passend kader zóu zijn voor hare schoon
heid. Hij had gesproken van reizen, die zij
maken zouden over de heele wereld, niet
door stille stadjes, of afgelegen streken,
maar van het eene centrum van elegantie
naar het andere middelpunt van weelde-
Overal zou hij met zijn vrouw verschijnen
en zij zou bewonderd worden en benijd.
S(...h sd V cmfwpy
En nu was die droom voorbij.
Weer had zij geweigerd met he-u uit te
rijden, omdat zij zich zwak voelde en ziek.
En waarom was nu plotseling, terwijl
hij voortreed in het bcsch, alleen voortreed
met leed in het hart, waarom was nu plot
seling als een bliksemschicht door zijn ge
heugen gevaren waarom had hij plotse
ling en nu eerst zich herinnerde, daar haar
moeder, wierf schoon gelaat hij zich van het
groote portret in de zaal herinnerde.' vroeg
gestorven was en Betsy's eenige broertje
ook als kind was weggerukt.
Het was of met hamers één diagnose in
zijn hersens werd gehamerd. Betsy was na
tuurlijk tuberculeus.
Tuberculose dat beteekende langdurig lij
den, dat beteekende jarenlang voorzichtig
leven, misschien altijd!
Dat was een streep door al zijn plannen
van pralen en schittering! Dan werd het on
mogelijk, een rol te spelen in het leven,
zooals hij zich die dacht Dan kwam er niets
van zijn visioenen; hij zou gebonden zijn
aan een zieke.
Dat was het probleem: eerzucht of liefde.
Zou hij haar het offer brengen van al zijn
eerzuchtige droomen en zoo bewijzen, dat hij
haar lief had?
Neen, dat kon hij niet. Hij voelde zich
geroepen, om te heerschen, om e te oog
sten en macht te bezitten, om de eerste te
zijn en geprezen te worden en benijd. En
daarom joeg hij het rijpaard verder de vlak
te over, in den wilden draf; hij wist het nu
beslist: hij zou met Betsy breken; hij kon
zich niet binden aan een zieke
Dien avond lag er in een witte villa een
mooi meisje te snikken.
Maar later, maanden later in de uren van
stille rust, als ze denkeu moest en hare leed
leerde ontleden, begon ze ook den strijd tus
schen liefde en eerzucht te begrijpen.
En toen wist ze, dat als eerzucht won, er
geen liefde overwonnen was.
Want liefde schrikt niet terug voor offers
zij zocht zichzelf niet. zij is geduldig en goed
en zü sterft niet.
Toen wist zij, dat het geen levensgeluk was,
dat zij dien avond verloren had, toen het
hoe.j,u briefje haar nachten lang had
doen snikken en des daags het licht der
zon Jiad gedoofd.
De Raad voor de Scheepvaart heeft een
onderzoek ingesteld naar de oorzaak van het
ongeval, overkomen aan het stoomschip
„Breda" van de Koninklijke Nederlandsche
Stoomboot Maatschappij.
Op 23 December van het vorig jaar heeft
n.l. aan boord van dit schip, dat bijna 7000
bruto register ton meet, een ontploffing
plaats gehad in een deklading zuurstofcylin-
ders.
Als getuige werd gehoord de gezagvoerder
van de „Breda" de heer G. P. Vos. Getuige
deelde mede, dat de „Breda' op 13 Decem
ber vaij Amsterdam vertroken was met be
stemming naar Curagao en Chili. De be
manning bestond uit 54 personen, terwijl
voorts 81 passagiers de reis medemaakten.
Vóór de brug aan den voorkant van luik 2,
waren op het dek 112 cylinders zuurstof ge
laden. bovendien wa° bij deze lading een
deklading chemicaliën gestuwd, bestaande uit
een groot aantal vaten zwav.u salpeter- en
ehloor-zuur, kisten terpentijn, zwavelaether,
benzine, picrinezuur en:'. De cylinders zuur
stof lagen op houten roosters, langscheeps,
en met den kop naar voren. De stapel, die
zeevast was gestuwd, lag zes a zeven rijen
hoog. Aan de voorzijde waren de koppen
beschermd door z.g. stalen „boternetten",
terwijl dc geheele stapel was afgedekt door
een presenning, welke de cylinders ook aan
de voorzijde bedekte. De geheele stapel, die
met houten planken was afgedekt, was in
gesloten door de deklading kisten.
Over den toestand van de cylinders was
geen certificaat afgegeven (dit bestaat trou
wens nog niet)ook wist get. niet, door wel
ke firma ze gevuld waren. De cylinders wa
len bestemd voor de Bataafsche Petroleum
Maatschappij op Curagao.
Het weer was voortdurend vochtig en re
genachtig, flink warm is het niet geweest,
ofschoon de temperatuur langzaam steeg. Op
23 December, toen de „Breda" zich een dag
stoomens voorbij de Azorer- bevond, bedroeg
de temperatuur 's middags twaalf uur 23
gr. C.
Te 12 uur 30 van dien dag waren allen
aan tafel gegaan en bevonden zich alleen
op de brug de vierde stuurman en een ma
troos als roerganger.
Dc ontploffing.
Te kwart voor één werd men plotseling
opgeschrikt door het donderend geweld van
twee zware ontploffingen. Get. spoedde zich
met den eersten stuurman naar de brug en
constateerde toen dat deze ontploffingen
hadden plaats gehad in de cylinders zuur
stof. Het bleek, dat in het midden van deze
lading een gat was geslagen van V/, meter
lengte. De timmerman had gezien, dat één
der cylinders over de bovenbrng was heenge-
vlogen. Later werd dit apparaat bij luik 3
in gaven toestand gevonden. Een tweede cy
linder lag, van boven naar beneden geheel
-opengescheurd bij luik 2, verscheidene, waar
van alleen de doppen werden gevonden, moe
ten voorts in zee zijn geslagen. Alleen dank
zij het feit, dat men aan tafel zat, is nie
mand getroffen, anders had een ware ramp
kunnen geschieden.
Getuige heeft de overgebleven cylinders nat
laten spuiten en ze daarna, uit vrees voor
nieuwe ontploffingen, overboord doen werpen.
De lading was niet op bijzondere wijze koel-
gehouden.
Een der leden van den Raad, de heer Hooi
kaas, merkte op, dat er een Koninklijk Be
sluit is. waarbij het verboden is. dat licht
ontvlambare stoffen bij licht ontplofbare stof
fen worden gestuwd.
Spr. zcide voorts, dat er, bij gebrek aan
ventilatie, alle reden was, dat de cylinders
warm zouden worden. De kapitein had z.i.
beter gedaan, een deel van de deklading op
het achterdek te stuwen.
Getuige antwoordde hierop, dat hij het
achterdek voor de passagiers heeft willen
vrijhouden.
De heer Bakker, eveneens lid van den
Raad, zeide, dat, nu er passagiers aan boord
waren, bij zulk een lading met de Scheep
vaartinspectie overleg had moeten worden
gepleegd.
De Raad zal later uitspraak doen.
Moeilijke reddingspogingen Alle
opvarenden gered
De ..Disciplina," het Italiaansche stoom
schip, dat aan den Hoek van Holland was
gestrand, was zwaar geladen, zoodat het ver
uit de kust was vastgeraakt. Gevaar voor
bemanning en schip bestond er eerst niet.
De marconist was Zaterdag den geheelen
nacht door in contact geweest met IJmui-
den, maar in zijn berichten zweeg hij over de
oorzaak. Den geheelen nacht door waren
een eindje voorbij het einde van den Zui-
derpier de toplichten en het roode bakboord-
licht- van de „Disciplina" te zien. Het schip
lag met den kop naar het Zuiden en een
heel eind achter het achterschip flikkerde
telkens het schijnsel van de gasboei, die den
rand van het vaarwater aangaf. Des nachts
was de storm belangrijk afgenomen, maar de
zee bleef woelig. Het schip zat midden in de
branding en af en toe werd het een eindje
hooger op het zand geduwd.
Zondagmorgen vroeg stond er maar een
paar palm water rond het schip. De sleep
booten, die bij de Berghaven gereed liggen,
voeren dan ook niet eens uit. Bij deze zee
behoefde men het niet te probeeren. Het
zou toch niet gelukt zijn, om een tros uit te
brengen.
De bemanning, die het schip eerst niet
wilde verlaten, gaf later seinen, dat zij ge
red wenschte te worden.
J maximum 0.1 gr. te hoog en het gemiddelde
1 minimum 0.6 gr. te laag. In de 3 dekaden
i waren de afwijkingen respectievelijk 0.6 gr.,
j— l.lgr., —0.6 gr.; 0.0 gr., 0.4 gr. 1.2 gr.; 1,6
j gr., 0.9 gr., o.O. gr. De dagelijksche tempera-
i tuurscliommeling was in de eerste dekade be-
neden, in de tweede en derde dekade boven
normaal. De hoogste temperatuur 34.1 gr.
I werd waargenomen te Gemert op den 31, de
laagste 3.2 gr. te Winterswijk op den 20. In
1 het Noord-Oosten van het land kwam op
enkele dagen nachtvorst voor.
De hoeveelheid neerslag, gemiddeld over
het geheele land, bedroeg 55 mm. tegen 80
normaal. De neerslag was in het geheele
land beneden normaai: in Groningen,
Drenthe, Overijsel, Utrecht, op de Veluwe
en in den Achterhoek ongeveer 20 tot 25 pet.,
op de Wadden-eilanden, in Friesland en
Noord-Holland ongeveer 30 pet., in Zuid-
Holland, Noord-Brabant en Limburg onge
veer 35 tot 40 pet., in Zeeland ongeveer 50
pet. De hoeveelheid neerslag was over het
algemeen in de eerste dekade boven, in de
tweede en derde dekade beneden het gemid
delde. Onweer kwam vooral voor op den 8,
16, 17 en 31, verspreide berichten op den 1,
4. 6. 9 15 en 28. Het aantal uren met
zonneschijn, gemiddeld over de 5 hoofdsta
tions, bedroeg 226 tegen 178 normaal, de 8
dekaden telden respectievelijk 63. 82 en 82
uren.
Hedennacht tc omstreeks half twee brak
een hevige brand uit in een landhuis, nele-
gen aan het Heidelaantje te Huizen en be
woond door de fam. Schroder. De vlammen
sloegen zoo snel om zich heen, dat de heer
Schroder, die alleen thuis was en zich ter
ruste had begeven, zich ternauwernood in
veiligheid kon brengen. Zoodra het met riet
bedekte dak in brand stond, deelden de
vlammen zcih ook mede aan het op korten
atstand staande tijdelijk onbewoonde land
huisje van den heer Schutte, die momenteel
met zijn familie met vacantie in het buiten
land vertoeft Ook hier vonden de vlammen
gretig voedsel en het duurde niet lang, of
a buizen waren in dc asch oelen'd
Met het zeer gebrekkige brandblusch ma
teriaal kon de vrijwillige brandweer tc Hui
zen, die pas een uur nadat de brand was
uitgebroken, ter plaatse verscheen, zoo goed
als mets uitrichten. Van den inboedel kon
niets worden gered. Omtrent de oorzaak van
den brand tast men in het duister. De scha
de wordt door verzekering gedekt.
In een roeiboot
Schipper h. Schollen, die met zijn schip
„Ambulant cp de Vliehorst bij Texel voor
anker ligt, om schelpen te laden, wilde Za
terdagavond omstreeks 6 uur het water uit
zijn roeiboot scheppen. De vallijn, door wel
ke deze aan de „Ambulantverbonden was,
brak echter, waardoor dc roeiboot naar de
Zuiderzee dreef.
De redddmgsmaatschappij te Harlingen, die
door den burgemeester van het gebeurde in
kennis gesteld was, zond een boot uit om
schipper Scollen op te sporen, doch dc red
dingsboot keerde na drie uur zoeken Zon-
damiddag om 2 uur zonder resultaat terug.
Inmiddels had evenwel het motorschip
„lenna" den onfortuinlijken schipper tegen
12 uur in het Nieuwedicp opgepikt en hem
daarna behouden naar Harlingen gebracht.
Zooals te begrijpen valt, heeft Schipper
Scholten een minder aangenamen nacht op
zee doorgebracht.
De buit was niet groot
In den nacht van Vrijdag op Zaterdag heb
ben inbrekers een bezoek gebracht aan het
pand van de fa. Groenewold-Hortus, Singel
516 te Amsterdam. Door een pakhuis zijn de
ongewenschte gasten binnengekomen. Van
daar bereikten zij de eerste verdieping, waar
zij een gat in den vloer zaagden van 50 bij
50. Door dat gat lieten zij zich in het kan
toor zakken. Daar forceerden zij een schrijf
bureau en maakten f 80 buit. De brandkast
konden zij niet open krijgen, wel werd de
deur ernstig beschadigd. Van de daders is
nog geen spoor ontdekt.
In een ziekenhuis te Berlijn Steglitz over
leed onlangs een 32-jarige Deensche lccraar,
na n operatic te hebben ondergaan. Bij deze
operatie vond men in het lichaam van den
patiënt een 14 c.M. lange darmschaar, die
bij een vroegere operatie, die de man te
Flensburg had ondergaan, in 't lichaam was
vergeten. Het parket heeft reeds een onder
zoek geopend, om vast te stellen, of dit ver
zuim van den arts den dood tengevolge heeft
gehad.
Een overzicht
Tot den 25en was de luchtdruk voortdu
rend hoog in het Z.W. tusschen den 40 en
SOsten breedtegraad en in het binnenland
van Europa en ook boven Groenland. Vele
depressies trokken door het N.W.; de secun-
dairen- namen hun weg van Ierland naar het
Skagerak. Na den 26 vormden de Oceaan-
depressies uitloopers tot bij dc Azoren, die
den samenhang tusschen den continentalen
hoogen druk en het subtropisch maximum
verbraken.
In de eerste dekade waren de Westelijke
en ook de Oostelijke winden een weinig tal
rijker dan normaal, in de tweede dekade was
een overmaat van Westelijke en Zuid-Weste
lijke winden, terwijl 111 de derde dekade de
frequentie vrijwel normaal was. De gemid
delde windkracht was in de eerste en derde
dekade boven, in de tweede dekade beneden
normaal.
Als hot algemeen overzicht van het weer
in Augustus, samengesteld door het Kon.
Ned. Meteorologisch Instituu te De Bilt,
ontleenen wij:
Gemiddeld over het geheele land was de
overdagtemperatuur 0.3 gr., het gemiddelde
In het ziekenhuis te Bergen op Zoom is
overleden de 28-jarige v. N. uit Rilland-Bath,
die aldaar met zijn rijwiel tegen het ach
terwiel van een hem tegemoetkomenden
auto reed en kwam te vallen.
De auto, die bestuurd werd door dc B. uit
Oostdijk, is in beslag genomen.
Zaterdagnacht is tusschen Oudeschoot en
Heerenveen, midden op den Rijksstraatweg,
een motorfiets gevonden. I11 dc nabijheid la
gen twee personen, die beiden bewusteloos
bleken te zijn. Uit het rijbewijs bleek, dat
de berijder was R. Bouwhuis, veehouder te
Haskerdijken en dc duo-rijder H. Ruiter,
veehouder te Zestienrocden,
Dadelijk werd de politie gewaarschuwd en
werden beide personen naar het ziekenhuis
van Heerenveen vervoerd. Hoe het ongeval
zich heeft toegedragen, is nog niet bekend.
Tegen een boom rijden is vrijwel uitgesloten,
omdat de motor midden op den weg lag; deze
liep bovendien nog toen een passeerende
aut« het ongeval ontdekte. De beide perso
nen zijn ongeveer 30 jaar oud. Zij kwamen
van de harddraverijen te Wolvega.
Het opruimen van de puinhoopen van het
verbrande stadhuis te Leiden is thans ge
reed gekomen. Veel belangrijks kwam er
niet meer voor den dag. Het wachten is
thans op de behandeling van het stadhuis
vraagstuk in den raad.
Voor de betrekking van hoofd der open
bare lagere school te Drogham (Fr.) heeft
zich geen enkele sollicitant aangemeld.
le Eek en Wiel is een zeswielige vracht
auto in den Rijn gereden. De bestuurder
klom boven op den wagen en kwam er juist
met het hoofd boven uit, zoodat men hem
kon opmerken en redden.
