"f3000.-:
„OP EEN VAST
PROGRAM"
WOENSDAG 25 SEPTEMBER 1929
Voornaamste Nieuws
BUREAUX NASSAULAAN 48
OFT NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN
DRIE EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 17267
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESGHIEDEN UITERLIJK DRIEMA
L VIER EN TWINTIG UREH NA HET ON jEVAL.
NIET ENTHOUSIAST
DE AMERIKAANSCHE
SENAAT VERWERPT HET
VOORSTEL BETREFFENDE
DEN PLANTENINVOER
DE EDISON-LICHTWEEK
TE AMSTERDAM
MR ROMANS EN DE EERSTE
KAMERVERKIEZING
DE POSTVLIEGDIENST
NEDERLAND—INDIË
HOLLANDSCH BLOEM
BOLLENGENOOTSCHAP
TE LISSE
DE STAKING IN HET
ZAANSCHE
HOUTBEDRIJF
Het bioscoopconflict in het
Zuiden
LOOS ALARM
DE ALASTRIM-ZIEKTE
3$
J. J. WEBER ZOON
Groote Houtstraat 166 Haarlem
Telefoon No. 13866 (drie lijnen)
Postrekening No. 5970.
ABONNEMENTEN: voor Haarlem en
Agentschappen: per week 45 ct.; per
kwartaal 3.25; per post, per kwartaal
3.58 bfj vooruitbetaling.
NIEUWE HAA
ADVERTENTIEN 35ct.p. regel
VRAAG- EN AANBOD-ADVERTEN
TIES. 14 regels 60 ct p. plaatsing;
elke regel meer 15 ct, by vooruitbet
BU contract belangrijke korting.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
tusschen den tekst 60 ct per reget
Aileahonné'sopditbladzijningevolgede verzekeringsvoorwaarden^gj^flin Levenslangegeheeleongeschiktheid tot werken door rwrft 'bij.een ongeval mei bij verlies van een hand, <4 fJC bij verlies van een C{1 bij'n breuk van jlfl bij verlies v.(
I ornnn I iuUi een vnpt ot een oo3' I fcW» ,Hiiïtn nfnnisvinopr heen of flrm l"»l
tegen ongevallen verzekerd v-or een der volgende uitkeeringen I UUUa- verlies van beide armen, beide beenen of heide oogen' l f UU. doodelijken afloop.
een voet of een oog' 1 fcw, duim of wijsvinger. 1 w Wt been of arm:
anderen vinger.
„De Morgen" is verheugd over de op
lossing der Amsterdamsche Wethouders
crisis:
Met onverholen instemming memo
reert het blad het feit, dat het te
Amsterdam gekomen is tot „een samen
werking in den raad en het dagelijksche
bestuur der gemeente tusschen de R. K.,
de A. R., de V. D. en de S. D. raads
fracties, maar tot een samenwerking op
een vast program".
En ietwat triomphantelijk laat het
blad erop volgen:
„Dat is de vorm van samenwerking, ook
in het parlement, waarvan te dezer plaatse
steeds betoogd werd. dat de mogelijkheid
daartoe diende te worden opengehouden en
dat principieele redenen zich daartegen niet
verzetten."
En verder:
„Het Amsterdamsche voorbeeld, dat ons
overtuigde Katholieken te zien geeft, die er
geenszins voor terugschrikken op een vast
program met de S. D. A. P. samen te wer
ken, en een S. D. A. P., die bij de onderhan
delingen een zekere soepelheid betoonde,
wijst den weg tot verwezenlijking dezer
mogelijkheid, wanneer de omstandigheden
daarvoor gunstig zijn."
Volgens „De Morgen" worden die om
standigheden gunstiger, naarmate de
S. D. A. P. zich meer onthoudt van be-
leedigingen aan het adres der Katholie
ken.
Dat de S. D. A. P. zich bij de laatste
Kamerverkiezingen nogal hatelijk tegen
over de Katholieken gedragen heeft
(lees: haar waren aard getoond heeft)
was oorzaak, dat er van Roomsch-roode
samenwerking in een nieuwe regeering
ditmaal geen sprake kon zijn.
Het wonderbaarlijke van het feit, dat
een dergelijke samenwerking vlak na
die anti-Katholieke verkiezingshetze der
S. D. A. P. in Amsterdam dan toch wèl
„mogelijk" was, ontgaat den schrijver in
„De Morgen" blijkbaar.
Evenals hem wellicht ontgaan is het
onderscheid tusschen Roomsch-roode
samenwerking in de landsregeering en
in een gemeentebestuur, al dan niet op
een vast program.
Een ieder weet toch, dat in een parle
ment veel meer en veel belangrijkere
principieele kwesties aan de orde komen
dan in een gemeenteraad; we noemen
terloops alleen maar de huwelijks- en
de zedelijkheidswetgeving.
Maar, gesteld al, dat de nieuwbakken
gemeentebestuurlijke samenwerking
werkelijk als een voorbeeld voor parle
mentaire samenwerking kon gelden, dan
nog had de hoofdredacteur van „De
Morgen" thans tevens verantwoorde
lijk als Kamerlid zijn vreugde over
de nieuwe samenwerking te Amsterdam
„op een vast program" beter verdoken
kunnen houden.
Want zoowel die nieuwe samenwerking
als het vaste program zijn, parlemen
tair en demokratisch gesproken, aller
minst roemwaardig, en geven integen
deel eerder een duidelijke aanwijzing,
dat samenwerking met rood voor ons
inderdaad een „uiterste noodzaak" moet
zijn en eventueel een gang naar een
rood Canossa beteekent.
Het moge waar zijn, dat de Katholie
ken en Anti-revolutionnairen in ove
rigens al te binnenskamersche onder
handeling voor zich iets hebben weten
te bereiken de gelijkstelling van het
voorbereidend bijzonder onderwijs met
het openbare en dat het program
der S. D. A. P. feitelijk niet exorbitant
veeleischend was, dit alles neemt niet
weg, dat de S. D. A. P. te Amsterdam
kans gezien heeft, aan drie andere par
tijen, waarmee samengeregeerd moest
worden, haar wil te dicteeren:
Drie roode wethouders moesten er
komen, en dit program moest worden
aanvaard, anders.... geen samenwer
king.
En wat stond er o.a. in dit program?
Verlaging van de electriciteitstarie-
ven, welke eenmaal beloofd was, maar
welke B. en W. financieel niet meer
mogelijk achtten.
En om deze verlaging van bedoelde
tarieven was de wethouderscrisis juist
begonnen!
Wethouder Ter Haar. die de verant
woordelijkheid voor het niet-inlossen
der gegeven belofte niet wenschte te
dragen, ging heen, nu andere leden van
het college liever een belofte braken
dan de financiën in gevaar brachten.
Maar op rood bevel werd het geëischte
programmapunt opnieuw aanvaard, en
de heeren Von Frijtag Drabbe en Dou-
wes, die de een als wethouder, de
ander als raadslid zich kort tevoren
sterk verzet hadden tegen de ingevaar-
brenging der financiën door deze tarief
verlaging, lieten zich in het college van
wethouders benoemen om den wil der
S. D. A. P. als brave jongens uit te
voeren.
Den wil van de S. D, A. P., niet zon
der meer van de verantwoordelijke
roode raadsfractie, want evenals voor
heen werd ook thans de beslissing over
een eventueele medewerking der roode
raadsleden aan de oplossing der wet-
houderscrisis overgelaten aan de partij-
af deeling!
Zoo kunnen wij tot knechten, tot sla
ven worden, wanneer wij de gunst er
langen, met de S. D. A. P. te mogen
samenwerken „op een vast program".
Kan een dergelijke Roomsch-roode
samenwerking (om van onvereenigbare
principieele geschilpunten inzake gods
dienst en zeden nog maar te zwijgen)
den hoofdredacteur en het kamerlid
Van Poll aanlokken?
Ons schijnt het Amsterdamsche voor
beeld eerder een formidabele waarschu
wing en een middel om den heer Van
Poll tebekeeren!
Toen wü in onze bespreking van dé troon
rede de moedige sociale paragraaf van mi
nister Verschure dankbaar signaleerden,
hebben wij terstond onzen twijfel niet ver
heeld: of de door dezen minister in uitzicht
gestelde sociale maatregelen wel algemeene
instemming zouden vinden: we konden
zelfs niet met zekerheid zeggen, of deze
dappere minister zijn opzet niet eenmaal met
den ministerieelen dood zou moeten bekoopen.
Nu mogen wij niet al te somber kijken;
omtrent 's ministers preciesere plannen is
nog niets bekend; veel zal er van afhangen
in welken vorm, in wat voor voorstellen de
minister zijn idealen zal trachten te belicha
men, terwijl ook de politieke sfeer van de
dagen, wanneer er zaken gedaan moeten
worden, ontegenzeggelijk van invloed zal zijn.
't Kan dus nog meevallen.
Maar als een symptoon van de niet zeer
groote welwillendheid, waarmede eventueele
voorstellen vooral die, welke de instelling
van bedrijfsraden betreffen van zekere
zijde zullen worden ontvangen, beschouwen
wij een uitlating van Dr. Kortenhorst in „De
R.K. Werkgever" van 20 September 1.1.
De conclusie van diens hier bedoeld artikel
luidt als volgt:
„Wat naar onze meening geschieden moet,
Is in de allereerste plaats de regeling van
het vakvereenigingswezen en van de arbitrage
krachtens collectieve regelingen ingesteld. Dit,
gevoegd bij het reeds bestaande en bij de
resultaten bereikt bij de organisatie der uit
voering van de Ziektewet, levert onzes inziens
een goed fundament op, om voort te bouwen.
Bedrijfsraden bij de wet instellen moge
misschien tegemoetkomen aan hen, die een
leuze liefhebben gezien het verleden en
gezien de ervaringen, in het buitenland op
gedaan, zal zoo'n wetgeving aan de organische
staatsgedachte meer kwaad dan goed doen.
Doch hoe dit ook zij, wij achten het voor
den vrede tusschen de groote groepen, die
bij de productie betrokken zijn, niet onge-
wenscht, dat de nieuwe minister nu eens
in concreten vorm laat zien, hoe de georga
niseerde en wettelijk geregelde bedrijfsvrede
er uit zal komen te zien.
Er is lang over dit punt getheoretiseerd.
Er moet dan maar eens een voorontwerp van
wet op het departement gereed gemaakt
worden, waarover in den Hoogen Raad van
Arbeid gedebatteerd kan worden.
Tot zoolang blijven we sceptisch gezind.
En daarna zullen we verder zien."
Ja, dat is inderdaad wel heel sceptisch.
En dit sceptisme is in Dr. Kortenhorst
verklaarbaar, voorzoover hij blijkbaar meent
(o.i. niet geheel terecht) dat proeven met
bedrijfsradenstelsel in het buitenland tot
volkomen mislukking gedoemd geweest zijn.
Inderdaad zijn er b.v. in Australië
mislukkingen te constateeren, maar ontkend
kan niet worden, dat de instelling van be
drijfsraden ja, zelfs de pogingen daartoe
zeer zeker hier en daar van groot nut
geweest zijn, al was 't alléén maar om
het streven naar stichting of consolidatie
van den bedrijfsvrede, welke uit die instel
ling of de pogingen daartoe sprak.
Waar Dr. Kortenhorst nu in den aanhef
van zijn geciteerd artikel zegt, eer voor
stander te zijn „van den socialen vrede en
van de rustige ontwikkeling der verhouding
tusschen werkgevers en arbeiders in de sfeer
der „collectiviteit," daar mogen wij verwach
ten, dat hij ondanks alle scepticisme
met onbevangenheid de pogingen van minis
ter Verschure zal beschouwen en, indien
eenigszins mogelijk, daaraan zijn steun niet
zal ontzeggen.
Spoediger dan verwacht werd, heeft de
Amerikaansche Senaat behandeld het wets
voorstel van haar financieele commissie,
waarbij men de uitvoering van Quar. 37 wil
de temperen.
Wij spraken reeds vroeger de hoop uit,
aldus het „Wbd. v. Bl.Clt.", dat de Senaat
het voorstel zou aannemen en wezen er op,
dat pas als het voorstel wet geworden was,
het oogenblik voor het „uitsteken van de
vlag" gekomen zou zijn.
Deze hoop is helaas niet vervuld. Een tele
gram, dat door de Directie van den Land
bouw van den consulent Peters, Vrijdag j.i.
werd ontvangen, meldt dat de Senaat het
voorstel verwierp; een telegrafisch bericht
door bemiddeling van de Amer. Kamer van
Koophandel bevestigde dit onder bijvoeging,
dat de verwerping geschiedde als gevolg van
het protest van het Ministerie van Landbouw.
Het bleek de laatste week, dat door dr.
Marlatt en de zijnen een groote tegenactie
was op touw gezet. Over 't geheele land zou
de alarmklok geluid zijn en de voorstanders
van Amerika's sanitaire politiek waren op
hun post.
Het is jammer, het heeft ditmaal weinig
gescheeld. In ieder geval is door dit initiatief
van de Amerikaansche volksvertegenwoor
digers zelf, terdege de aandacht op het ver
kapt protectionisme gevestigd. Of men bij
de behandeling van het onderwerp bepaalde
toezeggingen van het Dept. van Landbouw
heeft gekregen, mosten wij afwachten. Dit
zal uit nadere berichten wel blijken.
Het vergiftigingsgeval in
de Purmer
De heer D. B., veehouder te Purmer,
deelt in een ingezonden stukje in een te
Purmerend verschijnend plaatselijk b'.ad
mede dat de beschuludiging van de vergifti
ging tegen zijn vrouw een leugen is, en^ dat
hij den correspondent van „De Telegraaf" die
dit bericht gelanceerd heeft zal doen ver
volgen.
Verder vernemen wij nader, dat de Justi
tie nog steeds bezig is met de oorzaak
op te sporen, hoe het vergif in het kopje,
waaruit B. koffie zou drinken, zou zijn
gekomen.
Grootsche plannen. Bijzondere ver
lichting en tentoonstellingen
Voor de Edison-lichtweek die op 21 Octo
ber wordt geopend enduurt tot en met
26 October, is een voorloopig programma op
gesteld, dat o.m. inhoudt een verlicht wa
tercorso, verlichte autotochten, sportdemon-
straties, bij kunstlicht, brandweerlichtfontei
nen enz.
Er zullen in het Stedelijk Museum en in
het Veiligheidsmuseum tentoonstellingen op
verlichtingsgebied woraen gehouden ver
schillende vergaderingen zullen plaats vin
den en voor de schooljeugd zullen filmvoor
stellingen worden gege-en en voordrachten
worden gehouden over Edison en zijn werk.
In overleg met de K. L. M. zullen vluch
ten met verlichte vliegtuigen boven de stad
worden gehouden en zal waarschijnlijk ook
des avonds gelegenheid bestaan tot het ma
ken van passagiersvlucliten, teneinde uit de
lucht het feërieke schouwspel van de fees
telijk verlichte stad te kunnen genieten.
De kosten van dit aJes worden geraamd
op f 100.000, waarvan f 40.000 reeds bijeen
zijn.
Van de openbare gebouwen zuilen o.a.
verlicht worden het Centraal Sta^on, het
Paleis op den Dam. een dee' van de Nieuwe
Kerk, het Postkantoor en het Girokantoor,
het Muntgebouw met munttoren, de Militie
zaal op den Singel, de Oude Luthersche kerk,
het Tramgebouw, aan het einde van den
Overtoom, de Oude K<uk de Zuiderkerk, de
Westertoren, de Montelbaanstoren, het
Waaggebouw en de Muiderpoort, alsmede het
Koloniaal Instituut.
Voorts wordt weer op de bekends plaat
sen de gracht verlichting toegepast, o.a. ook
op den Amstel tussche- Ceintuurbaan (Nieu
we Brug) en Sarphatiatraat (Hooge Sluis).
Voor de verlichting der verschillende winkel
straten in de binnenstad, zooals Kalver-
straat en Leidschertre at, wordt overleg ge
pleegd met de belanghebbende verenigin
gen.
Het Damrak zal verlicht worden door 68
zuilen, elk negen meter hoog er op den
Dam zal een dertig meter hooge zuil wor
den opgericht als Edison-monument.
Een uitspraak van de It. K. Staten-fractie
van Noord-Holland
Het bestuur der R. K. Statenfractie van
Noord-Holland, gevolg gevende aan een be
sluit, genomen in de vergadering dier fractie
op 21 Sept. jJL, verzoekt ons opneming
van het volgende:
„De R. K. Statenfractie van Noord-Hol
land spreekt eenstemmig als haar gevoelen
uit, dat bij haar lid, mr. J. Bomans, bij de
voorbereiding van de verkiezing voor leden
der Eerste Kamer van de Staten-Generaal,
geen motieven van eigenbelang hebben ge
golden."
werden nog niet bevredigend. De chauffeur
v. d. M. uit Hillegom heeft het ziekenhuis
te Leiden weliswaar verlaten, maar mej. J.
v. d. Kwaak uit Rijnsburg lijdt nog hevig
aan inwendige kneuzingen, zoodat de ge-
neesheeren nog steeds het ergste verwach
ten.
Als vermoedelijke oorzaak wordt genoemd;
te hard rijden en onbekendheid met de gril
len van den auto.
Het postvliegtuig, bestuurd door Smirnoff,
heeft Zondagmiddag te kampen genad met
tegenwind en kwam daardoor anderhalf uur
later te Palembang aar) dar. verwacht werd.
De tocht naar Batavia du arde van drie tot
zes uur des namiddags Vanwege dit late
uur werd de doorreis naar Bandoeng uitge
steld tot Maandagmorven 8.15. De belang
stelling op het vliegveld Tjililitan overtrof
alle verwachtingen. Ar>ta had een persge-
sprek met den piloot Smirnoff, die verklaar
de in totaal 84 uren en 40 minute gevlogen
te hebben over de etannes Boeiapest-Stam-
boul-Aleppo-Bagdad-Jatk (met een tussct.en-
landing te Buschir) -Karachi-Allahabad-
Akyab-Bangkok-Medan. Het langste tra
ject was Karachi-Allahabad, namelijk 1600
kilometer. Het moeilijkste traject was Aky-
ab-Bangkok over 1300 K.M lanl waar ner
gens gelegenheid is voor tusschenlandinij.
Het vliegtuig P. H. A E. Z. hield zich uit
stekend. Gedurende de geheele reis behoef
de zelfs geen bougie verwisseld te worden.
De vliegers zijn zeer tevreden over deze
prestatie. De weersgesteldheid was gunstig.
De toestand der landingsterreinen was uit
stekend, behalve te Bangkok, dat een zeer
slecht en werkelijk gevaarlijk terrein heeft,
„Het leek geschikter voor watervliegtuigen",
merkte Smirnoff op. De organisatie was. ver
geleken bij die van het vorige jaar. zeer
verbeterd. Het vliegterrein te Rangon is nog
niet voltooid.
Van Medan af is als passagier medege-
vlogen de heer J. C. L. Eve-ts. die aldus de
eerste luchtpassagier per postvliegtuig is tus
schen Medan en Batavia.
Het tweede postvliegtuig
B(j de K. L. M. is bericht ingekomen, dat
het tweede postvliegtuig gistermorgen om
fr.31 uit Jasfc is vertrokken en om 13.28 te
Karachi is aangekomen.
Alles is wel aan boord.
3 millioen omzet gepasseerd
Gistermiddag werd op de veiling te Lisse
de 3 millioen omzet gepasseerd, een resultaat
dat overweldigend genoemd mag worden,
daar dit getal verkregen werd van begin
Juli tot heden. Verleden jaar bedroeg de om
zet over het geheele jaar 1.650.000, waaruit
het verschil wel is op te maken.
Er zal dit jaar waarschynlyk nog wel
een millioen bykomen.
De vlag werd op het gebouw geheschen
en op de witte baan was 3.000.000 geschilderd.
De aanwezige koopers deelden in de feest
vreugde met een glaasje en een sigaartje.
De besprekingen leiden tot
definitief resultaat
Dinsdagmorgen 10 uur vingen te Amster
dam de onderhandelingen aan van het klein
comité van afgevaardigden der Scheepvaart-
vereeniging Noord, en de werkgevers in het
houtbedrijf eenerzijds en van de scheeps- en
bootwerkersvereeniging „Eensgezindheid"
anderzijds.
De eerste besprekingen duurden tot 1 uur
waarna gepauzeerd werd en aan de partijen
gelegenheid werd geboden afzonderlijk te
beraadslagen. Om half 3 uur werden de ge
zamenlijke beprekingen voortgezet.
De gistermiddag voortgezette besprekin
gen van het klein Comité van afgevaardig
den der werkgevers en werknemers in het
havenbedrijf, welke onder leiding stonden
van mr. M. H. de Jong. directeur der Scheep-
vaartvereeniging Noord en iot 4 uur duurden,
hebben tot een definitiefresultaat geleid.
Dit resultaat zal aan de ledenvergaderingen
worden voorgelegd en wel op Donderdag 26
September in het Poolmans-huis te Amster
dam aan de werkgeversvereenig'ng en in
in „Ons Huis" ie Zaandam aan de leden van
„Eensgezindheid",
Naar wy vernemen, heeft een 6-tal raads
leden van de gemeente Oosterhout by den
raad een voorstel ingediend om uit te treuen
als lid van de vereeniging van Noord-
brabantsche en Limburgsche gemeenten voor
gemeenschappeiyke filmkeuring, die op het
ootei-blik in conflict is met den Nederlana-
schtn Bioscoopbond betreffende de Zuidelijke
nakeuring.
Bedreiging van den president
eener rechtbank
De Hooge Raad heeft behandeld een be
roep van iemand die in eerste instantie
door de rechtbank te Groningen was ver
oordeeld tot een gevangenisstraf van drie
maanden voorwaardelijk wegens bedreiging
met zware mishandeling van den president
dier rechtbank, wien hij o.m, over een geld-
quastie een dreigbrief geschreven had.
Het Hof te Leeuwarden had dit vonnis be
vestigd.
De advocaat-generaal mr. Berger conclu
deerde tot verwerping.
Arrest 30 September.
Boerderij te Deventer
afgebrand
Gisterenavond omstreeks half tien is de
i groote boerdery van Alexander te Wilp even
bezijden den Ryksweg Deventer—Voorst,
geheel in de asch gelegd. De bewoners, die
reeds ter ruste gegaan waren konden zich
slechts met moeite redden. Enkele varkens
kwamen in de vlammen om. De motorspuit
uit Voorst was spoedig ter plaatse, doch kon
wegens gebrek aan water niets beginr.en. De
oorzaak van den brand is onbekend. Huis en
inboedel waren laag verzekerd.
Het Provinciaal Electriciteits-
bedrijf in 1928
Winst f 913.678.62
Verschenen is de balans van het Provin
ciaal Electriciteitsbedrijl van Noord-Holland
per 31 December 1928. sluitende met een
totaal bedrag van f 29 453 49 V 40.
De verlies- en winstrekening sluit met: een
saldo winst van f 913 678.62. we k saldo ge
bezigd is voor de noodzakelijke versterking
van de reserve voor extra-afschry vingen-en
vernieuwingen.
De exploitatie-rekening sluit met, een to
taal van f 4.611.182.09 en een vooideelig sal
do van f 1.187.384.26.
Naar aanleiding van de berichten over
een dreigend conflict bij de Vereenigde Ko-
ninkiyke Papierfabrieken der firma Van
Gelder Zonen heeft „Het Vaderland" zich
tot de directie gewend, die verklaarde, dat
haar van een aanstaand conflict niets be
kend was. De drie organisaties, waarmede
de directie steeds confereert, hebben een
manifest verspreid, waarin zy him wenschen
kenbaar maken en waarbij het voornaamste
doel is de niet georganiseerden op te wek
ken tot aansluiting. Jaarlijks komen de ver
schillende afdeelingen der bonden biieen,
waarna besprekingen met de directie plaats
vinden. Deze vergaderingen en conferentie
moeten nu nog worden gehouden. De ver
houding niet de organisaties is nog steeds
van zeer vriendschappelijken aard.
Verder heeft dit blad zich gewend tot de
bestuurders der organisaties, die het boven
staande bevestigden.
Het auto-ongeval te
Noordwijkerhout
De gewonden
Naar wy vSrnemen is de toestand van de
personen, die de vorige week Woensdag
nabij het protestantsch kerkhof te Noord-
wykerhout door een auto-ongeluk verwond
Weekoverzicht
In de week van 15 tot en met 21 Sep
tember zijn in de gemeente Rotterdam waar
genomen 27 ziektegevallen en twee sterf
gevallen. Van 1 September af kwamen voor
72 ziekte- met 7 sterfgevallen. Sedert het
eerste waarnemen der ziekte te Rotterdam
zijn aldaar gemeld 278 ziekte met 11 sterf
gevallen, waarbij nog een twaalfde sterfgeval
moet worden gevoegd betreffende het kind,
dat aanleiding heeft gegeven tot de epide
mie in het ziekenhuis.
Te Delft breidt de ziekte zich nog verder
uit. Er werden vermeldt 83 gevallen, zoodat
het aantal sedert 1 September waargenomen
gevallen 132 bedraagt zonder sterfgevallen.
Voorts zijn in dezelfde week de volgende
gevallen in andere gemeenten waarge
nomen: Almelo 2, Amsterdam 1. Velsen 1.
Abcoude-Proostdij 1. Amersfoort 1. Maas
sluis 1, Pernis 1, Piershil 1. Schiedam 1,
Stompwijk 1. Poortvliet 1, Tholen 2, Bar-
neveld 1. Valburg 2, totaal 17 ziektegevallen.
Totaal voor de maand September 239 t
ziektegevallen met 7 sterfgevallen.
Ernstige gevallen te Rotterdam
De Gsm. Geneeskundige Dienst te Rot
terdam meldt:
In het tijdvak van 17 tot en met 23 Sep
tember werden 27 nieuwe gevallen van alas-
trim in de stad vastgesteld. Hiervan was
er een in een reeds te voren besmet gezin,
terwijl er 26 in 26 te voren niet-besmette
gezinnen voorkwamen. Volgens mededeeling
van den geneesheer-directeur en der zieken
huizen aan den Coolsingel en aan oen Berg
weg hebben in deze periode in die inrich
tingen geen leden van het personeel en ook
geen patiënten alastrim gekregen.
In deze periode is een patiënt aan alastrim
overleden, zoodat het aantal sterfgevallen
thans twaalf, n.l. twee mannen, een vrouw
en negen kinderen bedraagt, waarvan een
man en drie kinderen bovendien een andere
c-rnstige ziekte hadden. Het aantal patiënten,
totaal aangegeven sedert den aanvang der
epidemie, is 278. waarbij gevoegd dienen te
worden vyf patiënten, die aangetast bleken
te zijn. voordat de aangifte geschiedde, to
taal dus 283. Het aantal alastrimpatiënten.
dat in de daarvoor bestemde gemeentezieken-
inrichtingen wordt verpleegd, bedroeg op 21
'dezer 73, waaroridër vier leden* van het'per
soneel, terwijl het aantal, dat thuis ver
pleegd wordt, tien bedraagt, in totaal dus
83 patiënten.
In de bovengenoemde periode werden vier
gevallen met ernstig karakter in een der
ziekeninrichtingen opgenomen.
Te Delft 7 nieuwe gevallen
Te Delft zijn 7 nieuwe gevallen van alas
trim geconstateerd. Gisteren hebben de ge
neeskundige diensten van Enschedé en Vel
sen een bezoek gebracht aan het gasthuis
te Delft ter bestudeering van de ziekte.
De maatregelen te Delft
De raadsleden prof. ir. R. L. A. Schoe-
maker en ir. S. H. Stoffel hebben aan B. en
W. van Delft verzocht hun ten spoedigste
mededeeling te willen doen, welke de maat
regelen zyn, die genomen werden in ver
band met de alastrimbestryding en wanneer
die maatregelen in werking zijn getreden.
Een geval te Leidschendam
Het eerste slachtoffer van de alastrim te
Leidschendam is een beambte bij den Pro
vincialen Waterstaat.
In Piershil
Ook hier heeft zich een geval van alas
trim voorgedaan.
Te Amsterdam
Het „Hbld." heeft een onderhoud gehad
met den heer Heijermans, directeur van den
Gem. Geneeskundigen Dienst te Amsterdam
en bracht daarbij tevens ter sprake een be
richt in het „Public Health Report" (van
den gezondheidsdienst der Vereenigde Sta
ten) waarin staat dat er in Rotterdam 40
gevallen van „smallpox" waren voorgekomen.
In Amerika beschouwt men dus „alastrim"
eenvoudig als .pokken". Men spreekt er zelfs
heelemaa! niet van alastrim.
„Dat stemt volkomen overeen met het
standpunt, dat Amsterdam steeds heeft ge
huldigd," zei de heer Heijermans.
Het is verkeerd geweest het voor te stel
len. alsof alastrim iets anders is dan
pokken. Daardoor kon het gebeuren, dat te
Rotterdam in het begin 17 lijders thuis wer
den verpleegd en niets is bevorderlijker
voor verbreiding dan thuisverpleging.
Ware de ziekte als pokken beschouwd,
dan had men dadelijk de wet op de pokken,
met de gedwongen isolatie, kunnen toepas
sen en was de verbreiding wellicht veel ge
ringer geweest.
De heer Heijermans betreurde het. dat
„alastrim" thans als speciale ziekte in de
wet op de besmettelijke ziekte is opgeno
men. Nu mist men de bevoegdheid pokken-
maatregelen toe te passen.
In de practijk neemt men die maatregelen
in Amsterdam toch. maar wanneer de I ~nst
op verzet zou stuiten, zou hij de wettelijke
sanctie tot gedwongen isolatie missen. Het
is daarom te hopen, dat alastrim uit de wet
zal worden gelicht en dat de ziekte als pok
ken zal worden beschouwd. Hst buitenland
(nietalleen Amerika) doet dat ook, en vol
komen terecht.
Hst beste, ook tegenover dat buitenland,
is het geen kaart te spelen en niet door
een bepaalde naamgeving te verbloemen, dat
er in ons land pokken heerschen.
Wanneer wij eerlijk zijn en bovendien vol
doende maatregelen ter bestriidr.g nemen
(isolatie en vaccinatie), dan is het gevaar
niet groot, dat het buitenland de Neder-
landsche havens besmet zal verklaren. Zéker
bestaat dat gevaar niet voor Amsterdam.
Wel is het mogelijk, dat het buitenland
eischt, dat Nederlandsche zeelieden zijn ge
vaccineerd. Maar daar behoeft de handel
toch niet veel last van te hebben. Open
kaart spelen met krachtige maatregelen!
Laat men dat na, dan zou men een schijn
van misleiding wekkén en dan zou zeker een
gevaar voor den handel dreigen.
Encephalitis na inenting.
In de week van 15 toe en. met 21 Sept.
Mededeelingen over de alastrim-ziekte.
De Edison-lichtweek te Amsterdam van
2126 October.
De ontwapeningskwestie in den Volken
bond; weer een gToote rede \-an Lord Robert
Cecil. De bouw van een radio-station voor
den Volkenbond aangenomen.
Een trein, op weg naar Moskon, ontspoord.
Tot nn toe 30 dooden en veie gewonden.
Barometerstand 9 uur van.: 7.79 vooruit
OPTICIENS F&BKLKAN'l LN
Licht op. De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken om: 7.16 uur.
werden acht gevallen van encephalitis na
inenting ter kennis van net Staatstoezicht
op de Volksgezondheid gebracht.
De Haarlemsche Hanze
De voorzittersvergadering te Amsterdam
Dezer dagen hield het Hoofdbestuur van
de Hanze in het Bisdom Haarlem in „Kras-
napolsky" te Amsterdam een vergadering
met de dagelijksche besturen der afdeelin
gen.
De bondsvoorzitter, de heer C. J. G.
Struycken te 's-Gravenhage, gaf na ver
welkoming der talrijke aanwezigen het
woord aan den heer P. J. M. van Tetering,
Bondspenningmeester en Voorzitter der af-
ling Haarlem, ter inleiding van de door den
Bond te voeren algemeene najaars-propa-
ganda.
In de komende maanden, aldus de heer
Van Tetering, zal de groote trom moeten
geroerd worden om te bereiken een flinke
uitbreiding van het ledental van onzen Dio-
cesanen Bond.
Geen enkele plaatselijke Middenstands-
vereeniging mag rusten, voor en aleer zy
alle handellrijvende en industrieele midden
standers onder de schutse harer organisatie
heeft gebracht.
Op de allereerste plaats is een zoo hoog
mogelijke opvoering van ons ledental nood
zakelijk voor de handhaving en verbreiding
van onze autoriteit en gezag.
En daarom kome de propaganda-actie in
al onze afdeelingen in dit krachtig teeken
te staan: „Naar de 10.000."
De heer Van Tetering schetste vervolgens
in den breede het plan de campagne der
propaganda aan de hand van de destijds te
Haarlem met zooveel succes gevoerde actie.
Spr. vond daarbij mede gelegenheid, te wij
zen op de verblijdende resultaten van het
werk van den propagandist-ledenwerver van
den Bond.
Een hartelijk applaus beloonde den Bonds
penningmeester voor zyn doorwrocht en
enthousiast betoog.
Vervolgens was het woord aan den heer
J. Th. Peters te Amsterdam, voorzitter van
de Commissie van Toezicht op het Cen
traal Hanze-Bureau om te spreken over
„De verhouding tusschen het Centraal Bu
reau van den Bond en de afdeelingen".
De heer Peters schetste de taak van het
Centraal Bureau: Propaganda, organisato
rische actie en studie in de middenstands
vraagstukken. Spr. zette uiteen, welke werk-
verdeeling naar de meening van het Hoofd
bestuur op het Centraal Bureau noodzake
lijk is, om het contact met de afdeelingen
zoo nauw en tegelijk zoo vruchtbaar moge
lijk te doen zijn in het belane der or
ganisatie. Spr. vroeg ten slotte voor deze
werkverdeeling de positieve medewerking
van de afdeelingen.
Op beide inleidingen volgde een korte ge-
dachtenwisseling.
Vervolgens werd aan de afdelingsbestu
ren gelegenheid gegeven tot bespreking van
de agenda van den a.s. Centralen Raad te
Wassenaar, waarbij van de zijde van het
Hoofdbestuur een breede toelichting werd
gegeven op het voorstel van het Hoofdbe
stuur inzake de verstrekking van een alge
meen orgaan aan alle leden.
In de middagvergadering heeft Mr. J. A.
G. M. van Hellenberg Hubar, lid van de
Tweede Kamer der Staten-Generaal die
met een warm applaus door de vergadering
werd begroet een uiteenzetting gegeven
over de Ziektewet en haar uitvoering door
de Middenstands-Onderlinge.
Mr. Hubar wees op de groote financieele.
sociale organisatorische belangen, die met
deze eigen Bedri.jfsvereeniging van den R.K.
Middenstand worden beoogd. De uitvoerige
gedachtenwisseling, die op déze inleiding
volgde bewees, hoezeer het onderwerp voor
den middenstand van belang is en hoezeer
het de interesse der vergadering had.
De inleiding over het Werktijdenbesluit
voor winkels, die zou worden gehouden door
Mr. F. Bach, directeur van net Centraal
Hanze-Bureau te Amsterdam moest wegens
tydgebrek worden uitgesteld. Zij zal schrif
telijk aah de Bondsleden werden verstrekt.
De heer W. Peters, inspecteur van het
fonds „üitkeering by Overlijden" vroeg m
c-en twee-minuten speech dc aandacht der
besturen voor deze nuttige instelling van
den Bond, waarna de voorzitter de byeen-
komst, welke goede vruchten voor de or
ganisatie heeft afgeworpen, sloot met den
Christelijken groet.
