Uit de stad van het
Vaticaan
Eerbied voor den
doodi
DINSDAG 1 OCTOBER 1929
Voornaamste Nieuw»
BUREAUXNASSAULAAN48
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN
DRIE EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 17272
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK ORIEMA L VIER EN TWINTIG UREN NA HET 0ft 1 EVAL.
KERKNIEUWS
DE „ORANIA"
Proeven met een raketten-
vliegtuig
Radio-telefoongesprekken
met Indië
ALASTRIM
IN VERSCHILLENDE
PLAATSEN
PROV. STATEN VAN
NOORD-HOLLAND
J. J. WEBER ZOON
Groote Houtstraat 166 Haarlem
DE POSTVLUCHTEN NAAR
INDIË
IxhtêOeurk»é~
ROOKTABAK
THCOOORUS
NiEMEUER
GRONINGEN
Telefoon No. 13866 (drie lijnen)
Postrekening No. 5970.
ABONNEMENTEN: voor Haarlem en
Agentschappen: per week 35 et.) per
kwartaal 3.25; per post, per kwartaal
3.58 bU vooruitbetaling.
NIEUWE HAARLEMSCHE
ADVERTENTIEN 35 ct. p. regel
VRAAG- EN AANBOD-ADVERTEN
TIES, 14 regels 60 et p. plaatsing:
elke regel meer 15 ct, bfl vooruitbet
Bü contract belangrijke korting.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
tusschen den tekst 60 ct per regel
'V
Alle abonné'sop dit blad zijn ingevolgede verzekeringsvoorw aarden
tegen ongevallen verzekerd vnr een der volgende uitkeeringen
nmn Levenslange geheele ongeschiktheid tot werkendoor a bij een ongeval tn er bij verlies vaneen hand. 11 OC bij verlies van een (CH bij'd breuk van IQ
lOUyUi verlies van beide armen, beide beenen of beide oogen I /ÜU« doodelij ken afloop. !£ÜU»~een voet oi een oog' I fcJ» duim of wijsvinger IwU» heen of arm I «U»
bij verlies v. een
anderen vinder.
Lijkverbranding
Lijkverbranding is aan de orde van
den dag. Nog pas lazen we, dat in ons
land wordt gedacht aan de oprichting
van een tweede Crematorium, naast het
bestaande (en juist dezer dagen weer
eens duur gerestaureerde) te Velsen, en
wel in Den Haag, waar vermoedelijk
naar een terrein zal worden omgezien.
Hiermede zal wederom aan de orde ko
men de vraag of voor den bouw van een
tweede Crematorium zonder meer toe
stemming zal kunnen worden verleend,
en wat in deze materie nu eigenlijk oir-
baar is, zal andermaal in den breede
dienen te worden behandeld.
Sinds ook in ons land lijken worden
verbrand, is over dit onderwerp heel
veel geschreven. Herhaaldelijk is er
daarbij o.m. ook op gewezen, dat het
zoo weinig eerbied voor den dood in zich
vervat. Dit treft te meer, wanneer het
inschuiven van lijken in den grooten
vuurmuil dag in dag uit herhaaldelijk
geschiedt, zooals in een groot Cremato-
rrium gelijk dat van Père Lachaise te
Parijs, waar behalve de gewone crema
ties nog de verbranding van de dooder.
uit de Parijsche hospitalen en uit de
Morgue plaats vindt, of wat vroeger de
Morgue was. Het laatste heeft iets bij
zonder stuitends in zich, en men moet
dat hebben meegemaakt om het in al
zijn afschuw te gevoelen. Het louter
zakelijke voert daarbij den boventoon.
Wanneer men een bezoek brengt aar.
het kerkhof Père Lachaise te Parijs, en
langs de tallooze groote en kleine graf
kapellen opstijgt, komt men tenslotte
bij het Crématoire, dat daar staat als
een geweldige steenmassa, het omhulsel
van 'n grooten vuuroven. Rondom vindt
men een vierkante gaanderij, het zooge
naamde Coliftnbarium. Men staat ver
wonderd bij den aanblik daarvan. In die
galerijen, langs de muren, hoog en breed,
èn koud, aanschouwt men kleine vier
kante nisjes, een paar handpalmen hoog
en breed. Het zijn graf steentjes, met
een soort miniatuur-kandelabertjes er
voor, waarin bloemt uiltjes. In de nisjes
staan de kleine kistjes met de asch van
verbrande lijken. Deze zerkjes doen aller
vreemdst aan. Alle wijding is daar zoek.
Het is een waardige afsluiting van het
heidensch gebruik der lijkverbranding,
dat aan de bijzetting van deze kistjes
vooraf ging. Dezer dagen viel ons nog
eens in handen de beschrijving van een
dergelijke begrafenis. Men leze:
Na de vuurvernietiging komt de plech
tigheid aan de beurt, tenminste, indien
men het inmetselen der kist nog plechtig
wil noemen. Eenigzins koddig staat het
kleine steenen dingske op een kleine
baar, bont getooid met kransjes en bou-
quetten; 't lijkt de ter aarde bestelling
wel van een marionet, een dwerg uit een
sprookje. Ze wordt door twee, niet zeer
smakelijk uitziende machinisten naar
buiten gedragen; de familie volgt in gril
lige mengeling achter dezen vreemd-
soortigen lijkstoet. En heusch, lezer, 't
doet vreemd aan, daar menschen te zien
huilen, daar zakdoeken gedrukt te zien
tegen roodbekreten gezichten, achter dat
kistje, hetwelk een beetje asch bevat- De
gedachte aan den doode, aan weenen en
smarten komt daar niet in je op! Ver
volgens aanschouwt ge, hoe een metse
laar met het kistje op een hoogen lad
der klimt, een ladder op rails rollend,
zooals men ze in groote manufacturen-
magazijnen gebruikt, hoe de man dan
druk aan 't metselen, hameren, smeren
met kalk gaat, totdat de urn wegge
moffeld is achter een dwergachtige graf
zerk. Een koud défilé van vrienden en
familie volgt nu, een algemeen naar-
boven-gekijk, naar het plekje, waar een
tikje stof den eeuwige slaap sluimert,
de klank van geld wordt gehoord, de
fooi aan de lijkbranders, die men, als
altijd, te klein oordeelt, met dreigend
gemor aanvaardten de ceremonie
is geëindigd! Weerzinwekkender tafereel
tje woonde ik zelden bij; daar vind ik
eenc gewone begrafenis, alhoewel er ook
vaak een boel aan ontbreekt, nog heilig
bij...."
Hier was zeker een volbloed tegenstan
der van het heidensche gebruik der lijk
verbranding aan het woord? Neen. Het
is een artikel (de redactie zette er „(In
gezonden)" onder den titel bij) van Leo
Lauer in de Telegraaf van begin Augus
tus 1906. Zeker, de schrijver zelf gaf een
pleidooi vóór lijkverbranding en ver
klaarde uitdrukkelijk, dat onder de door
hem beschreven omstandigheid de zaak
der crematie zelf niet mocht lijden. Maar
kan aan het wezen eener zaak, als de
onderhavige, wel ooit iets veranderen?
Alle hoogere, alle werkelijke wijding, ook
al wordt er nog zooveel uiterlijke practit
en praal en stemmings-atmosfeer bij
vertoond, is bij de crematie ver te
zoeken.
Boven dit artikel schreven we: Eerbied
voor den dood! Sterk trof ons het totaal
gemis aan eerbied voor den dood bij de
lijkverbranding in hetzelfde Cremato
rium op Père Lachaise te Parijs. Op eer
vacantie-reis bezochten we de vermaar
de, meer dan een eeuw oude begraaf
plaats. Na onze rondwandeling kwamen
we aan het Columbarium, waar men
druk doende was het was een mooie
Zaterdagmiddag de grafzerkjes te
versieren en schoon te maken. Familie
leden plegen dit zelf te doen en maken
gebruik van den bovengenoemden rol-
ladder. In het Crematorium zelf werden
wij rondgeleid, met vele anderen, door
een der machinisten, die ons ook bracht
bij een der schrikwekkende heete ovens.
Het gewone verhaal werd gedaan, en
nadat was meegedeeld, dat ook lijken
van zwervers, of uit hospitalen en
morgue, in het Crématoire werden ver
brand, demonstreerde de machinist het
door hem verhaalde: de oven werd open
geschoven en men kon er aanschouwen
hoe er een kist in stond te verbranden
en hoe de vlammen rondom en uit een
schedel speelden. Het was een merk
waardigheid, welke werd vertoond, maar
eene van afschuwelijke soort. Wij voel
den het als de consequentie van het
gebrek aan eerbied voor den dood, en
den doode in het algemeen, aan lijkver
branding verbonden.
A. K.
Z. D. H. de Bisschop van Haarlem heeft
een nieuwe Parochie opgericht in de „Scher
mer", onder den titel van den R Michaël
en tot eersten Pastoor daarvan benoemd den
Weleerw. heer J. v. d Marck
Alsmede belast met de voorbereiding voor
de oprichting van eene nieuwe Parocnie te
Wassenaar (den Deyl) den Weleerw. heer C.
Wiewers;
en benoemd tot Kapelaan te Schiedam
(O. L. Vr. Vis.) C. Hijgemann, te IJmuiden
A. v. d. Hoeven, neom te Amsterdam (H.
Rita) den Weleerw. Pater fr. I. Verschure
O.E.S.A.
De schade aan het schip
Volgens nader van Lloyds ontvangen be
richt, is het stoomschip .Orania" van den
Kon. HolJ. Lloyd dat, zooals wij reeds meld
den, aan den grond heeft gezeten, te Corun-
na door een duiker onderzocht.
Hierbij is gebleken, dat het schip in de
voorpiek een gat heeft van vijf voet en dat
de kiel licht beschadigd is. Ook zijn de
klinknagels van het voorste deel van den
bodem beschadigd terwijl het aanvarings
schot aan bakboordzijde verbogen is. De
schade zal te Corunna voorloopig worden
hersteld, waarmede vijf dagen gemo-ld zul
len zijn.
Fritz von Opel heeft gistermorgen op het
vliegveld Rebstock bij Frankfurt een proef
genomen met zijn raketten-vliegtuig. Het
vliegtuig ligt op een kiemen wagen Deze
loopt 18 M. over dubbel spoor. De wagen
wordt door twee raketten aangezet, die de
raketten van het vliegtuig aansteken Opel
deed twee pogingen die neide mislukten.
Des middags werder. opnieuw verschillen
de proeven genomen met het vuurpijlvlieg
tuig. Het toestel is een êéndekke gecon
strueerd als een zweefvliegtuig met vrijdra-
genden vleugel. De romp heeft den vorm
van een projectiel De vuurpijlen zijn aange
bracht achter de bestuurderszitplaats.
Nadat eerst eenige voorbereidende proeven
waren genomen, volgde tegen dr'e uur de
start.
Er waren slechts enkele toeschouwers aan
wezig, waaronder de constructeur van de
vuurpijlen, ir. Sanders.
Het vliegtuig stond op een wagen welke
over rails werd voortbewogen. Deze wagen
werd eveneens door vuurpijlen voortgedreven.
Nadat de startbatterijen waren ingeschakeld
vloog de wagen weg en een moment later
zag men het vliegtuig opstijgen Een dikke
rookwolk, waaruit telkens vuurstralen op
schoten, vormde zich achter het toestel en
onttrok het grootendeels aan het oog.
Het toestel beschreef een wijden cirkel om
het vliegveld en legde ongeveer tier. kilome
ter af. Grooten indruk maakten op de toe
schouwers de geweldige snelheid en de lan
ge zware rookkolom, die den weg van het
vliegtuig door de iucht aanwees
Na volbrachte vlucht dook de vlieger lood
recht omlaag, ving het toestel vlak boven
den grond af en bracht het, door middel
van landingsvuurpijlen, na enkele meters
tot stilstand.
HET „PIATTO CARDINALIZIO"
VERHOOGD
Voor het noodzakelijk décor
Het is bekend, hoe Z. H. Pius XI stren
ger nog dan Zijn voorgangers ~.r oo staat,
dat de Kardinalen in geer geva, uit over
wegingen van nederigheid of vat dan ook,
het aan hun hooge waardigheid noodzake
lijk verbonden décor verwaarloozen. Dit be
sluit bracht echter groote moeilijkheden mee,
omdat een paleis, een kleine hofhouding en
minstens één luxe auto dikwijls boven het
vermogen gaan van prelaten, die in alle
opzichten het purper waaraig zijn En voor
loopig was men gedwongen, uitsluitend uit
•1e i!i""?'"T. Komir"''en te kl—en omdat
een geestelijke orde of congregatie gewoon
lijk wel kon voorzien, waar de pauselijke en
particuliere middelen te kort schoten.
Nu echter de financieele overeenkomst van
11 Februari tusschen Vaticaan en Quirinaal
voorloopig aan het gro :te geldgebrek een
einde maakte, heeft dr Paus besloten, de
Kardinalen van de Curie zooveel mogelijk te
hulp te komen en te dien einde hun ver
goeding, het zoogenaamde „piatto cardina-
lizio", verhoogd tot lOn.OOO Lire per jaar.
Het nieuwe Kerkhof
Reeds eenige maarden duren de werk
zaamheden in het kerkje van S. Anna, ge-
T-ïciirfronier* fint bevorder* t: tTd
tot parochiekerk der stad v?" het Vaticaan
en een grondige restauratie behoefde, om die
bestemming waardig te worden Thans is
men zoo ver gevorderd, dat de restauratie
zoo goed als gereed is
Men is nu begonnen met den aanleg van
een ondergrondsch kerkhof voor dc stad van
het Vaticaan in hetzelfde kerkje.
DE JUBILEUM-BEDEVAARTEN
Groeiend enthousiasme Geschenken aan
den Pans
Te zijner tijd meldden wij hoe de jubileum
bedevaarten uit alle landen der wereld in
aantal en omvang bleven toenemen en wel
in die mate dat de pelgrims geheel op den
Paus beslag begonnen te leggen. Tevens be
richten wij hoe in Vaticaansche kringen het
gerucht ging dat de toeloop te groot werd en
dat maatregelen ter beperking noodzakelijk
genomen moesten worden. Intusschen ver
meerdert echter het aantal der bedevaarten
zienderoogen, zonder dat er iets weid gedaan
om ze te beperken.
Thans vernemen wij dat ook tot den H.
Vader het gerucht doorgedrongen is dat
maatregelen ter beperking van den wassen-
den pelgrimsstroom noodzakelijk waren. Naar
in het Vaticaan verteld wordt, heeft de Paus
daarop kort en afdoende geantwoord:
„Deze week ontvingen Wij zeventig bede
vaarten. Wanneer dit te weinig blijkt om alle,
die een audiëntie verlangen, te ontvangen,
dan zullen Wij zeventig bedevaarten per dag
ontvangen!"
Waaruit blijkt dat voorloopig nog geene
beperking te verwachten is. Ofschoon de of-
ficieele bevestiging er nog niet is, blijft het
bovendien zoo goed als vaststaan dat het
jubileumjaar tot 30 Juni 1930 zal worden
verlengd en gesloten worden met twee of drie
heiligverklaringen.
Natuurlijk is het ondoenlijk alle audiënties
te volgen en te verslaan. Zelfs de opsomming
van aankomende en vertrekkende bedevaarten
zou reeds zijn ernstige bezwaren hebben. Vol
staan wij met eenige bijzonderheden die
voornamelijk tot uiting komen in de geschen
ken welke de pelgrims den jubileerenden Paus
aanbieden.
Een der grootste merkwaardigheden op dit
gebied leverde dezer dagen een bedevaart
van 350 personen uit het bisdom Vercelli
(Italië). Toen 20 September 1870 de Italiaan-
sche troepen binnenrukten, zonderde de toen
malige bisschop van Vercelli twee flesschen
af van den besten wijn dien hij bezat, met
de bepaling dat ze ten geschenke zouden wor
den aangeboden aan den Paus die de verzoe
ning tusschen het Vaticaan en Italië zou be
werken. Aan deze bepaling is nu voldaan en
de twee flesschen die bijna zestig jaren in
het bisschoppelijk paleis waren bewaard, wer
den met alle zorgen die men aan ouden wijn
verschuldigd is, naar Rome getransporteerd
en aangeboden aan Z. H. Pius XI die ze wel
willend aannam.
Een bedevaart uit Mazara del Vallo (Ita
lië) bracht eveneens wijn mee, zij het uit
andere overwegingen. Deze bedevaart bood
den Paus 50 flesschen aan van den oogst van
1857. De wijn was zoo precies 72 jaren en dus
even oud als de H. Vader, terwijl het aantal
der flesschen gelijk was aan het aantal jaren
priesterschap van Pius XI.
De pelgrims uit het diocees Tivoli (bij
Rome) boden den H. Vader een nabootsing
aan van Sint Pieter welke door de pelgrims
zelf was gebouwd uit 15.000 K.G. druiven, een
specialiteit van het land. Ook deze gift werd
welwillend aangenomen.
Intusschen zijn de geschenken die dagelijks
het Vaticaan binnenstroomen, zoo talrijk, en
van zoo verscheidenen aard geworden, dat de
Paus een speciale commissie van huldeblijken
benoemd heeft voor het ontvangen, registree-
ren en bedanken en voor alle andere werk
zaamheden die hieraan verbonden zijn. De
commissie is tevens belast met het samen
stellen van een tentoonstelling der geschen
ken welke gehouden zal worden aan het eind
van het Jubileumjaar.
Wijziging der Zuiderzee-
steunwet
De indiening van een wetsontwerp
spoedig te verwachten
Op de vragen van het Tweede Kamerlid
den heer Duymaer van Twist betreffende
het tijdstip van indiening van een wetsont
werp tot wijziging van de Zuiderzeesteun-
wet heeft de Minister van Waterstaat ge
antwoord:
Daar de voorbereiding van een ontwerp
van wet tot wijziging van de Zuiderzeesteun-
wet blijkbaar meer tijd gevorderd heeft dan
aanvankelijk was gemeend, was er geen ge
legenheid om bedoeld wetsontwerp nog vóór
het einde van het afgeloopen zittingsjaar in
te dienen.
De indiening van een wetsontwerp kan
thans spoedig worden verwacht.
De Gordon-Benneht wedstrijd
NEW-ORK, 30 Sept. Van de negen
ballons, die Zaterdag zijn opgestegen voor
den Gorden-Bennett-wedstrijd, zijn zes
reeds geland. De Amerikaansche ballon
„Goodyear" ,die Zondag landde, leidt op
het oogenblik met een afstand van 520 K.M.
DANVILLE (Illinois) 30 Sept Reuter.
Gemeld wordt, dat ten der ballons, welke
deelnemen aan den Gorcu n Bonnet wed
strijd, is neergekomen ..e Catlin in Illinois.
Men meent dat tie nuitsche ballon Stadt
Essen Is.
Uitbreiding met nieuwe spreekcellen
Met ingang van 7 October a.s. wordt de
gelegenheid tot het voeren van radio-tele
foongesprekken met Ned. Indië uitgebreid.
Nieuwe spreekcellen worden dan in ge
bruik genomen te Leeuwarden, Maastricht,
's-Hertogenbosch en Middelburg. In totaal
nemen thans veertien spreekcellen aan het
verkeer deel.
Van genoemden datum af wordt tot na
der bericht de spreektijd in het radiotele-
foonverkeer met Indië vastgesteld als volgt:
op Maandag en Dinsdag van 1316.30 uur:
op de overige dagen van 1114.30 uur (Am-
sterdamschen tijd).
Derde Orde Dag te Alkmaar
Zooals bekend wordt op Woensdag 2 Oc
tober a.s te Alkmaar ten heel belangrijke
Derde Orde Dag gehouden, en wel onder
leiding vai; de Federate var Derde Orde-
Af deelingen van Haar'cm en Omstreken.
Nader vernemen wq dat de belangstel
ling voor dezer Dag htel groot is: niet
minder dan 600 deelnemers worden ver
wacht, waarvan 220 uir Haaihm.
Aan het program ontleenen wij nog, dat
er 's morgens Algemeere H. Communie zal
zijn der deelnemende Tertiarissen, ieder in
eigen Parochiekerk; de Haarlemsche deelne
mers verzamelen zich om half negen aan het
station aldaar om te 3 uur 57 naar Alk
maar te vertrekken.
Te half elf plechtige H Mis met predi-
catie door den Hoogeerw. Heer Ed. P. Rengs,
Deken van Alkmaar, m de kerk van den H.
Laurentius aan het Verdronkenoord en
daarna vereering van de Relikwie van het H.
Bloed.
Te half twee groote Algemeene Vergade
ring der vereenigde Tertiarissen ln „Het Gul
den Vlies", Koorstraat 24, waarin de Zeer-
Eerw. Pater Augustus de Hart een rede zal
uitspreken met als onderwerp: „De ideaie
Tertiaris."
Te 4 uur 49 vertrekker de deelnemers
weer uit Alkmaar naar Haarlem.
Te Amsterdam
Ter observatie is opgenomen een kind met
zeer verdachte verschijnselen var.- alastrim.
Het kind was niet ingeënt, maar ver
toonde wel teekenen van encephalitis.
De toestand te Amsterdam is verder be
vredigend.
Te Delft
Te Delft zijn weer 7 nieuwe gevallen van
alastrim geconstateerd. Zes kinderen wer
den genezen uit de barakken ontslagen.
Zaterdag heeft de nieuwbenoemde Staats
commissie een bezoek gebracht aan de ba
rakken te Delft. Oos de Geneeskundige
Diensten te Maastricht en Heerlen zijn Za
terdag daar geweest ter bestudeering van
de ziekte. De vaccinatrelust begint te dalen.
Een zeer merkwaardige bedevaart was die der diocesane eerste-prijswinnaars der
Catechismus. Jaarlijks organiseert men in Italië wedstrijden in de kennis der Catechis
mus, waarbij dan eerst de parochieele, later de stedelijke, nog later de diocesane en
eindelijk de landelijke kampioen als „Koning der Catechismus" wordt gekroond en door
den Paus in particuliere audiëntie ontvangen. Hierboven een groepje diocesane prijs
winnaars, die voor den eindstrijd naar Rome kwamen en door den Paus ontvangen
werden. Ieder droeg zijn nationaal costume en had van zijn zakgeld een geschenk voor
den Paus gekocht. De Paus nam de versnaperingen der kleinen (vruchten, koekjes,
stekjes chocolade enz.) welwillend en dankbaar aan.
Uit Heerlen
Het is thans positief zekei. dat de drie
patiënten uit Brunssuni. die in het zieken
huis te Heerlen zijn opgenomen, lijien aan
alastrim.
Te Sittard
In het ziekenhuis alhier zijn twee kinde
ren opgenomen, afkomstig uit Lutterade. bij
wie verschijnselen van alastrim zijn gecon
stateerd.
Te Rotterdam
De laatste dagen zijn door den Genees
kundigen Dienst geen nieuwe alastrim-Da-
tiënten meer naar de ziekenhuizen ge brat at.
De laatste der 4 ernstige patiënten is
thans ook overleden.
Op Noord-Bevelanl.
Te Kamperlan (Noord-Bsveland) is het
eerste geval van Alastrim geconstateerd en
wel bij een vier-jarig, niet ingeënt, kin'!.
De 3 Octoberfeesten te Leiden.
In de gisteren gehouden raadsvergadering
der gemeente Leiden, heeft het raadslid dr.
Van Nes gevraagd, welke overwegingen 't col
lege er toe hebben geleid om geen bezwaren
te maken tegen het doorgaan der 3 October
feesten.
De voorzitter deelde mede, reeds begin
September het advies te hebben gevraagd
van den directeur der G. G. D. en van den
directeur van het staatstoezicht. Geen ran
beiden hadden toen bezwaren tegen het
doorgaan der feesten. Toen later de alastrim-
epidemie een ernstiger karakter kreeg, is dr.
Horst, directeur van den G. G. D„ van opi
nie veranderd en heeft hij B. en W. gewe
zen op mogelijke moeilijkheden. Spr. heeft
toen het advies ingewonnen van den voor
zitter van de gezondheidscommissie te Lei
den, prof. Flu, aan wiens oordeel over de
epidemie algemeen Toote waafde wordt ge
hecht.
Prof. Flu achtte de Drie-Octoberfeesten
zoo'n klein onderdeel in het verkeer met be
smette gebieden, dat door uitstel der feesten
uitbreiding van de alastrim-epidemie naai
Leiden zeker niet zou worden tegengegaan.
Prof. Flu had in de gegeven omstandigheden
geen bezwaren tegen het doorgaan der fees
ten. Gezien de tegenstrijdige meeningen der
medici, gezien ook het doorgaan van ten
toonstellingen, congressen en feesten in an
dere steden, achtten B. en W. zich niet ge
rechtigd om op het laatste oogenblik ingrij
pende maatregelen, als het verbieden der
Drie-Octoberfeesten, te nemen.
Dr. Van Nes zeide zijn vraag te hebben
gesteld om B. en W. gelegenheid te geven
in het openbaar uiteen te zetten, dat het
besluit van het college zich grondt op de
meening van deskundigen.
Vragen over inenting enz.
Op de vragen van het Tweede Kamerlid,
den heer I. H. J. Vos betreffende ver
andering door het Geeneeskundig Staatstoe
zicht van een door een Rotterdamschen ge
neesheer ter zake van een geval van pokken
vastgestelde diagnose, het niet toepasselijk
verklaren van een aantal bepalingen der wet
op de besmettelijke ziekten ten aanzien van
de z.g. alastrim en betreffende de indiening
van een wetsvoorstel, strekkende om de voor
waarden van inenting tegen de pokken voor
toelating van kinderen en onderwijzers in de
scholen zoo spoedig mogelijk weder van
kracht te doen worden, heeft de Minister
van Arbeid, Handel en Nijverheid geant
woord:
Het Staatstoezicht van de Volksgezondheid
weet, dat het niet bevoegd is, de diagnose
die een behandelend geneeskundige stelt, te
veranderen. Vermoedelijk is het bericht een
onjuiste overbrenging van het feit, dat de
waarnemend directeur van den Gemeente
lijken Geneeskundigen Dienst te Rotterdam
over een bepaald geval het gevoelen heeft
gevraagd van den inspecteur van de Volks
gezondheid.
De bepalingen van de wet van 1872 no
pens het kenteeken is in het K. B. van 15
Augustus 1929 niét van toepassing verklaard,
omdat anders groot gevaar bestond, dat de
lichte gevallen, van welke de kennis nood
zakelijk is, niet geneeskundig zouden worden
behandeld en daardoor onbekend zouden
blijven.
De minister is niet bereid, de indiening
te bevorderen van een wetsvoorstel met de
strekking de voorwaarden van inenting tegen
de pokken voor toelating van kinderen en
onderwijzers in de scholen zoo spoedig mo
gelijk weder van kracht te doen worden.
Ged. Staten van Noord-Holland bieden de
ontwerpbegrooting van de provinciale in
komsten en uitgaven aan voor den dienst
1930. vergezeld van eene memorie van toe
lichting en van ontwerp-besluiten onder
scheidenlijk tot het heffen van opcenten en
tot het aangaan van eene geldleening. Even
als in vorige jaren voegen zij daarbij een-i
lijst van schulden en een tweetal staten,
waarvan de eerste een overzicht geeft van
den loop der provinciale opcenten in de
jaren 1915 tot 1929 en de andere aantoont,
hoe het gewone verloop der gewone inkom
sten en uitgaven der Provincie in die jaren
is geweest.
Het batig slot der rekening over 1927 was
ongeveer 185.000 hooger dan dat der reke
ning over 1926, terwijl Ged. bij handhaving
van het aantal opcenten op de Rijksbelas
tingen, dat reeds zes achtereenvolgende jaren
werd geheven, de opbrengst daarvan ruim
320.000 hooger meenen te mogen ramen
Daar bovendien op grond van de voor 1921
uitgevoerde berekeningen mag worden aan
genomen, dat het aandeel van de Provincie
in de uitkeering uit de opbrengst van de
Wegenbelasting 200.000 (dus 100.000
meer dan ten vorigen jare werd geraamd)
zal bedragen en zij tot dusverre nog geen
geldleening behoefden aan te gaan. is het
voor het doen sluiten der begrooting niet
noodig eene uitkeering uit het Fonds tot ge-
De indiening van een wetsontwerp lot
wijziging der Zuiderzeesteunwet is spoedig
te verwachten.
Het tweede postvliegtuig naar Indië heeft
op de Westkust van Malakka een noodlan
ding moeten maken.
Dc begrooting van dc Prov. Staten ra»
Noord-Holland is verschenen.
Metingang van 7 October wordt de ge-
legenheid tot het voeren ran radio-telefoon-
gesprekken met Ned.-Indië uitgebreid.
Het jaarlijksch congres der Labourparty
te Brighton geopend-.
Aan Kellogg wordt het Grootkruis van het
Legioen van Eer verleend op voorstel van
Briand.
Aan MacDonald zai tijdens zijn oponthoud
te New-York het eere-burgerschap der stad
worden aangeboden.
Een commissie van onderzoek naar de
onlusten in Palestina zal midden October
van uit Londen vertrekken.
De Japansche oud-premier, baron Tanaka,
overleden.
Barometerstand 9 uur v.m. 759, vooruit.
OPTICIENS EABK1KAN1EN
LICHT OP: De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken om 7.02 uur.
deeltelijke reserveering van batige saldi te
ramen en kunnen zij daarentegen voorstel
len. weder 300.000 in dit fonds te storten.
Ged. meenen aan deze terugstorting de
voorkeur te moeten geven boven een voorstel
tot verlaging der opcentenheffing, omdat zij,
zooals zij reeds ten vorigen jare opmerkten,
dit fonds van groot belang voor de Provin
cie achten en eene verlaging der opcenten
op de Rijksinkomsten- en Vermogensbelas
tingen ran 5 op 4 niet duurzaam zou zijn te
handhaven, zoodat spoedig weder eene ver
hooging zou moeten worden voorgesteld.
Te sterker klemt dit, nu de Provincie in
gevolge de Wet tot herziening van de finan
cieele verhouding tusschen het Rijk en de
Gemeenten te beginnen met 1931 geen op
centen op de Personeele Belasting zal kun
nen heffen en dientengevolge meer dan
1.500.000 door verhooging van de opcenten
op de Rijksinkomsten- en Vermogensbelas
tingen of van de Grondbelasting gevonden
zullen moeten worden.
De Belastingen
Ged. Staten der provincie Noord-Holland
stellen voor te besluiten:
ter bestrijding van de uitgaven der Pro
vincie in het dienstjaar 1930 voor dat jaar
te heffen:
Twintig opcenten op de hoofdsom der be
lasting op de gebouwde eigendommen;
Twintig opcenten op de hoofdsom der be
lasting op de ongebouwde eigendommen;
Twintig opcenten op de hoofdsom der per
soneele belasting;
Vijf opcenten op de aansïagen der belas
tingplichtigen. bedoeld bij art. la der Wet
op de Inkomstenbelasting 1914, belasting
jaar 1930—1931;
Vijf opcenten op de hoofdsom der vermo
gensbelasting, belastingjaar 19301931.
Geldleening
Ged. Staten stellen voor te besluiten:
Gedeputeerde Staten te machtigen, ten
laste van de Provincie aan te gaan geldlee-
ningen tot zoodanige nominale bedragen als
noodig zullen blijken om eene som te ver
krijgen ter voldoening van:
a. 197.100 wegens bijdrage voor den bouw
van eene nieuwe sluis te IJmuiden met bij
komende werken en verbetering van het
Noordzeek an as 1
b. 1.301.500 wegens kosten van uitbrei
dingswerken ten behoeve van het Provinciaal
Electric! teitsbedrijf
c. 570.000 wegens kosten van uitbrei
dingswerken ten behoeve van het Provin -
ciaal Waterleidingbedrijf:
d 16.000 wegens kosten ten behoeve van
de ontginning van het landgoed onder de
gemeente Castricum;
e. 47.775 wegens bijdrage aan het Pro
vinciaal Ziekenhuis nabij Santpoort voor
buitengewone werken:
f. 15.000 wegens bijdragen aan de Pro
vinciale Ziekenhuizen voor onvoorziene wer
ken van buitengewonen aard.
en te bepalen, dat deze leeningen rallen
worden aangegaan tegen eene rente van ten
hoogste 5 pet. 's jaars.
De staat van schulden der Provincie
Noord-Holland on 1 Januari 1930: 58.624.500
met een verplichte aflossing in 1930 van
1777.500.—.
Er is een batig saldo over 1927 van
1.644.276.92.
Een noodlanding van het tweede
vliegtuig
Gisteren ontving dp K. L. M. uit Setul
(Siam), gelegen aan de Westkust van het
schiereiland Malakka bericht. dat de
P.H.A.E.O. wegens slecht weer een nood
landing heeft moeten maken, ongeveer 200
K.M. ten Zuid Westen van Sengora
De bemanning heeft geen letsel bekomen,
doch de machine werd beschadigd.
De post is onmiddeiiyk doorgezonden.
