Brieven uit Frankrijk
Buitcnlandsch Nieuws
l
FEUILLETON
RADIO-OMROER
DERDE BLAD
VRIJDAG 4 OCTOBER 1929
BLADZIJDE 1
Kreymborg-coupe
HET TESTAMENT VAN DEN
ADMIRAAL
Parijs,
tentoonstellingsmetropool
HET OVERLIJDEN VAN
Dr. STRESEMANN
Groote deelneming in en buiten
Europa
BRIAND AAN MEVR. STRESEMANN
GEMENGDE BUITENL.
BERICHTEN
STOOMVAARTLIJNEN
LEGER EN VLOOT
Beroepsofficieren
I
Parijs staat op het oog°nblik in net teeken
der tentoonstelling. Automobiel-tentoonstel
ling „Le Salon de l'ATomobile". De radio
tentoonstelling „La premiere exposition in
ternationale de T. S. De ïeertentoonstel-
ling „La Semaine du Juir De Koloniale
Tentoonstel':"s „L'Expos'Lon Coloniale", zon.
der nog te spreken van de vele tentoonstel
lingen op verschillend gebied, die hier iede-
ren dag, mm of meer officieel, geopend wor
den.
De Koloniale Tentoonstelling, waar ook
Nederland vertegenwoordigd zal zijn, vangt
eerst over anderhalf jaar aan. Maar de
voorbereidende werkzaamheden zijn al ge
ruimen tijd geleden begonnen en, zoowel
boven als onder den grond, wordt er hard
gewerkt om alles op tyd gereed te hebben.
Want het zal druk zi.n i. 1931 te Parijs!
En, zooals gewoonlijk, bet het verkeer,
dat den autoriteiten de meeste zorg baart.
Maar de directie der „Transports en commun
de la région parisie: i.e" beeft verklaard,
dat er, gedurende de tentoonstelling, iede-
ren dag tusschen één en drie uur 's middags,
250.000 personen ver e- zullen Kunnen
worden! En dat zal toch wel voldoende blij
ken te zijn
Ik deed hierboven uitkomen, dat het
verkeer den Parijschen autoriteiten nog al
zorg baart. Maar dat zal ongetwijfeld nie
mand verwonderen, die weet, dat er r.ier bij
na een millioen automobielen zijn! En het
zijn ook de automobielen nif ieder jaar, te
gen den herfst, den aanblik der Parijsehe
straten doen veranderen.
Bij de ontelbare auto s. die er tot dusver
re reden, voegen zich dan duizenden nieu
we, alle volgens het laatste model en blin
kend van nieuwheid. En ieder jaar weer op
nieuw is de verscheidenheid op gebied van
vorm en kleur grooter. Het is met de auto's
als met de japonnen der Parisiennes, die
ook kans zien ieder seizoen anders te zijn!
En het is alsof de wagens van verleder jaar,
die tot nu aan toe trotsch waren op hun
model, zich thans wat beschaamd op den
achtergrond houden en hun plaats afstaan
aan de jongere
Sommige worden naar de Provincie ver
kocht, maar er zijn er ook die een "erjon-
gingskuur ondergaan: opnieuw gevernist en
gelakt worden en de kleur aannemen van
den smaak van den dag.
Dat is, wat men in Parijs noemt het tijd
stip van de „Salon
„Le Salon de l'Automobile" die begin Oc
tober geopend wordt, is hier een feit van
groote beteekenis geworden!
Uit alle steden van Frankrijk, uit alle lan
den der wereld, komen er bezoekers voor naar
Parijs en die stroom van bezoekers houdt
weken lang aan!
Gisteren ben ik er geweest, in het „Grand
Palais" het prachtige paleis, waar deze ten
toonstelling gehouden wprdt. Het deed me
aan als een enorm tooneel, waar in koorts
achtige haast aan het décor gewerkt wordt.
De acteurs, d.w.z. de auto's komen natuur
lijk eerst tegen het laatste oogenbiik. Toen
ik er was, waren er alleen nog maar de eti-
quetten met de namen en, in letters van
geweldige grootte de merken der automobie
len en der onderdeelen en de adressen der
fabrikanten.
Beneden was men bezig een enormen par
ketvloer te leggen, als voor een danszaal
maar dan een danszaal voor reuzenin
werkelijkheid de autorenbaan, waar straks
de laatste modellen, zonder hun plaats te
verlaten, zullen starten voo- den commerci-
eelen strijd
Geheel boven in de hooge zaal onder
het glazen dakwerk speelden de electri-
ciens hun gevaarlijke spel, terwijl de werk
lieden onophoudelijk kwamen en gingen en
er tapijten aangebracht werden en licht
kronen van reusachtige afmetingen.
De Radio-tentoonstelling, waarover ik het
al eens terloops in een vorigen bripf heb ge
had, is reeds in vollen gang. Ze duurt tot 13
October. Daar vooral deze tentoonstelling
me interessant lijkt voor Holland, waar bij
na iedere familie haai radio heeft, zal ik
op deze „Exposition Internationale de T. S.
F." in mijn volgenden brief uitvoerig terug
komen, terwijl ik dan tevens een en ander
zal vertellen omtrent de wonderen die de
leerfabrikanten - hun. zoo moeilijk te be
werken grondsto* mwrocht hebben.
De herfst, vroeger de minst geliefde der
jaargetijden, schijnt zich onze gunst te wil
len verwerven. En inderdaad, hoe zou men
dezen herfst ruw en onbetrouwoaar kunnen
noemen?
Vooral 's morgens, als de Parijsehe straten
nog niet zoo overvol zijn en de doordringen
de lucht der benzine de zuivere atmosfeer
van den morgenstond nog niet verdrongen
heeft, is men geneigd dit herfstweer ooven
ieder ander te verkiezen, dn de Seine,
Frankrijk's schoonste rivier, doet nooit poëti
scher aan dan onder dezen herfsthemel,
waarvan men 't zuiver blauw geleidelijk aan
ziet overgaan in een ontelbaar aantal tin
ten
De publieke parken en tuinen zijn als
wondergroote bouquetten; vooral de beroem
de parken van het Luxembourg en de Tui-
leries zijn van een schoonheid en een ver
scheidenheid van kleur, die bewijzen, dat de
kunst der tuinlieden een trap van ontwik
keling bereikt heeft, die haar in staat stelt,
met de natuur te wfedijveren!
H DE J.
Teraardebestelling op rijkskosten
BERLIJN, 3 Oct. (V. D.). Tijdens de
sitting van hedenmiddag van het Rijkska
binet, welke gewijd was aan de herdenking
van het overlijden van Dr. Stresemann, wer
den door staatssecretaris von Schubert woor
den van diepgevoeld leedwezen gesproken.
Hierna besloot het Kabinet op voorstel
van den Minister van Binnenlandsche Zaken,
dat Dr. Stresemann, in overleg met zijn
weduwe, a.s. Zondag op Staatskosten zal
worden begraven.
Verdere bijzonderheden hieromtrent ont
breken nog.
RIJKSPRESIDENT HINDENBURG
NAAR BERLIJN
BERLIJN, 3 Oct. (V. D.). De Rijks
president von Hindenburg zal hedenavond
naar Berlijn terugkeeren.
Morgen zal de Rijkskanselier Hermann
Mueller een bespreking met den Rijkspresi
dent hebben.
AAN DE BEURS
BERLIJN, 3 Oct. (V. D.). Op de beurs
wordt het overlijden van den Rijksminister
van buitenlandsche zaken, dr Stresemann,
druk besproken.
In verband met de politieke gevolgen, die
het overlijden kan hebben, weid algemeen
een afwachtende houding aan re beurs aan
genomen. Hoewel een gedrukte koers voor
vele fondsen niet onwaarschijnlijk is. heeft
men er toch van afgezien de beurs heden te
sluiten.
Uit alle deelen der wereld zijn betuigingen
van leedwezen over het overlijden van Strese
mann binnengekomen.
DE DEELNEMING VAN VON
HINDENBURG
BERLIJN, 3 Oct. (V. D.). De Rijkspre-
sldent heeft mevrouw Stresemann het vol
gende telegram van deelneming gezonden:
„Diep getroffen zend ik U en de Uwen
mijn hartelijkste deelneming met het plot
seling overlijden van Uw echtgenoot, die tot
den laatsten ademtocht zoo trouw voor zijn
vaderland gewerkt heeft."
Bovendien heeft in persoonlijke opdracht
van den Rijkspresident staatssecretaris dr.
Meissner den zonen van den overleden rijks
minister hedenochtend in het sterfhuis de
ernstige deelneming van den Rijkspresident
met het zware verlies, dat mevrouw Strese
mann en haar zonen plotseling hebben gele
den, overgebracht.
De Rijkspresident zal Vrijdagmorgen te
Berlijn aankomen.
Zoowel minister Stimson als minister Mel
lon hebben leedwezen over het overlijden
van Stresemann uitgedrukt, daarbij er op
wijzende, hoe deze voortreffelijke 'taatsman
in een critiek tijdperk veel heeft bijgedragen
tot het herstel van den vrede in Europa.
Senator Borah noemt Dr. Stresemann een
van de grootste staatslieden der wereld. De
geschiedenis is door hem met een der meest
opbouwende diplomaten verrijkt.
PARIJS, 3 Oct. (V. D.). Minister-Presi
dent Briand heeft het volgende telegram
gezonden aan Mevrouw Stresemann:
„Ik verzoek U mijn onrechte en sympa
thieke deelneming met het leed, dat U op
zoo gruwzame wijze treft, te willen aanvaar
den. Ik zal steeds een levendig aandenken
aan Uw echtgenoot bewaren, die bij het na
streven van een gemeenschappelijk ideaal
mij heeft geleerd zijn groot karakter en zijn
loyaliteit te respecteeren."
BERLIJN, 4 Oct. (V.D.) Onder de tal
rijke betuigingen van deelname met 't over
lijden van dr. Stresemann bevinden zich o.a.
ook telegrammen van den gewezen Engel-
schen premier van den Doyen van het corps
diplomatique te Berlijn, nuntius Pascalli, den
Belgischen gezant te Berlijn, den Griekschen
minister-president Venizelos, die zich op
de terugreis naar Griekenland bevindt, den
piaatsvervangenden commissaris van buiten
landsche zaken Litwinow, de Deensche regee
ring, den president van den landraad in het
Saargebied, etc. etc.
De buitenlandsche pers wijdt lange artike
len aan den ontslapene, waarin de propa
ganda van dezen grooten Duitscher voor den
vrede om strijd wordt geroemd, naast zijn
groote eigenschappen van geest en hart.
DE ORGANISATIE-COMMISSIE EERT
Dr. STRESEMANN
BADEN-BADEN, 3 Oct. (V.D.) Het
Organisatie-comité voor de Internationale
Bank kwam Donderdagmiddag voor de eerste
maal bijeen. Nadat Dr. Schacht de verschil
lende delegaties begroet had en er zijn
vreugde over uitsprak dat juist deze Duit-
sche stad tot punt van samenkomst was uit
gekozen, stelde hij voor den Amerikaanschen
gedelegeerde Reynolds tot voorzitter te be
noemen. Reynolds nam deze benoeming aan
en wijdde allerverst eenige woorden aan de
nagedachtenis van Dr. Stresemann. Vervol
gens werd een motie aangenomen waarbij
den voorzitter door de vergadering werd op
gedragen namens het Comité zijn leedwezen
over den dood van dezen eminenten staats
man aan de Duitsche Regeering te betuigen.
EENIGE PERSSTEMMEN OVER
Dr. STRESEMANN'S DOOD
ROME, 3 Oct. (V.D.) Re „Giomale
d'Italia" merkt, in verband met het over
lijden van Dr. Stresemann het volgende op:
„Met den dood van Dr. Stresemann is de
reeks der Staatslieden van het oude, ont
wrichte Duitschland gesloten. Vandaag zal
de nieuwe reeKs van het herstelde Duitsch
land een aanvang nemen."
De „Lavoro Fasciste" plaatst Stresemann
in de rij der Duitsche Staatslieden naast
Bismarck, maar betreurt het dat hij het
Fascisme nooit heeft begrepen.
De Oostenrijksche Bondspresident, de
Britsche rege ring en talrijke ministers per
soonlijk, de Belgiche regeering bij monde
van minister Hijmans, de Russische minister
van buitenlandsche zaken hebben telegram
men gezonden.
MacDonald zond een telegram van boord
van het s.s. „Berengaria."
MacDonad zegt: „.Stresemann was een van
die mannen op wiens werk de vreedzame ont
wikkeling van Europa steunde. Door de ver
scheidene malen dat ik met hem in aanra
king ben gekomen is hij mij tot een waar
vriend geworden. Ik kan niet gelooven dat
al het werk dat hij tot stand heeft ge
bracht weer ongedaan zou kunnen worden
gemaakt.
EEN PROCLAMATIE VAN HET MINISTE
RIE VAN BUITENLANDSCHE ZAKEN.
BERLIJN, 3 Oct. (V.D.) Het Ministerie van
buitenlandsche zaken heeft de 'volgende
proclamatie uitgevaardigd.
„Het Ministerie van Buitenlandsche Za
ken staat ten diepste bewogen aan de baar
van den man, die langer dan zes jaar zijn
leider geweest is. Met onbegrensd vertrouwen
en persoonlijke aanhankelijkheid zijn de le
den van het ministerie den weg gegaan, dien
deze goede Duitscher, deze groote staatsman
in moeilijke tijden gewezen heeft. De betee
kenis, die aan zijn goede werkzaamheid toe
komt, zal de geschiedenis weten te waardee-
ren. Zijn medewerkers betreuren in hem he
den in de eerste plaats den man, die ook m
den emstigsten politieken strijd niet ophiela
een ware, goede en warmhartige mensch te
zijn.
De Rijksminister van buitenlandsche za
ken zal allen leden van den Duitschen bui-
tenlandschen dienst als een lichtend voor
beeld van plichtsvervulling tot den laatsten
ademtocht voor altijd voor oogen staan."
Rouwzitting van het kabinci
BERLIJN, 3 October (V. D.) Naar van
bevoegde zijde wordt medegedeeld, zal de
kwestie van de opvolging van den Rijks
minister van buitenlandsche Zaken morgen
besproken worden ijj een conferentie tui-i
schen den Rijkspresident en den Rijkskanse
lier.
Het kabinet komt hedenmiddag te vijf uur
bijeen voor een rouwzitting. Dan zullen ook
de noodige besluiten voor de rouwplechtig-
heid worden genomen.
De Duitsche vertegenwoordigingen in het
buitenland hebben opdracht gekregen half
stok te vlaggen. Ook de buitenlandsche ver
tegenwoordigingen in Berlijn vlaggen half
stok.
Prof. Léderer zal hedenmiddag het doo-
denmasker van dr. Stresemann maken.
Rouw te Genève
GENEVE, 3 October (V. D.) Het bericht
van het plotseling overlijden van dr. Strese
mann heeft hier groote deelneming gewekt.
Men kan zeggen, dat sinds het bestaan van
den Volkenbond geen doodsbericht van een
staatsman met zooveel leedwezen werd ont
vangen.
Men beschouwt den dood van dr. Strese
mann als een groot verlies voor Duitschland,
doch ook voor de geheele wereld. Men hoopt
slechts, dat het gelukken zal hem eeniger-
mate te vervangen in de Duitsche buiten
landsche politiek.
De Duitsche beambten bij het Volken
bondssecretariaat en in het Internationaal
Arbeidsbureau werden door hun collega's ge
condoleerd.
De secretaris-generaal van den Volken
bond en de directeur van het Internationaal
Arbeidsbureau hebben de Duitsche regeering
reeds telegrammen van deelneming gezon
den.
DEN HAAG, 3 Oct. H. M.'s gezant te
Berlijn werd opgedragen namens de Neder-
landsche regeering en den minister van Bui
tenlandsche Zaken persoonlijk deelneming
te betuigen aan de Duitsche regeering met
het overlijden van dr. Stresemann.
DEN HAAG, 3 Oct. Wegens het over
lijden van dr. Stresemann was heden de Duit
sche Rijksvlag van het legatiegebouw aan
den Lange Vijverberg halfstok geheschen.
HET HERSTELVRAAGSTUK
IDE CONFERENTIE TE BADEN-BADEN
De Amerikaanschc deskundigen
PARIJS. 3 Oct. (V.D.) De beide Ameri-
kaansche deskundigen voor de organisatie
commissie van de Internationale Bank
Reynold en Traylor zijn Woensdag tegen
den middag te Parijs aangekomen en zijn
Woensdagavond doorgereisd naar Baden-
Baden, waar hedenmiddag de openingszit
ting van de commissie plaats heeft.
Reynold deelde aan de journalisten mede,
dat hij telegrafisch het voorzitterschap van
de commissie heeft aanvaard. Voor het ver
trek uit New-York hebben de beide Ameri-
kaansche deskundigen nog eens om zuiver
formeele redenen een bespreking gehad met
den president van de Federal Reserve Bank.
Beide Amerikanen rekenen op een tamelijk
langen duur der conferentie.
Met betrekking tot den toekomstigen zetel
van de Internationale Bank, hebben zij, naar
Reynold verklaarde, geen - persoonlijke
voorkeur en zullen zij zich bij de meening
van hun collega's aansluiten. Het schijnt
overigens, dat de werkzaamheden door de
persoonlijke relaties zeer vergemakkelijkt
worden.
Reynold en Traylor verheugen zich er
over te Baden-Baden hun landgenooten
Douglas Fairbanks en Mary Pickford te ont
moeten, die zich eveneens in deze badplaats
bevinden.
DE TAAK DER COMMISSIE
PARIJS, 3 Oct. (V.D.) De „Petit Pari-
sien" schrijft in verband met de werkzaam
heden van de organisatiecommissie voor de
Internationale Bank, welke heden begin
nen:
De eerste taak der voorbereidende com
missie van veertien deskundigen zal zijn het
statuut van de bank uit te werken, waar
van de algemeene beginselen reeds in het
Youngplan zijn vastgesteld. Ofschoon over
de bepalingen van het statuut reeds leven
dige gedachtenwisseling plaats gevonden
heeft tusschen de belanghebbende circulatie
banken, zijn de opvattingen van elk land
verschillend. Terwijl men aan Fransche zijde
in de nieuwe bank de trustee voor de
schadevergoeding en een waarborg voor de
handhaving der valuta, ziet, schijnt men
aan Engelsche zijde de functie der bank te
willen beperken tot overdrachtsagent. Aan
Duitsche zijde wil men de bevoegdheden der
bank veel verder uitstrekken waarbij de
bank in staat moet zijn credieten aan de
volken te geven. Bovendien heeft de com
missie nog den zetel der bank te kiezen.
Reeds wordt van Zurich gesproken. Wan
neer de uitwerking van het statuut gereed
is, zal dit aan de regeeringen ter goedkeuring
worde' voorgelegd, die dan den zetel der
bank definitief zullen bepalen.
DE WERKLOOSHEIDSVERZEKERING
BERLIJN, 3 Oct. (V.D.) De zitting
van den Rijksdag werd hedenmorgen te elf
uur heropend voor de behandeling in derde
lezing van het wetsontwerp inzake de werk
loosheidsverzekering.
De communistische afgevaardigde Raedel
verklaarde, dat de ondernemers geen aan
leiding hebben met het voorstel ontevreden
te zijn, wel echter de arbeiders. De bespa
ring van honderd millioen mark is een
ongehoorde diefstal van de arbeidersklasse.
De voorstellen der sociaal-democraten
noemde hij misleiding.
Toen de sociaal-democraten hier inter
rumpeerden, schreeuwde dé sprekerr Jullie
liegen, wanneer jullie den mond open doen!
(Applaus bij de communisten).
De vice-president riep daarop den spre
ker tot de orde.
Nadat hij nog eens tot de orde moest
worden geroepen, sprak nog de afgeschei
den communist Froelich, waarna over het
voorstel gestemd werd.
De Rijksdag nam het wetsontwerp inzake
de werkloosheidsverzekering aan met 238
tegen 155 stemmen en 40 onthoudingen der
Duitsche Volkspartij. Tegen stemden de
Duitsch Nationalen, de communisten, de
nationaal-socialisten en de economische
partij.
Het ontwerp is hiermede definitief aan
genomen en de Rijksarbeidsminister Wissell
trok daarop het voorstel inzake een uitzon
deringswet formeel in, daar de bepalingen
daarvan in de nieuwe wet zijn opgenomen.
CONGRES LIBERALE PARTIJ
LONDEN, 3 Oct. (V.D.) Vijftienhon
derd geledegeerden waren heden aanwezig
in het congres van de Liberale Partij, dat
heden te Nottingham werd geopend.
VOORLOOPIGE RUSSISCH-ENGELSCHE
OVEREENKOMST
EEN CYCLOON
BUENOS AIRES, 3 Oct. (V.D.) In het
district Missiones heeft een cycloon ge
woed. Veertig gebouwen werden verwoest.
Een persoon werd gedood en velen werden
gewond.
LONDEN, 3 Ocjt. (V.D.) De minister van
buitenlandsche zaken Henderson en de Rus-
j sische gezant Dowgalewski hebben Donder
dag de overeenkomst geteekend, waarbij de
vorm de onderhandelingen voor het herstel
der Engelsch-Russische betrekkingen ge
regeld wordt. Dowgalewski zal zich thans
weder naar Parijs begeven.
ADLY PASHA KABINETSFORMATEUR
LONDEN, 3 Oct. (V.D.) Naar uit
Alexandrië gemeld wordt, heeft Adly Pasha
de vorming van een nieuw Egyptisch kabi
net op zich genomen. Zijn taak is voor-
nemelijk een overgangsregeering te vormen
voor het houden der verkiezingen.
Waar de Duitsche wijn groeit
Met een paar woorden kan worden aan
geduid, waar in Duitschland wijn groeit.
Het zijn de warmste en fraaiste streken
van het land. Maar niet alleen in deze
streken, niet alleen aan Rijn, Moezel. Aar,
Lahn en Neckar, niet alleen in de Paltz,
Baden, Franken en aan het Meer van
Konstanz ook in Midden-Duitschland
(aan de Unstrut nabij Freyburg en Naum-
burg), zelfs nog in Saaksen (Meissen), Sile-
zië (Grüneberg) en In de vroegere provin
cie Posen groeien wijndruiven. Iedereen zal
wel op zijn tochten door Duitschland hier
en daar onverwachts wijnbergen hebben
ontdekt.
Twee of drie eeuwen geleden was de wijn
bouw in Duitschland veel meer verbreid
dan heden. Zelfs in den Harz, bijvoorbeeld
in de oude brandewijnstad Nordhausen,
werd vroeger wijn verbouwd. Eerst nadat
de wijnbouw was uitgestorven, werd de
productie van echten brandewijn vervan
gen door die van koornbrandewijn.
De hoogste wijnbergen van Midden-
Europa strekken zich uit in het zuidelijke
Schwarzwald, in het „Glottertal", tot op
een hoogte van 500 M. boven den watei-
spiegel. De „Glottertaler" is een wijn, die
reeds door Viktor von Scheffel, samen met
het prachtige dal werd bezongen.
Het warmste punt van Duitschland is
het vulkanische wijngebergte Kaisersturl
aan den Bovenrijn, tusschen Breisach en
Freiburg. Ihringen, het groote wijncen
trum, heeft een gemiddelde jaartempera
tuur van 10.8 graden (volgens Hann's
„Handbuch der Klimatologie"). Ter verge
lijking moge er op worden gewezen, dat de
gemiddelde temperatuur van Genève 9.5 en
die van Montreux 10.1 graden is.
De grootste wijnbouw-gemeente van
Duitschland is Bad Diirkheim in de Paltz.
Binnen de grenzen der stad liggen 3500
morgen wijnbergen met een bebouwde op
pervlakte van 845 H.A. De wijn wordt hier.
zooals troiuwens overal in de Paltz, op vel
den verbouwd.
De oudste wijn wordt bewaard in het
Historische Museum te Spiers, de hoofd
stad van de Paltz. In de wijn-afdeeling
van dit Museum bevinden zich nog wijnen
uit den tijd der Romeinen. Te genieten
zijn deze wijnen niet.
Jannings koopt de villa Stuck?
Volgens berichten uit betrouwbare bron
zou Emil Jannings, de beroemde tooneel-
en filmspeler, met de erfgenamen van von
Stuck onderhandelen over den aankoop van
de prachtige „Villa Stuck" te München, die
op 8 October a.s. zal worden geveild.
STOOMVAART MIJ. NEDERLAND
GROTIUS (uitr.) 3/10 te P. Said.
PRINSES JULIANA (thuisr.) 3/10 y. Perim.
KON. HOLL. LLOYD
RIJNLAND (thuisr.) 2/10 te Rio Grande; vermoedelijk
vertrek 3/10.
KON. NED. STOOMB. MAATSCHAPPIJ
AJAX Huelva'Amst., p. 2/10 Ouessant.
BAARN (uitr.) 2/10 v. Valparaiso n. San Antonio.
BENNEKOM Antw./Amst., p. 3/10 Vlissingen.
BODEGRAVEN (uitr.) 2/10 te Callao.
CERES 2/10 v. Jacksonville n. Savannah.
DEUCALION 3/10 v. Amsterdam te Rott.
DOROS 2/10 v. Carthagena n. Barcelona.
ERATO 2/10 v. Kopenhagen te Aalborg.
HEBE 2/10 v. Tarragona n. Lissabon.
MEROPE 2/io v. Bari n. Messina.
MINERVA 1/10 v. Constanza n. Constantin.
NEREUS 2/10 v. Musel n. Oporto.
PEURSUM 2/10 v. S. Marta n. Jacksonville.
PLUTO 2/10 v. Hamburg n. Amsterdam.
THESEUS 3/10 v. Malaga te Amsterdam.
VECHTDIJK 2/10 v. Amst. te Barbados.
ZEUS 2/10 v. Cadix n. Alicante.
HOLLAND—AFRIKA-LIJN
BILLITON (thuisr.) ass. 2/10 Ouessant.
NI AS (uitr.) 2/10 te East London.
RIJPERKERK Antwerpen n. Arasterdam, Mass. 3/1
Vlissingen.
HOLLAND—AMERIKA-LIJN
BILDERDIJK Norfolk/Rott., 2/10 200 mijl W. v. Lizard.
SPAARNDAM, Rott, n. N. Orleans, 3/10 v. Coruna.
STATENDAM Rott. n. New York, 2/10 Cape Race ge.
VEENDAM Rott./New work 3/10 v. Southampton.
HOLLAND—AUSTRALIE-LIJN
AAGTEKERK (uitr.) 3/10 te Sydney.
ABBEKERK 2/10 v. Hamburg n. Bremen.
HOLLAND—BRITSCH-INDIE-LIJN
AND IJK 3/10 v. Kurrachee 1. v. Antwerpen te Rotterdam
BOVENKERK 2/10 v. Calcutta n. Rott.
HOOGKERK 2/10 v. Hamburg n. Antw.
RIDDERKERK 3/10 v. Bombay n. Karachi.
SOMMELSDIJK (uitr.) i/zo v. Suez.
JAVA—NEW YORK-LIJN
BLITAR Java/New York, 2/10 v. Sabang.
SALAWATI (thuisr.) 2/10 te Suez.
TAPANOELI 2/10 v. Batavia te Soerabaya.
ROTTERDAMSCHE LLOYD
INSULINDE (uitr.) 2/10 v. Suez.
KOTA RADJA (thuisr.) 2'io Perim gep.
MARKEN (uitr.) 2/10 te Sabang.
SAMARINDA (thuisr.) 3/10 v. Padang.
TABANAN 3/10 te Nelawan.
TOSARI 3/10 v. Hamburg n. Bremen.
ROTTERDAM—ZUID-AMERIKA-LIJN
ALCYONE (uitr.) pass. 1/10 Finisterre.
STOOMVAART MIJ. OCEAAN
BELLEROPHON Japan n. Rott., pass. 2/10 Gibraltar.
RHEXENOR Japan/Amst. 2/10 v. Port Swettenham.
NEDERLANDSCHE SCHEPEN
BATAVIER 3/10 v.m. 9 u. 15 v. Rott. te Gravesend.
BUSSUM 2'io v. Amst. te Archangel.
TROMPENBERG 2/10 v. Skelleftea te Ridhamdock.
DRIEBERGEN 2/10 v. Kirkenas n. Swansea.
EEM 3/X0 Brunsbuttel gep. Rafsö n. Rott.
IJSSEL 2'10 v. Sikea n. Ornskioldvik.
KATENDRECHT 2/10 v. Rott. te Philadelphia.
U vöèlt de kwaliteit in 't dragen
ZATERDAG 5 OCTOBER n
HILVERSUM, 298 M. Na 6 uur 1071 M. Uitsl
K.R.O.-Uitz. 11.3012.00 Godsdienstig
halfuurtje. 12.151.15 Concert door bet
K.R.O.-Trio. 1.152.00 Gramofoonmuziek.
2003.15 Kinderuurtje, 3.304.00 Cursus
Esperanto. 4.004.30 Cursus Engelsck
voor beginners. 4.306.45 Concert Orkest.
6.45—7.00 Journalistiek weekoverzicht.
7.007.30 Lezing over: „Electriciteit in d«
huishouding". 7.308.00 Lezing over: „D.
huidige stand van het Lepra-vraagstuk,
voornamelijk in Nederland en Koloniën".
8.00 Bossche K.R.O.-Avond. Concert Har
monie. mannenkoor en duettisten.
HUIZEN, 1875 M. 10.00—10.15 Morgen
wijding. 12.152.00 Concert door het
AVRO-Kwartet. 2.002.30 Filmpraatje
door Max Tak. 2.304.00 Aansl. van het
Tuschinski-Theater te Amsterdam. 4.00—
5.00 Thé dansant uit het Cabaret „La Gai-
té" te Amsterdam. 5.005.30 Gezond-
heidshaltuurlje. Spreker: Dr. M. Niemeijer
over: Arbeid, vrije tijd en vacantie. 6.01
7.45 Concert door het Omroeporkest. 6.45-
7.15 Declamatie door Kommer Kleijn. 7.1S
Voortzetting concert. 8.00 VARA Orgelre
cital. 8.10 VARA. Toespraak over: De
vegetarische levensbeschouwing. 8.30 VA
RA. Orkestconcert en voordracht. 10.00
VARA Persbcr. Daarna: voortzetting con
cert. Vervolgens VARA-Varia. 10.45
VARA. Actueele- en Levensliedjes. 11 45
VARA. Gramofoonmuziek
DAVENTRY, 1554.4 M. 10.35 Morgenwij
ding. 11.0511.20 Lezing. 1.202.2Ö Or
kestconcert. 3.25 Berichten. 330 Verslag
van een Rugby Match. 5.05 Concert. Cine
ma-orgel. 5.35 Kinderuurtje. 6.35 Nieuws-
ber. 7.05 Piano-recital door L. England.
7.20 Lezing. 7.35 Lezing. 7.50 Concert. In
strumentaal Kwintet. 8.20 Concert. A.
Thursfield. mezzo-sopraan, J. Morel, ba
riton, M. Wilson, viool. Symphonie-Orkest.
10.00 Nieuwsber. 10.20 Lezing. 10.35 Dans
muziek en Variété. 11.0512.20 Dansmu-
PARIJS „RADIO PARIS" 1725 M. 12 50
2.20 Gramofoonmuziek. 5.05 Dansmuziek.
6.55 Gramofoonmuziek. 8.35 Concert. 9.20
Dansmuziek.
LANGENBERG, 473 M. 10.35—11.45 Gra
mofoonmuziek. 2.30 Gramofoonmuziek.
1.252 50 örkestconcert. 5.55—6.50 Con
cert. Orkest en tenor. 8.20 Vroolijke avond
Orkest. Daarna tot 1.20 Dansmuziek.
BRUSSEL, 508.5 M. 5.20 Trioconcert
6.50 Gramofoonmuziek. 8.35 Concert.
KALUNDBORG. 1153 M. 3.50—5.50 Ör
kestconcert. 8.358.50 „Familien Hansen
blijspel van Jens Locher. 8.509.20 Piano-
soli door Robert Goldsand. 9.3510.20 Ge
dichten en liederen van Heinrich Heine.
10.2011.20 Concert Orkest en zang. 11.20
12.35 Dansmuziek.
ZEESEN, 1635 M. 6.10—10.50 Lezingen.
12.201.10 Hoorspel „Aschenbrödel" naar
het sprookje van Grimm. 1.101.50 Lezin
gen. 2.202.50 Gramofoonmuziek. 2.50
4.50 Lezingen. 4.505.50 Concert uit Ham
burg. 5.508.20 Lezingen. 8.20 Koorcon
cert. 9.00 Concert. Strijkorkest, sopraan en
fluit. Daarna tot 12.50 Dansmuziek.
STAD ZALTBOMMEL a io r. VUardinzen !e Huil.
THUBAN a io v. Archangel n. Rott.
WIELDRECHT 2 10 v. Constanza n. Antwerpen.
Overgang van reserve-Ze luitenants
Wegens het incompleet aan officieren der
infanterie en der artillerie van het leger
hier te lande wordt voor een nader te be
palen aantal reserve-2e luitenants der in
fanterie en der artillerie de gelegenheid
opengesteld, om naar het corps beroeps
officieren onderscheidenlijk der infanterie
en der artillerie met aanvankelijke be
stemming voor de onbereden artillerie
over te gaan.
De voorwaarden zijn vermeld in een mi-
nisterieele beschikking van gisteren.
De adspirant. die voor overgang in aan
merking wenscht te komen, zal uiterlijk 25
October a.s. het verzoek aan den Minister
van Defensie moeten doen, door tusschen-
komst van zijn corpscommandant.
DE SKLABEK-ZAAK
De gebroeders Sklarek. bekend uit de ge
ruchtmakende zaak, waardoor de stad Ber
lijn voor ongev. 10 millioen werd opgelicht
12
„Ik wilde wel, dat je iedereen uit dien
tijd kon terugroepen; al die lieve jongens. Wat
een gelukkige dagen waren dat!"
Hij had een feestelijke lunch besteld in
het oude dorpslogement, dat nog even rustig
en schilde-a chtig als jaren geleden aan den
voet van den heuvel lag, vlak beneden het
kasteel, terwijl de rivier krabbelde door den
wilden tuin.
Het was een heerlijk zoele voorjaarsdag;
de lucht was vervuld van den zoeten geur
van lente-bloemen, het gezoem van bijen en
het getjilp van blijde vogels. Het was een
dag, als geschapen voor liefde, voor gevoelens
van oneindige teederheid, en toen Moily zich
aan de keurig gedekte tafel zette naast haar
echtgenoot bedacht ze, met een steek van
pijn in haar hart, dat deze middag héér
niets van dat alles bracht.
Ze had wel luid willen uitschreeuwen: „Ik
houd niet van je, Richard; laat me vrij!"
Haar gedachten werd gestoord door het
knallen van een champagnekurk en Indulie
boog zich naar haar toe en vulde haar glas.
„Kom, laten we op onze toekomst drinken."
zei hij. „Mijn lief bruidje is niet erg opge
wekt."
Met een bevende hand bracht zij het glas
aan haar lippen.
„Op onze toekomst," fluisterde ze heesch.
„Ik heb je teruggebracht naar de plaats,
waar ik je het eerst ontmoet heb, waar ik
iiet eerst van je ben gaan houden, de plaats
die ik je beloofd heb, eenmaal te zullen ge
ven, mijn kleine prinses!" zei hij.
..Koop het kasteel maar niet voor mij,
Richard." zei ze droef. „Ik geloof niet, dat ik
er naar verlang; het zou ons allebei ongeluk
kig maken. Laten we het geld voor wat an
ders gebruiken. Zijn we héél rijk?"
Een oogenbiik verschoot Indulie's ge
zicht van kleur; toen glimlachte hij.
„Héél rijk!"
„Maar je lyeet toch, dat ik je niet om
geld getrouwd heb," zei ze hartstochtelijk.
,.Ik heb het alleen gedaan, omdat je zoo vréé-
selijk hebt aangedrongen, enomdat ik
het beloofd heb."
„Wees niaar niet bang," zei tyij lachend,
maar er was een nerveuze klank In zijn lach.
„Ik zal zoo iets dwaas nooit denken; integen
deel, jij bent het, die zou kunnen veronder
stellen, dat ik jou om je geld getrouwd heb."
Molly schudde het hoofd.
„Maar dat is immers te mal om los te
loopen! Ik heb jou alle" toevertrouwd, wat
ik bezit en dat isongeveer niets:"
Indulie aarzelde. Voor het eerst voelde hij
zich een beetje beschaamd. Het had alle
maal zoo gemakkelijk geleken: eerst met Mol
ly trouwen en dan achteraf vertellen, dat ze
de erfgename was van een groot vermogen.
Maar nu het uur gekomen was, waarop hij
het haar moest zeggen, viel het hem heele-
maai niet mee.
Misschien kwam het, omdat het zoo heel
duidelijk was, dat ze niet van hem hield en
dat, als zijzelf en haar vader voor diens dood
geweten hadden, dat zij rijk was, zij geen
van beiden ooit in dit huwelijk zouden heb
ben toegestemd. En hij beefde inwendig, als
hij er aan dacht, dat ze liever dan met hém
te trouwen, haar heele ieven eenzaam zou
zijn gebleven, wachtend op Brian Maxwell.
De maaltijd verliep verder in stilzwijgen, de
middag kroop om, aan den horizon van hun
kort huwelijksleven was ai een wolk versche
nen en Indulie vreesde voor het onweer, dat
kon losbarsten. Molly was heel volgzaam,
heel meegaand, maar ze was ook heel trotsch
en had een sterk ontwikkeld eergevoel en
als ze zou meenen bedrogen of oneerlijk be
handeld te zijn, dan
Indulie was werkelijk bang voor de gevol
gen.
Want op zijn zelfzuchtige manier hield hij
van haar en hij verlangde evengoed naar
haar liefde als naar haar geld en uitgestrek
te bezittingen.
.Veronderstel, dat je een jaar geleden
IQ------
„zou je dan toch met me getrouwd zijn
of zou je dan gewacht hebben?"
„Ik denk, dat ik zou hebben gewacht, be
halve als vader er tóch erg op aangedrongen
had. dat ik je zou aannemen. Ik zou hem
hebben gehoorzaamdmaar wat geeft het
te praten, wat had kunnen gebeuren. Ik
ben nu je vrouw, ik heb beloofd mijn plicht
als zoodanig te doen en die belofte zoo goed
mogelijk te houden. Vertel me maar liever,
of we vanavond hier blijven of dat we weg
gaan?"
„,De prinses mag het beslissen." zei Indu
lie luchtig. „Wat denk je van een paar we
ken in de Riviera, voor het warm wordt, dan
een paar weken pleizier in Londen: daarna
weer naar het buitenland, den heelen winter
wegblijven en als je dan terugkomt, zul je je
kasteel herbouwd vinden, wachtend op jou
in zijn oude glorie."
„Je bent heel lief voor me," zei ze zacht.
Indulie voelde zich niet op.zijn gemak;
zijn geweten begon te knagen.
„Ik geloof, dat ik het prettig zou vinden,
vandaag nog weg te gaan," ging ze voort,
„dan heb ik het gevoel, of we samen een
nieuw leven beginnen. Ik weet, dat Je graag
wilt, dat ik het verleden vergeten zal en dat
wil ik probeeren. Maar hier gaat dat niet ge
makkelijk. Misschien is dat wel de reden,
waarom ik het kasteel niet hebben wil. Daar
zou ik altijd met de geesten van het verleden
samen zijn: koop het maar niet voor me."
„Ik heb bet niet voor je gekocht," fluis-
voor het open venster. „Het is van Jou!"
„Wat bedoel je?"
Molly draaide zich haastig om en trachtte
hem in het gezicht te kijken.
Indullie zweeg een oogenbiik. Kon hij zijn
bekentenis nog niet een paar weken uitstel
len? Over een poosje, als ze aan het samen
zijn met hem gewend was, zou het gemakke
lijker zijn en minder onplaizierig, als ze
dan vreeselijk boos zou zijn.
Hij beet zich op de lippen en wenschte wel,
dat hij zijn woorden herroepen kon. En tóch,
hij was nagenoeg aan het einde van zijn geld.
De kosten van het huwelijk hadden zijn be
zit zoo ongeveer uitgeput. Hij had meer op
genomen dan op zijn bankrekening stond
en hij zou nu Molly's geld moeten aanspre
ken. als zij ten minste van hun huwelijksreis
wilden genieten. Het zou'gevaarlijk zijn, er
van te gebruiken, voordat zij wist, dat zij
het bezat.
Hij zou het haar dus moeten vertellen en
liefst zoo spoedig mogelijk en wat zou ze per
slot van rekening doen! Niets; zij was zijn
vrouw en had hem alles gegeven wat ze be
zat. Ze kon huilen of woedend worden, als
haar eerste opwinding voorbij was, zou hij
haar wel leeren hem lief te hebben.
„Wat bedoel je?" vroeg ze nog eens, ,hoe
kun je zeggen, dat het kasteel van mij is?
Waarom herinner je me toch aan die jon
genachtige beloften die jullie gedaan hebt,
nu je wilt, dat ik het verleden vergeten zal?
Help mij liever het vergeten, help mü, je..."
„lief te hebben. Ik heb je voor myn huwe
lijk gezegd, dat je mijn hart niet. kon bezit
ten dat ligt hier begraven tusschen de
oude ruïnes, zoek het voor me, Richard,
graaf op voor het te laat is."
„Dat wilde ik juist doen, dat ga ik ook
doen!" riep hij hartstochtelijk. „Ik wist, dat
je hart begraven lag in een kamer van het
kasteel. Ik wist, dat je het daar acht jaar
geleden op een avond begraven hebt, toen je
Brian Maxwell daar trouw beloofde en toen
heb ik gezworen, dat hij jouw nooit en nimmer
zou krijgen en het kasteel evenmin. En het
lot was mij goed gezind, want het gaf mij
de macht in handen; dien avond schonk het
lot mij het kasteel en de landerijen en het
geld en ik heb het allemaal voor jou bewaard
met het hart. dat je daar gelaten hebt. En
nu ben ik van plan het je terug te geven,
nu je mijn vrouw bent."
„Ik begrijp je absoluut niet!" stamelde
Molly zenuwachtig. „Ik herinner me natuur
lijk dien avond acht jaar geleden maar ik
wist natuurlijk niet ze aarzelde en werd
vuurrood dat jij er ook was en geluisterd
hebt."
„Ik was er inderdaad en hoorde zonder dat
ik het wilde, wat jullie tegen elkaar zeiden.
En toen jullie weggegaan waren, -gaf het lot
mij een geschenk het gaf me jou!"
Wordt vervolgd
I
