ELCK WAT WIL'
TWEEDE BLAD
WOENSDAG 16 OCTOBER 1929
BLADZIJDE 1
BERICHTEN UIT ONZE
VORIGE OPLAGE
'i S
HEILOO
WÏLNÏS
DE KWAKEL
HOORN
ENKHUIZEN
CASTRICUM
VOLENDAM
ILPENDAM
Roofoverval
Weer een koelie-aanval
Binnenlandsche oorlog in
China
De binnenlandsche
toestand
Misdaad?
De „Graf Zeppelin" naar
Moskou?
Vandalisme in Noord-Ierland
Ernstige ontploffing in de
automobielfabriek te Suresnes
Het Volksreferendum
Trekjes
G. N.
Zondagsrust voor melisslijters In de de
zer dagen gehouden bijeenkomst van melk-
slijters is met algèmeene stemmen besloten
om den Zondags het melkventen op te hef
fen.
Besmettelijke ziekte In deze gemeente
heeft zich een geval van Roodvonk voorge
daan.
Bouwver|mnn!ng Aan den heer J. Zweed
is vergunning verleend voor het bou ::n van
een woonhuis op Tuindorp.
Burgerlijke Stand Geboren: Maijga-
retha Maria Geertruida, d. v. W. P. Rade
maker en van M. L. v. Leeuwen.
Gevonden voorwerpen. Gevonden een
zilveren armband met bal Terug te beko
men bij het hoofd der school.
Burgerlijke Stand van 411 Oct. 1929
Geboren: Petrus Maria, z. van Th. Dijk
man en G. A. de Wit, Nieuwland 32. Ëi-
sabeth Johanna, d. van A. Pieterss en A. J.
Kenter, Westerdijk 13. Jan, z. van J.
Dekker en C. Strik, Veenenlaan 155.
Leendert, z. van J. Kluft en M. Bakker,
Achter op 't Zand 22. Johanna, d. van
J. L. Engel en M. Wengenmayer, Ged. Appel
haven 14. Anna Allegonda, d. van J. H.
Bakker en A. de Rie, Binneblijfstraat 7.
Overledexi: Dieuwertje Spoelder, 86 jaar,
weduwe van G. Reek, Mereusslraat 57.
Johanna Catharina Bossert, 63 jaar, wed.
van H. van der Veen, Doelenkade 39.
Grietje de Groot, 51 jaar, echtgenoot® van
G. Sletsma, Korenmarkt 7.
Ondertrouwd: Jacobus de Rooy, Binne
blijfstraat 15 en Aafje Visser, Veenenlaan
187. Aüriaan J. Verduyn, Muntstraat 22
Adriana M. Daansen, Oostburg. Pranz
Getrouwd: Gerard J. Polman en Maria E.
Schagen (Muntstraat 10). Herman A. de
Flart en Niesje J. A. Sindram, J. zn. Coen-
straat.
Rijks postspaarbank Opgave betreffende
het postkantoor Hoorn, September 1929. Aan
bovengenoemd kantoor werd in den loop der
maand op spaarbankboekjes ingelegd
22.406.96 en terugbetaaald 12.668.89. Der
halve meer ingelegd dan terugbetaald
9738.07. Het aantal nieuw uitgegeven
spaarbankboekjes bedroeg 20. Door tusschen-
komst dezer kantoren werd ter directie op
staatsschuldboekjes ingeschreven nominaal
300, afgeschreven niets; derhalve meer in-
dan afgeschreven 300.
Janosik, Amsterdam, en Eefje A. Gedikink,
Purmerend.
Benoeming aangenomen Naar wij verne
men heeft de heer S. Eijking de benoeming
tot lid van den Gemeenteraad aangenomen.
Een tof stel Een tweetal personen van
hier, zekere P. v. D. en E. den D. waren Zon
dag naar Amsterdam om de Zeppelin te
zien. Na den geheelen dag In Amsterdam te
hebben vertoefd, werd de laatste trein ge
mist. Een autoverhuurder werd bereid gevon
den de vrienden naar huis te brengen. Te
Enkhuizen kreeg de auto pech en de reizigers
stelden voor gereedschap te halen. De chauf
feur stemde toe en het tweetal vertrok, doch
keerde niet weer.
De chauffeur riep echter de hulp der poli
tie in en deze was weldra op het spoor van
het tweetal. Toen de heeren om zeven uur
op het werk kwamen was het parool: beta
len of mede.
De patroon ontfermde zich over de beide
heeren en betaalde voor hen.
Raadsvergadering 1. Vastelling no
tulen der vergadering van 13 September
1929.
2. Ingekomen stukken.
3. Benoeming ieden van de Commissie
van Toezicht op het Lager Onderwijs.
Voordracht: le vacature 1. Mej. M.
Renkel; 2. mej. C. Tromp. 2e vacature
1. de heer J. J. Witte; 2. de heer P.
Schenk.
4. Voorstel tot het huren van een ker
misterrein.
5. Voorstel tot vaststelling eener verorde
ning tot verbod van teelt van daarbij ge
noemde aardappelsoorten.
6. Voorstel tot aankoop van gronden
enz. voor de totstandkoming van de afsnij
ding van den Bakkummerweg.
7. Voorstel vergunning tot aanleg van
een straat aan de woningstichting der Ne-
derlandsche Spoorwegen.
8. Rondvraag.
Stukken voor zoover niet toegezonden,
liggen ter inzage.
Herwonnen Levenskracht Naar wij ver
nemen heeft de collecte, welke Zondag tij
dens de H. H. Missen werd gehouden ten
bate van Herwonnen Levenskracht, de
som opgebracht van 170.
Dit bedrag is zeker een mooie som voor
het bekende doel, al had de verwachting
hooger gestemd geweest. Intusschen hoopt
men de volgende maal dat het resultaat
beter zal zijn.
Volendam II—Constantius I: 1—o.
in den beginne is het geen gelijk opgaand
spel met Constantius iets in de meerder
heid. Enkele kansen, welke Volendam krijgt
v óór het Contstantius-doel, worden ver
foeid. Dan wordt Volendam gaandeweg
iets sterker: verder dan tot corners brengt
de thuisclub het voorloopig niet. Eindelijk
gaat Th. Veerman voorspelen en het duurt
niet lang of uit een goeden voorzet van
hem, doelpunt Jb. Pooijer: 1—0.
Direct hierop moet de Constantius-
keeper weer redden, en hij doet dit zoo
goed, dat hij een applaus in ontvangst
heeft te nemen.
Een hard schot op het Volendam-doel
weet de keeper nog juist onschadelijk te
maken.
Na rust zijn de gevaarlijke momenten
voor het Constantius-doel niet van de lucht,
ofschoon beide partijen tegen elkaar op
wegen.
De Amsterdammers zijn zeer onfortuin
lijk voor het Volendam-doel.
Na een inzinking leeft het spel weer wat
op: de Volendam-doel wachter stopt een
kanjer op zijn doel en menige aanval van'
Contantius loopt dood op hem.
Een laatste kans wordt voor Volendam
om zeep gebracht, als Kemper een pracht-
voorzet van H. Smit jammer genoeg over
schiet.
Met 10 voor Volendam komt het
einde.
Volendam IAlways Forward I: 20
Een wedstrijd in grooten stijl, gespeeld in
een vlug tempo, vooral vóór rust. Het is
de verdediging van Forward geweest, welke
erger voorkwam.
Aan weerszijden werd direct goed aange
pakt.
Geen der partijen weet in het begin een
overwicht te forceeren. Maar de Volendam-
mer voorhoede treedt op met overrompe
lende snelheid. Een corner wordt gefor
ceerd, maar blijft zonder resultaat. Aan de
andere zijde vangt de Volendam-doelman
een vliegend schot op.
Direct hierop zit Volendam weer voor het
Forward-doel. Een schitterende voorzet
van J. Steur kan niet verwerkt worden
door de kolossale verdediging van For
ward.
Een nieuwe voorzet van J. Steur belandt
reeds in het doel doch de doelman van
Forward stompt den bal weg, die door een
van Volendam's voorspelers achter ge
kopt wordt.
Een schitterende voorset van J. de Boer,
wordt door Runderkamp ingekopt; de For-
ward-doelman keert maar nauwelijks.
Dan regent het corners: deze worden alle
goed voorgegeven en ingezet, maar gekeerd
door den doelverdediger.
Een nieuwe voorzet van J. Steur wordt
DE GEZIENA VLOT. De „Geziena" in November 1928 onmiddellijk na de stranding
door Runderkamp goed verwerkt, maar de
Forward-back maakt er nog bijtijds een
corner van. Het is uitstel van executie
dezen keer, de ccrncr-bal goed voorgegeven,
werdt door J. Molenaar op den kop geno
men, Runderkamp neemt hem over en kopt
eveneens in het doel: 1—0.
Na rust is het niet meer hetzelfde
tempo-
In het bijzonder schijnt Forward uitge
werkt te zijn, op de verdediging na, welke
in het heetst van de worsteling van geen
wijken weet. Dit wil wat zeggen, als men
bedenkt, dat het Forward-doel langzamer
hand ingesloten wordt, en haast niet meer
loskomt van den zwaren druk. Volendam
mist veel door over en naast schieten.
Uit een voorzet van J. Steur doelpunt
J. Molenaar: 20.
Dat de tallooze voorzetten van links en
van rechts niet in doelpunten zijn omgezet,
is te danken aan het krachtig verzet der
Hoornsche achterhoede,» welke zeker en
doelpuntenregen heeft voorkomen.
Een enkelen keer breekt Forward door;
zelfs een reuzenschot breekt los op het Vo-
lendamdoel, maar wordt door den doelwach
ter corner gewrekt.
Met 2—0 voer de thuisclub komt het
einde.
De Junioren van Volendam wonnen met
21 van de Junioren van Forward.
Vergadering Middenstandsvereeniging
Na het voorlezen der notulen sprak de
heer Vorstenheuvel enkele woorden over de
Brandverzekering der Hanze. De bond, aldus
spreker, heeft een contract gesloten met de
firma Mees en Zoonen, door bemiddeling
der firma Blom en Van der Aa. Wanneer
we de voordeelen gaan onderzoeken van eene
verzekering, onderzoeken we eerst de solidi
teit, op de tweede plaats de premie, op de
derde plaats de voorwaarden van ver
zekering.
We beginnen met het laatste de voor
waarden zijn dezelfde als de Amsterdamsche
Beurspolis'oepalingen, dat is dus zoo gunstig
mogelijk. Daar komen dan nog vijftien be
palingen bij. Verslechtering van belending
geeft geen verandering in de uitkeering. Oók
antennes zijn er in opgenomen. De premies
zijh belachelijk laag. Ik zelf heb mijn perceel
verzekerd voor f 4000.en voor vijf jaren
en betaal daarvoor f 8.dat is dus nog geen
f 2.per jaar.
De soliditeit staat buiten allen twijfel vast
Wanneer er echter risico is, nemen ze het
niet. Is er een object met risico, dan is er
weer een tusschenpersoon, mijnheer Janssen
te Nijmegen, die daarvoor zorgt.
Niet-aangeslotenen bij de Middenstands-
véreeniging betalen minstens 50 meer.
Nadat enkele vragen beantwoord waren,
ging de heer Vorstenheuvel over tot de
Ziektewet. Deze zal, aldus vangt spreker aan,
op 1 Maart 1930 in werking treden. In 1905
is men er reeds mee begonnen. In 1913 werd
de Ziektewet-Talma aangenomen, maar ze
werd niet uitgevoerd ondertusschen ging
de Kamer om en werd linksch. In 1915 kwam
de Wijziging-Treub, in 1921 kwam het plan
Postuma-Kupers. In 1929 den I7en April
is eindelijk de Ziektewet aangenomen. Vol
gens deze Wet zijn arbeiders met een loon van
niet meer dan f 3000.verplicht verzekerd,
ingevolge de Ziektewet. De uitkeering is
gebaseerd op 80 van het loon. Den derden
dag gaat de uitkeering in. Daarvoor wordt
door den Werkgever de helft der premie
betaald en door den Arbeider de andere helft.
Is een arbeider niet aangesloten bij een
Ziekenfonds, erkend bij de Ziektefondswet,
dan krijgt hij geen uitkeering. Als Katho
lieken hebben wij onzen zin de uitvoering
der Wet is gelegd in handen der Bedrijfs
verenigingen. In de Bedrijfsvereenigingen
is bereikt,"dat zooveel mogelijk door onder
ling overleg alles tot stand zal komen. Men
moet nu eenmaal betalen. Wil men het niet
aldus, dan komt men terecht bij de Raden van
Arbeid en is men nog duurder uit. Bij de
Bedrijfsvereenigingen zijn de administratie-
en de controle-kosten zoo laag mogelijk.
Wij hebben zelf eene Bedrijfsvereeniging
opgericht, waarin voor ons zitting hebben
vijf katholieke middenstanders, en voor de
Arbeiders twee van het R.Kath. Werklieden
verbond, één socialistisch afgevaardigde en
één christelijk arbeider. De premie mag
nooit hooger zijn dan van den Raad van Ar
beid.
Het huispersoneel valt er buiten. De uit
keering van Ziektegeld duurt hoogstens
26 weken.
Na het stellen van vragen werd de mogelijk
heid overwogen van eene winkelweek.
Electra Het aantal aangeslotenen bij
het P.E.N. bedraagt thans 625.
Gemeenteraad Vervolg) Begrooting
1930 Algemeene beschouwingen worden
niet gehouden. Artikelsgewijze behandeling.
Bij den post uitgaven ten dienste der
politie verklaart de heer Fuchs, hiertegen te
zijn.
Den post gratificatie aan politiedienaren
wil de heer Visser verlagen met 105 en deze
brengen van 130 op 25. Die 25 zijn be
stemd voor den onbezoldgiden gemeenteveld
wachter te Purmerend. Spr. vindt het ver
keerd, dat naast het salaris voldoende is,
nog een gratificatie wordt toegekend.
De voorzitter zegt, dat het geld bestemd is
voor buitengewone politiediensten, die door
de rijksveldwachters op de kermissen e.d.
worden vervuld.
De heer Visser blijft bij zijn standpunt en
maakt er een voorstel van, dat ondersteund
wordt door den heer Vet. Het wordt verwor
pen met 4 tegen 3 stemmen. Da heer Fuchs
verklaart nog geheel tegen dezen grafifica-
tiepost te zijn.
Bij den past onderhoud van wegen en voet
paden doet de heer Visser het voorstel om
het loon van de losse arbeiders, die hiervoor
te werk worden gesteld te bepalen op 0 60
per uur. Het gaat niet aan om „geschoolde"
grondwerkers een loon van 0.50 per uur te
betalen zooals nog onlangs bij het G. E. B.
is gebeurd.
De vorzitter zegt, dat men niet altijd met
schoolde arbeiders te doen heeft. Het gaat
niet aan om niet-gescholden het voile loon
uit te keeren.
De heer Vet vindt het gewenscht om als
basis aan te nemen het landelijk contract,
2e klasse. Dit geeft voor grondwerkers aan
een loon van 62 cent en houdt ook een clau
sule in voor niet geschoolden.
Het voorstel-Visser wordt verworpen met
4 tegen 3 stemmen.
Kosten bruggen en overzetveren.
De heer Visser vraagt inlichtingen over den
aanlegsteiger; deze verkeert in slechten toe
stand terwijl aan steigerhuur bijna niets
wordt ontvangen. Wanneer geen verbeterin
gen worden aangebracht, moet de steiger
maar worden afgebroken, daar hij anders
gevaar oplevert.
B. en W. zullen aandacht aan deze zaak
schenken.
Bij den post jaarwedden onderwijzend per
soneel zegt de heer Visser, dat in het voor
gestelde bedrag is begrepen een salaris voor
een aparte onderwijzeres in handwerken aan
de school te lip, terwijl de onderwijzeres van
de school bevoegd is dit onderwijs te geven.
Is het niet mogelijk, vraagt spr., dat bij wijze
van een wachtgeldregeling in deze zaak
wordt voorzien. Spr. zou op deze zaak niet
ingaan als niet de echtgenoot van de func-
tionaresse een behoorlijk salaris had.
De voorzitter zegt, dat een wachtregeling
practisch gesproken niet mogelijk is. De
tegenwoordige vakonderwijzeres geeft hand
werkles buiten schooluren. Wanneer men het
aan de schoolonderwijzeres zou opdragen, zou
dit onderwijs binnen de schooluren vallen.
Dit zou afbreuk aan het gewone onderwijs
doen, doordat tijdens het handwerkonder-
wijs de kinderen uit de laagste klasse aan
wezig zijn. Spr. kan daarom niet begrijpen
dat de heer Visser, die anders altijd voor zoo
veel mogelijk onderwijs is, dit standpunt
inneemt.
De heer Visser wil geen paedagogisch
debat houden. Verschillende paedagogen heb
ben gezegd, dat de kinderen van de eerste
klassen over het algemeen te lange school
tijden hebben. Spr. wil te dezer zake geen
voorstel doen, doch vraagt alleen maar in
formaties.
Bij den post onderhouden enz. van school
lokalen wordt met alg. stemmen besloten het
salaris van de schoolschoonmaakster te
Purmerland, desgevraagd, te brengen van
100 op 200. onder verplichting tot bij
levering van schoonmaakartikelen.
De heer Fuchs is tegen alle posten voer
bijzonder onderwijs.
Kosten uitsteken van vlaggen.
De heer Vet vindt deze post een schande
voor de bégrooting. De heer Fuchs zou het
niet zoo erg vinden, als het maar de roode
vlag was, met de communistische initialen
erin, die men uitstak.
Het voorstel om dezen post te schrappen
wordt verworpen met 4 tegen 3 steramen.
Bij den post steun aan uitgetrokken werk-
Ioozen stelt de heer Fuchs voor dezen te ver
anderen in steun aan werkloozen, zonder
meer.
Het voorstel wordt verworpen met 6 tegen
1 stem
De bégrooting wordt nu vastgesteld met:
Gewone dienst: Ontvangsten en uitgaven
76962.34».
Kapitr.aldienst: Ontvangsten en uitgaven
30200.
De heeren Fuchs en Klcoker stemmen
tegen dc begrooting.
De heer Visser merkt op, dat dit een won
derlijke combinatie is. De communistische
afgevaardigde en die der Chr. Hist Unie
gaan samen in één schuitje om met elkaar te
verdrinken. (Gelach).
De begrooting van het G. E. B. wordt met
alg. stemmen vastgesteld met:
Afdeeling I: Baten en lasten 20905.
Afdeeling II: Kapitaalsinkomsten en -uit
gaven 3000.
Begrooting Armvoogdij Upendam: Ont
vangsten en uitgaven 3150.
Idem Purmerland—Up: Ontvangsten en
uitgaven 3160.
Rondvraag.
De heer de Wildt had vernomen, dat de
staaldraad van het pontveer bij de laatste
aanvaring beschadigd was en daardoor ge
vaar op kon leveren.
De voorzitter zegt, dat de draad goed is.
Bovendien is er altijd nog een reservedraad
aanwezig.
De heer Visser wijst op den slechten toe
stand, waarin het Oudelandsch dijkje naar
Purmerend en de toegang naar het pad naar
den Wormerdijk verkeeren.
De voorzitter zegt onderzoek toe. Voor
eerstgenoemd geval zal het Hoogheemraad
schap „Waterland" als onderhoudsplichtige
worden aangeschreven.
De heer Fuehs vraagt of van gemeente
wege een verzoek aan het banne-bestuur kan
gericht worden om de keislag-hoopen, die de
weg versperren, verwijderd kunnen worden.
Het plaatselijk belang te lip heeft hierover
reeds een adres gericht, doch mocht hierop
geen antwoord zelfs niet een weigerend
ontvangen.
De voorzitter doet toezegging.de opmerking
des heeren Fuchs' ter kennis van het banne-
bestuur te brengen.
De openbare vergadering gaat op voorstel
van den voorzitter over In een met gesloten
deuren.
Na heropening stelt de heer Koster voor
v
i v\:a*.
DE GEZIENA VLOT. Na elf maanden weer in haar element! Hoe de „Geziena"
Maandagmiddag zeewaarts stoomde
aan den volontair ter secretarie, J. P. Peere
boom, een gratificatie toe te kennen van 50.
Het voorstel wordt ondersteund door de
heeren Visser en Vet.
Met algemeene stemmen wordt het voorstel
aangenomen.
Volgt sluiting der vergadering.
BERLIJN, 14 October. Wolfbureau. Een
bekend Berlijnsch geleerde Prof. v, Linstow
is op een wandeling in het Gruenewald
door een onbekende overvallen en door een
revolverschot zwaar gewond. Op het hulp
geroep van het slachtoffer schoten de voor
bijgangers toe, die den gewonde naar zijn
woning overbrachten. Vermoedelijk heeft
men met een roofoverval te doen.
MED AN, 15 October De „Sumatra
Post deelt mede, dat op de onderneming
„Kanopan Oeloe" een Javaansche koelie
met een bijl den administrateur aanviel De
administrateur had een aanmerking tegen
den koelie gemaakt, die zonder vergunning
weggebleven was en dreigde met het opzen
den naar den controleur, ingeval dit nog
eens voorkwam. De koelie werd daarop ver
moedelijk opstandig, liep, toen de admini
strateur op zijn fiets stapte, met een bijl
op hem toe en verwondde hem licht aan
den arm. De veldpolitie te Tandjong Pasir
arresteerde den koelie, dje ter nader ver
hoor is opgezonden naar den controleur te
Marbau.
PEKING, 15 Oct. Maarschalk Chang
Hsu Liang heeft aan Chang Kai Chek een
telegram gezonden, waarin hij zich neutraal
verklaart in den strijd met maa. schalk Feng.
Hij is evenwel niet in staat Firig aan te
vallen, daar hij zijp troepen roodtg neeft
voor de bescherming van Noord Mands-
joerije. Hij stelt evenwel voor, onmiddellijk
alle oorlogsmaatregelen te staken en hij
verklaart zich gaarne öereid als bemiddelaar
tusschen Nanking en maarschalk Feng op te
treden.
Indien het evenwel tot een nieuwen strijd
tusschen Feng en Chang Kai Chek komt,
dan zal hü waarschijnlijk niet ir. staat zijn
Noord Mandsjoerije nog langer tegen een
inval der Russen te beschermen Ir. verband
hiermede en In het belang van het geheele
Chineesche volk wordt Chang Kai Chek
verzocht onmiddellijk aUe maatregelen tegen
de leiders van de Noordelijke leg:-r; te sta
ken.
Dit telegram van Chang Hsu Liang heeft
in Nanking groote opwinding veroorzaakt.
Men verklaart, dat Chang Hsu Liang in ge-
helm contact staat met maarschalk Feng
en belang heeft bij de omverwerping van
de regeering van Chang Kai Chek.
WEENEN, 15 Oct. In tegenstelling met
de tot nu toe aangenora„- afwa -mende hou
ding van de sociaal-d -niocraten protesteert
de „Arbeiterzeitung" van Dinsdagmorgen
krachtig tegen het ontwerp voo, de nieuwe
grondwet.
Dit voorstel, zegt het blad, bevat bepa
lingen, die de sociaal-democratie onvoor
waardelijk zal afwijzen Dit geitli In de eer
ste plaats voor de toekomstige positie van
Weenen. Het ontwerp wil de lnv.ot.ers van
Weenen tot burgers van mindere rechten
maken.
De „Arbeiterzeitung" houdt den minister
van binnenlandsche zaken Schuil.y de ver
klaring voor: de sociaal-derccrarie heeft
te kiezen tusschen oor'ig en vrede, tus
schen democratie en dictatuur Het blad
zegt:
„Nooit zal een sociaal-democratische stem
voor deze ontvoogding en overweldiging van
Weenen te krijgen ziin. Dreigt de regeering
dan met den oorlogstoestand, dreigt zij met
de dictatuur, dan zullen wii het tr op la
ten aankomen. Zij moet slechts den bur
geroorlog beginnen!"
De „Arbeiterzeitung" schildert dan de
gevolgen van een dergelijken oorlogstoe
stand: ineenstorting der banken Inflatie,
stopzetting van het verkeer en -'a de pro
ductie, bloedvergieten en ingrijpen van het
buitenland. Het artikel besluit:
„De regeering moet zich met ''°rgissen. on
derdrukken laten wij ons niet! Een beroep
op de vrees zal in de harten der arbeiders
klasse geen weerklank vinden Onder den.
druk van de bedreiging met burgeroorlog en
dictatuur zal over de grondwet niet onder
handeld worden."
OOS1BURG, 15 Oct. Nabij zijn wagen
werd op den Rijksweg tusschen Oostburg
en Schoonhoven de 55-jarige werkman J.
Boogaart uit Schoondijke bewusteloos ge
vonden. Dadelijk werd geneeskundige hulp
ingeroepen, welke den bewustelooze deed
overbrengen naar het St. Anthonius Ge
sticht te Oostburg, Zonder tot bewustzijn
te zijn gekomen is de man overleden.
KOWNO, 15 Oct. Naar uit Moskou wordt
gemeld, heeft professor Resche, die onlangs
met Dr. Eckener besprekingen heeft gevoerd
over de Noordpoolvlucht van de „Graf Zep
pelin een onderhoud gehad met een ver
tegenwoordiger van het Telegraaf-Agent-
schap der Sovjet-Unie, waarin hij verklaar
de met Dr. Eckener te zijn overeengekmoen,
dat de „Graf Zeppelin" reeds binnenkort
een vlucht naar Moskou zal ondernemen,
teneinde daar de omstandigheden voor de
Noordpool-vlucht te bestudeeren.
Op de vraag, waarom de „Graf Zeppelin"
op zijn wereldvlucht geen bezoek heeft ge
bracht aan Moskou, verklaarde Dr. Ecke
ner, dat dit wegens de weersomstandighe
den niet mogelijk is geweest.
LONDEN,, 14 October. N. T. A. Nabij
Loughgall in N.-Ierland heeft men gisteren
een pas gebouwd vergaderlokaal, dat in de
plaats was gekomen voor een acht maan
den geleden door brandstichting vernield ge
bouw, in de lucht laten vliegen. De daders
waren ten getale van 2300 in militaire
slagorde en met geweren gewapend aange
rukt.
Nadat zij de bewoners van een naburig
huis in veiligheid hadden gebrcaht, legden
zij 20 ladingen van een krachtige ontplof
bare stof en het gebouw, dat nagenoeg ge
reed was, vloog in de lucht.
Vier dooden; vele gewonden
PARIJS, .15 Oct. In de automobielfabriek
te Suresnes heeft hedenmorgen in de gie
terij een ontploffing plaats gehad.
Het gebouw heeft een uitgestrektheid van
600 M2.'
Vier personen werden gedood en van on
der de puinhoopen werden talrijke ge
wonden te voorschijn gehooid.
Het ongeluk geschiedde, doordat de groote
kookketel uiteensprong.
De Parijsche brandweer en talrijke
ambulances waren aanwezig.
BRESLAU. 15 Oct. (V D De vorst
bisschop kardinaal Bertram, heeft een her
derlijk schrijven gericht tot de clerus van
zijn bisdom, waarbij hij in overweging geeft
de burgerij aan te raden niet te stemmen
voor het volksreferendum inzake het Young-
plan.
Zeer been
„Laat buurvrouw nou is kijke, Toos.
„Ach, waarvóór nou
„Meid wees nou niet zoo eigewijsbuur
vrouw heb meer van die dingetjes bij de hand
gehad.... toe. geen gekheid!"
„Nou ja, ik wil 't héélegaar niet opdringe,
hoor," zei de buurvrouw met 'n aller-ver-
standigst gezicht, en maakte reeds aanstalten
het gangetje, waar ze 'r. ochtend-praatje hield,
te verlaten ,,'t Viel me alleen maar op, dat
Toos er zoo belabberd uitzagen met 'n
been mot je oppassevooral bij 'n meissie
van de leeftijd van Toos.de moeder van
me man is voor d'r leve ongelukkig met T
verwaarloosd ope tr-die loopt met
'n kruk."
„Hoor ie 't nou 3 '1 ook pas
goed, dat ie wit;e-
„Omda'k uaas ,-i 2eb venacht
van de p'jr. t~
„Mooi zoo.en ou wd ze nog zoo eige
wijs weze, om -d'r teen mei te late kijke....
kom, schiet op, doe :c kous omlaag en haal
't lappie d'r af."
Zuur-onwillig maakte Toos 't been bloot
kreunde toen 't gore lapje bleef plakken
en bij 't lostrekken wat korstige viezigheid
meenam.
'n Leelijke plek, branderig-rood, met blau
we vlekken er om. kwam te voorschijn.
Buurvrouw liet 'n paar schrik-sisjes hooren,
en vroeg wat ze jl'r an gedaan hadden.
„Spijkerbalsem zit 'r nou op.... en ver-
leeë week hebbe we d'r reuzel op gedaan.
dat was zoo best zee me schoonzuster
maar toen wier 't alsm a ar vuriger.en toe
heb 'k T 'n stuk watte met Haarlemmerolie
op gelegd.dat dee wel goed. niet Toos
„Gus-gus.... hoe bomt zoo'n schaap 'r
an 'n Open-gekrabde muggebeet misschien
„Ze weet 't zelf nietMe man wil met
alle geweld, dat ze naar de dokter gaat, maar
ze is as de dood. dat ie d'r m snije zalnou,
daar heb ik 't zelf ook niet op, om e de eerlij
ke waarheid te zegge.... manne prate d'r
altijd veel makkelijker over dan 'n moeder,
niewaar
„Praat me niet van dokters, me goeie
mensch't is net zooas u zegtdie
staan meteen met derlui messie klaar
dan zijn ze 't gauwste van de last af.... of
je leit te gille van de pijn, dat laat hun zoo
koud as ijs.As 'k nóg denk an die vinger
van me. 'n jaar of tien geleeë.... hier, deze,
kijk, ie kan 't lidteeken nog zien.... zóó'n
jaap het ie d'r in gegeve. de engerd.... en
wou ie me nog staan te vertelle, dat 'k 'r te
laat bij geweest was, om 't zonder snije beter
te krijge. Ja, ze motte mijn vertelle wat 'n
zwerende vinger is...."
„Maar wat zou 'k daar nou an doen, buur
vrouw
„Eerst afwassche met boorwater.... en
dan 'n schoon lappie met coulard-water dr'
opda's 'n reuze-middelen as 't dan
over drie dage met beter is. dan weet 'k nog wel
wat anders.... boorzalf is ook best.... dat
kan je dan voor de nacht gebruike, want 't
lappie met coulard-water mot om de paar uOr
opnieuw nat gemaakt worde en daar kan je
's nachts niet an beginne...."
„Nou, dan ga ik zoo meteen direk maar de
spulletjes hale.... want 't begint me te ver-
vele. met dat been.ze is nou al veer
tien dage thuis van d'r atteljee.... en....
Groote genade TToos Toos 1 Buurvrouw,
gauw 'n glasie water.... ze gaat werentig
zoowat van d'r zellevezie ie dat?"
„Ik wil naar bed," sufte Toos, die raar
weg-trok en d'r hoofd in d'r arm lei.
„Hierzoo," kwam buurvrouw met water
„drink maar es.ze is niet al te stevig
van bouw, zie je.da's de heele kwestie.
'n beetje bloed-armoede zeker."
„Ja.... als te sterk is ze niet.... en dan
weinig slaap de laaste dagedat scheelt
ook."
Nu kwam de huisbaas aan de deur, die nog
open stond.
„Komt u d'r maar effies in, meneer"
riep Toos' moeder ,,'k zit hier met me
dochter, die
Hij stapte door naar de kamerzag 't
meisje.... hoorde 'n korte uitleg.... zag
ook 't beenen schrok.
„Daar moet u direct mee naar de dokter
gaan, juffrouw Velders.... dat been ziet 'r
leelijk uit.... en 't kind heeft de koorts als
'n paard, ziet u dat niet
„Koors ongeloovigde buurvrouw met 'n
gezicht van waar bemoeit die vent z'n eigen
mee. Koors zeit u Om tien uur in de
ochtend
„Ja.... kan dat soms niet?"
„Kannekannemaar u mot mijn
anders met vertelle was koors isen om
nou de stakker ineens bang te make met
koors en dokters.
„Niet snije," klaagde Toos met heei ziek
geluid, „niet snije...."
„Stil nou maar.... hou jij liever je ge
mak.... we zalle eerst nog is prebeere wat
buurvrouw heb angeraje.
„U moet 't zelf weten, juffrouw Velders,
ik heb er absoluut geen belang bij.... maar
zóóveel ondervinding heb 'k toch nog wel,
dat 'k drommels goed zie, dat hier 'n dokter
aan te pas moet komend'r is infectie.
da's zoo duidelijk als wat ter wereld ook.
en die rooie streepjes daar verderop, naar
de"kme toe, die bevallen me heelemaal met.
Ik wil d'r verder niets over zeggen, maar ik
wil toch niet heengaan, zonder u ernstig te
hebben gewaarschuwd
De huisheer ontving z'n geld.... keek
nog es naar 't bibberende meisje en 't ontsto
ken been.en ging toen weg.
„Ja...," zuchtte juffrouw Velders, „daar
stane me nou...."
„Mensch, maak 'e niet overstuur, om wat
zoo'n eigenwijze huisbaas zegtof hij
zoo'n perfester isopschepperij, anders
niks.... hij wil es late zien, dat ie d'r ver
stand van heb.maar afijn ik wil d'r geen
1 verantwoordelijkheid van hebbe. hoor....
I as jij naar 'n dokter wil gaan.maar ik zeg
je vooruit, hij staat meteen met z'n messie
j klaar.en dan hei je kans, dat 't schaap 'r
zes weke mooi mee is.
„Zes weke.... geen kleinigheid.... zes
weke zonder verdienste en misschien vandaag
of morrege nog 'n boodschap van de ateljee-
juffrouw, dat ze niet meer hoeft terug te
komme.en as 't kind nou zelf zoo'n angst
heb voor snije...."
„Wat 'n wonder.... je bent r ook maar
niet effetjes mee opgeknapt.... Haal nou
maar gerust boor- en coulard-water en 'n
doossie boorzalfvoor nog geen twee
kwartjes bij-mekaar.... en je zal zien....
je zal zien...."
's Avonds lag Toos in hevige ijl-koorts en
was haast met geen drie man te houden.
De vader te iaat met z'n gezag greep
driftig z'n pet.sprong op de fiets en ging
op zoek naar 'n dokter.
Na 'n uur kwam te terug met een.
Toen deze 't been zag deinsde hij onwille
keurig terug en schudde afkeurend 't hoofd
Hij gunde zich geen tijd tot praten
nam z'n instrumenten
'n Klein half uur was ie zwijgend bezig.
ging toen heen met de mededeehng, dat ie
terug zou komen met 'n chirurg
„Dusdushuilde moeder
Velders
„Bloedvergiftiging" klonk 't kort en
verschrikkelijk. „Veel te iaat gewaarschuwd
als u me vanmorgen geroepen had. dan
zou 't misschien nog te redden zijn geweest
maar nu..'k ben 'r hard bang voor."
Vier dagen later werd Toos Velders be
graven.
En de buurvrouw, die met 'n dozijn andere
samenhokte in 't straatje, om op de lijkstoet te
wachten en 't geval bepraten, zei gewichtig
fluisterend: „Ik heb 't wel gedocht....
ik heb 't wel gedocht.zoo gauw die dok
ter d'r an te pas kwam werd 't mis.meer
dan twintig groote sneeë heb ie de stumperd
gegêve.... en die tweede maakte 't nog 'n
beetje erger.... 't leek wel 'n slachterij...»
één en al bloed wat 'e zag.... en dan bij'n
kind as Toos, dat tóch al bijna geen bloed in
d'r lijf had.... hè, ik griezei d'r nog van."
En de buurvrouwen griezelden mee.
