13000.-'
f125.-:
f40.-
„Lotta DeMOGRAFICA"
De radio-strijd
DINSDAG 22 OCTOBER 1929
De Strijd om het Geboortecijfer
Voornaamste Nieuws
BUREAUXNASSAULAAN 49
ADVERTENTIEN 35 ct. p. regel
DIT NUMMER BESTAAT UIT VIER BLADEN
DRIE EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 17290
AANGIFTE M0ET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER EN TWINTIG UREN NA HET 0N3EVAL.
NIEUWE STRIJD IN DEN
AETHER
DE VERDEELING VAN DEN
ZENDTIJD
VOORZICHTIG S.V.P.
Rede van den heer Vogt voor
de AVRO door P.T.T.
afgebroken
BELANGRIJKE
SCHILDERIJENDIEFSTAL
Voor groote waarde te
Rijswijk ontvreemd
De moord in de Faber van
Riemsdijkstraat te Den Haag
Brand te Zaandam
J.. J. WEBER ZOON
Groote Houtstraat 166 Haarlem
Verdronken
Een aanrijding
Verduistering
Ernstige vechtpartij
De chrysanthententoonstelling
te Utrecht
Prof. Dr. G. J. Sizoo
Visschen met een hengel,
geaasd met visch
Telefoon No. 13866 idrie lijnen)
Postrekening No. 5970.
ABONNEMENTENvoor Haarlem en
Agentschappen: per week 15 ct.; per
kwartaal 3.25; per post, per kwartaal
3.58 by vooruitbetaling.
COURANT
VRAAG- EN AANBOD-ADVERTEN
TIES. 14 regels 60 et p. plaatsing;
elke regel meer 15 ct., by voorultbet
Bü contract belangrijke korting.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
usschen den tekst 60 ct per regel
Alleabonné'sopdit blad zijn ingevolgede verzekeringsvoorwaardeti rftAAA Le vensla ngageheele ongeschiktheid tot werken door IT P ft bij een ongeval met JOCH bij verlies van een hand. ft hij verlies van een
verlies van beide armen, beide beenen of beide oogen; I I OU."doodeliiken aflooD IfcUWt
bij 'n breuk van
been ot arm
tegen ongevallen verzekerd voor een der volgende uitkeeringen I uUwU»™ verlies van beide armen, beide beenen of beide oogen; I I tlUs doodelijken afloop een voet of een oog: I I duim of wijsvinger
bi] vernes v. eea
anderen vinger.
3T,
Dat de Osservatore Romano een artikel
publiceert hetwelk met de fascistische pers
wet den spot drijft en Mussolini tamelijk
onaangenaam moet zijn, gebeurt, vooral na
11 Februari, zoo dikwijls, dat het geen grein
meer geeft van de sensatie die zoo een
artikel, minstens 90 minder scherp, het
vorig jaar nog gaf. Om zoo een artikel te
kunnen lezen, moet men tegenwoordig
echter wat zeer weinigen doen; de
Osservatore koopen. De fascistische pers
namelijk houdt zich spontaan van den
domme en ds Osservatore kan zoo raak, zoo
scherp, zoo bitter niet zijn, dat iemand er
een stom woord op antwoordt. De Osserva
tore is door de belangrijkste Italiaansche
bladen antifascistisch verklaard men
heeft het verbieden van haar verkoop bin
nen Italië openlijk aan de regeering ge
vraagd! en zulke af breukdoeners aan
de lieve Patria verwaardigt men zich na
tuurlijk zelfs niet te lezen.
Maar1 Nu gebeurt het wel eens, dat
de Osservatore eene der ongetwijfeld niet
weinige dingen die Mussolini op zijn actiei
heeft, openhartig erkent en prijst. Tja, dan
juichen natuurlijk alle zwarte broederen
hoezee en vooral de plattelandspers Mus
solini zoekt ook al zijn fort buiten de
steden! drukt de lofprijzing met enorme
letters over de voile breedte harer eerstc-
pagina's af. In zoo een geval hebben ze het
allemaal gelezen.
Dat het fair is zoo te handelen, zullen we
niet beweren. Maar begrijpelijk is het in
ieder geval. Wat echter miserabel is, is dit:
dat de mensch spoedig de vader der ge
dachte wordt en dat er op rekening der Os
servatore zulke kolossale leugens gedebuteerd
worden, dat een daverende tegenspraak en
rechtzetting met handenvol noodzakelijk
roet in het eten gooien moet.
Zoo een kwestie beleven we ook nu weer.
De feiten:
Nitti, de bekende Italiaansche oeponoom
en voorganger van Mussolini, thans uitge
weken naar Frankrijk tot behoud van het
veege lijf, heeft een vijftal antifascistische
artikelen gepubliceerd in de Critica, een
groot liberaal blad, dat te Buenos Aires ver
schijnt. In één van die artikelen stak Nitti
den draak met Mussolini's lotta demo
graf i c a, den strijd voor het ge
boortecijfer. De Osservatore Romano kwam
daar tegen op en, na Nitti's beleid in deze
kwestie scherp becritiseerd te hebben, sprak
zij er haar voldoening over uit, dat de
„nationale regeering" Mussolini ziet zijn
regime zeer gaarne zoo genoemd, omdat hij
een uit de natie voortgekomen, door het volk
gewilde regeering verlangt te vertegenwoor
digen zich deze voor een land vitale
kwestie zoo ter harte genomen had.
Het Halleluja-gezang over de bekeering
der Osservatore Romano, die eindelijk zien
lijk toegaf „aan de fascistische regeering
boven elke andere de voorkeur te geven",
duurde veertien dagen. Toen kwam de bons,
die raak was.
Dat iemand het niet eens is met het fas
cisme, is zoo gewoon, dat het zeker niet de
moeite loonen zou dit te signaleeren. (D e
Rassogna della Stampa E s-
tera, een maandorgaan waarin alle lof
op het fascisme in onverschillig welke krant
ter wereld opgenomen wordt, haalt ter.
slotte maar zelden de 20 bladzijden). En ook
dat niemand minder dan de Osservatore
Romano Mussolini aanvalt wij zeiden het
boven reeds gebeurt den laatsten tijd te
dikwijls om nog sensatie te kunnen verwek
ken. Maar de zaak waarom het hier gaat
tegengaan van de mindering van het ge
boortecijfer verdient meer dan enkele
korte woorden, ten eerste, omdat de opvat
ting van het fascisme ook in ruimere dan
uitsluitend fascistische kringen aanhan
gers telt, ten tweede, omdat de woorden van
de Oss. Rom. een ruimere verspreiding be
oogden dan Italië en zijn regeering.
Of de staat iets kan doen tot verhooging
van het geboortecijfer of omgekeerd, tegen
gaan van de vermindering daarvan? Onge
twijfeld. En de Oss. Rom. gaf het in haar
vorig artikel dat hetwelk tegen Nitti en
vóór Musolini sprak onomwonden toe.
Immers, het hangt van den staat en zijn
wetten af, of daar waar het mij practisch
onmogelijk bleek de v: ouwen uit de fabriek
of werkplaats thuis te houden, de vrouw die
moeder wordt, schadeloos kan worden ge
steld voor haar noodzakelijke, tijdelijke
werkloosheid. Het hangt van den staat ai
of die vrouw om haar moederschap ontsla
gen kan worden. Het hangt van den staat af
of de verleiding voor die vrouw groot ot
klein kan zijn om zich tegen haar moeder
schap op misdadige wijze te verzetten.
De staat kan de schaamtelooze propa
ganda voor neo-malthusianisme en gelijk-
strevende stroomingen beletten. De staat
kan de wetten toepassen die hem machtigen
dén moord op het niet-geboren kind te
straffen.
Nog veel, nog oneindig veel meer kan de
staat, ook op het terrein dat wij boven nader
aanduidden, en dat negatief zou kunnen
worden genoemd. Positief kan de staat ech
ter zijn weldoende werkzaamheid nog bree
der ontplooien.
De staat en de staat alleen kan de vrucht
bare familie tegen den oeconomischen on
dergang beschermen door een progressief
belasting- en schoolgc/dstelsel. De staat kan
met steun tegemoet komen waar het par
ticulier initiatief en het kunnen van den
werkgever te kort schieten. De staat kan
het rijke gezin zijn opgroeiende en produc
tieve kinderen laten door opschorting en
opheffing van den dienstplicht. Kortom, de
staat kan helpen waar en zoo veel hij
wil.
Wat echter de staat niet kan, is dwin
gen! Onrechtvaardig en ook practisch on
mogelijk zou het zijn, wanneer de staat zijn
onderdarten met geen of weinig kinderen
het leven moeilijk, onaangenaam ging
maken. De kinderlooze f ami'ie zal zoo oeco-
nomisch immer sterker (kunnen) blijven
dan de vruchtbare.
En om den doorsnee-burger over dit be
zwaar heen te zetten, zijn er andere midde
len noodig dan de wettelijke bepalingen, die
de eenige wapenen van den staat zijn. Hier
zijn beweegredenen van hoogere orde ver-
eischt.
Aldus zoo ongeveer de Oss. Rom. tegen
wier beweringen Mussolini de resultaten
zijner lotta demografie a, den
strijd voor het geboortecijfer, plaatste.
Wij herhalen: omdat de fascistische leer
in deze ook vele aanhangers telt in ruimere
dan uitsluitend fascistische kringen de
voornaamste beginselen en middelen in den
strijd om het gebootecijfer.
Het eerste en beslissende hoofdbeginsel,
dat oogenschijnlijk den verkeerden kant
uitstuurt, is dit: Tegen den herfst van 1935
verwacht Mussolini den volgend ;n wereld
oorlog, die nog glorierijker moet zijn dan
de vorige voor Italië, wel begrepen, dat
ook den laatsten oorlog voerde en won!
en daarvoor zijn een massa Italianen noo
dig. Momenteel wonen er ruim 41 millioen
Italianen binen de grenzen van het rijk.
Niet zonder optimisme berekent men de
oor de wijde wereld verspreide zonen van
het schiereiland op 9 millioen. Te zamen dus
ongeveer 50 mUioen Italianen, d.e er
goedschiks of kwaadschiks, Mussolini heeft
het gedecreteerd in 1935 60 millioen moe
ten zijn. Zoodoende heeft men -tinderen of
liever jongens noodig, want de pogingen om
van de meisjes soldaten te maken, zijn prac
tisch mislukt.
Om die millioenen nieuwe kinderen voor
den staat te verzekeren of liever: voor
het levenslicht te verzekeren, want de zaak
is zoodanig georganiseerd, dat ze, eenmaal
geboren, den staat vanzelf in handen val
len; moeten de ouders zoo veel mogelijk
gedwongen worden om elk kind dat ze m
het leven kunnen roepen, ook werkelijk het
aanzijn te geven. Daarna moeten ze zoo veel
mogelijk oeconomisch worden bijgestaan,
terwijl alle middelen, alle kuiperijen tegen
het kind waar mogelijk, onmogelijk worden
gemaakt en anders met uiterste gestrengheid
gestraft.
Niets geks en, wanneer niet op walgelijke
wijze op „alleen jongens" werd aangedron
gen, niets kwaads ook. Althans niet m de
middelen.
Echter de praktijk!
Een ambt of bezigheid kan niet weg ge
geven worden aan iemand met geen of
weinig kinderen. In elk geval besnst het
grootst aantal „toekomstige soldaten van
het Vaderland" (dat zijn de kinderen!).
Langdurige kinderloosheid kan ontslag ten
gevolge hebben.
Een gezin met minstens zes kinderen
vroeger zeide de wet „zes jongens" 1 is
vrij van belasting. Nog meer kinderen ont
slaan van schoolgeld en geven vrijbiljetten
op de spoor- en tramwegen. De geboorte
van een tweeling geeft, mits het jongens
zijn, recht op een uitkeering van L 300.
Drielingen (jongens) worden met L 500 be
loond. De geboorte van elk kind, te begin
nen bij het zevende, geeft recht op een uit
keering die L 1000 bedraagt voor het veer
tiende of daarboven. De gestorven kinderen
mogen worden meegeteld, zoo lang het aan
tal der levende twee malen zoo groot is. Ai
deze uitkeeringen vloeien niet voort uit
eenige wet, maar worden particulier gedaan
door Mussolini. Waar de duce onbemiddeld
is en van zijn waardigheid en macht niet
profiteert voor zijn eigen kas, is er natuur
lijk de schatkist goed voor. Alles wat het
fascisme voor de kinderen doet, heet te
komen uit de belasting op mannelijke vrij
gezellen boven de 23 jaar, welke belasting
wel abnormaal hoog is, maar onvoldoende
moet worden geacht voor zulke onbetoomde
uitgaven.
Met alle vereenigingen is natuurlijk ook
die voor het neo-malthusianisme opgedoekt.
Praktijken in den geest der malthusianistea
worden meedoogenloos zwaar gestraft. Waar
bewijsgronden zelden of nooit voorhanden
zijn, volgt gewoonlijk deportatie naar de
eilanden welke, als bekend, zonder vorm van
proces geschiedt. Teekenend is, dat de abor
tus criminalis als politieke misdaad geldt.
De aanmoediging tot „zoo veel mogelijk
kinderen" bedoelde aanvankelijk van hoo
gere orde te zijn. Dit is misiukt! Men
schenkt nog wel „soldaten aan het vader
land", men brengt nog wel altijd „moeders
voor de soldaten der volgende generaties"
ter wereld, maar de offervaardigheid voor
de lieve Patria weigerde de gewenschte
vruchten op te leveren en daarom be
gon men met de geldelijke uitkeeringen die
betrekkelijk van recenten datum zijn en
aanvankelijk zelfs absurd werden genoemd,
en daarom begon men er een beetje vuur
in te brengen met wat in goed-Amster-
damsch „jèn klaosse" heet.
Elke fascistische krant verschijnt zoo een
paar malen in de week met de foto van een
twee- of drieling met de moeder er bij.
Elk blad of tijdschrift heeft zijn vaste,
geïllustreerde rubriek „de mooie Italiaan
sche families", waarin elk gezin met acht
of meer kinderen het recht heeft te ver
schijnen, telkens wanneer het getal met éen
vermeerderd is. U moet weten, dat tien
procent aller Italianen tot zelfmoord m
staat is, mits zij de zekerheid hebben, dat
hun portret daardoor in de krant komt;
dan kunt u beseffen wat dat beduidt.
Verder heeft men de gezinsvermeerdering
tot een sport verlaagd. Jaarlijks wordt de
vrouw, die in heel Italië de allermeeste kin
deren heeft, plechtig met de Italiaansche
kleuren behangen. Zij is kampioen! Ze krijgt
een zilveren wisselbeker. Haar naam wordt
in een gulden boek opgeteekend en de f.eker
wordt haar eigendom wanneer ze twee
jaren „kampioen" blijft. Zoo is er ook een
wisseibeker voor de streek die „kampioen" is
in het grootste geboortetotaal over een
jaar. En nog meer wisselbekers zijn er
voor de provincie, de stad, het dorp, da:
„kampioen" is. De „plechtigheden" van de
uitreiking dezer eereteekenen hebben Zon
dag voor veertien dagen weer plaats gehad
met veel geschitter van uniformen, met veel
gespeech, met veel soldaten. Het is te walge
lijk om in te gaan op wat gesproken werd.
En te belachelijk is het te*ms. Denk u even
aan: 20.000 soldaten die i idesren voor een
boerinomdat ze moeder Is van zeven
tien kinderen!
Het resultaat dat vergaten we bijna
lijkt niet groot. Te controleeren is het niet,
omdat de Italiaansche statistieken alleen
dienen voor politiële propaganda en bij een
voudige narekening de grofste vervalschin-
gen vertoonen. Het Italiaansche blijft in-
tusschen een vitaal ras en zuidelijker van
Napels heeft Bmgarije de „kampioen"
van Europa een tobber om zijn primaat
te houden. In het noorden mindert het
cijfer even hard als in heel Europa. Door
dat bijna 90 der Italianen op het platte
land en in de dorpen wonen, groeit de be
volking, zooals de ervaring leert, sterk aan.
Aldus Mussolini's lotta demogra
f 1 c a in vogelvlucht Al is ze ongetwij
feld mislukt te noemen. immers, dat
de „hoogere" beweegredenen van nationa
lisme en staatsvergodlng moester vervan
gen worden door dwang en geldeiijken
steun, ontneemt haar absoluut haar oor
spronkelijk „hooger" karakter; ze heeft
dit voor, dat ze nuttig leermateriaal biedt.
Althans voor hen, die hardleorsch zijn en
alleen de cijfers gelooven. (En soms ook die
niet)
Voor anderen stond waarschijnlijk vast
wat de Oss. Rom. zeer scherp aldus omlijnt.
Malthus had voor zijn leerstellingen een
uitgangspunt: een oeconomische kwestie
Zijn navolgers, de neo-malthusianisten, zijn
het logisch gevolg zijner dwaling: verzeke
ring van het oeconomisch evenwicht, ech
terzonder derving van lusten.
Daartegen valt niet op te treden. Men
kan helpen, maar niet dwingen. Zoo
blijft de kiem van het kwaad en dus het
kwand-zelf beslaan. Uitrukken kan de staat
die nooit, hij zij agnost iek, hij tij ethisch.
De agnostieke, de nkt-coniessi meeie. de
leekenstaat kar en wi geen -weeie kwes
tie het gaat hier, als duidelijk blijkt, om
de moraa'! ondsr de pogen zien. om daT
de staat eindigt waar de moreel begint,
de staat begint waar de moraal ophoudc.
De staat staat op de grens tusschen ee-
dachte en handeling, tusschen consciëntie
en actie. Mocht de dag komen, dat de haar
den verlaten, de huizen stom, de gezinnen
uitgestorven zi.in. dan zal de staat nog op
zijn plaats staan, ongevoelig, onbewogen.
Een doodewake!
De ethische staat men weet. dat het.
eenige „wetenschappelijke", dat Mussolini in
zijn staatsregeling duldt, de nhJicht staat
van Hegel is. de eth.sche staar dus brengt
In plaats der programma* ache onmacht,
van den leekenstaat de practifthe on
macht. Zelf-schepper der raoraa1 en dus
van het verantwoordelijkheids- en plichts
gevoel. gerezen uit hst innerlijk d"r staats-
collectiviteit, zal hij geen hoogere idees,
geen hoogere energieër kunnen g- ven dan
de sentimenteele ontroering van n moment.
De bewering als „de mensch die denkt, is
God!" en „de staat die het goddelijke in
zich besluit", doen daar niets aan af; het
hocus pocus van den goochelaar zal prac
tisch zelfs meer afdoende binken.
Voor den strijd om het lever, zijn de ge
dachten en leeringen van het leven zeil
noodig. E£n van die leeringen is: „groeit en
vermenigvirtdigt u". Mogelijk bleek het veel
van dit alles weg te Wken, te onderdruk
ken. Alleen de ont-. .ie leegte aanvullen
met geld, dat ging niet!
Tot zoo ver de Oss. Rom., die, ondanks
haar scherpe zegging, ook wel niet de illu
sie zal voeden aan de wereld iets geopen
baard te hebben.
De eenige k ant die er op inging, de on-
beteekenende Popoio dl Roma, schreef dat
de Oss. Rom. den staat wilde opleggen zich
buiten moreele kwesties te houden en die
aan de Kerk over te laten. Waar natuurlijk
op de eerste plaats de fascistische legeering
niet mee accoord kon gaan
't Is een tijdlang betrekkelijk vredig ge
weest in den aether.
Zoolang de Radioraad een nieuwe en defi
nitieve verdeeling van den zendtijd in studie
had en de A.V.R.O. leefde In de prettige
verwachting, dat haar tot op heden genoten
voorrechten bestendigd of misschien ze fs
vergroot zouden worden, hisld zij zich kalm.
Thans echter is er zooiets uitgelekt van
wat de Radioraad aan den minister gead
viseerd heeft, ondanks het feit, dat de
leden van den Radioraad onder eede tot
geheimhouding verplicht zijn en dat een cir
culaire deze materie betreffende strikt
geheim aan de Omroep vereenigingen is toe
gezonden.
Dit terloops.
Van een schending der opgelegde geheim
houding maakt de A.V.R.O. thans misbruik
om heel in 't algemeen lets van de Radio
plannen bekend te maken, ten eir.de bij
voorbaat een agitatie op touw te ze.ten.
Het heet, volgens de A.V.R.O., dat het
project van den Radioraad bedeelt, in a ge-
meenen zin de he'.ft van den zendtijd, dien
de AVRO thans bezit te schenken aan de
politieke Omroep-vereenigingen.
En daartegen wordt alarm geblazen.
Zaterdagavond heeft de directeur van de
A.V.R.O., de heer W. Vogt, per radio het
signaal gegeven tot den strijd in de bekende
brallende taal: 't Is toevallig het bijblad van
„De Telegraaf", n.l. „De Courant", welke
toevallig Zaterdagavond deze snorkende rede
van den heer Vogt heeft opgemerkt, en
daaromtrent het volgende bericht:
SCHANDELIJK MACHTSMISBRUIK
De Radio-raad als slooper van •'en Omroep
Willem Vogt mobiliseert de Luistervinken.
AMSTERDAM, 21 Oct. Zondagavond
heeft de directeur v&n de A.V R O. de heer
W. Vogt, voor de Hilversumsche microfoon
een felbewogen redevoering gehouden,
waarin hij gewaagde van den uiterst kri
tieken toestand, waarin de Algemeene Ver-
eeniglng Radio-Omroep zich thans bevindt.
Het bestuur dier vereeniging is tegen a.s.
Donderdag uitgenood'gd de belangen der
A.V.R.O. in een vergadering van den Radio
raad te komen verdedigen, naar aanleid ng
van een project der zend' ijdverdeeling,
door dien raad onder net zege! der strikc-
ste geheimhouding verzonden
„Het is den heer Vogt niet mogelijk
medcdeelingen te doen om rent dit project.
Hü volstaat er mede, mede te dee en, dat de
partij-politiek in Nederland op het punt
staat een sinister plan ten uitvoer te leg
gen."
Het project van den Radioraad bedoelt
in algemeenen zin de helft van den zend
tijd, dien de A.V.R.O. thans bezit, te schen
ken aan de poli' ieke omroepverenigingen.
De heer Vogt roept zijn luist-rvinken
in het geweer. Het eenige wat de ver
tegenwoordigers van de A.V.R.O. bi) hun
j besprtkmgen in den Radioraad kan steunen
LICHTCCcUR'.i
ROOKTABAK
ROODi-STER
THBOOORUS
NIËMEfJER
GRONINGEN
is het helder Inzicht van dien raad omtrent
de gevoelens der tienduizenden luisteraars
in Nederland. Derhalve noodigt Willem
Vogt de Nederlandsche luisteraars, die het
werk der A.V.R.O. steunen, uit. zonder
verwijl een brief o: briefkaart te willen
zenden aan het adres van dien raad, Van
Bleiswijkstiaat No 16 te Den Haag, om
in dit schrijven uitdrukking te geven aan
hun vurigen wensch jen vriend des huiz-s,
die reeds zoovele ja-er aan hun disch aan
zat, daartce de gelegenheid ir. der, vervolge
niet te ontnemen. i
„Wij zullen ons leven duur verkoopen,"
aldus besloot de heer Vogt."
Onzerzijds hiertegenover een bezadigd
woordj
Het is niet juist, dat de A.V.R.O. volgens
de voorste'.'en de helft van haar huldigen
zendtijd zal moeter missen: het plan ligt voor
de A.V.R.O gunstige
Dat weet de heer Vogt ook wel, en hij
had zich dus niet a'dus uit mogen la'en.
De overdrijving meet blijkbaar echter die
nen om de goegemeente .on s'ang te jagen.
Doch voorts schijnt de A.V.R.O. ook nog
steeds maar niet de juiste feiten en verhou
dingen in ons land te kunnen zien
Zij leeft schijnbaar nog in den waan. dat
in Nederland de z.g. neutraliteit, maar in
werkelijkheid het libera'isme aanspraak kan
maken op bevoorrechting tegeno; er con le si j-
nee'e richtingen.
Ten aanzien van de rtd;o wil zij een toe
stand scheppen, welke vóór de ond rwijs-
paeifiratie bestond on onderwijsgebied en
zij kan nog maar steeds niet gelooven. dat
de principieele richtingen vo komen gJ ijk
berechtigd zijn aan wat men de „openbare"
of met een mooi leugentje de „neu- I
tra'e" zou kunnen noemen
Katholieken. Prctcstanten en Socialisten j
eischen terecht het hun toekomend deel van
den zendtijd en als oe minister eerlijk wil
hande'en. dan zal hij zich door het g-bral
van A.V.R O.-zijde en door de van die zijde
op touw gezette ag'tatie niet in he* mln-t
van de wijs laten brengen En zeker niet
door een soort vernieuwing van de netition-
nements-acitatie. we'ke voor de A V.R.O
indertijd zoo'n jammerlijk echec werd
In het c. h. blad „De Nederlander", dat
onder leiding staat van het Kamerlid Snoeck
Henkemans, is scherpe critiek uitgeoefend
op de benoeming van den Katholieken oud-
minister Lambooy tot burgemeester van Hil
versum.
Van verschillende zijden is die critiek
weerlegd. Wij zuPen niet in een herhaling
j daarvan treden, doch plaatsen alleen de op
merking, dat er o.i. nog vrijwat water door
ons waterlandie zal moeten stroomen alvo
rens de achterstand bil benoem;n<i,en. welke
ten opzichte der Katholieken sinds de grond
vesting van onzen Staat bestond, in een be
voorrechting zal ziin veranderd.
We zullen daaron thans niet verder in
gaan. Maar wij benalen er ons liever toe. om
den heer Snoeck Henkemans den raad te
geven toch liever voorzichtig te zijn met der-
geliike critiek. B'i nader onderzoek zou wel
eens kunnen blijken, dat deze criticus nog
minder dan anderen tot derg.-lüke critiek ge
rechtigd is. Immers, een familie die boter op
haar hoofd heeft, moet niet in de zon gaan
staan.
Er zijn nog andere instanties in den
Overheidsdienst, behalve de Regeering. welke
benoemingen hebben te doen. En die instan
ties waarmee de heer Snoeck Henkemans
soms wel eens heel goed bekend is moeten
evenzeer onpartijdig zijn bij benoemingen als
de Regeering.
Wanneer de heer Snoeck Henkemans zoo
sterk critiseert inzake een benoeming in het
meer verwijderde Hilversum, dan zou 't toch
zeer zeker heel vreemd aandoen met be
trekking tot de objectiviteit van den heer
S. H., wanneer bil nader onderzoek zou blij
ken. dat partijdigheid meer In ziin onmid
dellijke nab'iheid, aan z"n aandacht sinds
jaar en dag geheel on'snant.
Meer zullen wil er voor heden niet van
zeggen. Een goed verstaander heeft immers
maar een half woord noodig!?
Terwijl de heer Vogt gisteravond voor de
A.V.R O.-microfoon een rede ui i sprak over
de verdeeling van den zendtijd, in verband
met de te verwachten beslissingen van den
Radio-Raad op Donderdag a.s., werd de
verbinding tusschen A.V R O.-microfoon en
zender op last van den directeur-generaal
van het hoofdbestuur der P. T. en T. ver
broken.
Zondagavond heeft, zooals bekend, de heer
Vogt voor den A.V R.O.-zender zijn getrouwen
in het geweer geroepen, in verband met net
advies, dat de Radio-raad thans gereed heeft
over de verdeeling van den zendtijd. Dit plan
is onder geheimhouding aan de Omroepver-
eenigingen medegedeeld en zai in een Don
derdag te houden vergadering door haar
worden besproken. Niettemin meent de vocr-
zitter van de A.V.R.O. te moeten mededee-
len, dat de V.A.RA, want ait was in dezen
de doodsvijand, vrijwel al haar wensehen zag
ingewilligd en dat uitvoering van de voor
gestelde regeling voor de A.V.R O. niet min
der dan de strop Oeteekende.
Daartegen moest worden geprotesteerd en
hiervoor werden de luisteraars te wapen
geroepen.
Gisteravond nu herhaalde de heer Vogt
dit protest tegen het dreigend „onrecht" eu
vandaar de onderbreking door de P. T. T.
In verband hiermede heeft gisteravond het
gewestelijk A V.R.O.-bestuur der provincie
Gelderland in een motie zijn afkeuring uit
gesproken over het afbreken op last van den
directeur-generaal der P. T. en T. van de
propagandarede van den heer Vogt. omdat
volgens dat bestuur deze handelwijze is een
daad van zuivere willekeur, ten einde het
vrije woord te knotten.
Zaterdag tusschen 4 en 8 uur is tijdens de
afwezigheid van de bewoners, die in het bui
tenland verblijf hielden, door opensluiting
ingebroken ten huize van den heer A. N. T.
B. te Rij :wijk.
Ontvreemd zijn: een partij tafelzilver ter
waarde van f 150, 2 bankbiljetten van f 10 en
de volgende schilderijen: een Rubens, voor
stellende mannenkop in zwart-fluweel zwarte
lijst, formaat 41 bij 33, waarde 15.000; een
Ribera, voorstellende Maria met Engel, for
maat 72 bij 65, zonder lijst, ter waarde van
f 10.000; een Weissenbruch, voorste'i-^de een
boerenhofstede, houten paneel, formaat 28
bü 20, ter waarde van f 450een Bo boom,
aquarel, 20 bij 16, op papier zonder lijst, voor
stellende kerkinterieur, ter waarde van f 250;
een wintergezicht, schilder onbekend, for
maat 28 bij 39, houten paneel zonder lijst,
waarde f 40.
De twee eerste schilderijen had de heer B.
in commissie, terwijl de andere zijn eigen
dom waren.
De zaak tegen den koopman B., beschul
digd van moord op zijn vrouw, gepleegd In
den avond van den 31sten Mei j.l. in een
perceel aan de Faber van Riemsdijkstraat te
's-Gravenhage, zal vermoedelijk In de tweede
helft van de volgende maand voor de Haag-
sche Rechtbank behandeld worden.
Naar aanleiding van de woorden, welke
de heer W. Vogt Zondagavond voor der.
i microfoon gesproken heeft, en die in net
Maandagochtendblad van „De Telegraaf" in
daemagogischen vorm en gecondenseerd wer
den herhaald, verzoekt de Katholieke Radio
Omroep Stichting aan alle Katholieken van
Neöer!_nd zich niet te laten misleiden door
de grootdoenerij van de A. V. R. O.
Na het petitionnement, dat een volkomen
fiasco werd, volgt nu een andere poging in
het groot om de autoriteiten te beïnvloeden.
Bewaren wij daartegenover onze kalmte
sterk en krachtig als wij zijn, omdat wij één
zijn, en weten, dat het gaat, niet om wat
vermaak, maar om groote belangen voor
heden en toekomst, evenals vroeger in den
schoolstrijd. De poging van den A. V. R. O..
is de poging om ons land te plaatsen onder
een zgn. neutralen, maar in wezen liberalen
omroep, gelijk dat vroeger geschiedde, toen
men ons een neutrale school wilde opdrin
gen.
De strijd voor het billijk aantal zenduren
is dus voor ons een principieelen stryd,
waarvoor niemand onzer, die nog prijs stelt
op zijn katholieke overtuiging, onverschillig
mag zijn.
Hoe neutraal de A. V. R. O. is. blijkt
weer uit voordrach' en van de heeren der
Maatschappij tot Nut van h-*t Algemeen, eet:
instituut, dat gesticht is en werkt: „om den
invloed van het Katholicisme tegen te gaan"
gelijk ons dezer dagen nog door een voor
aanstaand Nutsman werd medegedeeld, wat
trouwens uit het verleden dier Maatschappij
meer dan duidelijk gebleken is.
Katholieken, onthoudt u dus van elke
actie, waartoe de A. V. R. O. ook u tracht
over te halen en schaart u om uw Katho
lieken Omroep.
Wio weet, hoe spoedig wij al onze krach
ten pullen noodig hebben.
Woon- en winkelhuls ..fgebrand
Te Zaandam is gisternacht door on
bekende oorzaak het woon- en winkelhuis
aan de Westzijde 112, in eigendom toebe-
hoorende aan de familie Molenberg, en be
woond door den slager J. de Rover, tot den
grond toe afgebrand. De brand, die door een
voorbijganger werd ontdekt, greep zoo snel
om zich heen. dat de bewoners zich. zond r
iets van hun inboedel te kunnen redden, in
veiligheid moesten stellen.
Kort nadat de brandweer met blusschen
was begonnen, stond het geheel van hout
opgetrokken perceel in lichterlaaie. Aan be
houd viel niet te denken. In het aangren
zende gebouw van de Twentsche Bank be
perkte zich door het ingrijpen van de brand
weer, de schade tot enkele gesprongen rui
ten.
Verzekering dekt de schade aan huis en
inboedel.
Gisterenavond is op last van den directeur-
generaal der F. T. en T. de radiorede van
den directeur van de A.V.R.O. afgebroken.
Ongekende belangstelling voor de
damsche Lichtwerk.
De Duitsch-Zweedsche onderhandelingen
inzake het lucifers-monopolie hebben tot
een accoord geleid.
Een bulletin omtrent den toestand van
Poincaré na diens tweede operatie.
Clemenceau ernstig ongesteld.
Belgisch schip vergaan; negen leden der
bemanning omgekomen.
Barometerstand 9 uur v.m.: 757. Stilstand.
OPTICIENS FABRIKANTEN
LICHT OP. De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken om: 5.16 uur.
Op den Nieuweweg te Monster is een
24-jarige man, wonende te Naaldwijk, met
zijn motor nabij Monster te water geraakt
en verdronken. De Geneeskundige Dienst uit
Den Haag kon slechts den dood consta'ee-
ren en beefl het lijk naar het ziekenhuis
aan den Zuidwal overgebracht.
Op den hoek van Linnaeusstraat en le
van Swindenstraat te Amsterdam heeft een
aanrijding plaats gehad tusschen een 38-ia-
rigen mc.orrijder en een 16-iarigen wielrij
der. Beide bestuurders kwamen te vallen en
werden per auto van den G.G. en G D naar
het O. L. V. Gasihuis vervoerd, omdat bei
den over inwendige pijn klaagden. Zij zijn
na onderzoek op eigen gelegenheid huis
waarts gegaan, de motorrijder op zijn uit
drukkelijk verlangen pfcchoon hij vermoe
delijk een hersenschv i'ng had gekregen.
Volgens verklaring van den motorrijder,
werd de aanrijding veroorzaakt, doordat hij
voor twee dames, die op den rijweg liepen,
moest remmen en naar links uitwijken.
Te Amsterdam is een 45-jarige man ge
hoord, verdacht van verduistering van een
bedrag groot f 347.50 ten nadeele van een
verzekeringsmaatschappij, gevestigd te Gro
ningen.
Zaterdagnacht te ongeveer twee uur ont
stond in de Bloemslraat te Amsterdam ruzie
tusschen eenige jongelui die reeds geruimen
tijd een veete tegen elkaar hadden
De ruzie ontaardde in een vechtpartij, die
ernstige afmetingen aannam. Er werden
messen getrokken en een ongeveer 25 t%.iig
persoon werd ernstig aan hoofd en buik ge
wond Per auio van den G G en G D werl
hij naar het Binnengasthuis vervoerd. De
politie Westerstraat had de assistentie v3r.
de politie Raampoort ingeroepen, om de
groote menigte nieuwsgierigen op een af
stand te houden. De beide daders werdtn
naar het bureau Westerstraat overgebracht,
doch in den loop van den nacht weei vrij
gelaten.
De gewonde bevindt zien thans buiten
gevaar.
Omtrent de groote chrysanthen- en na
jaarstentoonstelling van 30 October tot en
met 3 November in het Jaarbeursgebouw te
Utrecht, wordt medegedeeld, dat Z. K. H.
de Prms een groote bronzen medaille als
eereprfjs ter beschikking stelde van het ten-
toonste'.lingsbestuur.
Door één der bekende Nederlandsche orchi-
deeënkweekers werd nog ingeschreven voor
een belangrijke groep orchideeënplanten, een
collectie die steliig als bijzondere attractie
voor het publiek mag worden beschouwd.
Het secretariaat der tentoonstelhngs-com-
missie wordt met ingang van Maandag 28
October overgeplaatst van Den Haag, naar
het Jaarbeursgebouw te Utrecht.
De officieele opening is vastgesteld op
Woensdag 30 October a.s des namiddags
half 3. Deze officieele opening heeft in een
afzonderlijke zaal -van het Jaarbeursgebouw
plaats, terwijl de tentoonstelling reeds des
namiddags 2 uur voor het publiek wordt open
gesteld.
Hoogleeraar aan de VrUe Universiteit
Tot gewoon hoogletraar in de faculteit
der wis- en natuurkunde aan de Vrije Uni
versiteit te Amsterdam om onderwijs te ge
ven in het van natuurkunde is benoemd
dr. G. J Sizoo te Eindhoven.
De kantonrechter te Leiden heeft gisteren
J. E„ amateur-visscher te Leiden, die in het
binnenwater De Zijl te Leiden heeft gevischt
met een hengel, geaasd met visch, veroor
deeld tot 1 boete subs. 1 dag hechtenis.
In deze zaak, die was uitgelokt door den
Ned. Hengelaarsbond, was o.m. aangevoerd,
dat het ministerieele verbod bindende kracht
miste.