(3000.-
(750,
1250.-
(50,
140,
DE LICHTWEEK TE AMSTERDAM
Ruim baan voor de
begaafden
WOENSDAG 23 OCTOBER 1929
BUREAUXNASSAULAAN 49
ADVERTENTIEN 35 ct. p. regel
VRAAG- EN AANBOD-ADVERTEN
TIES. 1regels 60 et p. plaatsing;
elke regel meer 15 ct, bü veorultbet
Bü contract belangrijke korting
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
tusschen den tekst 60 ct per regel
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN
DRIE EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 17291
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER EN TWINTIG UREN NA HET 0J1EV.1L
Het vastloopen van een schip
Genootschap voor
Verlichtingskunde
Na het feest
Nieuwe Oceaanvlucht
Uislaande brand te Schiedam
De postvluchten naar Indië
vil
Ministerieel bezoek
Lichtfestijn op het water
De eventueele verlaging
der posttarieven
Opheffing der gemeente
Cromvoirt
De aanvaring van het stoom
schip „Gaasterland" met een
sleep
Voornaamste Nieuw*
J.. J. WEBER ZOON
Groote Houtstraat 166 Haarlem
Luchtlijn BataviaSoerabaja
Koninklijk oudheidkundig
Genootschap
Een overval in Den Haag
Doodelijk ongeluk te Willemstad
Inbraak met diefstal
te Sassenheim
Kinderverlamming
te Deventer
Een rubberorganisatie?
Telefoon No. 13866 i drie lijnen)
Postrekening No. 5970.
ABONNEMENTEN: rooi Haarlem en
Agentschappen: per week IS ct.; per
kwartaal 3.25; per post, per kwartaal
3.58 by vooruitbetaling.
HAARLEMSCHE COURANT
V3P
Alleahonné'sopdit blad zijn injzevolgede verzekeringsvoorwaarder
tegen ongevallen verzekerd voor een der volgende uitkeeringen
Levenslangegeheeleongesehiktheid tot werken door
verlies van heide armen, heide heenen ot heide oogen
hij een ongeval met
doodelijken afloop
hij verlies van een hand.
een voet ot een oog
hu verlies van een
duim ot wijsvinger
bi) n breuk vaD
heen ot arm
hl) ver nes etu
andereD vinger.
Bij den dood van den grooten Duitschen
staatsman van internationalen naam, Gustav
Stresemann, zijn vele woorden gesproken en
geschreven om diens groote verdiensten voor
het Duitsche volk, ja, voor gansch Europa,
te belichten.
Ook aan biografieën, waarin ons zijn ge-
heele levensloop werd blootgelegd, heeft het
niet ontbroken. In een dier biografieën trof
ons de simpele mededeeling. dat er op den
dag van heden ergens in Berlnn nog een
cafétje staat, hetwelk u door de bekenden
wordt aangewezen als het geboortehuisje
van den man. die ten grave werd geleid door
honderdduizenden als loon voor en als er
kenning van zijn grooten verdiensten voor
land en volk.
Met den niet minder bekenden Franschen
Minister Aristide Briand staat het al wei
nig anders. Zijn kom-af is, als wij ons niet
vergissen, zeker niet hooger dan die van
Stresemann was en ook Briand's begaafd
heden en verdiensten zullen door niemand
worden ontkend.
Over de afkomst van den prime-minister
Mac Donald van de Engelsche Labour-Partij
weten wij niets bijzonders, maar men mag ook
van hem gerust aannemen, dat hi) niet in 'n
zijden wieg heeft geslapen en dat zijn wieg
niet in een paleis stond.
Zoo ziet men, dat het feit, dat kinderen
van heel eenvoudige geboorte de gelegen
heid krijgen om zich een bepaalde ontwik
keling eigen te maken, soms aan de geheele
maatschappij kan ten goede komen.
Wij hebben ons tot dusver bepaald tot de
politiek, omdat daar in de hedendaagscht
figuren de voorbeelden voor het. grijpen
lagen van wat wij wilden betoogen. omdat
wij daar namen konden noemen, welke tot
leder onzer een duidelijke taal spreken.
Maar wij, Katholieken, behoeven niet eens
zciver van huis te gaan. om illustre voor
beelden te zoeken. Biedt onze internationale
priester-gemeenschap geen voorbeelden zon
der tal van mannen, die onder een eenvou
dig dak werden geboren en wier leven later
een onuitputtelijke schat voor de geheele
wereld werd?
Ook hier een paar voorbeelden.
Werd Joseph Sarto. de zoon van een armen
postbode, later niet de groote Paus Pius X.
die de kinder-Communie en de veelvuldige
H. Communie herstelde, waardoor het gods
dienstig leven in de millioenen-omvattende
Katholieke Kerk als het ware werd verjongd
en vernieuwd? Wie zal schetsen de groot'.;
zegeningen, welke de regeering van dezen
Paus over de geheele Kerk heeft gebracht?
Wt) gelooven dat ons menschelijk verstand
te beperkt is om den omvang van die zege
ningen afdoende te peilen en te doorgron
den.
We komen nog dichter bij huis .doch zul
len ons hier beperken ten einde geen op
rechte nederigheid te kwetsen. Daarom
stellen wij alleen de vraag: Was Kardinaal
Willem van Rossum. de man. die in zijn
reuzengreep omkneld houdt het ganschc
missiewerk der Kerk over de geheele wereld
met zijn tallooze en uitermate veelzijdige
en belangrijke vraagstukken, niet een arme
weesjongen uit Zwolle!?
Zoo zouden wij kunnen voortgaan om het
nut te betoogen, dat er in gelegen is, be
gaafde jongelieden bijtijds de gelegenheid te
geven, zich te ontwikkelen, ten einde later,
als de omstandigheden daartoe leiden, die
ontwikkeling dienstbaar te doen worden aan
de geheele gemeenschap.
Er is in dit opzicht, althans hier te lande,
al een groote verbetering ingetreden. Voor
een 40, 50 jaar was er voor een begaafd
jongmens» 'i zonder kapitaal, vooral op het
platteland, nagenoeg geen gelegenheid om
zich een breeder ontwikkeling te bezorgen
en met weemoed vraagt men zich af, hoe
veel onschatbare talenten hierdoor nimmer
konden ontluiken, begraven werden zooals
zij geboren waren!
Bijna de eenige gelegenheid om iets in de
maatschappij te worden voor jongens met
smalle beurzen, was de onderwijzers-loop
baan. De gelegenheid daartoe was vrij ruim
en de kosten daaraan verbonden, beperkt.
Wö schrijven het dan ook daaraan toe, dat
onder oudere voormannen op politiek en
ander gebied tamelijk veel oud-onderwijzers
voorkomen.
Die tijd de tijd van schaarsche moge
lijkheden voor de begaafden is grooten-
deels voorbij. En we verheugen ons daarover
van ganscher harte.
In de Kerk begroeten we met warme sym
pathie den seminarie-penning, welke het
mogelijk maakt, dat iedere brave en talent
volle jongen zijn priester-roeping kan vol
gen. Buiten de Kerk kost het, teker in de
steden en hare nabijheid, niet te veel moeite
om voor werkelijk begaafden, die arm zijn
zelfs, de universiteitsdeuren te openen. We
verwachten daarvan veel goeds voor de toe
komst. vooral wanneer de Katholieken het
hun rechtmatig toekomend aandeel bij het
geven van alle soorten van onderwijs be
zitten.
Ons artikel beoogt dus te zijn, zooals het
opschrift ook aangeeft, een pleidooi om ruim
baan te geven aan de begaafden.
Wij willen dit artikel echter niet eindigen
zonder een waarschuwing en wel om ons
pleidooi op te vatten in strikten zin. Wij
willen n.l. pleiten voor alle mogelijkheden
voor Je begaafden, dus niet voor iedereen
Het studeeren schijnt tegenwoordig wei
een manie geworden. Jongelui, die er hoe
genaamd geen hersens en geen aanleg voor
hebben, moeten toch maar middelbaar en
hooger onderwijs volgen. Vaak wil de hoog
moed der ouders het. Pa, of de familie van
Ma heeft gestudeerd, dus moet zoon-lief ook
studeeren! Of wel. Pa heeft als loodgieter
of kleermaker een goed bestaan nu moei
de zoon studeeren. Of de zoon er iets voor
voelt of niet, of hij de geestelijke vermogens
bezit of niet studeeren zal-ie!
Zulke kinderen zijn vaak te beklagen, hun
leeraren niet minder en de gemeenschap
wordt er hoegenaamd niet mee gediend.
Integendeel!
Daarom herhalen wij: laat de begaafden
studeeren. maar laat de minder begaafden
liever een eerzaam handwerk leeren. Dar
eerzaam handwerk heeft door de kortzich
tigheid der menschen van zijn aanzien in
geboet. En daarvoor bestaat niet de minste
reden.
Daarom: ruim baan voor de begaafden:
Maar daarnaast: hoog het eerzame hand
werkt
De schipper had niet voldoende
bekwaamheid
De Raad voor de Scheepvaart heeft uit
spraak gedaan in zake het vast.oopen
tijdens mist van het stoomvisschersvaartuig
„Gerard" IJM. 318 ter hoogte van South
Bishop Rock aan de westkust van Enge
land.
De Raad is van oordeel, dat deze ramp
in de eerste plaats moet worden toegeschre
ven aan den mist. Er hebben hier echser
andere invloeden gewerkt. Vast staat, dat
het schip 25 mijl uit zijn koers was. Voor
eerst komt hier de stroom om de N.O. in
aanmerking. Echter moet ook worden ge
dacht aan de mogelijkheid, dat het kompas
niet in orde was of dat niet goed is ge
stuurd. Dit alles behoefde echter nog niet
tot deze ramp te leiden, indien de noodige
oplettendheid ware betracht en een behoor
lijke navigatie ware gevoerd.
Hoewel de Raad zich wel kan voorsteller.,
dat de schipper, toen hij vier stooten hoorde
aanvankelijk dacht bij de Iersche kust te
zijn, was er toch zeker geen voldoende reden
om dit als zeker aan te nemen. De Raad
heeft den indruk gekregen, dat deze schip
per voor het navigeeren op dergelijke reizen
niet de noodige bekwaamheid bezit.
Indien hij rekening had gehouden met
den stroom, had hij tot het inzicht moeten
komen, dat er geen reden was om als zeker
aan te nemen, dat hij bij de Iersche kust
was. Dat er eenlg verschil was in de mist-
seinen van South Bishop en Barrels Rock
was hem niet bekend. Ware deze twijfel tot
hem doorgedrongen, dan had hij nog tijdig
kunnen bemerken, dat hij bij de Engelsche en
niet bij de Iersche kust was.
De door den schipper gestuurde koers was,
volgens zijn verklaring die welke op de door
hem gebezigde kaart staat gedrukt. Bij het
onderzoek nu bleek, dat de schipper
N.t.O. '/.O. een verschil dus van 3/8
streek met den op de kaart gedrukten koers
heeft gestuurd terwijl hij meende den in
de kaart aangegeven koers te sturen. Eerst
ter zitting bleek hem. dat in de kaart stond
N.t.O. O., en niet N.t.O. O.
Te Amsterdam hield het Genootschap voor
Verlichtingskunde gistermiddag in het
Veiligneidsmuseum een vergadering, waarin
een voordracht werd gehouden over Edison's
gouden jubileum.
Na afloop daarvan werd voor de niet-
talrijke aanwezigen de Edison-film ver
toond.
Toen vannacht omstreeks drie uur de 65-
jarige orgeldraaier J. C. R te Leiden, na
een studentenfeest met muziek te hebben
opgeluisterd, met zijn orgel de trappen der
studentensociëteit Minerva wilde verlaien,
raakte hij tusschen de deur en hei orgel
bekneld. Hij werd daaybij inwendig zeer
ernstig verwond, en is na voorloopig 'er
plaatse te zijn verbonden, naar het aca
demisch ziekenhuis overgebracht, waar ope
ratief ingrijpen noodzakelijk bleek.
Naar Loeiden.
Zonder voorafgaande waarschuwing is de
vlieger Diteman te Harbourgrace (New
Foundland) opgestegen om een vlucht over
den Atlantischen Oceaan te wagen Hij
vliegt alleen. Na zijn vertrek vond men een
brief, waarin hij als doel van den tocht
Londen opgaf.
Zijn vliegtuig is een ééndekker met laag
geplaatste vleugels, het heet Golden Hind
Hij heeft 165 gallons benzine in voorraad en
vertrok gistermiddag om 17 uur 15 Green-
wichtijd.
Uit St. Jones, op New-Foundland, wordt
■gemeld, dat er van den Dinsdagmiddag uit
New-York vertrokken vlieger Diteman, die
een oceaanvlucht onderneemt met Londen
als eindpunt, nog geen enkel bericht is ont
vangen.
Het Amerikaansche ministerie van han
del deelt mede, dat er wel een vlieger
Diteman bestaat, maar dat er niets bekend
was van zijn plan een oceaanvlucht te
ondernemen.
Fabriek van Machinaal Breeuww rk
uitgebrand
De tweede retour-vlucht
Het tweede retourvliegtuig, de P. H. A.
E. N., is gisteren te 5.45 uit Batavia ver
trokken en arriveerde te 8.10 uur te Palem-
bang.
Te 9.05 werd van Palembang opgestegen
en de vlucht naar Medan voortgezet, waar
het toestel te 15.10 uur arriveerde.
Heden is de reis vervolgd.
Aan boord is alles wel.
Fransche postaansluiting
De Fransche bladen maken melding van
het feit, dat op 11 October een Fransch
vliegtuig, uit Saigon in Indo-China naar
Bangkok vertrok, om daar postaansluiting te
vinden met het Nederlandsche postvliegtuig,
de Ph-AEN, dat op weg was van Nederland
naar Indië, en dat ook post voor Indo-
China aan boord had.
Op 14 October vertrok het Fransche vlieg
tuig weer naar Saigon.
Gastronomen, als je 's middags
Bfj een fleschje zit te smullen
Om je met een malschen biefstuk
Of patrijsje op te vullen,
Laat ie dan niet verontrusten
Bij 't genieten van net puikje,
Wij) de koks een plan beramen
Tot een aanval op je buikje.
Er heerscht rumor in coquina
En de koks staan thans strijdvaardig,
Want zij vinden nun positie
M er of minder menschonwaardig.
Gastronomen, vigilate!
En ik maak volstrekt geen grapjes,
Want zij protesteeren heftig,
Zij den geui en jij de napjes!
Eischen is een eisch der tijden.
Niemand schijnt daaraan t'ontkomen.
Maai wilt daarom nog niet Üzen,
Gij verstoktgastronomen.
Zelf? al stoven zij je kooien
Door ais één man te gaan staken,
Dan ook is er nog geen reden
Om je gansch van streek te maken.
Want de beste kok van alien
Blijft Ie tiouw. to serv. you longer;
Want geen kok •- an beter sausen
Dan een echt-gezonde honger!
MARTIN BERDEN
De Minister van Defensie, dr. Deckers,
heeft het voornemen aanstaanden Donder
dag een bezoek te brengen aan 's Rijks
werf te Willemsoord.
Een der hoogtepunten van de Edison-
lichlweek in de hoofdstad was wel de tocht
met verlichte vaartuigen door de grachten
en op den Amstel. Aan dit waterjorso ua-
men twee groepen deel; verlichte roetboo-
ten, gieken en wherries alsmede motor
booten.
Tegen achten gisteravond waren de boor
den der Amsteloevers, ter hoogte van de
clubgebouwen der roeivereenigingen „Am-
stel" en „De Hoop" met een dichte n'en-
schenmenigte bezet. Ook in de clubgebou
wen zelf heerschte een geanimeerde drukte.
Te acht uur ving de eerste groep, met
„De Hoop" als uitgangspunt, haar to<~li» door
de grachten aan Zij bestond uit booten der
roeivereenigingen „De Amstel", „De Hoop",
„Poseidon" en „Willem III"
Een betooverend schouwspel bood vooral
de achtriemsgiek van „De Hoop", waarvan
de uiteinden der roeispanen van brandende
lampjes waren voorzien; ook de andere
booten, met boord- en boogverlichting van
electrische gloeilampjes in allerlei kleuren,
leverden een schitterenden aanblik. Inmid
dels had de groep verlichte motorbooten
haar gondeltocht aangevangen vanaf het
hoofdkantoor der gasfabrieken, terwijl daar
nevens de groep motorbooten, welke een
bepaalde voorstelling uitbeeldden, van de
Gisteravond om zeven uur is door onbe-
kende oorzaak brand uitgebroken in de N.V. Marinewerf vertrok, om langs Nieuwe Hee-
Fabriek van Machinaal Bteeuwwefk, v.h. I rengracht koers te zetten naar den Amstel.
J Smit. aan den Buitenhavenweg 92 te Dat ook de belangstelling langs de grach'en
enorm was, behoeft geen betoog. Tusschen
9 en 10 uur bood de Amstel ter hoogte van
„De Hoop" een fantastisch beeld, daar de
groepen op dit punt ontbonden werden. Van
de terrassen der clubgebouwen op beide
oevers steeg een hoeraatje op, toen een ver
lichte roode draak van geweldige afmeiin-
gen, welke een drijvende muziektent waar
in een muziekcorps vroolijke wijsjes blies,
met zich meesleepte langzaam door het don
kere Amstelwater kwam aanstevenen. Het
geheel werd door een kleine mo»orboot
voortgetrokken. Uitvoerster van dit kunst
stuk was de Hollandsche Draad- en Kabel-
fabriek. Bijzonder imposant was ook de
achter den draak varende creatie der Krom
hout Motorenfabriek: een tusschen lichtende
zuilen geplaatste Kromhout motor, zilverwit
glanzend in het cilht van schijnwerpers. Bij
zonder goed deden het voorts een sterk
verkleinde nabootsing van het opleidings
schip „De Pollux" en een lichtende mijn
schacht van de Amsterdamsche Anthraciet
Maatschappij, terwijl daarnaast een Wolga-
Indien de wijziging der posttarieven haar houtvlot met zingende Wolga-Sleepers door
beslag krijgt, zal behoefte ontstaan aan een de onginlaiteit zijner «'tiering de aan-
f.„„i™ 'Li 01 Ji» dacht trok. Het minst effectvol waren de
Schi dam.
De brandweer rukte onmiddellijk met
•rroot materiaal uit maar bevond bij aan
komst ter plaatse, dat het vuur zich reeds
over het ongeveer 20 meter dl pe pand had
uitgebreid. Niet zonder moeite slaagde men
er in, fien brand tot - het eene fabriekspand
te beperken; de vlammen lekten al aan
de daklijsten van twee belendende panden!
Met 15 stralen w rd Water gegeven. Tot
laat in den avond bleef de brandweer in
actie.
De fabriek is geheel uitgebrand. Verzeke
ring dekt de schade.
Wijziging van frankeerzegels
frankeerzegel van 21 cent, zijnde dit bedrag
verschuldigd voor een binnenlandschen aan-
geteekenden brief tot 20 gram Het zegel van
22 'A cent zal kunnen worden gemist.
De zegels van 2214 cent zullen daarom
worden opgebruikt met een opdruk .21
cent". Eerst wanneer de aanwezige voor
raad daartoe aanleiding geeft, zal tot aan
maak van een nieuw zegel van 21 cent wor
den overgegaan.
De zegelafdrukken op de postbladen zul
len door een opdruk tot 6 cent worden te
ruggebracht.
De briefomslagen, waarvan geen groote
voorraad aanwezig is zullen worden opge
bruikt voor het buitenlandsch verkeer door
een zege! van 5 cent bij te plakken.
Een portzegel van 9 cent zal worden aan
gemaakt, te gebruiken voor stukken welke
gefrankeerd zijn in plaats van als brief.
De dubbele Raad van 's-Hertogenbosch
heeft het voorontwerp van wet tot opheffing
der gemeente Cromvoirt en tot wijziging
der grens tusschen 's-Herto"enbosch en
Vug lit zonder stemming goedgekeurd.
met lampions electrische natuurlijk
versierde vaartuigen.
Tegen kwart voor elf werd in het club
gebouw „De Hoop" de toekenning der prij
zen door de iurv bekend gemaakt In de
eerste groep kreeg de 4-riemsgiek „Carl
Jurrjens" den eersten prijs voor de mooist-
uitgevoerde boot. Voor de meest origineele
uitvoering werd de eerste prijs toegekend
aan de 8 riemsgiek van ,De Hoop".
In de groep 'motorbooten kreeg voor de
mooiste uitvoering de inzending" der Krom-
hout-Motorenfabriek den eersten priis: de
prijs voor de meest origineele uitvoering
werd aan bet Wolga-boutvlot toegekend
Te 10 uur ving tusschen de „Hoop" en bet
Amstelhotel de met ongedidd verbeide spuit-
demonstratie met medewerking van de
drijvende stooin^rand^puit „Jan van ci©r
Heyde" der brandweer aan, welke de
monstratie een buhengewoon succes had
Electrische zoeklichten en schijnwerpers
wierpen de laatste in verschillende kleu
ren hun licht over de oogeworpen wa
termassa's. waarvan het e"er* herhaaldelijk
kreten van bewondering deed opgaan.
Een lichtend wonder
Drommen van menschen schuifelen voetje
i voor voetje door de hel-verlichte »tr<iteii
van Amsterdam. Het licht straalt naar den
hemel op en- vloeit daar samen tot één ros
sige wolk van licht.
Uit de verte, van het vliegveld Schiphol,
ziet men in het Noord-Oosten een rooden
gloed. Dat is de Lichtstad, die wij zullen
gaan veroveren met het twee-motorige
Fokker-vliegtuig, de P.H.-AEH., dat gereed
staat om, bestuurd door den piloot L. Sille-
vis, op te stijgen tot het maken van een
nachtvlucht boven de hoofdstad.
Reeds gisteren zou de K.L.M aanvangen
met het houden van deze nachtvluchten bo
ven Amsterdam, doch tengevolge van den
sterken mist, die legen den avond kwam op
zetten, kon er van vliegen niets komen. En
zoo werd dus heden de Lichtweek „inge
vlogen".
Schiphol, met alle nachtlichten ontstoken,
is al een kleine illuminatie op zich zelf. Het
toestel voert slechts de navigatie-lichten en
den schijnwerper, die bij het landen zijn
diensten moet bewijzen. Als wij ons in de
cabine achter de vensters hebben geïnstal
leerd hobbelen we over het veld en weg
zinken de lichten van Schiphol onder ons.
Eenige minuten zien wij onder ons duister
nis, met hier en daar een snel wegflitsend
licht en dan, eerst dun gestippeld en dan
dichter en dichter, de eerste straten, de eer
ste buitenwijk van de stad
Een zwenking van het toestel en als
een toovertapijt zien wij plotseling de ge
heele stad onder ons. Lichtende punten,
lichtende strepen, lichtende lijnen.... geen
details meer, maar één fantastische wir-war
van licht. Dit duurt even. en dan gaat men
de details onderkennen. Het makkelijkst
herkent men het Damrak, met de dubbele
rij van thans bespottelijk klein lijkende licht-
zuilties. Als een witte piek staat het licht-
zuiltje op den Dam, het van nabij gezien zoo
imposante Edison-monument Zelfs op deze
hoogte, waar Muiderpoort en Waaggebouw
met hun gebroken lichtlijntjes naïve stuk
jes speelgoed lijken, blijft het paleis met zijn
verlichten koepel maiestueus en indrukwek
kend. De torenverlichting is echter niet op
zulke hooge toeschouwers berekend. De om
hoog-gerichte schijnwerpers werpen bun
licht schuin de 'lucht in en zoo lijken de
torens kandelaars met een krans van lichtjes
eromheen. En daartusschen slingeren zich
als lichtende linten de extra-verlichte stra
ten, waarin men als een donkere slang de
menigte, die thans tot één lange slang is
geworden, ziet voortkronkelen. Hooger trekt
de piloot het toestel, en over het donkere
Buiten—Y gaat het weer terug over de flon
kerende stad, die als een diadeem onder
ons licht. En voor we het weten hebben wij
het sprookje genoten, de lichtlijnen worden
zeldzamer, we zien weiden, die verlicht
worden door onzen eigen schijnwerper, die
door den piloot in werking is gesteld en
plots hobbelen we weer over het grasveld
van Schiphol, van de tooverwereld terug
in de nuchtere werkelijkheid en op den
beganen grond.
Maar onvergetelijk blijft deze blik op de
stad. die wij thans gezien hebben als een
levend, flonkerend juweel, dat in den avond
zijn licht naar den hemel uitstraalt, niet met
de brutale schelheid, welke wij. loopend
dcör haar straten waarnemen maar met een
teerheid, als van e"n sterrenhemel, die op
aarde is neergedaald.
Het programma van heden
Vanavond om 8 uur begint in het Stadion
de voetbalwedstrijd bij kunstverlichting: te
8 15 vertrekt de optocht van geïllumineerde
auto's van de Mauritskade hij het Kolo
niaal Instituut. Route: Linnaeusstraat. Oos
terpark, Andreas Bonnstraat, Mauritsstr.,
Weesperzijde, Ceintuurbaan, v. Baerlestraat,
De Lairessestr., Stadion (over het veld),
Amstelveensche weg. Overtoom, Bilderdijk-
str„ Rozengrcaht, Spuistraat richting Marte
laarsgracht, eindpunt.
Voorts de algemeene feestverlichting,
Rijksmuseum en Aquarium zijn geopend.
Het onderzoek
In zijn zitting van gistermiddag heeft de
Raad voor de Scheepvaart behandeld de
aanvaring van het s.s. „Gaasterland" met
een sleep op 12 Aug. j.l. bij de Zaandammer
pont.
Uit h t onderzoek bleek, dat dien dag
tiet was goed weer en helder zich om 2.20
uur in den middag de „Gaasterland" de
Hembrug passeerde. Voor de boot uit voer
een sleepboot met twee groote bakken. De
!oods van de „Gaasterland" gaf, nog vóór de
Zaansche hav n. door lange stooten, eenige
malen daarna herhaald, te kennen dat hij
den sleep wilde passeeren en de kapitein van
de sleepboot antwoordde door één stoot, dat
hij voorbij kon gaan. De sleep ging naar
stuurboord, doch toen de „Gaasterland"
nagenoeg dwars van den sleep kwam, bleek
dat de sleepboot ze<-r eigenaardig met den
eersten bak was verbonden. Een sleeper
stond n.l. vast op S B. voorbolders van den
bak, terwijl de tweede sleeper ter hoogte
van den voorsteven in een kam lag met veel
'oos. De langzaam werkende machine werd
Testopt. Dwars van den voorsten bak, raakte
de „Gaasterland" toe. raakte het achterschip
de achterbak los en de voorste kwam naar
en liep met veel vaart in den Zuidwal tegen
de westelijke remming van de pont. Was de
bak eenige maten oostelijker in den wal ge-
'oopen dan was die tegen de pont vol men
schen aangevaren De schipper van de sleep
boot, die reeds van zijn 19e jaar schipper op
cleepbooten is thans is hij 64 meent
1at de sleep zeer goed was vastgemaakt. De
B.B. sleeper stond vast op S. B. zijbolder van
den bak. De S.B. sleeper nad hij via de
vóórkam laten vastmaken op mióscheepsch
voorbolder van den bak. Bij de Hembrug
werd het sein getoond, dat de brug zou wor
den geopend. Van dat oosenblik af li p de
Gaasterland' zeer snel op. Toen de sleep
de brug passeerde was de „Gaasterland"
tuist dwars. De sleepboot draaide voll
kracht vooruit om naar S.B. lilt te kunnen
halen, zoodra de oostelijke pijler was gepas
seerd. De bakken werden echter door de
Gaasterland" medegezogen en de manoeu
vre mislukte. Toen de sleepboot genoemden
oijler passeerde was de „Gaast rland" ter
hoogte van het achterschip. Deze tosstand
werd bestendigd over een afstand van ruim
500 meter. De acht rbak raakte los kort na
het passeeren van de brug. doordat de op
varenden trachtten den sleeper in te korten
en zjj den tros niet konden houd n. Nabij
de pont (pl.m. 700 meter van de brug)
•aakte de voorste oak onder het achterschip
van de „Gaasterland" en schoof vervolgens
dwars naar den Zuidwal. De pontwacht r
meent, dat dit ongeval niet was gebeurd, in
dien de .Gaasterland" de machine eerder
had gestopt.
De loods van de „Gaasterland" verklaarde,
dat hij m t passeeren neeft gewacht, totdat
de sleep den oostelijken pijler was gepas
seerd, terwijl de brugwachter beweert gezien
te hebben dat de „Gaasterland" den sleep
reeds m de brug trachtt- te passeeren.
Uit het voortgezet onderzoek bleek dat de
kapitein van de sleepboot verzuimd had ze
ven stooten te gev n, toen hij zag, dat het
passeeren niet ging. Hij heeft toen zoo hard
mogelijk getrokken om voor te blijven.
De Raad zal later uitspraak doen.
De moordzaak-Lans opnieuw in behande
ling bü de Rotterdamsche Rechtbank-
De Eerste Kamer zal a.s. Woensdag be
ginnen met de behandeling van het Suiker-
wetje.
Een nieuwe vliegtocht over den Atlan
tischen Oceaan.
Het „Volksbegehren" in Duitschland. De
inschrijving op de lijsten tot nu toe matig.
Het kabinet-Briand afgetred. n.
A.s. Vrijdag vertrekt Mac Donald uit Que
bec naar LiverpooL
Barometerstand 9 uur v.m. 755 stilstand.
OPTICIENS FABRIKANTEN
LICHT OP. De lantaarns motten morgen
worden opeestoken om: 5.14 uur
De Kon. Ned. Indische Luchtvaart Mij.
maakt officieel bekend, dat de lijn naar
Soerabaja op 1 November geopend zal wor
den. liet landingsterrein Darmo wordt in
den kortst mogelijken tijd in orde gemaakt.
In zijn vergaderzaal in het Rijksmuseum
te Amsterdam, hield het Kon. Oudheid
kundig Genootschap, onder leiding van den
heer H. J. Scharp, een goed bezochte ver
gadering.
De voorzitter deed mededeeling van het
feit, dat vrouwe S. I. Loudon douairière van
jhr. mr. W. F. van der Wyck te Zeist, aan
het Genootschap een schenking heeft ge
daan, onder voorbehoud van vruchtgebruik
gedurende haar leven, van een buitengewoon
belangrijke collectie oud-Delftsch aardewerk,
die uit tachtig deelen bestaat, waaronder
polychroom zoowel als blauw en „Delftsch
met goud".
De Minister van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen heeft bereids zoo deelde
de voorzitter mede vrijdom van schen
kingsrecht verleend.
Op voorstel »van het bestuur, werden hier
na douairière Van der WyckLoudon te
Zeist en de heeren dr. J. H. Holwerda Jr.,
directeur van 's Rijksmuseum voor Oud
heden te Leiden en dr. J. F. M. Sterck, den
Vondelkenner, die dit jaar zijn zeventigsten
verjaardag herdacht, tot eereleden van het
Genootschap benoemd.
De heer mr. H. C. Gaillois, conservator van
het Gemeente-Museum te 's-Gravenhage
hield hierna een voordracht over „Vroege
Oost-Aziatische Pottenbakkerskunst."
Een 17-jarig meisje opgesloten
Voor de Haagsche Rechtbank hebben te
recht gestaan de 16-jarige musicus A. A S.
en de 19-jarige stoffeerder A W. H„ beiden
alhier, thans gedetineerd, wegens diefstal
onder verzwarende omstandigheaen.
Het betrof den roofoverval, 29 Juli JJ. in
een perceel aan de Eschdoomstraat te
's-Gravenhage, waarbij een 17-jarig meisje
gedurende geruimen tijd in een kast werd
opgesloten en een bedrag van f 120 werd
gestolen.
Aan den tweeden verdachte was subs, ten
laste gelegd: le. uitlokking tot misdrijf door
het geven van inlichtingen; 2e. medeplich
tigheid door het geven van inlichtingen, net
verkennen wie er in huis waren en net op
den uitkijk staan en 3e. heling van ten ge
deelte van het gestolen geld.
De 17-jarige dochter deelde mede. dat de
eerste verdachte op den bewusten middag
in huis is gekomen en gevraagd nad, om haar
moeder te spreken. Getuige zeide. dat deze
niet aanwezig was. Verdachte liep toen eerst
een beetje rond te kijken en greep daarra
getuige plotseling beet en ,'iieid een hand
op haar mond. Verdachte drong haar naar
een kast toe onöer bedreiging met een
pistool en zeide haar, dat rij niet moent
schreeuwen. Hij heeft haar vervolgens in de
kast opgesloten. Aanvankelijk heelt getuige
geweigerd te zeggen, waar zich het geld be
vond. Ten slotte heeft zij het toch gedaan.
Een tijdje later hoorde getuige verdachte
weggaan. Zij is ten slotte door haar morder
uit de kast bevrijd. Nog ve~kiaard? zij, dat
een half uur voordat de eerste verdachte
kwam, de tweede verdachte er geweest was
en gevraagd nad of naar zuster thuis was.
Op haar ontkennend antwoord is hij veer
weggegaan. Hij wist toen, dat getuige alleen
thuis was.
Het O. M. eischte tegen iede- der ver
dachten een jaar gevangenisstraf.
Door onvoorzichtigheid gedood
Bij het Departement van Defensie is be
richt ontvangen, dat Zondagavond j.l. aan
boord van H. M. 's Hertog Hendrik ;e Wil
lemstad op Curasao vermoedelijk door eigen
onvoorzichtig omgaan met ;en geweer de
marinier Manus gedood is Het stoffelijk
overschot is te Willemstad b -graven Aan
de te Doesburg wonende famiFe van den
overledene is van de droeve gebeurtenis
vanwege het Departement van Detcnsie
kennis gegeven.
Voor 1000 tafelzilver ontvreemd
Gisternacht heeft alhi r een brutale in
braak plaats gehad ten huize van den hee.
Dorrepaal, grenzend aan de autogarage van
den heer ieuwenhoven. Door een raampje
aan de achterzijde van het gebouw hebber,
de dieven zich toegang verschaft. In eer
v rtrek is alles overhoop gehaald en voor
ongeveer f 1000 aan tafelzilver meegenomen
Ten bewijze dat de dieven zich op hun ge
mak hebben gevoeld, getuigde de koektrom
mel, welke ledig werd bevond n. De politie
heeft de zaak in handen tot onderzoek er
heeft de hulp ingeroepen van de Oegstg es
ter politie, welke haar speurhond heeft be
schikbaar gestell. Van de daders is evenwel
geen spoor
Te Deventer heeft zich bij een 6-jarig
meisje een geval van kinderverlamming voor
gedaan.
De patiënte is in het ziekenhuis opge
nomen.
Te Amsterdam kwam de door de Commis
sie ter behartiging der Belangen van N d rr-
landsche Rubberproducenten bijeengeroepen
vergadering van Nederlandsche rubbsrpro-
ducenten byeen, ter besprek ng van het
voorstel, een rubberverkooporganisatie te
stichten. Een 150-tal be'angstellender. was in
in de groote aula van het Koloniaal Insti- t
tuut bijeengekomen.
Medegedeeld werd, dat de Nederlandsche
plantagerubber in Ned.-Indië ruim 85000 ton
bedraagt, waarvan in deze vergadering
30.000 ton zijn toegezegd. Of dit in Engeland
voldoende zal worden geacht, is zeer twijfel
achtig.
Men ging na bespreking over tot het op
maken van een lijst der vertegenwoordigde
tonnages waaruit bleek, dat van 41.755 ver
tegenwoordigde tinnen 300.000 ton was
toegezegd of 75
