J f750. (250, (125, f50. (4C, OVERHEID EN CHRISTENDOM WOENSDAG 13 NOVEMBER 1929 (fel Voornaamste Nieuws Telegrafisch Weerbericht LAATSTE TELEGRAMMEN DIT NUMMER BESTAAT UIT DRIE BLADEN DRIE EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 17308 AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER EN TWINTIG UREN NA HET ONGEVAL. HET KARAKTER VAN HET KABINET DE FINANCIEELE VERHOUDING TUSSCHEN RIJK EN GEMEENTEN BRAND TE BERGEN f..- DE TOEKENNING VAN NOBELPRIJZEN Voor letterkunde Voor physica De postvluchten naar Indië DE STRANDING VAN HET DUITSCHE STOOMSCHIP „MENES" De lossing van het schip Scheepvaart op het Noordzeekanaal Mevrouw Zoebkof overleden Onbewaakte overwegen ALJECHIN BLIJFT WERELDKAMPIOEN SCHAKEN BRAND TE ALKMAAR J.. J. WEBER ZOON Groote Houtstraat 166 Haarlem BUREAUX NASSAULAAN 49 Telefoon No. 13X86 .drie lijnen) Postrekening No. $970. ABONNEMENTEN voor Haarlem en Agentschappen: per week 45 ct.; per kwartaal 3.25; pei post per kwartaal 3.58 bjj vooruitbetaling. NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ADVERTENTIEN 35 ct. p. regel VRAAG- EN AANBOD-ADVERTEN- TIES. 1—-4 regels 60 et p. plaatsing, elke regel meer 15 ct., bij vooruitbet BQ contract belangrijke korting. INGEZONDEN MEDEDEELINGEN tusschen den tekst 60 ct. per regr AMeabnnné -op dit blad zijn ingevolge de verzekeringsvoorwaarder ahaa tegen ongevallen verzekerd voor een der volgende uitkeeringen OUÜUa" Levenslangegeheeleongeschiktheid tot werken door verlies van beide armen, beide beenen ot beide oogen bij een ongeval met doodelijken afloop bij verlies vaneen hand. een voet ot een oog hij verlies van een duim ot wijsvinger bij 'n breuk van been ot arm. bij verlies v ee* anderen vinger. Er heerscht een verwoede strijd, met aanvallers en verdedigers, vóór en te gen het christendom, over de geheele wereld. Men moet wel weinig belezen en zeer kortzichtig zijn, wanneer men dat niet inziet. Universiteit, kapitaal, tooneel, film, het groot-stadsleven in het algemeen en wat niet al meer, alles werkt samen om het christendom op zijn beproefde grondvesten te doen wankelen. En waarlijk, de tegenstanders zouden tal rijk, machtig, brutaal en vindingrijk genoeg zijn om ons tot kleinmoedigheid te brengen, wanneer wij niet de woor den der Goddelijke Belofte bezaten. Het droevigste is wel, dat het oude Europa, waar het christendom hes eerst tot bloei kwam, waar het bloed van zooveel martelaren vloeide, waar zoovele heiligenlevens ontloken en geur verspreidden, waar het christendom zijn hoogste triomfen vierde dat dit oude Europa de zwaarste mokerslagen van den vijand heeft te doorstaan. In Europa, rondom ons dus, wordt een strijd gevoerd op leven en dood. Die strijd is in vollen gang. zonder dat wij, de ooggetuigen, ons daarvan misschien ten volle rekenschap geven. De groot-industrie vermaterialiseert de millioenen-massa der arbeiders en brengt haar ten minste in het midden van ontzettende gevaren, waartegen zij niet opgewassen is. Literatuur, tooneel en bioscoop leggen de bijl aan den wor tel van den boom en ondermijnen met vereende kraphten de grondslagen van huwelijks- en gezinsleven. Mochten alle katholieken dit toch eens voldoende beseffen, door alle neu traliteit te laten varen, alle onverschil ligheid opzij te zetten en strijders te worden in het leger van Koning Chris tus! Laat men zich toch niet schamen! Immers, de vijand schaamt zich ook niet. En we zijn toch niet uitsluitend en zelfs niet op de eerste plaats op de wereld om zaken te doen, om te genie ten: ons doei ligt veel hooger. Wat echter het meest teleurstelt, is het feit, dat in Europa, waar eertijds on der de gezagdragers menig heiligenle ven werd aangetroffen; denk slechts aan een H. Lode wijk, Koning van Frankrijk, een H. Elisabeth van Honga rije en zoovele anderen, dat daar nu door de Overheid zelf wordt meege werkt om de christelijke beginselen te ondermijnen. Die Overheid handelt daarmee welis waar zeer kortzichtig, want wanneer de christelijke beginselen in het openbare leven eenmaal zouden hebben afge daan, zou zij eerst recht beseffen, dat zij zelf in de eerste plaats alleen op drijfzand bouwt. Wij hebben kortgeleden nog aange toond, hoe in Berlijn een optocht van vrijdenkers, die de grofste aanvallen op de Kerken ondernam, door de plaatse lijke overheid werd beschermd. Maar hetzelfde kwaad openbaart zich op veel breeder terrein. Het Centrum en de Beiersche Volkspartij stelden kort geleden voor in het Duitsche Wetboek van Strafrecht een bepaling op te ne men van den volgenden inhoud: „Wie in het openbaar een godslastering pleegt, of wie openlijk een in het Rijk publiekrechtelijk bestaand kerkgenoot schap, zijn inrichtingen of gebruiken beschimpt of verachtelijk maakt, wordt gestraft met ten hoogste 2 jaren gevan genisstraf of met geldboete." Men zou zoo zeggen, dat een derge lijke bepaling in een land, dat toch al tijd nog Christelijk heet te zijn, van zelfsprekend is, maar wie zóó oordeelt, vergist zich, want toen dit voorstel in de betrokken Commissie van den Rijksdag kwam, had de eene partij dit en de an dere partij dat aan te merken en het slot was, dat de meerderheid er tegen waser tegen om aan God en aan den godsdienst, waaraan het land zijn geheele beschavingsleven heeft te dan- ketl, de bescherming te verleenen, welke aan den minsten staatsburger van rechtswege toekomt! Is dit niet in- tieurig? Is dat niet kenteekenend? Moeten wij hiervoor onze beide oogen niet wijd openen? Nu meene men niet, dat Duitschland een op zich zelf staand geval vormt, want ongeveer terzelfder tijd deed zich iets dergelijks voor in den Nationalen Raad van Zwitserland. Daar werd een bepaling ter opneming in het Wetboek van Stiafrechti voorge steld, gericht tegen hen, „die openlijk schimpende of beleedigende uitdruk kingen ten opzichte van God bezigen.'-' Men ziet dat deze uitdrukking nog minder ver gaat, dan die, in Duitsch land voorgesteld. Dit belette nochtans niet, dat het voorstel werd verworpen. Gods Naam behoefde blijkbaar in de oogen van den Zwitserschen Nationalen Raad geen bescherming! Een protestantsche afgevaardigde slingerde dan ook den Nationalen Raad de vraag in het aangezicht: „Zijn wij, Zwitsers, nog een volk van Christenen?" Hoe kan men eerbied hebben voor een Overheid, voor een gezag, dat zelf de eere weigert aan het Oppergezag, waar aan zij alle macht ontleent? In andere landen is het al weinig beter en zoo worden God, godsdienst, gods dienstige gebruiken en instellingen prijs gegeven aan het eerste het beste ver achtelijk individu, dat in zelfonteering meent zich daaraan te mogen vergrijpen. Zoo staat het oude christelijke Europa, dat zijn missionarissen vol doodsver achting uitzendt om aan onbeschaafde volken het christendom te prediken, door middel van zijn overheid op tegen alles waaraan het zijn beschaving van eeuwen dankt. Ja, de rol van de Overheid in vele Europeesche landen is wel betreurens waardig en vol verblinding! Gelukkig ons kleine Nederland, dat althans in hoogste instantie nog gezag dragers kent, die vol eerbied Gods Naam op de lippen nemen en die eiken mor gen vóór zich aan hun overheidstaak te wijden vol eerbied de knie buigen voor Hem, aan Wien zij hun gezag ont- leenen. Men heeft Jhr. Ruys hier en daar ver weten, dat hij met de formatie van zijn kabinet een beetje hAfcstig te werk is gegaan, na de magistrale rede, welke de leider der regeering gisteren in de Kamer uitgesproken heeft, zal echter wel niemand meer durven beweren, dat Jhr. Ruys de belangrijkheid van zijn taak heeft onderschat en dat hij niet in volle overtuiging en welbewust de groote daad gesteld heeft, precies zóó, als hij meende haar te moéten stellen. Uitvoerig heeft de minister uiteen gezet, waarom hij aldus te werk is ge gaan, en na zijn redevoering blijft er geen schijn van twijfel over het karakter van dit kabinet meer over. Z. Exc. heeft ons wél volkomen gelijk gegeven. Dit kabinet is extraparlementair, om dat het niet steunt op bepaalde partijen in de Kamer na voorafgegaan overleg, maar desniettemin mag men dit kabinet gerust rechtsch noemen, omdat het zich voorstelt bij zijn regeerbeleid uit te gaan van de beginselen, welke leven in de rechtsche partijen en in verband daarmede ook is samengesteld uit man nen, die deze beginselen zijn toegedaan. Inderdaad was in de gegeven omstan digheden geen andere, en zeker geer. betere oplossing mogelijk geweest. Het parlementair ideaal moest men laten varen: „Voor de vorming van een parlementair Kabinet, aldus Jhr. Ruys, was noodig de zekerheid, dat de rechtsche meerderheid het Regeerings-program zou steunen toen een der partijen om redenen in welker beoordeeling ik thans niet mag treden weigerde haar instemming daarmede te be tuigen, verklaarden de beide andere partijen als gevolg dezer weigering zich eveneens van steun te moeten onthouden. Daarmede ont zonk de grondslag van een Rechtsch parle mentair Kabinet en bleef slechts als uit komst een extra-parlementaire formatie. Waarom dan rechtsch? De kabinetsformateur zeide daarom trent: „Het valt niet te ontkennen, dat de leden der rechterzijde, bij sommige pun'en, die hen verdeeld houden, toch veel gemeenschap pelijk goeds bezitten. De opvattingen over het gezag, over het huwelijk, over het gezin. Over de zorg voor de groote gezinnen, over den invloed van den godsdienst op het staatsbestel en menig ander uiterst gewichtig beginsel loopen ter rechterzijde minder uiteen dan de inzichten van elke andere meerderheids-combinatie Scheen het onder deze omstandigheden niet als aangewezen, dat ik, toen mij de opdracht werd verstrekt een extra-parlementair kabi net samen te stellen, mijn blik allereerst deed rusten op mannen, die de beginselen der rechterzijde zijn toegedaan?" En met dit kabinet denkt Jhr. Ruys nu vruch .dragenden arbeid te kunnen verrichten; hij ziet er een verbetering van het vorige kabinet in: „Daarbij komt, zoo zeide hij verder dat het voorafgaande kabinet op door vrijwel ieder gebillijkte gronden zich onthouden heeft principieele vraagstukken aan te roe ren. Gedurende welhaast drie en een half jaar is deze politiek gevolgd. Maar eenzelfde hands off kan men toch niet voor een vol gende periode wederom toepassen. Welk kabinet dus ook optrad, noodzakelijk was het, dat althans zoodanige homogeniteit be stond om ook principieele vraagstukken tot oplossing te brengen. En nu vraag ik in ge- moede: gezien de samenstelling der Kamer gelijk zij na de jongste verkiezingen is ge vormd, welk Kabinet kan verwachten voor zoodanige vraagstukken een meerderheid te vinden, wanneer het niet uitgaat van de beginselen, beleden door de partijen der rechterzijde? Zeker gebleken is, dat niet alle drie deze partijen zich tot de belofte aan steun aan een rechtsch kabinet op een bepaald program hebben laten vinden. Maar evenzeer is ge bleken en ten allen overvloede hebben deze leerrijke debatten dit bevestigd dat zij toch heel wat liever vraagstukken, waar om het hier gaat, behandeld zien döor een Kabinet bestaande uit Ministers, die dezelf de becin-oien ziin toeg*da«n dan uit ande ren. Met dit alles voor oogen zal men ueseffe i, dat ik van meening was en nog steeds ben, dat onder de gegeven omstan digheden slechts een rechts georiënteerd extra-pai .ementair Kabinet recht van be staan heeft." Dankbaar heeft de leider der regeering nu den royaal toegezegden steun van de rechtsche partijen (voorzoover men de toezeggingen van Chr.-Historische zijde óók zoo omschrijven mag) aanvaard, en de regeeringsmachine kan thans in werking worden gezet. Zij moge een gave productie leveren en niet ontijdig onklaar raken! Geen belastingverhooging In de gistermiddag gehouden vergadering der Tweede Kamer heeft de mimsler van Financiën, de heer De Geer. meegedeeld, dat hij de wet tol herziening van de finan- cieele verhouding van rijk en gemeenten zonder belastingverhooging hoopt te zullen kunnen invoeren. Boerderij in de vlammen opgegaan Gistermidag om Ongeveer half 5 ontstond ioor onbekende oorzaak brand in de groot: .oerderij vanden heer Houtkooper. be- .'oond door het gezin Nieuwland, geleger. an de Bergervaart m het land tegenovei Ruim 5 uur was de motorbrandspuit uit tergen aanwezig, doch deze vermocht nie; 'e vlammenzee te stuiten. De geheele boerderij ging in de vlammen >P- I199M Het Duitsche stoomschip „Menes" is Dinsdag bij het binnenkomen te IJmuiden tegen de blokken van de Noordpier geloopen, waardoor het onder de waterlijn ernstig werd beschadigd. Het schip is aan den Noord wal nabij het fort aan den grond gezet, om zinken te voorkomen Aan den Duitschen letterkundige Thomas Mann Een W B.-telegrara uit Stockholm meldt;' dal de Nobelprijs voor letterkunde is toege kend aan den Duitschen schrijver Thomas Mann. Toegekend voor 1928 aan prof. Owen W. Richardson Prof. Owen Williams Richardson te Lon den verkreeg den Nobelprijs van 1928 (wel ke verleden jaar niet werd toegekendl voor natuurkunde. Voor 1929 aan Louis Victor de Broglie Nader seint Wolff uit Stockholm, dat de Akademie voor Wetenschappen voorts be sloten heeft den Nobelprijs voor physica voor 1929 toe te kennen aan den heriog Louis Victor de Broglie te Parijs voor ont dekkingen op het gebied der electronen. Bijna f 47.000 boete Ongedekt vervoer van spiritus Het Gerechtshof te Amsterdam heeft uit spraak gedaan in het hooger beroep van den schipper eener motorschuit, die door de zesde kamer der Amsterdamsche Rechtbank veroordeeld werd tot 46.851.75 of één week hechtenis wegens het ongedekt vervoer van spiritus. Het Hof vernietigde het vonnis, verwierp het verweer van den raadsman, dat de ver dachte niet beter wist. of de vaten hielden mineraalwater in en veroordeelde hem. op nieuw rechtdoende, tot 46.851.75 boete vjjfmaal het bedrag van den verschuldigden accijns of één week hechtenis. Het derde retourvliegtuig Dinsdag 19 November vertrekt het derde retourvliegtuig van Batavia naar Amster dam. Dat is de thans weer geheel herstelde P.H.-A.E.O. met als bestuurders Duimelaar en Tepas en als werktuigkundige Waalewfjn. Gisteren zijn 40 werklieden uit A'dam gearri veerd voor de lossing van 't Duitsche s.s. „Me nes", dat met een lek onder de waterlijn aan den Noordwal nabij het Pantserfort ligt gemeerd. Na 9 uur gewerkt te nebben, werd deze ploeg afgelost door 39 werklieden uit IJmuiden die den geheelen nacht aan de lossing neboen geweTkt. De duiker J van Drummeien, die gisteren een onderzoek naar de schade heeft inge steld, achtte dichting van het gat in oen scheepswand niet mogelijk. Men gaat nu verder met de lossing van het schip. Ook de pompen van het schip iijn in werking gesteld. Een dag vol ongelukken Tengevolge van het spoorwegongeluk te Uitgeest, kwam gisteren te Den Helder de trein van 9.37 nagenoeg leeg aan Hij werd Ie 11 26 gevolgd door een volgtrein die een aantal reizigers aanbracht Deze vo.gtrein heeft nabij NoordScharwoude een auto aangereden, welker bestuurder licht ver wond werd, terwijl de auto zelf totaal ver nield werd. Het merkwaardige is. dat op dezen trein dezelfde hoofdconducteur dienst deed die des morgens het spoorwegongeluk te Uitgeest medemaakte. Voor hem was het dus een dag vol onge lukken! In de afgeloopen week is de scheepvaart op het Noordzeekanaal zeer druk geweest. Het aantal inkomende en uitgaande sche pen, dat de sluizen te IJmuiden in die week passeerde, bedroeg 203. De hooivoorraad en inboedel gingen ver loren. Het vee liep nog in het land. Persoonlijke ongelukken kwamen niet voor. Verzekering dekt de schade. .Rustwat" te Bergen. IgONN, 13 Nov. (V.D.) Mevrouw Zoeb- kol, geboren prinses Victoria, een zuster van ex-Keizer Wilhelm II, is hedenmorgen kort voor zeven uur te Bonn overleden. De uitvoering der Motor- en Rij wiel wet Geldigheidsduur van rijbewijzen. De Minister van Waterstaat brengt onder Je aandacht van houders van rijbewijzen als bedoeld in art. 9, lid 1, onder 3, der Vlotor- en Rijwielwet, dat, de geldigheid van alle rijbewijzen, afge geven vóór 1 November 1925, thans geëin. digd is; de geldigheidsduur van rijbewijzen, afge geven tusschen 1 November 1925 en 1 No vember 1927, in elk geval eindigt twee jaren en acht maanden na den dag van afgifte: de geldigheidsduur van rijbewijzen, afge. geven na l Nov. 1927, eindigt twee j5ar na den dag van afgifte: het bovenstaande geldt zoowel ten aan zien van rijbewijzen, waarop de laatste dag van geldigheid staat aangegeven als ten aanzien van die, waarop deze niet staat aan gegeven; het belang van bestuurders van motor rijtuigen, wier rijbewijzen overeenkomstig het voorgaande hun geldigheid verloren hebben, medebrengt zich tijdig van een nieuw rij bewijs te voorzien. Een proef met flikkerlichten De Minister van Waterstaat heeft een brief tot de Commissarissen der Koningin gericht, waarin hij zegt te hebben beslist dat de Nederlandsche Spoorwegen proeven moeten nemen met het aanbrengen van flik kerlichten op overwegen, gelegen in wegen met snelverkeer, waar de plaats van den overweg weinig de aandacht trekt Deze flikkerlichten zullen waarschijnlijk worden, aangebracht op de nabij de overwe gen geplaatste andreaskruisen (waarschu wingsborden). Uit den aard der zaak is het wensche- lijk, zegt de minister, dat het publiek deze lichten, zooals trouwens ook de waarschu wingsborden. reflectoren en andere seinen welke dienen om onbewaakte overwegen aan te duiden, ontziet daar vernieling ot beschadiging hiervan ernstige gevolgen kari hebben Alle inrichtingen van onderwijs zul len de leerlingen ernstig moeten wijzen op het onveranlwoordelijke van vernieling en beschadiging dezer seinen en op de ernstige gevolgen, die daaruit kunnen voortvloeien. Van links naar rechts: Aljechin, wereldkampioen, Laskef, oud-wereldkampioen en Bogol jubow De 25ste partij om het wereldkampioen schap schaken tusschen Dr. Aljechin en Bo- 'oljubow werd gistermiddag te Wiesbaden voortgezet. Na 55 zeten eindigde de partij in emise, waarmede Aljechin wereldkampioen schaken blijft. Aljechin's totaal is 1514 punt 'Jogoljubow heeft 9|/> punt. Waarschijnlijk vindt nu het volgende jaai Ie revanche-match plaats tusschen den oud wereldkampioen Capablanca en Aljechin. Vanmorgen om half 5 ontstond door on bekende oorzaak brand in de woning bover bet St Rosa-patronaat aan het Varnebroel te* Alkmaar. De brandweer was om even voor half ze' er plaatse en gaf terstond met 5 stralei •ater. De bovenwoning bewoond door den hee- Baas en de daaronder gelegen garag' randden uit. Het patronaat bekwam veel waterschade Naar wij vernemen was een en andei verzekerd. Door den Officier van Justitie bij de Haagsche Rechtbank is tegen een woonwa genbewoner wegens moord 10 jaar gevan genisstraf geëischt. De toekenning der Nobelprijzen voor let terkunde en physica. De ministers Ruys de Beerenbrouck en De Geer hebben bij de behandeling der rijks:- begrooting voor 1930 het woord gevoerd. Geen belastingverhooging. Verschenen is de momerie van antwoord in zake de begrooting van Justitie. De Nobelprijs voor Letterkunde toege kend aan Thomas Mann. De Nobelprijs 1928 voor Natuurkunde is toegekend aan prof. O. W. Richardson te Londen. Die voor 1929 zal worden toege kend aan den hertog Louis Victor de Broglie te Parijs. De Nobelprijs-1929 voor Scheikunde ver deeld tusschen een Duitsch- en Britsch hoog leeraar. Het tijdstip voor de tweede Haagsche con ferentie zou bereids zijn vastgesteld. Een rede van den voorzitter der Fransche Kamer ter gelegenheid van den llden ver jaardag van den wapenstilstand. De Centrum-fractie bepaalt eenstemmig haar standpunt ter zake van de echtschei dingsprocedure. In de Chineesche provincie Honan zou het tot een grooten slag zijn gekomen. Barometerstand 9 uur v.m.: 748. Stilstand. OPTICIENS - FABRIKANTEN Licht op De lantaarns moeten morgen worden opgestoken om: 4 uur 36 min. Hoogste barometerstand 762.9 m.M. te La Conma. Laagste barometerstand 733 mM. te Ler wick en Thorshavn. Verwachting: Zwakke tot matigen, zuide lijke tot' westelijken wind, gedeeltelijk be wolkt, waarschijnlijk enkele regen- of ha gelbuien, weinig verandering in temperatuur. Storm waarschuwingsdienst Geseind hedenmorgen om 9 ui:'' van De Bildt aan alle posten: Attentie-sein neer! Een Italiaansch vrachtschip redt de bemanning van een Fransch watervliegtuig SPERZIA, 13 Nov Het Italiaansche vrachtschip „Augusto" heeft in antwoord op S.O.S.-seinen, uitgezonden door 't marine- station, gemeld in den nacht gered te heb ben de bemanning en de passagiers van het Fransche watervliegtuig op den dienst Mar seilleTunis, dat gedwongen was nabij kaap Palmeri te dalen. Kaap Palmen ligt op Sardinië. De Augusto is op weg naar Ca- gliari. De vervlaamsching der Gentsche Hoogeschool Een dagorder der links-iiberale - Kamerfractie BRUSSEL- 'fj' November B.T.A. De links-liberate'-/ffactie uit de Kamer en den Senaat hebben gisteren een ctagorder aan genomen, waarin het recht der 'Vlamingen wordt erkend op een organisatie aan de uni versiteit van Gent, waarin het boogere on derwijs geheel in hun taal gegeven wordt. In de dagorder wordt verder verklaard, dat de vervlaamsching van de Gentsche uni versiteit toelaatbaar is, daar hierbij de vrij heid der studenten wordt gewaarborgd en de rechten der minderheden op taalkundig gebied worden beschermd. Nobelprijs 1929 Scheikunde Verdeeld tusschen een Duitsch en Engelsch hoogleeraar STOCKHOLM, 13 November Wolffbureau De Zweedsche Academie voor Weten schappen heeft besloten den Nobelpnjs-1929 voor de scheikunde te verdeelen tusschen den Duitschen hoogleeraar aan de Univer siteit te Stockholm, prof. Fritz von Euler Chelpin en den hoogleeraar aan de Universi teit te Londen, prof. Arthur Harden. De prijs is hun toegekend voor hun onderzoe kingen over de gisting der ruikersoorten ea de daarbij optredende enzijmen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1929 | | pagina 1