Binnenlandsch Nieuws
De
Partijraad der
R. K. Staatspartij
FURQL
Jticive
schrale
■huid
VAN JAN KLA ASSEN EN TRIJNTJE
VIERDE BLAD
ZATERDAG 23 NOVEMBER 1929
BLADZIJDE 1
EERSTE KAMER
Rechtstoestand van ambtenaren
TWEEDE KAMER
Accountants-examens
Ir. L. A. Fruytier weer terug
bij de Arbeidsinspecte?
De Wethouders-crisis
te 's-Gravenhage
LANDBOUW EN VEETEELT
Barnevelders naar Mexico
KUNST EN KENNIS
Borstbeeld
Herman Heyermans
Nederlandsche
Stedengeschiedenis
UIT ONZE OOST
Nieuwe officieren voor
Curasao
Z.D.H. Mgr. H. van de Wetering herdacht Mgr. Nolens
over de verkiezingen De actie voor het
Dr. Schaepmanfonds
LEGER EN VLOOT
Het 250-jarig bestaan der
Artillerie ïnrchtingen aan de
Hembrug
SOCIAAL LEVEN
Het Wit-Gele Kruis in het
Bisdom Haarlem
FINANCIËN
Nederlandsch- Amerikaansche
Hypotheekbank
N.V. Gemeenschappelijk bezit
van aandeelen Philips
Gloeilampenfabrieken
Verschenen is het Voorioopig Verslag over
het ontwerp van wet, houdende regelen, be
treffende den rechtstoestand van ambte
naren (dooi de Tweede Kamer aangeno
men 23 October j.O.
In het algemeen werd dit wetsontwerp
met zeer gemengde gevoeiens ontvangen,
welke in nooldzaak het gevolg waren van
het feit, dat het, in aiwijking met den con
siderans, welke zeer algemeen gewaagt van
den .rechtstoestand der ambtenaren", m
hooidzaak beperkt is gebleven tot het lor-
meele recht en dat een uitgewerkte rege
ling van het materieeie ambtenarenrecht
ontbreekt.
Vry algemeen gevoelde men zich dan ook
teleurgesteld en bovendien koesterde men m
niet geringe mate de vrees, dat de inciden-
teele regeling van de administatieve recht
spraak aameiding zou geven tot verwarring,
wanneer eindelijk een algemeene regeling
te dien aanzien zal worden getroffen.
Sommige leden waren den minister dank
baar voor dit ontwerp, omdat hij naar net
bereikbare heeft gestreefd.
Andere leden betwijfelden of aan een
wettelijke regeling als hier wordt geboden,
inderdaad een zoo groote behoefte bestaat
als gemeenlijk wordt aangenomen.
Sommige leden betoogden, dat het jam
mer is, dat deze rechtspraak niet is toe
bedeeld aan de afdeeiing voor de geschillen
van bestuur van den Raad van State Hier
tegenover betuigden verschillende leden
hun instemming met het feit, dat de Raad
van State buiten deze regeling is gelaten,
want was dit niet het geval geweest, dan
zouden er nog veel meer moeilijkheden zijn
gerezen en waarschijnlijk niets kurnier. "or
den tot stand gebracht.
De instelling van den Centralen Raad
van Beroep, te Utrecht, als hoogste instan
tie, vond weinig toejuiching.
Verschillende leden brachten de vraag ter
sprake oi de onttrekking aan de kennis
neming van de rechterlijke macht van
twistgedingen, gevoerd tusschen ambtenaren
en administratieve organen over schuldvor
deringen, bepaaldelijk over die tot uitbeta
ling van het bedongen salaris, niet in strijd
is met art. 154 van de Grondwet.
Vergadering van Vrijdag 22 November
Voorzitter mr, J. R. H. van Schaik
De begrooting van Justitie wordt goedge
keurd met 74 tegen 1 stem na korte ver
klaring van de heeren DUYS, WIJNKOOF
en MARCHANT, die hun ontevredenheid uit
ten over de houding van den minister in de
Giessen-Nieuwkerkzaak.
De heer DROP (S.D.A.P.) vraagt een in
terpellatie aan over de staking te Sluiskil.
Op dit verzoek zal Dinsdag beslist worden.
Aan de orde is de begrooting van Binnen-
landsche Zaken en Landbouw.
De heeren GERHARD (S.D.A.P.) en
SCHOKKING (C.H.) wenschen samenvoe
ging van het krankzinnigenwezen en de
volksgezondheid.
De heeren KERSTEN (S.G.P.) dringt aan
op verbetering van de vaarten en wegen en
verlaging van de belastingen in het land
bouwbelang.
De Minister RUYS DE BEERENBROUCK
Ziet in de scheiding van het krankzinnigen-
wezen en de volksgezondheid geen practi-
sche bezwaren en zal de opmerkingen van
den heer Ker ten bij de afdeeiing Land
bouw behandelen.
De heer VAN DEN HEUVEL (A R.) klaagt
over het te streng verbod in Gelderland van
het zitten op hondekarren en komt op tegen
de samenvoeging van kleine gemeenten wel
ke door de sociale en cultureele belangen
der bevolking niet gevorderd wordt. Hij komt
op tegen den stemplicht en bepleit de zetel-
verdeeling bij de verkiezingn or de Tweede
Kamer, evenals voor de Eerste Kamer.
De heer VAN DER HEIDE (S.D.A.P.) cri-
tiseert hei optreden van den burgemeester
van Sleen als ronselaar van werkwilligen bij
de staking in Oostelijk Groningen en dringt
aan op de benoeming van een sociaal-demo-
craat, indien in Drente een vacature komt.
De heer FLESKENS (R.K.) wenscht pen
sioen voor ex-ambtenaren van geannexeerde
gemeenten wier wachtgeld is vervallen.
De heer HIEMSTRA (S. D. A. P.) heeft
bezwaar tegen de benoeming tot burgemees
ter van personen die een bedrijf uitoefener
daar bij de arbeidsconflicten het privaat- en
het gemeentebelang in botsing komen en
klaagt over de schorsing van raadsbesluiten
tot data, waarop de besluiten geen effec'
meer sorteeren.
De heer IJZERMANS (V.B.) bestrijdt d
opvatting der regeering-, dat het raadslid
maatschap en het ambt van rijksontvanger
onverecnigbaar zijn.
De heer VAN ZADELHOFF (S.D.A.P.) be
pleit steun aan de dierenbescherming, het
streng handhaven van de voorschriften, in
zake het gebruik van trekhonden, maatrege
len ter Descnerming van vogels, enz.
De heer LINGBEEK (H. G. S.) zegt, dat
een aantal burgemeestersbenoemingen van
net laatste jaar ons volk onaangenaam en
diep hebben getroffen. Eerst werden Was
senaar en Noordwijk voorzien van Room-
sche burgemeesters. Dat kon nog eenigszins
worden goedgepraat, daar Roomschen en
Protestanten er ongeveer even talrijk wa
ren. Maar toen kwamen Hilversum en Nij
megen, waardoor het record werd geslagen.
Onder liberaal bewind was er onder de
kerkelijken niet genoeg timmerhout voor
benoemingen. Een dergelijke verontschuldi
ging ontbreekt echter thans. Waarom
moest een jonge Katholiek, kersveTsch uit
de universiteit van Nijmegen, burgemeester
worden van een belangrijk Nederlandsch
dorp. Men erkent in theorie den neutralen
staat; alleen bij benoemingen gaat men stil-
lekens zijn gang en benoemt zijn eigen ge-
loofsgenooten.
De heer GERHARD (S.D.A.P.) bestrijdt het
betoog van den heer v. d. Heuvel tegen ver-
eeniging van gemeenten.
De samenvoeging van kleinere gemeenten
moet in het algemeen belang worden geacht
Spr. bepleit alsnog vereeniging der ge
meenten Venhuizen en Wijdenes.
Spr. stemt volkomen in met hetgeen de
heer Fleskens heeft gezegd over de op
wachtgeld gestelde ambtenaren van de ge
annexeerde gemeenten. De staatsrechtelijke
positie van den Wieringermeerpolder dient
in het belang van een gezonde ontwikkeling
van dien polder zoo spoedig mogelijk haar
beslag te krijgen. In zake dieren- en vogel
bescherming sluit spr. zich bij de vorige
sprekers aan.
De heer DUYMAER VAN TWIST (A.R.i
preekt over de scheepvaartrechten, door ge-
meenten en waterschappen geheven, vol- j
gens vaak veel te hooge tarieven Spr -
vraagt, of de minister zich houdt aan de
maatregelen, door zijn ambtsvoorganger ge
nomen om een billijke heffing te waar
borgen.
Mei. WESTERMAN (V.B.) sluit zich aan
thj hetgeen de heer Van Zadelhoff en mevr.
BakkerNort over de dierenbescherming
hebben gezegd. De regeering diende ten deze
voor te gaan en een goed voorbeeld te ge
ven.
De heer OUD (V.D.) vereenigt zich met
het betoog van den heer IJzerman in zake
de vereenigbaarheid van het ambt var
Rijksontvanger met het raadslidmaatschap
Spr. begrijpt het standpunt van den ministe
in zake de vereeniging van Venhuizen en
Wijdenes niet. Destijds heeft dezelfde mi
nister de wenschelijkheid van die vereeni
ging betoogd ofschoon de kleinste gemeen
de Wijdenes er tegen was en een desbetref
fend ontwerp ingediend. Thans is ook Wij
denes voor vereeniging.
Mejuffrouw MEIJER (R.K.) dringt aan op
invoering van dansverloven, met het oog
op de ernstige moreele gevaren aan de dans
gelegenheden verbonden. De kosten voor ja
ponnen enz. leiden vaak tot diefstal. Daar
bij komen de zinnelijke prikkels. Het toene
mend dansgevaar bepaalt zich niet tot de
groote steden maar tast ook de kleine plaat
sen aan. Het wordt een Seuclie, zooals een
vrouwelijk iid van den Rijksdag zeide.
Toen bleek, dat de film een gevaar vooi
de jeugd kon worden, zijn wettelijke maat
regelen genomen om dit kwaad te keeren
Waarom dan ook niet tegen de dancings?
3pr. ziet daarin even groot gevaar als in 't
alcoholkwaad. Rotterdam heeft daarteger
reeds maatregelen genomen. Vele gemeente
besturen hebben echter een stuw van boven
noodig. De Rijkswetgever stelle daarom
aenige minimum-normen vast, waaraan een
gemeentelijke verordening moet voldoen
De minister benoeme daartoe een kleine
commissie.
De heer VOS (Lib.) bepleit vereeniging var
Wijdenes en Venhuizen en sluit zich aan bij
de heeren IJzerman en Oud inzake de ver
eenigbaarheid van het ambt van Rijks
ontvanger met het lidmaatschap van den
Raad.
De heer BOON (lib. vraagt den Minister
of de verkiezingen in het vervolg niet ge
steld kunnen worden in de tweede helft
van Juni.
Spr. behandelt vervolgens de toestanden
te Nieuw-Beierland. De burgemeester neemt
daar den titel van tu.gervader naar f
schijnt al te letterlijk op. Er zijn daar ta'
van klachten tegen den burgemeester; de
klagers zijn gehoord door den majoor der
Rijksveldwacht Dorser, ook bekend uit de
Giessen-Nieuwkerkzaak. Maar daarbij wor
den de klagers meer behandeld als beklaag
den. De Minister stelle een ernstig onder
zoek in.
De heer Van VOORST TOT VOORST
(R. K.) heeft geen bezwaar dat men op
een hondenkar zit, wanneer de hond vol
doende schofthoogte heeft. Aan het vervoei
van melkbussen van en naar het land met
hondenkarren, moeten geen moeilijkheden m
den weg worden gelegd.
De vergadering wordt te 5.10 verdaagd tot
Dinsdagmiddag 1 uur.
In een buitengewone vergadering van het
bestuur van de Nederlandsche Broederschap
van Accountants, te 's-Gravenhage gehouden
heeft de installatie plaats gehjid van de
commissie van Toezicht op de Examens der
vereeniging, bestaande uit de heeren J. J.
C. van Dijk, oud-minister van Oorlog, ar.
H. W E. Moller, inspecteur bij het Middel
baar Onderwijs, dr. L H. J Vos, oud-wet
houder der gemeente Amsterdam, allen le
den van de Tweede Kamer der Staten-Ge-
neraal.
Naar de „Telegraaf" verneemt, ligt het
in de bedoeling, ir. L. A. Fruytier, oud-
Gouverneur van Curacao, weer te benoemen
bij de Arbeidsinspectie en wel als hoofd
inspecteur van den Arbeid, in dezelfde func
tie dus, die hü vóór zijn benoeming m
Curasao bekleedde.
Reeds Vroeger moet er rekening mede ge
houden zijn, dat de heer Fruytier bij een
eventueel repatrieeren opnieuw bij de Ar
beidsinspectie zou worden aangesteld.
De verkiezing van 4 wethouders
De gemeenteraad van s-Gravenhage is
bijeengeroepen tegen 2 December as. In
deze vergadering zal als eenig punt aan de
orde worden gesteld de verkiezing van vier
nieuwe wethouders.
In de gisteravond gehouden vergadering
van de R K. Raadsfractie is besloten, dat
de voorzitter var. deze fractie, de heer Van
Vuuren, tot alle andere fracties een uit-
noodiging zal zenden met verzoek om één
of twe afgevaardigden te zenden naar een
op ah. Maandag, in verband met de wet
houderscrisis, te houden vergadering van
fractie - vertegenwoordigers.
Ten bewijze, hoezeer het Barnevelder kip-
penras de gansche wereld door bekend is, zij
gemeld, dat de heeren Visser en Fauwel
-igenaars van het hoenderpark „Wulpen
veen," te Voorthuizen, volgens een hun ver
strekte opdracht, een collectie Barnevelders
naar Mexico hebben verzonden, bestemd
voor ex-president Calles.
Te Amsterdam is gisteren in het Vondel,
park bij den ingang in de Vondelstraat een
lorstbeeld onthuld voor den schrijver Her
man Heyermans.
Een serie-uitgave
Bij de N. V. Uitgeverij „Joost van den
Vondel" te Amsterdam is ter uitgave in
voorbereiding een serie-uitgave onder den
algemeenen titel: „Nederlandsche Steden-
geschiedenis" onder leiding van Prof. Dr
H. Brugmans. Als eerste zal in deze reeks
verschijnen, het reeds vroeger aangekondig
de werk van Prof. Brugmans, „De geschiede
nis van Amsterdam".
Achtereenvolgens zullen in de serie de
geschiedenis van Rotterdam, 's-Gravenhage,
Utrecht, 's-Hertogenbosch, Groningen, Haar
lem en Leiden. Binnenkort zullen de namen
der verschillende schrijvers .gekend worden
gemaakt.
Naar de „Telegraaf" verneemt, zijn aan-
ewezen voor den militairen politiedienst op
Juracao, de eerste luitenants der inf. O.I.L..
H. Molenbrugge en H. T. Blokland, momen
teel met Europeesch verlof.
In verband met de reorganisatie van dien
iienst op Curacao bereiden de beide officie
ren zich voor hun a.s. taak voor bij de Am-
terdamsche politie.
Feestelijk waaiende vlaggen en wimpels
van de gebouwen der artillerie-inrichtingen
langs het Noordzeekanaal bij de Hembrug.
De voor den hoofdingang opgerichte poort
verkondigt de reden: ..Affuit-makerij Delft
1679Artillerie-Inrichtingen Zaandam 1929".
Ter gelegenheid van het 250-jarig bestaan
der artillerie-inrichtingen is er feest gevierd
aan de Hembrug. Te 12 uur werden gisteren
de werkzaamheden stopgezet. Genoodigden
en ambtenaren alsmede de feestcommissie.
verzamelden zich togen 12 uur in het schaft- kerkprovincie heeft haar Aartsbisschop op
onverwachte wijze verloren. Van hem kan
gezegd worden: Hij is heengegaan als een
helH in vnllp wanenriiKtinp nn het. arbeids-
Gisteren en vandaag houdt de Partijraad
der R. K. Staatspartij in het JaarDeursge-
bouw te Utrecht zijn zesde vergadering.
Zooais altijd is deze zeer druk bezocht;
behalve aigevaardigden der verschillende
rykskieskringorganisaties en adviseerende
leden zijn aanwezig o. m. Staatsraad mr.
dr. D. A. P. N. Kooien, Prof. dr. Weve,
hoogleeraar der R. K. Handelshoogeschool te
Tilburg, de Zeereerw. heer Terwischa van
Scheltinga, directeur van Sobriëtas, Prot.
dr. A. Steger, lid der Eerste Kamer, de
leden der Tweede Kamer de heeren mr.
A. baron van Wijnbergen, dr. Kortenhorst,
Kuiper, mr. van Hellenberg Hubar, Suring
en v. d. Meys.
Openingsrede Mgr. Nolens
Na de opening met den Christelijken
groet verzoekt de voorzitter, mgr. dr. W. H.
Nolens, de aanwezigen zich van hun zetels
te verheffen.
Als aan dit verzoek
mgr. Nolens, zichtbaar
gende wooraen:
Geachte medeleden:
is voidaan, spreekt
aangedaan, de vol-
De Nederlandsche
lokaal van de wapenfabriek waar een met
palmen versierd podium va' opgericht. Na
dat de militaire autoriteiten hadden plaats
genomen werd de Directie binnengeleid. De
voorzitter van het feestcomité, Ir. der We
duwen heette de aanwezigen welkom en
sprak zijn voldoening erover uit. dat de uit
het personeel voortgekomen plannen tot
feestelijke viering weerklank vonden bij het
Departement van Defensie.
Uitvoerig gaf spr. een overzicht van de
geschiedenis der Artillerie-inrichtingen die.
leidde van Affuit-makerij via Constructie
werkplaats te Delft, tot het staatsbedrijf der
Artillerie-inrichtingen aan de Hembrug.
Het is niet de bedoeling zegt spr.
het feit te herdenken, dat de Staat 250 jaar
gelden uitgaf voor oorlogsdoeleinden. Snr
meent zonder eenige uitzondering namens
het geheele personeel te snreken. wanneer hij
de hoop uitsoreekt. dat het thans vervaar
digde oorlogsmateriaal steeds oefen-mate
riaal moge bli'ven en dat de internationale
verhoudingen ertoe zullen leiden dat in de
toekomst het vervaardigen van oorlogstuig
niet meer noodig zal zijn. (Luid annlaus).
Vervolgens onthult snr. de door het nerso-
neel geschonken gedenkplaat, voorstellende
een arbeider met een voorhamer, naar een
ontwern van den architect Smit der Artille-
ri"-ioriohtingen.
De Directeur der Artillerie-Inrichtingen
Ir. van Dam. canvaardt order dankzegging
de gedenkplaat, zooals hil zeide, die aan het
nageslacht zal toonen. dat er in 1929 genoeg
arbeiders aan de Artillerie-inrichtingen ver
konden zün. die iets voelden voor de band
die door de dageiuksobe werkzaamheden,
tusschen bedri.f en arbeid°rs werd gelegd.
Snr. hoont, dat de Artillerie-inrichtingen
zullen blijven bloeien, zoolang de wereld nog
niet riin is voor den eeuwigen vrede en zod
lang Nederland niet heeft afgezien van de
mogelijkheid om zich te verdedigen. Al mag
het vervaardigen van oorlogsmateriaal mis
schien een noodzakeliik kwaad zün. zoolang
het de dagelüksche taak bhift. zal het vol
doening schenken, deze taak zoo goed moge
lijk te doen Snr. noodi^t de aanwezigen uit.
een driewerf hoera" uit te brengen, één op
het Artiiierie-bodriif. één on de arbeiders en
één on de hoogere ambtenaren en de leiding.
(Annlaus).
Namens het personeel van de oud-Con-
structlewerknlaatsen te Delft, biedt de heer
Koster een bloemenmand met oorkonde aan.
Directeur van Dam zegt. dien getroffen te
zijn door dit blijk van meeleven van het
oude personeel.
De aan de Artillerie-inrichting werkzame
schilder, de heer G. G. Post, bij het perso
neel meer bekend als ..de artillerie-dichter'
draagt vervolgens een beriimde geschiedenis
der Artillerie-inrichting voor, waarvoor de
heer Van Dam hem hartelük dank zegt.
De voorzitter der feestcommissie deelt
mede, dat er een ontzaglijke bloemenschat
is ontvangen en dat de aanwezigen in de ge
legenheid gesteld zullen worden, deze bloe
men in een der andere gebouwen te bezich
tigen. Vervolgens doen de fotografen hun
werk en hiermede is de door het personeel
georganiseerde huldiging geëindigd. Onder
de aanwezige militaire autoriteiten, zagen
wij o.a. Generaal Pfeiffer, Generaal Schuur
man, Generaal Borel, Overste Geesink en
Overste Breibaart, alsmede veel reünisten.
Te twee uur vond in intiemen kring een
receptie plaats uitsluitend voor den Minister
van Defensie en de militaire autoriteiten.
Kolonel Rambonnet, adjudant in buiten
gewonen dienst van H. M. de Koningin,
bracht de gelukwenschen van Hare Majes
teit over. Vervolgens voerde de Minister van
Defensie, Mr. Deckers, het woord, die de
hoop uitsprak, dat de artillerie-inrichtingen
hare taak moge blijven vervullen zoolang
het vervaardigen van wapenen nog een nood
zakelijkheid is.
Kapitein van Whel. adjudant van den
Minister .reikte vervolgens de onderschei
dingen uit.
Voorts werd het woord gevoerd door Gene
raal Insinger, Commandant van het Veld
leger, die wees op de uitnemende samenwer
king tusschen de Artillerie-inrichtingen en
het leger.
Ook de chef van den Generalen Staf. Ge
neraal Seyffard, wees op de goede samen
werking tusschen de jubileerende inrichtin
gen en den Generalen Staf.
De Directeur, de heer Van Dam. dankte
voor de vriendelijke woorden en bood Gene
raal Insinger als aandenken een briefopener
in het model van een sabel aan.
Hierna werd het woord gevoerd door den
Inspecteur van de Infanterie, Generaal
Borel. adjudant in Buitengewonen Dienst
van H. M. de Koningin. Hij sprak als voor
zitter van de Huldigingscommissie uit het
leger. Spr. bood een foto aan van een tegel
tableau, dat nog niet gereed is en dat in de
gebouwen van de Artillerie-inrichtingen zal
worden geplaatst.
Namens den Minister van Koloniën sprak
Overste Schulman.
De Inspecteur der Artillerie-inrichtingen,
generaal Schuurman, wees er op. dat de Ar
tillerie-inrichtingen uit de artillerie zijn
voortgekomen en sprak daarom als vader
der Artillerie-inrichtingen.
Verder werd het woord gevoerd door Ge
neraal Pfeiffer, directeur van het materieel
landmacht, terwijl Majoor Roldanus, voor
zitter van de Commissie voor proefneming
een sigarenaansteker aanbood. Nadat de ka
pitein-luitenant ter Zee Dikkers namens de
directie marine-materieel het woord had ge
voerd. dankte de Directeur der Artillerie
inrichtingen, de heer Van Dam. hartelijk
voor de vele gelukwenschen.
Vervoleens vond een druk bezochte retentie
van civiele autoriteiten en genoodigden
I plaats.
held in volle wapenrusting op het arbeids
veld van den vrede.
In het bijzonder treuren zijn diocesanen en
zijne Geestelijkheid. Maar aan dien rouw
neemt deel niet alleen de Katholieke bevol
king maar ook het overgrootte gedeelte der
niet-Katholieken van hoog tot laag.
Ik zal de verdiensten van den overleden
Kerkvorst op zoo velerlei gebied hier niet
herdenken; in de katholieke en niet-katho-
lieke pers werden ze in bijzonderheden ver
meld.
Mgr. v. d. Wetering was een beleidvol,
zorgzaam, vaderlijk, krachtig en ruimhartig
bestuurder van zijn diocees.
Op het gebied van de zielszorg, van de
weldadigheid, maar ook van kunsten en we
tenschappen en van het maatschappelijk le
ven was zün ijver onbegrensd en zün be
leid voorbeeldig. Ook de Katholieke Staats
partij verliest in hem een vasten en gewaar-
deerden steun.
In hem is heengegaan een groot Bischop
en een goed vaderlander.
Ik verzoek u in stilte een Onzen Vader te
bidden voor de rust züner schoone ziel.
Nadat gaarne door allen aan dit verzoek
voldaan was, zette Mgr. zün openingsrede
voort.
Spr. herinnert aan de verkiezingen.
Het millioen aantal stemmen is overschre
den. Niettegenstaande de felle bestrüding
van de socialisten, die hooge verwachtingen
hadden van de verkiezing en niet hebben
nagelaten hun teleurstelling over den uitslag
uit te spreken, hebben de katholieken een
hartverheffend schouwspel van eenheid en
katholiek beseffen te zien gegeven.
1 De hoop der socialisten was gevestigd op
Limburg. Daar zou men onder de Katho
lieke duiven gaan schieten. Doch Limburg
heeft zich fier gehouden en dapper weer
stand geboden.
Vereenvoudiging van het Kiesreglement
der Partij zal moeten worden overwogen.
Helaas is de hoop op een parlementair
Kabinet niet verwezenlijkt. Wij hebben thans
een rechts-extra-parlementair kabinet, dat
niet tot grondslag heeft een door de recht-
sche groepen aanvaard program.
Nu is er een extra-parlementair kabinet.
Wij kennen zijn program uit de troonrede,
uit de memorie van antwoord en uit de
redevoeringen bij de algemeene beschouwin
gen.
De Katholieke fractie heeft haar mede
werking toegezegd in de hoop, dat de vier
katholieke ministers hun herkomst zullen
herdenken.
De resultaten der verkiezingen nagaande,
zegt spreker, dat het getal der katholieke
Kamerfractie niet veel ruimte biedt voor
uitbreiding.
De Kamerfractie moet de eenheid bewaren
Zulks geschiedt. In vele gevallen gaat het
zonder overleg, in andere met overleg. De
linkerzüde speculeert op afscheidingen en
het blijkt uit haar pers maar al te duidelü'k.
dat zü teleurgesteld is, nu de eenheid in vol
len omvang is voor den dag gekomen.
Spr. hoopt, dat ook in ondergeschikte pun
ten die eenheid steeds behouden zal blijven
Dit kan als iedereen zich voor den geest houdt
dat politiek iets anders is dan propaganda
voeren.
De secretaris, mr. F. Teulings. deelt mede.
dat een nieuwe actie voor het dr. Schaep
manfonds zal worden gevoerd en dat men
het te Den Haag gevestigde bureau niet als
partij-bureau moet beschouwen.
In de a.s. voorjaarsvergadering zal her
dacht worden het 25-jarig bestaan der lan
delijke organisatie van Katholieke kiezers.
De penningmeester, de heer mr. J. Heer-
kens Thüssen, deelt mede, dat de ontvang
sten bedragen 20079.88, de uitgaven
12682.14 K. zoodat het voordeelig saldo
7417.74^ bedraagt.
De rekening van 1929 tot op heden be
sprekend, zegt spr., dat het voordeeng slot
tot op heden 2266.42 groot is. De verkie
zingsfilm vorderde een bedrag van ruim
16000. Over het algemeen hebben de bate
van deze rolprent vooral in de groote ste
den zeer teleurgesteld.
De commissie welke de boeken had onder
zocht, stelt voor, den penningmeeter te de-
chargeeren.
De voorzitter dankte den heer Heerkens
Thüssen voor de diensten, welke hij gedu
rende 25 jaren als waker over de schatkist
aan dc partij bewezen heeft. Hij zal wel on
dervonden hebben dat het gemakkelijker is
uit te geven dan te ontvangen, zegt spr. Hij
verzoekt de aanwezigen door applaus hem
te huldigen nu hij als penningmeester heen
gaat. Aan dit verzoek wordt gaarne en luie
voldaan.
De R. K. Rijkskieskringorganisatie 's-Her
togenbosch stelt voor: De Partijraad besluite
om te bevorderen, dat de z.g. classificatie in
het Bezoldigingbesluit voor Burgerlijke Rijks
ambtenaren ten spoedigste aan een herzie
ning worde onderworpen.
Besloten wordt, dat de Partüraad zich hier
over opnieuw zal beraden, terwijl de wensch
in het voorstel vervat, aan de R. K. Tweede
Kamerfractie overgebracht zal worden.
De R. K. Rijkskieskringorganisatie 's-Her
togenbosch stelt voor: De Partüraad werke
er toe mede. dat meer dan tot op heden het
geval is bü maatregelen van wetgevend en en
administratieven aard, welke in een of an
deren vorm lasten op de bevolking leggen
tot uitdrukking kome. dat het groote gezin
daarbij recht heeft op een zeer büzondere
bescherming.
Het P. B. acht. gezien het Partüprogram
1929, vooralsnog geen aanleiding aanwezig
om een bepaald punt daarvan thans afzon-
derlük in een besluit van den Partijraad
neer te leggen. Gelet op den bijzonderen
nadruk, die op het punt, in dit voorstel aan
geroerd. is gelegd door de geheele R. K.
Staatspartij, behoeft geen twijfel te bestaan
dat hieraan door de R. K. Kamerfracties
bijzondere aandacht zal worden geschonken
De voorzitter verzoekt de aanwezige Ka
merleden nog eens goed de ooren open te
houden en de aandacht aan dit onderwerp
te schenken.
Voor de herziening van het Kiesreglement
zal een commissie worden benoemd.
Als het Partijbureau is opgericht, zal het
vraagstuk, hoe belangstelling gewekt kan
worden bü cle Katholieke jongeren voor de
R. K. Staatspartij onder de oogen gezien
worden.
Het verzoek van de R. K. Rijkskieskring
organisatie Middelburg: De R. K. Staats
partij dringe er ter bevoegder plaatse op
aan, dat er bü de uitgifte der in wording-
zijnde Zuiderzee-polders, die regelen zullen
worden getroffen, die zoowel landbouwer,-
als arbeiders en middenstanders ten goede
kunnen komen, wordt ingewilligd.
Bij de rondvraag dient de afd. Leiden
oen verzoek in, hetwelk inhoudt, dat de
Partüraad er bij de regeering op zal aan
dringen, alsnog subsidie te verleenen voor
de deelneming van den Ned. Land- en
Tuinbouw aan de a.s. wereltentoonstelling te
Antwerpen.
De voorzitter is van mening, dat de Partij
raad zich moeilijk met dit verzoek tot de
regeering wenden kan. Spr. vraagt echter
de aanwezige leden der Tweede Kamer aar,
het verzoek veel aandacht te schenken.
De heer IJsselmuiden (Arnhem) bepleit
stichting van een advies-bureau voor R. K.
gemeenteraadsleden.
De voorzitter doet de toezegging zooveel
als mogelük is, aan dit verzoek te voldoen.
De heer Heilker (Haarlem) vraagt het
hoofdbestuur in het vervolg de conclusies
van prae-adviseurs in de agenda op te ne
men.
De voorzitter belooft, dat het bestuur dr
mogelijkheid daartoe overwegen zal.
De heer Jorna (Groningen) verlangt na
dere inlichtingen over de exploitatie der
/erkiezingsfilm.
De heer Heerkens Thüssen deelt mede.
dat er verliezen geleden zijn voornamelük in
de groote steden, omdat daar de toeloop
niet is geweest, zooals verwacht werd. Op
het platteland bleek de exploitatie voor-
deeliger.
Alles büeen zü'n de resultaten zoo, dat het
otale verlies niet bijster groot zal zijn.
Na een besloten zitting, welke ongeveer
wee uur duurde, deelde de waarnemende
voorzitter, de heer M. van Hout, mede, dat
besloten is de benoeming van een voorzitter
vacature-Ruys de Beerenbrouck) tot de
voorjaarsvergadering van 1930 uit te stellen.
Tot leden vn het Dagelüksch Bestuur wor
den daarna herkozen de heeren M. van Hout
Helmond) en mr. A. J. M. Leesberg (Alk-
mar), resp. met 69 en 39 stemmen.
De heer J. W. Mols (Sittard) behaalde 36
stemmen.
en springende Upper*
Dooien 30-60 en 90 et. Tube ftO ct. Bil Apoth. es Drogist*
Bij tweede stemming worden gekozen de
-eeren A. C. de Bruyn |Utrecht) en J. W.
Mols (Sittard)'met resp. 57 en 39 stemmen.
Mr. J. Goseling vereen) gde 25 stemmen op
ich.
Aan het slot van de vergadering wüdt de
eer Van Hout waardeerende woorden aan
et adres van den heengeganen voorzitter
Jhr. Ruys de Beerenbrouck. Hü noemt hem
een bindende kracht, die velen ln de partü
heeft genouden. maar meerderen nog terug
gebracht: een man met. groote gaven van
geest en hart.
Hij spreekt den wensch uit, dat de goede
jeest, die onder Jhr. Ruys is gekweekt, blij
vend zal zün onder de leiding van den
nieuwen voorzitter.
Oprichting van provinciale bonden
De R. K. Federatie van het Wit-Gele
Kruis in het bisdom Haarlem heeft te 's-Gra
venhage vergaderd.
Vertegenwoordigd was een 13-tal afdee-
'ingen.
Den nieuwen geestelijk-adviseur pastoor
van Adrichem werd het welkom toegeroe
pen terwül den scheidenden adviseur pastoor
van der Salm dank werd gebracht door den
voorzitter voor het vele, dat hü in het be-
'ang van het W. G. K. heeft gedaan.
Hoofdpunt van de agenda vormden de
voorstellen tot het instellen van provinciale
ixmden in de federatie en wel een Noord-
Holandschen- een Zuid- Hollandschen en een
Zeuwschen bond, hetgeen uitvoerig door het
bestuur werd toegelicht en besproken. De
statuten der federatie werden hiertoe gewü-
zigt, terwijl voor de verschillende provinciale
bonden beschikken over een groote mate
van zelfstandigheid, terwijl de band fhet de
federatie in het bisdouf sterk genoeg is aan
gehaald om het Wit Gele Kruis in het
diocees een krachtig geheel te doen zün.
De Bisschoppelijke en Koninklijke goed
keuring zal op deze statuten worden aange
vraagd.
In het bestuur van den Zuid Hollandschen
bond werden onder meer gekozen dr. Grib-
ling, voorzit"— van de federatie, de heer
Velzen te en de heer Chareau van
Kempen te ge. De besturen van de an
dere bonden zullen nog worden gekozen.
Nog werd uitvoerig besproken de opleiding
van R. K. bakers en kraamverzorgsters ter
wijl mede een punt van discussie uitmaakte
de schoolartsendienst. In de provincie Zuid-
Holland zal deze dienst waarschijnlijk wor
den ingericht in samenwerking met de pro-
•incie, gemeente en schoolbesturen.
Aan het einde van de vergadering wekte
de voorzitter een ieder op krachtig mede te
verken tot den groei en bloei van de fede
ratie en de prov. bonden.
Surséance van betaling.
De rechtbank te Groningen behandelde
het verzoek van de Directie der Nederl.-
Amerikaansche Hypotheekbank te Gronin
gen, om haar surséance van betaling te
verleenen. Vertegenwoordigd waren 4489
pandbriefhouders, met een kapitaal van
19.400.000. Namens hen trad op Mr. H. de
Visser. Voorts was vertegenwoordigd een
kapitaal van 47.000 van elf aandeelhou
ders. De surséance werd verleend met 4489
tegen 11 stemmen
De uitspraak werd bepaald op 13 De
cember.
In de buitengewone algemeene vergade
ring van aandeelhouders -werd het voorstel
van den Raad van beheer om het maat-
schappelük kapitaal der vennootschap te
verhoogen met 150.000.000 met algemee
ne stemmen goedgekeurd, zoodat het kapi
taal thans bedraagt 241.530.000.
Voorts werd het voorstel tot verdere wij
ziging der statuten aangenomen.
a
61. Moe van 't loopen was Trijn geworden en haar voe.en deden
haar zeer, ze liet zich tegen een rotsblok vallen, steunend,
klagend: „Ik kan met meer." „Het is wat moois,' zeide de
hoofdman, ..nog last ook met zoo'n vreemde vrouw. „Ik
wou," zeide toen Trüntje zuchtend, „dat U meneer mü
dragen wou."
De wilden vonden dat ook 't beste, ze nadden melü met
d'arme Trijn, het beste, zoo was hun meening. zou zeker een
flinke draagbaar zijn. Touw had men nog genoeg in voorraad,
bamboestokken men zeer spoedig vond, met de touwen heel
strak gespannen, men de stokken aan elkander bond.
