(40.-
De nieuwe Tol bij de Brederode-ruïne
Telegrafisch Weerbericht
De vorst van
Geleen
VRIJDAG 6 DECEMBER 1929
DE STORM IN ENGELAND
Voornaamste Nieuws
hbs, waaasw:
DIT NUMMER BESTAAT UIT DRIE BLADEN
DRIE EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 17328
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER EH TWINTIG UREN NA HET DNGEVAL.
EEN PRACTISCH VOORSTEL
FUSIE VAN TOQNEEL-
GEZELSCHAPPEN
OP KOMST?
VOOR KERSTEN
EN LINGBEEK
HET SKLAREK-SCHANDAAL
De „Frances Duncan" vergaan
HOE NEDERLAND ZICH
VAN BEROEPSBEDELAARS
ZOU ONTDOEN
J.. J. WEBER ZOON
Groote Houtstraat 166 Haarlem
El&CllWtfc I
ywsasLftif&wwwi:
BUREAUXNASSAULAAN 49
Telefoon No. 13866 (drie lijnen
Postrekening No. 5970.
ABONNEMENTENvoor Haarlem en
Agentschappen: per week 25 ct.; per
kwartaal 3.25; per post, per kwartaal
f 3.58 bij vooruitbetaling.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIEN 35 ct. p. regel
VRAAG- EN AANBOD-ADVERTEN
TIES. 1—4 regels 60 ct. p. plaatsing:
elke regel meer 15 et., bij vooruitbet
Bij contract belangrijke korting.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
tusschen den tekst 60 ct. per regel.
Alle a bon né'sop dit blad zijn ingevolge de verzekeringsvoorwaardenf Levenslange geheele ongeschiktheid tot werkendoor X "7 Cfl bi j een ongeval met rnr A bij verlies van een hand. 11 QC bij verlies van een
tegen ongevallen verzekerd voor een der volgende uitkeeringen ÜUUU» verlies van beide armen.beide beenen of beide oogen JU» doodelijken afloop: IfcOU»"" een voet of een oog: duim of wijsvinger-
bij 'n breuk vaD
been of arm:
bij verlies v. een
anderen vinger.
Bij ieder begrootingsdebat sedert 1922
is het vraagstuk der oud-gepensionneer-
den aan de orde gesteld. Dat de Staat
verplicht is de voor 1919 gepension-
neerde Rijksdienaren te gemoet te
komen, voor zoover die tegemoetkoming
geëischt wordt door de waardedaling van
het geld, die natuurlijk ook op hun pen
sioenen van invloed is geweest, wordt
algemeen erkend. Men mag gerust zeg
gen, dat tusschen Regeering en Kamer
daarover geen verschil van meening be
staat. Die plicht is trouwens erkend ten
eerste door alle pensioenen een wette
lijke verhooging van 40 procent te geven
en daarna door de wet van 26 Juni 1926,
waarbij de bezittingen van het Nationaal
Steuncomité werden overgedragen aan
'n stichting met de bestemming, daaruit
o.a. uitkeeringen te doen aan de oud-
gepensionneerden.
De regeering is in 1926 met deze wet
gekomen, omdat het onmogelijk was te
komen tot volkomen gelijkstelling van
de oud-gepensionneerden met de nieuw-
gepensionneerden, omdat de pensioen
grondslag niet te berekenen is. Door het
brengen van de verhooging van 40 op 70
of 80 procent zou men nooit kunnen be
reiken wat men wilde, omdat er dan
altijd menschen zouden zijn, die te
weinig kregen en anderen, die kregen
wat ze niet noodig hadden.
Waar dus geen gelijkstelling mogelijk
was, moest men komen tot individuali-
seering. De Stichtingswet van 1926 biedt
daartoe de gelegenheid.
Nu kan men wel ieder jaar komen met
een motie, zooals de sociaal-democraten
doen, waarin als het oordeel van de
Kamer wordt uitgedrukt, dat de pensioe
nen der oud-gepensionneerden moeten
worden herzien, maar daarmede bereikt
men praktisch niets, zelfs niet al ver
klaren de leden van den Vrijheidsbond,
gebonden door hun toezeggingen tijdens
de verkiezingen, zich daar voor.
De regeering staat nu eenmaal op het
standpunt, dat als er afdoende hulp
moet worden geboden aan de oud-ge
pensionneerden, dit geschieden moet
binnen het raam en door middel van de
Stichtingswet 1926, waar iets voor te
zeggen is, daar deze wet het resultaat is
van het overleg tusschen Regeering en
Kamer, dat pas eenige jaren geleden is
bereikt. Bovendien bestaan er bij de be
langhebbenden geen overwegende be
zwaren tegen die wet, maar wel tegen
de uitvoering en de toepassing daarvan.
Die bezwaren zijn tweeërlei en wel dat
de uitkeeringen, ook al gaan die, zooals
de minister mededeelde, in sommige ge
vallen tot 280 procent van het oorspron
kelijk toegekende pensioen, te gering zijn
en verder, dat ze te veel het karakter
dragen van een aalmoes. Aan de gering
heid is tegemoet te komen door verhoo
ging; dat is uitsluitend een kwestie van
geld en zoowel Regeering als Kamer zijn
bereid dit te geven. Iets anders is het
om aan die uitkeering het karakter van
armenzorg te ontnemen en er dus een
recht van te maken.
De Katholieke afgevaardigde, de heer
Suring, heeft daartoe bij de behandeling
van de begrooting van den minister van
Financiën een praktisch voorstel gedaan
en kreeg hiervoor direct steun van de
A. R. en C. H. fracties en indirect ook
wel van de andere partijen in de Kamer.
Zijn voorstel komt hierop neer, dat bij
algemeenen maatregel van bestuur de
normen zullen worden vastgesteld,
waarbij de uitkeeringen naar vaste rege
len zullen plaats hebben.
Hij wenschte, dat er bepaald zou wor
den, dat een op zich zelf staand persoon,
die alleen voor zich zelf te zorgen heeft,
aan pensioen en aan andere inkomsten,
uit arbeid, vermogen of wettelijke uit
keeringen niet meer behoefde te worden
gegeven dan om te komen tot 800 gul
den; een gezin moest komen tot 1500
gulden en anderen moesten b.v- een pen-
sioensverhooging krijgen van 100 pro
cent met inbegrip van de 40 procent, die
al gegeven is.
Wanneer dit geschiedt, kan iedere be
langhebbende met de regeling in de
hand beoordeelen, of hij voor uitkeering
Daarop volgt dan een beschouwing over
Je opvoedende en gunstige werking van dit
systeem, dat volgens het Turksche blad:
„ook in andere landen reeds toegepast moet
worden"; om ten slotte aan te dringen op
het overnemen door Turkije van deze Ne-
derlandsche noviteit, teneinde Stamboel te
bevrijden van zijn zwerm bedelaars....
Wie voegt deze rariteit toe aan zijn ca
nard jachttropheeën
Dezer dagen werd door
belastingambtenaren beslag ge
legd op de meubelen van den
„Vorst van Gelcen". Hierboven
ziet men dr. Leufkers zijn huis,
na de forceering van zijn wo
ning, verlaten om zich bij de
autoriteiten te gaan beklagen.
Een schrijven van „Het Nederlandsch
Tooneel"
Links
De straat te Geleen, met het
„paleis" van den „Vorst". Het
is de eerste woning, die men
op onze foto ziet
Commissarissen van de Kon. Ver. „Het
Nederlandsch Tooneel" hebben, naar de
Telegraaf meldt, een schrijven gericht aan
de directies van het Vereenigd Tooneel,
Nieuw Nederlandsch Tooneel, Oost Neder-
I' landsch Tooneel en Schouwtooneel, waarin
zij dezen directies verzoeken maatregelen te
overwegen, welke tot een fusie liarer gezel
schappen zouden kunnen leiden.
uit de stichting in aanmerking komt en,
voor v/eik bedrag.
Blijkens zijn antwoord is de minister
in beginsel bereid op dit voorstel, waar
door het vraagstuk der oud-gepension
neerden tot een praktische oplossing kon
worden gebracht, in te gaan.
Waar de wet uit een artikel bestaat,
zou, door een wijziging, daaraan moeten
worden toegevoegd, dat de normen bij
algemeenen maatregel van bestuur moe
ten worden vastgesteld, terwijl bij de
behandeling van die wijziigng die nor
men bekend zouden moeten zijn en dan
tevens een onderwerp van bespreking
zouden kunnen uitmaken.
Een minitieus onderzoek naar de
levensomstandigheden van den belang
hebbende en zijn familie kan dan uit
gesloten zijn, want de uit te keeren be
dragen behoeven door geen andere dan
objectieve overwegingen te worden be-
invloed.
Het is duidelijk, dat op deze wijze iets
bereikt kan worden en dat hier een be
langrijke stap gedaan wordt in de rich
ting om daadwerkelijke hulp aan de
oud-gepensionneerden. Aan redelijke
eischen wil de regeering voldoen en van
deze eischen kan gezegd worden, dat ze
redelijk zijn. Onder deze omstandigheid
was het te begrijpen, dat de sociaal
democratische moties met 49 tegen 31
stemmen verworpen werden, want aan
neming daarvan zou een succes in den
weg hebben gestaan.
De regeering zal binnenkort haar toe
zegging dus gestand moeten doen, want
zou dit niet geschieden, dan zou zij on
getwijfeld de geheele Kamer tegenover
zich vinden, daar deze de oud-gepen
sionneerden, die het noodig hebben, zeer
stellig wil helpen. Dit is uit het voorstel
van den heer Suring wel gebleken.
We moeten onzen braven vrienden, de
dominé's Kersten en Lingbeek, een te
leurstelling bezorgen. We moeten hun
n.l. mededeelen, dat we eindelijk iemand
hebben ontdekt, die het Katholicisme
nog grover aanvalt, dan zij het doen.
In Engeland is er een zekere meneer
Robert Arch ontdekt, die de emancipatie
der Katholieken beslist afkeurt, omdat
die belemmerend werkt op het uiteinde
lijk verdwijnen van de verderfelijkste
en bloeddorstigste organisatie, welke ooit
het wereldtooneel heeft verduisterd.
Deze heer verlangt naar den tijd, dat
de menschheid met de Katholieken op
dezelfde wijze zal kunnen omspringen,
als zij thans met krankzinnigen of gees
teszieken handelt.
Hij stelt voor, de Katholieken het
recht op voortplanting te ontzeggen en
ze door een pijnlooze ja, deze heer is
zeer lief voor ons! operatie onvrucht
baar te maken.
Hij verdedigt dezen maatregel met de
overweging, dat het verdragen van de
Katholieken meer kwaad en lijden ten
gevolge heeft, dan wanneer men hen van
kant maakt.
Niemand zal gelooven wij ont
kennen, dat deze heer de beide dominé's
werkelijk overtreft. Hij pakt de zaak veel
energieker aan. Zij kunnen van hem nog
heel wat leeren. Zij zijn, voor dit oogen-
blik althans, overtroefd. Zij zullen hoo-
ger moeten mikken voor de toekomst,
willen zij hun record behouden.
Wellicht is er voor de beide heeren in-
tusschen een kleine teleurstelling in ge
legen, dat deze kampioen geen christen
is gelijk zij, maar een vrijdenker!
Mogelijk geeft dit hun stof tot naden
ken!
De Postvluchten op Indië
Bij de K. L. M. is bericht ingekomen, dat
het 4e retourvliegtuig uit Ned.-Indië gister
morgen om 5 uur 25 uit Medan is vertrok
ken en om 15 uur 35 te Bangkok is aange
komen.
Het 7e postvliegtuig, op weg na at Ned.-
Indië, is gisterenochtend 5.25 uur uit Djask
vertrokken en om 13.50 uur te Karatsji aan
gekomen.
De eigenaar, de heer Anten Meijer, heeft aan den ingang van den bekenden weg, die naar de Ruïne van Brederode en het hotel
Velserend voert, een slagboom laten aanbrengen, waardoor de vrije wandeling op dit bekoorlijk plekje grond is opgeheven. De
oorzaak van dit conflict is, dat de gemeente Velsen niet wenscht bij te drag enin de onderhoudkosten van dezen eigen weg. Wel
wenseht zij den weg om niet over te nemen, maar dit wil de heer Ant. Meijer niet
De pels van burgemeester Boess
De Amerikaansche reis
Bij de voortzetting van het onderzoek van
de Landdag-commissie in de zaak-Sklarek
kwam de beruchte pelsgeschiedenis aan de
orde. In den zomer van het vorige jaar
aldus verklaarde dr. Boess wilde zijn
vrouw een pels hebben. Het ging er nog
slechts om, waar ze dezen koopen zou. Boess
herinnerde zich toen, dat een der Sklareks,
die hij bij een vorige gelegenheid had lee
ren kennen, hem een pels te koop had aan
geboden. Hij had daar toen geen gebruik
van gemaakt, omdat hij geen pels noodig
had. Hü herinnerde zijn vrouw aan de Skla
reks en zij bestelde een pels en informeerde
tegelijkertijd, hoeveel deze kón kosten. Men
kon haar geen prijs noemen, doch de pels
werd bezorgd en de rekening liet zeer lang
op zich wachten. Nadat verschillende malen
om de rekening was gevraagd kwam ten
slotte een nota van 350Mark. Dit be
drag was natuurlijk belachelijk en daarom
schreef mevrouw Boess aan Sklarek, dat
zij het pijnlijk vond den pels te accepteeren
aangezien de prijs zeer laag scheen. Om het
geringe bedrag te compenseeren had zij een
kunstenaar geholpen met een bedrag van
1000 mark. De burgemeester heeft dezen
kunstenaar persoonlijk bezocht en zich er
van overtuigd, dat de man inderdaad in be
hoeftige omstandigheden verkeerde. Desge
vraagd verklaarde Boess, dat van de zijde
der gebroeders Sklarek nooit eenige poging
was gedaan om invloed op hem uit te oefe
nen. Op een vraag van den communisti-
schen afgevaardigde Obuch, hoe de burge
meester dan de levering van zulk een goed-
koopen pels had opgevat, antwoordde Boess,
dat hij er een zekere opschepperij van de
Sklareks in had gezien, die wilden toonen,
hoe goedkoop zij wel een pels konden leve
ren. Op de gedachte, dat Sklarek op deze
wijze ambtenaren wilde beïnvloeden, was
hij niet gekomen.
Bij zijn verder verhoor verklaarde burge
meester Böss in de Landdagcommissie van
onderzoek, nog het volgende:
Toen wij in Amerika aankwamen, kregen
wij bericht, dat te Berlijn grocte verduis
teringen hadden plaats gehad en dat ik
daarbij betrokken was. In een blad te San
Francisco stond, dat ik met zooveel millioen
uit Berlijn was gevlucht, in andere bladen,
dat ik met 20 koffers was vertrokken cn
niet zou terugkeeren.
In antwoord op een vraag zeide Böss,
nimmer te hebben verwacht, dat ook tegen
over hem een disciplinair onderzoek zou
worden ingesteld. Hij achtte het destijds
zeer wel mogelijk, zelf de zaak in orde te
kunnen brengen. Böss verklaarde wethouder
Gabel steeds ten volle te hebben vertrouwd.
Al het gebeurde was z.i. te wijten aan on
eerlijke ambtenaren, het was geen gevolg
van gebreken in de organisatie.
Böss wordt dan geconfronteerd met No-
varra naar aanleiding van diens bewering
omtrent de levering van 60 m. stof tegen 1
mark per meter. Böss kan zich de zaak niet
goed meer herinneren en meent, dat de stof
wellicht „zakkengoed" is geweest, ten min
ste zijn vrouw herinnert zich, indertijd zoo
iets te hebben gekocht. Zooals Novarra de
zaak voorstelt heeft het zich echter geens
zins toegedragen. Böss höudt staande, No
varra nimmer te hebben verzocht stof a 1,
mark per meter te leveren.
Novarra: Dan heb ik misschien gezegd
de stof te kunnen leveren tegen dien prijs,
en heeft de heer Böss dat goedgevonden.
Böss: Nu praat ge weer heel anders.
Voorzitter Schwenck (comm.). De com
missie weet nu wel, wat zij van deze zaak
moet denken.
Een tekort van f 150.000.-
Geen goede pennnigmeester
De Nutsspaarbank te Gorredijk heeft het
faillissement aangevraagd van den penning
meester van de Spaarbank te Gorredijk, in
welks kas een tekort is geconstateerd van
bijna 150.000.
De „Telegraaf' weet nog mede te deelen,
riat de kassier, die thans verpleegd wordt
ui het ziekenhuis te Groningen, ongeveer 25
jaar geleden zijn vader opvolgde. Hij genoot
algemeen veel vertrouwen en stond als zeer
solide bekend. De geheele zaak baart groot
opzien.
Naar aanleiding van bovenstaand bericht,
wijst men van bevoegde zijde ons erop, dat
de nutsspaarbank te Gorredijk niet is aange
sloten bij den Ned. Spaarbankbond en ook
niet bij het Ned. Spaarbankbureau.
Voorts zij er de aandacht op gevestigd,
dat alle Nutsspaarbanken in Nederland los
van elkaar staan. Alle zijn afzonderlijke in
stellingen met eigen beheer en eigen kapi
taal.
De reserve van de gedupeerde bank be
draagt 225.000, terwijl er dadelijk een ga
rantiefonds is gevormd, zoodat de inleggers
geen schade zullen lijden.
Op zee verloren 19, te land 7 personen
door den storm het leven
Het Briitsche s.s. „Frances Duncan"
werd tijdens den storm bij kaap Landsend
op de kust geworpen. Het zonk binnen
enkele minuten. Zestien leden der beman
ning verdronken; slechts vijf der opvaren
den werden gered.
LONDEN, 6 Dec. Het wordt thans de
finitief bevestigd, dat van de opvarenden
van het bij Landsend vergane Engelsche
stoomschip „Frances Duncan", slechts vijf
personen gered konden worden. De overige
leden der bemanning vonden allen den
dood in de golven. De storm was zóó sterk,
dat het schip kapseisde. In totaal zijn op
zee negentien en te land 7 personen tenge
volge van den storm om het leven gekomen.
Het Spaansche s.s. „Gueklo", dat zijn
schroef had verloren en door twee sleepboo-
ten op sleeptouw was genomen, bevindt
zich thans weer in een gevaarlijke positie,
aangezien de beide sleepbooten niet krach
tig genoeg zijn, om te verhinderen, dat de
„Guekho" door den storm weer op de kust
wordt èedreven. Bij Porthcawl had men
reeds vuurpijl-toestellen gereed, om de be
manning nog tijdig van boord te kunnen
halen.
Arme Sint in d'étalage,
Arme Sint in de courant!
Van uw Sint-zijn zie 'k geen waasje,
Daarvan heeft men geen verstand!
Als U maar in de passage
Koopers lokt, dan is 't al goed;
Men verlaagt U tot een aasje
Voor 't publiek dat happen moet!
Kijk, daar staat ge als aardig baasje
Dat zelf chocolade snoept;
Ginds als een de met een glaasje
Echte proevers binnenroept;
Wenscht u Bols of Hermitage?
Sint je heeft ervan verstand!
Zie, 't is eenmaal zoo d'usage:
Sint is altijd d'eerste klant!
Zoekt u 'n tafeltje of een vaasje
Voor uw vrouw, of iets voor Jan:
Fijne auto met garage!
Radio voor alleman?
Kijk, daar op een hoog stellage
Lacht de Sint-Reclamepop;
In de gekste entourage
Steekt de Sint zijn vinger op!
In 't paleis met meer étages
In elk zaakje in iedere krant,
Noemt Hij op een heel relaasje
En offreert u gul. charmant:
Wat u wilt! Een glimmend kaasje
Of iets anders voor 't ontbijt?
Of banket, een speculaasje
Bij de thee? Het is een feit:
Overal met Piet. zijn page
Ziet u onzen goeden Sint!
En ja! 't druipt van zijn visage
Dat ie 't zelf het lekkerst vindt!!
Die sigaar? 't is zijn adage:
'k Rook ze zelf al jaren, hoor!
Dat merk auto? Daarmee raas je
Fijn als ik de wereld door!
Oud, moderne Sinterklaasje
Wat beduidt uw ring en staf?
Ach! bij die reclamerage
Gaat het waardige d'r af!
Laatst, toen zag lk helaas ja!
Van uw mijter zelfs beroofd,
En temidden van bagage
Met een Bijenkort op 't hoofd!!
Arme Sint in d'étalage.
Arme Sint in de courant
'k Merk van aureool geen waasje!
En vereering? Navenant!
W.
Filmsterren naar Ned.-Indië
Het Alg. Ind. Dagblad „De Preanger Bode"
meldt, dat het zeer waarschijnlijk is, dat in
Januari a.s. Ned.-Indië bezoekt zal ontvan
gen van de filmsterren Douglas Fairbanks,
Mary Pickford en Charley Chaplin. De bios
coopexploitanten hebben zulks aangevraagd,
ook namens de duizenden bezoekers dei-
bioscopen.
Voor de Haagsche Rechtbank is gisteren
in kort geding behandeld de kwestie van de
verspreiding van een proclamatie door den
Radiohandel in zake de Philips-licenties.
Verschenen is het verslag der commissie
tot onderzoek van het cadeaustelsel.
Het memorandum van dr. Schacht, den
president der Duitsche Rijksbank, over het
plan-Young.
In Engeland en op de Fransche kusten
hebben zware stormen gewoed.
Het Fransche vlootprogramma voor 1930.
De opening van den Poolschen landdag
heeft zonder eenig incident plaats gehad.
De Raad van den Volkenbond tegen 13
Januari a.s. bijeengeroepen.
De Sklarek-zaak. Het verhoor van burge
meester Böss.
Het Britsche s.s. „Frances Duncan" bjj
kaap Landsend vergaan. Zestien der opva
renden verdronken.
Hoogste barometerstand 761 m.M„ te
La Coruna.
Laagste barometerstand 717.7 m.M., te
Thorshavn.
Verwachting: krachtige tot matigen, mo
gelijk later weer stormachtige Z.W. tol
Zuidelijken wind, meest zwaarbewolkt of be
trokken, met tijdelijke opklaring, waar-
schijnlijk regenbuien, weinig verandering
in temperatuur.
De vondst is niet onaardig
De medewerker van het ..Hbld.", de heel
G. Nypels, schrijft:
Volgens de dezer dagen ontvangen bladen
van den Balkan fladdert daar sedert eeni-
gen tjjd, om de boorden van Gouden Hoorn
en Bosporus een „canard", de wel van een
goedaardig soort is, faar die toch wel eens
door een Nederlandsch jager mocht neer
gelegd worden alvorens ze teveel eieren ge
legd en uitgebroed heeft en dit soort mis
schien niet meer uit te roeien zal zijn.
In het „Journal d'Orient", een der Turk
sche bladen in de Fransche taal, van Stam
boel (ci-devant Konstantinopel), zag ik het
dier in den volgenden vorm:
„Naar aanleiding onzer bedelaars
Hoe men in Nederland de beroepsbedelaars
van hun ondeugd geneest.
De studies en proefnemingen hebb-
ben aangetoond, dat het kwaad meer aan
luiheid dan aan behoefte te wijten is. In
Nederland is men daarom begonnen op de
bedelaars dezelfde maatregelen toe te pas
sen als enkele eeuwen geleden.
De individuen, die op heeter daad van
bedelarij betrapt worden, laat men neer in
een ledigen put. Een kraan aan de opper
vlakte begint dezen vol te laten loopen."
Intusschen is de bedelaar, teneinde niet te
verdrinken, gedwongen een pomp in wer
king te houden. Dit werk moet hij uren
lang voortzetten, tot de bedelaar uitgeput
is van vermoeidheid. Dan eerst haalt men
hem uit den put."
Rechts
OPTICIENS FABRIKANTEN
Licht op. De lantaarns moeten worden
opgestoken om 4 uur 16 minuen.
STORMWAARSCHUWINGSDIENST
Geseind van De Bildt hedenmorgen 9 u. 50
aan alle posten:
Weest op uw hoede.
Barometerstand 9 uur v.m. 747 vooruit.
