Nieuwe Haarlemsche Courant | 1929 | 6 december 1929 | pagina 5

Stadsnieuws

De Patriot

^The CyVfessiah van Handel

HET CADEAUSTELSEL

TWEEDE BLAD

VRIJDAG 6 DECEMBER 1929

BLADZIJDE i

Wat het stelsel is volgens de Commissie van Onderzoek
Eenige strafbepalingen ontworpen Geen cadeaux
geven, die niet tot den handel van den gever behooren.
Hoe de cadeaux gegeven moeten worden.

Autobusdienst

Voorschot O. L. School

door de C. O. V.

Christiaan Kriens

Speenhoff naar Indië

Vechtpartij te Haarlemmermeer

BURGERLIJKE STAND

Hinderwet

Kon. Letterl. Ver. „J. J. Cretner"

VAN ONZE RECHTBANK
Zaandamsche politie-'agenten

mSmmSk
émm&Êm

mm

AJs no. 9 van den jaargang 1929 der „Ver
slagen en Mededeelingen" van de afdeeling
Handel en Nijverheid van het Departement
van Arbeid, Handel en Nijverheid is ver
schenen het verslag der Commissie tot
Onderzoek van het Cadeaustelsel, waarvan
voorzitter was de heer mr. A. I. M. J. Ba
ren van Wijnbergen. Het rapport omvat 7
hoofdstukken, waarvan de eerste twee de
ve «-geschiedenis behandelen.

De actie, die destijds uitgegaan is van het
cr nitê van actie tot bestrijding van
don verkoop met cadeaux, een comité, dat
ingesteld was door de drie middenstands
benden, wordt summierlijk aangeduid.

De commissie heeft haar arbeid aange
vangen met het verwerken der feitelijke
gc evens, die docr genoemd comité verza-
mld waren.

Lij onderscheidt in het cadeaustelsel twee
hoofdvormen: het directe en het indirecte
sy: teem. Het directe systeem is aanwezig,
wanneer het cadeau terstond bij aankoop
ven een bepaalde waar gegeven wordt, het
indirecte, wanneer bij het cadeau een bewijs
(bon) wordt verstrekt, dat recht geeft op
een prestatie om niet. Alle vormen van
het cadeaustelsel zijn tot deze twee grond
typen te herleiden. Genoemde onderschei
ding ligt dan ook aan het geheele rapport
ten grondslag.

Het cadeaustelsel wordt in het Rapport
omschreven als het stelsel, waarbij een ver-
kooper bij eiken individueelen verkoop van
een bepaalde waar aan den kooper een
zaak ten geschenke geeft of een bewijs af
geeft, dat, hetzij op zichzelf, hetzij in veel
voud, hetzij in een speciaal samengesteld
veelvoud ap een prestatie om niet recht
geeft.

Juridisch ie naar het oordeel der commis
sie het cadeaustelsel een schenkingsover
eenkomst naast een koopovereenkomst.

De commissie heeft vervolgens een schrif
telijke enquête gehouden onder producen
ten, tusschenhandelaren en verbruikers, aan
wie uitvoerige vragenlijsten zijn toegezon
den.

Mede aan de hand van de gegevens, die
deze enquête verschafte, bepaalt de com
missie haar standpunt ten opzichte van het
cadeaustelsel en komt tot de slotsom, dat
dit stelsel althans voor een deel der pro
ducenten voordeelen oplevert, doch daarte
genover voor de tuschenhandelaren en ver
bruikers foutief schadelijk is.

Voor de tusschenhandelaren is vooral de
beunhazerij een nadeel,, terwijl de
consumenten, ofschoon zij het stelsel grosso
modo begeeren, hiervan vooral deze nadee-
len ondervinden, omdat:

le. zij economisch gebonden zijn bij den
zelfden cadeaugever of dezelfde waar te
blijven koopen, totdat zij zich de noodige
bons verworven hebben;

2e. hun eenerzijds het cadeau wordt op
gedrongen en zij anderzijds geprikkeld wor
den om te veel te koopen, en

3e. zij cadeaux ontvangen, die vaak waar
deloos zijn doordat de cadeaugever geen
vakkennis bezit van de geschenken, die hij
verschaft. De commissie acht dan ook een

optreden tegen het stelsel volkomen ratio
neel en gaat na, op welke wijze dit be
snoeid kan worden.

Zij meent dan, dat het stelsel niet zal
uitzieken en wijst er o.a. op, dat het nog
steeds toeneemt. De bestaande wettelijke
voorschriften blijken onvoldoende te zijn;
een actie uit de maatschappij voortkomend
heeft geen kans van slagen, zoodat alleen
van een ingrijpen van overheidswege heil
kan werden verwacht. Voldoende grpnd
voor zoodanig ingrijpen is gelegen in de
omstandigheid, dat het verbruikersbelang,
dat algemeen belang is, dit vordert.

De commissie onderzoekt de mogelijkheid
om de euvelen van het stelsel door een
maatregel weg te nemen en komt tot de
slotsom, dat door het stellen van den eisch,
dat de verkooper den kooper op diens ver
langen de aangegeven geldswaarde in plaats
van het cadeau moet geven, ten aanzien
van het directe stelsel in voldoende mate
aan de bezwaren wordt tegemoet gekomen.

Wat het indirecte stelsel betreft, zal deze
eisch alleen dan effect sorteeren, wanneer
den kooper de bevoegdheid wordt gegeven
om, zoodra hij een bewijs (bon) in zijn be
zit heeft, door bijstorting van de waarde dei-
hem nog ontbrekende bons, zich het ca
deau-artikel te verwerven.

De commissie heeft ten slotte een maat
regel ontworpen en dezen gegoten in den
vorm van een vijftal strafbepalingen.

De eerste bepaling keert zich tegen het
voor de consumenten schadelijke grasdui
nen en beoogt te verbieden het geven van
cadeaux die niet tot den gewonen handel
of bedrijf van den cadeaugever behocren,
tenzjj zij bestaan in geld.

De tweede bepaling betreft het directe
stelsel en legt den verkooper de verplich
ting op om voor den kooper, die geen ca
deau begeert, de koopsom te verminderen
met de waarde van het cadeau. De derde
bepaling betreft het indirecte stelsel en re
gelt onder meer den bijstortingsplicht.

Met de vierde bepaling wil de commissie
den verkooper. die dividend heeft gegaran
deerd, na verloop van zekeren tijd uit te
betalen, verplichten desgewenscht dit divi
dend terstond te betalen bij aankoop der
waar.

Het kassabon-stelsel of kortingstelsel in
engeren zin valt onder de derde strafbepa
ling, zoodat het rapport ook den gever van
kassabons wil verplichten deze bons op ver
langen terstond te verzilveren.

De vijfde bepaling ten slotte legt den ver
kooper de verplichting op om in geval hq
meer waren voor één prijs verkoopt, deze
verkrijgbaar te stellen voor prijzen, waar
van de som niet hooger is dan de prijs,
waarvoor de waren gezamenlijk te koop zijn.
Docr deze bepaling wil de commissie voor
komen, dat haar maatregel ontdoken wordt,
doordat de verkooper de waar en de cadeau
te geven zaak voor één prijs verkrijgbaar
stelt.

Aan het rapport is toegevoegd een over
zicht van de maatregelen en wetsontwerpen,
die ter zake in het buitenland worden aan
getroffen.

ter is hij met de Lloyd Rapide van het Hol-
landsche spoorstation uit Den Haag naar
Marseille vertrokken. Slechts een klein
groepje familieleden en enkele vrienden o.w
de heer Jan Peith en de impressario. de heer
De Haan, waren bij het vertrek aanwezig.
Speenhoff zelf zag er opgeruimd uit. Einde
lijk ging immers zijn wensch in vervulling.

Toen precies twaalf uur het sein van den
stationschef omhoog ging, de locomotief een
schrillen kreet slaakte, weerklonk een harte
lijk: „Goede Reis, Good Luck!"

Ged. Staten van Noord-Holland hebben
afwijzend oeschikt op het verzoek van J. M.
van Geelen, te Heiloo, tot het in werking
brengen van een autobusdienst van Alkmaar
naar IJmuiden en terug.

De school voor gewoon lager onderwijs
aan de Dutr'jstraat is op 3 September 1929
gedeeltelijk in gebruik genomen.

Het bestuur dier school verzoekt thans,
een voorschot van 770 en 120 op de ge
meentelijke vergoeding over 1929, overeen
komstig art. 101 der Lager Onderwijswet
1920.

Als borg heeft zich verbonden de School
raad voor de scholen met den Bijbel te
's-Gravenhage.

Tegen het verstrekken van een voorschot
over het tijdvak van 3 September 1929 tot
en met 31 December 1929 bestaat bij B. en
W. geen bezwaar. Zij stellen voor op dit
verzoek gunstig te beschikken. i

De Christelijke Oratoriumvereeniging zal
op Vrijdag, 13 December in de Gemeente
lijke Concertzaal, een uitvoering geven van
The Messiah van Handel (De Messias).
Hoewel dit oratorium van Handel reeds

cilia-ode van Handel in de Engelsche taal,
het initiatief heeft genomen v>t verbetering
in dezen toestand. Het was een daad, die
tot buiten de grenzen onzer stad de aan
dacht trok en die nog onlangs door den

verscheidene malen in Haarlem is uitge- muzikalen medewerker van een uer grootste

voerd, is toch de wijze waarop het werk nu
zal worden gegeven geheel nieuv De Mes-
sias-uitvoeringen in het Duitsch, zooals die

bladen, met eere werd gememoreerd.

Kort daarop kwam Evert Cornells met
The Messiah in Utrecht. Rotterdam en Hil-

Bets Mak van Waay-
Dooremans, Sopraan.

Jo Immink, Alt.

Anthon v. d. Hors
Muzikaal leider

Zijn successen in Amerika

Men schrijft uit New-York aan de „O. H.
Crt."

Christiaan Kriens, een zoon van den vroe-
geren dirigent van de Haarlemsche Orkest
Vereeniging, die ongeveer twintig jaar geleden
naar Amerika is gegaan en daar als com
ponist en dirigent grooten naam verwierf, 1s
benoemd tot muziekleider van het radio
station W. T. I. C.

In zijn nieuwe functie heeft hij de be
schikking over een volledig orkest, dat uit
vooraanstaande musici bestaat en dat zoo
wel symphonieën als lichte klassieke concer
ten geeft. Deze musici spelen uitsluitend voor
de radio-uitzendingen van het station W. T.
I. C. te Hartford.

Voor zijn benoeming was de heer Kriens
te New-York een welbekend dirigent, com
ponist, concert-violist en leeraar voor viool
en piano. Voorts was hij leider van twee
beroemde kerkkoren, n.l. dat van de Park
Avenue Church en de Grace Methodist
Church. Ook dirigeerde hij het Plainfield
Symphony Orchestra en de Elisabeth Sym-
phonie Society in New-Jersey en de Morris
towon Orchestral Society.

Het conservatorium dat hij te New-York
oprichtte, bekend onder den naam van Kriens
Symphony Club, waar hij musici opleidde
voor symphonie-orkesten, wordt beschouwd
als een eenig instituut voor de ontwikkeling
van de Amerikaansche muziek.

De heer Chr. Kriens kwam verscheidene
jaren geleden naar Amerika om de New-
Orleans French Grand Opera Company te
dirigeeren. Tijdens zijn tournée in Amerika
was hij eerste-violist bij de Philadelphia
Symphony, de New-York Symphony, de
New-York Philharmony en de Metropolitan
Opera. Hij speelde onder talrijke bekende
dirigenten, o.a. onder Damrosch, Toscanini,
Scheel, Hertz en Mottl.

Zijn vader, de heer Ch. P. W. Kriens was
te Haarlem welbekend als orkestbewerker,
harmonie-dirigent en als leider der Sym-
phonie-concerten. Bovendien was hij klari

nettist aan het hof van den koning van i
Saksen en leeraar op dit instrument aan de
Kon. Muziek-Academie te Den Haag.

De jonge Kriens was door deze Academie 1
waar hij les nam in compositie van bekende
Europeesche componisten, gediplomeerd.
Zijn werk omvat twee opera's, een oratorium,
verscheidene symphonieën, ouvertures en
vele composities voor viool, piano, cello er.
zang. De Amerikaansche radio-luisteraars
kennen verscheidene van zijn werken, spe
ciaal de orkest-suite „In Holland" is zeer j
populair

Deze suite is onlangs voor het radio- j
station Huizen uitgezonden ter gelegenheid
van de eerste internationale radio-verbin-
ding tusschen Nederland en Amerika. Deze j
uitzending werd door dertig Amerikaansche
stations gerelayeerd.

Composities voor orkest van Christiaan
Kriens zijn o.a. uitgevoerd door het Concert
gebouw-Orkest te Amsterdam, de Berlijn-
sche Philharmonie en door talrijke Ameri
kaansche orkesten als de St. Louis Sym-
phonie, de Metropolitan Opera Company en
Roxy's Symphonie Orchestra. Zijn liederen
zijn o.a. door Caruso gezongen. Beroemde
violisten als Zimbalist, Auer, Elman, Spal
ding, Kubelik en vele anderen namen zijn
composities in hun repertoire op.

De heer Kriens heeft onlangs vier en
twintig origineele libretto's voor sprekende
films gemaakt, welke door Warner Brothers
worden uitgebracht. Ze zijn bij de bekende
uitgevers Witmark, Harms en Crawford uit
gegeven.

Voor zijn benoeming bij het radio
station W. T. I. c. heeft de heer Kriens
reeds voor de radio gespeeld. Onlangs diri
geerde hij een programma, bestaande uit
eigen composities, dat uitgezonden werd
door de National Broadcasting Company.
Deze uitzendingen waren bekend als „The
Master Musician's Hour."

Speenhoff is gisteren naar Indië vertrok
ken. Met zijne vrouw Cesarine en zijne doch-

niet alleen hier ter stede maar overal in
ons land werden gegeven, brachten ons het
werk anders dan Handel het geschreven
heeft.

Handel woonde n.l. gedurende een groot
deel van zijn leven in Engeland en het was
in dit land, dat vrijwel al zijn groote kooi#-
werken ontstonden gecomponeerd op En
gelschen tekst. Tot deze oorspronkelijke En
gelsche oratoria behoort ook de Messias, on
der den titel „The Messiah". The Messiah is
later in het Duitsch vertaald en uit Duitsch-
land als „Der Messias" in ons land ge
bracht. Het spreekt wel vanze.f, dat het
werk er door de omwerking in het Duitsch
met op vooruit was gegaan. Zoo kon de
door Handel geschreven muziek niet dan
ten koste van verschillende wijzigingen bij
de nieuwe woorden worden aangepast.

Dit nam echter niet weg, dat het werk
in ons land grooten opgang maakte en dat
niemand er blijkbaar aan dacht, om den zoo
veel mooieren en zuiverder oorspronkelijken
Engelschen tekst en partituur te gebruiken.
Ons muziekleven stond daarvoor te veel on
der Duitschen invloed en oovendien, men
dacht algemeen, dat het zingen in de En
gelsche taal zooveel bezwaren en moeilijk
heden voor onze koorvereenigingen zou op
leveren, dat het schier tot ae onmogelijkhe
den werd geacht. Dit laatste, zooals nu wel
gebleken is, geheel ten onrechte.

Het is de Haarlemsche C. O. V. geweest,
die door de uitvoering in 1926 van de Ce-

versum volgden en zoo zien we nu sedert
eenige jaren de idee. Hande's oorspronke
lijke muziek en den Engelschen tekst bij de
uitvoering van zijn oratoria te gebruiken,
meer en meer veld winnen.

In Haarlem krijgei we dus nu op 12 De
cember ook „The Messiah". Het werk in de
Duitsche vertaling geniet hier, dank zü her
haalde uitvoeringen, a.gemeene bekendheid.

Het voordeel hiervan is, dat men gelegen
heid zal hebben zelf, door vergelijking vast
te stellen, hoeveel mooier de oorspronkelijke
Engelsche zetting is er hoeveel beter de
Engelsche tekst zich bij de muziek aansluit.

Als solisten zullen medewerken: Bets Mak
van Waay-Dooremans, sopraan, Jo Im
mink, alt, Theo de Vries, tenor en Adriaan
Reybroek, bas. Deze dames en heeren vor
men een vaste combinatie onder den naam:

„Gemengd Vocaal Kwartet", hetgeen na
tuurlijk aan den samenzang ten goede
komt. De bekende musicus Anthon van der
Horst is artistiek leider van dit kwartet.

Verder werken bij de uitvoering mede:

Bets Nederkoorn, clavecimbel, Piet Halse-
ma, orgel, H. O. V.-begeleiding, terwijl de
leiding in handen is van den directeur der romantisch de ge-

Verdachte werd gezocht, men wilde hem
een hak zetten en toen hij de dreigende
houding van den jongen communist zag,
trok hij uit zelfverdediging zijn sabel.

Pleiter herinnerde aan een beslissing van
den Hoogen Raad, die zegt:

„toekenning van letsel, mag niet als mis
handeling worden beschouwd, zoolang de
toebrenging hiervan niet doel maar middel
is."

Ten slotte vroeg pleiter vrijspraak, al was
het alleen maar om de menschen, die den
ken, dat in de maatschappij alles maar ge
oorloofd is, en dat er geen wet en macht
behoeft te zijn, in het ongelijk te stellen.
Uitspraak over 8 dagen.

Den 18den Augustus had er des avonds te
Haarlemmermeer een vechtpartij plaats. De
36-jarige K. zat met eenige kennissen in de
keuken van zijn huis, toen zij buiten voor
het raam gestommel hoorde. Daar zij met
eenige inwoners van Haarlemmermeer, n. 1.
de verdachten J. P. en P. T. in onmin leef
de, ging juffrouw T., die ook tot het gezel
schap behoorde, eens kijken. Zij zag dat
eenige kinderen van de verdachten voor het
raam hun gesprekken afluisterden, die, zoo
dra zij haar zagen, haar begonnen uit te
schelden. Toen was K. buiten gekomen en
had den jongens toegeroepen: „Jongens, van
de werf af, anders zal ik me er mede be
moeien".

De kinderen hadden zich toen bij hun
ouders over K. beklaagd en deze waren naar
het huis toegegaan en een vechtpartijtje was
het gevolg geweest.

I De verdachten stonden nu gistermiddag
wegens huisvredebreuk en mishandeling te
recht.

Gehoord werd getuig K. Deze verklaarde,
dat, nadat hij de kinderen had weggejaagd,
verdachte T. bij hen gekomen was, die zeide,
hem alleen te willen spreken. Getuige durf
de dit echter niet aan, waarop verdachte ru-^
zie ging maken.

Getuige verzocht hem het huis uit te
gaan, maar F. begon inplaats daarvan juffr.
P. T. uit te schelden.

Toen had getuige verdachte bij de keel
gepakt en had hem het huis uitgegooid. Een
korte worsteling was toen ontstaan, waarbij
getuige gevoeld had, dat verdachte in zijn
jas een mes en een ploertendooder had ver
borgen.

Verdachte P. was toen op K. gesprongen
en juffrouw T. weer op verdachte P.

De verdachten ontkenden, dat de zaak zich
zoo had voorgedaan.

Verdachte P. verklaarde, dat hij in een
café zat en door een paar menschen werd
gewaarschuwd, dat zijn kinderen door K.
werden mishandeld. Hij was toen naar K.
toegegaan en deze had hem aangegrepen.

Verdachte F. was, zooals hy zeide, naar K.
toegegaan om het geld, dat hü vroeger van
hem geleend had, terug te geven. Daarom
had h« K. gezegd, hem alleen te willen spre
ken. Toen zich juffrouw T. er mede be
moeid had, had hij haar uitgescholden, want
haar kon hy niet uitstaan. Toen had K., zon
der iets te zeggen, hem by de keel gegrepen
en hem de deur uitgezet.

Gehoord werd nu juffr. T. Deze legde de
zelfde getuigenis af als K., nog erby voe
gende, dat zy bij de vechtparty van ver
dachte T. een slag met een ploertendooder
op haar arm had gekregen, zoodat ze zich
onder dokters behandeling had moeten stel
len. Dit werd ook door verdachte T. ont
kend.

Gehoord werden nu nog zekere K. en een
buurman S., die getuige waren geweest van
de vechtparty. Ook deze hadden gezien, dat
verdachte F. juffrouw T. een slag met een
ploertendooder gaf. Verdachte bleef echter
ontkennen.

De Officier van Justitie achtte het ten las
te gelegde wettig en overtuigend bewezen.
Hy eischte tegen verdachte P. een gevange

nisstraf van drie weken en tegen F., daar
deze al weer veroordeeld was, een gevange
nisstraf van twee maanden.

UITSPRAKEN

De Arrondissements-Rechi/oank te Haar
lem deed gisteren de volgende uitspraken:

J. A. E., reiziger, wonende te Haarlem,
thans gedetineerd, verduistering in dienstbe
trekking, negen maanden gev.straf met aftr.
prev. hecht. o.v.

I. A. C. J., los los werkman, verblijvende
te Haarlem, thans gedetineerd. Verduistering
in dienstbetrekking, drie maanden gev.straf
m. a. pr. hecht. o.v.

J. H., chauffeur, wonende te Haarlem, ver
oorzaken van liohamelijk letsel door schuld,
een maand hechtenis o.v. met ontzegging
van de bevoegdheid motorrütuigen te bestu
ren voor den tyd van zes maanden en toe
wijzing van de civiele vordering.

A. M. H., smid, wonende te Haarlem, Art.
247 W. v. S., vier maanden gev.straf voorw.
proeftijd drie jaren en bijz. voorwaarden.

C. v. Z., schipper, wonende te Katwijk a.
d. Run, Appèl overtr. van het Binnenaan-
varingsreglement. Vrijgesproken.

A. A. de W., autobus-ondernemr, wonende
te Velsen-Noord, Appèl overtr. Alg. Pol. Ver-
ord. van Wijk aan Zee en Duin. Vonnis Kan
tonrechter Haarlem bevestigd.

A. A. de W., autobus-ondernemer, wonen
de te Velsen-Noord, Appèl overtr. Alg. Poli-
tieverord. Wijk aan Zee en Duin. Vonnis
Kantonrechter Haarlem bevestigd.

Ondertrouwd: 5 December. N. v. Tol en H.
C. Sillevis J. Smolenaars en C. D. Vrieze
J. v. Bekkum en W. C. Potappel M.
Rine en J. J. de Haan J. H. Franz en
J. C. A. Hupkens.

Getrouwd: 5 December. C. J. Otter en A.
Droste T. C. v. d. Putten en M. C. Wqk-
huizen J. Roskam en B. v. Oosten.

Geboren: 3 December, d. van W. H. M. J.
DuivemanSweijen 4 December, z. van
A. v. d. VeenBroersma z. van H. A.
Halbertsma—Waller z. van M. v. Leuven
Snoeks 5 December, z. van G. C. Ruijg-
voomHuiskens d. van C. W. v. Raap
horstv. Zeeland d. van G. H. Meijer
Dekker.

Overleden: 4 December. F. M. Aukes, 79
jaar, Ampzingstraat J. v. d. BergHeems
kerk, 72 jaar, K. Margarethastraat J. M.,
11 mnd., d. van J. Schneider, Oudeweg.

Burgemeester en Wethouders van Haar
lem doen te weten, dat by hunne beschik
king van 5 December aan 't Bestuur der St.
Vincentiusvereeniging vergunning is verleend
tot oprichting van een installatie voor lucht-
verversching in de spijskokerij en eetzaal ge
legen in het perceel aan de Nieuwe Groen
markt no. 22, kad. bekend sectie C No. 5532,
waarvoor gebezigd zullen worden twee elec-
tro-motoren met een gezamenlijk vermogen
van 4K P-K.

Op Woensdag 18 December a.s. biedt de
Kon. Letterl. Ver. „J. J. Cremer" haar leden
een Clinge Doorenbos-avond aan.

Op 21-Januari a.s., den eersten tooneel-
avond van de tweede helft van het winter
seizoen, zal Cremer voor het voetlicht ko
men met „Bergopwaarts", tooneelspel in 3
bedrüven van D. H. Scheffer onder regie
van Henk Bakker. Degenen, die zich als
lid opgeven voor de tweede helft van het
seizoen, zullen door het bestuur worden
geïntroduceerd op den Clinge-Doorenbos
avond.

Een van de laat
ste films, die Emil
Jannings voor de
Paramount in
Amerika gemaakt
heeft, of liever
gezegd waarin hy
heeft meegespeeld,
is de Patriot. De
ze film behandelt
ten deele histo
risch, ten deele

C. O. V., George Robert.

De generale repetitie is op Donderdag, 12
November en voor publiek toegankelyk.

Dit concert belooft zeer zeker een der be
langrijkste muzikale gebeurtenissen van het
seizoen te worden.

Onderlinge» verhoudingen

De drie leden van de expeditie, die met commandant Byrd de Zuidpool hebben
overgevlogen: van r. naar L: Bert Balcheu, Mac Kinley en Haiold June

Gistermorgen werd voor de Haarlemsche
Rechtbank een strafzaak behandeld tegen
een agent van politie te Zaandam, die een
jongmensch van 18 jaar met een sabel ge
slagen zou hebben. In ons blad deden wij
daar reeds in het kort melding van, de zaak
is echter te belangryk om verder geheel te
verzwijgen. Wat toch is het geval?

Zaandam in Augustus j.l.: een gevaarlijke
staking en een rumoerige kermis; verschil
lende opstootjes, die de politie bedwingen
moet, bedwingen móét.

Gevaariyke dagen voor de politie, man
nen, die hun zenuwen de baas moeten blij
ven en hun gezag, in weerwil van een
groote, vuurrocde oppositie, moeten hand
haven.

Daaniaast oneenigheid in het politie
corps, oogenschijniyk een kleine, onbedui
dende promotie-kwestie, maar in werkelqk-
heid een stryd tusschen agenten van den
ouden stempel en zy, die er anders over
denken.

Nu is er een actief politieman, die met
een jongen communist te maken krygt, een
demonstratief communist, een loochenaar
van God en alle gezag.

De jongen rijdt op de fiets en heeft
een vriend op zqn bagage-drager zitten. Dit
is in Zaandam verboden.

De agent laat hem stoppen en vraagt zijn
naam, de jongen weigert te antwoorden.

„Je weet toch, dat je niemand achterop
je fiets mag hebben?" is de volgende vraag
en het antwoord is: „Dat weet ik wel en
dat weet ik niet,"

Een echte kwajongen denkt de agent en
hy verzoekt hem mee te gaan naar het
bureau.

Een inspecteur komt by hem, verzoekt
hem op te staan, doch hij weigert en zegt.
„Ik sta op wanneer ik wil en ik ga zitten,
wanneer ik wil."

Het slot van het liedje was, dat de naam
werd opgegeven.

De agent in kwestie, ziet buiten, dat eer.
dronken man op een kar wordt binnenge
bracht, de jongen heeft daarop allerhande
aanmerkingen en de agent acht het beter,
dat hy nu maar „op dondert", zooals hij
zeide.

Traag voldoet de jongen aan dit verzoek,
waarop de agent diens fiets pakt en tegen

een muur buiten zet. De fiets glijdt uit en
komt te vallen.

„Blijf met je pooten van m'n fiets af,"
roept de eigenaar en hij neemt een drei
gende houding aan, althans steekt, naar
zUn vertelsel, zijn vinger waarschuwend op.

De agent acht het nu welletjes, trekt zijn
sabel om zich te weren, of misschien uit
drift en komt daarmede op den schouder
van zijn arrestant terecht.

Deze schreeuwt niet, wordt niet kwaad,
maar stapt het bureau binnen met de
woorden „dat ga ik aangeven". Een zestal
agenten en veldwachters heeft dit zien ge
beuren en onder hen, eenige, die hun col
lega niet bijster goed gezind zijn,*-al ver
klaren ze dit niet openlijk. De agent in
kwestie zou promotie kunnen maken tot

schiedenis van
Czaar Paul I van
Rusland, een heer-
scher die nu niet
juist een sympa
thieken indruk
heeft achtergela
ten.

Gaan we de op
voeding na welke
deze Czaar gehad
heeft, dan kan
men hem echter
daarom niet te
hard aanvallen, al
is dit op zichzelf
natuuriyk geen
excuus voor de
tyrannie welke hij
uitoefende op zyn
onderdanen.

Op negentien
jarigen leeftyd
liet zqn moeder
hem huwen met
Wilhelmina van
Hessen Darmstadt
en toen deze na
drie jaren overleed,
met Prinses So
phie van Wurtemberg,

merkte op, dat zoo iets nooit zou gebeuren gen een jaarlijksch pensioen van 10.000 roe-

etc., etc. I bels, afstand van haar hand deed. Paul werd

Een der tegenstanders gaat naar onzen I steeds buiten alle regeeringszaken gehouden I op den voet volgen; het zij voldoende op te

Emil Jannings

stempel van al die eigenschappen gedrukt
staan.

We zullen niet verder in details treden en
Jannings in deze film met onze beschrüving

agent toe en zegt: Dat gaat niet aan, zeg!
en zich tot den jongen wendend: „Ga je
het aangeven? Dat is zeer terecht!"

En zoo is deze zaak voor de rechtbank
gekomen en zoo hoorden we van veldwach
ters, dat de verhouding onder het Zaan
damsche politie-corps niet al te goed is, dat
men in Zaandam niet van een actief poli'

en kwam steeds en overal achteraan.

Catharina II behandelde al hare zaken
zelf en duldde geen inmenging, dan alleen
van hare gunstelingen.

Toen Paul I een kleine 40 jaar later dan
ook aan de regeering kwam, toonde hij zich
in den beginne zeer welwillend en rechtvaar
dig, doch weldra deed de verdrukking, waar-

tiemar, hm,rit Pn riat men tracht ze OD alle 1 onder hiJ al die Jaren geleefd had, zich gel
dman houdt en dat men tracht ze op den en oefende hjj een wreed keizersChap

mogelijke manieren een hak te zetten, dat waardoor hy zlch de haat van het groot.
de zaak vreesehjk opgeblazen is en haast het volk nn den hals haal-

persocnlqk is geworden. de Hy wantrouwde alles en iedereen en was

De waarnemend-officier van justitie bevreesd om evenals verschillende zyner
achtte het een fout van den verdachte, dat voorouderSi door moordenaarshand te zullen
hij niet recht voor de waarheid is intgeko- S£erven werd een obsessie voor hem en
men. Hij had naar den commissaris moeten aangezjen hij nergens een oprecht vriend
gaan om daar excuses te vragen voor zijn voncj ^ie hem kon steunen en sterken, nam
handelwijze, want hy had zijn sabel niet deze obsessie een steeds grooteren vorm aan
mogen trekken. Beter had hij den jongen en grensde aan waanzin,
bij zijn nek kunnen pakken en de straat Dat uit een dergelijk historisch gegeven
op kunnen zwiepeneen prachtfilm is samen te stellen, zal ieder

Vele verzachtende omstandigheden achtte die van den geweidigen vooruitgang van de

de Officier daarnaast aanwezig en in dit cinematografie der laatste jaren, op de hoog- woordig zou men heusch zooveel omslag niet
verband eischte hy 50 boete of 25 dagen i te is, met ons eens zyn. j gemaakt hebben, maar daar hebben we dan

hechtenis. De gecompliceerdheid van deze Czaren- ook een „verlichte eeuw" voor.

De verdediger, mr. dr. F. A. Bijvoet hield figuur, maakte het echter noodig, dat een I Summa summarum, er is in deze film, die
een zeer uitvoerig pleidooi. Zqn cliënt be- veelzijdig artist, deze rol vervulde, en men in het Rembrandt-Theater gaat, prachtig
hoefde geen excuus te wagen, want hy is zai jlet met ons eens zyn, dat Emil Jan- spel en heel veel' schoons te zien (althans

nings de meest aangewezen acteur was. On- voor volwassenen) terwijl het „eigenaardige"
zeker, besluiteloos, wreed, wantrouwend, gegeven wel in staat is om te boeien, te-
naief en willekeurig, dit alles moest aanwe- zamen eischen, die men slechts aan goede
zig zyn, om dien Czaar uit te beelden. films kan stellen en die het ook ziin. wan-

merken, dat hij ons geen enkele maal te leur
stelt en to the bitter end niet een Czarenrol
speelt maar Czaar Paul I is.

Zijn vertrouweling Graaf Pahlen, die ook
in de geschiedenis een belangrijke rol in dit
Czarenleven speelt, wordt vertolkt door Lewis
Stone. Weliswaar blijft het spel van dezen
acteur de geheele film door op den achter
grond, al is hij dan ook de hoofdpersoon en
de Patriot, die om het volk van een tiran te
verlossen, zijn wiend laat dooden en een in
hem gesteld vertrouwen misbruikt, toch is
zqn élan en gereserveerdheid, juist van dien
aard, dat zijn spel desondanks sterk op den
voorgrond treedt.

Of dé moord, die het laatste geschiedt,
historisch is of niet, kunnen we in het mid
den laten, maar zeker is 't, dat diê totaal
overbodig was. Waarschijnlijk heeft men ge
dacht er een grooter effect mee te bereiken,
soit, 't is een film, en dat moet men altijd
in 't oog houden, evenals de tijd en het land
waarin het drama zich afspeelde. Tegen-

nog steeds in de overtuiging, dat hy juist
gehandeld heeft.

In de stakingsdagen, toen door middel
van bladen als „De Tribune" maar tegen

de politie geschreven werd, moest een agent, I Geen oogenblik mocht hy toonen normaal I neer zy daaraan beantwoorden,
die zqn plicht deed, wel op zqn quivive zijn. mcnsch te zyn en op al zyn daden moest het4