Buitenlaiidsch Nieuws
FEUILLETON
Na het bezoek van het
Italiaansche Koningspaar aan het Vaticaan
Uit het Britsche
Lagerhuis
RADIO-OMROEP
DERDE BLAD
DINSDAG 17 DECEMBER 1929
ELADZIJDE 1
DE 6EHE1MZINHI3E WRAAK
Wat de telegrammen niet vermeldden
Intieme bijzonderheden
«nd£/'f Wybert-tabletten on-
der het oefenen ter
bescherming van de
keel, vóór het op
treden ter zuivering
van de stem.
HET AANNEMEN DER MOTIE VAN
VERTROUWEN
GEMENGDE BUITENL.
BERICHTEN
ONDERWIJS
Esperanto-examens
Aangaande het bezoek van Koning Victor
Emanuel III en koningin Helena aan Z. H.
Paus Pius XI, was voor zoover zich dit in
het Vaticaan afspeelde, natuurlijk niet veel
meer te vertellen dan wat de koude volzin
nen van het protocol en de kille onthullin
gen van het officieel verslag openbaar maak
ten. Zeer interessant zijn daarom de mede-
deelingen van een Vaticaansch Prelaat, die
de hooge bezoekers in den Damasushof ont
ving en daarna voortdurend onder het ge
volg was, aan welke mededeelingen wij het
volgende ontleenen:
Het meest treffend was het oogenblik
waaróp Mgr. Caccia Dominioni het Ko
ninklijk paar van de zaal van den H. Johan
nes naar de Troonzaal leidde en bü het
opengaan der deuren Paus en Koning plots
tegenover elkaar stonden. Niemand zeide
iets, niemand bewoog zich. Victor Emanuel
beheerschte zich het eerst. Hij trad met de
koningin op den Paus toe en de begroeting,
die volgde, was hartelijker dan het protocol
scheen te veroorloven.
Toen na het particulier onderhoud het ge
volg werd voorgesteld, toonde de Paus zich
zeer getroffen. Bijna voor allen had hij
woorden van zegen en gelukwensch. Ver
schillende malen uitte de Paus zijn groote
voldaanheid over de geschenken der Ko
ninklijke familie, welke niet speciaal voor
deze gelegenheid vervaardigd waren, maar
deel uitmaakten van de artistieke familie
herinneringen der Savoje's. Het gouden
kruis met de beeldjes der Moeder Gods en
van den H. Johannes dat volgens de over
levering heeft' toebehoord aan de Gelukza
lige Clothilde van Savoje beloofde Z. H.
Pius XI een eereplaats op zijn werktafel.
Onderweg naar Sint Pieter, sprak de ko
ning tot 's Pausen Sacristein, Mgr. Cremo-
nesi, zijn groote voldoening uit over het
standaardwerk der pauselijke munten en
medailles dat hij van den H. Vader ontvan
gen had. (Zooals men weet, is de Italiaansche
koning eigenaar van de volledigste verzame
ling munten ter wereld en schreef hij eenige
beroemd geworden boeken over dit onder
werp.)
„Dat is heel natuurlijk, Majesteit," ant
woordde Mgr. Cremonesi: „De H. Vader kent
uw competentie in deze materie."
De koning herinnerde dan aan een gebeur
tenis, die tot heden geheim gehouden werd.
Onder het pontificaat van Pius
X had de huidige Goevemeur der Stad van
het Vaticaan, Serafini, groote moeilijkheden
met de vaticaansche muntenverzameling,
waarvan hy toentertijd directeur was. De
Koning, die daar iets van vemam en de be
teekenis der vaticaansche verzameling naar
waarde wist te schatten, zond toen eenige
eigenhandig geschreven boeken met aantee-
keningen om, zoo mogelijk, behulpzaam te
zijn. Serafini raakte uit de moeilijkheden en
wilde den koning persoonlijk gaan bedanken.
Natuu.lyk baarde dit plan groot opzien en
ten slotte moest Paus Pius X er zich zelfs
mee bemoeien. De directeur der muntenver
zameling kreeg verlof om te gaan, maar op
voorwaarde dat, wanneer er iets van uitlekte,
hij op staanden voet oneervol ontslagen was.
Serafini ging en had een audiëntie van meer
dan twee uren. Op die audiëntie volgden
regelmatige besprekingen, die tot een warme
vriendschap leidden, en „nu het geheim uit
lekt," besloot de koning: „heeft comm. Sera
fini'geen aanleiding om zelfs eervol ontslag
te vragen." J
Groote belangstelling toonde de „koning
soldaat" zooals de bijnaam van Victor
Emanuel luidt; - voor de pauselijke gewa
pende corpsen. Vooral betreurde hij het, dat
het Huis Savoje geen Zwitsersche Garde
meer had zooals voor eenige eeuwen. Ook
de Gendarmen hadden 's Konings bizondere
aandacht, omdat zij dikwijls gerecruteerd
worden uit ex-Kurassiers, de Koninklijke
lijfgarde. De koning begroette eenige pause
lijke Gendarmen, die vroeger zijn Lijfgardis
ten waren geweest.
In Sint Pieter maakten de Soevereinen
meer een bewonderenden rondgang, dan dat
zij het gebruikelijke bezoek brachten. De
koningin vooral toonde zich enthousiast en
de begeleiding van Kard. Merry del Val be
stond uitsluitend uit antwoord geven op de
gevraagde inlichtingen betreffende de Basi
liek, die geheel werd bezichtigd.
Het viel op. hoe lang de Koninklijke Fami-
lie geknield bleef voor het altaar der Sacra
mentskapel en op het Graf van den H.
Petrus.
Ook het onderhoud met Kard. Gasparri was
zeer hartelijk. De Secretaris van Staat kent
den koning zeer goed, doordat het gebruike
lijke zomerverblijf van Victor Emanuel aan
het landgoed der familie Gasparri grenst.
Reeds dikwijls waren de koning en de Kar-
dinaal voor eenigen tijd buren, wat verschil
lende malen tot een ontmoeting leidde.
De koning maakte een toespeling op het
wapen Van den Kardinaal, dat een olijftak
voorstelt.
„Sire," antwoordde de Secretaris van
Staat: „al was ik er van overtuigd, dat de
vrede eens geteekend zou worden, ik wist
natuurlijk niet wanneer dit gebeuren zou, en
vermoedde heelemari niet, dat ik er aandeel
in zou hebben; tan» toen ik Bisschop werd,
koos ik dit wapen :=t de intentie, dat de
vrede tusschen Vaticaan en Quirinaal spoe
dig mocht komen."
Grenzenloos was 's konings bewondering
voor het Vaticaan en meermalen gaf hij den
wensch te kennen, dit alles eens rustig te
kunnen bezien. Deze wensch is kenbaar ge
maakt aan den Paus, die den Koning voor
een particulier bezoek heeft uitgenoodigd.
Wanneer dit zal plaats hebben, is nog niet
bekend, maar men verwacht in Januari.
Engeland en Egypte
In het Lagerhuis werd heden aan den Mi
nister van Buitenlandsche Zaken gevraagd
of hij eenige mededeelingen had ontvangen
inzake het voorgestelde ontwerp-tractaat
door de Engelsche Regeering aan de Egypti
sche Regeering voorgelegd. Henderson ant
woordde ontkennend en verwachtte ook niet
eenige verdere mededeeling te dezen aanzien
te zullen ontvangen dan na de Egyptische
verkiezingen en de herstelling van het par
lementaire regime. Hem werd gevraagd of
hij het eens was met de verklaring, door een
lid van de regeering in het Hoogerhuis afge
legd, dat deze voorstellen niet beschouwd
moesten worden als 'n ontwerp-tractaat, maar
liever als schematisch aangegeven voorstel
len. Henderson antwoordde, dat voorstellen
nooit behoorden te worden beschouwd als eer
ontwerp-tractaat. Zij waren nimmer gepara
feerd. Het waren voorstellen welke onder
worpen moeten worden aan de regeering,
welke door het Egyptische Volk zal worder
gekozen, om daarna met haar hierover te on
derhandelen.
Engeland en de ontwapening
Ayles (Labour) vroeg den premier of En
geland verbintenissen had bij den Volken
bond of het Engelsche Wereldrijk, welke he'
Lagerhuis verhinderde tot eenig besluit te
komen, dat het ten aanzien van ontwapenin"
wenschte. MacDonald antwoordde, dat arti
kel acht van het Volkenbondsstatuut aan alk
leden voorschreef en bijgevolg ook aan de
Engelsche regeering een vermindering van dr
bewapening tot het laagste punt als met de
nationale veiligheid was over een te brenger
en de handhaving van internationale ver
plichtingen door gemeenschappelijk optre
den. Een ander artikel van het statuut legd'
de verplichting op deel te nemen in gemeen
schappelijk optreden voor de handhaving
van zekere verbintenissen. Verbintenissen
van Engeland ten aanzien van het Engel
sche Wereldrijk waren voorgeschreven dooi
de noodzakelijkheid van zelfverdediging
Ayles vroeg of het gouvernement van mee
ning is, dat er nog speling was voor zoover
het onze eigen bewapening betreft, die wi-
zouden kunnen terugbrengen tot het punt
door den premier genoemd als het nivear
voor de nationale veiligheid en zoo niet. waar
om wij dan aan een ontwapeningsconferentie
zouden deelnemen. De nremier antwoordde:
„omdat het mogelijk *i dat deze spelin"
slechts bij een internationale overeenkomst
kan worden gevonden, zullen wij naar die
conferentie gaan."
De zecrooverij aan de Chineesche kust
Aan Henderson, den Britschen minister
van buitenlandsche zaken, werd de vraag
gesteld of hij op eenige wijze bij de C'ii-
neesche regeering had geprotesteerd over dc
toeneming van zeerooverij langs de Chi
neesche kust.
Hij antwoordde, dat protesten herhaalde
lijk in de laatste jaren tot de Chineesche
regeering waren gericht, ten einde van haar
te verkrijgen, dat daadwerkelijke maatrege
len zouden worden genomen voor de onder
drukking van deze rooverijen. Voor zoover
hem bekend was de toestand in de laatste
maanden niet verslechterd. Het vraagstuk
van de bescherming van de veiligheid van
den Britschen handel, heeft steeds de volle
aandacht. Bij het laatste geval van zee
rooverij waren twee Engelsche oorlogsschepen
behulpzaam geweest bü de redding van het
betreffende schip de ,,Haiching".
DE LEVIATHAN VERTREKT EEN DAG
LATER
Het vertrek van den Oceaanstoomer „Le
viathan" van Southampton naar New-York
is uitgesteld van gisteren op heden voor de
reparatie van een scheur midscheeps. Deze
reparatie, welke te Huil wordt verricht, be
treft drie platen, welke by den laatsten
hevigen storm waren beschadigd.
DDITSCHLANDS BEWAPENING
Verklaringen van dr. Gröner
RÜksweerminister dr. Gröner heeft in een
onderhoud met een medewerker van de Ger-
mania een verklaring afgelegd naar aanlei
ding van de beweringen omtrent den stand
van Duifcschlands bewapening bij de debat
ten omtrent de Fransche legerbegrooting in
de Fransche Kamer.
Hij zeide o.a.,,Ik kan niet nalaten te glim
lachen, als ik lees, dat de vertegenwoordi
gers eener sterk bewapende natie blijkbaar in
allen ernst een bedreiging vreezen van een
volk, dat het eenige is op de heele wereld,
hetwelk in zoodanige mate ontwapend is, dat
het niet kan worden overtroffen. Een leger
als het Duitsche, zonder moderne machine
wapens. zonder vliegers, tanks, zware artille
rie, reservepersoneel, opgeslagen oorlogsma
teriaal, te kwajificeeren als aanvalsleger en
dan nog al tegen een leger als het Fransche,
dat inderdaad „een volk in wapenen" is, toe
gerust met alle uitvindingen der moderne
techniek, wijst of op booze bedoelingen, of
op een volkomen gebrek aan oordeel. Ik be-
fj/iin
Dr. Gröner
grijp ook niet, hoe men in Frankrijk de
sterkte van het Duitsche leger kan becijferen
op 200.000 of zelfs op 400 000 man. Wü heb
ben 100.000 soldaten en geen man meer. Ik
geloof, dgt elke compagnie, welke de geoor
loofde sterkte zou overschrijden, in Frank
rijk een storm van verontwaardiging zou
doen opgaan. Wij hebben geen reserves, de
politie is noch militair georganiseerd, noch
nilltair bruikbaar. Even onbegrijpelijk is mij
de bewering, dat op de Duitsche rijksbegroo-
ting bij de civiele posten oorlogsmateriaal is
verstopt. V/ie het werk van den Rijksdag
kent en in Frankrijk wijdt men er groote
opmerkzaamheid aan zal over dergelijke
vermoedens slechts kunnen glimlachen. Het
's niet Duitschlands schuld, dat, in weerwil
van alle openlijke tegenspraken, met toebe
reidselen voor den chemischen oorlog, en, on
danks alle internationale verboden, met diep
oorlog zelf door alle buitenlandsche legers
-ekening wordt gehouden. Duitschland Is
ook op dit punt het Verdrag van Versail
les stipt nagekomen en heeft 'geen toebe
reidselen voor een chemischen oorlog getrof
fen.
Verklaringen van Severing
In de „Montagspost" zet de Rijksminister
van binnenlandsche zaken Severing de be-
teekenis uiteen van het aannemen van de
motie van vertrouwen in de regeering. Hij
verklaart o.a. dat ongetwijfeld belangrijker
dan de formeele uitspraak van vertrouwen
en de wil van het parlement in de kwestie
van de financieele reconstructie positief me
de te werken de bijzondere toezegging is nog
voor Kerstmis een beslissing te nemen over
het urgentie-program. Daarin ligt de be
langrijkste stap tot verbetering van oude
financiën ter verlichting van het economi
sche leven en ter bevestiging van de repu
bliek. Weliswaar zijn de wetten van het ur
gentie-program, de wijziging der tabaksbe
lasting en de verhooging van de bijdragen
voor de werkloosheidsverzekering, nog niet
in kruiken en kannen doch na de onderhan
delingen tusschen de Rijksregeerlng en dc
vertegenwoordigers der partijen kan men er
zeker op rekenen, dat de voorstellen nog voor
het einde in werking zullen treden. De fi
nancieele crisis, die gemakkelijk tot een
staatcrisis had kunnen leiden is voorkomen-
Doch belangrijke kwesties moeten nog wor
den opgelost Duitsche regeeringen en Duit
sche volksvertegenwoordigingen hebben sinds
het jaar 1923 dikwijls pogingen tot spaar
zaamheid en gezonde financieele politiek ge
daan, doch even dikwijls dezen weg weer ver
laten.
De vraag, wie de financieele reconstructie
zal tot stand brengen, is niet moeilijk te be-
antwoorden. Alle verstandige en haar ver
antwoordelijkheid bewust zijnde partijen! Een
financieele reconstructie is geen partijzaak.
doch een zaak van het geheele volk.
Severing wijst er op, dat alle nieuwe groe-
pceringen in de politiek sl&hts ten doel heb
ben en moeten hebben; orde in de financiën
te brengen. Allen, mannen en vrouwen, moe
ten samenwerken om gezond opbouwend
werk te verrichten. Deze mannen en vrou
wen staan, zooals het uitspreken van ver
trouwen in de Rijksregeering bewezen heeft,
den. Rijksdag ter beschikking, wanneer een
eensgezinde regeering dit vraagt.
HERRIOT OVER DE OORLOGS-
SCHULDEN
Op het congres der radicaal-socialistische
party te Chalons sur-Soanne verklaarde Her-
riot, sprekende over de oorlogsschulden:
Terwül wij alleen naar de Ruhr zijn gegaan,
zyn de Engelschen alleen naar Washington
getogen en hebben daar met Amerika onder
handeld over de oorlogsschulden, zoodat wij
ons alleen tegenover het cnverzoenlyke
Duitschland bevonden. Toen de radicaal-so
cialisten aan het bewind kwamen, trachtten
zij in deze situatie verandering te brengen.
Wij hebben getracht vrede te sluiten en
tegelijkertijd te verkrijgen, dat Duitschland
zou betalen. Na den oorlog heeft men ons
gezegdDuitschland zal betalen. Thans
kunnen wU zeggen: Duitschland heeft be
taald. Van 1924 tot 1929 heeft hét plan-
Dawes voor Frankrijk 25 milliard franc op
gebracht. Voor ik het plan-Young prijs, moet
ik weten wat Frankrijk eraan heeft. Onze
belooning bestaat hierin, dat onze ergste
vijanden thans onze politiek hebben overge
nomen. wy hebben het recht, dit te consta-
teeren en er trotsch op te zijn. Het succes
van deze politiek zal ons het vertrouwen van
de kiezers doen winnen. De radicaal-socia
listen willen echter meer. zy willen de reor
ganisatie van de gemeente-financiën, waar
door de organisatie van het onderlijs moge
lijk wordt.
Met een beroep op de linksche partyen
om zich aaneen te sluiten besloot Herriot zijn
rede.
VRIJHEID VAN GODSDIENST AAN DE
JODEN
BELGRADO, 15 Dec. Wolffbureau De
koning heeft de wet onderteekend, waarbij
aan de Joden volkomen vryheid van gods
dienst wordt gewaarborgd en de Joodsche
clerus wordt vrijgesteld van militairen dienst
voorzoover dit door hun religieuze, wetten
wordt gevorderd.
DE EERSTE SNEEUWSTORM
In den afgeloopen nacht heeft boven
Noord-Zweden de eerste sneeuwstorm ge
woed. Op verschillende plaatsen werd het
spoorwegverkeer gestoord. By Storlier, aan
de Noorsche grens, ligt de sneeuw op vele
plaatsen VA M. hoog. Aan de geheele Noor
sche kust moest ten gevolge van den storm
het locale stoomvaartverkeer worden stop
gezet.
DE VOOROORLOGSCHE GEWAAR
BORGDE SCHULDEN VAN
OOSTENRIJK-HONGARIJE
De vertegenwoordigers dei Belgische, Duit
sche, Engelsche, Fransche, Nederlandsche,
Italiaansche en Zwitsersche houders hebben
op 5 Januari in een gemeenschappelijke pu
blicatie bekend gemaakt, d3t nog geen en
kele algemeene regeling werd gemaakt en
door de houders vrijwillig werd aanvaard,
waarby de dienst der door onderpand ge
waarborgde leeningen van de voormalige
Oostenryksch-Hongaarsche Monarchie weer
werd opgenomen.
Tsjecho-Slowakye en Polen hebben sedert
dien ingevolge hun binnenlandsche wetge
ving, doch zondei voorafgaande toestem
ming van de buitenlandsche belanghebben
den, eenige hierna te noemen maatregelen
getroffen, waarby zy de te hunnen laste ko
mende gedeelten dezer leeningen onder ze
kere voorwaarden op zich nemen.
Niettegenstaande de pogingen van de ver-
eenigingen tot behartiging der belangen van
houders in de verschillende hierboven ge
noemde landen om tot een vergeiyk te ko
men, is in den stand van zaken geen wyzi-
ging gekomen
Tsjecho-Slowakye stelt ter regeling van
haar aandeel in de bewaarborgde leeningen,
die in zilveren florynen luiden, evenals voor
de leeningen die in papieren florynen of in
papieren kronen luiden, voor deze oude obli-
gatiën in te wisselen tegen stukken, luiden
de in Tsjecho-Slowaaksche kronen met den
zelfden rentevoet op basis van één Tsjecho-
Slowaaksche kroon tegenover één oude kroon
of halven florijn (zilver of papier).
De betaling der sinds 1 Juli 1919 onbe
taald gebleven coupons zal op dezelfde basis
geschieden.
De termijn, waarbinnen men zich bü deze
voorstellen kan aansluiten, eindigt volgens
de Tsjecho-Slowaaksche wet op 31 Decem
ber 1930.
De termynen, voorzien in de Poolsche
valorisatiebesluiten. ioopen daartegen reeds
op 31 December 1929 af.
De door Polen getroffen beschikkingen,
die aanmerkelijk achterstaan by de Tsjecho-
Slowaaksche regelingen, houden in een in
wisseling der oude obligaciën tegen stukken, i
luidende in Zlotys, een rente dragende van j
5 pCt., terwül de inwisseling zal plaats vin- j
den op een basis van 15 Zlotys voor elke 100 j
Kronen van de hoofdsom, voorzoover die ten i
laste van Polen komt.
Geen enkele regeling werd door Polen ge
troffen voor de betaling der achterstallige
ocupons.
In verband met het feit, dat de termijn
voor toetreding ingevolge de Poolsche wet
op 31 December 1929 afloopt zullen houders
dienen te overwegen oi het geen aanbeveling
verdient om de stukken der leeningen, waar
van de dienst door Polen hetzij geheel, het-
zy gedeelteiyk, wederom wo'dt opgenomen,
naar het „Office des Emp-unts d'Etat" te
Warschau op te sturen, ten einde te voor
komen, dat zy eventueel van het gebruik
maken dezer bepalingen zullen worden uit
gesloten.
De vereeniging voor de Oostenrijksche en
Hongaarsche Fondsen vestigt er de aandacht
op, dat wat de Tsjecho-Slowaaksche wets
bepalingen betreft, de houders, die nog geen
besluit omtrent al of niet toetredmg hebben,
genomen, nog tot 31 December 1930 gelegen
heid daartoe hebben.
PRIMO DE RIVERA BLIJFT AAN
Primo de Riviera verklaarde, dat hij in
ieder geval en tot iederen prys zoolang op
zijn post zou biyven tot hy den koning
een geschikten opvolger kan aanwijzen, die
den overgang tot normale verhoudingen zou
kunnen inleiden. Ten einde het zijn opvol
ger niet lastig te maken, zal de regeering
een nieuw plan tot grondwetsherziening
laten vallen.
TSJANG FAT KWEI PLEEGT
ZELFMOORD
Volgens te Berlpn binnengekomen berich
ten, wordt officieel medegedeeld, dat Tsjang
Fat Kwei, de leider der opstandelingen, die
gedurende de laatste weken de centrale re
geering groote moeilijkheden in Zuid-China
heeft veroorzaakt, op 12 December jJ. zelf
moord heeft gepleegd, nadat zpn poging om
de stad Kanton op de regeeringstroepen te
veroveren, mislukt was.
MIJNCONFLICT IN AUSTRALIË
Botsing tusschen politie en mijnwerkers
Vierduizend mynwerkers, die werkloos zyn
tengevolge van het sluiten der mijn van
Rothbury hebben gisteren een hevigen aan
val gedaan op de politie, die de mijn be
waakte. De politie was genoodzaakt van haar
revolvers gebruik te maken. Drie mynwerkers
werden gewond; verscheiden politiebeambten
werden door steenworpen gekwetst. Op het
schieten door de politie volgden woeste too-
neelen; de politie werd herhaaldelijk door
groepen woedende mynwerkers aangevallen.
De ongeregeldheden duurden 20 minuten en
braken by den ingang van de mjjn opnieuw
uit. De politie schoot ten tweede male toen
:1e mijnwerkers poogden het terrein der mijn
binnen te dringen. Naar gemeld wordt,, werd
één mijnwerker gedood.
De federale regeering heeft besloten on
middellijk tusschenbeide te komen. Het hof
van arbitrage heeft beide partyen opgeroe
pen tot een spoedconferentie op morgen te
Sydney, waarvan de bijwoning verplicht is.
Scullen seinde aan de leiders der mynwer
kers om er krachtig op aan te dringen, dat
de mijnwerkers zich uit de nabijheid der mijn
zouden terugtrekken om nieuwe wanordelyk-
heden te voorkomen. De leiders antwoordden
dat zij al het mogelijke zouden doen om hier
aan gevolg te geven. Scullin heeft voorts aan
Bavin, den premier van N.Z. Wales, gevraagd
om de maatregelen tot het weder openstellen
der mijn op Donderdag op te schorten. Er
zijn politie-versterkingen gezonden naar de
districten Sydney en New-castle.
Volgens de jongste berichten wordt de toe
stand te Rothbury weer rustiger. Bevestigd
wordt dat één mynwerker gedood werd. Er
zyn negen mijnwerkers gewond; een veertig
tal hunner hebben kwetsuren opgeloopcn. Zrr
politiebeambten werden gewond.
Toen politipversterking verscheen trokken
de meeste mijnwerkers zich terug, doch er
heerscht nog een slechte geest onder hen.
De moord op prof. Bertrand
Een paar maanden geleden werd te Luik
professor Bertrand door een Russisch stu
dent cp straat vermoord, omdat deze hem
niet voldoende gesteund zou hebben bij zyn
pogen om een studiebeurs te krijgen.
Op last van den rechter heeft een zenuw
arts den student geobserveerd en onder
zocht. De medicus ie tot de conclusie geko
men, dat de Rus krankzinnig is. Hij is
thans van de gevangenis naar een krank
zinnigengesticht overgebracht.
Aan den electrischen dood
ontsnapt. Vijftig minuten
vóór de terechtstelling
Te elfder ure is een jongeman, Frederick
Edel, die Donderdagavond in de gevangenis
Sing Sing te New York zou worden terecht
gesteld in den electrischen stoel wegens
moord op een actrice, van den dood gered
door een bevel van den gouverneur van den
staat New York, Roosevelt, die 50 minuten
vóór de executie aan den directeur der ge
vangenis telefoneerde, dat hy de doodstraf
in levenslange gevangenisstraf had veran
derd. De op het laatste oogenblik behouden
veroordeelde knielde op het vernemen der
tijding met den gevangeniegeestelyke neer
om te bidden en medegevangenen in nabu
rige cellen hieven een driewerf hoera aan.
Gouvereur Roosevelt vond o. m. in inlich
tingen op het laatste oogenblik ontvangen
aanleiding de straf te wyzigen.
Het slachtoffer van den veroordeelde was
in December 1927 dood in haar huis gevon
den. zy was met een hamer op het hoofd
geslagen en in haar woning was diefstal
gepleegd. Zy leefde van haar man geschei
den en leidde een lichtzinnig leven. Volgens
het O. M. had Edel, die haar minnaar
heette te zijn, haar fn een vlaag van drift
gedood. Den verdachte was gelegenheid ge
geven om te bekenen dat hy zich aan
doodslag had schuldig gemaakt, maar hij
gaf er de voerkeur aan zyn leven te wagen
in het vooruitzicht dat hy zou worden vrij
gesproken wegens moord. In 1925 had Edel
WOENSDAG 18 DECEMBER
HUIZEN, 1875 M. Uitsl. N.C.R.V.-
Uitz. 8.159.30 Concert 10.3011.00
Ziekendienst 11.0011.30 Gramofoon-
muziek 11.3012.30 Harmoniumbe
speling 12.302.00 Concert Alt-mezzo,
cello en piano 2.002.45 Concert. Piano,
orgel, zang en viool 4.155-oo Gramo-
foonmuziek 5.006.00 Kinderuurtje
6.006.30 Gramofoon muziek 6.30
7.30 Cursussen Techniek 7.308.00
Causerie over „De Stads-kippenhouder"
8.00—8.30 Bestuursmededeelingen door den
N.C.R.V.-Voorzitter 8.30—10.00 Uit
zending van de Joodsche Christelijke „Ge
tuigenis-samenkomst vanuit „Salvatori" te
Amsterdam. Sprekers en zangeres
10.0010.30 Lezing over: De
electro-dynamische luidsprekers en de electr.
gramofoon-opnemer (pick-up) 10.30
11.00 Gramofoonmuziek 10.30 Pers
berichten.
HILVERSUM, 1071 M. (van 12.006.00
298 M.) 10.0010.15 Morgenwijding
12.152.00 Concert door het A.V.R.O.-
Kwartet 2.003.00 Radio Kinderkoor-
zang o.l.v. Jacob Hamel 3.004.00 Naai
cursus 4.004.30 De voornaamste
studiemuziek voor piano uitgevoerd door
Egbert Veen. Toelichting door Louis
Schmidt 5.005.30 Causerie over China,
door G. Pilger 5.306.30 Concert door
het A.V.R.O.-kwartet 6.30 Vaz Dias:
Koersen 6.457.15 Italiaansch: Be
ginners 7.157.45 Italiaansch: Gevor
derden 8.018.45 A.V.R.O.-Nutsle-
zingen over Indië. Het Mohammedisme:
Spreker: Prof. Dr. C. Snouck Hurgronje.
Daarna: Duitsche avond 8.459.00
Inleidende causerie door James Yoland
9.4511.00 Concert door het versterkte
Omroeporkest. Hélène Cals (sopraan), het
Hollandsch Strijkkwartet 10.15 Persber.
Na afloop van het concert: Gramofoonmu
ziek 12.00 Sluiting.
DAVENTRY, 1554,4 M. 10.35 Mor
genwijding 11.05 Lezing 11.20 Gra:
mofoonmuziek 12.20 Concert. A. Turnbull
(alt), F. Steger (tenor) 12.50 Gramofoon
muziek 1.202.20 Orkestconcert
3.20 Lezing 3.45 Dansmuziek 4.05
Concert. M. Watson (sopraan), Strijkkwartet
5.05 Concert op cinema-orgel 5.35
Kinderuurtje 6.20 Zang door The Mas
ked Carol Singers 6.35 Nieuwsber.
7.05 Piano-recital 7.20 Lezing 7.45
Lezing 8.05 Vaudeville 8.20 „Ko-
nigskinder", Sprookjes-Opera. Muziek van
Humperdinck. Eerste bedrijf 9.20
Nieuwsber. 9.40 Lezing 10.00 „Ko-
nigskinder." Tweede en derde bedrijf
IX.2012.20 Dansmuziek.
PARIJS „RADIO PARIS", 1725 M.
12.502.20 Gramofoonmuziek 4.05 Con
cert. Orkest en soli 6.55 Gramofoonmu
ziek 7.40 Gramofoonmuziek 8.20 Op
voering van „Werther" van J. Massenet.
LANGENBERG, 473 M. 6.207.20
Gramofoonmuziek 9.4510.20 Gramo
foonmuziek 11.30 Gramofoonmiek
12.251-5° Orkestconcert 4-5<>—5-50
Concert. Mandoline-orkest en alt 7.20
Duitsche avond. Orkest en violist. Daarna
tot 11.20: Orkestconcert.
ZEESEN, 1635 M. 6.1510.50 Le
zingen 11.2012.15 Gramofoonmuziek
12.1512.50 Berichten 1.201.50 Gra
mofoonmuziek 2.053.50 Lezingen
3.504.50 Concert uit Hamburg 4.50
7.20 Lezingen 7.20 „Wibbelds Auferste-
hung." Blijspel in 4 bedrijven, van Hans
Muller-Schlosser. Daarna: Berichten en le
zing. Vervolgens tot 11.50: Dansmuziek.
KALUNDBORG, 1153 M. 11.35—
12.05 Uitzending voor scholen 12.35
1.05 Uitzending voor scholen 2.504.50
Concert. Orkest en declamatie 7.359.00
Duitsche avond. Orkestconcert en declama
tie 9.2010.20 Orkestconcert.
BRUSSEL, 508.5 M. 5.20 Trio-
concert 6.50 Gramofoonmuziek 8.35
Duitsche avond.
terecht gestaan wegens het dooden van een
Italiaansch herbergier te Meriden in Con
necticut; hij was toen vrijgesproken.
Hieronder laten wij de uitslagen volgen
van de te Utrecht afgenomen Esperanto-exa
mens.
Aantal deelnemers voor diploma A 2fi. Ge-
slaagd 21, n.l. De Eerwaarde Zuster Clara te
Duivendrecht, mevr. A. Veringa-Beek Over-
veen, mej, G. Hoestra te Deventer, mej. J. W.
Huijskes te Schiedam, mej. A. J. Jeysman te
Schiedam, mej. M. Jurriaans te Amsterdam,
mej. G. Kroon van Diest te Haarlem, mej.
H. A. Lindström te Amsterdam, mej. J. v. d.
Sluys te Schiedam, mej. J. A. F. Theuws te
Voorhout, mej. P. J. Vlietstra te Haulerwyk-
Beneden.
De heeren: J. P. Heyneke te Leeuwarden,
G. Koeveen te Haarlem, L. J. T. Kammen
Jr. te Amsterdam, J. W. Lauterman te Rot
terdam. P. T. Mabezoone te Amsterdam, H.
J. G Majoor te Haarlem, A. v. Oorschot te
Vüssingen, J. Vis te Zaandam, L. J. Vogel!
te Haarlem, A. C. v. IJzendoorn te Haarlem.
Deelnemers voor diploma B 13, geslaagd 12
n.l.: De Eerwaarde Zusters Aquina (M. C.
Priems) te Eindhoven, Crescentia (J. W. Mus-
kens) te Dongen, Martine (B. J. J. Roosma
len) te Dongen, Immaculate (J. M. Eisen) te
Oirschot, Seraphina (A. W. v. d. Heyden) te
Eindhoven, mej. C. J. A. de Smid te Sas van
Gent, mej. H. Plemper van Balen te Zeist.
De heeren R. Israels te 2e Exloërmona, A.
L. Moreau te Arnhem, C. W. Klomp te Ry-
senburg, E. A Koot te Utrecht, L. A. G.
M. Beumer te Utrecht.
19
Met zyn oogen strak gevestigd op de zit
tende gedaante voorin, bleef hij, gekweld door
een eigenaardig gevoel van spanning, het
oogenblik afwachten, waarop de sampan
langsri) zou komen. Op 'n paar meter afstand
van de Soochow" keerde de man zyn gezicht
naar de'boot toe. Een oogenblik had Serring-
ton het gevoel, alsof zijn hart stilstond. Een
mager; geel gezicht een duplicaat van het
gezicht van den jongen Chinees, die hem den
vorigen avond in Shanghai als zijn getrouwe
schaduw gevolgd had! Maar ten slotte leken
alle Chineezen op elkaar! In een plotselinge
behoefte om zekerheid te hebben, liep Sher
rington naar de valreep en begon den man,
terwijl de sampan langzaam tot vlak onder
hem doorgleed, te fixeeren. De man keek op,
alsof hy dien blik voelde; rustig, zonder een
spoor van herkennen, monsterden de schuin
staande oogen het hoofd en de schouders van
den Engelcchman toen rees hy uit zyn
zittende houding overeind en kwam de
trap op.
Sherrington bleef op zyn post. Bij het ver-
schynen van den man boven aan de trap
bekeek hij hem nog nauwkeuriger, maar zon
der resultaat. Voor een Westerling is het een
onmogelijkheid, om een Chinees aan zijn ge
zicht te herkennen. Als de man In zyn manier
van kyken herkennen verraden had, zou hij
geen oogenblik langer getwyfeld hebben. Nu
was hij niet in staat te beslissen. Met zyn
handen in zyn zakken slenterde hij achter
den man aan, vast besloten om door luister
vink spelen dit probleem op te lossen. De be
groeting van den kapitein deed hem de ge-
wenschte oplossing aan de hand. Met een
zucht van verlichting keerde hy zich om.
De loods! Wat een dwaasheid ook, om zich
zoo gauw ongerust te maken. Hij liet den
man, nu in druk gesprek gewikkeld met den
kapitein van de boot, in den steek en liep
terug naar zyn plaats by de verschansing,
.vaar vandaan hy zoowel op de kade met het
drukke af en aan loopen van de koelies als
op de rivier met haar woelige bedrijvigheid
het oog houden kon.
De tijd verstreek. Het werd tien uur, elf
uur, half twaalf, maar er gebeurde niets.
Toen de groote wyzer van zyn horloge echter
hoe langer hoe meer de twaalf naderde, begon
hy ongerust te worden. De rook uit de korte,
byna vierkante pyp werd onrustbarend grauw
en dieht en de drukte op het dek kreeg die
nerveuze, gejaagde tint, welke onmiddeliyk
aan het vertrek van een boot voorafgaat. Met
zyn handen in zijn zakken begon hy been en
weer te loopen. Zyn ongerustheid klom met
de minuut, al zyn zelfbeheersching had hy
noodig om voor het uiterlyk kalm te blyven.
De sneltrein uit Shanghai moest al meer dan
twee uur geleden aangekomen zyn en nog
steeds waren de Craydons niet verschenen!
Met oogen, die niets van China's oude
hoofdstad zagen, staarde hy voor zich uit.
Voor den zooveelsten keer ging hij zyn in
structies van dien nacht na. Neen, de fout
lag niet by hem. Maar ten slotte deed de
kwestie, bij wien de schuld lag, er niet toe.
Husky Craydon was niet de geschikte bege
leider voor een jong meisje als Janet Cray
don. Gesteld, dat aan Stargards belangstelling
andere motieven ten grondslag lagen... Hoe
veel kon er dan sedert zyn weggaan al niet
gebeurd zyn! By die gedachte balden Sher
rington's handen zich tot vuisten, beten zijn
tanden, in een opwelling van drift, fel op
elkaar.
Een lang gerekt gefluit maakte een einde
aan dit opwindend denken. De eerste waar
schuwing voor de passagiers aan wal, dat het
tijd werd om terug te keeren, dat de boot over
een half uur Nankiilg ging verlaten. In jach
tige onrust zocht hy eerst de rivier, daarna de
kade af. Nergens een spoor van de Craydons.
De minuten, eerst zoo traag van gang, leken
opeens haast te krygen. Twintig, vyf-en-
twintig minuten vlogen voorby, zonder dat er
in den toestand eenige verandering kwam...
Zijn ongerustheid werd angst, angst, die
K&D een gevoel van paniek grensde. Hij
boog zich over de verschansing en gaf den
eigenaar van den sampan bevel langszij te
blyven. Als zijn vermoeden, dat den Craydons
een ongeluk was overkomen, door hun zelfs
op het allerlaatste oogenblik niet verschynen
gestaafd werd, wilde hy zelf aan wal gaan
om te trachten te weten te komen, wat er
gebeurd was.
Een fluiten, tweemaal kort achtereen, kon
digden de iaatste paar minuten aan. Sher
rington stond roerloos af te wachten. De
gezagvoerder van de boot, een Engelschman,
die al meer dan vyftien jaar de gevaren
van de Rivier met de Gouden Kanten ge
trotseerd had, kwam naar hem toe en sprak
hem aan:
Nog één minuut, Mrf. Sherrington
uw vrienden komen wel op het allerlaatste
nippertje.
Jaik begryp er niets van
We kunnen niet wachtenhet spyt
me wel
Neen, dat spreekt, Mr. Mansfield.
maar als ze niet komen, ga ik ook niet mee.
Dan ga ik hier van boord, daarvoor heb ik
die sampan daar laten wachten. En wat
myn begage betreft, die wilt u wel in Ichang
op het kantoor van de maatschappij ach
terlaten?
Zeker ,Mr. Sherrington, maar ik hoop,
dat het niet noodig is, misschienMid
denin brak de man zyn zin af. Met zyn
oogen gevestigd op Iets, dat zlfh ergens
stroomopwaarts bevond, bleef hy staan tu
ren. Sherrington volgde do richting van zijn
blik: op vry grooten afstand van de „Soo
chow" zag by een kleine motorboot, dis met
zulk een vaart, dat het water als twee goll-
ïynen van geel schuim aan weerszijden on
der den boeg wegspatte, de rivier kwam af
varen.
Die daar heeft haast, merkte de ka
pitein op. 't Zou me niets verwonderen, als
dat uw vriend en de dame in kwestie waren.
Craydon als vriend leek Sherrington niet
bepaald begeerenswaard, maar hy onthield
zich van commentaar. In plaats daarvan
sloeg hy met gespannen aandacht het ge
manoeuvreer van de motorboót gade, die
met een aanhoudend schel fluiten als be
geleiding een verzoek om vry baan te
maken de rivier kwam af-tjukken. Op
een vijftig meter van de „Soochow" scheer
de zy zoo rakelmg langs een sampan, dat
het vaartuig hulpeloos draaiend in het kiel
water achterbleef, en geen tien tellen later
dook zy op een manier, die den toeschou
wers de haren ten berge deden ryzen, onder
den boeg van een laveerende jonk door.
De „Soochow" floot voor de derde en
laatste maal. Drie keer achtereen zond ze
den waarschuwenden klank de lucht in.
Sherrington draaide zich om. De loods stond
al op de brug. Snerrington boog zich over
de verschansing heen, om de sampan naar
de valreep te wenken. De kapitein begreep,
wat hy van plan was; met een vlugge be
weging hield hy de hand van den jongen
man tegen.
Stop mr. Sherrington, nog één
oogenblik geduld. Die motorboot komt hier
heen. Ik wed om een dollar, dat het uw
vrienden zijn.
Sherrington keek op. Schel fluitend, om
de aandacht van de „Soochow" te trekken,
zig-zagde de kleine motorboot tusschen de
sampans en het groote schip door. Sherring
ton tuurde scherp naar het gedeelte achter
de kajuit. Opeens helderde zyn gezicht op
in de twee figuren op.de rood ge
schilderde bank had hy Janet Craydon en
haar neef herkend hy boog zich over de
verschansing heen en wierp den eigenaar
van de sampan een dollar toe
Toch nog op tyd, zeide kapitein
Mansfield schertsend, toen de motorboot
langszij gleed en onder aan den valreep lig
gen bleef.
Jalachte Sherrington opgelucht;
hy iiep naar het bordes toe, om Janet te
begroeten. Een oogenblik later verscheen
haar fijn, mooi gezichtje boven het yzer
van de trap uit.
„Precies op tyd," begroette hy haar
„een beetje te precies."
'Wordt vervolgd).
