Binnenlandsch Nieuws
L
t
DE VLUCHT UIT DE POPPENKAST
VAN JAN KLAASSEN EN TRIJNTJE
TWEEDE KAMER
UIT DE EERSTE KAMER
Hofbericht
KUNST EN KENNIS
MENSCHELIJKE OVER
BLIJFSELEN VAN
1 MILLIOEN JAREN OUD?
BOEK EN BLAD
De Katholieke Illustratie
UIT ONZE OOST
Knevelarij?
Het Bat. Nbl. meldt:
EJe;. Jaar of twee gebeden, kort aft dei GfX*
SOCIAAL LEVEN
Het R. K. Werkliedenverbond
in Nederland
Arbeidsconflict bij de N. S. F.
R. K. Algemeene
Middenstandsbedrijfsraad
STOOMVAARTLIJNEN
Vergadering: van Dinsdag 17 December
Voorzitter: Mr. J. R. H. VAN SCHA1K
Besloten werd na de Defensiebegrooting
te behandelen de begroetingen voor het Zui-
derzeefonds en die van het Wegenfonds.
De VOORZITTER deelt mede op een
vraag van den heer WIJNKOOP (Comm.)
dat de interpellatie-De Visser over
Indonesië nog niet aan de orde kan komen,
omdat de heer De VISSER aan spr. heeft
medegedeeld door ziekte nog niet in de Ka
mer te kunnen komen.
De heer WIJNKOOP wijst er op, dat de
heer De Visser wel in de Staten- en in de
Gemeenteraadsvergadering komt en in Am
sterdam een rede heeft gehouden. Spr.
vraagt daarom interpellaties aan over het
optreden van de regeering in Indië tegen
P. I. N. en de vakbeweging en over de huis
zoekingen, gedaan bij communisten.
Hierna werden eenige kleine wetsontwer
pen afgedaan.
De afschaffing van de Verdedigings
belasting II
Aan de orde is het wetsontwerp tot af
schaffing van de Verdedigingsbelasting II
en de opcenten op den suikeraccijns.
De heer OUD (V. D.) gaat accoord met
het denkbeeld om van de positie van het
Leeningsfonds gebruik te maken tot belas
tingverlaging. Hfj kan zich vereenigen met
de afschaffing der opcenten op den suiker
accijns. Het overige beschikbare geld
wenscht hij te bezigen voor afschaffing van
den vieeschaccijns.
Spr. dient een motie in, waarin de Ka
mer als haar oordeel te kennen geeft, dat
afschaffing van den vieeschaccijns de voor
keur verdient boven afschaffing van de
Verdedigingsbelasting H.
De heer VAN POLL (R. K.) vraagt zich
af, of er geld genoeg is voor cultureele
voorzieningen en bovendien de belasting kan
worden verlaagd.
De heer BIERSMA (V.B.) juicht van har
te toe de afschaffing van de opcenten op den
suikeraccijns. Het was hoog tijd, dat Neder
land tot zulk een maatregel overgaat. Ten
opzichte van de verlaging der Verdedigings
belasting II is men minder eenstemmig,
Spr. zou er de voorkeur aan gegeven heb
ben als de minister had voorgesteld de Ver
dedigingsbelasting II met 1/3 te verlagen.
Wat hij thans voorstelt, kan moeilijkheden
opleveren voor sommige gemeenten.
De heer VLIEGEN (S.D.A.P.) betreurt het,
dat de minister van deze gelegenheid geen
gebruik heeft gemaakt om het aanvangs-
lnkomen voor belastingheffing te verhoo-
gen. Spr. zou willen beginnen met 1000 of
1200 gulden. Intusschen zou spr. door ver
werping van het wetsontwerp niet gaarne
zien, dat de hooge suikeraccijns gehand
haafd blijft. Spr. steunt de motie-Oud.
Mocht het amendem.ent-v. Poll in stemming
komen, dan zal spr. voorstemmen.
Spr. wijst er echter op, dat bij zijn partij
Voorziening in cultureele en sociale behoef
ten gaat vóór belastingverlaging.
De heer v. d. HEUVEL (A.R.) wijst erop,
dat de eenige indirecte belastingen op eer
ste levensbehoeften geheven worden op sui
ker, thee en vleesch. De motie-Oud is een
sprong in het duister. Spr. wil den minister
geen 10 millioen geven zonder dat hij weet,
wat er mede gedaan kan worden.
In plaats van de verdedigingsbelasting
had spr. liever zien verdwijnen de opcenten
op de grondbelasting.
De heer RUTGERS v. ROZENBURG
(C.H.) acht het in strijd met de tijdelijk
heid der buitengewone crisisheffingen om
deze geheel naar den gewonen dienst over
te hevelen.
De heer VAN VUUREN (R.K.) meent, dat
de crisisschuld op het tegenwoordige ge
slacht een abnormaien druk uitoefent. Bin
nen den kring van het Leeningfonds moet
dc crisisschuld dan ook verlaagd worden.
Spr. had daarom liever gezien, dat de mi
nister had voorgesteld de 240 millioen, die
in het leeningfonds als saldo zijn, te ge
bruiken voor delging van crisisschuld. Spr.
is er echter vierkant tegen, dat baten van
den crisisdienst worden overgeheveld naar
den gewonen dienst.
De heer VAN VOORST TOT VOORST
(R. K.) kan zich niet vereenigen met het
denkbeeld van den heer Oud en wenscht
ook de baten uit het Leeningfonds niet over
te hevelen naar den gewonen dienst.
Spr. sluit zich aan bij den heer v. d. Heu
vel inzake de grondbelasting.
De heer WEITKAMP (C.-H.) steunt het
betoog-v. d. Heuvel. Hij vraagt den minister
desnoods te komen met een afzonderlijk
ontwerp.
MINISTER DE GEER meent, dat hij
niet veel in het midden hoeft te brengen,
omdat de meeste argumenten tegen het
ontwerp voldoende zijn weerlegd.
De vraag, waar het hier om gaat, is, of tij
delijke heffingen als blijvende kunnen won
den gecontinueerd, indien zij voor het doel,
waarvoor zij zijn ingesteld, niet meer noo-
dig zijn. Indien men thans deze vraag be
vestigend zou beantwoorden, zou hetzelfde
straks gebeuren met de overige crisishef
fingen. Veel beter ware het dan geweest
een heffing te doen ineens, want daarmede
had men niet kunnen uithalen, wat men
hiermede wil doen.
Wanneer men de crisis-heffingen eeuwig
continueert, maakt men van ons land een
fiscale rariteit.
Spr. bestrijdt de motie-Oud. Men kan de
kwestie van het invoerrecht ook niet uit
schakelen. Een deugdelijk middel om tot
afschaffing van den vieeschaccijns te ko
men was de oplossing van den heer Oud
niet.
Spr. wenscht de scheiding tusschen crisis-
en gewonen dienst streng te handhaven. Sal
di uit Leeningfonds mogen niet aan den ge
wonen dienst ten goede komen.
Wanneer de afschaffing der Verdedigings
belasting uit het ontwerp wordt gelicht,
dan trekt spr. het in, omdat hij de tendenz
die daarin zou liggen, niet kan aanvaarden.
De wensch, om de opcenten op de grond
belasting af te schaffen, kan de minister
thans niet inwilligen. Bij de eerstvolgende
gelegenheid zal hü deze zaak overwegen.
De Motie-Oud wordt verworpen met 42
tegen 25 stemmen.
Vóór stemden S.D.A.P., V. D., en de hee-
ren v. Hellenberg Hubar (R. K.), Lockefeer
(R.K.), Guit (R.K.), Wijnkoop (Comm.) en
Flor is Vos (Midd.)
De heer VAN POLL licht een amende
ment toe met de strekking de 10 K millioen
over te brengen naar de Inkomstenbelasting.
De heer OUD V.D.) bestrijdt het amen
dement, omdat men geen bestemming weet
van het bedrag.
De MINISTER bestrijdt het amendement,
dat wordt verworpen met 51 tegen 17 et.
Het ontwerp wordt z. h. s. aangenomen.
AVONDVERGADERING
Defensiebegrooting 1930
Voortgezet worden de algemeene beschou
wingen over de Defensiebegrooting 1930.
De heer VAN DIJK (A.R.) bestrijdt het
betoog, dat de heer Marchant Donderdag
avond bij deze begrooting heeft gehouden.
Het vraagstuk der ontwapening is geen Ne-
derlandsch vraagstuk. Wij hebben interna
tionale verplichtingen. Niemand begeert ten
slotte wapengeweld, maar wfj mogen de
"i«en niet sluiten voor de werkelijkheid. Het
'ogg-verdrag, waaraan de sancties ont
ken, heeit aldus geen kans in het Volken-
ondsverdrag te worden opgenomen.
Terugkeerende tot de Defensiebegrooting,
zegt spr., dat de consequenties van de samen
voeging der militaire departementen, hoezeer
hij die samenvoeging betreurt, zullen moeten
worden aanvaard. Toch zal op enkele punten
een terugtreden noodig zijn; spr. komt daar
op nog terug.
Primair is de kwestie der verantwoorde
lijkheid voor de verrVdiging onzer overzee-
sche gewesten, Wanne «r die verdeeld is over
de Ministers van Defensie en van Koloniën,
dan zal dit tot bezwaren aanleiding kunnen
geven.
Spr waarschuwt tegen tót steeds vermin
deren van de vlootsterkte. Uitbreiding is
noodig o.a. omdat op den langen duur ver
vanging van de beide andere kruisers nie'-
kan uitblijven.
De opheffing van de werf te Hellevoet-
sluis zou spr. betreuren; hij hoopt althans,
dat de betreffende commissie niet bij voor
baat zal zlin georiënteerd op opheffing.
Nog vestigt spr. de aandacht van den M!
nister op de hoogere bevelvoering. Combi
natie van het commando van het veldleger
met een anderen diensttak acht spr. onge-
wenscht.
De heer SCHAEPMAN (R.K.) behandelt
de verhouding tusschen den Minister van
Defensie en den commandant van de Zee
macht in Ned. Indië. Spr. gaat de geschie
denis hiervan na Hij verschilt van inzicht
met den Minister, waar deze in de memorie
van antwoord zegt, dat de eigenlijke bevel
voering is opgedragen aan den commandant
van de Zeemacht. Deze laatste ls aldus
spr. ambtenaar in den vollen zin des
woords, die aan den Minister van Koloniën
verantwoording is verschuldigd, zoomede aan
den Gouverneur-Generaal.
Komende tot de Landmacht kan spr. over
het algemeen instemmen met het door den
Minister van Defensie uitgestippelde beleid.
Van vermindering van het contingent kan op
het oogenblik geen sprake zijn; spr. zal zijn
tem dan ook niet geven aan de motie-ter
'an.
In de officiers- en onderofficierskorpsen is
een toestand ontstaan, waarbij bevordering
zeer wordt vertraagd. Dit zal op den duur
den lust benemen om met toewijding werk
zaam te blijven. Doorstrooming moet worden
bevorderd. Ongetwijfeld zullen daaraan kos
ten verbonden zijn, maar daarop zal z.i. de
maatregel niet mogen afstuiten. Het dubbel-
rangenstelsel lokt spr. niet aan; anderzijds
kosr de opheffing een kwart millioen en dat
acht spr. wel een ernstig bezwaar. Een oplos
sing in den geest als de heer Van Rappard
heeft aanbevolen, zou spr.'s instemming wei
kunnen verkrijgen.
Wat de vliegdiensten betreft, zou spr. den
Minister wilier vragen of hij niet genegen
os meer uniforme bepalingen te scheppen
voor beide diensten.
Ten opzichte van het vooroefenings-insti-
tuut sluit spr zich aan bij het door den heer
Duymaer van Twist gesprokene; hij dringt
voorts aan op herziening van den kaderland
storm.
Ook zou spr. in overweging willen geven,
bijv. langs een prijsvraag, een goed ontwerp
voor een nieuw nandboek voor den dienst
plichtige te verkrijgen.
Het voorbeeld van Denemarken is vol
strekt geen voorbeeld van ontwapening.
Nog herinnert spr. de de sociaal-democra
ten er aan dat zij in 1928 (o.a. de heer Al-
barda) gezegd hebben, dat een vrijwilligers
leger een gevaar oplevert voor burgeroorlogen
an dat zulks onder alle omstandigheden een
klasseleger is. Mochten de sociaal-democra
ten thans een andere meening zijn toege
daan, dan hoopt spr.. dat zij zullen erkennen
zich toen te hebben vergist
De heer BOON (V.B.) dringt er bij den
minister op aan hst vraagstuk van de even-
tueele opheffing der werf te Hellevoetsluis
wat spreker zou betreuren nog eens
persoonlijk onder de oogen te zien.
Wij hebben ons nu af te vragen: Bestaat
er onder het Pact een recht op neutraliteit,
en dan moet het antwoord luiden, dat er in
tal van gevallen een neutrallteitsrecht be
staat.
Wat de gasten betreft, wanneer het juist
zou zijn dat in 24 uur een heel land gegast
kan worden, dan zou spreker den heer Mar
chant willen vragen waarom dan niet alleen
de militaristen, want die willen misschien
gaarne gegast worden, maar ook de sociaal
democraten in andere landen nog waarde
hechten aan legerhandhaving.
Spr. noemt vervolgens eenige Vrijz. Dem.
verkiezingsleuzen op, waarin tót wordt voor
gesteld alsof de liberalen tegenstanders van
de internationale vredesgedachte zouden
zijn.
De heer WEITKAMP (C.H.) vraagt hoe de
minister zich de voedselvoorziening van ons
land in oorlogstijd voorstelt. Denkt hij zich
te kunnen redden zonder den boerenstand?
De heer WIJNKOOP (Comm.) meent, dat 't
woord „defensie" voor de beide militaire de
partementen is gekozen, omdat „landsverde
diging" te zeer zou doen denken aan een ver
dediging van Nederland alleen en niet van zoo
uitgestrekte overzeesche gewesten. Nederland
moet zich zichten naar Engeland, gelijk Bel
gië naar Frankrijk. België is een vazalstaat
van Frankrijk geworden.
Tegen het optreden van de kapitalisten en
van Defensie is spr. van opinie dat het pro
letariaat zich met alle macht zou hebben te
verzetten Het gaat ons, aldus spr., niet om
den naam van het leger, of dat een politie-
leger heet of anders, maar om het doel. De
waarheid is, dat het gebruikt wordt in dienst
van het kapitaal tegen de arbeidersmacht.
De heer FLORIS VOS (M.S.P.) wenscht de
steunverleening aan oud-gepensionneerden
zoo spoedig mogelijk te zien vervangen door
een behoorlijke pensioenregeling.
De heer DROP (S.D.) maakt eenige op
merkingen over het Loodswezen.
De heer VAN DE BILT (R.K.) steunt
gaarne het beleid van dezen minister. De
fensie is noodig ook in de vredespolitiek. Met
den minister is spr. van oordeel, dat het ver
vallen van den voorgenomen aanbouw en
het niet doen afbouwen van de in aanbouw
zijnde oorlogsvaartuigen de sterkte en de
slagvaardigheid van de zeemacht in het bij
zonder in onze overzeesctó gebiedadeelen
zouden doen dalen beneden het beslist noo-
dige voor handhaving der onzijdigheid en
verdediging der onafhankelijkheid van den
staat.
Voorts bepleit spr. eenige personeelsbelan
gen. 's Ministers circulaire aan werkgevers
heeft groote tevredenheid gewekt.
Ten aanzien van de marine acht spr.
handhaving van het duikbootenwapen voor
'n klein lana als het onze noodzakelijk Ook
de watervliegtuigen moeten worden gehand-
naafd. Spr beveelt verbetering van het ver
blijf van het personeel van den mariniers-ka-
dienst aan, alsmede van de mariniero-ka-
1 zerne te Rotterdam. De z.g. Kringenwet, die
in den volksmond wel eens iets anders ge-
noemd wordt, geeft nog dikwijls aanleiding
tot overdreven optreden van militaire zijde.
De heer KRAMERS (S.D.) zegt, evenals
tegenover Nederland, de ontwapening voor
te staan tegenover Indië. Tegen schending
van neutraliteit zal ln Indië niets te doen
zijn.
Spr. hoopt, dat de minister de Nederland-
sche minderen er aan zal wennen, onder In-
landsche meerderen te dienen. Spreker heeft
den inlander leeren kennen en allerlei moei
lijke omstandigheden en hij betwist de stel
ling van dr. Van Loon. volgens wien de In
landers niet geschikt zouden zijn om als
schepelingen dienst te doen. Natuurlijk houdt
■=pr. geen pleidooi voor leger en vloot maar
bedoelt een erkenning in de fnucties, zoo lang
leger en vloot er zijn. De kostenverdeeling
der vloot tusschen Nederland en Indië 3
millioen in Nederland tegen f 130 millioen
in Indië acht spr. te ongunstig voor
Indië. Zij is in de Lte jaren telkens
ongunstiger geworden voor Indië, terwijl
Nederland toch zegt, zooveel belang bij Indië
te hebben.
De VOORZITTER schorst te 2.05 de ver
gadering tot heden (Woensdag) 1 uur.
Luchtvaartdienst
In het V. V. over het wetsontwerp tot wij
ziging van het IXde hoofdstuk der Rijksbe-
grooting voor 1929 (door de Tweede Kamer
aangenomen 20 Nov. j .1.) vestigen eenige le
den er de aandacht op, dat, aangezien de
minister niet omlijnd heeft medegedeeld, op
welke wijze de nieuwe dienst ln de naaste
toekomst zal worden georganiseerd, en in
verband met de voorgestelde omzetting van
het bureau Luchtvaart, vooruit zal worden
geloopen op de toekomstige organisatie zon
der dat is nagegaan, welke de beste vorm
daarvan zal zijn. Met het advies van de
Staatscommissie inzake Luchtvaart van 1921
behoort naar het oordeel dezer leden geen
rekening meer te worden gehouden, daar
dit alles verouderd is te beschouwen.
Vaccinatiedwang
In de Memorie van Antwoord op het V. V
over het wetsontwerp tot verlenging van den
geldigheidsduur van tijdelijke bepalingen be
treffende de vaccinatie, vervat in de wet van
11 Febr. 1928, zooals zij is gewijzigd bij de
wet van 29^Dee. 1928, merkt de minister van
Arbeid, H. "en N. op, dat wetswijziging in
dien zin, dat de leeftijd waarop vaccinatie
verplichtend wordt gesteld, verhoogd wordt,
niet zou kunnen baten omdat het enccpha-
litisgevaar voor de jeugd met de toeneming
der jaren niet vermindert. Ook de minister
zou het toejuichen, indien de encephalitis-
commissie tot een spoedig resultaat kwam.
Hij overweegt, wat voor ruime toepassing der
vrijwillige vaccinatie kan worden gedaan.
Belaslingbetalen op Postkantoren
In het V. V. over het wetsontwerp tot
verhooging van hoofdstuk Vllb der Rijksbe-
grooting voor 1929 (door de Tweede Kamer
aangenomen 4 Dec. j.l.) vragen eenige leden
waarom de minister zonder strijd toeliet, dat
het wetsontwerp, hetwelk hij zoo warm
voorstond, in de Tweede Kamer aanmerke
lijk werd veranderd. Andere leden spraken
hun vreugde uit over de aanneming van het
amendement-Bakker, waardoor de werking
van den voorgestelden maatregel zeer is be
perkt. Sommige leden drongen erop aan, dat
bij aanneming van het ontwerp naast de be
taling op de postkantoren de zitdagen van de
ontvangers op daarvoor geëigende plaatsen
voorloopig behouden zullen blijven. Verschil
lende leden betuigden hun Ingenomenheid
met den voorgestelden maatregel, in het bij
zonder voor de plattelandsbewoners.
H. M. de Koningin is gisterochtend voor
een week naar Apeldoorn vertrokken.
H. K. H. Prinses Juliana vertrok heden
ochtend van Den Haag naar Het Loo.
Z. K. H. de Prins vertrekt Zaterdag naar
Het Loo.
Een telegrafisch bericht uit Peking meldt,
dat op 30 mijl afstand van de Chineesche
hoofdstad in een kalksteengroeve de fossiele
skeletten gevonden zijn van tien menschen,
die volgens de berekeningen van den expert,
dr. David von Black, een Canadeesch pa-
laeontoloog in het begin van den ijstijd moe
ten hebben geleefd, wat volgens de moderne
tijdrekenkunde beteekent: 1 millioen jaren
geleden.
De Katholieke Illustratie van deze week
bevat de volgende interessante foto's: Lan
derijen overstroomd; Winter in Tiroler-
Alpen: De Theems; Lijkverbranding; Straat
te Kaboel; leerlingen van de meisjesschool te
Westonbirt; Studenten te Athene; Prins Es-
sad Kreyzin van Albanië; Een viertal foto's
uit Rome; Het Zilveren feest van de vereeni-
ging „Voor Eer en Deugd"; Proeven met een
torpedo-volgboot; De hoofdstraat te Schie
dam; Houttransport in groote wouden; In
terieur van den nieuwsten personenwagen;
Chineesche hondjes; Een Riksja in de stra
ten van Berlijn; Vervoer van gesneuvelde
soldaten; Het Italiaansche Schat-Schlp
„Leonardo da Vinci" in de haven te Lon-_
den; Wolkenkrabbers te New-York; Het s.s.'
„Discovery II" naar de Zuidpool vertrokken;
Herfstmanoeuvres van het Japansche Le
ger; Spoorwegongeluk bij Namen; Z.Em.
Kardinaal Pacelli's afscheid van den Rijks
president.
Tekst: Als de Oogen open gaan, naar het
Amerikaansch door H. B. v. d. Sande; Ach
ter het Geheim, door B. Issels; Rijmkroniek,
door R. IJmer. M'n Kleine Jongen, door W.
J. Brouwers; De Katholieke Jeugdorgani
satie in West-Java, artikel en 4 foto's van
W. B. 1 pagina voor onze kinderen; 1 pagina
van den vroolijken kant.
Prijscourant van Landbouwzaken
Wij ontvingen de goeduitgevoerde en
overzichtelijke Prijscourant van Tuin-,
Bioern- en Landbouwzaden voor Particulie
ren voor het seizoen 1929—1930, uitgegeven
door de N.V. Zaadhandel, voorheen Gebrs.
Van Namen, Dordrecht.
munistische relletjes, werd in het onderdis
trict Tjadasari (Pandeglang) het voornemen
opgevat or», desabankjes op te richten. Be
sprekingen terzake werden door het toenma
lige onderdistrictshoofd met de desalieden
gehouden. Er zou van eiken desaman 1
geheven worden voor begin-kapitaal. Toen de
zaak kon beginnen, kwam van bovenaf de
printah om maar van de zaak af te zien
Eenige djaro's waren echter reeds begonnen
om de bijdragen van de desalieden op te
vorderen .Het desahoofd van Soekadjaja, een
zekere K. ging er ondanks het bevel om geen
gelden voor de desabank meer te innen, daar
mede toch door. Eerst nu, twee jaren later.
Is men bij de recherche met klachten tegen
dat desahoofd gekomen.
Al dien tijd heeft de bevolking gezwegen
uit vrees voor het hoofd, dat dan ook bekend
staat als een djago, die een jaar of acht ge
leden, door de Veldpolitie werd gezocht, ver-
dacht van rampok en een schot in het been
heeft gekregen, toen hij bij zijn arrestatie
verzet wilde plegen. Billijkheidshalve zij ver
meld, dat hij in deze rampokzaak vrijgespro
ken werd.
Nader vernemen wij, dat de zaak tegen
dezen K. door den assistent wedana is on
derzocht, doch zonder gevolgen. Er gaat nu
een rekest aan den procureur-generaal in
zee, met het verzoek om de zaak nog eens
te laten onderzoeken, maar dan door andere
ambtenaren, liefst door den regent zelf.
Plannen en wenschen der Kath. arbeiders
beweging
Gisteren is te Utrecht de najaarsvergade
ring aangevangen van het R. K. Werklieden
verbond in Nederland. De vergadering werd
door den voorzitter den heer A. C. de Brnyn
geopend met een rede, waaraan wij het vol
gende ontleenen:
Misleiden sommige aanwijzingen niet al
te zeer, dan zou kunnen gezegd worden, dat
wij voor ons land opnieuw staan aan het be
gin van een sociaal- vruchtbare periode.
Is het onloochenbaar, dat de sociale kwes
tie in haar diepste wezen een godsdienstig-
zedelijke kwestie is, van den anderen kant
is het evenzeer juist, dat de sociale verhou
dingen niet nalaten gunstig of ongunstig in
te werken, niet op godsdienst en zedelijkheid
zelve, doch op de practische beleving en toe
passing daarvan.
Het is ons een vreugde, dat een van de
hoogste gezagsdragers der Kerk, Kardinaal
Gasparri, in opdracht van Z. H. den Paus dit
standpunt dezer dagen nog eens heeft be
krachtigd in zjjn brief, welke ook voor de
Nederlandsche Katholieke Arbeidersbewe
ging geldt, waarin wordt geconstateerd, dat
zij was bezield door den geest der Encycliek
„Rerum Novarum" van Leo XIII en werd
aangemoedigd door den onverpoosden cibeid
en de eensgezinde medewerking van de
geestelijkheid.
Verheugend en bemoedigend is het toe
nemend vertrouwen in de Katholieke Arbei
dersbeweging, zich o.a. uitend in den groei
van het ledental der aangesloten bonden,
alsook in het welwilend streven van buiten
het Verbond staande organisaties om tot
aansluiting te geraken.
In de eerste negen maanden van dit jaar
nam het ledental van de aangesloten vak
bonden toe met 18.223 en kwam daardoor op
133.312, terwijl de diocesane bonden klom
men van 100.365 tot 108.853, derhalve met
8.488.
Gelijk met dezen vooruitgang hebben zich
op sociaal-politiek terrein enkele gebeurte
nissen voorgedaan, welke voor de arbeiders
van groot belang zijn. Vooreerst de inwer
king der Ziektewet. Slaagt de daarmede ge
nomen proef van wetsuitvoering dan is de
basis gelegd, waarop de herziening onzer
sociale verzekering kan worden opgetrokken.
Een tweede gebeurtenis van belang, na de
vaststelling van het program der Staatspartij
en den uitslag der verkiezingen, is het op
treden van het ministerie Ruijs-Verschuur.
Indien ,,de politiek" het in den komenden
tijd kan verdragen, dat een Katholieke Mi
nister belangrijke sociale wetten tot stand
brengt, dan mag van Minister Verschuur
worden verwacht, dat hij op dit terrein groot
werk zal leveren.
In dit licht bezien is zijn voornemen met
betrekking tot een wet op de bedrijfsorga
nisatie wel het voornaamste, te meer, indien
men daarbij overweegt, welke andere wette
lijke maatregelen Z.E. heeft in het vooruit
zicht gesteld.
Het voornaamste, ook Indien men bedenkt
voor welke gevolgen de arbeiders worden ge
plaatst ln verband met de, buiten hen om,
steeds meer koud-consequent toeepaste con
centratie en rationalistie in het bedrijfsle
ven. Indien de Overheid zich niet recht
streeks met dat vraagstuk wil of kan inlaten
dan ligt hier een belangrijke taak voor de
komende bedrijfsorganen, waardoor aan de
arbeiders gelegenheid geboden wordt een
woord mede te spreken in zaken, waarmede
hun bestaan verbonden is.
Welke taak de bedrijfsorganen direct en
later te vervullen zullen krijgen, is thans nog
moeilijk te zeggen.
Wij vertrouwen, dit in deze Regeerings-
periode ook bijzondere aandacht zal worden
geschonken aan de belangen van 't groote
gezin.
Spr. wijst dan op den verblijdenden groei
van de instellingen van het verbond, de
Spaarbank „Centrale Volksbank" en de Le
rensverzekering „Concordia", „Herwonnen
Levenskracht" gaat de eerste hand leggen
aan een aan alle elschen destijds voldoend
sanatorium; de benoodigde f 600.000 worden
opgebracht door de organen der Katholieke
Arbeidersbeweging,
Met het voorstel nopens de stichting van
een Centrale voor ontwikkelingswerk met
daarin opgenomen de Sociale Her school,
houdt het Verbonds'oestuur zich zeer ernstig
bezig en heeft zich er reeds van verzekerd
dat een aantal professoren en andere intel-
lectueelen het plan zeer sympathiek gezind
zijn.
Een ander stuk arbeidsveld, dat de aan
dacht en werkzaamheid van de Katholieke
Arbeidersbeweging vraagt is dat der reclas-
seering.
Ten slotte sprak de heer De Bruyn een
woord van dankbar^ herinnering in verband
met het verscheiden van den Aartsbisschop
Mgr. H. v. d. Wetering.
Mgr. v. d. Wetering, aldus spr. heeft in
zijn veeljarig pontificaat niet enkel de wor
ding onzen Arbeidersbeweging medegemaakt,
doch daarop sterk ingewerkt. Zijn hart hing
aan onze beweging en meer dan eens heeft
Hij daarvan ondubbelzinnig doen blijken
Mgr. leefde in de harten van ons allen, da!
zal Hij ook in de. toekomst doen, hetgeen
blijken moge door Hem voortdurend in onze
gebeden te gedenken.
Moge God hem het loon voor zijn zegen-
rijken arbeid reeds hebben verleend.
Wij zulen zijn nagedachtenis eeren, door
te trachten zijn voorbeeld van werkzaamheid
en plichtsbetrachting zoo trouw mogelijk na
te velgen: onze Arbeidersbeweging tot heil!
De sociale weeli
Médegedeeld werd, dat in de derde week
na Paschen door het Verbond een sociale
week zal worden georganiseerd, waarvan het
algemeen onderwerp zal zijn: „De Rerum
Novarum, bezien in het licht van onzen tijd."
Dr. Van Beurden heeft het voorzitt^sccrr,
aanvaard van den Raad van Overleg.
Het ligt in het voornemen van het Vf
bondsbestuur omstreeks April a.s. onder Ie
ling der Kunstcommissie een Tooneeleon-
gres te orgar.tseeren.
De begrooting en die van „Berg en Bosch"
werden vervolgens goedgekeurd.
Daarna werd de vergadering toegesproken
door den adviseur van het Verbond, de
Hoogeerw. Kanunnik J. G. van Schaik, die
er aan herinnerde, hoe wijlen Mgr. van de
Wetering aan de wieg heeft gestaan van de
R. K. Arbeidersbeweging. Steeds drong hij
aan op practisch werken en steeds meer in
stellingen stichten voor de arbeiders. Ten
opzichte der arbeiders had Mgr. van de
Wetering een buitengewoon sterk recht-
vardigheidsgevoel. Spr. gaf daarvan eenige
typische staaltjes ten beste, vooral als het
gold onrechtvaardig gegeven ontslagen.
Maar hij wilde niet dat daar ooit iets van
bekend zou worden. Daarna sprak spr. ge-
lukwenschen uit aan het Verbond wegens
zijn buitengewonen groei. Ten slotte ver
klaarde spr. op de agenda te hébben gelezen
een rapport Commissie Sociale Hoogeschool.
Spr. voor zich zou er de voorkeur aan ge
ven te spreken van: het instituut tot ont
wikkeling en opvoeding van tegenwoordige
en toekomstige arbeidersleiders. Hiervoor fi-
nancieele offers te brengen, zal geen ver-
geefsche arbeid zijn.
Met betrekking tot het geschil omtrent de
■oorlegging van 'een arbeidsovereenkomst met'
de concurrentie-clausule door de Nederland
sche Seintoestellenfabriek aan haar perso
neel, hebben de samenwerkende organisaties
(Ned. Bond van Technici; Alg. Bond van
Technisch- en Opzichthoudend Personeel;
R.K. Bond van Technici „St. Bemulphus";
Ned. Ver, van Christelijke Technici en Cen
trale Bond van Werkmeesters en ander
Opzichthoudend Personeel) gisteravond in
het „Hof van Holland" te Hilversum ver
gaderd. De besturen hebben geadviseerd de
overeenkomst niet te onderteekenen en de
bemiddeling in te roepen van Mr. S. ce
Vries, Rijksbemiddelaar in de Tweede In
spectie.
Gisteren werd van Mr. de Vries telegra
fisch bericht ontvangen, dat partijen tegen
Woensdagochtend 10 uur op het Departe
ment van Arbeid waren bijeengeroepen.
Dezer dagen hield de R. K. Algemeene
Middenstandsbedrijfsraad te Utrecht een al
gemeene vergadering.
Bij den aanvang wijdde de voorzitter Dr.
J. v. Beurden allereerst enkele woorden aan
de nagedachtenis van den heer Fr. v. Ros-
sum uit Hilversum, in leven o.m. bestuurs
lid van den Algemeenen Raad. Vervolgens
wees spr. op de in de troonrede aangekon
digde en in de schriftelijke stukken en bij de
openbare behandeling nader besproken wet
telijke regeling omtrent de instelling van be-
drijfsraden. Spr. meende te mogen veronder
stellen, dat ook de leden der bedrijfsraden
met genoegen van deze plannen kennis heb
ben genomen. Wanneer de plannen van Mi
nister Verschuur tot uitvoering kunnen ko
men, gaan we aldus de voorzitter ge
leidelijk in de richting, die door onze be
drijfsraden immer is voorgestaan. Spreker
hoopte, dat de bedrijfsraden door een zoo
goed mogelijke volvoering van hun taak zou
den blijven getuigen voor de reeds jaren door
tón gepropageerde idee der bedrijfsorani-
satie.
Bij de „mededeelingen" deelde de voorztt-
ter o.m. mede, dat de bedrljfsraad voor bet
electrotechniseh bedrijf spoedig geïnstal
leerd zal kunnen worden.
Besproken werd de vraag, of het wensche-
lijk moest worden geacht, wijziging te bren
gen in de plannen betreffende werkplaatsop
leiding, zooals die vroeger door de alge
meene vergadering werden uitgestippeld.
De vergadering was van meening, dat het
noodig zou zijn bij het streven naar verwe
zenlijking der plannen er meer rekening me
de te houden, dat ten deze samenwerking
met niet-katholieke vereenigingen als regel
noodzakelijk zal zijn.
Behandeld werd voorts de vraag, of het al
dan niet wenschelijk zou zijn, dat de be
drijfsraden zich een onpartijdigen voorzitter
met adviseerende stem assumeeren. De
overgroote meerderheid der vergadering was
van gevoelen, dat er geen aanleiding was
wijziging te brengen in den huidigen toe
stand, dat als voorzitter van den bedrljfs
raad fungeert een der werkgevers-leden, als
secretaris een der arbeidersleden. Een be-
drijfsraad, die er desniettemin de voorkeur
aan mocht geven als voorzitter iemand aan
te wijzen, niet behoorende tot een der par
tijen, behoudt daartoe volkomen de vrijheid.
Na grondige bespreking van de te volgen
werkmethode werd besloten op een binnen
kort te houden algemeene vergadering aan
de hand van stellingen of vraagpunten, wel
ke de bedrijfsraden tevoren in eigen kring
zullen kunnen bespreken, door een tweetal
personen te doen inleiden de vraag, hoe de
op handen zijnde wettelijke regeling der
bedrijfsorganisatie, 't doeltreffendst ware
samen te stellen en op welke concrete pun
ten aan de in te stellen bedrijfsraden een
taak ware toe te kennen.
Hierna werd verslag uitgebracht over de
van de bedrijfsraden ontvangen antwoorden
inzake de concurrentie, welke den patroons
wordt aangedaan door arbeid van werkne
mers na den wettelijk vastgestelden werktijd
voor eigen rekening uitgevoerd. Uit dit
verslag bleek o.m. opnieuw de groote moei
lijkheid om ten aanzien van dit hier en
daar, blijkens de verkregen inlichtingen, in
derdaad vrij veelvuldig voorkomend euvel
juiste en volledige gegevens te verzamelen.
Y/at de bestrijding ervan aangaat, meende
de vergadering, dat waarschijnlijk alleen via
de verbindendverklaring der collectieve ar
beidsovereenkomst getracht kan worden dit
euvel zooveel mogelijk tegen te gaan,
Nadat nog mededeelingen gedaan waren
óver een aangegane overeenkomst, waardoor
het mogelijk is leerlingen en a.s. leerlingen
psychotechnisch te doen onderzoeken, werd
de uitstekend bezochte vergadering (alle be
drijfsraden hadden zich doen vertegen
woordigen) gesloten.
STOOMVAART MIJ. NEDERLAND
J. P. COEN 17/12 v. Amst. n. Batavia.
KON. NED. STOOMB. MAATSCHAPPIJ
BACCHUS 16/12 v. W.-Indië te New York.
BENNEKOM (thuisr.) 14/12 v. Iquique n. Moota*
CLEMEN CE AU 16/12 v. Genua n. O ran.
DEUCALION 14/12 v. Paramaribo n. P. of Spaill*
EOS 16/12 v. Lissabon n. Amsterdam.
HEBE 16/12 v. Barcelona n. Tarragona.
ILOS 16/12 v. Cadix n. Ceuta.
JASON 16/12 v. Algiers n. Amsterdam.
MEROPE 16/12 v. Rotterdam n. Malaga.
MINERVA 16/12 v. Constantinope n- Boufgas.
NEREUS, Vigo/Amst., p, 16/12 Dungeness.
ORION 16/12 v. Valencia n. Amsterdam.
TELLUS 17/12 v. Gibraltar te Amsterdam*
VULCANUS 16/12 v. Alexandrië n. Piraeus.
KON. HOLL. LLOYD
FLANDRIA (uitr.) 16/12 v. Lissabon.
ZAANLAND (uitr.) pass. 17/12 Ouessant.
HOLLAND—AFRIKA-LIJN
ALDABI 17/12 v. Rott. n. Hamburg.
BILLITON (uitr. 16/12 te Beira.
KLIPFONTEIN 17/12 v. Rott. n. Kaapstad.
MELISKERK (uitr.) 14/12 v. P. Said n. P. Soedan*
NIJKERK (uitr.) 16/12 te Beira.
NIEUWKERK 16/12 v. Rott. n. Hamburg.
HOLLANDAMERI KA-LIJN
DELFDIJK 15/12 v. Seattle te Portland (O.).
DRECHTDIJK, Rott. n/d. Pacifick. pass. 16/13 Azoretu
MAASDAM, Rott. n. Orleans, 16/12 v. Havana.
NOORDERDIJK 16/12 v. Rott. te Boston.
VEENDAM 17/12 v. New York te Rotterdam»
HOLLAND—OOST-AZIE-LIJN
OLDEKERK 16/13 v. Hamburg te Antwerpen.
HOLLANDBRITS CH-INDIE-LIJN
HOOGKERK (thuisr.) pass. 17/12 Ouessant.
SOMMELSDIJK (thuisr.) pass. 15/X2 Gibraltar»
IJSELKERK 17/12 v. Antwerpen te Rott.
JAVA—NEW YORK-LIJN
BREEDIJK, Java n. New York, 15/12 te Boston»
EURYLOCHUS 15/12 v. New York n. Java, via Norfolki
MADIOEN, Java n. New York pass. 17/12 Point de GfelUr
ROTTERDAMSCHE LLOYD
KOTA GEDE 17/12 v. Rott. n. Hamburg.
TJERIMAI (thuisr.) 16/12 v.m. 8 u. v. Tanger.
ROTTERDAM—ZUID-AMERIKA-LIJN
ALCYONE (thuisr.) 16/12 v. Las Palmas.
ALPHACCA (thuisr.) 16/12 v. Victoria.
STOOMVAART MIJ. OCEAAN
EURYBATES 17/12 v. Batavia te Amst.
1DOMENEUS 15/12 v. Shanghai n. Amst.
PEIS ANDER, Amst, /Batavia, 17/12 v. Belawan»
PERSEUS, Japan/Rott,17/J2 v. Singapore.
EMZETCO LIJN
JONGE JACOBUS Middlesbro n. Valencia pass. 16/ia
Ouessant.
JONGE MARIA 16/12 v. Rott. te Seville.
NEDERLANDSCHE SCHEPEN
AALSUM 16/12 Lizard gep., Rott. n. Cape Race (r. 0.J4
BATAVIER II 17/12 v.m. 8 u. 15 v. Rott. te Gravesead.
BATAVIER VIII 16/12 v. La Pallice n. Rott.
CELAENO 15'12 v. Lae Palmas te N. Orleans.
GORECHT m.s., qi4/i2 v. Londen te Duinkerken.
GOUWE 16/12 Ouessant gep., Rott. n. Teneriffe.
HARDENBERG 16/12 v. Montreal te Castlemarc.
JOHANNA 16/12 v. Nantes n, Rott.
LINGE 16/12 v.Rott. te Ljusne.
OLGA, m.s., 14/12 v. Londen te Duinkerken.
PARKHAVEN 16/12 v. Tampa te Mobile.
RUURLO 16/12 v. Oran n, Amst.
SCHIE 16/12 v. Cette n. Valencia.
SLOTLAAN 15/12 Bermuta gep., Archangel n» HottStöO
TRITO 16/12 v. Dublin te Belfast.
TYNE 15/12 v. Rott. te Fécamp.
VECHT 17/12 v. Lovisa n. Rott.
WEAR 16/13 v. Rott. te Jersey.
ZEEMEEUW m.s. 15/12 v. Veile te Holtenau.
J£ t.\\V
11% „Komt nu," zeide de koning hoflijk, „nu de vredespijp 104.
6otuokt, terwijl in dien tijd, U ter eere, een stekelvarken
wjrdt gekoekt," En men stopte de groote pijpen. Men
vond de tabak wat zwaar, Trijntje voelde zich niet zeer
prettig, en Piero werd heel erg naar.
Toen de maaltijd was geëindigd en het stekelvarken
verteerd, werden de gasten van den koning door 'n schit
terend feest geëerd. Groote vuren werden ontstoken,
kleurden rood de donkere lucht, hooger, hooger laaiden de
vlammen, de wilden weerden zich geducht.
