Binnenlandsch Nieuws
ONZE TAAL
DE VLUCHT UIT DE POPPENKAST
VAN JAN KLAASSEN EN TRIJNTJE
Van
de verzakking
"gering van spellingsfouten?
DE VERPLICHTE
ZIEKTEWET
Het Kon. besluit
betreffende het premietarief
Belastingdruk
in de buitengewesten
Het gebruik
der Nederlandsche taal
KERK EN SCHOOL
Het gouden priesterfeest
van Z. H. den Paus
EEN SPOORDIJK
1 usschen Nieuwerkerk
d. IJssel en Moordrecht
e affaire „Jagtlust" te de Bilt
De droogmaking
der Zuiderzee
SOCIAAL LEVEN
L. Brouwer 60 jaar
Staking van tegelzetters
UIT ONZE OOST
EEN DRAMA IN EEN MIJN
Drie opzichters aangevallen
„Indië roept om God"
LEGER EN VLOOT
Promotie
in de hoofdofficiersrangen
RECHTSZAKEN
Na de stranding
van het stoomschip „Bussum'
HET HOOGER BEROEP
VAN
SALOMON LIEBERMANN
De strafzaak voor het
Amsterdamsch Gerechtshof
FAILLISSEMENTEN
1 Wybert-tabletten on
der het oefenen ter
bescherming van de
keel, vóór het op
treden ter zuivering
van de stem.
Onder het opschrift „de Resultaten van
v15 Volksonderwijs" bevatte de „Nederlan-
~er" deze week een tweetal 'artikelen van
,,r' philip j. Idenburg, waarin een aantal
eik sprekende staaltjes werden meege-
®e'd van grove onkunde bij pas ontslagen
meerlingen der lagere school.
Bi.i het toelatings-examen voor een fa-
r>ek nad men, wat de meest primitieve
®hnis van aardrijkskunde en geschiedenis
treft, de zonderlingste antwoorden ge-
bijv, dat 's-Gravenhage de hoofd,
^ad was van Overijsel, dat Amersfoort in
■-Brabant lag en Arnhem aan de rivier
bipt donou". dat de 80-jarige oorlog begon
qj. den slag bij Waterloo, dat Balthasar
fcieerl^S Napoleon had vermoord, en zoo
moet men, zeide de heer Idenburg
ttcht' met zulke krasse voorbeelden voor-
Ibee zÜn, en in geen geval mag aren
hen, dat hiermede het peil van kennis
,lnzicht is aangegeven, waarmede de ge-
j^hoelde Nederlander de volksschool ver-
^M-aar dikwijls staat men toch ontsteld
*lemng hij voort over het ontbreken van
mentaire kennis van lezen, schrijven en
om s^echts deze drie hoofdvakken
r lagere scholen te noemen.
tw
*ari verwÜst hij naar het getuigenis
tot jbderwijzers, zooals dit te Amsterdam
Jaren 'n^ kwam door middel van de eenige
•hissig geleden ingestelde „beklijvingscom.
®Penb comm'ssie heeft aan een veertigtal
Woon a,re en bijzondere scholen voor ge-
fichtin r on<5erwijs van allerlei aard en
ha t e Wh enquête ingesteld, ten einde
tou gaan wat er van de leerstof beklijven
«che i alS parate hennis in het practi-
®ien^t 6Ven en bi-i het vakonderwijs van
^st zou zijn.
,e de h°°r dr. Idenburg r 'egedeelde
de onrion n WU hier allee volgen, wat
etelcie 'A ,,zers. antwoordden op de hun ge-
tlagen in zake het taai-onderricht:
Taal:
Verwacht U
^meerdering van naamvals-n fouten?
verrn° n ja: 3 neen).
rmecrdenng van werkwoordsfouten?
Ja; 3 neen).
j. ia. 8 neen).
(8°n|aW T onderwerp van den zin?
ja, 36 neen).
(4 tv' aè8n 6611 ^Pahhg in een zin?
u Ja, 40 neen).
If?1 fouten met dt?
I" Ja: 1 neen).
thei fouten met dde en tte?
!43 Ja; 2 neen).
Kit" ^°°rd ak gehate?
I*1 ja, 3 neen).
®n Lk wat'do a'nderbeVrei?i8end resultaat"
Jen de antwlden op ^en betreft. lie.
hert wat te wenschen over. de VI'ag6n
Schrijven? klaagt Het^r*4611 Zijn te
Er kuimen en er'^L rum"
Zaken zijn. Men verschillende oor-
eehs. daarover ook niet
t'erder" ümaan W«daarop echter niet
hdddel rtof nm'n ais op het genees-
Voor de schrijver in de „Ned." daar-
richti te kunnen aanwijzen: de op-
stituu"5 van een Centraal Paedagogisch In-
*!>er''een zouden wij er op willen wijzen, dat
aa 'aa! wat schrijven en spellen onzer taal
,e,Jaa'- gedurende de laatste jaren een
ihep matige achteruitgang valt waar te ne-
leefdheidshalve zijn getikt en dat toen de
notaris eerst op 11 December kennis kreeg
van het anoniem rondzenden der vragen,
waarvan hij verdacht werd, hij onmiddellijk,
dus nog een dag voor de burgemeester daar
verscheen, bij den Officier van Justitie de
toedracht heeft medegedeeld, die dus volle
dig ingelicht was en voor wien niets te ver
bergen was.
De notaris meent vooralsnog, hoezeer het
hem ook tegenstaat uit hoofde van zijn
ambt, niet tot het noemen van den naam
te mogen overgaan, doch heeft voorloopig 'n
verklaring van net gebeurde door het perso
neel geteekend, waarin ook de naam van
den anonymus genoemd wordt, met een be
schikking als uiterste wil in olografischen
vorm bij een notaris te Utrecht op 9 Januari
j.l. gedeponeerd. De naam van den anony
mus berust dus momenteel in een ander
notarieel archief.
De bewuste oproep van den burgemeester
aan den raad bevat tevens een insinuatie
aan 't adres van genoemden notaris, als zou
hij de schrijver zijn van het bewuste arti
kel in de „Koerier" van 20 December, waar
in de transactie-,,Jagtlust" wordt besproken
en waarnaar, voor zooveel noodig, verwezen
wordt Dit wordt zoowel door de „Koerier"
als door den notaris tegengesproken.
Hij stelt zich op het standpunt, dat het
ontoelaatbaar was en is, deze ingewikkelde
zaak in de pers te bespreken en insinuaties
rond te strooien op een tijdstip, dat er een
raadcommissie zou worden en is ingesteld.
Naar de „Msb." bericht, zal binnenkort
in het Staatsblad verschijnen 't Koninklijk
Besluit tot vaststelling van de door de Ra
den van Arbeid te heffen premie voor de
verplichte ziekteverzekering.
De premie zal voor de groote meerderheid
der verzekerde arbeiders bedragen 2.3 pet.
van hun loon, voor de arbeiders, werkzaam in
een 30-tal bedrijven, met verhoogd ziekte
risico zijn hoogere premies vastgesteld ten
beloope van 4.9 pet. voor het mijnbedrijf en
het hoogovenbedrijf en 3.4 pet. voor de ove
rige bedrijven.
In het verslag omtrent den druk der be
lasting op de Inlandsche bevolking van de
buitengewesten wordt geconcludeerd, dat,
ten eerste, de inkomstenbelasting waar
schijnlijk nagenoeg overal beneden de vier
procent van het inkomen uit grondbezit valt,
ten tweede, dat zulk evenzeer het geval is
bij eene combinatie van de inkomstenbe
lasting met de landrente, ten derde, dat de
totale druk der hier boven bedoelde belas
tingen ten slotte een matig percentage van
het volksinkomen opeischt, in vele gevallen
een correctief vormt op de heffing van de
inkomstenbelasting en ten slotte de draag
kracht van de bevolking in geenen de'ele
overschrijdt, terwijl nergens gebleken is, dat
het uitvoerrecht de rationeele uitbreiding
van de meerjarige volkscultures in den weg
staat, ten vierde, dat eene vergelijking van
de gebiedsdeelen waar de exportvoortbreng-
seien van de bevolking niet met uitvoerrecht
zijn belast echter wel eene ongelijkmatige
verdeeling van den totaal-belastingdruk aan
het licht Dracht en, ten vijfde, dat daarom
wel aanleiding bestaat om te trachten den
druk gelijkmatiger over het belastinggebied
te verdeelen, waartoe zou kunnen medewer
ken de toepassing van een verminderd ta
rief voor de inkomstenbelasting ten aanzien
van die inkomsten, welke getrokken worden
uit de voortbrenging van marktproducten.
welke met uitvoerrecht, dan wel met eene
daarmede gelijkgestelde heffing belast zijn,
c.q. eene verminderde heffing van landren
te voor de desbetreffende gronden.
Inbreker: „Goed m'nneer, ik zal rustig weggaan,"
Geplaagde huisvader: „Waar achtig niet, nu je alle gramophoon-
platen hebt weggehaald, zal ik je ook nog laten zien, waar we den
baby bewaren."
Propaganda In bioscopen
De Taalwacht (vroegere Taalcommissie)
van het Algemeen Nederlandsch Verbond
heeft onlangs een voorstel aangenomen van
één zijner leden, om achtereenvolgens in
enkele groote bioscopen in ons land propa
ganda te maken voor het gebruik van de
Nederlandsche taal in zuiveren vorm en tegen
het onnoodig bezigen van vreemde' woorden.
Daartoe zal door middel van enkele zinnen
op het witte doek worden opgewekt.
De viering in China
20 December is het gouden priesterfeest
van Paus Pius XI „de» Missiepaus", met veel j
enthousiasme en hartelijke geestdrift door
de Katholieken van China gevierd. Ontelbare j
Communiën werden voor den Paus opge
dragen en een gift van 10.000 gouden dollars
werd overhandigd aan Z. Exc. Mgr. Constan-
tini, Apostolisch Gedelegeerde, om door hem
aan den H. Vader te worden ter hand
gesteld.
De officieele plechtigheid van het jubilé
heeft te Peking plaats gehad, onder leiding
van den Apostolisch Gedelegeerde. In den
morgen van den 20sten December werd een
plechtig Te Deum gezongen in tegenwoordig
heid van afgevaardigden der Regeering, de
voornaamste civiele en militaire autoriteiten
van de Academie, het corps diplomatique,
waaronder de gezanten van Amerika en van
Japan, en van Besturen van Katholieke
Scholen, in het Paleis van den Pauselijken
Gevolmachtigde, den Vertegenwoordiger
van den H. Vader in China.
En
vijskring,
Zp(',yr-Trin" verwacht, mag het
Wijsk nu Wijkt, dat men daarvan in onder-
vererlmgen geen verbetering, maar veeleer
wel van
shoed'8r°0t belari& heeten, dat daartegen
's cn krachtig worde opgetreden.
slor(jZe taal verdient beter, dan dat er zoo
t0e lg hiee wordt omgesprongen, als in
°ud ?mende mate ook door anderen dan
Va/ ®erhngen der lagere school het ge-
aI b»jkt te zijn
kenn' die al dan niet met instemming
qGn ls mimen van de artikelen en ingezon-
gew-.®tukken, welke onlangs in ons blad
v0 varen aan het vraagstuk der vereen-
0**. spelling, uit voorliefde waarvoor
ai officieele spelling in meerdere kringen
cllB aar vast verwaarloosd wordt, zullen
•'Eet eld ook Bovenstaand oordeel van
Centrum" met belangstelling lezen.
tw'^irent de verzakking in den spoordijk
Mo - n Nieuwerkerk aan den IJssel en
qa.0r<mecht, kan nog worden medegedeeld,
ke lr* den loop van Zondag opnieuw ster
eo °ndergrondsche bewegingen vielen te
tyerS. teeren> waarna het geheele verkeer
Vikk stoPgezet. De bodemwerking ont
ba 6lde zich tenslotte zoo sterk, dat het
l^.h'hiveau een daling aangaf van 1.20 M
ge, er ham deze toe tot de hoogte van een
eeiert zandwaeen. Nog steeds worden
zandwagen.
af- en aangevoerd om het
Men ZO° spoe<iiS mogelijk te herstellen,
hoopt hedenavond met het werk ge
te komen.
band bien
- hvak
Notaris tegen burgemeester
Notaris p M la chapelle te De Bildt ver-
t ons mede te deelen dat hij terzake van
z.i. zeer insinueerenden oproep tot een
v adsvcrgaderir.g door den burgemeester
h Dt Bildt da. 24 December 1929 tot de
aaasledeD gericht, zich tot den Officier
j B Justitie te Utrecht alsmede tot den Mi-
van Binnenlandsche Zaken en den
de mmissaris der Koningin heeft gewend, tot
bur eersten meer in het bijzonder, wijl de
v„„8-emoester dien oproep ook aan de pers
strekt neeft.
enoemde notaris doet ons verder een re-
De uitkomst twijfelachtig
Door E. den Herder, te Harderwijk, zijn
eenige brochures uitgegeven, waarin hij zich
verzet tegen de droogmaking der Zuiderzee
en deze een ramp voor Nederland noemt
Naar aanleiding van deze brochures is „De
Tijd" eens met den schrijver gaan praten
en aan dit interview ontleenen wij het vol
gende:
Een reuzen-kapitaal, aldus Den Herder,
wordt vernietigd door het verdwijnen der
visscherij zoodra de afsluitdijk dicht is en de
visch de Zuiderzee niet meer kan bereiken
Ongeveer vier duizend visschers vinden er,
.daareengenomen, een ruim bestaan, de ne-
venbedrijven bloeien langs heel de Zuider
zee, waarbij nog het jaar op jaar toenemen
de vreemdelingenverkeer naar Marken, Vo-
lendam, de Veluwe, Friesland en Overijsel,
dat eveneens ten doode zal zijn opgeschre
ven. In totaal beteekent dat een winstder
ving van minstens twintig millioen per jaar
of gekapitaliseerd een verlies van vier hon
derd millioen gulden!
Dit is eer feit" het getal der gedupeerden
is zóó groot, dat het niet bij benadering valt
vast te stellen en daardoor loopt ook de
schadevergoeding geheel in het honderd. Nog
één jaar kan er gevischt worden en dan is
het gedaan, maar nog nergens is men op
deze radicale verandering ingesteld.
Als voornaamste bezwaren heb ik, aldus
Den Helder, in mijn eerste brochures aan
gevoerd, dat een afsluitdijk van 5M. j- N.A.
P. en Meerdijken van 2.50 M. 4- N.A.P. te
laag zijn, er vluchtheuvels of terpen dienen
te komen, het IJselmeer te klein is om den
watertoevoer bij aanhoudenden storm te ver
werken en ten slotte, dat het water zal gaan
opstoppen.
Wat is nu gebeurd? Van mijn brochures
werd „officieel" geen nota genomen, maar
wel werd door de regeering onmiddellijk aan
deze bezwaren tegemoetgekomen, werd de
afsluitdijk met een ,kop" van 2.25 M. ver
hoogd, moesten vluchtheuvels worden aange
legd en kwam men inderdaad tot de ontdek
king' dat de Staatscommissie-Lely de op
stopping van het water had vergeten.
De schrijver der brochures is van oordeel
dat bij een eventueelen stormvloed de
„twaalfde provincie" een groot kerkhof zal
worden.
Zijn conclusie is: de afsluitdijk twee arie
meter te laag, meerdijken drie a vier meter
"te laag, vluchtheuvel vier a vijf meter te
laag Miilioenen tekort. En de uitkomst
twijfelachtig.
Te Hilversum herdacht Zondag de in het
aartsbisdom Utrecht in de R. K. Arbeiders
beweging bekende voorman H. Brouwer, lid
der Prov. Staten van Noord-Holland, onder
talrijke blijken van belangstelling in intiemen
kring zijn 60sten verjaardag. Behalve vele
persoonlijke gelukwenschen werden den ju
bilaris verscheidene manden met bloemen
aangeboden.
Te Amsterdam hebben bij verschillende
firma's in tegels, de tegelzetters het werk
neergelegd, omdat zij wenschten dat het
loon op feestdagen zal worden uitbetaald.
Deze tegelzetters zijn feitelijk niet in dienst
bij de leveranciers der tegels. Deze firma's
besteden het zetten der tegels uit aan een
baas tegen een overeen te komen bedrag
Deze bazen hebben hun werklieden. De sta
king omvat ongeveer 120 a 130 werklieden.
Pliek
teen
°P die convocatie aan den raad toeko-
welke hij dd 2 Januari 1930 aan de
Melljke pers ter hand stelde.
'tearaiaan teitleenen wij, dat z.i. de insu-
*»'Jn l6s Van den Burgemeester misleidend
vva,, aangezign de zoogenaamde anonieme
1929 v °Ver de transactie dd. 7 December
Bana yyr, een dient, die deze opgesteld ter
sterrio^ terwij) de notaris zelf in Am-
c'aam was 1„.h».
In de steenkolenmijn te Samarinda (Por- j
neo) zijn de mijnopzichters Van Scheyndel, j
Schillings en Voltman aangevallen door Chi- j
neezen. Van Scheyndel en Schillings zijn i
overleden aan de nun toegebrachte mes-1
steken; Voltman kreeg een wonde in het
hoofd. In verband met deze aanslagen zyn
„Indie roept om God. Duizenden en dui
zenden brave menschen bedelen er letterlijk
om het Doopsel en smeeken ons om hun
priesters te zenden," verklaarde tegenover
een der redacteuren van Agentia Fides Mgr.
Perezy Cecilia O. C. D. Aartsbisschop van
Vérapoly (Z. Indië), die naar Rome was ge
komen om 21 December deel te nemen aan
de viering van het Gouden Priesterfeest van
Paus Pius XI.
In mijn diocees Verapoly zijn er heele
steden waarvan de bevolking al jaren op het
Doopsel heeft moeten wachten. Zoo herinner
ik mij een dorp, waar de bevolking 5 lange
jaren geduld heeft moeten hebben. Ik wilde
deze arme menschen laten wachten totdat ze
een priester in hun nabijheid zouden nebben
die het met moeite begonnen werk, zou
kunnen voortzetten.
Doch ik had er geen. Toch scheen het ver
langen naar het Doopsel zóó sterk, dat ik
medelijden met hen kreeg. Ik kon hen niet
langer teleurstellen en allen zijn toen ge
doopt. Priesters, priesters en nog eens
priesters, dat is de groote behoefte van het
hedendaagsche Indië en zijn meest dringen
de behoefte."
Terwijl hij, zonder het zelf te weten, de
zelfde termen gebruikte, die de Apostolisch
Gedelegeerde voor Indië het vorige jaar
bezigde bij zijn terugkomst te Rome, voegde
Mgr. Perezy eraan toe: „De wereld moest
weten en er zich rekenschap van geven
welke ontzaglijke vorderingen het katholicis
me reeds heeft gemaakt in het zeer moderne
land, dat Indië tegenwoordig is." In de staat
Travancore, die deel uitmaakt van het Aarts-
diocees Verapoly, zijn meer dan 20 pet. Ka
tholiek. Dat is een zeer mooie verhouding,
aangezien het gemiddelde der katholieken
in Indië slechts 1 pCt. bedraagt. Te Erna-
hulam, waar Mgr. Perezy resideert, vormen
de katholieken de helft der bevolking. En
de staat Cochin heeft nog een hooger gemid
delde van katholieken dan Travancore".
Een der instellingen, waarop het diocees
Verapoly terecht trotsch is, is het klooster
van de H. Theresia, de groote inrichting
van onderwijs voor jonge meisjes die be
stuurd wordt door inlandsche Tertiarissen
Carmelitessen.
Onlangs werd dit klooster door de Univer
siteit van Madras erkend als Middelbare
School, bevoegd om eindexamens te ver-
leenen. De invloed van dit klooster is aan
zienlijk, vooral in verband met het gewich
tige probleem- dat tegenwoordig de opvoe
ding van jonge meisjes in Indië vormt.
Het Aartsbisdom Verapoly heeft 2.350.000
inwoners. De katholieken van latijnschen
ritus zijn 1.25.818 in getal. Maar bovendien
bevinden zich in dit gewest katholieken van
den Syro-Malabaarschen ritus die een eigen
hiërarchie hebben, en 490.000 in aantal zijn.
De Aartsbisschop van Verapoly behoort tot
de Orde der ongeschoeide Carmelieten. Hij
wordt bijgestaan door 31 Europeesche reli-
gieusen van zijn orde, en door 14 inland
sche Paters van de Derde Orde der Carme
lieten. De seculiere inlandsche priesters zijn
50 in aantal, wat een geheel uitmaakt van
95 priesters op 125.818 katholieken of één
priester voor 1324.
Deze zielenangst van de bevolking in Indië,
waar een groot gebrek is aan piesters en die
bidt dat men er hun zende, werd den vol
genden dag naar voren gebracht door Mgr-
Benzifer, bisschop van Guilon, sufragaan
van Verapoly, die met tranen in de oogen
aan een der redacteurs van Agentia Fides
schokkende gebeurtenissen verhaalde die dui
delijk het brandend verlangen van de be
volking van het diocees weergaven, en zijn
onmacht, om hun de priesters te geven, waar
ze zoo dringend om vragen.
Weike officieren het leger verlaten
Naar het „Vad." verneemt is tegen 1 Mei
een promotie in de hoofdofficiersrangen van
bet leger te verwachten. Alle officieren toch,
die den leeftijd voor 40 jaren dienst hebben
bereikt en die niet wegens uitstekende hoe
danigheden en prestaties op speciaal gebied
voor het leger behouden moeten blijven, zul
ten het dan verlaten.
Behalve generaal-majoor J. H. Borel, in
specteur der infanterie, van wien al bekend
was, dat hij 1 Mei met pensioen gaat, neemt
ook gen.-maj. C. A. Prins der art., comm.
der 3e divisie, ontslag. Verder gaan met pen
sioen de kol. K. K. Hardenberg, J. P. J. Ver-
berne, Jhr. E. W. van Holthe en H. Wy-
naendts, resp. commandant van de 7e, 8e, le
en 6e brigade infanterie, luit.-kolonel W. G.
van Hoogenhuyze. commandant van het reg.
Jagers en kolonel H. G. Rambonnet, com
mandant van de le artillerie-brigade.
Kolonel P. Donk, commandant der 2e bri
gade, zal waarschijnlijk generaal Prins op
volgen als commandant der 3e divisie.
Onderzoek door den Raad
voor de Scheepvaart
De Raad voor de Scheepvaart heeft een
onderzoek ingesteld naar de oorzaak van het
ongeval, overkomen aan het stoomschip
„Bussum" van de maatschappij „Oostzee",
welk schip op 12 November nabij Jonehol-
teen (Noorwegen) op de rotsen is geloopen.
Met den kapitein van de „Bussum", die als
getuige, doch niet onder eede werd gehoord,
ging de voorzitter, mr. dr. van Geer, de ver-
Klaringen na, welke eerstgenoemde voor de
Scheepvaartinspectie had afgelegd. Daaruit
bleek dat de „Bussum" in den nacht van
11 op 12 November zich in de Noorsche fjor
den bevond, op reis van Archangel naar
Velzen. Te I uur 30 is de kapitein, die reeds
ongeveer 20 uur op de brug was geweest, wat
gaan rusten, met order aan den eersten en
derden stuurman, hem dadelijk te roepen
als dat noodig mocht zijn. De wind was toen
W. Z. W.; nu en dan waren er regen- en
sneeuwbuien van gemiddeld tien minuten
het zicht was tusschen de buien door goed
Uit de verklaringen van den tweeden
stuurman, die op daad of nalatigheid werd
gehoord, bleek, dat deze te 4 uur v.m. op
wacht was gekomen. Ook hij kreeg van den
eersten stuurman order, den kapitein te
roepen, zoodra er iets bijzonders was. Toen
de eerste stuurman te 4.15 uur van de brug
ging, was de witte sector van Joneholmen
bijna recht vooruit. Te 4 uur 50 viel een niet
zware bui in met regen. Een klein kwartier
tevoren was de loods, die ongeveer 16 uur op
de brug was geweest, voor de tweede maal
wat gaan slapen. De tweede stuurman zag
na 4 uur 50 Joneholmen nog wit, Kalvenes
echter niet meer voor. Te 5 uur 5 was de bui
over.
Even aan stuurboord werd de groene sec
tor van Kalvenes gezien en op ongeveer twee
streken aan stuurboord de witte van Jone
holmen. De stuurman liet toen dadelijk een
kwart streek uitsturen en toen hij daarop
weer in den rooden rector van Joneholmen
liep, nóg een kwart stuk. Te 5 uur 10 liep
het schip op de rotsen.
De heer Hooikaas, lid van den Raad
keurde niet goed, dat in de fjorden de loods
is gaan rusten op een oogenblik dat de ka
pitein zulks ook deed. Voorts wees spr. er
op, dat de tweede stuurman veel te weinig
heeft uitgestuurd, als hij den kapitein cf
den loods had gewaarschuwd, was er niets
gebeurd.
De stuurman antwoordde, dat hij niet hard
bakboordroer had durven geven, hij achtte
het veiliger, geleidelijk weg het vuur te ron
den.
De Hoofdinspecteur voor de Scheepvaart
vice-admiraal b. d. Fock, merkte op, dat de
navigatie van den tweeden stuurman onjuist
is geweest, tegen hem handhaaft hij dan
ook zijn klacht.
De Raad zal later uitspraak doen.
uitstel op 3 December nog niets bekend was,
eresumeerd 'n nieuwe uitvoerige opsom
ming van al deze onverkwikkelijke kwesties
besparen.
Slechts willen wij nog even terugkomen op
de uitgebreide dagvaarding, welke destijds
aan Liebermann is beteekend.
Liebermann zijn - n.l. drie groepen feiten
en handelingen ten laste gelegd. Allereerst
gaat het over de bekende te Hilversum ge
houden „staande vergadering", bij welke
gelegenheid de toen juist opgetreden direc
teur der „Veendammer", de heer A. G.
Möhring een strooman van Liebermann,
die, na de behandeling der „Veendammer"-
strafzaak door de Rechtbank te zijn vrijge
sproken, door het Gerechtshof is veroordeeld
tot één jaar en drie maanden gevangenis
straf, met aftrek van zes maanden voor-
loopige hechtenis twee villa's en het kan
toorgebouw der „Veendammer" te Hilver
sum, twee stukken grond, twee auto's, een
vordering van de „Veendammer" op vader
Woltman en 26 hypothecaire schuldvorde
ringen tot een bedrag van ruim 2'A millioen
gulden aan de familie Woltman heeft over
gedragen, waartegenover de „Veendammer"
niets anders ontving dan een vordering van
ruim 2 'A millioen op Liebermann's „Dis-
contobank voor Credietinstellingen". welke
formeel de koopster was van de „Veendam
mer", doch bij lange na niet goed voor dat
bedrag.
Allereerst wordt nu Liebermann aan deze
door Möhring gepleegde bedrieglijke bank
breuk, het medeplegen, het uitlokken, mede
plichtigheid en het doen plegen ten laste ge
legd. Subsidiair vermeldt de dagvaarding
het misdrijf van verduistering, waarbij ver
dachte achtereenvolgens opnieuw van mede-
plegen, medeplichtigheid, uitlokken en doen
plegen wordt beschuldigd.
Het tweede complex van feiten slaat op
de overdrachten, tijdens Möhring's direc
teurschap, van waarden der .Veendammer"
aan Liebermann.
In de dagvaarding komen negen nummers
voor, w.o. de geforceerde aflossing van een
aantal hypotheken in de maanden Juni tot
October 1927. Ook deze feiten zijn gecon
strueerd als bedrieglijke bankbreuk al»
verduistering en bovendien nog als heling.
Wat tenslotte de laatste ten laste legging
betreft, deze slaat op het feit, dat Lieber
mann's stroomannen, die tesamen het nieu
we „bestuur" der „Veendammer" vormden,
er mede accoord zijn gegaan, dat na ver
koop der aandeelen, in September 1927, aan
L. W. S. Paardenkooper de vordering van
de „Veendammer" op de „Discontobank"
vervangen werd door een vordering op Paar
denkooper, die volgens de dagvaarding bij
lange na niet goed was voor het bedrag van
vijf millioen, dat den koopprijs der „Veen
dammer" uitmaakte.
Een merkwaardige omstandigheid bij dit
deel der ten laste legging is. dat de officier
daarbij aanneemt, dat de „Discontobank"
thans plotseling niet goed was voor het ge
heel of grootendeels voldoen van een bedrag
van vijf millioen! Ook hier is weer sprake
van medeplegen, medeplichtigheid, uitlokken
en doen plegen.
Voor de strafkamer van het Gerechtshof
te Amsterdam is heden een aanvang ge
maakt met de behandeling in-hooger-beroep
van de strafzaak-Salomon Liebermann.
Men zal zich nog herinneren, dat deze be
handeling aanvankelijk feeruimen tijd is uit
gesteld op verzoek van de verdedigers en
toen eindelijk op 3 December de zaak
dienen zou, was het de thans 43-jarige Lie
bermann zelf, die gezorgd bleek te hebben
voor een Sinterklaassurprise in den vorm
van een lange memorie, een z.g. verschoo-
ningsnota, welke hij aan het Gerechtshof
had doen overleggen. Het Hof, dat een
nauwkeurige bestudeering dezer memorie
noodzakelijk achtte, stelde in verband hier
mede de behandeling der zaak tot heden
morgen uit.
Zooals men weet, is Liebermann door de
Rechtbank wegens het uitlokken en het me
deplegen van bedrieglijke bankbreuk ver
oordeeld tot drie jaren gevangenisstraf,
I zonder aftrek van het voorarrest.
Van dit vonnis gingen verdachte en ook
de officier, die 3}4 jaar mét aftrek had ge
vorderd, in hooger beroep
De ten laste legging.
Wij kunnen den lezer thans gevoeglijk
het gebeurde met de „Veendammer Hypo
theekbank" en de daaruit voortgevloeide ge
volgen hebben wij kortelings, toen van het
Volstaan wij tenslotte met er aan te her
inneren, dat Möhring nog steeds op vrije
voeten is; waarschijnlijk zal te zijnen aan
zien na de behandeling van Liebermann's
hooger beroep een beslissing inzake eventu-
eele gratie genomen worden.
Van de overigen, die door de „Veendam-
mer"-affaire met den strafrechter in aanra
king kwamen, werd vader Woltman op 29
November 1928 door hetzelfde Gerechtshof
veroordeeld tot 2 K> jaar en zijn zoon tot
negen maanden, gevangenisstraf. Voor bei
den werden echter negen in voorloopige
hechtenis doorgebrachte maanden in minde
ring gebracht
Mr. E. M. B. Kortenoever eertijds com
missaris van Liebermann's Discontobank en
later bij de overdracht der activa
commissaris der „Veendammer". werd reeds
door de Rechtbank, overeenkomstig den eisch
van het O. M., vrijgesproken.
Mr. D. Giltay Veth. Liebermann's verde
diger bij de behandeling zijner zaak voor de
Rechtbank, stelde zich na het vonnis van
dit college niet verder beschikbaar; de- ver
dediging in hooger beroep heeft Liebermann
toen opgedragen aan mr. P. A. Kokosky, te
Amsterdam en Mr. J. E. W. Duys, te Den
Haag.
opgegeven door v.d. Graaf Co.
Uitgesproken
9 Jan. M. Zoetewei, Den Haag, Huygen-
straat 8 r.c. mr. G. Scholten cur. mr. R.
Heeg, Den Haag, Laan Copes io.
9 Jan H. de Vrind, koopman, Den Haag,
Azaleastraat 40 r.c. mr. A. N. Kuhn cur.
Mr. J. A. Kok, Den Haag, Prins Maurits-
laan 44.
9 Jan D. J. Kuit, Scheveningen, Koren-
dij kstraat 8 r.c. jhr. mr. H. O. Feith cur.
mr. M. M. Schim van der Loeff, Den Haag,
Javastraat 32.
9 Jan. J. Aalbers, drukker, Den Haag,
Steynlaan 45, handelende onder den naam
firma J. Aalbers Zn. r.c. mr. F. J. A.
Hijink cur. mr. P. J. de Kanter, Den Haag,
Tournooiveld 4.
9 Jan. F. J. Franken, koopman, Den
Haag, Zusterstraat 123 r.c. mr. J. R.
Thorbecke cur. mr. F. K. Bokma, Den Haag,
Javastraat 32.
9 Jan. L. S. van Leeuwen, koopvrouw,
Den Haag, Wagenstraat 86 r.c. mr. H.W.E.
Klomp cur. mr. W.G. Belinfante, Den
Haag, L. v. Meerdervoort 8
9 Jan. D. Speldenbrink, echtgenoote van
H. F. Leisner, koopvrouw in galanteriën,
Arnhem, Klarendalscheweg 160 r.c. mr.
C. van Nievelt cur. mr. C. J. Pické, Arnhem.
was, door een zijner employé's bc- 46 Chineezen gearresteerd.
■ïillil -Ui jiaC
143. Eindelijk kwamen ze doodmoede en druipnat weder op de
kust. „Nou," zei Duim, „het was me 'n tochtje, we hebben
er aardig van gelust." „We kunnen," zei Jan, treurig, toch
zoo niet stil blijven staan, we moeten dadelijk kijken, hoe 't
met Trijntje is gegaan.
144. Rusten konden zij niet, de armen, al dropen ze ook van
het nat, zoolang nog het arme Katrijntje in het dier ge
vangen zat. Ze trokken met vereende krachten, om 't dier
te brengen op 't strand, wat gelukte na veel strijden. Het
werd eindelijk overmand.
